GEZİ YAZISI

1. İÇERİK AĞACI
GEZİ YAZILARI
- GEZİ YAZISI NEDİR?
- GEZİ YAZISININ GENEL ÖZELLİKLERİ
- TÜRK EDEBİYATINDA GEZİ YAZISI
- TÜRK EDEBİYATINDA YAZILMIŞ ÖNEMLİ
- GEZİ YAZILARI

2. Gezilen yerlerin tarihi güzelliklerinin kaleme
Alınması,gelecek nesiller için nasıl
Bir öneme sahiptir?

3. GEZİ YAZISI (SEYAHATNAME) NEDİR?
 Herhangi bir kimsenin gezip gördüğü yerlerdeki;
 Toplumları,
 Kentleri,
 Yaşayışları,adet ve töreleri,
 Gelenek Görenekleri,
 Doğal ve Tarihi güzellikleri,
 İlgi çeken değişik yönlerini ;
 Edebi bir üslup kaleme alarak anlatılmasına ‘’gezi
yazısı(Seyehatname) denir.

4. GEZİ YAZISININ ÖZELLİKLERİ
GEZİ YAZISININ
ÖZELLİKLERİ
Gezi yazılarında, gezilip
.görülen yerin bütün
.özellikleri ele alınır..
Gezi yazılarında gezginin dikkatini çeken
ve farklı bir özellik gösteren insanlar,
tarihi ve tabii güzellikler, farklı kültürler
gibi konular güncel olaylarla da
bütünleştirelek edebi bir üslupla
yazıya geçirilir.
Yazar, gezisi esnasında bir
çok yer görür,birçok insanla
tanışır; bunları hafızasında
tutmak zor oldu için gezi
esnasında kısa notlar alır
ve bunları hikaye eder.
Gezi yazılarında yörenin
dil,din,inanç,adet,gelenek,
görenekleri incelenir.
Bölgedeki insanların
düşünce yapısı ortaya
konur.
Bölge okuyucun
daha iyi anlaması
açısından başka
bölgelerle kıyaslanır.

5. Gezi Yazısının Çeşitleri
 Gezi yazılarını, yolculuk yapılan yer bakımından ikiye ayırmak
mümkündür: yurtiçi gezi yazıları ve yurt dışı gezi yazıları:
 Yurtiçi gezi yazıları, bir yazarın herhangi bir amaçla kendi
ülkesinde yaptığı bir yolculuk sırasında gezip gördüğü yerleri ve
edindiği izlenimleri anlattığı yazılardır. Bu tür gezi yazılarına,
Reşat Nuri Güntekin'in Anadolu Notlarını gösterebiliriz.
 Yurtdışı gezi yazıları ise bir yazarın kendi ülkesi dışında yaptığı
gezi ve incelemelerinin bir ürünüdür. Bu tür gezi yazısına da
Falih Rıfkı Atay'ın Deniz Aşırı adlı eseri örnek olarak
gösterebiliriz.

6. Yazarlığı bir meslek olarak benimsemiş kimselerin eserlerinde
gezilen görülen yerler, değinilen konular, insanlarla ilgili gözlemler
yazı sanatının birçok özelliğini yansıtan renkli bir dille anlatılır.
İkinci kategoriye giren yazılar, genellikle yazarlıkla ilgili olmayan,
fakat yurt içinde veya dışında bazı yerleri görmek üzere geziye
çıkanların veya geçici görevlerle yabancı bir ülkede oturanların
kaleme aldıkları yazılardır.
Gezi yazılarını, gezi türünde eser veren kimselerin durumları
bakımından da ikiye ayırabiliriz: uğraşları yazarlık olan
kimselerin kalemlerinden çıkan gezi yazıları, uğraşları yazarlık
olmayan kimselerin ortaya koyduğu gezi yazıları.

7. TÜRK EDEBİYATINDA GEZİ YAZISI
 Türk Edebiyatında en eski
seyahatnameler;
 Timur’un oğlu Şahruh’un yanında
bulunan Gıyasüddin Nakkaş’ın yazdığı
‘’Acaib’ül Letaif’’ ve
 Ali Ekber Hatai adlı bir tüccarın kaleme
aldığı ‘’Hıtainame’dir.
 16. yüzyılda yazılan ‘’Baburname’’ ve
Katibi mahlasıyla tanınan Seydi Ali
Reis’in ‘’Mirat-ül Memalik’’(Memleket
Aynası) adlı eser,ilk gezi örneği kabul
edilir.

8. TÜRK EDEBİYATINDA GEZİ YAZISI
 Evliya Çelebi’nin 17. yüzyılda yazdığı
‘’Seyahatname’’ ise dünya edebiyatındaki
en iyi örneklerle boy ölçüşebilecek
niteliktedir.
 Türk Edebiyatındaki Batılı anlamda gezi
yazısı örnekleri Tanzimat Dönemi’nde
yazarların Avrupa’ya gitmesiyle verilmeye
başlanmıştır.
 Namık Kemal ve Ziya Paşa önde gelenlerdir.

9. TÜRK EDEBİYATINDA ÖNEMLİ
GEZİ YAZILARI
Seyahatname - Evliya Çelebi
Mirat-ül Memalik –
-Seydi Ali Reis
(İlk Gezi Kitabımız)
Avrupa’da Bir Cevelan
-Mithat Efendi
(Batı Tekniğe Uygun
İlk Gezi Örneği)

10. TÜRK EDEBİYATINDA ÖNEMLİ
GEZİ YAZILARI
Hac Yolunda
-Cenab Şahabettin
Frankurt Seyahatnamesi
-Ahmet Haşim
Anadolu Notları
-Reşat Nuri Gültekin

11. HAZIRLAYAN:
ESRA MİRİCİ