Starbucks Australia

1. Korporata Starbucks ne
Australi
• Lenda: Etika ne biznes
• Prof.Ejup Fejza
• Ass.Bese Sadikaj
• Punuan:
• Bekim Ferizaj
• Nehar Islami
• Etnik Hajdini

2. Permbajtja
• 1.Qellimi i hartimit te punimit seminarik 9.1. Arsyet e deshtimit ne Australi
• 2.Koncepti i etikes 10.Perfundimi
• 3.Kur filloi te aplikohet etika
• 4.Mendimet e ekonomisteve mbi etiken
• 4.1 Disa ceshtje etike
• 5.Nje hulumtim i bere mbi etiken ne biznes
• 6.Historik i shkurter mbi kompanine Starbucks
• 7.Te ardhurat e kompanise
• 8.Produktet e kesaj kompanie

3. • 1.Qellimi i hartimit te punimit seminarik
• Kompania Starbucks eshte nje kompani mjaft shume e sukseshme ne
mbare boten,mirepo kohet e fundit eshte verejtur nje deshtim i saj,i cili ka
rezultuar me mbylljen e disa pikave te saj ne Australi.Ne vendosem te
paraqesim disa prej arsyeve se pse ka ardhur deri te ky deshtim i kesaj
kompanie ne Australi.

4. 2.Koncepti i Etikes ne Biznes
• Sic e dime Etika e biznesit mundohet ta shtjelloje si ne teori ashtu edhe ne
praktike rendesine qe e ka ajo ne menaxhimin e biznesit,ne menyre qe te
arrihet nje mjedis sa me miqesore ne mes burimeve te natyres,atyre
njerezore dhe teknologjike drejt krijimit te vlerave ekonomike.
• Kete ajo e paraqet permes rregullave,standardeve e kodeve te cilat ofrojne
udhezime per sjellje moralisht te drejta dhe te verteta ne nje situate te
caktuar.

5. 3.Kur filloi te aplikohet Etika
• Etika ne biznes filloi te aplikohet gjate viteve 1960 ne korporata,kurse ne vitet
1970 ajo filloi te zhvillohet si disipline akademike me pergjegjesi.
• Me vone u themeluan edhe institucionet e saj sic jane:Rrjeti europian i
Etikes,Instituti Europian i Etikes,Rrjeti Europian i ndermarrjeve sociale etj.Etika
e biznesit reflekton filozofinë e biznesit , ku një nga qëllimet e saj është qe të
përcaktoj
• qëllimet themelore të një kompanie . Korporatat Etike konsiderohen ligjërisht si
persona në SHBA dhe në shumicën e vendeve . Keto korporata ' kanë ligjërisht të
drejta dhe detyrime për shkak të qytetarëve si persona.
•

6. 4.Mendimet e ekonomisteve mbi Etiken
Ekonomisti Milton Friedman shkruan se drejtuesit e korporatave në përgjithësi
qellimin e tyre do ta kene për të bërë sa më shumë para qe të jetë e mundur,e kete
gje ata mund ta arrijne vetem në përputhje me rregullat e tyre themelore të
shoqërisë , si ato të mishëruara në ligj dhe ato të mishëruara në porosi etike " .
Friedman gjithashtu tha, se ata qe mund te mbajne pergjegjesi jane vetëm
individët,mirepo një biznes nuk mund të ketë përgjegjësi . Pra, pyetja është , se si
të bëjë drejtuesit e korporatave , me kusht që ata të qëndrojnë brenda ligjit dhe te
kene përgjegjësi në aktivitetet e tyre të biznesit,për të bërë sa më shumë para.
Përgjigja e tij ishte se jo, ata praktikisht nuk e bejne kete.

7. 4.Mendimet e ekonomisteve mbi Etiken
• Ronald Duska nje tjeter ekonomist e sheh argumentin e Friedmanit si
konsesualist dhe te pabaze , duke lënë të kuptohet se me lirine e pakufizuar e
korporatave do të përfitonime te gjithe në afat të gjatë . Në mënyrë të ngjashme
themeluesi i menaxhmentit Peter Drucker ne lidhje me etiken thote.Nuk ka as
një etikë të veçante të biznesit e gjithe mvaret nga nevoja qe korespondon me
biznesin , duke lënë të kuptohet se standardet e etikës personale mund te
mbulojne të gjitha situatat e biznesit . Megjithatë , Peter Drucker në një rast tjetër
thote se përgjegjësia përfundimtare e drejtorëve të kompanisë nuk është për të
dëmtuar fitimin e tyre,mirepo nganjehere ata duan qe ate te maksimizojne ne
menyre shume te shpejt.

8. 4.1 Ceshtjet Etike
• Ceshtjet etike përfshijnë të drejtat dhe detyrimet në mes të një kompanie
dhe punonjësve te saj: furnizuesit, konsumatorët dhe fqinjëve. Çështjet në
lidhje me marrëdhëniet midis kompanive të ndryshme përfshijnë ceshtjet
armiqësore dhe spiunazhin industrial. Çështjet e lidhura përfshijnë
qeverisjen e korporatave, sipërmarrjen sociale të korporatës, kontributet
politike,çështjet ligjore siç jane debati etik mbi futjen e një krimi të
vrasjeve qe kane ndodhur ne korporata dhe marketingun e politikave të
etikës ne korporata .

9. 5.Hulumtim mbi etiken ne biznes
• Sipas nje hulumtimi te bere nga IBE ,Ipsos dhe MORI te cilat jane
organizata qe merren me ceshtjet etike ne biznes në fund të 2012 ne
Britanine e madhe lidhur me etikën e biznesit eshte verejtur se shkeljet me
te shpeshta etike ne Britani kane qene,mospaguarja e tatimeve ekzekutive ,
shmangia e taksave të korporatave, ryshfeti dhe korrupsioni .
• Nga kjo shihet se standardet etike të një organizate të tërë mund të
dëmtphen keq në qoftë se ne krye te korporates është dikush i
papergjegjshem qe mendon vetem per maksimizim te profitit te tij
personal.

10. 6.Historik i shkurter mbi kompanine
Starbucks
• Korporata Starbucks e njohur si kafeteria Starbucks,eshte nje kafeteri
boterore Amerikane,seline kryesore e ka ne Seattle te Washingtonit ne
Amerike,e cila eshte hapur per here te pare ne vtin 1971.
• Kjo kafeteri ka 21,160 pika ne mbare boten,perfshire ketu
Europen,Ameriken,Azine,Australine etj.

11. 7.Te ardhurat gjate viteve 2010-2014
• Gjate ketyre viteve ka pasur te ardhura mjaft te medha p.sh. gjate vitit
2010 kishte te ardhura neto rreth 945,600,000$,gjate vitit 2011
1,250,000,000$,ne vitin 2013 8,300,000,000$,gjate vitit 2014
2,070,000,000$.
• Kjo koorporate kohet e fundit ka pasur renie te medha sidomos gjate veres
se vitit 2014,e cila ka rezultuar me mbylljen e shume pikave te saj ne
Australi.

12. 8.Produktet e kesaj kompanie
• Kjo kompani disponon llojte te shumta te kafeve,te cilat i servone te nxehta dhe te
ftohta.Gjithashtu kjo kompani sherben edhe frappe te ndryshme.Kafet e nxehta qe kjo
sherben jane te shumta si carmel machiato,capuchine,kafe e nxehte me kako etj.Kafet e
ftohta jane poashtu te shumta duke filluar nga ato te pjekurat,kakao i vluar me copeza
akulli etj.Frapet jane me te kerkuarat nga kjo kompani pasi qe pergatitja e tyre behet ne
menyra te ndryshme,me e kerkurara edhe nje lloj salce e kombinuar me qumesht te
perzier me akull,dhe pjesen e larte me qokollad te embel.
• Perveq kafeve ko kompani sherben edhe embelsira te ndryshme.
•

13. 9.Starbucks ne Australi
9.1 (Arsyet e deshtimit te kesaj kompanije ne
Australi)
• Kafeneja globale Starbucks ka marrë një të goditur në muajt e fundit , me rënie te
madhe ne shitjet e saj te cilat kane rezultuar me 61 mbylljet e dyqaneve në
Australi ( më shumë se dy të tretat e e te gjithe pikave te saj ne Australi ).
• Starbucks, ka publikuar humbjet e saj te para tremujore ne muajin tetor,dhe si
arsye ka lene kushtet ekonomike ne Australi,dhe rritjen e konkurrences ne
preferencen e Mc Donalds,mirepo keto arsye nuk kane qene mjaft te pranueshme
nga analistet e ndryshem qe jane marre me keto ceshtje.
•

14. • Disa arsye qe kane quar deri te kjo mbyllje thuhet kane qene mungesa e analizes
se tregut nga kjo kompani ne Australi,sepse kultura Australiane nuk e do kafen
Amerikane,dhe kompanite e tilla si Starbucks qe lene ne harres ,ate qe te berit
biznes te sukseshem duhet njohur edhe kultura lokale,gjithmone deshtojne ne
biznes tha Nick Wailes.
• Gjate muajit korrik u zbulua qe kjo kooprorate nuk ka paguar taksa shtetorore ne
tri vitet e fundit ne Australi.Me pas kjo kompani filloj te hetoj si nje kompani
nderkombetare qe perdor taktika te tilla qe iu shmanget pagesave te taksave
shteterore.Pas vendimit te gjykates,bordi drejtues i Starbucksit mori vendim qe
do te paguaj 10,000,000$ ne secilin prej dy viteve te ardhshme.

15. 9.Starbucks ne Australi
9.1 Arsyet e deshtimit te kesaj kompanije ne
Australi
• Mirepo tani ndryshe nga pothuajse çdo vend tjetër në botën e zhvilluar ,
Australianet nuk e pinin me kafene e Starbucksit . Kjo kompani
ndërkombëtare humbjet e para filloi ti kete në Sydney duke mbyllur rreth
84 shitore në të gjithë bregun lindor të Australisë . Tashme ajo numeron
deri 143.000.000 $ humbje të regjistruara dhe u detyrua të mbylle edhe 60
dyqane .

16. 9.Starbucks ne Australi
9.1 Arsyet e deshtimit te kesaj kompanije ne
Australi
• Sipas Shefit Ekzekutiv te Starbucksit ne Australi Warren Wilmot ,qëllimi kryesore i tyre është që të bëjë Starbucksin
zinxhirin më te suksesshëm te kafes në Australi " . Wilmot mund të jetë me qëllim të lartë , por edhe me një plan te
biznesit te ekzekutuar me kujdes.Mirepo ndoshta kesaj radhe ata nuk do të anashkalojne pengesat më te madhe per
pelqimin e Starbucksit edhe ne kete vend. Kultura e
Në sajë të valëve të emigrantëve italianë dhe grekë në fillim të viteve 1950 , Australia kishte miratuar artin e ekspres
caffeve,madje shume me heret se Shtetet e Bashkuara.
Starbucks ishte revolucionar në SHBA për shkak se tregu është më i mësuar me keto lloj kafesh . Australia tashmë
kishte një kulturë të themeluar ne kafet e bazuara si ne ekspres kur Starbucks kishte ardhur atje. Ajo kishte për të
konkurruar me kafenetë që ofronin një produkt të ngjashëm të cilësisë të barabartë ose më të mirë. E gjitha kjo mbetet
te shihet ngase qe ne fillim Starbucks kishte probleme ne dominim te tregut ne Australi,shefi ekzekutiv atje thote qe
nuk do te tolerojne te bejne me gabime te tilla,dhe se do te jene shume te kujdesshem ne pagesat legjislative te
shtetit,sikurse cdo biznes tjeter.Edhe pse Starbucks ka filluar te funksionoje prape,njerezit tashme nuk duan te
konsumojne produktet e tyre sidomos nga rasti i fundit qe e permendem me larte.
•

17. 10.Perfundim
• Ne baze te kesaj ne konstantojme qe kompania Starbucks duke iu shmangur pageses se
taksave ne Australi duke bere shkelje etike,ndaj pas gjithe kesaj nuk ka mundur te
perballoje humbjet qe ka filluar ti kete menjehere pas berjes publike te manipulimit qe
ke bere,te cilat kane rezultuar me humbjen e klienteve,duke e dutyruar ti mbylle 61
dyqane te saj prej 92 te tilla sa kishte gjithsej ne Australi. Pra ky eshte nje fakt tjeter qe
tregon deshtimin edhe te bizneseve te medha nese ata nuk i respektojne rregullat
etike.Edhe pse keto kohe,sidomos muajt e fundit te vitit te kaluar Starbucks kishte
humbje te medha ne Australi,tashme mbetet te shihet nese ata do te kene ndonje
permiresim,sidomos me njerezit qe do e udheheqin ate,e ndoshtja njerezit do te fillojne
ta perdorin produktet e saj sikurse ne mbare boten.
•

18. Faleminderit