ANG MATAAS NA GAMIT AT TUNGUHIN NG ISIP AT KILOS-LOOB

1. PANALANGIN

2. CHECKING OF
ATTENDANCE

3. • ESP Notebook
• Activity Notebook sa EsP
(cattleya big)
- Galileo – purple
- Rutherford - orange
- Anderson & Nielsen - blue
- Chadwick & Hamilton- yellow
- Mackintosh & Franklin - pink

4. Ano-ano ang inyong mga
inaasahan sa
asignaturang Edukasyon
sa Pagpapakatao 10?

5. Paano ninyo ipapakita sa
loob ng silid-aralan na ito
ang paggalang at
pagpapahalaga sa boses
ng bawat isa?

6. Paano tayo makakapagtatag
ng positibong kapaligiran sa
pag-aaral kung saan umiiral
ang kultura ng paggalang,
kabaitan, at pagtutulungan?

7. 1. Bumuo ng grupo na binubuo ng
4-5 miyembro.
2. Pagnilayan ang binigay na
katanungan kanina. Magsulat ng
3-4 na pamantayan na sa
palagay ninyo ay makakatulong
upang makamit ang ating DQ.

8. Paano tayo makakapagtatag ng
positibong kapaligiran sa pag-aaral
kung saan umiiral ang kultura ng
paggalang, kabaitan, at
pagtutulungan?
Paano natin ipapakita sa loob ng
silid-aralan na ito ang paggalang at
pagpapahalaga sa boses ng bawat
isa?

9. Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo ang
sumusunod na kaalaman, kakayahan, at pag-unawa:
1. Natutukoy ang mga kakayahang ipinagkaloob ng Diyos sa tao
na nakakapagbukod – tangi dito sa pamamagitan ng pag
aanalisa ng tsart ni Esteban.
2. Nauunawaan ang mataas na gamit at tunguhin ng isip at kilos-
loob sa pamamagitan ng pagsasaayos ng mga jumbled words
upang mabuo ang mahalagang konsepto tungkol sa wastong
gamit at tunghin ng isip at kilos – loob
3. Nakikilala ang kanyang mga kahinaan sa pagpapasya at
nakagagawa ng mga kongkretong hakbang upang malagpasan
ang mga ito sa pamamagitan ng pagbuo ng tamang desisyon
gamit ang isip at kilos - loob.

10. PANALANGIN

11. CHECKING OF
ATTENDANCE

12. ANG MATAAS NA
GAMIT AT TUNGUHIN
NG ISIP AT KILOS-LOOB
GNG. LIEZEL O. RIOFLORIDO
Guro sa EsP
UNANG LINGGO
UNANG ARAW

13. RETROSPECT BATANG BATANGUEÑO
CHALLENGE/TASK: (UNANG LINGGO)
Magbahagi ng 2-3 ng anumang larawang
nagpapakita ng nais mong patunguhan sa
hinaharap. Ibahagi ito sa Anselmo A. Sandoval
Memorial NHS – Retrospect Batang Batangueño.
Lagyan ito ng maikling paliwanag at ng alinman sa
mga sumusunod na hashtag.
#RBB
# RBB Challenge
# Retrospect Batang Batangueño

15. Panuto: Tunghayan ang
dalawang larawan at
suriin kung ano ang
ipinapakita ng mga
larawan at sagutin ang
mga tanong.

17. 1. ANO ANG MERON SA BAWAT ISA UPANG
MAKITA ANG BABALA?

18. 2. ANO ANG KAKAYAHANG TAGLAY NG BAWAT ISA
UPANG MAUNAWAAN ANG SINASABI NG BABALA?

19. 3. ANO ANG KAKAYAHANG TAGLAY NG BAWAT ISA
UPANG SUNDIN ANG SINASABI NG BABALA?

20. 4. ANO ANG INAASAHANG MAGIGING TUGON NG
BAWAT ISA SA BABALA?

21. 4. SAAN BINATAY ANG PAGTUGON NG BAWAT ISA
SA BABALA? IPALIWANAG.?

22. Batay sa naging pag-aanalisa ng larawan,
sagutan ang mga katanungan sa ibaba.
a. Ano ang pagkakatulad ng hayop at tao?
b. Ano ang pagkakaiba ng hayop at tao?
c. Paano kumilos ang hayop? Ang tao?
d. Ano ang natuklasan mo tungkol sa
hayop at sa tao batay sa pagsusuri ng mga
larawan?

23. Isang patunay ng iyong
pagkakaiba sa lahat ng
nilikha tulad ng mga hayop,
halaman at mga bagay ay
ang pagkakaroon ng
kamalayan. Ito ay ang
kakayahang makapag-isip.
Hindi tulad ng mga hayop
na nakabatay lamang sa
‘dikta ng kalikasan,’ ang
tao, katulad mo, ay may
sariling kilos-loob. May
kakayahan kang matukoy
at mapag-iba ang tama at
mali, ang maganda at
hindi.

24. ANO ANG BAGO?
GAWAIN 1: ANO AT SINO ANG TAO?
“Madaling maging tao ngunit
mahirap magpakatao”.
madaling maging tao - pagka - ano ng tao
mahirap magpakatao - pagkasino ng tao
(persona ng tao)

25. Panuto: Punan ang tsart sa tulong ng ibinigay na
halimbawa. Gawin ito sa iyong activity notebook.

26. ANO ANG AKING NALALAMAN?
Panuto: Gabay
ang ilustrasyon,
ibahagi sa klase
ang naunawaan
mo tungkol sa
pagkakatulad at
pagkakaiba ng
tao at hayop.
NATUTUNAN KO!

27. Ang tao ay
nilikha
ayon sa
wangis ng
Diyos
kaya’t siya
ay tinawag
na
kaniyang
obra
maestra.
• Ang pagkakalikha ayon sa wangis ng Diyos ay
nangangahulugan na ang tao ay may mga
katangiang tulad ng katangiang taglay Niya.
• Binigyan Niya ang tao ng kakayahang mag-isip,
pumili, at gumusto.
• Ang tao ay nilalang na may likas na kaalaman
tungkol sa mabuti at masama.
• Ang kaniyang konsensiya ay indikasyon ng naturang
orihinal na katayuang ito.
• Ang kakayahang gumawa ng malayang pagpili ay
isa pang sumasalamin sa paglalang sa tao na
kawangis ng Diyos.
• Ang mga katangian at kakayahang ito ang
nagpapaiba sa tao sa iba pang nilikha ng Diyos.
• Mahalagang maging malinaw sa iyo ang
pagkakaiba mo bilang tao sa hayop at maging
matatag ang pagkaunawa rito upang mabigyang
direksiyon ang iyong kilos at malinang kung sino ka
bilang tao

28. Bakit
sinasabi
ng hindi
nilikhang
tapos
ang tao?
• Sapagkat walang sinuman ang
nakaaalam kung ano ang
kahihinatnan niya mula sa kaniyang
kapanganakan, o magiging sino
siya sa kaniyang paglaki.
• Siya ay may pinaghahandaang
kinabukasan na siya mismo ang
lililok para sa kaniyang sarili.
• Kaya nga patuloy ang pagkilos ng
bawat tao patungo sa
paghahanap ng mga piraso na
makatutulong upang siya ay
maging TAPOS.

29. Bakit may
kakayahan
ang taong
buuin ang
kaniyang
sariling
pagkatao?
• Ayon sa pilosopiya ni
Santo Tomas de Aquino,
ang tao ay binubuo ng
ispiritwal at materyal na
kalikasan. Kakabit ng
kalikasang ito ay ang
dalawang kakayahan ng
tao. (E. Esteban, 1990,
ph.48)

30. ANO ANG MAYROON?
PANGKATANG GAWAIN: UNAWAIN MO!
Panuto: Hatiin ang klase sa 5 pangkat at pag-aralan ang tsart ni Esteban
at sagutin ang mga tanong sa tulong ng tsart. Gawin ito sa isang malinis
na manila paper. Pagkatapos ay ibahagi sa klase.

31. PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA

32. 1. Ano ang dalawang kalikasan ng tao?

33. 2. Ano ang dalawang kakayahang
ipinagkaloob ng Diyos sa tao na kakabit ng
dalawang kalikasan nito?

34. 3. Paano nakaaalam ang tao?

35. 4. Paano nakatutulong ang panlabas na
pandama ng tao upang ito ay makaalam?

36. 5. Paano nakagugusto ang tao?

37. PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA

38. PANALANGIN

39. CHECKING OF
ATTENDANCE

40. ANG MATAAS NA
GAMIT AT TUNGUHIN
NG ISIP AT KILOS-LOOB
GNG. LIEZEL O. RIOFLORIDO
Guro sa EsP
UNANG LINGGO
IKALAWANG ARAW

41. Ipinakita ito ni Esteban gamit ang tsart sa
ibaba:

42. DALAWANG KAKAYAHAN NG TAO AYON
KAY ESTEBAN
1. Ang pangkaalamang pakultad (knowing
faculty) dahil sa kaniyang panlabas at
panloob na pandama at dahil sa isip kaya’t
siya ay nakauunawa, naghuhusga, at
nangangatwiran
2. Ang pagkagustong pakultad (appetitive
faculty) dahil sa mga emosyon at dahil sa
kilos-loob

43. • Kamalayan – pagkakaroon ng malay sa
pandama, nakapagbubuod at nakapag-
uunawa
• Memorya – kakayahang kilalanin at
alalahanin ang nakalipas na pangyayari o
karanasan
• Imahinasyon – kakayahang lumikha ng
larawan sa kaniyang isip at palawakin ito
• Instinct – kakayahang maramdaman ang
isang karanasan at tumugon nang hindi
dumaan sa katwiran
PANLOOB NA PANDAMA

44. PANLABAS NA PANDAMA
• paningin- mata na ginagamit upang
makita ang mga bagay sa ating paligid
• pang-amoy- ilong na ginagamit upang
maka-amoy katulad ng amoy ng pabango
o iba pang amoy sa ating paligid
• panlasa- dila na ginagamit upang
makalasa ng mga pagkain
• pandinig- tainga na ginagamit upang
makadinig ng iba’t-ibangklaseng tunog sa
paligid

45. • Ayon naman kay Sto.
Tomas de Aquino, may
dalawang dimensiyon
ang tao: materyal at
ispiritwal.
• Ang pagkakaroon ng
ganitong katangian ng
tao ay nagpapabukod-
tangi sa kanya sa iba
pang mga nilalang.
• Binubuo ang materyal
na katauhan ng tao ng
pandamdam at
emosyon.
• Samantala, ang
ispirituwal na aspekto
naman ay sumasakop
sa isip at kilos-loob

46. ANO IYON?
TUKLASIN MO!
Panuto: Panoorin https://www.youtube.com/watch?v=HL0dOYIgh84 at
sagutin ang mga tanong.

47. Ayon kay Robert
Edward Brenan
ang pandama,
pagkagusto at
pagkilos ay mga
kakayahang
parehong taglay
ng hayop at tao.
Paano nagkakaiba
ang paraan kung
paano nila
ginagamit ang
mga ito?
Sagot: Bagama’t parehong taglay ng tao at
hayop ang mga kakayahan, nagkakaiba
ang paraan kung paano nila ginagamit ang
mga ito. Ang mga kakayahang ito ng
hayop ay ginagamit nang walang ibang
kahulugan sa kaniya kundi upang kumilos
para pangalagaan o protektahan ang
kaniyang sarili. Dito naiiba ang tao sa
hayop dahil bukod sa pandama, ang tao
ay may isip hindi lamang upang makaalam
kundi upang makaunawa at maghusga.
Mayroon din siyang malayang kilos-loob
bukod sa damdamin at emosyon upang
magnais o umayaw. Nangangahulugan
itong dahil may isip at kilos-loob ang tao,
magagawa niyang pigilin ang pandama at
emosyon at mailagay ang paggamit nito sa
tamang direksyon.

48. Ano ang
mangyayari
kapag ang
pandama
ng tao ay
depektibo?
Sagot: Kung ang pandama ay
depektibo, nagkakaroon ito ng
epekto sa isip. Sapagkat
nakukuha ng isip ang ugnayan
niya sa reyalidad sa
pamamagitan ng mga panlabas
na pandama. Samakatwid ang
kakayahang ito na nakakabit sa
materyal na katawan ang
nagbibigay ng kaalaman sa isip.
Kung may depektibo ang
pandama hindi ito
makapagbibgay ng kaalaman
sa isip.

49. Kailan
nagsisimulang
gumana ang
isip?
Sagot: Nangangahulugan
lamang na magsisimulang
gumana ang isip kapag
nalinang na ang pandama ng
tao.
Ano ang
kakayahan ng
isip? Ano ang
kapangyarihan
ng isip?
Sagot: Ang isip ay may
kakayahang mag-isip, alamin ang
diwa at buod ng isang bagay. Higit
sa lahat, may kakayahan itong
matuklasan ang katotohanan. Ito
ay may kapangyarihang
maghusga, mangatwiran, magsuri,
mag-alaala, at umunawa ng
kahulugan ng mga bagay.

50. Ano ang
pinakatunguhin
ng isip?
Sagot: Ang paghahanap ng isip sa
katotohanan ay hindi nagtatapos.
Ang katotohanan ang siyang
tunguhin ng isip.
Ano ang
kilos - loob?
Sagot: Ang kilos-loob ay isang
makatuwirang pagkagusto o
rational appetency ayon kay Sto.
Tomas.
Ano ang
kakayahan ng
kilos - loob?
Sagot: Ang kilos-loob ay may
kakayahan na pumili, magpasiya
at isakatuparan ang pinili at
may kakayahan na maakit sa
mabuti at lumayo sa masama.

51. RETROSPECT BATANG BATANGUEÑO
CHALLENGE/TASK: (IKALAWANG LINGGO)
Magbahagi ng iyong larawang nagpapakita ng
iyong gawi na ginagamitan ng isip at kilos –loob
tungo sa katotohanan. Ibahagi ito sa Anselmo A.
Sandoval Memorial NHS – Retrospect Batang
Batangueño. Lagyan ito ng maikling paliwanag at
ng alinman sa mga sumusunod na hashtag.
#RBB
#RBB Challenge
#Retrospect Batang Batangueño

52. PANALANGIN

53. CHECKING OF
ATTENDANCE

54. ANG MATAAS NA
GAMIT AT TUNGUHIN
NG ISIP AT KILOS-LOOB
GNG. LIEZEL O. RIOFLORIDO
Guro sa EsP
IKALAWANG LINGGO
IKALAWANG ARAW

55. Tukuyin kung ang mga salita ay
nabibilang sa materyal o ispiritwal.
• Memorya Materyal
•Pandinig Materyal
•Birtud Ispiritwal
•Imahinasyon Materyal
•Katotohanan Ispiritwal

56. Tukuyin kung ang mga salita ay
nabibilang sa materyal o ispiritwal.
• Pag-unawa Ispiritwal
•Paningin Materyal
•Kamalayan Materyal
•Pagmamahal Ispiritwal
•Karunungan Ispiritwal

57. NAOL KOMPLETO!
BUOIN ANG SALITA
GAMIT ANG MGA
KAHULUGAN NA
BABANGGITIN.

58. 1. I_A_ _NA_Y_N
•Ito ay may kakayahang
lumikha ng larawan sa
kanyang isip at
palawakin ito.
IMAHINASYON

59. 2. K_L_ _ - L_O_
• Ito ay umaasa sa
isip upang
makagawa ng kilos.
KILOS- LOOB

60. 3. _S_ _RI_W_L
• Binubuo ng isip at
kilos-loob
ISPIRITWAL

61. 4. S_O. T_M_ _ D_ AQ_ _N_
• Ayon sa kanya ang
tao ay binubuo ng
ispiritwal at materyal
na kalikasan
STO. TOMAS DE AQUINO

62. 5. M_T_ _YA_
• Binubuo ng panloob
at panlabas na
pandama at
emosyon
MATERYAL

63. PANGKATANG GAWAIN
HATIIN ANG KLASE SA
LIMANG PANGKAT AT
HANAPIN ANG MGA
SALITA NA MAY
KAUGNAYAN SA ARALIN.

64. A S D F G H J K L Z X I C V B N M P Q
I K I L O S L O O B U M Y T R I E A W
P A S A S D F G H J K A K L Z S X N C
C M I V B N M Q W W E H R T Y P U L I
D A P D F G H J K L Z I Q R T I V O Q
A L X K A T O T O H A N A N V R T O W
T A K L Z C V B N M A A Q S X I L B T
L Y V B N M Q W W O P S K L Z T T N C
U A N M Q W W K L Z C Y E F V W K A N
K N M A T E R Y A L I O T H M A L P I
A K L Z C V B N M A K N Y J M L W A T
P A N L A B A S N A P A N D A M A N S
E M O S Y O N F G H U I A S Q B M D N
O N I U Q A E D S A M O T O T S A A I
K A S D R T Y N M E M O R Y A D F M R
Z V C B N I G N I N A P K L Z C O A T
1. KAMALAYAN
2. ISIP
3. KILOSLOOB
4. MATERYAL
5. ISPIRITWAL
6. PANLABAS NA
PANDAMA
7. PANLOOB NA
PANDAMA
8. PANINGIN
9. PAKULTAD
10.INSTINCT
11.MEMORYA
12.IMAHINASYON
13.STO TOMAS DE
AQUINO
14.EMOSYON
15.KATOTOHANAN

65. ANO PA?
AYUSIN MO!
Panuto: Ayusing mabuti ang mga letra upang mabuo ang mahalagang konsepto.
Ang isip ay may kakayahang 1. _______ (AMGSIIP), alamin ang diwa at
2. _______ (BDOU) ng isang bagay. Ito ay may kapangyarihang 3. _______
(MAHGASUG), mangatwiran, 4. _______ (AMGSIRU), mag – alaala, at umunawa
ng kahulugan ng mga bagay. Higit sa lahat, may kakayahan itong matuklasan ang
5.____________ (KAHNNATOOTN). Ang kilos – loob ay inilarawan ni Santo
Tomas bilang isang 6.____________ (ATKUWIRAMANG) pagkagusto, sapagkat
ito ay naaakit sa mabuti at lumalayo sa 7. __________ (ASMAAM). Umaasa ito sa
8. __________ (IIPS), kaya’t mula sa paghuhusga ng isip ay sumusunod ang
malayang pagnanais ng kilos loob. Nilikha tayong kawangis ng 9.
__________(OSIYD) na may isip at kilos loob upang tuklasin ang katotohanan at
buuin ang kaniyang pagkatao sa pamamagitan ng 10.__________
(MAMAPAGHAL) at paglilingkod sa kapuwa.
MAG-ISIP
BUOD MAGHUSGA
MAGSURI
KATOTOHANAN
MAKATUWIRANG
MASAMA
ISIP
DIYOS
PAGMAMAHAL

66. PAGNINILAY
Nauunawaan ko na
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
Nabatid ko na
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
Panuto: Sa iyong activity notebook, kumpletuhin ang mga pangungusap sa ibaba.

67. ANO-ANO PANG MGA KASANAYAN ANG MAGPAPALAGO SA AKIN?
CROSSWORD PUZZLE
Panuto:
Basahing
mabuti at
isulat ang
mga salitang
hinihingi sa
bawat
bilang.
Gawin ito sa
inyong
activity
notebook.
I S I P
K I L O S L O O B
K A M A L A Y A N
I M A H I N A S Y O N
A
N
A
B
A
S
N
A
P
N
D
A
M
A
P
A
N
O
O
B
N
P
A
D
A
M
A
M
E
M
O
R
A
I
S
T
I
N
C
T

68. ANG KAYA KONG GAWIN
GAWAIN 2: WHAT IF?
Panuto: Bumuo ng tamang desisyon gamit ang iyong isip at kilos - loob. Isulat din ang dahilan kung
bakit iyon ang napiling desisyon. Punan ang tsart ayon sa hinihingi. Gawin ito sa inyong activity
notebook.
SITWASYON ANO ANG GAGAWIN MO? DAHILAN
Hal: May surprise quiz at hindi ka
nakapag - aral. Napansin mo ang
iyong katabi na seryoso sa
pagsasagot.
Susubukan kong alalahanin ang mga
tinalakay at magsagot sa abot ng aking
makakaya. Hindi ako manunulad o
mandadaya para makapasa.
Masama ang manulad dahil ito ay
pagnanakaw. Hindi makatarungan lalo
na sa mga taong nagsikap upang
makapasa sa pagsusulit.
1. Isang kamag - aaral ang nagsabi
sa iyo na sinisiraan ka ng iyong
matalik na kaibigan.
2. Nakikiusap ang iyong
nakababatang kapatid na tulungan
siya sa kaniyang takdang aralin
subalit mayroon kang mahalagang
gagawin.
3. May inirekomendang pelikula ang
matalik na kaibigan. Mag -isa kang
nanonood ngunit sa kalagitnaan ng
pelikula, may nakasingit pala na
malalaswang eksena.

69. ANO ANG NATUTUNAN KO?
Gawain 4: SITWASYON-SURI
Panuto: Pag - aralan ang sitwasyon at sagutin ang mga kasunod na katanungan. Gawin ito sa inyong
activity notebook.

71. ANO ANG KAYA KONG IPAKITA?
Gawain 5: PUNAN AKO!
Panuto: Batay sa naging sagot mo sa dalawang sitwasyon, tukuyin kung ano ang pinaggamitan ng
iyong isip at kilos-loob sa bawat sitwasyon. Punan ang tsart sa ibaba. Gawin ito sa iyong activity
notebook.

72. MARAMING
SALAMAT SA
INYONG
PAKIKINIG!