Prezentacja o kryzysie migracyjnym w Unii Europejskiej.

1. Kryzys migracyjny w Europie

2. Poszukują legalnych sposobów, ale też ryzykują życiem, aby uciec od
prześladowao politycznych, wojny i ubóstwa. Starają się również dołączyd do
rodziny oraz korzystad z przedsiębiorczości i edukacji.
Migracje ludzi występują
od wieków.
Migranci próbują dotrzed
do wybrzeży Europy
z różnych powodów
i różnymi drogami.
Źródło: eu.europa.eu

3. Photo by Robert Hickerson on Unsplash
Aby wykorzystad szanse, jakie stwarza ten rodzaj
międzynarodowej mobilności, a jednocześnie
skutecznie zmierzyd się z nieodłącznymi wyzwaniami,
Unia Europejska formułuje obecnie wspólne podejście
w kwestii migracji. Stworzyła też wspólny europejski
system azylowy, który ma zapewniad ochronę ludności
uciekającej do Europy przed prześladowaniami
i poważnymi niebezpieczeostwami grożącymi jej
w kraju pochodzenia. Działania w obszarze migracji
i azylu obejmują również bliski dialog i współpracę
z krajami spoza Unii.

4. Definicje:
• Emigrant – osoba, która wyjeżdża ze swojego
kraju pochodzenia;
• Imigrant – osoba, która przyjeżdża do kraju
innego niż jej kraj pochodzenia;
Photo by Austin Nicomedez on Unsplash
Źródło: uchodzcy.info

5. • Migracja dobrowolna – wyjazd z kraju stałego pobytu w celu realizacji
określonych celów, jak np. podjęcie pracy, nauki, odbycie studiów, itp.
• Migracja przymusowa – wyjazd z kraju stałego pobytu w celu poszukiwania
ochrony międzynarodowej. Migranci przymusowi są zmuszeni opuścid swój
kraj ze względu na toczący się w kraju konflikt zbrojny, klęski żywiołowe, głód
czy inne przyczyny, stanowiące zagrożenie życia.
• Migracja wewnętrzna – przemieszczenie się ludności w obrębie jednego
kraju. W przypadku, gdy taka migracja spowodowana jest sytuacją zagrożenia
w jednej części danego paostwa, np. trwającym tam konfliktem zbrojnym,
możemy mówid o zjawisku uchodźstwa wewnętrznego.
Źródło: uchodzcy.info

6. Uchodźca – osoba, która na skutek uzasadnionej obawy
przed prześladowaniem z powodu swojej rasy, religii,
narodowości, przekonao politycznych lub przynależności
do określonej grupy społecznej zmuszona była opuścid
kraj pochodzenia oraz która z powodu tych obaw nie
może lub nie chce korzystad z ochrony swojego kraju.
Uchodźcy uciekają przed prześladowaniami powstającymi,
m.in. w wyniku wojen, rewolucji czy czystek etnicznych.
Często są to osoby lub bliscy osób, które doświadczyły tragicznych wydarzeo, nieludzkiego
traktowania (np. tortur), otarły się o śmierd. Definicja uchodźcy została określona
w Konwencji Genewskiej z 1951 roku. Warto pamiętad o tym, że dana osoba nie staje się
uchodźcą, ponieważ został jej nadany taki status – to ten status został jej nadany, ponieważ
ta osoba jest (i była – od momentu opuszczenia kraju pochodzenia) uchodźcą, decyzja
o nadaniu statusu uchodźcy tylko to potwierdza.
Źródło: uchodzcy.info

7. Formy ochrony:
Status uchodźcy – forma ochrony międzynarodowej przyznawana osobie,
która spełnia przesłanki do uznania jej za uchodźcę.
Zgodnie z polskim prawem status uchodźcy nadawany jest bezterminowo, a osoba,
która go uzyskała, może korzystad z większości praw socjalnych przysługujących
obywatelom polskim. Posiadanie statusu uchodźcy pozwala ubiegad się
w przyszłości o zezwolenie na pobyt stały, a następnie o obywatelstwo polskie.
System Informacji Schengen (SIS) – jeden z instrumentów kontroli przepływu osób
w strefie Schengen. Jest to największa w Europie wspólna baza danych zawierająca
dane osób przebywających w granicach strefy Schengen i umożliwiająca ich
przetwarzanie. Aktualnie używany jest system nowej generacji – SIS II.

8. Azyl – forma ochrony udzielana cudzoziemcom w sytuacji, gdy jest to niezbędne
do zapewnienia im bezpieczeostwa oraz gdy przemawia za tym ważny interes
Rzeczypospolitej Polskiej. Ochrona taka ma charakter polityczny, w praktyce nie jest
stosowana w Polsce. W świetle polskiego prawa azyl nie jest tym samym co status
uchodźcy, jednak w terminologii międzynarodowej pojęcia „status uchodźcy” i „azyl”
najczęściej oznaczają to samo.
Ochrona uzupełniająca – forma ochrony międzynarodowej dla osób, które nie
otrzymały statusu uchodźcy, jednak wobec których zachodzą przesłanki udzielenia
ochrony. Ochrona uzupełniająca jest przyznawana w sytuacji, gdy powrót do kraju
pochodzenia może narazid osobę na rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy –
m.in. nieludzkie bądź poniżające traktowanie, tortury albo znalezienie się
na obszarze, na którym toczy się konflikt zbrojny.

9. Pobyt humanitarny (zgoda na pobyt ze względów humanitarnych) – polska forma
ochrony przyznawana osobie, która nie może byd deportowana do kraju
pochodzenia, gdyż byłoby tam zagrożone jej prawo do życia, wolności,
bezpieczeostwa osobistego, mogłaby zostad poddana torturom lub nieludzkiemu
traktowaniu czy ukarana bez podstawy prawnej. Pobyt humanitarny może także
uzyskad osoba, która prowadzi w Polsce życie rodzinne lub prywatne, a deportacja
naruszałaby jej prawo do życia rodzinnego czy prywatnego, a także osoba,
której dzieci zintegrowały się już z polskim społeczeostwem, i deportacja,
oznaczająca oderwanie od środowiska szkolnego i grupy rówieśniczej, mogłaby
zaburzyd ich rozwój.

10. Pobyt tolerowany (zgoda na pobyt tolerowany) – polska krajowa forma ochrony
przyznawana w tych samych przypadkach, o których mowa przy pobycie humanitarnym,
ale w sytuacji, gdy nie można udzielid zgody na pobyt ze względów humanitarnych. O takiej
sytuacji możemy mówid na przykład gdy cudzoziemiec zagraża bezpieczeostwu paostwa lub
porządkowi publicznemu. Dodatkowo zgoda ta udzielana jest w przypadkach, gdy wydalenie
cudzoziemca jest niewykonalne z przyczyn niezależnych od odpowiednich polskich instytucji
lub gdy odmówiono jego ekstradycji.
W przypadku udzielenia zgody na pobyt tolerowany cudzoziemiec zobowiązany jest
do regularnego zgłaszania się do komendanta Straży Granicznej, a także informowania
o każdorazowej zmianie miejsca zamieszkania. Udzielenie pobytu tolerowanego oznacza,
że cudzoziemiec nie zostanie zawrócony do paostwa, w którym mógłby doświadczyd
prześladowania, ale nie oznacza też, że uniknie kary za ewentualne czyny zabronione. Polska
uznaje, że jest w stanie zapewnid takiej osobie sprawiedliwy proces.
Źródło: uchodzcy.info

11. Kryzys migracyjny w Europie – fakty i liczby
• Europejski kryzys migracyjny polega
na gwałtownym wzroście liczby migrantów
podróżujących do Europy przez Morze
Śródziemne – najczęściej małymi statkami lub
pontonami operowanymi przez przemytników
– w celu uzyskania azylu.
• Chod liczba migrantów rosła od kilku lat,
za początek kryzysu uznaje się rok 2015,
w którym w paostwach Unii złożono
rekordową liczbę 1,2 miliona wniosków o azyl.
Źródło: Frontex

12. Obecny kryzys migracyjny jest
największym od czasu
zakooczenia II wojny światowej.
Dane na temat nielegalnych
przekroczeo zewnętrznych granic
UE, rejestrowanych przez organy
krajowe, gromadzi Europejska
Agencja Straży Granicznej
i Przybrzeżnej - Frontex.
Źródło: Frontex

13. Tylko w 2015 i 2016 roku o azyl w UE
ubiegało się ponad 2,5 mln osób, a
unijna agencja ochrony granic Frontex
wykryła ponad 2,3 mln nielegalnych
przekroczeo granic zewnętrznych UE.
Dzięki działaniom UE w 2017 roku
łączna liczba nielegalnych przekroczeo
granic UE spadła do 204 700, czyli
poziomu najniższego od czterech lat.
W 2017 roku wstępu na granicach
zewnętrznych UE odmówiono 439 505
osobom.
Źródło: Frontex

14. Droga migranta
Rok Osoby migrujące Osoby zmarłe i zaginięcia
2018 (stan na koniec lipca) 59 317 1 522
2017 172 301 3 139
2016 362 753 5 096
2015 1 015 078 3 771
2014 216 054 3 538
Przeprawa przez Morze Śródziemne to główny szlak migracyjny do Europy. Jednak
korzystanie z niego to także śmiertelne ryzyko. Aktualne dane na temat osób, które
obrały tą drogę, w tym także tych, którym nie udało się dotrzed do celu, publikuje
Agencja ONZ ds. Uchodźców (UNHCR):

15. Sytuacja aktualna
W tym roku (od stycznia do lipca 2018
roku) do Europy przybyło 63 146 osób,
z czego 59 317 osób przypłynęło drogą
morską do Włoch, Grecji, Hiszpanii i na
Cypr, a 3 829 dotarło drogą lądową do
Hiszpanii.
Szacuje się, że we wskazanym okresie
czasu podczas próby dotarcia do Europy
zginęły lub zaginęły 1 522 osoby.
Źródło: Frontex

16. Źródło: http://data2.unhcr.org/en/situations/mediterranean

17. Kim są migranci? Kraj pochodzenia
Liczba
w procentach
Liczba
migrantów
Syria 13,4% 6 967
Pozostałe 11,0% 5 696
Irak 8,5% 4 414
Gwinea 7,5% 3 890
Tunezja 6,4% 3 321
Mali 6,0% 3 116
Maroko 5,6% 2 900
Erytrea 5,5% 2 859
Inne (Afryka Subsah.) 4,9% 2 569
Afganistan 4,7% 2 444
Według danych UNHCR, wśród
migrantów, którzy dotarli do Europy
w „rekordowym” 2015 roku,
znajdowali się przede wszystkim
Syryjczycy (49%), Afgaoczycy (21%)
i Irakijczycy (8%).
W bieżącym roku (do 31.07.2018)
narodowośd migrantów przedstawia
się następująco:

18. Paostwa przyjmujące migrantów
Po przedostaniu się na terytorium jednego z paostw członkowskich UE migranci
mają prawo do ubiegania się o ochronę międzynarodową.
Według danych Eurostatu:
• W 2015 i 2016 roku w paostwach UE ubiegało się o azyl odpowiednio 1,26 mln
oraz 1,20 mln osób (dot. osób ubiegających się o azyl po raz pierwszy).
• Najwięcej wniosków o azyl złożono w Niemczech (442 tys. w roku 2015 oraz 722
tys. w roku 2016), co stanowiło odpowiednio 35% oraz 60% wszystkich
wniosków złożonych w UE. Dużą liczbę wniosków odnotowano także w Grecji
i Włoszech (10,1% wszystkich wniosków oraz 4,1% wniosków).

19. • W 2016 r. ponad cztery piąte (83%) osób po raz pierwszy ubiegających się o azyl
w UE było w wieku poniżej 35 lat; osoby w wieku 18–34 lat stanowiły nieco ponad
połowę (51%) całkowitej liczby osób po raz pierwszy ubiegających się o azyl,
a prawie jedna trzecia (32%) całkowitej liczby osób po raz pierwszy ubiegających
się o azyl to małoletni w wieku poniżej 18 roku życia.
• Rozkład osób po raz pierwszy ubiegających się o azyl według płci wskazuje,
że o azyl ubiegało się więcej mężczyzn niż kobiet. W najmłodszej grupie wiekowej
(0–13 lat) mężczyźni stanowili 53% wszystkich osób ubiegających się o azyl
w 2016 roku.

20. • Większe różnice pod względem płci wśród osób ubiegających się o azyl były
w grupach wiekowych 14–17 lat bądź 18–34 lata, w przypadku których około trzy
czwarte osób po raz pierwszy ubiegających się o azyl to mężczyźni, a w grupie
wiekowej 35–64 lata odsetek ten spadł do nieco ponad trzech piątych.
• W całej UE w 2016 r. więcej było kobiet niż mężczyzn ubiegających się o azyl wśród
osób w wieku 65 lat i więcej, chociaż grupa ta była stosunkowo niewielka
i stanowiła zaledwie 0,6% całkowitej liczby osób po raz pierwszy
ubiegających się o azyl.

21. Decyzje w sprawie wniosków o udzielenie azylu
Dane dotyczące decyzji w sprawie wniosków o udzielenie azylu są dostępne dla dwóch instancji, mianowicie decyzji
pierwszej instancji oraz decyzji ostatecznych podejmowanych przy odwołaniu lub ponownym rozpatrzeniu sprawy.
• W 2016 r. we wszystkich paostwach członkowskich UE podjęto 1,1 mln decyzji
w pierwszej instancji, co stanowi liczbę prawie dwukrotnie większą niż w 2015 r.
(593 tys.). Najwięcej decyzji podjęto w Niemczech (blisko 57%). Ponadto podjęto
221 tys. decyzji ostatecznych, przy czym ponownie największy udział w liczbie tych
decyzji (56%) mają Niemcy.
• W 2016 r. trzy piąte (61%) decyzji pierwszej instancji w sprawie udzielenia azylu
w UE zakooczyło się pozytywnym wynikiem, tj. przyznaniem statusu uchodźcy lub
statusu osoby potrzebującej ochrony uzupełniającej bądź też udzieleniem zgody na
pobyt ze względów humanitarnych. W przypadku decyzji pierwszej instancji w 2016
r. ok. 54% wszystkich pozytywnych decyzji w UE-28 skutkowało przyznaniem
statusu uchodźcy.

22. • W 2016 r. w UE w pierwszej instancji status uchodźcy przyznano w sumie 366 tys.
osób, 258 tys. uzyskało status osoby potrzebującej ochrony uzupełniającej,
a 48 tys. udzielono zgody na pobyt ze względów humanitarnych.
• W 2016 r. największy odsetek pozytywnych decyzji pierwszej instancji w sprawie
udzielenia azylu odnotowano na Słowacji (84%) i na Malcie (83%).
Z kolei w przypadku Grecji, Irlandii, Polski i Węgier, w każdym z tych paostw
odnotowano odsetek odrzuconych wniosków o udzielenie azylu w pierwszej
instancji na poziomie powyżej 75%.

23. • W 2016 r. udział pozytywnych decyzji ostatecznych przy odwołaniu lub ponownym
rozpatrzeniu sprawy był znacząco niższy niż w przypadku decyzji pierwszej instancji
i wyniósł 17%. W 2016 r. ok. 37,7 tys. osób otrzymało pozytywne decyzje ostateczne
przy odwołaniu lub ponownym rozpatrzeniu sprawy, z czego 23,2 tys. przyznano
status uchodźcy, 5,9 tys. przyznano status osoby potrzebującej ochrony
uzupełniającej, a kolejnym 8,7 tys. udzielono zgody na pobyt ze względów
humanitarnych.
• W 2016 r. jedynie w trzech paostwach członkowskich UE ponad połowa decyzji
ostatecznych w sprawie udzielenia azylu była pozytywna, tj. w Bułgarii (65%),
Niderlandach (58%) i Zjednoczonym Królestwie (52%).
• Największy odsetek odmownych decyzji ostatecznych odnotowano w Estonii,
Chorwacji, na Litwie i w Portugalii, gdzie wszystkie ostateczne decyzje były
odmowne.

24. Działania Unii Europejskiej
Kryzys migracyjny roku 2015 i kolejnych był jednym z najpoważniejszych wyzwao,
przed którym stanęła zjednoczona Europa. Aby sobie z nim poradzid, podjęto szereg
działao. Częśd z nich realizowana była poza granicami UE, częśd w jej granicach.
Działania UE w odpowiedzi na kryzys migracyjny:
• Zintensyfikowanie wysiłków zmierzających do likwidacji pierwotnych przyczyn
kryzysu oraz zwiększenie udzielanej pomocy humanitarnej;
• Podjęcie kroków mających na celu relokację osób ubiegających się o azyl już
przebywających w UE, przesiedlenie osób potrzebujących pomocy z krajów
sąsiadujących oraz zorganizowanie powrotów osób niespełniających warunków
azylowych;
• Zwiększanie bezpieczeostwa unijnych granic zewnętrznych, zwalczanie przemytu
ludzi.

25. Źródło: UE a kryzys migracyjny

26. Konkretne inicjatywy UE
– odpowiedź na kryzys
Podczas kryzysu migracyjnego pierwszym celem UE
było ratowanie życia osób próbujących się do niej
przedostad. W tym celu w latach 2015-2016
potrojono zasoby będące w posiadaniu służb
odpowiedzialnych za prowadzenie akcji
poszukiwawczo-ratowniczych na Morzu
Śródziemnym i zwalczanie siatek przestępczych
żyjących z przemytu ludzi. Dzięki temu w okresie
wskazanych dwóch lat udało się uratowad ponad
400 000 osób, zatrzymano ponad 2000 handlarzy
ludźmi i przemytników oraz wycofano 375 statków
będących w ich użyciu. Źródło: Frontex

27. Podstawową przyczyną migracji jest sytuacja
w paostwie, które dane osoby decydują się opuścid.
Z tego powodu UE – we współpracy z pięcioma
kluczowymi paostwami pochodzenia i tranzytu
w Afryce (Etiopia, Mali, Niger, Nigeria, Senegal) –
podejmuje działania nie tylko ograniczające przepływ
osób, ale także poprawiające ich sytuację w miejscu
zamieszkania. Przykładowo wsparcie finansowe UE
przyczynia się do wsparcia samozatrudnienia wśród
osób zamieszkujących tzw. strefy tranzytowe oraz
ośrodki dla migrantów.
Źródło: Frontex

28. Aby ograniczyd niekontrolowany przepływ migrantów,
w marcu 2016 roku UE zawarła porozumienie z Turcją.
Jego istotą było ustalenie, iż osoby, które przybędą na
greckie wyspy przez terytorium Turcji będą mogły byd
do tego kraju zawrócone – jeśli nie ubiegają się one
o azyl lub jeśli ich wnioski zostały odrzucone.
Co więcej, w odniesieniu do Syryjczyków, czyli najliczniejszej grupy migrantów,
uzgodniono mechanizm polegający na tym, że za każdego Syryjczyka, który nielegalnie
przekroczył granicę i został zawrócony do Turcji, UE przyjmie jednego legalnego
migranta (tym sposobem do 21.07.2017 roku UE przyjęła 7807 syryjskich uchodźców).
W efekcie porozumienia w marcu 2016 roku średnia liczba osób przybywających do
Grecji wynosiła 74 osoby dziennie, podczas gdy w szczytowym momencie kryzysu było
to 10 000 osób dziennie.

29. Kolejnym działaniem UE zrealizowanym w związku z kryzysem migracyjnym było
udzielenie dwóm paostwom – Grecji i Włochom – wsparcie w zakresie tworzenia
tzw. punktów szybkiej rejestracji migrantów („hotspotów”).
Pomogły one lepiej zarządzad
napływającymi przepływami
migracyjnymi, co możliwe było także
dzięki zaangażowanym w ich powstanie
i działanie ekspertom z paostw
członkowskich, którzy pomogli przy
kontroli, identyfikowaniu i rejestrowaniu
osób przybywających oraz informowali
ich o prawie do składania wniosków
o ochronę międzynarodową.Źródło: Frontex

30. Unia Europejska zwiększyła także odsetek
powrotów nielegalnych migrantów bez
prawa pobytu w UE do ich kraju
pochodzenia. Było to możliwe dzięki
bardziej aktywnemu stosowaniu reguł
dotyczących powrotu oraz pomocy ze
strony Frontex`u (Europejskiej Agencji
Straży Granicznej i Przybrzeżnej), która
zajęła się koordynacją lotów powrotnych.
UE wspiera także paostwa członkowskie poprzez zawieranie uzgodnieo
dotyczących powrotu z odpowiednimi paostwami trzecimi.
Źródło: Frontex

31. W celu zapewnienia ochrony wspólnych granic UE, zagwarantowania bezpieczeostwa
oraz poradzenia sobie z problemem nielegalnej migracji powołana została do życia
(w październiku 2016 roku) Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna.
Składa się ona z Europejskiej Agencji Straży
Granicznej i Przybrzeżnej (Fronteks`u, który
otrzymał także dodatkowe zadania) oraz
krajowych organów odpowiedzialnych za
zarządzanie granicami. Oprócz istniejących
100 000 funkcjonariuszy straży granicznej,
w paostwach członkowskich rozmieszczono
ponad 1550 funkcjonariuszy, w celu wsparcia
paostw członkowskich na zewnętrznych
granicach.
Źródło: Frontex

32. W 2015 roku UE stworzyła także
mechanizm relokacji w sytuacjach
nadzwyczajnych, którego celem było
solidarnościowe wsparcie Grecji
i Włoch – paostw najbardziej
dotkniętych kryzysem migracyjnym.
Dzięki relokacji do 21.07.2017 roku
ze wskazanych dwóch paostw
przeniesiono ponad 24 000 osób –
16 774 z Grecji i 2 675 z Włoch.
Trafiły one do 24 paostw
uczestniczących w mechanizmie.
Źródło: Frontex

33. Równolegle ze zwalczaniem nielegalnej
migracji UE zmierza także do zapewnienia
osobom, które chcą ubiegad się o azyl oraz
uchodźcom bezpiecznych i legalnych
sposobów wjazdu do UE tak, aby nie
musiały one ryzykowad własnym życiem
oraz płacid przemytnikom i handlarzom
ludźmi. Dobrowolny program przesiedleo
uzgodniony przez paostwa członkowskie
przewiduje przeniesienie 22 500 osób spoza
UE. Do lipca 2017 r. około 16 500 osób
zostało przesiedlonych do 21 paostw
prowadzących przesiedlenia. Źródło: Frontex

34. Wspólny europejski system azylowy
Bez względu na to, czy konkretna osoba przekracza
granice jakiegokolwiek paostwa legalnie czy
nielegalnie, może one czynid to ze względu na
grożące jej w kraju pochodzenia
niebezpieczeostwo. Dla takich osób stworzona
została instytucja azylu, czyli forma
międzynarodowej ochrony, jaką roztacza się nad
ludnością uciekającą ze swojego kraju z powodu
uzasadnionych obaw przed prześladowaniami.
Ochronę przyznaje się również osobom, którym
grozi rzeczywiste ryzyko doznania poważnej
krzywdy, jeśli powrócą do swojego kraju
ojczystego.
Źródło: Frontex

35. Jak podaje biuro Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców, w 2013 r. o azyl ubiegało
się na całym świecie niemal 890 tys. osób, a UE jako całośd otrzymała w przybliżeniu
43,5% wszystkich wniosków o azyl na świecie.
Obowiązek UE, jakim jest ochrona ludzi w potrzebie, zapisany jest w Karcie praw
podstawowych Unii Europejskiej oraz w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Obowiązek ten wynika również z prawa międzynarodowego – z Konwencji genewskiej
dotyczącej statusu uchodźców z 1951 r.
Nie wszystkie paostwa członkowskie otrzymują taką samą liczbę wniosków o azyl
składanych przez uchodźców, którzy przybywają co roku do UE. Na przykład w 2013 r.
ponad 90% wszystkich wniosków o azyl zostało złożonych w zaledwie 10 krajach,
wśród których w czołówce były Niemcy i Francja. Szwecja i Malta otrzymały natomiast
najwięcej wniosków w stosunku do liczby mieszkaoców.

36. Na to, że niektóre paostwa UE otrzymują więcej wniosków o azyl niż inne, ma wpływ
m. in. ich położenie, zamożnośd, system zabezpieczenia społecznego i polityka azylowa.
Dlatego też UE musi działad solidarnie i propagowad współodpowiedzialnośd za
ochronę uchodźców.
Wyrazem tej solidarności i troski o ochronę osób zagrożonych utratą życia są
prowadzone od 1999 roku prace nad stworzeniem wspólnego systemu azylowego
– ich ostatnia wersja (Rozporządzenie Dublin III) weszła w życie 1 stycznia 2014 roku.
Wspólne regulacje dot. azylu mają doprowadzid do harmonizacji wybranych krajowych
aspektów procedur azylowych, tak aby były one bezpieczne, sprawiedliwe, efektywne
i niepodatne na nadużycia. Głównym celem systemu jest harmonizacja standardów
ochrony i przyjmowania uchodźców w UE. Dzięki temu osoby ubiegające się o azyl
będą miały zagwarantowane takie same możliwości uzyskania międzynarodowej
ochrony w całej Unii.

37. Główne założenia regulacji dublioskich przedstawid można w kilku punktach:
• Trzeba unikad sytuacji, w której
osoby ubiegające się o azyl są
kierowane z jednego paostwa UE
do innego i nikt nie chce wziąd na
siebie odpowiedzialności;
• Należy ograniczyd zjawisko tzw.
turystyki azylowej, czyli składania
przez jedną osobą kilku wniosków
o azyl w różnych krajach;Źródło: Frontex

38. • W związku z powyższym konieczne jest stworzenie systemu, który pozwoli
jak najbardziej precyzyjnie wskazad, które paostwo odpowiada za rozpatrzenie
podania o azyl;
• System taki powinien byd oparty o weryfikowalne kryteria, a jego częścią musi
byd odpowiedni dostęp do informacji (paostwa członkowskie UE mają dostęp
do bazy danych pod nazwą EURODAC, która umożliwia porównanie odcisków
palców w celu ustalenia, czy uchodźca złożył już wcześniej wniosek o azyl
w innym kraju UE);
• Migranci oczekujący na decyzję o azyl muszą mied zapewnione godne
warunki życia;

39. • Paostwa UE powinny mied porównywalne
warunki dla uchodźców, co wpłynie na
ograniczenie zjawiska podróżowania
azylantów w poszukiwaniu wyższego
standardu (minimalny standard to
zapewnienie zakwaterowania, ubrao,
żywności i pieniędzy na drobne wydatki
oraz dostępu do opieki lekarzy
i psychologów, a w przypadku dzieci – do
edukacji. Osoby ubiegające się o azyl
mają też prawo do połączenia rodziny
i szkolenia zawodowego oraz, na pewnych
warunkach, do dostępu do rynku pracy); Źródło: Frontex

40. • Bez względu na indywidualne różnice wynikające z procedur poszczególnych
paostw osoby ubiegające się o azyl muszą mied dostęp do sprawiedliwych
i efektywnych procedur azylowych. Aby to osiągnąd UE wprowadziła wspólne
przepisy dot. sposobu złożenia wniosku, sposobu jego rozpatrywania,
pomocy, jaką otrzyma osoba ubiegająca się o azyl, sposobu odwołania się
od decyzji odmownej, środków, jakie należy podjąd, gdy osoba ubiegająca się
o azyl zacznie się ukrywad, oraz tego, jak należy traktowad przypadki złożenia
wielu wniosków przez tę samą osobę.
Źródło: Zrozumieć politykę Unii Europejskiej – Migracja i azyl

41. Definicja uchodźcy
W zakresie wspólnego europejskiego systemu azylowego niebagatelne znaczenie
miało doprowadzenie do sytuacji, w której wszystkie paostwa członkowskie stosują
taką samą definicją słowa „uchodźca”, gdyż osoba, która ma uzyskad azyl, najpierw
musi zostad oficjalnie uznana za uchodźcę.
Źródło:Frontex

42. Zgodnie z unijnymi regulacjami status uchodźcy może uzyskad obywatel kraju spoza
UE lub bezpaostwowiec, który przebywa poza krajem pochodzenia i nie chce lub
nie może tam powrócid z powodu uzasadnionych obaw przed prześladowaniami
ze względu na rasę, religię, narodowośd, poglądy polityczne lub przynależnośd
do konkretnej grupy społecznej.
Jeśli dana osoba nie kwalifikuje się do uzyskania statusu uchodźcy, ale nie może
powrócid do kraju pochodzenia z powodu rzeczywistego ryzyka doznania poważnej
krzywdy (kara śmierci, egzekucja, tortury lub nieludzkie bądź poniżające
traktowanie albo poważne i zindywidualizowane zagrożenie ludności cywilnej lub
poszczególnych osób, wynikające z przemocy o charakterze niedyskryminującym),
ma ona prawo do tzw. ochrony uzupełniającej.
Źródło: Zrozumieć politykę Unii Europejskiej – Migracja i azyl

43. Regulacje dublioskie
Podstawowym aktem prawnym wprowadzającym w życie europejski system
azylowy jest Rozporządzenie Dublin III. Ustanawia on kryteria i mechanizmy
niezbędne do określenia paostwa odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku
o azyl, co jest pierwszą czynnością w postępowaniu o udzielenie ochrony
międzynarodowej.
Obowiązujące obecnie Rozporządzenie Dublin III weszło w życie 1 stycznia 2014 r.
W latach wcześniejszych kwestie azylu regulowała Konwencja Dublin I (podpisana
w ramach Wspólnoty Europejskiej w 1990 roku, weszła w życie
1 września 1997 roku), a następnie Rozporządzenie Dublin II (od 2003 roku).
Regulacje dublioskie obowiązują w 32 paostwach – 28 krajach UE oraz Islandii,
Norwegii, Lichtensteinie i Szwajcarii.

44. Najważniejsze postanowienia Rozporządzenia Dublin III:
1. Jeśli wnioskodawca jest małoletni, odpowiedzialnym za rozpatrzenie wniosku
jest to paostwo członkowskie, w którym legalnie przebywają jego rodzice lub
(w przypadku ich braku) rodzeostwo tego małoletniego.
2. Jeśli wnioskodawca ma w danym paostwie członkowskim członka rodziny,
któremu już udzielono ochrony międzynarodowej, odpowiedzialnym
za rozpatrzenie wniosku jest to paostwo członkowskie.
3. Jeśli wnioskodawca ma w danym paostwie członkowskim członka rodziny, wobec
którego toczy się postępowanie uchodźcze (nie wydano jeszcze wobec takiej
osoby decyzji merytorycznej o udzieleniu / odmowie udzielenia ochrony),
odpowiedzialnym za rozpatrzenie wniosku jest to paostwo członkowskie.

45. 4. Jeśli żadne z powyższych kryteriów dot. szeroko rozumianej jedności rodziny nie
ma zastosowania, odpowiedzialnym za rozpatrzenie wniosku jest to paostwo,
którego wizę, kartę pobytu lub inne zezwolenie na pobyt posiada wnioskodawca.
Jeśli cudzoziemiec posiada kilka takich dokumentów wydanych przez kilka
paostw, odpowiedzialnym za rozpatrzenie wniosku uchodźczego będzie
to paostwo, którego wydało cudzoziemcowi najdłuższe zezwolenie na pobyt albo
(jeśli są równej długości), którego zezwolenie wygasa później. To kryterium
odpada w momencie, gdy zezwolenie na pobyt wygasło więcej niż na 2 lata,
a wiza – więcej niż na 6 miesięcy przed złożeniem przez cudzoziemca wniosku
o udzielenie ochrony międzynarodowej.

46. 5. Jeśli kryterium posiadania wizy / zezwolenia na pobyt nie może mied zastosowania,
tj. kiedy cudzoziemiec nielegalnie dostał się na terytorium UE, odpowiedzialnym
jest to paostwo członkowskie, którego granicę cudzoziemiec nielegalnie
przekroczył, chyba że wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej
cudzoziemiec złożył po więcej niż 12 miesiącach od takiego nielegalnego wjazdu.
6. Jeśli w powyższy sposób nie da się ustalid odpowiedzialności paostwa
członkowskiego za rozpatrzenie wniosku uchodźczego, odpowiedzialnym będzie
paostwo, w którym cudzoziemiec złożył wniosek o udzielenie ochrony
międzynarodowej.
Źródło: uchodzcy.info

47. Unijne finansowanie
Wsparciem dla paostw członkowskich
realizujących zasady przyznawania azylu
w UE są środki finansowe dostępne
w ramach Funduszu Azylu, Migracji
i Integracji. Mogą byd one przeznaczone
m.in. na zapewnianie odpowiednich
warunków osobom uciekającym ze
swoich krajów oraz osobom, które
ubiegają się o międzynarodową ochronę
lub którym taka ochrona została
przyznana.
Źródło: Frontex

48. UE przeznaczy 3 137 mld euro zarówno na inicjatywy krajowe, jak i unijne, a także
realizowane poza terytorium UE. Finansowane działania powinny mied na celu:
• wspieranie legalnej imigracji do paostw UE, która odpowiada potrzebom rynku
pracy, oraz propagowanie skutecznej integracji obywateli spoza UE;
• doskonalenie uczciwych i efektywnych strategii powrotów imigrantów,
co pomoże zwalczad nielegalną imigrację;
• solidarne wspieranie tych paostw członkowskich UE, do których napływa
najwięcej imigrantów i osób poszukujących azylu, przez pozostałe paostwa
członkowskie;
• wzmocnienie i rozbudowywanie wspólnego europejskiego systemu azylowego
dzięki zapewnieniu skutecznego i jednolitego stosowania przepisów UE w tej
dziedzinie.

49. Fundusz Azylu, Migracji i Integracji ustanowiony
został na lata 2014-2020, w poprzednim okresie
(2007-2013) tego rodzaju wsparcie było udzielane
w ramach programu ogólnego „Solidarnośd
i zarządzanie przepływami migracyjnymi” – ponad
4 mld euro na zarządzanie swoimi granicami
zewnętrznymi oraz na wdrażanie wspólnej polityki
w dziedzinie azylu i imigracji.
Na program ogólny składały się cztery instrumenty: Fundusz Granic Zewnętrznych,
Europejski Fundusz Powrotów Imigrantów, Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców
oraz Europejski Fundusz na rzecz Integracji Obywateli Paostw Trzecich.
Źródło: Frontex

50. Imigracja – tylko wyzwanie, czy także szansa?
Imigracja do paostw UE – bez względu na to, czy jest to przepływ legalny czy
nielegalny – to fakt, którego nie da się lekceważyd.
Spośród około 507 mln mieszkaoców UE około 20 mln to obywatele krajów spoza
Unii (dane 2013).
Migracje pociągają za sobą szereg korzyści, wśród których wymienid trzeba:
• zapełnienie luk na rynku pracy kraju przyjmującego (zarówno w zawodach wysoko
wykwalifikowanych, jak i prostych pracach);
• pozytywny wpływ na zachodzące w UE niekorzystne zmiany demograficzne;

51. • imigranci przynoszą ze sobą świeży punkt widzenia – nowe pomysły i metody,
które stymulowad mogą kreatywnośd i innowacyjnośd;
• emigracja to także korzyśd ekonomiczna dla krajów pochodzenia, w których
dochodzi do ograniczenia ubóstwa dzięki przekazom pieniężnym i inwestycjom ze
strony emigrantów;
• migracja ma także pozytywny skutek społeczno-kulturalny, wymiana osób i idei
może byd inspirująca i sprzyjad powstawaniu bardziej tolerancyjnych środowisk,
aby do tego doszło migranci oczywiście muszą się integrowad.
Źródło: Zrozumieć politykę Unii Europejskiej – Migracja i azyl

52. Co by się stało, gdyby w ciągu następnych 20 lat
nie było imigracji do UE?
• W UE ubyłoby 33 mln osób w wieku produkcyjnym (−11%);
• Wskaźnik osób w wieku emerytalnym w UE (liczba osób w wieku powyżej 65
lat w stosunku do liczby osób w wieku produkcyjnym) wzrósłby z 28 do 44%;
• Odsetek młodych pracowników (grupa wiekowa 20-30 lat) względem siły
roboczej w UE zmalałby o 25%, a odsetek osób w wieku 60-70 lat wzrósłby
o 29%.
Źródło: „Czy to, co słyszymy na temat imigracji, to prawda? Podważamy osiem stereotypów” – Centrum Badao nad Polityką Migracyjną

53. Dziękujemy za uwagę 
Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct - Rybnik
781 408 997
europedirect-rybnik.pl
europedirect-rybnik@europedirect-rybnik.pl
EDRybnik