1. Masaccio (1401-1428?)
– Estilo piktoriko berriaren hasiera.
– Iraultzailea: pintura modernoaren
fundatzaileetako bat.
– Errealismoa, neurritasuna.
– Forma solidoak. Bolumen trinkoak.
– Argi efektuak.
– Trinitate freskoa. Santa María Novella eliza.
– Brancacci kaperako freskoak. Santa María del
Carmine eliza. Florentzia.
2. Txanponaren ordainketa-1424
(Brancacci Kaperako freskoak-Santa Mª del Carmine
Florentzia)
•Estatua izaerako pertsonaiak, baina neurrikoak
•Argi-ilunen teknika (gorputzen bolumenetan)
•Espazioan egoki kokatuta, proportzioa errespetatuz
•San Pedroren bizitzaren inguruko margolanak
•Mateok Jesusi nolabaiteko tributo bat eskatzen dio tenpluarentzat
•Honek, era berean, Pedrori agintzen dio arrain bat arrantzatu dezan, bertan tributoaren txanpona
aurkituko duelarik
•Masacciok espazio berean hiru gertakari errepresentatu ditu
8. Masaccioren beste obrak
• La adoración de los reyes magos (1426Gemaldegalerie-Berlín)
• La expulsión del paraíso de Adán y Eva
(1426-Brancacci kaperan-Florentzia)
• Virgen con el niño (1426-National Gallery
–Londres)
9. Paolo Ucello (1397-1475)
(ez da sartzen)
• Bolumenaren garrantzia.
• Gorpuztasuna.
• Zentzu teatrala.
• San Romanoko bataila.
11. Piero de la Francesca (1420-1492)
• Argia eta kolorearen tratamendua.
• Iluminazioak, bolumenak eta espazioaren
irudikapena zehazten ditu.
• Zehaztasun matematikoa lortu nahi
• Espresio eza, pertsonai “hotzak”
• Monumentalitatea.
• Gorpuztasuna (eskortzoak). Perspektiba.
12. •Mendebaldeko margolarien barruan
lehenetarikoa gaueko eszena bat
irudikatzen
•Konposizio sinplea
•Argi-ilunak (argi puntuala)
•Simetrikoa
•Ehunduren trataera ezinhobea
•Gaia: Barbaroak Danubio ibaiaren inguruan
kokaturik Mendebaldeko lurrak konkistatzeko
asmoz. Constantinok bere soldaduak han
kokatu zituen, baina beldurtuta. Gau hartan
aingeru batek esnatu eta gurutze bat
erakutsi zion esanez ikur horrekin irabaziko
zuela. Gurutze bat eraikitzea bidali zuen eta
Magencioren aurrean irabazi zuen Kristoren
izenean.
Konstantinoren ametsa-Arezzoko
freskoetako bat, San Francesco
eliza-1458
13. Piero della Francesca. Battista Sforza eta Federico Montafeltro (senar-emazteak)-1472-Ufizzi Galeria
14. Battista Sforza eta Federico Montafeltro (senar-emazteak)
Margolanaren atzekaldea
Garaipenaren ikur
gisa ageri dira biak;
Urbino hirira
iristean gurdi
alegorikoen
gainean.Aingeru
eta adarbakarrez
lagunduta, gainera
kastitate ikurrak
direnak
15. Battista Sforza eta Federico Montafeltro (senar-emazteak)
•Taula gaineko oleoa
•Diptikoa bat da
•Uffizi Galerian, Florentzian
•Cuatrocentoko erretratuen adibide ezin hobea
•Europa iparraldeko eragina
•Paisaiaren sakontasuna (margolari flamendarren
eragina)
•Errealismo benetan zehatza (margolari
flamendarren eragina)
•Pertsonai bakoitzaren ezaugarri fisikoak
azaleratuz
16. Kristoren zigorkatzea.1444-1469. Galleria Nazionale delle
Marche (Urbino)
Inskripzioa:
“El trabajo
de Piero, de
Borgo Santo
Sepolcro”
Oholaren gaineko tenplean egina
17. Gaia: gai nagusia
atzekaldeko eszenan ageri
da (Kristoren
zigorkatzea). Eserita
dagoena Pontzio Pilato da
sufrimenduari so eginez
(kristautasunaren
sufrimendua);
turbanteduna turkiarra
izanik.
Aurrekaldeko hiru
pertsonai misteriotsuak,
atzekaldean gertatzen
denaren kontzientzia izan
gabe irudikatu ditu
margolariak. Zeintzuk
dira?: erdikoa Urbinoko
kondea eta aldameneko
biak bere aholkulariak,
bere aurkari politikoak
(Malatestak) bidalitakoak
kondea erahiltzeko.
Parekotasun alegorikoa
eginez, Kristoren eta
Urbinoko kondearen
artean.
•Lerro horizontal eta
bertikalak
•Sakontasun sentsazioa
•Mugimendua galtzen da
abstrakzioaren mesedetan
•Nolabaiteko “atemporalidad”
ematen dio eszenari
•Ez dago sentimendurik
(lasaitasuna nagusi)
18. Piero de la Francescaren
beste obrak
• La leyenda de la Vera Cruz (1458Arezzoko freskoetan)
• Madona del Parto (1450-Museo Monterchi)
• El Bautismo de Cristo (1450-National
Gallery Londres)
19. Andrea Mantegna (1431-1506)
• Donatelloren eragin handia.
• Pintura eskultorikoa, bolumen, bulto eta
masa trinkoak.
• Marraren nagusitasuna kolorearen
gainetik.
• Perspektiba.
• Amabirjinaren heriotza.
• Kristo hilik.
21. Agonia lorategian
•
•
•
•
Bibliako pasarte bat adierazten da non
Kristo errezatzen ari den bitartean
Bere apostoluak lokartuta ageri dira
Atzekaldean Judas eta soldadu talde bat
ikuskatzen da
• Profetaren bila datozelarik
23. Hemen pertsonaiak mugimenduan
irudikatu dira; ez aldiz lokartuta
dauden apostoluetan (lokartzean
denbora gelditu egiten da) eta
Kristoren kasuan ere
Agonia lorategian
(atzekaldeko
eszena)
26. Kristo hilik
•
•
•
•
•
•
Kristo hilik agertzen da
Ikuslearekiko modu perpendikularrean
Irudia eskortzoan agertzen da
Itzal eta argien kontraste handia
Sufrimendu handiko eszena
Dramatismo hori nolabaitean kristoren sabelaren
irudikapenarekin lortzen da
• Eskuetako zein oinetako estigmak idealismo gabe
irudikatu dira
27. Andrea Mantegnaren beste obrak
•
•
•
•
•
Bertutearen garaipena
Amabirjina umea eta kerubinekin
Madonna umea lo dagoelarik
San Sebastián
Kristo bi aingeruk sostengatzen dutelarik
28. PIETRO PERUGINO (1448-1523)
•
•
•
•
•
•
Piero Della Francesca eta Verrochioren eragina jasoko du
Rafael-en irakasle izango da
Kapera Sixtinoko freskoak margotzen parte hartu zuen
Perspektiba eta konposizioaren garrantzia
Ezagutzen dituen paisaiak edo eszenak irudikatzen ditu
Bere garaian bere obra benetan mirestua edo gustokoa izan
zen (“obra atsegina”)
• San Pedrori giltzak ematen da bere margolanik ezagunena
• San Sebastián
• Los desposorios de la virgen delakoa (Rafaelek ere egin
zuen)
29. Los desposorios de la Virgen
Desberdintasunak:
•Pertsonaien
kontrako kokapena
•Erlazio
koherenteagoa
figura eta
urruntasunaren
artean
•Erritmo gehiagokoa
Perugino 1500-1504
Caengo Museo de Bellas
Artes
Rafael 1504
Pinacoteca de Brera,
Milanen
•Arkitektura are
klasikoagoa
(Bramantenarenaren
antz gehiago)
31. San Pedrori giltzak ematen-Perugino
•
•
•
•
•
•
•
•
Gai erlijiosoa: Kristok bere Elizaren giltzak San Pedro apostoluari
ematen dizkio (belauniko jasoz)
Konposizio: simetrikoa eta orekatua: taldean antolatuta
Pertsonaiak plaza batean kokatzen dira: perspektibaren erabilera
ezinhobea (hiri antolamenduaren garrantzia)
Giltzen eta tenpluaren ardatzek bat egiten dute
Atzekaldeko tenplu errenazentista eta aldameneko garaipen bi arkuak:
garai klasikoari erreferentzia eginez
Pertsonaien tamainarekin jokatuz sakontasuna adierazten da (hala ere,
ez dira difuminatuak agertzen)
Figurek dotoretasuna eta malgutasuna adierazten dute
Kolore disdiratsuak eta argiaren trataera egokia
32. Sandro Botticelli (1445-1510)
• Florentzia eskolako margolaria
• Estilo dotorea (errefinatua) eta xehetasunei
garrantzia.
• Lerroaren mugimenduapertsonai desberdinen
arteko lotura erraza sortuz
• Konposizioak arreta handia.
• Famatuak dira izaera mitologikoko bere
konposizioak
35. Udaberria-1478?-ohol gaineko tenpleaGaleria Uffizi (Florentzia)
Tamaina naturaleko figurak irudikatu ditu Boticellik eta
detaileari garrantzia handia ematen dio (ezpata, brotxeak,…)
36. Merkurio
Venusaren
lorategiaren zaintzaile
gisa irudikatzen da
(ezpata)
Gizonen eta jainkoen
bitartekari gisa ere
eta merkatarien
jainko bezala
Zerura begira
agertzen da bestelako
bizitzarekin bat
eginez
Ehundura gorriarekin
irudikatuta, su
garrekin eta modu
asimetrikoan erortzen
da
37. Kloris ninfa
Bere ahotik
ateratzen diren
loreak Udaberriak
hartuko ditu bere
soinean (soinekoari
so egin)
Zefiro
Haizearen jainkoa,
kolore hotzekin
irudikatuta
ninfaren
maitasunaren bila
38. Hiru graziak
Venusen zerbitzari gisa
agertzen dira.Dantzan
ageri dira, gazte, ilea solte
eta azal zuriarekin.
Hondoarekiko kontrastea
sorraraziz.
40. Venus
•Margolanaren
erdialdean kokatzen da,
konposizioaren ardatz
nagusia izanik
•Bere inguruan zuhaitz
gutxiago, aureola
moduko bat sortuz
•Madonna gisa
irudikatuta dago
•Merkurioren
ehunduraren antzera
modu asimetrikoan
erortzen da
•Sabealdea aterata
dotoretasunaren ikurra
da eta ezkerreko eskua
kokatzeko balio du
•Kupido Venusaren
gainean agertzen da
Grazietako bati dardoak
botaz
41. •Eszenako pertsonai bakarra
da ikusleari zuzenean begira
agertzen dena
•Bere loreak eszena osoan
zehar banatu nahi ditu
•Irrifarrez agertzen zaigu,
ez zen ohikoa gainera
Errenazimenduan
Udaberria
43. Venusen jaiotza
Erromako garai klasikotik ez zen Venus jainkosa biluzik eta horrelako
dimentsiotan irudikatu: biluziak berriz ere Errenazimenduan
berreskuratuko dira Erdi Aroko
garai ilunak pasa ostean
44. Amodioaren jainkosa, Venus, Urano jainkoaren genitaletatik jaio zen, Krono bere
semeak moztu zizkion eta itsasora bota. Beraz, magolanak ez du jaiotzaren
momentua adierazten baizik eta hondartzara iristen denerakoa. Jainkosa haizearen
jainkoen ufadaz lagunduta agertzen da eta lorez inguratuta.
45. Konposizioaren erdian
agertzen da
Venus
Venus pudiko gisa irudikatuta
Ilearen sentsualitate argia
Kontrapostoan jarrita
Edertasun eta goxotasunaren
adierazgarri
Gazte, ahoa itxita eta begi
argiekin irudikatu du
Boticellik (bere birjinen gisa)
Espresio melankolikoa
adieraziz
49. Ez dago inolako ardurarik perspektiba eta espazioaren lorpenaren
inguruan. Lerroek, kurbek, hondo lauak,…daukate garrantzia.
Agian itsasoko olatu edo uhinen irudikapenak sakontasun apur bat ematea
lortzen dute.
50. Boticelliren beste obrak
Venus eta Marte
Palas eta Zentauro
Nastaglioren istorioa
Orazioa baratzean
Hainbat Madonna margotuko ditu
51. Boticelliren Madonnetako bat
Behin eta berriz
errepikatuko den
eredua: amabirjina
serioa, pentsakor,
bere edertasunean
murgilduta, erlazio
afektibo handirik
ez da ematen
Boticellik irudikatu
zituen
Madonnetan.
52. Venus eta Marte-1483-National Gallery-taularen gaineko oleoa
Gerrarekiko amodioaren garaipena irudikatzen da.
Marte lokartuta agertzen da ia guztiz biluzik eta eskultura gisa
irudikatu du Boticellik.
Nerabe gaztea, edertasun ideala adieraziz (Adanen kreazioaren
aintzindari).
Bestelako izakiak (satiroak) Marteren elementuekin jolasten agertzen
dira, hau esnatu nahian baina ez dute lortzen.
Venus garaile eta seguru ageri da.
