For 4th year college students Filipino Panitikan

1. BATAYANG MANWAL
sa
ELECTIVE 2
MALIKHAING PAGSULAT
Inihanda ni:
Bb. Rashiel Jane P. Celiz
Gurong Nagsasanay

2. Paghahanda sa Pagsulat
Angkin ng bawat manunulat, sa ganang sarili, ang
kakaibang idiosingkrasya sa pagsulat.
Si Edgar Allan Poe,
ang batikang Ama ng mga
Kwentistang Amerikano, ay
kailangang maglasing muna
bago magsulat.

3. Si Ernest Hemingway,
ang Makabagong
Kwentistang
Amerikano rin, bago
itutok ang lapis sa
papel, ay kailangan
niya munang bakliin ito
nang maikli.

4. Si Ruth S. Mabanglo, ang
tanyag na makata ng
kababaihang Pilipina, ay
kailngan munang magalit
para maibunton ito sa mga
teklado ng kanyang
makinilya. Ilan lamang sila
sa mga manunulat na may
kakatwang ugaliin sa
pagsusulat. Ang mga ugaling
ito’y malaki ang naitutulong
sa kani-kanilang pagtingin at
damdamin sa isinusulat, at
ang mga ito rin ang tumitiyak
sa kaganapan at tagumpay ng
kani-kanilang panulat.

5. Ikaw…Gaano ka kadalas sumusulat?
Gaano karami ang naisusulat mo? Ano ang
itinatangi mong kahusayan sa pagsulat?
Sino ang paborito mong manunulat?

6. ARALIN 8:
PAGSULAT NG TULA

7. Ilang Pagbibigay-Kahulugan sa Tula
Isang anyo ng malikhaing pagsulat na
mahirap bigyan ng tiyak na katuturan
ang tula. Ang panulaan o tula ay isang
uri ng sining at panitikan na kilala sa
malayang paggamit ng wika sa iba't
ibang anyo at estilo. Pinagyayaman ito
sa pamamagitan ng paggamit ng
tayutay. Ang mga likhang panulaan ay
tinatawag na tula. Madaling makilala
ang isang tula sapagkat karaniwan
itong may batayan o pattern sa
pagbigkas ng mga huling salita.

8. Binubuo ang tula ng
saknong at taludtod.
Karaniwan itong
wawaluhin,
lalabindalawahin, lalabing-
animin, at lalabing-
waluhing pantig.
Matalinghaga at
ginagamitan din ng tayutay.
May tugma at sukat. Kung
minsan ay maiksi o kaya
naman ay mahaba.

9. Marami naring depinisyon ang
nailathala at naibahagi tungkol sa
kahulugan ng tula at hanggang sa
ngayon ay may kalayaan ang kahit
sino na magbigay ng personal
opinyon o kahulugan ng tula base na
rin sa interpretasyon ukol dito. Iilan
ding magigiting na manunulat ang
nagbigat kahulugan sa panunula o
tula.Isa na dito ay si Edgar Allan Poe
na kilala sa buong sanlibutan dahil sa
pagsulat ng nakagigimbal na mga
maiikling kuwento at mga tula. Ayon
sa kanya ang tula ay masasabing ang
maaliw-aliw na paglikha ng
namumukod na kagandahan.

10. Ayon kay Dr. Rufino Alejandro,
ang tula ay nangangahulugan ng
LIKHA at ang makata ay
tinatawag na MANLILIKHA.
Ang tula ay isang pagbabagong
hugis sa buhay. Sa tulong ng
guniguni, ang buhay ay
nabibigyan ng bagong anyo ng
makata. Kalikasan at buhay ang
pinaghahanguan ng paksa ng
makata at sa pamamagitan ng
larawang-diwa ay pinupukaw niya
ang ating damdamin.

11. Ayon naman kay Amado V. Hernandez, "Ang
tula ay hindi pulos na pangarap at salamisim, di
pawang halimuyak, silahis, aliw-iw, at taginting.
Ang tula ay walang di nagagawang paksain.”
Ang paham na si Plato ay nagturing na ang tula
ay lalong malapit sa katotohanan kaysa istorya at
ayon din kay Alexander Pope ay higit na
maringal ang katotohanan kung nakadamit sa
tula. Hindi lang sila ang maaaring magbigay
kahulugan sa tula -maging kayo rin! Kaya
maging malikhain sapagkat sa aking palagay Ang
tula ay isang pagpapahayag ng kung anong nais
sambitin ng puso na maitatanging obra maestra
at siyang gabay na tiyak na kapupulutan ng aral
tungo sa buhay natin.

12. Pagsulat ng Tula
1. Ang tula ay pagbabagong-hugis
ng buhay. Sa tulong ng guniguni,
ang buhay ay nabibigyan ng bagong
anyo ng makata.
2. Ang tula ay paglalarawan sa
tulong ng guniguni at sa
pamamagitan ng wika, ng mga
tunay na saligan para sa mararangal
na damdamin.
3. Ang isang ikinaiba ng tula sa
tuluyan ay ang katotohanang ang
tula ay patayutay: nababalatayan sa
pagitan ng taludtod ng mga
matalinghagang larawan at ng
tanging bisa.

13. 4. Ang tula, may tugma’t sukat man ito o wala. Ang
tuntunin sa pagsusulat ng tula ay madaling pag-
aralan. Sinumang may hilig at interes ay madaling
magtugmatugma ngunit ang hindi madaling gawin
ay ang pagbibigay sa isinilang na tula ng isang tunay
na matulaing kaluluwa. Kaluluwang di-malirip
ngunit nadarama dahil pimipitlag, buhay na buhay,
humahaplos, umaantig.
5. May tatlong uri ng tula ayon sa pamamaraan:
tulang may sukat at tugma, tulang may malayang
taludturan o free verse, at tula sa tuluyan. Ang tula sa
tuluyan ay maaaring tuluyan sa kabuuan ngunit
dahilan sa taglay nito ang kaluluwa ng isang tulang
may maririkit na pananalitang angkop lamang sa
isang tula, tinatawag itong tula sa tuluyan.

14. 6. Ang tula ay may anyo: ang hanay o linya
ng tula ay tinatawag na taludtod: ang
pinagsama-samang taludtod ay saknong;
ang pinagsama-samang saknong ang
bumubuo sa tula. Ang bawat taludtod ay
may tinatawag na hati o sesura. Ang bilang
ng mga pantig sa bawat taludtod at
tinatawag na sukat, at ang mga dulo ng
taludtod na may magkakahawig na bigkas
ay tinatawag na tugma.

15. Spoken Word Poetry
Isa ang spoken words sa nauusong uri ng
oral art sa mga kabataan na ginagamitan
ng word play at intonation upang
maipahayag ang kanilang saloobin. Ito ay
ang bumabalik na uri ng spoken poetry na
patok ngayon sa mga kabataan. Ang
spoken word ay ang pag gamit ng word
play, mga tula o di naman kaya ay
pagbubuhos ng saloobin sa pag gamit ng
written o di naman kaya ay impromptu
speaking.

16. Matagal ng ginagamit ang Spoken word
poetry hindi lamang sa Pilipinas kundi
sa buong mundo at ngayon nga ay
bumabalik nanaman ito dahil na rin sa
mga taong nakaka relate sa topic ng
speaker. Isa na si Juan Miguel Severo sa
mga kilalang Spoken Word artist sa
Pilipinas. Hindi ito basta-basta
pagsasalita sa harap ng mga manonood.
ginagamitan ito ng word play, tono ng
boses na naaakma sa paksa at minsan ay
background music.

17. Ang spoken word poetry ay ang
pagsasaad ng kwento sa pamamagitan ng
isang tula. Ang spoken word poetry ay
isang anyo ng tula kung saan ang may-
akda ay naglalahad ng tula sa madlang tao
sa pamamagitan ng pagsasalaysay o
"narration" sa Wikang Ingles. Kumpara
isang sa normal na tula, mas malikhain at
mapaghamong gawin ang spoken word
poetry.

18. Mga Tip sa Pagsulat ng Spoken Poetry
 Gumamit ng konkretong lenggwahe – kabilang dito
ang mga matitingkad na imahe, tunog, kilos,
pakiramdam, emosyon, at iba pa. Ang isang
magandang spoken poetry ay nakakalikha ng
mayamang imahe sa isip ng mga nakikinig.
 Gumamit ng pag-uulit – kabilang dito ang pag-uulit
ng mga kaisipan o imahe sa spoken poetry.
 Gumamit ng mga rhyme para may 5ctor55 ng aliw at
sorpresa sa iyong spoken poetry.
 Gumamit ng iyong sariling saloobin. Ito ay upang
makuha 5ctor5 emosyon at pakiramdam ng mga
nakikinig.
 Gumamit ng persona. Halimbawa, kung gagamit ka
ng persona ng ibang tao, gamitin mo rin ang opinyon
nito kahit na ito ay iba sa opinyon mo.

19. Juan Miguel Severo
Sino ba si Juan Miguel Severo? Sino
o ano ang Words Anonymous? Si
Juan Miguel Severo ay isang 6ctor,
musikero, manunulat, at Spoken
Words artist. Ang Words Anonymous
ay isang samahan ng mga Spoken
Words Artists sa Pilipinas na
naglalayon na itaguyod ang naturang
sining. Hindi lamang pang pusong
wasak ang Words Anonymous, meron
din silang mga tula tungkol sa
paglalandi, pang uusisa,
pagpapakatao at marami pang iba.

20. MARAMING SALAMAT SA
PAKIKINIG