30. ARKITEKTO NAGUSIAK (XVI)
ANDREA PALLADIO
DONATO BRAMANTE (1508-1580)
(1444-1515)
MICHELANGELO
(1475-1564)
31. DONATO BRAMANTE
- ERRENAZIMENDU BETEARI HASIERA EMAN
ZION (XV. mendearen bukaeran)
- EKARPEN NAGUSIAK:
- Oinplano zentralaren bultzatzailea.
- Monumentaltasunerako joera.
- Soiltasuna eta austeritatea (elementu dekoratiboen
gainetik).
- LANAK:
- San Pietro in Montorio tenpletea
- Vatikanoko San Pedroren basilikaren proiektua
34. SAN PIETRO IN MONTORO
AURKEZPENA
- Erroman dago.
- Errege Katolikoen enkarguz egin zen.
- XVI.mende hasierakoa da.
- Cinquecentoaren adibide
arkitektonikorik aipagarrienetariko bat
da. Estiloa eta tenplua eredu bihurtu
ziren gainerako autoreentzat.
- Autorea: Donato Bramante
(Errenazimendu Beteari hasiera eman
zion artista eta arkitekturaren kanon
jakin batzuk markatu zituena.
- Tenpleteak Errenazimendu
Klasikoaren (Cinquecentoaren)
ezaugarri nagusiak betetzen ditu.
37. SAN PIETRO
IN MONTORIO
- MATERIALA: harri landua
eta marmol zuria.
- OINPLANOA: zirkularra
-EUSKARRI SISTEMA
- Arkitrabatua (peristiloan)
- Tenpletean
- Horma (sostengatzailea)
- Kupula (sostengatua)
77. IRUZKINAREKIN AMAITZEKO:
- Errenazimendu Betearen ezaugarri formalak
aipatu beharko genituzke:
- Proportzionaltasuna, oreka, simetria (kalkulu
geometriko eta matematikoen bidez)
- Argitasunaren trataera.
- Monumentalitatearen garrantzia (dekorazioa bigarren
maila batean geldituz).
- Balorazio estetikoa
- Artelanaren garrantzia eta esanahia azpimarratuz
(tenplua eredu bihurtu zen, aldi klasikoaren eredu)
78. VATIKANOKO SAN PEDRO
BASIKALAREN PROIEKTUA
BRAMANTEREN
PROIEKTUA
Gurutze grekoa
(oinplano zentrala)
MADERNOREN
LUZAPENA
(Gurutze latineko
oinplanoa)
83. MICHELANGELO
Michelangelok ez zuen bere burua arkitekto ontzat
ikusten. Hala ere, Aita Santuak (Paulo III.ak) San Pedro
basilikaren gidaritzapean jarri zuen.
Bramanteren proiektua jarraitu zuen, aldaketa batzuekin:
- Pilare sendoagoak egin zituen, kupula handiagoa
eraiki ahal izateko (131 metro).
- Bramanteren kupula eredua: Panteoia.
- Michelangeloren kupula eredua: Brunelleschi
(Santa Maria degli Fiori)
133. ARKITEKTURA MANIERISTA
SARRERA
XVI. mendearen lehenengo herenetik aurrera, arkitektura manierista garatuko da
(Cinquecentoko Errenezamendu Klasiko edo Betearekin aspektu batzuetan apurtuko
duen estiloa).
TESTUINGURUA
- Erreformaren mugimendua garatzen hasia da (Luterok mugimendu protestanteari
hasiera eman dio).
EZAUGARRIAK
Errenazimendu Klasikoko baloreak ez ziren nahikoak garaiko kezka eta nahiak
betetzeko.
-“Arrazoia”, oreka, neurri simetrikoak, lasaitasuna… guztiz baztertuko ez diren arren,
hauen aurrean izpiritualitatea, misterioa, dekorazio librea… nagusituko dira.
- MANIERISMOA, ERRENAZIMENDU ETA BARROKOAREN ARTEKO ESTILOA
kontsidera genezake (bien elementuak konbinatzen baititu)
134. ARKITEKTURA MANIERISTAREN
ARTISTA ETA LAN NAGUSIAK:
MICHELANGELO
- Laurentziana liburutegiko eskailera (Florentzia, Medicitarren enkargua)
Lan honekin hasiera eman zion estilo manieristari.
ANDREA PALLADIO
- XVI. mendearen bigarren erdialdeko arkitektorik garrantzitsuena.
- Klasizismoaren eta manierismoaren estiloak batu zituen.
- Lan nagusienak:
- Villak: Villa Capra (Vicenza)
- Vicenzako basilika
- San Giorgio Maggiore
149. EZAUGARRI MANIERISTAK
1. Barnean leiho
faltsuak
2. Zutabeen funtzio
dekoratiboa
3. Frontoi triangular
zatitua
4. Zutabeak horman
barneratzen dira
eta horma kanpora
ateratzen da.
5. Marmol grisa.
6. Eskailera kurbatu
eta asimetrikoak
(erritmo berria)
EZAUGARRI HAUEK ERRANAZIMENDUKO ORDEN, SIMETRIA ETA
ARRAZIONALISMO ARKITEKTONIKOAREKIN APURTZEN DUTE.
151. LAURENZIANA
LIBURUTEGIKO
ESKAILERA
Eskailera hauen garrantzia:
artistak forma propioak
eratzeko duten
askatasunaren adierazle dira
(orain arteko kanon
arkitektonikoekin apurtuz)
165. ANDREA PALLADIO
- Europan ospe handia izan zuen arkitektoa. XIX-XX.mendeetan arte
neoklasikoaren eredu izanen da (AEB eta Ingalaterrako arkitekturan)
- Ezaugarri klasiko eta manieristen arteko konbinazioa ikus daiteke bere obretan.
Baina bereziki, klasizismoaren balore arkitektonikoei fidela da.
- Forma arkitektoniko eta dekorazioan: erabat klasikoa:
- Simetria, ordena, proportzioa… kontu handiz mantentzen ditu.
- Eraikinak dekoraziorik gabekoak dira, oso puruak.
- Ezaugarri manieristak ditu: elementuak guztiz klasikoak (berpizkundekoak)
dira, baina argilunak, formen kontrasteak… erabiltzen ditu (elementuen
erabilera manierista egiten du)
- Lanak: aipagarriak dira villak eta basilikak.
- VILLA CAPRA EDO VILLA ROTONDA (Vicenza, Italia)
- SAN GIORGIO MAGGIORE (Venezia)
- VICENZAKO BASILIKA
169. Villa Rotondaren oinplanoa eta
sekzioa.
Eraikuntza, kupulaz estalitako
gela zirkular baten inguruan
antolatuta, oinplano karratu
batean sartzen da.
Albo bakoitzean arkupe
hexastiloa jartzen da, zutabe
joniarrekin.
Eraikinak ardatz zentralizatua
(kupula eta espazio zirkularra)
arkupeetako luzerako 4
ardatzekin konbinatzen du.
170.
171.
172.
173. VILLA CAPRA - VILLA ROTONDA
(paisaia eta arkitektura bat egitea)
