ERDK 2018 - cz.III - Światowe dziedzictwo kulturowe

Światowe dziedzictwo kulturowe
w paostwach Unii Europejskiej
– od L jak Litwa do W jak Włochy

Litwa: dziedzictwo materialne i naturalne
Na tym wąskim, pokrytym wydmami
półwyspie, o długości 98 km i szerokości
od 0,4 do 4 km, osadnictwo sięga czasów
prahistorycznych. Przez cały ten okres
półwyspowi zagrażały siły natury, a
szczególnie wiatr i fale morskie. Przesmyk
udało się zachowad dzięki nieustającym
wysiłkom mieszkaoców walczących z jego
erozją.
Mierzeja Kurooska (wpis transgraniczny: Litwa i Rosja)
By A.Savin - praca własna, FAL
https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=59186889

Zespół zabytkowy w Wilnie
Od XIII do kooca XVIII w. Wilno, ośrodek
polityczny Wielkiego Księstwa
Litewskiego, wywierało głęboki wpływ na
rozwój kulturalny i architektoniczny
znacznej części Europy Wschodniej. Mimo
najazdów i zniszczeo, zachowało
imponujący zespół budowli zabytkowych
w stylu gotyckim, renesansowym,
barokowym i klasycystycznym, jak
również strukturę miejską, którą
współtworzą średniowieczny plan oraz
tereny zielone.
ByAlexTref871,Jean-PierreDalbéra,MarcinBiałek,Diliff,Arroww,CCBY-SA
3.0,https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=52721037

Litwa: dziedzictwo niematerialne
Sztuka rzeźbienia krzyży i ich symbolika
Dla Litwinów sztuka rzeźbienia krzyży jest elementem
ponad 400-letniej tradycji, która jest powszechna
w całym kraju, podobnie jak święcenie tych krzyży
i związane z nimi obrzędy. Wykonywane z drewna
dębowego, mają od 1 do 5 metrów wysokości i często są
rzeźbione w kwiatowe lub geometryczne wzory, czasami
zdobione małymi posążkami oraz zwieoczone małym
daszkiem.
By Julius (User:Juliux) - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Luksemburg: dziedzictwo materialne i naturalne
Miasto Luksemburg - zabytkowe dzielnice
i fortyfikacje
Z powodu swej strategicznej pozycji, forteca
Luksemburg była jednym z najważniejszych
ufortyfikowanych zespołów w Europie, od XVI w.
do 1867 r., kiedy została rozebrana. Gdy
Luksemburg przechodził spod jednego
panowania pod drugie, jego fortyfikacje były
przebudowywane i obecnie stanowią
syntetyczny przegląd architektury obronnej na
przestrzeni kilku wieków.By Claude Wians from Luxembourg, Luxembourg - Postcard from Luxembourg, CC BY 2.0,

Luksemburg: dziedzictwo niematerialne
Taneczny pochód w Echternach
Co roku, we wtorek po święcie Zesłania Ducha
Świętego (Zielonych Świątkach) w średniowiecznym
centrum Echternach, najstarszego miasta
w Luksemburgu, odbywa się taneczny pochód.
Pierwsza wzmianka na ten temat pochodzi z roku
1100 i ma związek z kultem świętego Willibrorda.
Parada rozpoczyna się wczesnym rankiem,
za śpiewającymi litanie podąża ok. 8 tysięcy tancerzy
podzielonych na 45 grup, zgodnie z rytuałem
przekazywanym z pokolenia na pokolenie. Co roku
tradycja ta gromadzi ok. 13 tysięcy pielgrzymów
pochodzących z Luksemburga i z sąsiednich regionów.
By --Xocolatl (talk) 23:23, 3 June 2009 (UTC) - Praca własna, Domena publiczna,

Łotwa: dziedzictwo materialne i naturalne
Historyczne centrum Rygi
Ryga była jednym z ważnych miast Ligi Hanzeatyckiej, które
swoją znaczącą pozycję zbudowało na handlu. Mimo
ogromnych zniszczeo wojennych, pozostałości
średniowiecznego centrum Rygi do dziś stanowią świadectwo
jej architektonicznej świetności. Miasto stało się ważnym
centrum gospodarczym w XIX wieku, kiedy przedmieścia
otaczające średniowieczne stare miasto zostały wyburzone
i zastąpione najpierw okazałymi drewnianymi budowlami
w stylu neoklasycznym, a następnie w stylu niemieckiej
secesji (Jugendstil). Ryga uważana jest za miasto posiadające
najlepszą w Europie kolekcję budowli art nouveau.CC BY-SA 3.0,

Łotwa: dziedzictwo niematerialne
Festiwal pieśni i taoca Bałtyku,
organizowany na szeroką skalę co 5 lat
w Estonii i na Łotwie, a co 4 lata na Litwie,
jest okazją do zaprezentowania bogatej
ludowej tradycji i sztuki tych krajów.
Kilkudniowe uroczystości gromadzą ok. 40
tysięcy śpiewaków i tancerzy, którzy należą
w większości do amatorskich chórów i grup
tanecznych. Festiwal został po raz pierwszy
zorganizowany w Estonii w 1869 roku,
później na Łotwie w 1873 roku, a Litwa
wystąpiła w roli gospodarza po raz pierwszy
w 1924 roku. By Laima Gūtmane (simka) - https://www.panoramio.com/photo/16711103, CC BY-SA 3.0,

Malta: dziedzictwo materialne i naturalne
Hypogeum w Hal Saflieni
Hypogeum jest rozległą budowlą podziemną,
wykutą około 2,5 tys. lat temu, której ściany
zewnętrzne opracowane są z wielkich płyt
z różowego wapienia w technice muru
cyklopskiego. Byd może pierwotnie służyło
ono jako świątynia, a w czasach
prahistorycznych stało się nekropolą.
By -jkb- - own image / eigenes Werk / vlastní dílo (scanned photo), CC BY-SA 3.0,

Miasto La Valetta
Stolica Malty jest nierozerwalnie związana
z historią zakonu szpitalniczego i rycerskiego
Św. Jana Jerozolimskiego. Była ona rządzona
kolejno przez Fenicjan, Greków,
Kartagioczyków, Rzymian, Bizantyjczyków,
Arabów oraz w koocu przez zakon joannitów.
320 zabytków La Valetty, skupionych na
obszarze 55 ha, stanowi jeden z najbardziej
skoncentrowanych zespołów zabytkowych
na świecie.
ByXwejnusgozoBoguslawGarbacz,Briangotts,Ies,Coldsun2006,CCBY-SA4.0,

Świątynie megalityczne. Na wyspach Malta i Gozo znajduje się siedem świątyo
megalitycznych, z których każda powstała w wyniku odmiennego rozwoju. Dwie
świątynie Ggantija, na Gozo, są unikalne ze względu na ich gigantyczną strukturę
pochodzącą z epoki brązu. Świątynie Hagar Qin, Mnajdra i Tarxien, na Malcie, są
jedynymi w swoim rodzaju arcydziełami architektonicznymi, zważywszy na
ograniczone środki, którymi dysponowali ich budowniczowie. Zespoły Ta'Hagrat oraz
Skorba świadczą o tradycji budowy świątyo, przekazywanej na Malcie z pokolenia na
pokolenie.
By Averater - Praca własna, CC BY-SA 3.0,
By Hans A. Rosbach - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Niemcy: dziedzictwo materialne i naturalne
Katedra w Akwizgranie
Budowa kaplicy pałacowej
w Akwizgranie rozpoczęła się w czasach
panowania Karola Wielkiego, pomiędzy
790 r. i 800 r. Kaplica, położona na
planie ośmiokątnym i przykryta kopułą,
imituje kościoły wschodniej części
Świętego Cesarstwa Rzymskiego.
Została ona wspaniale rozbudowana
w średniowieczu.
By Photo by CEphoto, Uwe Aranas, CC BY-SA 3.0,

Lubeka - miasto hanzeatyckie
Lubeka, dawna stolica i „Królowa”
Hanzy, została założona w XII w. Do XVI
w. stanowiła główny ośrodek handlowy
Europy Północnej. Dziś nadal stanowi
ważny ośrodek handlu morskiego,
głównie z krajami Północy.
Opactwo i klasztor Altenmünster w Lorsch
Zespół, składający się z opactwa
i ze słynnego monumentalnego wejścia
„Torhalle”, jest rzadkim świadectwem
architektury czasów karolioskich,
z doskonale zachowanymi, pochodzącymi
z tego samego okresu rzeźbami
i malowidłami.
ByArnoldPaul-Fotografiawłasna,CCBY-SA3.0,
ByKuebi-ArminKübelbeck-Pracawłasna,CCBY-SA3.0,

Pałace i zespoły parkowe w Poczdamie i Berlinie zajmują obszar 500 ha i obejmują 150
budowli, wzniesionych pomiędzy 1730 r. i 1916 r. Stanowią one artystyczną całośd,
której unikalny charakter dodatkowo podkreśla eklektyzm. Wraz z pałacami i parkami,
położonymi nad brzegami rzeki Haweli i Jeziora Glienicke, zespół ciągnie się aż do dzielnicy
Berlin-Zehlendorf. W pałacu Sanssouci, wzniesionym w latach 1745-1757, w czasach
panowania Fryderyka II, przebywał Wolter.
By Rictor Norton, CC BY 2.0,
By A.Savin - Praca własna, CC BY-SA 3.0,
By Dieter Brügmann - German Wiki [1], selfmade, CC BY-SA 3.0,

Huta żelaza w Völklingen
Zespół hutniczy w Völklingen, położony
w Zagłębiu Saary, góruje nad miastem
i zajmuje obszar 6 ha. Jest to jedyna huta
w Europie Zachodniej i Ameryce,
zbudowana i wyposażona w XIX i XX w.,
która do dziś pozostała w stanie
nienaruszonym. Huta niedawno została
zamknięta.
ByLokilech-Pracawłasna,CCBY-SA3.0,

Dolina górnego Renu
Licząca 65 km środkowa częśd
doliny górnego Renu, wraz
położonymi wzdłuż niej zamkami,
zabytkowymi miastami
i winnicami, w żywy sposób
odzwierciedla długotrwałą
ingerencję człowieka w naturalny
i urozmaicony krajobraz. Jest on
ściśle związany z historią i legendą
i od wieków stanowił inspirację dla
pisarzy, malarzy i kompozytorów.By Reinhard Hunscher - Praca własna, CC BY-SA 2.0 de,

Kopalnia skamielin w Messel
Messel jest najbogatszym na świecie zespołem
umożliwiającym poznanie środowiska eocenu,
okresu geologicznego rozciągającego się od 57 do
36 mln lat temu. Dostarcza unikalnych informacji
o pierwszym stadium rozwoju ssaków, których
skamieliny zachowały się w wyjątkowo dobrym
stanie, począwszy od w pełni rozczłonkowanych
szkieletów, aż do zawartości żołądków żyjących
wówczas zwierząt.
By Jens L. Franzen, Philip D. Gingerich, Jörg Habersetzer1, Jørn H. Hurum,
Wighart von Koenigswald, B. Holly Smith, CC BY-SA 2.5,

Zabytki upamiętniające pobyt Lutra
w Eisleben i Wittenberdze
Zespół zabytków w Saksonii-Anhalt,
związanych z życiem Marcina Lutra i jego
współpracownika Melanchtona, obejmuje:
dom Melanchtona w Wittenberdze,
domy w Eisleben, w których Luter urodził się
w 1483 r. i zmarł w 1546 r., pokój
w Wittenberdze, w którym mieszkał, kościół
w tym mieście oraz kościół zamkowy,
na drzwiach którego, 31 października 1517 r.,
wywiesił swoich słynnych dziewięddziesiąt
pięd tez, inicjując w ten sposób Reformację -
nowy okres w historii religijnej i politycznej
świata.By A.Savin (Wikimedia Commons · WikiPhotoSpace) - Praca własna, FAL,

Katedra w Kolonii
Budowa katedry w Kolonii, arcydzieła
sztuki gotyckiej, rozpoczętej w 1248 r.,
trwała etapami do roku 1880 r., kiedy
została ukooczona. W ciągu siedmiu
wieków, kolejni budowniczowie
wykazywali się tą samą wiarą oraz
absolutną wiernością pierwotnym planom.
Katedra w Kolonii, niezależnie od wartości,
którą stanowi sama w sobie
i od znajdujących się wewnątrz arcydzieł,
symbolizuje świadectwo siły i ciągłości
wiary chrześcijaoskiej w Europie.
By Velvet - Praca własna, CC BY-SA 4.0,

Budynki Bauhausu w Weimarze i Dessau. W latach 1919-1933 uczelnia artystyczna Bauhaus,
mieszcząca się początkowo w Weimarze, a później w Dessau, zrewolucjonizowała koncepcje
architektoniczne i estetyczne oraz produkcję. Budynki, wzniesione i wyposażone przez
wykładowców uczelni: Waltera Gropiusa, Hannesa Meyera, Laszlo Moholy-Nagy i Wassila
Kandinskiego, zainicjowały modernizm, który ukształtował architekturę XX w.
By M_H.DE - Praca własna, CC BY-SA 3.0,
By Thomas Guffler - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Museumsinsel (Wyspa Muzeów) w Berlinie. Pięd muzeów tworzących Wyspę Muzeów
w Berlinie, wzniesionych w latach 1824-1930, stanowi realizację wizjonerskiego projektu,
a także ilustruje rozwój koncepcji muzealnych w XX w. Każde muzeum zostało pomyślane jako
organiczny związek z przechowywanymi zbiorami. Wartośd zbiorów - świadectwo rozwoju
cywilizacji - podkreśla wysoki poziom urbanistyczny i architektoniczny budynków.
By dalbera - https://www.flickr.com/photos/dalbera/2735565030/, CC BY 2.0,
By © Raimond Spekking / CC BY-SA 4.0 (via Wikimedia Commons), CC BY-SA 4.0,

Zamek Wartburg, harmonijnie
wtopiony w otaczający krajobraz
leśny, jest „zamkiem idealnym”. Jego
pierwotne fragmenty pochodzą
z okresu feudalnego, zaś obecny
kształt, powstały w wyniku XIX-
wiecznych rekonstrukcji,
odzwierciedla świetnośd zamku
w okresie potęgi wojskowej
i możnowładczej. To właśnie na
zamku w Wartburgu, w czasie
wygnania, Marcin Luter przetłumaczył
na niemiecki Nowy Testament.
By Ameins z angielskiej Wikipedii - Na Commons przeniesiono z en.wikipedia., Domena publiczna,

Modernistyczne osiedla mieszkaniowe w Berlinie. Wpis obejmuje sześd zespołów domów
mieszkalnych, będących efektem innowacyjnej polityki mieszkaniowej w latach 1910 do 1933.
Osiedla są przykładem reformatorskiego ruchu w budownictwie, który dzięki nowatorskiemu
podejściu do planowania przestrzennego i architektury, przyczynił się do poprawy warunków
życia ludzi o niskich dochodach. Osiedla są także przykładami nowej typologii w urbanistyce
i architekturze, wprowadzającej innowacyjne rozwiązania nie tylko projektowe, ale także
techniczne i estetyczne.
By Marbot - Eigene Fotografie des Veröffentlichers (own work by uploader), CC BY-SA 3.0 de,
CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=209881

Opera Margrabiów w Bayreuth
Obiekt zbudowany w latach 1745-1750 jest
arcydziełem barokowej architektury teatralnej.
Opera Margrabiów to jedyna w całości
zachowana budowla tego typu, gdzie
pięciusetosobowa publicznośd może
doświadczyd przeżyd kulturalnych
i akustycznych dokładnie w takiej samej
scenerii, jak w czasach barokowej opery
dworskiej. Dzieje się tak dzięki zachowaniu
oryginalnych materiałów zastosowanych przy
budowie sali operowej, tzn. drewna i płótna.
BySpurzem-LotharSpurzem-Pracawłasna,CCBY-SA2.0de,

Park Wilhelmshöhe
Monumentalne fontanny w parku Wilhelmshöhe
znajdują się na wysokim zboczu, nad którym góruje
ogromny pomnik Herkulesa. Zbiorniki i kanały
znajdujące się za Herkulesem zaopatrują w wodę
skomplikowany system urządzeo hydro-
pneumatycznych, które obsługują ogromny barokowy
teatr wodny, grotę, fontanny i liczącą 350 metrów
długości Wielką Kaskadę. Poprzeczne kanały i cieki
wodne zasilają szereg spektakularnych kaskad
i naturalnych spływów oraz przypominającą gejzer
Wielką Fontannę, która bije na 50 metrów w górę,
a także jezioro oraz zaciszne stawy w ogrodzie
romantycznym.By Dirk Schmidt - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Niemcy: dziedzictwo niematerialne
Idea i praktyki związane z kooperatywami. Za kooperatywę uznaje się zrzeszenie
ochotników, którzy działają w sferze socjalnej, kulturowej i gospodarczej w celu
poprawienia warunków życia lokalnej społeczności. Opierając się na zasadzie
subsydiarności, kooperatywy dają możliwośd tworzenia innowacyjnych rozwiązao. Powstają
dzięki temu, że członkowie uznają podobne wartości i mają te same interesy. Wachlarz
propozycji rozwiązywania problemów jest bardzo szeroki, od tworzenia nowych miejsc
pracy, po dostosowywanie przestrzeni miejskiej do potrzeb starszych ludzi czy projekty
dotyczące energii odnawialnej. Każdy może przystąpid do kooperatywy i nabyd w niej
udziały, zapewniając sobie w przyszłości wpływ na podejmowane decyzje. System daje
rolnikom, rzemieślnikom czy przedsiębiorcom możliwośd zaciągania niskooprocentowanych
pożyczek. Obecnie prawie jedna czwarta Niemców, w tym 90% piekarzy i 75% rzeźników,
jest zrzeszonych w kooperatywach. Niektóre ze stowarzyszeo zostały założone specjalnie
z myślą o zdobywaniu doświadczenia przez studentów. Wiedza oraz umiejętności związane
z działaniem kooperatywy są przekazywane przez same organizacje, uczelnie wyższe i wiele
instytucji.

Polska: dziedzictwo materialne i naturalne
Stare Miasto w Krakowie
By Pko - Praca własna, CC BY 2.5,
Królewskie Kopalnie Soli
w Wieliczce i Bochni
ByKornatkazpolskiejWikipedii,CCBY2.5,

Auschwitz-Birkenau. Niemiecki
nazistowski obóz koncentracyjny
i zagłady (1940-1945)
Puszcza Białowieska (obiekt
transgraniczny polsko-białoruski)
By Magicgoatman, Domena publiczna,
By Michel Zacharz AKA Grippenn[1] - Praca własna, CC BY-SA 2.5,

Stare Miasto w Warszawie Stare Miasto w Zamościu
By MaKa - Praca własna, GFDL 1.2,
By Adrian Grycuk - Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl,

Średniowieczny zespół
miejski Torunia
Zamek krzyżacki w Malborku
By Gregy - Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=21824061
By Domun - Praca własna, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=61751837

Kalwaria Zebrzydowska:
manierystyczny zespół
architektoniczny i krajobrazowy
oraz park pielgrzymkowy
Kościoły Pokoju w Jaworze
i Świdnicy
By Scotch Mist - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=43520351
By Sławomir Milejski - Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=32110577

Drewniane kościoły południowej
Małopolski - Binarowa, Blizne,
Dębno, Haczów, Lipnica
Murowana, Sękowa
Drewniane cerkwie w polskim
i ukraioskim regionie Karpat
(seryjny wpis
transgraniczny polsko-ukraioski)
By Tomasz Bienias, Domena publiczna,
By Henryk Bielamowicz - Praca własna, CC BY-SA 4.0,

Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku
w Tarnowskich Górach oraz system
gospodarowania wodami
podziemnymi
Park Mużakowski
(obiekt transgraniczny polsko-
niemiecki)
By Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej - Praca własna, CC BY-SA 4.0,
By Biberbaer - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Hala Stulecia we Wrocławiu
By Taxiarchos228 - Praca własna, FAL, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=32586673

Portugalia: dziedzictwo materialne i naturalne
Klasztor w Batalha
Klasztor dominikaoski w Batalha, wzniesiony dla
upamiętnienia zwycięstwa Portugalczyków nad
Kastylijczykami w bitwie pod Aljubarrotą
w 1385 r., przez dwa kolejne stulecia stanowił
największy projekt architektoniczny monarchii
portugalskiej. Rozwinął się tam oryginalny,
narodowy styl gotycki, odznaczający się
głębokim wpływem sztuki manuelioskiej, który
widoczny jest w Krużganku Królewskim,
będącym prawdziwym arcydziełem.
By pereiraalexandre20 - monument de Batalha, CC BY 2.0,

Klasztor dos Jeronimos i wieża Belém w Lizbonie. Przy wejściu do portu w Lizbonie,
klasztor Hieronimitów, założony w 1502 r., stanowi świadectwo największego rozkwitu sztuki
portugalskiej. Położona w pobliżu wieża Belém, wzniesiona dla upamiętnienia wyprawy
Vasco da Gamy, przypomina wielkie odkrycia geograficzne, które położyły podwaliny
nowożytnego świata.
ByLeandroNeumannCiuffo-TorredeBelém,CCBY2.0,
ByHeartshade-Pracawłasna,CCBY4.0,

Stare Miasto w Porto
Porto, u ujścia Duero, rozciąga
się na górujących na rzeką
wzgórzach i tworzy wyjątkowy
krajobraz miejski, świadczący
o tysiącletniej historii. Ciągły
rozwój miasta związany jest
z morzem (Rzymianie nazwali je
Portus, tzn. port) i widoczny
jest w licznych, sąsiadujących ze
sobą zabytkach; od katedry
z chórem romaoskim, poprzez
kościół Santa Clara, zbudowany
w typowym dla Portugalii stylu
manuelioskim, do
klasycystycznego budynku
Giełdy. By Rititaneves - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=16695568

Las wawrzynowy na Maderze
stanowi unikalny relikt niegdyś
szeroko rozpowszechnionego typu
lasu wawrzynowego. Jest to zarazem
największa zachowana poład lasu
wawrzynowego, w 90%
pierwotnego. Występuje tam
unikalny zespół roślin i zwierząt,
wśród których liczne gatunki
endemiczne, takie jak gołąb
maderski.By © Günter Seggebäing, CC BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=40606003

Region winny górnego Duero
(Alto Douro)
Wino produkowane jest
w regionie Alto Douro od 2 tys.
lat, zaś jego główny produkt -
Porto - znane jest na całym
świecie od XVIII w. Długa
tradycja uprawy winorośli
ukształtowała niezwykle
malowniczy krajobraz kulturowy,
odzwierciedlający jednocześnie
jego rozwój techniczny,
społeczny i gospodarczy.
Krajobraz kulturowy jest nadal
owocnie eksploatowany przez
przywiązanych do tradycji
rolników. By mat's eye - Flickr: The Douro Valley, CC BY 2.0,

Portugalia: dziedzictwo niematerialne
Fado, pieśo miejska – pieśo śpiewana w miastach,
głównie w Lizbonie – jest charakterystyczna dla
portugalskiej wielokulturowości, łącząc w sobie m.in.
afro-brazylijskie pieśni taneczne, tradycyjne lokalne
gatunki muzyczne i taneczne, tradycje wywodzące
się z obszarów wiejskich oraz kosmopolityczne
wzorce muzyczne z początków XIX wieku. Pieśni
zwykle wykonuje solista, kobieta lub mężczyzna,
przy akompaniamencie dwóch gitar: akustycznej
i portugalskiej (12-strunowej, w kształcie gruszki,
występującej jedynie w Portugalii). By Neva Micheva - Praca własna, GFDL,

Wyrób dzwonków pasterskich
Dzwonki pasterskie są zawieszane na skórzanym
pasku na szyi krowy czy owcy. Wydawane przez
nie dźwięki pomagają pasterzom lokalizowad
pasące się zwierzęta. Dzwonienie towarzyszące
przemieszczaniu się stada tworzy niezwykła
atmosferę. Dzwonki wykuwane są na kowadle
ręcznie, na zimno, z żelaznej blachy i mogą. Cała
wiedza techniczna przekazywana jest w rodzinie
z ojca na syna. Obecnie zostało zaledwie 11
warsztatów i trzynastu rzemieślników, z których
dziewięciu ma ponad 70 lat.
By Dietmar Rabich, CC BY-SA 4.0,

Rumunia: dziedzictwo materialne i naturalne
Delta Dunaju. Wody Dunaju, płynącego do Morza Czarnego, tworzą największą i najlepiej
zachowaną deltę w Europie. Jeziora i mokradła delty zamieszkuje przeszło 300 gatunków
ptaków oraz 45 gatunków ryb słodkowodnych.
ByAcaro-Pracawłasna,CCBY2.5,
ByAcaro-Pracawłasna,CCBY2.5,

Wioski z kościołami obronnymi
w Transylwanii
Wioski Siedmiogrodu, wraz z ich
obronnymi kościołami, wiernie
odtwarzają krajobraz kulturowy
południowego Siedmiogrodu. Siedem
wpisanych wiosek, założonych przez
Sasów Siedmiogrodzkich, wyróżnia się
specyficznym systemem
zagospodarowania terenu, modelem
osadniczym oraz organizacją rodzinnych
gospodarstw rolnych, niezmienionych od
późnego średniowiecza. Nad wioskami
górują kościoły obronne,
odzwierciedlające style architektoniczne
okresu pomiędzy XIII i XVI w.
By Otto Schemmel - Fotografia własna, Domena publiczna,

Cerkwie w Mołdawii
Siedem cerkwi w północnej Mołdawii
stanowi unikalny zespół ze względu
na ściany zewnętrzne ozdobione
freskami z XV i XVI w., uważanymi za
arcydzieła sztuki bizantyjskiej. Freski,
pokrywające wszystkie ściany, nie są
jedynie zwykłymi dekoracjami, lecz
tworzą pełen cykl malowideł
ściennych o tematyce religijnej.
Ich rozbudowana kompozycja, wdzięk
przedstawionych postaci oraz
harmonia kolorów doskonale
wtapiają się w otaczający krajobraz.
By Dstefanescu - Romanian Wikipedia, Domena publiczna,

Rumunia: dziedzictwo niematerialne
Zwyczaj chodzenia po kolędzie w wigilię Bożego Narodzenia
Przed świętami Bożego Narodzenia grupy młodych mężczyzn (zazwyczaj kawalerów)
przygotowują się do chodzenia po kolędzie. W wieczór wigilijny udają się od domu
do domu, śpiewając epickie pieśni o treści dostosowywanej do odbiorców w każdym
gospodarstwie. W zamian obdarowywani są przez gospodarzy okolicznościowymi
upominkami i drobnymi kwotami pieniędzy. Tam, gdzie mieszkają panny, kolędnicy
śpiewają specjalne pieśni i taoczą z nimi, co jest traktowane jako wróżba zamążpójścia
w nadchodzącym roku. Niekiedy kolędnicy przebrani są w okolicznościowe stroje,
towarzyszą im muzykanci, a wędrówka po wsi ma elementy choreograficzne. Jest to
tradycja, której młodzi mężczyźni uczą się pod kierunkiem starszych i bardziej
doświadczonych, w czasie codziennych prób, odbywających się od momentu powstania
grupy kolędniczej do wigilii Bożego Narodzenia. W niektórych miejscowościach dzieci mają
prawo przysłuchiwad się próbom, dzięki czemu mogą przyswoid sobie cały repertuar.
Kolędowanie jest formą składania życzeo, która odgrywa ważną rolę w ochronie
tożsamości i umacnianiu spójności społecznej.

Słowacja: dziedzictwo materialne i naturalne
Baoska Szczawnica. W przeciągu stuleci, w mieście
przebywało wielu wybitnych inżynierów
i naukowców, którzy przyczynili się do jego sławy.
Dawny średniowieczny ośrodek górniczy
przekształcił się w miasto w renesansowymi
pałacami, XVI-wiecznymi kościołami, eleganckimi
placami i zameczkami. Ośrodek miejski wtapia się
w otaczający krajobraz, w którym napotkad można
ostatnie ślady przemysłu górniczego
i metalurgicznego.
By Original uploader was Skreno at sk.wikipedia - Originally from
sk.wikipedia; description page is/was here., Domena publiczna,

Słowacki Kras i jaskinie krasowe (obiekt transgraniczny: Słowacja i Węgry)
712 odkrytych obecnie grot tworzy typowy system krasowy strefy umiarkowanej,
wyróżniający się różnorodnością i koncentracją form na ograniczonym obszarze. Rzadko
spotykane połączenie efektów klimatycznych tropikalnych i lodowcowych pozwala
przebadad historię geologiczną na przestrzeni kilku dziesiątków milionów lat.
By Jojo, en:Jojo_1, pl:Jojo - Praca własna, CC BY-SA 3.0,
By Martin Hlauka (Pescan), Attribution,

Pierwotne lasy bukowe w Karpatach
(obiekt transgraniczny: Niemcy, Słowacja i Ukraina)
Pierwotne lasy bukowe w Karpatach są znakomitym
przykładem zachowanego w stanie nienaruszonym
kompleksu leśnego strefy umiarkowanej
i jednocześnie najbardziej kompletnego systemu
ekologicznego europejskich lasów bukowych.
Obszar ten jest także bezcennym rezerwuarem
materiału genetycznego nie tylko buków, ale także
wielu innych gatunków związanych z tego typu
siedliskiem leśnym.
By Benjamín Jarčuška - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Słowacja: dziedzictwo niematerialne
Fujara i muzyka na ten instrument
Fujara – tradycyjny instrument słowackich pasterzy
owiec – to niezwykle długi flet z trzema otworami
palcowymi. Jest czymś więcej niż tylko
instrumentem muzycznym, gdyż ze względu na
niezwykle wyszukaną, indywidualną ornamentykę
stanowi osobne dzieło sztuki. Główna tuba fujary
ma długośd od 160 do 200 cm i połączona jest
z drugą, krótszą, o długości od 50 do 80 cm.
CCBY-SA3.0,https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=545292

Słowenia: dziedzictwo materialne i naturalne
Jaskinie Skocjaoskie
Rozległy labirynt jaskio wapiennych
składa się z głębokich dolin
zapadliskowych i z około 6 km korytarzy,
położonych na głębokości 200 m,
z licznych wodospadów i z jednej
z największych spośród znanych komór
podziemnych. Obszar, leżący w regionie
Kras, jest jednym z najsłynniejszych na
świecie pod względem badao nad
procesami krasowymi.
By Lander z słoweoskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0,

Prehistoryczne osady na palach
(wpis transgraniczny: Austria, Francja, Niemcy,
Słowenia, Szwajcaria i Włochy)
Jest to obiekt seryjny obejmujący 111
niewielkich obszarów w Alpach i w okolicy Alp,
na terenie których znajdują się pozostałości
prehistorycznych osad na palach. Osady
powstawały w latach od ok. 5000 – 500 p.n.e.
na brzegach jezior i rzek oraz na terenach
podmokłych. Prace wykopaliskowe
przeprowadzone tylko w niektórych z tych
miejsc dostarczyły materiału, pozwalającego
odtworzyd obraz życia codziennego na
obszarach górskich Europy w czasach epoki
brązu i neolitu. Przyniosły także informacje
o sposobach oddziaływania ludzi na
środowisko.
By ANKAWÜ - Praca własna, CC0,

Słowenia: dziedzictwo niematerialne
Przedstawienie pasyjne w Škofja Loka
W tej słoweoskiej miejscowości, w czasie
Wielkiego Postu i Wielkanocy, odbywają się
procesje, w których bierze udział ponad 900
lokalnych wykonawców. Przedstawienie pasyjne
jest oparte na średniowiecznym dziele
kapucyoskiego mnicha. Składa się z 20 scen,
przedstawiających stacje Drogi Krzyżowej oraz
wydarzenia z Nowego i Starego Testamentu. Sceny
wystawiane są w dialekcie, w którym napisano
oryginalne dzieło. Ze względu na to, że
przygotowanie przedstawienia należy do bardzo
złożonych i czasochłonnych przedsięwzięd, odbywa
się ono jedynie raz na sześd lat.
Źródło: http://www.poland.turystyka.pl/c-Plik:Kurenti_v_Ptuju.JPG.html

Szwecja: dziedzictwo materialne i naturalne
Hanzeatyckie miasto Visby
Pomiędzy XII i XIV w. Visby, dawne miasto
Wikingów na Gotlandii, było głównym ośrodkiem
Hanzy na Bałtyku. Dzięki XIII-wiecznym murom
miejskim oraz pochodzącym z tego samego
okresu przeszło 200 magazynom i domom
kupieckim, Visby jest najlepiej zachowanym
miastem warownym i handlowym Europy
Północnej.
By Stern - CC BY-SA 3.0,

Kraina Laponii to region podbiegunowy na
północy Szwecji zamieszkały przez Lapooczyków
(Saami). Jest to największy obszar na świecie (i
jeden z ostatnich), w którym nadal obowiązuje
tradycyjny tryb życia oparty na sezonowym
wypasie zwierząt. Każdego lata Lapooczycy
prowadzą ogromne stada reniferów w stronę
gór, przecinając dziewiczy krajobraz naturalny,
którego coraz większym zagrożeniem stają się
obecnie pojazdy motorowe. Moreny
polodowcowe oraz zmienne koryta rzek
odzwierciedlają przeszłe i ciągłe procesy
geologiczne.
By Jürgen Howaldt - Fotografia własna, CC BY-SA 2.0 de,

Miasto-kościół Gammelstad w Lulei
Gammelstad, położone w głębi Zatoki Botnickiej,
stanowi najlepiej zachowany przykład „miasta-
kościoła”, wioski unikalnego typu,
rozpowszechnionego w północnej Skandynawii.
424 drewniane domy, skupione wokół kamiennego
kościoła z początków XV w., zamieszkałe były
jedynie w dniach sprawowania kultu oraz świąt
religijnych przez przybyłych z otaczających wiosek
wiernych, którym odległośd oraz trudne warunki
naturalne nie pozwalały na powrót do domu.

Radiostacja Varberg w Grimeton w południowej
Szwecji (zbudowana w latach 1922 – 1924) jest
doskonale zachowanym zabytkiem
dokumentującym początki transatlantyckiej
komunikacji bezprzewodowej. Składa się ze stacji
przekaźnikowej oraz zespołu sześciu anten
umieszczonych na stalowych wieżach o wysokości
127 m. Chociaż nie jest już regularnie używany,
sprzęt utrzymywany jest w stanie, umożliwiającym
dalszą eksploatację. Teren o powierzchni 109,9 ha
obejmuje budynki, w których mieści się oryginalny
nadajnik Alexandersona, wieże przekaźnikowe,
nadajniki krótkofalowe z antenami oraz teren
wydzielony pod mieszkania dla obsługi stacji.
ByChrumps-Pracawłasna,CCBY-SA4.0,
ByGuntherTschuch-Pracawłasna,CCBY2.5,

Zdobione domy w Hälsingland
Siedem drewnianych domów w miejscowości
położonej we wschodniej Szwecji to szczytowe
osiągnięcie regionalnego budownictwa drewnianego,
którego początki sięgają średniowiecza. Są dowodem
zamożności indywidualnych gospodarzy, którzy w XIX
w. wybudowali solidne, nowe gospodarstwa
z wykwintnie zdobionymi dodatkowymi budynkami
i pokojami przeznaczonymi specjalnie na
uroczystości. Malowidła reprezentują połączenie
sztuki ludowej ze stylami preferowanymi przez
ówczesne ziemiaostwo – barokiem i rokoko.
Udekorowane zarówno przez znanych malarzy,
jak i nieznanych wędrownych artystów, wnętrza
domostw stanowią przykład najpełniejszego rozkwitu
długiej tradycji kulturowej. Źródło: http://dziedzictwounesco.blogspot.com
Źródło: http://dziedzictwounesco.blogspot.com

Węgry: dziedzictwo materialne i naturalne
Krajobraz kulturowy Tokaju w żywy sposób
świadczy o długiej tradycji produkcji wina
w regionie, utworzonym z niewysokich pagórków
i dolin rzecznych. Zawiła siatka winnic, ferm,
wiosek i miasteczek, z ich historycznym
labiryntem piwnic, ilustruje wszystkie etapy
produkcji słynnych win Tokaju, których jakośd
i zarządzanie od przeszło trzech wieków
podlegają ścisłej kontroli.
Bynieznany-CivertanGrafik,CCBY-SA2.5,

Budapeszt - panorama nadbrzeży Dunaju
i dzielnica zamkowa w Budzie
Miasto posiada fragmenty zabytków, takich jak
miasta rzymskiego Aquincum czy zamku
gotyckiego Budy, które w różnych epokach
wywarły znaczny wpływ na jego architekturę.
Jest to jeden z najpiękniejszych krajobrazów
miejskich na świecie, ilustrujący okresy
świetności w historii stolicy Węgier.
By mcshadypl at en.wikipedia, CC BY-SA 3.0,

Wielka Brytania: dziedzictwo materialne i naturalne
Droga Olbrzymów leży u stóp bazaltowego
wybrzeża klifowego w Irlandii Północnej.
Składa się z około 40 tys. masywnych,
bazaltowych kolumn, stopniowo
zanurzających się w morze. Zainspirowała
ona legendy o poruszających się po niej
olbrzymach, pokonujących morze aż do
Szkocji. Prowadzone od 300 lat badania
geologiczne przyczyniły się do rozwoju nauk
o Ziemi oraz wykazały, że ten widowiskowy
krajobraz jest wynikiem aktywności
wulkanicznej epoki trzeciorzędu, około 50-
60 mln lat temu.
By code poet on flickr. - https://www.flickr.com/photos/alphageek/20005235/, CC BY-SA 2.0,

Wąwóz Ironbridge. Ironbridge znane jest na świecie jako symbol rewolucji przemysłowej.
Znajdują się tam wszystkie elementy związane z rozwojem tego regionu przemysłowego
w XVIII w., począwszy od kopalni po kolej. Wielki piec hutniczy Coalbrookdale, zbudowany
w pobliżu w 1708 r., przypomina odkrycie wytopu żelaza z użyciem koksu. Most w Ironbridge,
pierwszy na świecie most żelazny, miał znaczny wpływ na rozwój technologii i architektury.
Copyrightedfreeuse,
ByTheSingingBadger-Pracawłasna,Domenapubliczna,

Stonehenge, Avebury i pobliskie miejsca kultowe, w hrabstwie Wiltshire, należą do
najsłynniejszych na świecie zespołów megalitycznych. Dwa sanktuaria tworzą kręgi
menhirów, ustawionych w określonym porządku, mającym jeszcze niewyjaśniony związek
z astronomią. Te święte miejsca oraz inne, pobliskie stanowiska neolityczne, stanowią
niezrównane świadectwo prahistorii.
ByGordonJoly-Pracawłasna,CCBY2.5,
ByFrédéricVincent-Ownwork,CCBY-SA2.0,

Pałac i opactwo Westminsterskie
oraz kościół Św. Małgorzaty
Pałac Westminsterski, przebudowany począwszy
od 1840 r. na miejscu średniowiecznych ruin,
stanowi znakomity przykład architektury
neogotyckiej. Obszar, obejmujący również
niewielki średniowieczny kościół Św. Małgorzaty,
w stylu gotyku perpendykularnego, oraz słynne
opactwo Westminsterskie - od XI w. miejsce
koronacji wszystkich królów brytyjskich - posiada
istotne znaczenie historyczne i symboliczne.
By Christine Matthews, CC BY-SA 2.0,

Wyspa Hendersona, położona na
południowym Pacyfiku, jest jednym
z nielicznych atoli na świecie, których
środowisko naturalne pozostało
praktycznie nietknięte. Odosobnienie
wyspy pozwala prześledzid dynamiką
ewolucji wyspiarskiej oraz naturalnej
selekcji. Na wyspie występuje
dziesięd endemicznych gatunków
roślin i cztery endemiczne gatunki
ptaków lądowych.
By Makemake z niemieckojęzycznej Wikipedii, CC BY-SA 3.0,
By Angela K. Kepler - Pacific Biodiversity Information Forum, Domena
publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7707282

Twierdza Tower w Londynie. Masywna Biała Wieża jest archetypem normandzkiej
architektury obronnej, która wywarła znaczący wpływ na całe królestwo. Została ona
wzniesiona nad brzegiem Tamizy przez Wilhelma Zdobywcę w celu obrony Londynu oraz jako
potwierdzenie jego władzy. Wokół Białej Wieży powstała imponująca twierdza Tower,
obfitująca w pamiątki historyczne, która stała się jednym z symboli monarchii.
ByOriginalphotobyWjfox2005-Pracawłasna,Domenapubliczna,
ByBobCollowân-Pracawłasna,CCBY-SA3.0,

Katedra, opactwo Św. Augustyna
i kościół Św. Marcina w Canterbury
Canterbury, w hrabstwie Kent, przez
blisko pięd wieków było siedzibą
arcybiskupa - duchowego przywódcy
kościoła anglikaoskiego. Inne ważne
zabytki Canterburry to skromny kościół
Św. Marcina, najstarszy w Anglii, ruiny
opactwa Św. Augustyna z Canterbury,
przypominające misję ewangelizacyjną
tego świętego w Heptarchii począwszy
od 597, oraz wspaniała katedra
Chrystusa Króla, frapująca mieszanina
stylów romaoskiego i późnego gotyku
perpendykularnego, w której, w 1170
r., zamordowany został arcybiskup
Thomas Becket.
By Hans Musil - Picture taken and postprocessed by Hans Musil., GFDL,

Stare i Nowe Miasto w Edynburgu. Edynburg, stolica Szkocji od XV w., posiada dwie odrębne
strefy: Stare Miasto, z górującą nad nim średniowieczną twierdzą oraz klasycystyczne Nowe
Miasto, którego rozwój, począwszy od XVIII w., wywarł istotny wpływ na urbanistykę
europejską. Harmonijne sąsiedztwo tych dwóch, kontrastujących ze sobą i obfitujących
w zabytki zespołów, nadaje miastu wyjątkowy charakter.
CCBY-SA2.0de,
ByStuartCaiezEdinburgh,Scotland-Flickr,CCBY2.0,

Dorset i wschodnie wybrzeże Devon. Wybrzeże klifowe Dorset i wschodniej części hrabstwa
Devon dostarcza prawie całkowitej sekwencji formacji skalnych całego mezozoiku,
czyli obejmujących 185 mln lat historii Ziemi. Istotne stanowiska kopalne regionu
oraz klasyczne cechy geomorfologiczne jego wybrzeża od przeszło 300 lat przyczyniają się
do badao nauk o Ziemi.
BySeanDavis(=userSkez)-takenbySeanDavis,CCBY-SA2.5,
BySteinsky,pracawłasna,CCBY-SA3.0,

Liverpool – miasto floty handlowej
Sześd rejonów w historycznym centrum oraz
w dzielnicach portowych miasta Liverpool
stanowi żywe świadectwo rozwoju jednego
z największych w XVIII i XIX wieku centrów
handlowych świata. Liverpool odegrał ważną
rolę w budowaniu potęgi Imperium
Brytyjskiego i stał się głównym portem
przepływu ludzi - niewolników i emigrantów -
z północnej Europy do Ameryki. Miasto miało
pionierski wkład w rozwój nowoczesnej
technologii portowej, systemów transportu
i zarządzania portem.By Arthurv - English Wikipedia, CC BY-SA 3.0,

Most nad ujściem rzeki Forth
Most kolejowy nad zatoką Firth,
przy ujściu rzeki Forth w Szkocji,
liczący ponad 2,5 km długości,
był po wybudowaniu go w 1890
roku najdłuższym mostem na
świecie. Obecnie pozostaje
jednym z największych mostów
wspornikowych i nadal jest
wykorzystywany w codziennym
ruchu osobowym i towarowym.
By Kim Traynor - Praca własna, CC BY-SA 3.0,

Włochy: dziedzictwo materialne i naturalne
Kościół i klasztor dominikaoski Santa Maria delle Grazie z „Ostatnią Wieczerzą” Leonarda
da Vinci w Mediolanie. Budynki wznoszono w Mediolanie począwszy od 1463 roku
i przebudowano w koocu XV wieku. Na północnej ścianie kościoła widnieje „Ostatnia
Wieczerza”, arcydzieło namalowane w latach 1495-1497 przez Leonarda da Vinci,
które otworzyło nowy etap w historii sztuki.
ByLeonardodaVinci,Domenapubliczna,
ByMarcinBiałek-Pracawłasna,CCBY-SA3.0,

Zespół zabytkowy Rzymu, dobra Stolicy
Apostolskiej leżące na terenie Rzymu,
korzystające z prawa eksterytorialności
i kościół Św. Pawła za Murami
Rzym, założony według legendy przez
Romulusa i Remusa w r. 753 p.n.e., był
początkowo stolicą Republiki Rzymskiej,
następnie Cesarstwa Rzymskiego
i w koocu, w IV w., ośrodkiem świata
chrześcijaoskiego. Na obszarze wpisanym
na Listę Światowego Dziedzictwa,
rozciągniętym w 1990 r. do murów
Urbana VIII, znajduje się kilka głównych
zabytków starożytności, m. in. fora,
mauzoleum Augusta, kolumny Trajana
i Marka Aureliusza, mauzoleum Hadriana,
Panteon, jak również budowle sakralne
i publiczne Rzymu papieskiego.
By Oliver-Bonjoch, Andreas Tille, Pasgabriele, NormanB, Ra Boe, Roberto Larcher, collection by DaniDF1995

Zespół zabytkowy we Florencji. Florencja, zbudowana na miejscu osady etruskiej, stanowi
symbol renesansu. W XV i XVI w., za panowania Medyceuszów, odgrywała dominującą rolę
gospodarczą i kulturalną. Sześd wieków niezwykłej twórczości artystycznej widoczne jest
w XIII-wiecznej katedrze Santa Maria del Fiore, kościele Santa Croce, pałacach Ufficci i Pitti,
które są dziełami takich artystów jak Giotto, Brunelleschi, Botticelli, Michał Anioł.
By User:Rnt20 - Photo by Bob Tubbs, Domena publiczna,
By Rnt20, praca własna, Domena publiczna,

Wenecja z laguną
W X w. Wenecja, miasto
wyspiarskie położone na 118
wysepkach, stała się wielką
potęgą morską. Stanowi ona
w całości arcydzieło
architektoniczne, gdzie nawet
najmniejszy zabytek mieści
dzieła niektórych spośród
największych artystów świata,
takich jak Giorgione, Tycjan,
Tintoretto, Veronese i innych.
By NASA - http://earthobservatory.nasa.gov/Newsroom/NewImages/images.php3?img_id=16580 (Nasa Earth Observatory),
Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=31172

Piazza del Duomo w Pizie
Na rozległym trawniku Piazza
del Duomo znajduje się słynny
na całym świecie zespół
zabytkowy, składający się
z czterech arcydzieł
architektury średniowiecznej:
katedry, baptysterium,
kampanili (zwanej „Krzywą
Wieżą”) oraz cmentarza,
które wywarły znaczny wpływ
na sztukę monumentalną we
Włoszech pomiędzy XI i XIV w.
Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=331380

Ogród botaniczny w Padwie to pierwszy ogród botaniczny na świecie, który powstał w 1545
roku. Do dziś zachował on pierwotny plan - zamknięty, kolisty ogród, symbol świata, otoczony
wstęgą wody. Następnie dorzucono doo kolejne elementy: architektoniczne (monumentalne
wejścia oraz balustrady), jak również praktyczne (instalacje nawadniające i szklarnie).
Ogród, będąc ośrodkiem badao naukowych, nadal służy pierwotnym celom.
Źródło: www.ortobotanico.unipd.it Źródło: www.ortobotanico.unipd.it

Strefy archeologiczne – Pompeje i Herkulanum. Wybuch Wezuwiusza, 24 sierpnia r. 79 n.e.,
pogrzebał dwa kwitnące miasta rzymskie: Pompeje i Herkulanum, jak również liczne bogate
domy regionu. Od połowy XVIII w. są one stopniowo odkopywane i udostępniane
publiczności. Rozległy obszar miasta handlowego Pompejów stanowi kontrast
ze skromniejszymi, lecz lepiej zachowanymi ruinami miasta-kurortu rezydencjonalno-
wypoczynkowego, jakim było Herkulanum.
ByBertholdWerner-Pracawłasna,CCBY-SA3.0,
ByKimTraynor-Pracawłasna,CCBY-SA3.0,

Villa Hadriana w Tivoli. Ten wyjątkowo cenny zespół budowli klasycznych, wzniesiony w II w.
n.e. przez cesarza rzymskiego Hadriana, odtwarzał - w jednym kompleksie „miasta idealnego”
- najistotniejsze elementy spuścizny architektonicznej Egiptu, Grecji i Rzymu.
By Jastrow,praca własna, Domena publiczna,

Asyż, bazylika franciszkaoska i inne zabytki franciszkaoskie. Asyż, miasto średniowieczne
wzniesione na wzgórzu, jest miejscem narodzin świętego Franciszka i wiąże się ściśle z
dziełem zakonu franciszkanów. Arcydzieła sztuki średniowiecznej - bazylika Św. Franciszka,
malowidła pędzla Cimabue, Pietra Lorenzetti, Simone Martiniego, Giotta - uczyniły z Asyżu
podstawowy punkt odniesienia rozwoju artystycznego i architektonicznego Włoch i Europy.
By Fantasy z niemieckojęzycznej Wikipedii, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=469834

Miasto Werona zostało
założone w I w. p.n.e. Jej
szczególny rozkwit przypadł
na lata panowania rodu
Scalgieri, w XIII i XIV w., oraz
na okres rządów Republiki
Weneckiej, od XV do XVIII w.
W Weronie zachowały się
liczne zabytki starożytne,
średniowieczne
i renesansowe, a także
potężna twierdza.
By collection by DanieleDF1995 (talk) - CittaPiazza ErbePiazza BraPiazzaArena, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9575215

Wyspy Liparyjskie stanowią rzadko spotykany przykład formacji i niszczenia wysp przez
występujące tam nadal procesy wulkaniczne. Badane od XVIII w., dostarczyły one wulkanologii
opisy dwóch typów erupcji (Vulcano i Stromboli), w związku z czym - od przeszło 200 lat -
zajmują istotne miejsce w kształceniu wulkanologów. Nadal stanowią kluczowe pole do badao
nad wulkanologią.
Byde:User:Man77-Fotografiawłasna,CCBY-SA3.0,
ByGiovannifromCatania,Sicily-EolianIslandsfromtopofVulcanoisland,CC
BY-SA2.0,https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2139853

Linia kolejowa w Alpach Retyckich (wpis
transgraniczny: Szwajcaria i Włochy)
Wpis obejmuje dwie zabytkowe linie
kolejowe biegnące przez Alpy
Szwajcarskie dwoma przełęczami.
Otwarta w 1904 roku linia prowadząca
przez Przełęcz Albula ma 67 km długości
i obejmuje liczne imponujące
konstrukcje, m. in. 42 tunele i kryte
korytarze oraz 144 wiadukty i mosty.
Licząca 61 km linia biegnąca przez
Przełęcz Bernina przemierza 13 tuneli
oraz 52 wiadukty i mosty. Obie linie
zbudowane na początku XX wieku
i służące połączeniu ze światem
najbardziej odciętych osiedli ludzkich
w wysokich Alpach.
Źródło: www.national-geographic.pl

Dolomity. Pasmo górskie w północno-wschodniej części Włoch, zajmuje powierzchnię
141,903 hektarów i obejmuje osiemnaście szczytów o wysokości ponad 3000 metrów.
CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=18012 By Vincenzo Gianferrari Pini - Praca własna, CC BY-SA 2.5 it,

Etna. Wpisany obszar obejmuje 19237 hektarów terenów niezamieszkałych w najwyższych
partiach stożka wulkanicznego, położonego na wschodnim wybrzeżu Sycylii. Etna jest
najwyższą górą na wyspach śródziemnomorskich i najbardziej aktywnym stratowulkanem na
świecie. Ślady najstarszych erupcji wulkanu datuje się na 500000 lat, a od 2700 lat jego
aktywnośd jest dokumentowana.
Jako praktycznie ciągle czynny wulkan, Etna ma
duże znaczenie dla wulkanologii, geofizyki
i innych nauk o Ziemi. Wulkan współtworzy
cenny ekosystem lądowy, w skład którego
wchodzą endemiczne gatunki fauny i flory.
Dzięki jego aktywności, można śledzid, niczym
w laboratorium, istotne dla badao procesy
ekologiczne i biologiczne.
By BenAveling - Praca własna, GFDL, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3350813

Medycejskie wille i ogrody w Toskanii. Medycejskie wille i ogrody rozsiane po Toskanii
stanowią świadectwo wpływów rodu Medyceuszy, którzy poprzez mecenat nad sztuką
wpływali na rozwój nowożytnej kultury europejskiej. Wpisem objęto 12 willi i dwa ogrody.
Wille wznoszone od XV do XVII stulecia reprezentują oryginalny system budownictwa
wiejskiego, zharmonizowanego z otaczającą przyrodą i służącego wypoczynkowi, sztuce
i pogłębianiu wiedzy
ByDonataMazzini-it.wikipedia.org/ownpicture,CCBY-SA3.0,
ByI,Sailko,CCBY-SA3.0,

Winnice w Piemoncie
Wpis obejmuje pięd odrębnych
winnic, które są świadectwem
szeregu procesów technicznych
i gospodarczych związanych
z uprawą winorośli i produkcją
wina, zachodzących w tym
regionie przez setki lat. Odkryto
tu pyłki kwiatów winorośli z V w.
p.n.e., kiedy to w Piemoncie
krzyżowały się drogi Etrusków
i Celtów. Słowa etruskie
i celtyckie, zwłaszcza te związane
z wytwarzaniem wina, występują
do dziś w lokalnym dialekcie.
By Picture by Piedmont Properties, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6880744

Włochy: dziedzictwo niematerialne
Tradycyjne lutnictwo w Cremonie
Sztuka lutnicza z Cremony cieszy się światową sławą, co jest
efektem stosowania tradycyjnych metod konstruowania
i restaurowania skrzypiec, altówek, wiolonczeli i kontrabasów.
Lutnicy uczą się w specjalistycznej szkole oraz w lokalnym
warsztacie, a nauka opiera się na relacji mistrz – uczeo. Każdy
lutnik buduje od trzech do sześciu instrumentów rocznie,
kształtując i zespalając ze sobą na ręcznie wykonanej formie
ponad 70 kawałków drewna. Przestrzega przy tym wymogów
akustycznych, które są różne dla poszczególnych elementów.
Części instrumentu są budowane z określonego gatunku
drewna, które podlegało naturalnemu procesowi sezonowania
i zostało starannie dobrane. Nie stosuje się żadnych
materiałów przemysłowych czy półprzemysłowych.
Źródło:dziedzictwounesco.blogspot.com

Tradycja uprawiania winorośli na wyspie Pantelleria. Na tej leżącej na Morzu Śródziemnym
wyspie tradycja uprawiania niskopiennej winorośli przekazywana jest z pokolenia na
pokolenie w rodzinach winiarzy i rolników. Około 5 tysięcy mieszkaoców ma swoje poletka
uprawiane tradycyjnymi metodami. Zbieranie winogron odbywa się ręcznie w czasie
winobrania pod koniec lipca.
Źródło:dziedzictwounesco.blogspot.com

Dziękujemy za uwagę 
Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct - Rybnik
781 408 997
europedirect-rybnik.pl
europedirect-rybnik@europedirect-rybnik.pl
EDRybnik

ERDK 2018 - cz.III - Światowe dziedzictwo kulturowe

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to ERDK 2018 - cz.III - Światowe dziedzictwo kulturowe

Similar to ERDK 2018 - cz.III - Światowe dziedzictwo kulturowe (20)

More from europedirect-rybnik

More from europedirect-rybnik (13)

ERDK 2018 - cz.III - Światowe dziedzictwo kulturowe