ERDK 2018 - cz.II - Światowe Dziedzictwo Kulturowe

Światowe dziedzictwo kulturowe
w paostwach Unii Europejskiej
– od A jak Austria do I jak Irlandia

Austria: dziedzictwo materialne i naturalne
Zabytkowe centrum Salzburga -
bogaty układ miejski, powstały
pomiędzy średniowieczem i XIX w.
By Thomas Pintaric, CC BY-SA 3.0
https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=875698

Pałac i ogrody Schönbrunn,
w których w 1752 roku otworzono
pierwszy na świecie ogród zoologiczny.
By Thomas Wolf, CC BY-SA 3.0 de,
Linia kolejowa na Semmering. Zbudowana w latach 1848-
1854, należy do największych osiągnięd sztuki inżynierskiej
początków kolejnictwa. Pokonuje wysokogórską trasę
o długości 41 km. Dzięki doskonałości konstrukcyjnej tuneli,
wiaduktów i innych obiektów, linia kolejowa służy
nieprzerwanie do czasów obecnych.
Autornieznany

Zabytkowe centrum Wiednia, który odegrał zasadniczą rolę jako jeden z ośrodków
muzyki europejskiej. Z Wiedniem kojarzeni są wielcy kompozytorzy począwszy od
klasycyzmu wiedeoskiego do muzyki współczesnej.
By Gryffindor - Praca własna, CC BY 2.5,
By Priwo, Domena publiczna,

Obiekt seryjny obejmujący 111
niewielkich obszarów w Alpach
i w okolicy Alp, na terenie których
znajdują się pozostałości
prehistorycznych osad na palach.
Osady powstawały w latach od ok. 5000
– 500 p.n.e. na brzegach jezior i rzek
oraz na terenach podmokłych.
Prehistoryczne osady na palach
(wpis transgraniczny: Austria, Francja, Niemcy, Słowenia, Szwajcaria i Włochy)
By ANKAWÜ - Praca własna, CC0,

Austria: dziedzictwo niematerialne
Obchody karnawałowe Schemenlaufen w Imst (Tyrol)
Karnawał odbywa się w Imst co cztery lata, w niedzielę przed Wielkim Postem.
Centralnym punktem karnawału jest pochód tancerzy w maskach i kostiumach
zwanych Schemenlaufen.
Główne postacie występują parami:
jedna z dzwonkami wirującymi wokół talii,
druga z większymi dzwonami, ważącymi do 35 kg.
Pary wykonują taniec z podskokami i ukłonami,
a w pochodzie idzie 55 takich par.
Inne postacie w maskach naśladują ich taniec
w zwolnionym tempie.
Źródło: www.austria.info

Klasyczne jeździectwo i Hiszpaoska Szkoła
Jazdy Konnej w Wiedniu, w której od 450 lat
kultywowana jest tradycja hodowli i szkolenia
białych koni lipicaoskich (rasa pochodząca
z Lipicy w Słowenii).
By Machoxx, CC BY-SA 3.0,

Belgia: dziedzictwo materialne i naturalne
La Grand-Place w Brukseli oraz wieże zegarowe (beffroi) Flandrii i Walonii
By Savant-fou - Praca własna, CC BY-SA 3.0,
By Willemdd z nl, CC BY-SA 3.0,
By Wolfgang Staudt, CC BY 2.0,

Domy beginek (béguinages) we Flandrii
Beginki były kobietami poświęcających
swe życie Bogu bez składania ślubów
zakonnych. W XIII w. zakładały one
zamknięte wspólnoty (béguinages),
odpowiadające ich potrzebom duchowym
i materialnym, które tworzą zespoły
architektoniczne złożone z domów
mieszkalnych, kościołów, budynków
gospodarczych oraz terenów zielonych.
Zbudowane są w stylu typowym dla
flamandzkiego regionu kulturowego
i stanowią cenne świadectwo tradycji
beginek, która rozwinęła się w
średniowieczu w Europie Północno-
Zachodniej.
By Willemdd z nl, CC BY-SA 3.0,

Pałac Stocleta - zaprojektowany w 1905 roku na
zamówienie bankiera i kolekcjonera Adolphe’a Stocleta
przez jednego z czołowych przedstawicieli wiedeoskiej
secesji, architekta Josefa Hoffmana. Architekt pracował bez
ograniczeo finansowych czy estetycznych. Ukooczony
w 1911 roku Pałac wraz z ogrodem dzięki oszczędnemu
geometryzmowi stanowi przełom w Art Nouveau. Jest to
przemiana zapowiadająca Art déco i modernizm w
architekturze.
By Busoni - Praca własna, CC BY-SA 3.0,
Pałac Stocleta w Brukseli jest jednym z najwybitniejszych osiągnięd wiedeoskiej secesji.
Znajdują się nim dzieła Kolomana Mosera i Gustava Klimat, związane z koncepcją
Gesamtkunstwerk, w myśl której architektura, rzeźba, malarstwo i sztuki zdobnicze powinny
łączyd się w jednym dziele. Pałac świadczy o odnowie artystycznej architektury europejskiej
i w najwyższym stopniu jednoczy architekturę zewnętrzną z architekturą wewnętrzną
i wystrojem wnętrz. Zachowało się w nim oryginalne wyposażenie i umeblowanie.

Główne ośrodki górnicze
Walonii - obejmuje cztery
ośrodki górnicze z najlepiej
zachowanymi XIX i XX w.
kopalniami węgla.
Fot. Guy Focant/SPW-Départment du Patrimoine / unesco.org

Belgia: dziedzictwo niematerialne
Pochód olbrzymów i smoków ma
charakter ludowych korowodów lub
procesji religijnych. Odbywa się
w niektórych miastach belgijskich,
a uczestniczące w nim olbrzymy i smoki
mierzą do 9 metrów wysokości i ważą do
350 kilogramów. Kukły są bardzo
różnorodne i przedstawiają mitycznych
bohaterów, postacie historyczne, biblijne
albo legendarne, zwierzęta,
reprezentantów różnych rzemiosł oraz
współczesne lokalne osobistości. Pochody
odbywają się także we Francji.By Paul Hermans - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Karnawał w Binche
Binche jest miastem położonym w prowincji Hainaut, około
60 km na południe od Brukseli. Co roku, przez trzy dni
poprzedzające okres Wielkiego Postu, odbywają się w nim
uroczystości, które ożywiają historyczne centrum
i przyciągają rzesze turystów. Karnawał w Binche jest
jednym z najstarszych ulicznych karnawałów w Europie,
a jego korzenie sięgają średniowiecza. Już na 6 tygodni
przed właściwym karnawałem tysiące mieszkaoców zaczyna
przygotowania. By Jean-Pol GRANDMONT - Praca własna, CC BY-SA 3.0,
Kulminacyjnym dniem karnawału jest wtorek przed Środą Popielcową, kiedy to na ulicach pojawiają się
legendarne postaci błaznów w czerwono-żółto-czarnych kostiumach, wspaniałych kapeluszach ze strusimi
piórami i w drewnianych chodakach, z woskowymi maskami i małymi okularami na twarzy. Rozpoczynają oni
pochód w rytmie werbli, a za nimi podążają inne postaci: pierroci, arlekini i chłopi, mieszając się z
przebieraocami i muzykami z miejscowych orkiestr.

Program ochrony różnorodności form tradycyjnych gier i zabaw we Flandrii
Program ochrony tradycyjnych rozrywek realizuje organizacja pozarządowa,
która współpracuje z lokalnymi społecznościami i stowarzyszeniami,
podejmując działania na rzecz ochrony dziedzictwa Flandrii. Składają się nie
gry i dyscypliny sportowe, w tym dwadzieścia trzy rodzaje gier tradycyjnych,
m.in. sporty strzeleckie i łucznicze oraz różne odmiany gry w kręgle i w piłkę.
Ochrona kultury związanej z grą na dzwonach:
pielęgnowanie i przekazywanie tradycji,
wymiana doświadczeo i edukacja
Gra na dzwonach, lub na instrumencie zwanym karylion,
rozbrzmiewała zwykle w dni targowe i w święta.
Program ochrony tej tradycji jest realizowany
w 76 miejscowościach w Belgii i w trzydziestu
innych krajach.
Źródło: www.flanderstoday.eu

Konne połowy krewetek w Oostduinkerke (Flandria Zachodnia), w których
aktywnie uczestniczy dwanaście rodzin. Każda z nich wyspecjalizowana jest
również w określonych czynnościach, takich jak wyrób sieci czy hodowla
pociągowych koni brabanckich. Połowy odbywają się dwa razy w tygodniu,
z wyjątkiem pory zimowej.
CC BY-SA 3.0,
By David Edgar - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Kultura związana z warzeniem i piciem piwa w Belgii
Warzenie i degustacja piwa należy do żywego dziedzictwa niektórych społeczności
w Belgii. Piwo odgrywa rolę w życiu codziennym i podczas świąt.
CC BY-SA 3.0,
Niemal 1.500 gatunków piwa wytwarza się
w całym kraju z użyciem różnych metod
fermentacji. Od lat 80. XX wieku popularne stały się
piwa kraftowe. Specjalnymi gatunkami piwa szczyci
się kilka regionów. Piwo warzy się w niektórych
klasztorach trapistów, a zyski z produkcji są
przekazywane na cele charytatywne. Piwa używa
się do celów kulinarnych – przy produkcji
specjalnych serów czy, podobnie jak wina,
do uzyskiwania nowych smaków potraw.

Bułgaria: dziedzictwo materialne i naturalne
Cerkiew Bojaoska, położona na
przedmieściach Sofii, składa się z trzech
budowli. Pierwsza powstała Cerkiew
wschodnia, zbudowana w X wieku, następnie
– w połowie XIII wieku – stworzona została
druga budowla. Całośd uzupełnia trzecia
cerkiew, wzniesiona na początku XIX wieku.
Cerkiew Bojaoska jest jednym
z najdoskonalszych i najlepiej zachowanych
zabytków sztuki średniowiecznej w Europie
Wschodniej.
By Todor Bozhinov / Тодор Божинов - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Jeździec z Madary
Relief z Madary, przedstawiający
jeźdźca pokonującego lwa,
wykuty jest w 100-metrowej skale
w pobliżu miasteczka Madara
w północno-wschodniej Bułgarii.
Madara była pierwszym świętym
miejscem pierwszego paostwa
bułgarskiego przed jego
chrystianizacją w IX w. Inskrypcje
obok rzeźby opisują wydarzenia
z lat 705-831. By Feradz - Praca własna, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=12860952

Rezerwat przyrody Srebyrna
Rezerwat naturalny Srebyrna jest
słodkowodnym jeziorem w pobliżu
Dunaju, rozciągającym się na przeszło
600 ha. Brzegi jeziora stanowią
wylęgarnię blisko 100 gatunków
ptaków, w tym wielu rzadkich lub
zagrożonych. 80 innych gatunków
chroni się tam w czasie przelotów na
zimowiska. Wśród najbardziej
interesujących gatunków występują
tam pelikany dalmatyjskie, ślepowrony
szare, ibisy kasztanowate i warzęchy.
By Mincov z bg, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1194873

Bułgaria: dziedzictwo niematerialne
Nestinarstwo – taniec na żarze –
to doroczny obrzęd wiosenno-letni
odprawiany 3 i 4 czerwca,
w dniach św. Konstantyna i św. Heleny.
Praktykowany jest w dwóch górskich
wioskach, a ich mieszkaocom
zapewnid ma dobrobyt i urodzaj.
By Apokalipto - Praca własna, GFDL,

Chorwacja: dziedzictwo materialne i naturalne
Stare Miasto w Dubrowniku. Dubrownik, zwany „perłą Adriatyku”, położony jest na
półwyspie wybrzeża dalmackiego.
By Chensiyuan - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=50597819
Pomimo zniszczeo w czasie trzęsienia
ziemi w 1667 roku, zachowały się
piękne, gotyckie, renesansowe
i barokowe zabytki, kościoły, klasztory,
pałace i fontanny. Miasto, ponownie
zniszczone w latach 90-tych XX wieku
w wyniku konfliktu zbrojnego, stanowi
obecnie cel szerokiego programu
odbudowy, koordynowanego przez
UNESCO.

Park Narodowy Plitwice. Wody przepływające przez skały dolomitowe
i wapienne, w przeciągu tysiącleci osadziły zapory z trawertynu tworzące
tamy naturalne, które z kolei dały początek licznym malowniczym jeziorom,
jaskiniom i wodospadom. Te procesy geologiczne trwają nadal. Lasy parku
zamieszkują niedźwiedzie, wilki i liczne gatunki rzadkich ptaków.
By Roybb95 - Praca własna, Domena publiczna,
CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=116060

Chorwacja: dziedzictwo niematerialne
Sztuka koronkarstwa
Do dziś zachowały się w Chorwacji trzy główne ośrodki
koronkarstwa: miasta Pag, Hvar oraz Lepoglava. Koronki z Pag
wykonywane są za pomocą igły i nici. Z północnej Chorwacji
pochodzą koronki klockowe, które zdobią strój ludowy
i sprzedawane są na jarmarkach. Tradycję tego rękodzieła
podtrzymuje Festiwal Koronki. W mieście Hvar benedyktynki
wykonują unikalną koronkę z aloesu. Naturalne nici są
uzyskiwane z rdzenia świeżych liści, a motywy siatkowe lub
inne wzory powstają na podkładzie z kartonu.
Autor SpeedyGonsales - Vlastito djelo postavljača, CC BY-SA 3.0,

Procesja „Za Krzyżem” na wyspie Hvar
Procesja odbywa się w Wielki Czwartek po wieczornej mszy.
Bierze w niej udział sześciu mężczyzn reprezentujących sześd
wiosek leżących na wyspie Hvar. Każdy z nich ma do
pokonania w ciągu 8 godzin trasę o długości 25 km
prowadzącą od wioski do wioski. Mężczyźni wędrują cały
czas boso, niosąc na plecach ciężki drewniany krzyż.
W procesji towarzyszy każdemu z nich dwóch członków rodziny niosących latarnie, wierni
z zapalonymi świeczkami lub lampionami, pięciu śpiewaków, którzy w kilku miejscach na
trasie wędrówki intonują litanię do Matki Boskiej, a także grono wiernych. Wszyscy oni
ubrani są w tuniki typowe dla danej parafii. W każdej wsi procesja jest witana przez
kapłana. Po dotarciu do rodzinnej wioski, niosący krzyż pokonuje ostatnie sto metrów
biegiem, by otrzymad uroczyste błogosławieostwo od księdza w swojej parafii. Procesja jest
trwałym elementem tożsamości religijnej i kulturowej wyspy Hvar.
Źródło: www.dalmatia.hr

Tradycja wyrobu drewnianych zabawek dla dzieci
Mieszkaocy wiosek leżących na północy Chorwacji,
rozwinęli tradycję i sztukę wyrobu drewnianych
zabawek dla dzieci. Do ich wytwarzania używa się
drewna wierzbowego, świerkowego, bukowego
i klonowego, pochodzącego z okolicznych lasów.Źródło: www.muzeumzabawek.eu
Ścinaniem i suszeniem drewna oraz nadawaniem kształtu zabawce za
pomocą tradycyjnych narzędzi zajmują się mężczyźni, kobiety natomiast
malują na nich wzory kwiatowe i geometryczne, puszczając wodze
z wyobraźni. Tradycyjne gwizdki, samochodziki, meble dla lalek, wirujący
tancerze, skaczące koniki czy kłapiące dziobami ptaszki są od pokoleo
wykonywane zgodnie z przekazywanymi wzorami.

Sztuka wyrobu pierników z Północnej Chorwacji
Zwyczaj wypiekania pierników pojawił się w
średniowieczu w niektórych europejskich klasztorach,
a na terenie Chorwacji rozwinął się jako dziedzina
wytwórstwa. Sztuka wypiekania pierników od wieków
jest przekazywana z pokolenia na pokolenie, najpierw
tylko mężczyznom, a obecnie również i kobietom.
Pierniki stały się jednym z najbardziej rozpoznawalnych
symboli chorwackiej tożsamości.
Źródło: diyerasmus.wordpress.com

Muzyka Bedarac we wschodniej Chorwacji
Bedarac to popularny we wschodniej Chorwacji rodzaj muzyki głęboko
zakorzenionej w kulturze Slawonii, Baranji i Syrmii. Jego istota zasadza się na
relacjach między wykonawcami. Soliści rywalizują ze sobą w improwizowaniu
dziesięciozgłoskowych dwuwierszy i tworzeniu nowych linii melodycznych.
Towarzyszą im grupy śpiewaków i zespoły grające na tamburze. Każdy występ jest
inny i trwa dopóty, dopóki wykonawcom wystarczy sił i energii. Soliści muszą mied
donośny głos, znad szeroki repertuar dawnych i nowych dziesięciozgłoskowców
oraz umied je ze sobą szybko i zręcznie łączyd.
Nijemo Kolo, tradycyjny taniec w Dalmacji
Nijemo Kolo to taniec w zamkniętym kręgu, znany wśród ludności Dalmacji
w południowej Chorwacji. Wykonywany jest w parach – mężczyźni prowadzą
partnerki w żywiołowy i spontaniczny sposób, na pozór bez żadnych reguł, a
taneczne kroki i figury zależą od nastroju i woli tancerzy. Charakterystyczną cechą
„niemego koła” jest brak muzyki, chociaż występy wokalne lub instrumentalne
mogą się odbywad wcześniej lub po zakooczeniu taoca.

Cypr: dziedzictwo materialne i naturalne
Pafos. Region Pafos, zamieszkały od czasów
neolitycznych, stanowił miejsce kultu przed-
greckich bóstw płodności, a potem samej
Afrodyty, urodzonej według legendy właśnie
w Pafos. Świątynia bogini, o konstrukcji
mykeoskiej, pochodzi z XII w. p.n.e. Ruiny
willi, pałaców, teatrów, fortec i grobowców
nadają temu miejscu wyjątkowe znaczenie
historyczne i architektoniczne. Mozaiki z Nea
Pafos zaliczane są do najpiękniejszych na
świecie.

Zdobione kościoły regionu Troodos. W regionie Troodos znajduje się jedno
z największych skupisk kościołów i klasztorów całego dawnego Cesarstwa
Bizantyjskiego. Dziesięd zabytków wybranych do wpisu na Listę Światowego
Dziedzictwa.
Źródło: dziedzictwounesco.blogspot.com Źródło: dziedzictwounesco.blogspot.com

Cypr: dziedzictwo niematerialne
Tradycje koronkarskie z Lefkara
Tradycja koronkarstwa w wiosce Lefkara sięga co najmniej XIV wieku. Koronki wykonywane
są ręcznie w czterech etapach, a sztuka ta jest podstawowym zajęciem kobiet, które
wyszywają siedząc grupkami i gawędząc na wąskich uliczkach lub zacienionych
dziedziocach. Ta unikalna sztuka przekazywana jest latami młodym dziewczętom przez ich
matki i babki.
Zawody poetyckie Tsiattista
Tsiattista to żywa, improwizowana poezja mówiona, która wykonywana jest często przy
akompaniamencie skrzypiec lub lutni. Poeci stają w szranki, rywalizując w tworzeniu
celnych wypowiedzi w formie rymowanych dwuwierszy. Najbardziej powszechną formą
wiersza jest piętnastozgłoskowiec, poeci mogą jednak wypowiadad się również w ośmio-,
sześcio- czy dziewięciozgłoskowych wersach.

Czechy: dziedzictwo materialne i naturalne
Zabytkowe centrum Pragi
z zamkiem i katedrą Św. Wita
na Hradczanach oraz mostem
Karola.
By A.Savin (Wikimedia Commons · WikiPhotoSpace) - Praca własna, FAL,

Zabytkowe centrum miasta Český Krumlov
Miasto leżące nad brzegami Wełtawy powstało wokół XIII-wiecznego
zamku, z elementami gotyckimi, renesansowymi i barokowymi. Český
Krumlov stanowi przykład małego, średniowiecznego miasteczka Europy
Środkowej, które rozwijało się bez zakłóceo przez pięd wieków,
zachowując w ten sposób nienaruszone dziedzictwo architektoniczne
ByJerzyStrzelecki-Pracawłasna,CCBY3.0,

Zelená Hora - sanktuarium pielgrzymkowe Św. Jana
Nepomucena
W Zelenej Horze na Morawach, w pobliżu Żdżaru nad
Sazawą, wznosi się kościół pielgrzymkowy
zbudowany ku czci świętego Jana Nepomucena.
Wzniesiony w początkach XVIII w. na planie gwiazdy,
stanowi on najbardziej oryginalne dzieło architekta
Jana Błażeja Santiniego, którego osobisty styl
nawiązuje do gotyku i baroku.
By Prazak - Praca własna, CC BY 2.5,

Kolumna Św. Trójcy w Ołomuocu
pochodzi początków XVIII wieku
i jest najwybitniejszym przykładem tego
specyficznego dla Europy Środkowej typu
zabytku. Ma ona 35 m wysokości
i reprezentuje, charakterystyczny,
regionalny styl znany jako „barok
ołomuniecki”. Ozdobiona jest kilkoma
wspaniałymi rzeźbami religijnymi dłuta
wielkiego artysty morawskiego.
By Michal Mapas - Praca własna, CC BY 4.0,

Czechy: dziedzictwo niematerialne
Taniec rekrutów jest improwizowanym taocem,
wykonywanym przez chłopców i mężczyzn
zamieszkujących południowe Morawy oraz okręg Zlin
w Czechach. Nazwa nawiązuje do historycznych
początków tego taoca w XVIII w., kiedy do armii
rekrutowano miejscowych mężczyzn. Obecnie taniec
wykonywany jest przez ludowe grupy taneczne.
Zaczyna się wolnymi krokami, które stopniowo stają
się coraz szybsze. Taniec nie ma stałego układu
choreograficznego, charakteryzuje go spontanicznośd
i indywidualna ekspresja wykonawców. Jednym z
częstych elementów jest inicjowany podczas występu
konkurs podskoków.
fot: CzechTourism

Lalkarstwo
Teatr lalkarski w Czechach jest
nie tylko popularną formą
rozrywki, ale także sposobem
przekazywania wiedzy
o świecie oraz narzędziem
wychowawczym służącym
przesłaniom moralnym.
Kukiełki, które przedstawiają
prawdziwe lub wymyślone
postaci, są na ogół wykonane
z drewna. Dla ich ożywienia
stosowane są różne sposoby.fot: CzechTourism

Dania: dziedzictwo materialne i naturalne
Zamek Kronborg, jego budowa
rozpoczęła się w 1574 roku,
a w koocu XVII wieku umocniono
jego system obronny. Zamek nigdy
nie był przebudowywany.
W świecie znany jest jako zamek
Elsinor, miejsce akcji Hamleta,
najsłynniejszego dramatu
Szekspira.
By Fiskfisk - Praca własna, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2605757

Fiord lodowy Ilulissat
Obszar fiordu o powierzchni 40,240 ha,
usytuowany na zachodnim Wybrzeżu Grenlandii,
250 km na północ od Koła Arktycznego,
stanowi ujście lodowca Sermeq Kujalleq,
jednego z niewielu lodowców,
za pośrednictwem którego pokrywa lodowa
Grenlandii dociera do morza. Sermeq Kujalleq
jest jednym z najaktywniejszych i najszybciej
przesuwających się lodowców na świecie.
Rocznie narasta ponad 35 km sześciennych lodu,
co stanowi 10% produkcji całej pokrywy
lodowcowej Grenlandii i więcej niż w odniesieniu
do któregokolwiek innego lodowca poza Antarktydą. Badany przez ponad 250 lat,
pomógł w zrozumieniu zmian klimatu i procesów glacjologicznych. Połączenie
ogromnej tafli lodu i niezwykłego dźwięku towarzyszącego strumieniom lodowcowym
szybko przesuwającym się w stronę fiordu pokrytego lodowymi górami,
tworzy niezwykłe, budzące zachwyt zjawisko natury.

Klif Stevns to stanowisko geologiczne o wyjątkowym
znaczeniu, które powstało w wyniku upadku
meteorytu Chicxulub pod koniec okresu kredowego,
około 65 mln lat temu. Badacze sądzą, że uderzenie
przyniosło zniszczenia na masową skalę, było
przyczyną zniknięcia z powierzchni ziemi dinozaurów
i ponad połowy istot żywych. Można tu
zaobserwowad pozostałości chmury pyłów, które
powstały w wyniku uderzenia meteorytu. Na klifach
znajdują się wyjątkowe skamieliny, ilustrujące
stopniowe odradzanie się fauny i mikrofauny po
masowym wyniszczeniu.
By Lisa Risager, CC BY-SA 2.0,
By Thue C. Leibrandt - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Christansfeld, przykład miasta założonego przez braci
morawskich
Miasto powstałe w 1773 r. w południowej Jutlandii jest
przykładem założeo planistycznych zrealizowanych przez braci
morawskich, wolne zgromadzenie luteraoskie, którego główny
ośrodek znajdował się w Herrnut w Saksonii. Wybudowano je,
zgodnie z modelem urbanistyki protestanckiej, wokół
centralnie położonego placu kościelnego.
By Sten Porse - Praca własna, CC BY-SA 3.0,
Budownictwo jest jednorodne i pozbawione zdobieo. Jedno- lub dwukondygnacyjne budynki z żółtej
cegły mają dachy z czerwonej dachówki. Demokratyczna organizacja Kościoła braci morawskich i jego
pionierska egalitarna filozofia znalazły wyraz w humanistycznej urbanistyce. Na peryferiach miasta
znajdowały się pola uprawne i budynki użyteczności publicznej, w tym niskie, długie budynki
mieszkalne dla wdów oraz dla kawalerów i niezamężnych kobiet. Budynki są do dziś użytkowane,
a częśd z nich nadal należy do Kościoła braci morawskich.

Estonia: dziedzictwo materialne i naturalne
Zabytkowe centrum Tallina
Początki Tallina sięgają XIII w., kiedy
powstał tam zamek zbudowany
przez kawalerów mieczowych.
Miasto rozwinęło się jako kluczowy
ośrodek Hanzy, a jego świetnośd
przejawia się w przepychu budowli
publicznych (szczególnie kościołów)
oraz architektury mieszkalnej
domów kupieckich, wyjątkowo
dobrze zachowanych pomimo
szkód wyrządzonych na przestrzeni
wieków przez pożary i wojny.
By Ivar Leidus - Praca własna, CC BY-SA 3.0 ee,

Estonia: dziedzictwo niematerialne
Przestrzeo kulturowa Kihnu
Kihnu i Manja, to dwie wysepki położone przy estooskim
wybrzeżu Bałtyku, zamieszkiwane w sumie przez ok. 600
osób. Mężczyźni od zawsze wyruszali w morze w
poszukiwaniu fok i ryb, kobiety natomiast pozostawały na
wyspie i zajmowały się gospodarstwem. Podczas długiej
nieobecności swoich mężów, synów i braci, kobiety z Kihnu
stawały się głównymi strażniczkami tradycji kulturowych –
muzycznych, tanecznych i obrzędowych, których tajniki
przekazywano ustnie z pokolenia na pokolenie. Najbardziej
widocznym symbolem kultury Kihnu są wełniane stroje
kobiet.By Olev Mihkelmaa, CC BY-SA 2.0,

Tradycje związane z sauną dymną w Võromaa
Sauna dymna zajmuje ważne miejsce w życiu
codziennym mieszkaoców Võro w południowej
Estonii, z którym związany jest cały zespół tradycji.
Sauna jest osobnym pomieszczeniem,
ogrzewanym przez kamienny piec. Nie ma komina,
więc dym powstały w wyniku spalania drewna
zostaje w pomieszczeniu. Do sauny zazwyczaj
chodzi się całą rodziną w sobotę lub w dni
poprzedzające święta czy ważne rodzinne
wydarzenia.
By Olaf Tausch - Praca własna, CC BY 3.0,

Finlandia: dziedzictwo materialne i naturalne
Zabytkowa dzielnica Raumy
Rauma, położona nad Zatoką Botnicką, jest
jednym z najstarszych portów Finlandii.
Zabudowa miasta koncentruje się wokół
klasztoru franciszkanów, z którego zachował się
pochodzący z połowy XV w. kościół Św. Krzyża.
Rauma stanowi cenny przykład dawnego miasta
nordyckiego zbudowanego z drewna. Mimo
zniszczeo, wywołanych w koocu XVII w. przez
pożar, zachowała dawne, rodzime dziedzictwo
architektoniczne.
By Plenz – praca własna, CC BY-SA 2.5,

Zabytkowy kościół w Petäjävesi,
w środkowej Finlandii, zbudowany
w latach 1763-1765 z pni drzew
iglastych, jest kościołem luteraoskim
i stanowi typowy przykład tradycji
architektonicznej właściwej dla
wschodniej Skandynawii. Łączy on
renesansową koncepcję kościoła na
planie krzyża równoramiennego oraz
formy dawniejsze, wywodzące się
z gotyckich sklepieo żebrowych.
By Antti Bilund - picture taken by Antti Bilund, CC BY-SA 3.0,

Fabryka obróbki drewna i tektury w Verli
oraz pobliska dzielnica mieszkaniowa
stanowią wyjątkowy i doskonale zachowany
przykład niewielkiego, wiejskiego zakładu
przemysłowego wyrabiającego masę
papierową, papier i karton. Ten typ
przedsiębiorstwa, charakterystyczny dla
Europy Północnej oraz dla Ameryki w XIX i na
początku XX w., w dzisiejszych czasach już
prawie zupełnie zanikł.
By Oke26 - Praca własna, Domena publiczna,

Archipelag Kvarken / Pobrzeże
Zachodniobotnickie położone jest na zachodnim
brzegu Zatoki Botnickiej, na terenie Finlandii
i Szwecji. Obszar ten składa się z części morskiej
oraz z wielu wysp przybrzeżnych. Urozmaicone
ukształtowanie terenu, z licznymi jeziorami,
zatokami oraz spłaszczonymi wzgórzami, jest
wynikiem połączonych procesów lodowcowych
i polodowcowych oraz wyłonienia się z morza
nowych obszarów. Od chwili ostatecznego
ustąpienia lodowca, 9,6 tys. lat temu, wypiętrzenie
wybrzeża osiągnęło 285 m, co stanowi najwyższe
znane wyniesienie naszej planety.
Źródło: podroze.gazeta.pl

Francja: dziedzictwo materialne i naturalne
Pałac i park w Wersalu
Pałac w Wersalu był główną siedzibą
królów Francji, od Ludwika XIV do
Ludwika XVI. Upiększany przez
kolejne pokolenia architektów,
rzeźbiarzy, dekoratorów i architektów
krajobrazu, przez przeszło 100 lat
uważany był w Europie za wzorzec
idealnej rezydencji królewskiej.By ToucanWings - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Jaskinie z malowidłami i rytami naskalnymi
w dolinie Wezery
W dolinie rzeki Wezery znajduje się 147
stanowisk prahistorycznych i 25 zdobionych
jaskio z okresu paleolitu. Dolina Vésre jest
niezwykle interesująca z punktu widzenia
etnologicznego, antropologicznego, jak również
estetycznego, ze względu na malowidła naskalne,
szczególnie w jaskini Lascaux, której odkrycie –
w 1940 r. - stanowiło istotną datę w historii sztuki
prahistorycznej. Liczne zwierzęta ukazane w
scenach polowao zadziwiają precyzją szczegółów,
bogactwem kolorów i żywością oddania.
By Thomas T. from somewhere on Earth, CC BY-SA 2.0,

Teatr antyczny i łuk triumfalny w Orange
Teatr antyczny w Orange, z fasadą
o długości 103 m, leży w dolinie Rodanu
i jest jednym z najlepiej zachowanych
wielkich teatrów rzymskich. Rzymski łuk
triumfalny, zbudowany w Orange w latach
10-25 n.e., jest jednym z najpiękniejszych
i najbardziej interesujących łuków
triumfalnych wzniesionych w prowincjach
rzymskich w epoce Augusta. Ozdobiony jest
płaskorzeźbami upamiętniającymi
ustanowienie Pax Romana.By Gromelle Grand Angle, CC BY-SA 3.0,

Nadbrzeża Sekwany w Paryżu
Sekwana jest ściśle powiązana z historią
Paryża i rozwojem miasta, który
prześledzid można od Luwru do wieży
Eiffla, od placu Concorde do Grand i Petit
Palais. Katedra Notre-Dame i Sainte-
Chapelle są arcydziełami architektury, zaś
rozległe place i szerokie ulice,
zaprojektowane przez barona Hausmanna,
wpłynęły na urbanistykę światową
przełomu XIX i XX w.

Katedra Notre-Dame, dawne opactwo
Saint-Rémi i pałac arcybiskupi w Reims
Katedra Notre-Dame w Reims, dzięki
zastosowaniu w XIII w. nowych technik
architektonicznych oraz harmonijnemu
połączeniu dekoracji rzeźbiarskiej,
stanowi jedno z arcydzieł sztuki gotyckiej.
W dawnym opactwie, które zachowało
piękną, IX-wieczną nawę, złożone są
szczątki świętego Remigiusza, arcybiskupa
Reims (440-533), który ustanowił
sakrament namaszczenia królów Francji.By Ludovic Péron - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Zabytkowe centrum Awinionu
Awinion, położony w południowej
Francji, w XIV w. był siedzibą papiestwa.
Nad miastem, nad jego murami
obronnymi i nad pozostałościami XII-
wiecznego mostu na Rodanie, góruje
pałac papieży, surowo wyglądająca
twierdza o bogato zdobionych wnętrzach
autorstwa Simone Martiniego i Matteo
Giovanettiego.
Ten wspaniały przykład architektury gotyckiej, wraz z leżącymi poniżej Petit Palais oraz katedrą
romaoską Notre-Dame-des-Doms, tworzy cenny zespół zabytkowy świadczący o roli, którą
Awinion odgrywał w XIV-wiecznej Europie chrześcijaoskiej.
By Jean-Marc Rosier from http://www.rosier.pro, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4837750

Dolina Loary tworzy jedyny w swoim rodzaju
krajobraz kulturowy obejmujący historyczne
miasta i miasteczka, zabytki architektoniczne
najwyższej klasy - zamki - oraz ziemie uprawne,
ukształtowane przez kilkusetletnie wzajemne
oddziaływanie człowieka i jego fizycznego
otoczenia, a w pierwszym rzędzie samej Loary.
By flo21 from Montreal - Chaumont1, CC BY-SA 2.0,
ByUser:MatthiasKabel-Pracawłasna,CCBY-SA3.0,
https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=
977462By Thomas Steiner - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Port w Bordeaux (nazywany „Portem
Księżycowym” od kształtu zakola rzeki
Garonny), reprezentujący ciągłośd
zabudowy od czasów Oświecenia po
wiek XX. Wyjątkowośd założeo
urbanistycznych polega na doskonałej
harmonii wątków klasycystycznych
i neoklasycystycznych, która przez
ponad dwieście lat nie została w żaden
sposób naruszona, ani też poddana
jakimkolwiek stylistycznym zmianom.
Dzięki portowi miasto zachowało po
dziś dzieo swój oryginalny charakter
oraz funkcję ośrodka handlu, wymiany
międzynarodowej i stolicy sławnego
na cały świat regionu produkcji wina,
którą Bordeaux pozostaje niezmiennie
od czasów rzymskich, czyli przez
prawie dwa tysiące lat.
Źródło: www.cruisemapper.com

Wzgórza z winnicami i wytwórnie
szampana w Szampanii
W Szampanii od początku XVII wieku
do wczesnego uprzemysłowienia
produkcji w XIX wieku rozwinął się
wyrób win musujących, oparty na
metodzie powtórnej fermentacji w
butelkach. Ilustrację całego procesu
produkcyjnego stanowią trzy elementy
– historyczne miejsca uprawy winorośli
będące zapleczem produkcji,
wytwórnie z podziemnymi piwnicami
wydrążonymi w skale i siedziby firm
sprzedających szampana danej marki
(maisons de Champagne). Wpis daje
obraz ewolucji sposobu wytwarzania
szampana począwszy od
specjalistycznej gałęzi rzemiosła po
wytwórstwo rolno-przemysłowe.
Źródło: ofrancji.com

Francja: dziedzictwo niematerialne
Sokolnictwo jest tradycyjną formą działalności,
polegającą na hodowaniu i układaniu sokołów
i innych ptaków drapieżnych do polowania na
zwierzynę w jej naturalnym środowisku.
Początkowo sokolnictwo było nastawione na
zdobywanie pożywienia, ale obecnie jest
bardziej związane z duchem koleżeostwa
i wspólnie podejmowanych działao.
By Krzych.w(K.P.Wiśniewski) - Praca własna, GFDL,

Francuska tradycja biesiadna
Uroczyste spotkania przy stole są we Francji tradycją
związaną z obchodami ważnych momentów w życiu
człowieka i wspólnoty. W czasie okolicznościowego
przyjęcia współbiesiadnicy cieszą się „dobrym
jedzeniem” i „dobrym piciem” w rozumieniu sztuki
kulinarnej. Do ważnych elementów tego zwyczaju należy
staranny dobór dao, wyszukane przepisy, zakup
produktów wysokiej jakości, najlepiej miejscowych
o dobrze zharmonizowanych smakach, dobór
odpowiednich win do różnych dao, udekorowanie stołu
oraz zachowanie przy stole właściwe dla degustacji
potraw i napitków. Przyjęcie powinno odbywad się
według stałego schematu – aperitif, kolejno co najmniej
cztery dania: przystawka, ryby lub mięso z warzywami,
sery i deser, a na koniec digestif (ziołowy trunek na
trawienie).
Źródło: dziedzictwounesco.blogspot.com

Point d’Alençon, czyli koronka igłowa to rzadka
technika, związana z miastem Alençon w Normandii,
w północno-zachodniej Francji. Jej wyjątkowośd
polega na wymaganym wysokim poziomie kwalifikacji
i bardzo długim czasie wykonywania – jeden
centymetr kwadratowy powstaje w ciągu 7 godzin.
Opanowanie tej techniki wymaga od 7 do 10 lat,
a swoją wiedzę i umiejętności koronczarki przekazują
wyłącznie ustnie i metodą praktycznej nauki. Ażurowe
koronki służą do celów dekoracyjnych, świeckich
i religijnych. By Strook in Alençon naaldkant, CC BY-SA 3.0,

Francuska tradycja jeździecka jest sztuką jazdy konnej, w której szczególne
znaczenie ma relacja między człowiekiem i zwierzęciem. Podstawowe
zasady i proces edukowania konia cechuje brak przemocy i przymusu oraz
uwzględnianie przez człowieka potrzeby i nastroju konia.
Źródło: dziedzictwounesco.blogspot.comŹródło: dziedzictwounesco.blogspot.com

Obchody święta ognia w Pirenejach. Co roku w noc przesilenia letniego w Pirenejach
odbywa się obchody święta ognia. Po zapadnięciu zmierzchu, mieszkaocy miasteczek
i wiosek schodzą z gór niosąc płonące pochodnie, od których zapala się stosy
zbudowane w tradycyjny sposób z drewna i kory, a niekiedy z odpowiednio
przysposobionego pnia drzewa. W godzinach porannych ludzie zbierają żar i popiół
z wypalonych stosów i zanoszą do siebie dla zapewnienia pomyślności swoim
domostwom.

Grecja: dziedzictwo materialne i naturalne
Stanowisko archeologiczne w Delfach
Sanktuarium panhelleoskie w Delfach,
gdzie przemawiała wyrocznia Apollina,
mieściło Omfalós, “pępek świata”.
Przesiąknięte uświęconymi treściami,
harmonijnie wtopione we wspaniały
krajobraz, w V w. p.n.e. stanowiło
prawdziwe centrum i symbol jedności
Grecji.By Icedlake, praca własna, CC BY-SA 3.0,

Akropol w Atenach, na
którym wznoszą się cztery
arcydzieła klasycznej
sztuki greckiej: Partenon,
Propyleje, Erechteion oraz
świątynia Nike Apteros,
stanowi wykładnię
cywilizacji, mitów i religii
starożytnej Grecji na
przestrzeni przeszło
tysiąca lat i może byd
uznany za symbol idei
światowego dziedzictwa. By A.Savin (Wikimedia Commons · WikiPhotoSpace) - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Góra Athos
Od 1054 “Święta Góra”, bez prawa wstępu
dla kobiet i dzieci, stanowi środek duchowy
prawosławia, a od czasów bizantyjskich
posiada statut autonomiczny. Jest to
również ważny ośrodek artystyczny.
Wzorcowy plan klasztorów (obecnie, w
około dwudziestu klasztorach żyje 1400
mnichów) rozprzestrzenił się aż po Rosję, zaś
tamtejsza szkoła malarska odcisnęła piętno
na historii sztuki prawosławnej.

Meteora
W regionie prawie
niedostępnych, granitowych
szczytów, pierwsi eremici
zamieszkali na “podniebnych
kolumnach” już w XI w. W XV w.,
w okresie odnowy ideału
pustelniczego, za cenę
ogromnego wysiłku zbudowano
tam dwadzieścia cztery klasztory.
Ich XVI-wieczne freski stanowią
istotny etap w rozwoju
malarstwa postbizantyjskiego.

Zabytki wczesnochrześcijaoskie i bizantyjskie
w Salonikach
Saloniki, założone w r. 315 p.n.e., stolica
prowincji rzymskiej i miasto portowe, było
jednym z pierwszych ośrodków
rozprzestrzeniania się chrześcijaostwa.
Spośród zabytków tego okresu należy wyróżnid kościoły na planie centralnym,
bazylikowym lub łączącym cechy ich obu, powstałe pomiędzy IV i XV w., stanowiące
diachroniczną serię typologiczną, która miała znaczny wpływ w świecie bizantyjskim.
Mozaiki rotundy (przebudowanej na kościół Św. Jerzego), kościołów Św. Demetriusza i Św.
Dawida należą do arcydzieł sztuki wczesnochrześcijaoskiej.
By Testus - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7846662

Średniowieczne miasto Rodos. W latach 1309-1523 wyspę zajmowali joannici, którzy
przekształcili ją w miasto warowne. Następnie wyspa przechodziła kolejno pod
panowanie tureckie i włoskie. Górne Miasto, z Pałacem Wielkich Mistrzów, Szpitalem
i Ulicą Kawalerów, stanowi jeden z najpiękniejszych gotyckich zespołów miejskich.
W Dolnym Mieście znajdują się zarówno budowle gotyckie, jak i meczety, łaźnie
publiczne oraz inne zabudowania z okresu ottomaoskiego.
By Wojsyl - Praca własna, CC BY-SA 3.0,
By Karelj - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Olimpia - stanowisko
archeologiczne
Olimpia, położona w dolinie
Peloponezu, była zamieszkała od
czasów prahistorycznych. W X w.
stała się ośrodkiem kultu Zeusa.
W gaju zwanym Altis - sanktuarium
bogów - znajdowały się liczne
arcydzieła antycznej Grecji. Oprócz
świątyo, znajdują się tam również
ruiny różnych urządzeo sportowych
służącym igrzyskom olimpijskim,
odbywającym się co cztery lata
począwszy od r. 776 p.n.e.
By pufacz - Praca własna, Domena publiczna,

Stare Miasto Korfu, z zespołem bizantyjskich fortyfikacji,
których początki sięgają VIII wieku p.n.e., położone nad
samym brzegiem Adriatyku. Począwszy od XV wieku
wyspa przechodziła kolejno we władanie Wenecji, Francji,
Wielkiej Brytanii i Grecji. Wiele razy skutecznie broniła
granic paostwa weneckiego przed naporem armii
osmaoskiej.
Twierdza Korfu to przykład doskonale obmyślanej budowli wojskowej, zaprojektowanej przez
inżyniera architekta Sanmicheli’ego. Na oryginalny styl współczesnego Korfu składają się
pozostałości starego weneckiego systemu budowli obronnych i nowych neoklasycystycznych
budowli powstałych w XIX i XX wieku.
By Ian Pitchford z angielskojęzycznej Wikipedii, CC BY-SA 3.0,

Grecja: dziedzictwo niematerialne
Dieta śródziemnomorska
Pod pojęciem diety śródziemnomorskiej rozumie się
umiejętności, wiedzę, praktyki i tradycje, a więc
wszystko, co mieści się w przestrzeni pomiędzy
krajobrazem a stołem: uprawa roślin, zbiór plonów,
rybołówstwo, przechowywanie i przetwarzanie
żywności, przygotowywanie, a przede wszystkim
spożywanie posiłków. Dieta śródziemnomorska jest
sposobem odżywiania się, który nie zmienił się
w czasie i przestrzeni. Jej podstawowe składniki to
oliwa z oliwek, zboża, owoce świeże lub suszone, ryby,
nabiał i mięso w ograniczonych ilościach oraz wiele
ziół i przypraw, a wszystko popijane winem lub
naparami ziołowymi, zależnie od tradycji związanej
z religią.
By cyclonebill - Græsk salat, CC BY-SA 2.0,

Hiszpania: dziedzictwo materialne i naturalne
Dzieła Gaudiego
Siedem budowli autorstwa Antoniego Gaudiego (1852-
1926) w Barcelonie i okolicy. Trzy z nich wpisane zostały
na Listę w 1984 r.: Park Guëll, Pałac Guëll i Casa Mila.
W 2005 wpis rozszerzono o cztery kolejne: Casa Vicens
(1883-85), fasada Narodzenia Paoskiego i Krypta
Katedry Sagrada Familia (1884-1926), Casa Batlló (1904-
06), Krypta w Colonia Guëll (1898-1905). Dzieła te
świadczą o znaczącym twórczym wkładzie Gaudiego
w rozwój architektury i technik budowlanych na
przełomie XIX i XX wieku. Jego eklektyczny, a zarazem
bardzo osobisty styl z wielką swobodą wyraża się nie
tylko w architekturze, ale także w sztuce ogrodów,
rzeźbie i różnych formach sztuki dekoracyjnej.By Script - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Jaskinia Altamira
Stanowisko prahistoryczne w prowincji
Santander zamieszkałe było w okresie
kultury oryniackiej, a następnie
solutrejskiej i magdaleoskiej. Z tego
ostatniego okresu pochodzą liczne
narzędzia kamienne, a także słynne
malowidła Wielkiej Sali, w kolorze
czerwonym, czarnym i ochry,
przedstawiające dzikie zwierzęta:
bizony, konie, jelenie i dziki. By Rameessos - Praca własna, Domena publiczna,

Zespół zabytkowy w Santiago de Compostella
Słynne miejsce pielgrzymkowe, położone w
północno-zachodniej Hiszpanii, stało się symbolem
walki hiszpaoskich chrześcijan z islamem. Miasto,
zniszczone przez muzułmanów w koocu X w., zostało
całkowicie odbudowane w następnym stuleciu.
Stare Miasto Santiago - z zabytkami romaoskimi,
gotyckimi, barokowymi - stanowi jeden
z najpiękniejszych zespołów urbanistycznych na
świecie. Najstarsze zabytki koncentrują się wokół
grobu świętego Jakuba i katedry, która otwiera się
wspaniałym Portico de la Gloria (Bramą Chwały).
By Alonso de Mendoza, CC BY-SA 4.0,

Park Narodowy Garajonay. 70 proc. powierzchni parku, położonego na wyspie
Gomera w archipelagu Wysp Kanaryjskich, pokrywają lasy wawrzynowe.
Obecnośd źródeł i licznych strumieni sprzyja rozwojowi bujnej roślinności,
podobnej do roślinności okresu trzeciorzędu, która - z powodu zmian
klimatycznych - zniknęła prawie zupełnie z Europy Południowej.
By ManoloMoraMorales - Praca własna, CC BY-SA 3.0 es,
By Diego Delso, CC BY-SA 3.0,

Zespół zabytkowy w Salamance
To dawne miasto uniwersyteckie,
położone na północny-zachód od
Madrytu, w III w. p.n.e. zostało zdobyte
przez Kartagioczyków, następnie było
miastem rzymskim, a do XI w. znajdowało
się pod panowaniem Maurów.
Uniwersytet, jeden z najstarszych w
Europie, osiągnął świetnośd podczas
“złotego wieku” Salamanki. Zespół
miejski obfituje we wspaniałe zabytki
romaoskie, gotyckie, mauretaoskie,
renesansowe i barokowe. Szczególnie
imponujący jest Plaza Mayor, otoczony ze
wszystkich stron galeriami i arkadami.
Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1597186

Droga pielgrzymkowa do Santiago de
Compostella
Ogłoszona w 1987 r. przez Radę Europy
“Pierwszym Europejskim Szlakiem
Kulturalnym”, jest to ta sama trasa, którą od
granicy francusko-hiszpaoskiej pokonywali
i pokonują nadal pielgrzymi udający się do
Santiago de Compostella. Wzdłuż szlaku
rozsianych jest przeszło 1800 budowli
sakralnych i świeckich o istotnym znaczeniu
historycznym. Trasa odgrywała
fundamentalną rolę w wymianie kulturalnej
między Półwyspem Iberyjskim i resztą Europy
w średniowieczu i pozostaje świadectwem
wiary chrześcijaoskiej ludzi pochodzących ze
wszystkich klas społecznych i ze wszystkich
krajów Europy.
By Edescas2 - Praca własna, GFDL, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=5122537

Giełda Jedwabiu w Walencji. Zespół budowli, wzniesiony w latach 1482-1533,
przeznaczony był do handlu jedwabiem i zawsze pełnił funkcje handlowe. Jest to
arcydzieło gotyku płomienistego. Wspaniała Sala de Contratación przypomina potęgę
i bogactwo wielkiego miasta handlowego basenu Morza Śródziemnego w XV i XVI w.
By Felivet - Praca własna, Domena publiczna,
By Pere prlpz - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Pałac Muzyki Katalooskiej i szpital Św. Pawła w Barcelonie
Te dwie budowle należą do najpiękniejszych osiągnięd
architektury Barcelony. Są dziełem katalooskiego architekta
secesyjnego Lluisa Domnecha i Montaner. Pałac Muzyki
Katalooskiej jest oszałamiającą konstrukcją o żelaznej
strukturze, wypełnioną światłem i przestrzenią. Nad jego
dekoracją pracowało wielu wybitnych artystów epoki.
By Vammpi z bg, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3896052
By Josep Renalias - Praca własna, CC BY-SA 3.0,
Szpital Sant Pau
przedstawia taką
samą śmiałą
koncepcję i dekorację,
będąc jednocześnie
całkowicie
przystosowanym do
potrzeb szpitalnych.

Ibiza, różnorodnośd biologiczna
i kulturowa
Ibiza stanowi doskonały przykład
wzajemnego oddziaływania ekosystemu
morskiego i nadbrzeżnego. Gęste łąki
posidonies, endemicznego gatunku traw
morskich występujących jedynie
w basenie Morza Śródziemnego,
stanowią ostoję różnorodnych form
życia morskiego. Na Ibizie znajdują się
liczne świadectwa długiej historii wyspy.Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=141225

Stanowisko archeologiczne Atapuerca
Jaskinie Sierra Atapuerca mieszczą liczne
szczątki kopalne pierwszych istot ludzkich
zamieszkujących Europę w okresie od
miliona lat temu do naszej ery. Stanowią
one unikalne zasoby danych.
Przeprowadzane na ich podstawie badania
naukowe dostarczyły bezcennych informacji
o wyglądzie i formach bytowania tych
dalekich przodków naszego gatunku.
ByMarioModestoMata-Pracawłasna,CCBY-SA3.0,

Most w Vizcaya łączy brzegi rzeki Ibaizabal przy jej ujściu w zachodniej części Bilbao.
Został zaprojektowany przez baskijskiego architekta, Alberto de Palacio i ukooczony
w 1893 r. Liczący 45 metrów wysokości i 160 metrów długości, most łączy
dziewiętnastowieczne tradycje konstrukcji metalowych z nową wówczas technologią
lekkich, skręconych lin stalowych. Był to pierwszy na świecie most pozwalający na ruch
przechodniów i samochodów po pomoście zawieszonym ponad przepływającymi
statkami. Stał się wzorem dla wielu podobnych mostów. Jest jedną z nadzwyczajnych
żelaznych konstrukcji architektonicznych czasów Rewolucji Przemysłowej.
ByJavierMediavillaEzquibela-Pracawłasna,CCBY-SA2.0,

Wieża Herkulesa służyła jako latarnia morska i punkt
orientacyjny przy wejściu do o portu od kooca I w. n. e.
Ta monumentalna budowla o wysokości 55 m wznosi
się na skale, która sama ma 57 m wysokości. Wieża
składa się z trzech zwężających się ku górze części.
Najniższa odpowiada latarni morskiej z czasów
rzymskich. Do jej podstawy przylega niewielka budowla
rzymska na planie kwadratu. Obiekt obejmuje również
park rzeźb, a także petroglify z Monte dos Bicos
pochodzące z epoki żelaza oraz muzułmaoski cmentarz.
Rzymskie fundamenty odkryto podczas prac
wykopaliskowych prowadzonych w latach 90. XX wieku.
Z historią Wieży wiąże się wiele legend, od
średniowiecznych po dziewiętnastowieczne. Jest to
jedyny przypadek latarni morskiej pochodzącej z czasów
starożytnych, która służy do dziś. By Alessio Damato - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Hiszpania: dziedzictwo niematerialne
Trybunały wodne na śródziemnomorskim wybrzeżu Hiszpanii:
Rada Mędrców z Murcji, Trybunał Wodny z Walencji
Hiszpaoskie trybunały wodne miały na celu zarządzanie dostępem
i wykorzystaniem zasobów wodnych na wybrzeżu. Do czasów
współczesnych przetrwały dwa trybunały – Rada Mędrców z Murcji
i Trybunał Wodny z Walencji, uznane przez prawodawstwo
hiszpaoskie. Powszechnie szanowani członkowie obu trybunałów,
wybierani w demokratyczny sposób, rozstrzygają spory
i petycje ustnie, wydając bezstronne werdykty.
Rada Mędrców złożona jest z 7 członków, którzy reprezentują interesy ponad 23 tysięcy właścicieli
ziemskich z Murcji, podczas gdy Trybunał Wodny liczy 8 członków, którzy reprezentują „wodne”
interesy blisko 12 tysięcy rolników z dziewięciu okręgów Walencji.
By Carlesmari - Praca własna, CC BY 3.0,

Język gwizdany na wyspie La Gomera
Język gwizdany, którym posługują się mieszkaocy wyspy La Gomera (Wyspy
Kanaryjskie), zastępuje mówiony język kastylijski, używany na wyspie. Język
gwizdany był od wieków przekazywany w relacji mistrz-uczeo i dziś jest to jedyny
tego typu język zachowany i używany przez stosunkowo liczną społecznośd (ponad
22 tysiące osób). W języku gwizdanym każdą samogłoskę zastępuje się gwizdem:
dwa odrębne dźwięki zastępują 5 samogłosek w języku kastylijskim, 4 oznaczają
spółgłoskę. Dźwięki mogą byd wysokie lub niskie, ciągłe lub przerywane.
Doświadczony „gwizdacz” jest w stanie przekazad na dużą odległośd niemal
wszystkie wiadomości. Od 1999 roku języka gwizdów naucza się w szkołach, dzięki
czemu jest rozumiany i praktykowany przez niemal wszystkich mieszkaoców wyspy,
szczególnie przez osoby starsze i młodzież. Służy głównie do porozumiewania się na
odległośd, ale używa się go także podczas obchodów lokalnych świąt i obrzędów
religijnych.

Flamenco to forma wyrazu
artystycznego, łącząca
w sobie pieśo, taniec
i akompaniament muzyczny.
Ojczyzną flamenco jest
Andaluzja na południu
Hiszpanii, chociaż korzenie
tej sztuki znajdują się także
w innych regionach.
Źródło: www.aguilarflamenco.com

Ludzkie wieże tworzą członkowie grup amatorskich
w katalooskich miastach i miasteczkach, zwykle z okazji
dorocznych świąt. Tradycyjnie ludzkie wieże ustawiają
się na placu pod balkonem ratusza. Tworzące je osoby
stają na ramionach innych osób wznoszą wieże liczące
od sześciu do dziesięciu kondygnacji. Zaczynający się od
drugiej kondygnacji korpus najczęściej składa się
z dwóch do pięciu silnie zbudowanych mężczyzn,
stanowiących oparcie dla młodszych i lżejszych
chłopców lub dziewcząt, a trzy najwyższe kondygnacje
wieży tworzą dzieci. Każdy może wziąd udział
w tworzeniu tłumu, który wspiera podstawę wieży.
By castellersvilafranca - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Doroczne święto dziedzioców w Kordobie
Święto dziedzioców odbywa się w Kordobie na
początku maja przez dwanaście dni. Patia
usytuowane są w zabytkowej części miasta, pośród
domów wielorodzinnych albo w zespole domów
jednorodzinnych mających wspólny dziedziniec.
Zdobi je bogata roślinnośd, starannie
rozmieszczona i zaaranżowana. Podczas
uroczystości organizowany jest konkurs na
najpiękniejsze patio. Dziedzioce biorące udział
w konkursie są otwarte dla publiczności przez cały
czas trwania obchodów. Na największych odbywają
się przedstawienia i koncerty. Taoczy się tradycyjne
popularne taoce, w tym flamenco. Mieszkaocy, ich
rodziny i przyjaciele gromadzą się, by osobiście
dekorowad patia.
Źródło: timeforspain.com

Holandia: dziedzictwo materialne i naturalne
Schokland i okolice
Schokland był dawniej zamieszkałym
półwyspem, który w XV w. stał się wyspą.
Został wówczas opuszczony, a w 1859 r.
musiał zostad ewakuowany. Dzięki
wysuszeniu zalewu Zuiderzee, od lat 40. XX w.
należy do terenów wydartych morzu.
Znalezione tam ślady obecności ludzkiej
sięgają czasów prahistorycznych. Schokland
symbolizuje wielowiekową, heroiczną walkę
prowadzoną przez Holendrów przeciwko
wdzieraniu się morza.By GerardM - http://nl.wikipedia.org/wiki/Afbeelding:Schokland4.JPG, CC BY-SA 3.0,

Linia obronna Amsterdamu, stworzona w latach
1883-1920, rozciąga się na długości 135 km
wokół Amsterdamu i stanowi jedyny przykład
umocnieo ciągłych, opierających się na zasadzie
panowania nad wodą. Od XVI w. Holendrzy
wykorzystywali swą doskonałą znajomośd
inżynierii wodnej do celów obronnych.
Koncepcja obrony centrum kraju była oparta na
systemie złożonym z 45 fortów, z których można
było prowadzid ostrzał artyleryjski oraz, poprzez
skomplikowany system kanałów i śluz,
wywoływad kontrolowaną powódź z polderów.

Wiatraki w Kinderdijk-Elshout
Wkład mieszkaoców “niskiej Holandii” w technikę
odprowadzania wody jest olbrzymi, czego
wspaniale dowodzą instalacje w regionie
Kinderdijk-Elshout. Prace hydrauliczne nad
osuszaniem terenów dla potrzeb rolnictwa oraz ich
zasiedlanie rozpoczęły się w średniowieczu i trwają
nieprzerwanie po dziś dzieo. Na obszarze tym
znajdują się wszelkie typowe elementy tej
technologii: wały, zbiorniki, stacje pomp, budynki
administracyjne oraz doskonale zachowany zespół
wiatraków.
By Michiel1972 - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Woudagemaal - stacja pomp
parowych
Stacja pomp Wouda
w Lemmer we Fryzji została
otwarta w 1920 r. Jest to
największa, nadal działająca
stacja pomp parowych.
Stanowi ona najwyższe
osiągnięcie architektów
i inżynierów holenderskich
w zakresie ochrony ludzi
i lądu przed naturalną siłą
wody.
By Udo Ockema - Praca własna, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3145856

Morze Wattowe (Holandia/Niemcy/Dania) jest uważane za
największy w skali światowej, trwający nieprzerwanie, system mułów
i piasków odsłanianych podczas odpływu i zalewanych podczas
przypływu. Powstało tu wiele siedlisk przejściowych w rynnach
odpływowych, piaszczystych ławicach, podmorskich łąkach, ławicach
małż, mierzejach, mulistym dnie, limanach solnych, ujściach rzecznych,
plażach i wydmach. Występuje na tym terenie wiele gatunków roślin
i zwierząt, w tym ssaki morskie, takie jak foka pospolita, foka szara
i morświn pospolity.
Droogmakerij de Beemster (Polder Beemster)
Polder Beemster, pochodzący z początku XVII w., jest najstarszym w Holandii
obszarem ziemi wydartym morzu. Jego uporządkowany krajobraz, składający
się z pól, dróg, kanałów, wałów i miasteczek, zaprojektowanych według
klasycznych i renesansowych zasad planowania, pozostał nienaruszony.
By Arch - Praca własna, Domena publiczna,
By Aotearoa - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Irlandia: dziedzictwo materialne i naturalne
Skellig Michael, zespół klasztorny, doklejony
prawdopodobnie od VII w. do stromych
zboczy skalistej wysepki Skellig Michael,
położonej 10 km od południowo-zachodnich
wybrzeży Irlandii, świadczy o spartaoskim
życiu pierwszych irlandzkich chrześcijan.
Ze względu na swoje odosobnienie, które do
niedawna stanowiło przeszkodę dla
zwiedzających, zespół Skellig Michael jest
wyjątkowo dobrze zachowany. By Jibi44 - Praca własna, CC BY 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2081628

Dziękujemy za uwagę 
Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct - Rybnik
781 408 997
europedirect-rybnik.pl
europedirect-rybnik@europedirect-rybnik.pl
EDRybnik

ERDK 2018 - cz.II - Światowe Dziedzictwo Kulturowe

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to ERDK 2018 - cz.II - Światowe Dziedzictwo Kulturowe

Similar to ERDK 2018 - cz.II - Światowe Dziedzictwo Kulturowe (20)

More from europedirect-rybnik

More from europedirect-rybnik (13)

ERDK 2018 - cz.II - Światowe Dziedzictwo Kulturowe