ESP7

4. 2.1. Natutukoy ang kanyang mga talento at kakayahan
EsP7PSIc-2.1
2.2. Natutukoy ang mga aspekto ng sarili kung saan
kulang siya ng tiwala sa sarili at nakikilala ang
mga paraan kung paano lalampasan ang mga ito
EsP7PSIc-2.2
MELCs

5. MELCs
2.3. Napatutunayan na ang pagtuklas at pagpapaunlad ng mga
angking talento at kakayahan ay mahalaga sapagkat ang mga ito ay mga
kaloob na kung pauunlarin ay makahuhubog ng sarili tungo sa pagkakaroon
ng tiwala sa sarili, paglampas sa mga kahinaan, pagtupad ng mga tungkulin,
at paglilingkod sa pamayanan EsP7PSId-2.3
2.4. Naisasagawa ang mga gawaing angkop sa pagpapaunlad ng sariling
mga talento at kakayahan EsP7PSId-2.4

6. Ano ang ?
•Ang talento ay isang likas na kakayahan na
kailangang tuklasin at paunlarin. Lahat tayo ay
may talento at kakayahan. Taglay na natin ang
mga ito buhat nang tayo’y isilang ngunit dapat
gumawa ng paraan upang ang mga ito ay
matuklasan.

7. Ang Paglinang ng mgaTalino atTalento
Ayon sa tradisyonal na pananaw ng
sikolohiya, ang talino ay masusukat
sa galing sa paggamit ng numero
(matematika), sa paggamit ng wika
(language) at pagsusuri (analysis) ng
pagkakapareho at pagkakaiba ng
mga elemento. Nasusukat ang
ganitong uri ng talino sa paggamit ng
mga pagsusulit na pasulat o
intelligence tests.

8. Isa si Dr. Howard Gardner ng Harvard University sa
mga sikolohista na naniniwalang mayroon pang
ibang pamamaraan ng pagpapahayag ng talino ng
tao.

9. • Sa Theory of Multiple Intelligences ni
Dr. Howard Gardner, iminungkahi niya
ang siyam na uri o kategorya ng talino.
• Ayon sa teorya, ang bawat tao ay
nagtataglay ng higit sa isang uri ng
talino at ito ay makikita sa kaniyang
kakayahang gumanap ng iba’t ibang
gawain.

10. 1. Talinong Pangwika
 Ito ang kahusayan sa paggamit ng isang wika
(pasulat man o pasalita).
 Ang mga manunulat, editor, makata, nobelista, o
scriptwriter ay may malakas na manipestasyon ng
talinong verbal o linguistic.
 Ang kakayahang ito ay maaaring malinang sa
pamamagitan ng pagbabasa ng mga aklat o artikulo
at pagsulat ng tula o sanaysay.
 Makakatulong din ang regular na pagsulat ng
talaarawan o journal at ang pagsali sa debate o
talakayan.
Siyam na uri o kategorya ng talino

11. 2. Talinong Lohikal o Pangmatematika
 Ang ganitong uri ng talino ay mahusay sa kaeksaktuhan o katiyakan sa numero,
sa organisasyon sa pag-iisip, at galing sa mga konsepto na abstrack.
 Sila ang mga mathematician, siyentipiko, inhinyero, o pulis-imbistigador.
 Ang pagkahilig sa libangan tulad ng pagbuo ng puzzle, palaisipan at paggamit ng
kompyuter ay maaaring makatulong upang mapabuti ang larangang ito. Ugaliing
magtanong at makisangkot sa paglutas ng mga problema na kinakailangan ng
kritikal na pag-iisip. Sumali sa mga pampaaralang organisasyon o club na
makatutulong sa paglilinang ng lohikal at kritikal na pag-iisip.

12. 3. Talinong Pang-espasyo o Biswal
 Ang tao na may katangi-tanging talinong spatial-visual ay matalas magmasid sa pagtingin sa
mga elemento sa kabuuan (holistic o gestalt) sa mahusay at magandang paggamit sa mga
espasyo (spaces) sa pamamagitan ng sukat, linya, iba’t ibang kulay, at mga bagay-bagay. Ang
maliliit na espasyo ay maaaring mag-anyong malaki, mas maluwang o maaliwalas sa angkop sa
gamit ng talinong pang-espasyo at biswal.
 Malakas ang ganitong uri ng talino sa mga gawain ng mga arkitekto, pintor, eskultor,
manlalaro ng chess, make-up artist o beautician, battlefield commander, at marami
pang iba.
 Gamitin ang mga pagkakataon na malinang ang iyong malikhaing imahinasyon sa pamamagitan
ng gawain tulad ng pagguhit, pagpinta, pagkukulay, at pagdidisenyo.

13. 4. Talinong Pangmusika
Sensitibo sa pitch, ritmo, tema at maling
tunog o kombinasyon ng mga tunog ang
may talinong pangmusika.
Ang mga mang-aawit, kompositor,
konduktor o tagakumpas, recording
engineer, at mga mahilig makinig sa iba’t
ibang musika ay may talinong pangmusika.
Makatutulong ang pagsali sa choir o banda
at pagtugtog ng mga instrumenting
pangmusika upang malinang ang talinong
ito. Ang regular na pakikinig sa iba’t ibang uri
ng musika ay isang paraan upang mapaunlad
ang talinong ito.

14. 5.Talinong Pangkatawan
Katangi-tangi ang abilidad ng mga talinong bodily-
kinesthetic sa pagkontrol sa katawan at mga bagay-
bagay na hinahawakan. Mahusay rin sa wastong
tiyempo (timing) o kailangang pagkakataon ang mga
talinong ito.
Ang mga mananayaw, atleta, actor sa entablado, mga
siruhano (surgeon), karatista (karate practitioner), at
mga nagpapatakbo ng kabayo (horseback rider) ay may
talinong bodily kinaesthetic.
Linangin ang mga talinong ito sa pamamagitan ng
pagsali sa isang sports team. Mag-aral sumayaw at
umarte sa entablado o lumahok sa iyong paboritong
sports tulad ng swimming, basketball,
gymnastics, o track and field, at iba pang lumilinang sa
pagpapalakas ng katawan.

15. 6. Talinong Interpersonal o Pakikipagkapwa
 Sensitibo sa damdamin ng kapwa ang may
talinong interpersonal. Nababasa nila ang mga
intension, balak, pangamba, at ambisyon mula sa
kanilang mga kilos, salita, at gawi.
 Matibay ang uri ng talinong ito sa mga politico,
guro, pinuno ng iba’t ibang relihiyon, social
worker, guidance counsellor, ahente at marami
pang gawaing nangangailangan ng pakikihalubilo.
 Maraming paraan upang mapahusay ang talino
sa pakikipagkapwa. Isa na rito ang pagpapanatili
ng magandang ugnayan sa iyong kapwa.

16. 7.Talinong Intrapersonal
 Ang ganitong uri ng talino ay ang makatotohanang kaalaman tungkol sa sarili. May
magandang pananaw ang isang taong may talinong intrapersonal sa kaniyang mga
potensiyal, talino, saloobin, pagpapahalaga, at ambisyon.
 Ang intrapersonal na katalinuhan ay mapagyayaman kapag taglay mo ang pagmuni-muni
upang makilala at maunawaan ang iyong sarili.
 Ito ay makakamit kapag nagtakda ng regular na panahon para sa meditasyon, pagdarasal o
pananahimik.
 Magbasa ng mga libro o artikulo na makatutulong sa pagkilala at pagpapaunlad ng sarili.
Halimbawa: ang mga buhay ng santo at pagtatala ng iyong saloobin, pangarap, layunin
at damdamin araw-araw.

17. 8. Talinong Pangkalikasan o Pangkapaligiran
Ito ay tumutukoy sa kakayahang magpahalaga sa
ganda ng kalikasan at kapaligiran at ang kakayahan ng
isang tao na iugnay ang kaniyang sarili sa lahat ng
nilalang ng Diyos, lalong-lalo na sa mga likas na yaman
ng mundo.
Ang talinong ito ay maaaring malinang sa
pamamagitan ng pakikilahok sa mga pambansa,
pampamayanan, o pandaigdigang gawain na may
kinalaman sa pangangalaga at pagsagip sa ating
kapaligiran laban sa mga banta ng pagbabago ng
klima.
Maging kasangkot sa pag-aalaga ng mga hayop,
halaman, hardin, o parke at sikaping mamuhay nang
simple.

18. 9.Talinong Eksistensiyal
Ang talinong ito ay ang pagkasensitibo at
kakayahan sa pangangasiwa ng malalim na
katanungan tungkol sa pagkatao, gaya ng
kahulugan at katuturan ng buhay, pagkalalang at
kamatayan.
Mapauunlad ang talinong ito sapamamagitan ng
patuloy at makabuluhang pagtatanong upang
matuklasan ang kahulugan ng buhay, kamatayan,
at dahilan kung bakit tayo nilalang.
Ang pananalangin at pagmumuni-muni ay paraan
upang mapaunlad ang talinong eksistensiyal.

19. Siyam na uri o kategorya ng talino/Multiple
Intelligences
1. Talinong Pangwika
9.Talinong Eksistensiyal
8. Talinong Pangkalikasan
o Pangkapaligiran
7.Talinong Intrapersonal
5.Talinong Pangkatawan
2. Talinong Lohikal o Pangmatematika
3. Talinong Pang-espasyo o Biswal
4. Talinong Pangmusika
6. Talinong Interpersonal o Pakikipagkapwa

21. Paalala: DLM na Gawain
Genyo
EsP 7 – DLM – Quiz sa Aralin 2
Setyembre 23, 2022