AΡΙΑΔΝΗ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

1. Οδοιπορικό …
στην εκπαιδευτική μας επίσκεψη
στην Έδεσσα….
Από την Αγγελική Πετροπούλου
Μαθήτρια της Ε1 τάξης του 2ου
Δημοτικού Σχολείου Ξάνθης.

2. ΕΔΕΣΣΑ
Σε αυτό το power point θα δούμε εικόνες και θα
διαβάσουμε διάφορες πληροφορίες για την ΕΔΕΣΣΑ, τα
Ιαματικά λουτρά Πόζαρ, τους ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΕΣ, το Μουσείο
ΒΕΡΓΙΝΑ, τον ΆΓΙΟ ΝΙΚΟΛΑΟ Νάουσας, τα ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
της Έδεσσας και την ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ της Έδεσσας.

3. Τα λουτρά
ΠΟΖΑΡ
Στο Λουτράκι νομού Πέλλας, 13 χλμ. δυτικά της Αριδαίας,
υπάρχουν οι μεταλλικές πηγές Λουτρά Λουτρακίου ή Λουτρά
Πόζαρ που αναβλύζουν σε θερμοκρασία 37°C, με αξιόλογη
χημική σύσταση. Το θερμό νερό έχει ιαματική δράση και είναι
πόσιμο. Επισκέπτες το χρησιμοποιούν για λουτροθεραπεία,
ποσιοθεραπεία, τόνωση και χαλάρωση.
Μια από τις πισίνες με τα ιαματικά νερά στην Αριδαία.
Η λουτρόπολη απέχει 3 χιλιόμετρα από το Λουτράκι και
βρίσκεται στην κοιλάδα του ρέματος του Αγίου Νικολάου. Το
παλαιότερο όνομα του ρέμματος ήταν "Τόπλιτσα", που σημαίνει
στα σλάβικα, σε ελεύθερη μετάφραση: "Θερμοπόταμος". Η
κοιλάδα ακολουθεί τις στροφές του ποταμού, με πολλούς
τεχνητούς καταρράκτες (μέρος των αντιπλημμυρικών έργων,
κομψά εντεταγμένων στο περιβάλλον), έντονη βλάστηση και
βραχώδεις, απόκρημνες πλαγιές εκατέρωθεν.

4. ΤΑ ΛΟΥΤΡΑ ΠΟΖΑΡ ( συνέχεια )
Οι λουτήρες είναι δύο ειδών, μικροί των 3-4 ατόμων
που ονομάζονται και "μπανιέρες" και μεγάλοι των 20
ατόμων που ονομάζονται "πισίνες". Σε αρκετά σημεία
επίσης το ζεστό νερό αναβλύζει ελεύθερο και χύνεται
στο ρέμα (εξ ου και το όνομά του). Η χρήση του νερού
ως ποσίμου είναι ελεύθερη, από μια κρήνη δίπλα στο
εστιατόριο της Δημοτικής Επιχείρησης των Λουτρών.
Λειτουργεί επίσης και μεγάλη ανοικτή πισίνα των 25
μέτρων (με βάθος από 1 έως 2,80 μέτρα), η οποία
τροφοδοτείται με ζεστό και κρύο νερό της περιοχής.
Στην περιοχή έχει ανακαλυφθεί ένα σύμπλεγμα περίπου
15 σπηλαίων, με άφθονα ευρήματα προϊστορικών
χρόνων, τα οποία εκτίθενται στο μικρό μουσείο των
Λουτρών. Η περιοχή έχει ανακηρυχθεί ως
σπηλαιοπάρκο (Σπηλαιοπάρκο Αλμωπίας) και είναι το
πρώτο του είδους του στην Ελλάδα.

5. Καταρράκτες Εδδέσης
• Οι Καταρράκτες της Έδεσσας αποτελούν ένα φυσικό
φαινόμενο το οποίο δημιουργήθηκε έπειτα από ισχυρό
σεισμό που έπλειξε την γύρω περιοχή το 14ο αιώνα, όπου από
τότε κατά την πάροδο του χρόνου σημειώθηκαν αρκετές
αλλαγές στην μορφολογίας τους εξαιτίας μικρότερης κλίμακας
σεισμών. Κύρια πηγή αυτών αποτελεί ο Υγροβιότοπος Άγρα-
Νησίου, από τον οποίον ρέει το κυρίως ποτάμι,
ο Εδεσσαίος του οποίου οι διακλαδώσεις αποτελούν τους
καταρράκτες. Επίσης Το Γεωπάρκοτων Καταρρακτών
εκτείνεται σε μια περιοχή πάνω από 100.000τμ και σε μία
διαδρομή πάνω στο βράχο για 1,1χλμ.
• Αποτελεί το βασικό πόλο έλξης επισκεπτών της πόλης και
είναι ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα στην Ελλάδα. Σε
αριθμό οι καταρράκτες είναι δώδεκα, εκ των οποίων μόνο οι
τέσσερις είναι θεατοί, ενώ οι υπόλοιποι εξαιτίας της πλούσιας
βλάστησης δεν μπορούν να θεαθούν εύκολα.

6. Καταρράκτες μαγικό αξιοθέατο
• Στα μονοπάτια του Πάρκου Καταρρακτών
συγκαταλέγεται και η λιθόστρωτη διαδρομή προς την
Αρχαία Έδεσσα μέσα από τον κάμπο της πόλης. Η δίοδος
αυτή αποτελούσε τμήμα της αρχαίας Εγνατίας Οδού,
που ένωνε την Αρχαία Έδεσσα, την Ακρόπολη της
Έδεσσας (συνοικία Βαρόσι) και τη Θεσσαλονίκη ως τις
αρχές του 20ού αιώνα.

7. Μουσείο Βεργίναs

8. • Μεγάλος αριθμός κτερισμάτων, που είναι έργα τέχνης ή έχουν αξία έργων
τέχνης, ήρθε στο φως από τους τάφους, πολλά από τα οποία από χρυσό, όπως
η περίφημη λάρνακα με τα αποτεφρωμένα απομεινάρια του Φιλίππου Β΄,
που φέρει τον δεκαεξάκτινο ήλιο (ή αστέρι)-σύμβολο της μακεδονικής
δυναστείας, η μικρότερη λάρνακα με το δωδεκάκτινο αστέρι και τα στεφάνια
από φύλλα και καρπούς βαλανιδιάς.
• Όλα τα ευρήματα βρίσκονται μέσα στο μουσείο, το οποίο εγκαινιάσθηκε το
1993 και το οποίο κατασκευάστηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να εγκιβωτίσει τα
ταφικά κτίσματα προστατεύοντάς τα, να αναδεικνύει τα εκθέματα και να
δείχνει την επανεπιχωματωμένη Τούμπα, όπως ήταν πριν από τις ανασκαφές.
Μέσα υπάρχουν τέσσερεις τάφοι και ένα μικρό ιερό, το Ηρώον. Οι δύο
σπουδαιότεροι τάφοι, του Φιλίππου Β΄ και του Αλεξάνδρου Δ΄, δεν ήταν
συλημένοι και περιείχαν τους κύριους θησαυρούς του μουσείου.
• Ο τάφος του Φιλίππου Β΄ (Τάφος II), που χωριζόταν σε δύο θαλάμους (στον
κύριο θάλαμο βρέθηκαν τα οστά του αποτεφρωμένου νεκρού βασιλιά και
στον προθάλαμο τα οστά μιας αποτεφρωμένης νεκρής γυναίκας), περιείχε τα
πολυτιμότερα ευρήματα.

9. Το μουσείο και τα εκθέματα

10. • Το μουσείο και τα εκθέματα.
• Η δωρικού ρυθμού πρόσοψη του θολωτού ταφικού κτίσματος φέρει δύο
ζωφόρους. Μια δωρική με τρίγλυφα και μετόπες και πάνω από αυτήν μια
ιωνική με αρκετά μεγαλύτερο ύψος• η ζωφόρος αυτή κοσμείται με μια
τοιχογραφία που, παρά την κακή κατάσταση στην οποία αποκαλύφθηκε,
θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική. Πρόκειται για μια ζωγραφική παράσταση με
θέμα ένα ομαδικό κυνήγι και δηλώνει ίσως την αγαπημένη ασχολία του
νεκρού που ετάφη εκεί.
• Ο ελαφρώς μικρότερος Τάφος ΙΙΙ, που αποδίδεται στον Αλέξανδρο τον Δ΄
και στον κύριο θάλαμο του οποίου βρέθηκαν τα οστά του αποτεφρωμένου
νεκρού εφήβου, απέδωσε επίσης σημαντικά ευρήματα, ενώ μια στενή
ζωφόρος, που απεικόνιζε αρματοδρομία, στόλιζε τους τοίχους του Τάφου.
• Ο λεγόμενος τάφος της Περσεφόνης, στους τοίχους του οποίου βρέθηκε
μια θαυμάσια τοιχογραφία με θέμα την αρπαγή της Περσεφόνης από τον
Άδη, και ο τέταρτος τάφος, που είχε μια εντυπωσιακή είσοδο με τέσσερεις
δωρικούς κίονες και πιστεύεται ότι ανήκε στον βασιλιά Αντίγονο Β΄ Γονατά,
βρέθηκαν άγρια συλημένοι και δεν απέδωσαν σημαντικά ευρήματα, αν και
πρόκειται επίσης για μνημειώδη έργα της μακεδονικής ταφικής
αρχιτεκτονικής.

11. Άγιος Νικόλαος Νάουσας
• Στον Άγιο Νικόλαο, θα συναντήσουμε
• Την ομώνυμη εκκλησία του Αγίου Νικολάου
• Τις πηγές του ποταμού Αράπιτσα
• Μικρή τεχνητή λίμνη, με πέστροφες και πάπιες
• Αθλητικές εγκαταστάσεις: Γήπεδα μπάσκετ, βόλεϋ και τένις
• Παιδική χαρά
• Εκτροφείο θηραμάτων
• Μαγαζιά με τοπικά προϊόντα και σουβενίρ
• Καταλύματα για διαμονή (ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα
δωμάτια)
• Εστιατόρια, ταβέρνες και καφετέριες

12. Άγιος Νικόλαος
• Σε απόσταση μόνο τριών χιλιομέτρων απ' το κέντρο της πόλης, βρίσκονται οι πηγές του
ποταμού της Αράπιτσας μέσα σε πυκνή βλάστηση από πλατάνια. Η Αράπιτσα υδροδοτεί
την πόλη και αρδεύει τα εύφορα κτήματα όλης της περιοχής. Υπάρχουν επίσης άγριο
αυτοφυές πυξάρι, φλαμουριές και βελανιδιές. Στην τοποθεσία παρέχονται οργανωμένοι
χώροι άθλησης όπως γήπεδα βόλεϋ, μπάσκετ, τέννις, ποδοσφαίρου καθώς και ένα
υπερσύγχρονο κλειστό κολυμβητήριο ολυμπιακών διαστάσεων. Επίσης υπάρχουν
εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης των επισκεπτών με ξενοδοχεία και εστιατόρια.

13. Έδεσσα
• Η Έδεσσα (παλαιότερα ονομάζονταν παράλληλα Βοδενά ή Πόλη των
Νερών) είναι πόλη της Μακεδονίας, έδρα του δήμου Έδεσσας και
πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας στην Περιφέρεια
Κεντρικής Μακεδονίας. Η πόλη είναι φημισμένη για
τους καταρράκτεςτης και βρίσκεται πάνω στην αρχαία Εγνατία Οδό.
• Άποψη του Μεγαλύτερου Καταρράκτη της πόλης.
• Ιδρύθηκε το 813 π.Χ. από τον πρώτο Μακεδόνα Βασιλιά, τον
Ηρακλείδη Κάρανο και ήταν η πρώτη πρωτεύουσα
του Μακεδονικού Βασιλείου. Γνώρισε πλούσιο βιομηχανικό
παρελθόν κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου. Ο πληθυσμός της
πόλης της Έδεσσας είναι 18.229, ενώ αυτός του διευρυμένου Δήμου
Έδεσσας ανέρχεται στους 28.814 κατοίκους (απογραφή 2011).
Επίσης μέχρι την ανακάλυψη των Βασιλικών Τάφων της Βεργίνας
στην Ημαθία, από τον Μανώλη Ανδρόνικο πολλοί ακόμα πιστεύουν
ότι οι Αρχαίες Αιγές βρίσκονται στο Αρχαιολογικό χώρο της πόλης,
βάσει απόψεων αρχαιολόγων.

14. Υπαίθριο Μουσείο Νερού
• Μέσα στο πάρκο καταρρακτών, ο
πλακόστρωτος δρόμος οδηγεί
στο Υπαίθριο Μουσείο Νερού.
Υπάρχουν αναστηλωμένα
βιομηχανικά κτίρια, κανάλια με
νερό, νερόμυλοι και μηχανές που
μαρτυρούν την υδροκίνητη
ιστορία της πόλης. Δίπλα στους
Καταρράκτες είναι σε λειτουργία
από τον Μάιο του 2001 το πρώτο
ενυδρείο με ενδημικά ψάρια
γλυκού νερού της Ελλάδας.
Επίσης για διευκόλυνση
πρόσβασης στο Βιομηχανικό
Μουσείο Κανναβουργείου
υπάρχουν δυο δημοτικοί
υπαίθριοι ανελκυστήρες κατά
μήκος του βράχου που οδηγούν
στο εργοστάσιο
• Το Υπαίθριο Μουσείο
Νερού της πόλης

15. Πάρκο των Καταρρακτών
• Ο Μεγάλος Καταρράκτης της Έδεσσας
και των Βαλκανίων.
• Μέσα από τη Έδεσσα ρέουν 4
ποτάμια, τα οποία σχηματίζουν 12
καταρράκτες. Οι
δώδεκα καταρράκτες της Έδεσσας
βρίσκονται στην άκρη της ακρόπολης
της πόλης σε ένα πάρκο που
εκτείνεται σε 100.000 τμ το οποίο
είναι γνωστό στους ντόπιους και ως
«φρύδι της πόλης». Οι δύο από τους
καταρράκτες είναι επισκέψιμοι.
Ανάμεσά τους βρίσκεται το δημοτικό
τουριστικό περίπτερο ΠΙΣΙΝΕΣ που
είναι σε λειτουργία αδιάκοπτα από
το 1953. Το όνομα του οφείλεται στις
πισίνες που δημιουργήθηκαν από
τους Γερμανούς το 1942 για την
τοπική τουριστική ανάπτυξη και
διαμόρφωσαν το χώρο.
Προπολεμικά, στην περιοχή
βρίσκονταν νεκροταφεία και η
πρόσβαση στους καταρράκτες ήταν
δύσκολη.

16. • Σκαλοπάτια και μονοπάτια οδηγούν ακόμη
και πίσω από τους καταρράκτες. Το νερό των
Καταρρακτών προέρχεται από τις πηγές του
υγροτόπου Άγρα- Βρυτών-Νησίου οι οποίες
τροφοδοτούνται από τα χιόνια
του Καϊμακτσαλάν ενώ η ροή τους είναι
ελεγχόμενη από τους υδρολεκτρικούς
σταθμούς της ΔΕΗ στον Άγρα και στον
Εδεσσαίο.
• Ο μεγάλος καταρράκτης, γνωστός
ως Εδεσσαίος, έχει ύψος 70 μέτρα και το
βράδυ φωταγωγείται. Ο διπλός Καταρράκτης
είναι διπλάσιος σε μήκος από τον Μεγάλο
Καταρράκτη διότι χωρίζεται σε δυο
καταρράκτες οι οποίοι τροφοδοτούν το
εργοστάσιο της Δ.Ε.Η κάτω από των βράχο. Η
πρόσβαση και θέαση του καταρράκτη γίνεται
μόνο από το Πάρκο των Καταρρακτών.
• Ο Μεγάλος
Καταρράκτης της
Έδεσσας και των
Βαλκανίων.

17. Ιστορική πορεία
Αρχαία χρόνια
• Ο Αρχαιολογικός Χώρος της πόλης "Λόγγος".
• Η πόλη κατοικείται από τα αρχαία χρόνια και μέχρι την ανακάλυψη
των τάφων της Βεργίνας (1977) ταυτιζόταν με τις αρχαίες Αιγές,
πρώτη πρωτεύουσα του αρχαίου Μακεδονικού βασιλείου. Η
σημερινή πόλη είναι κτισμένη στη θέση της αρχαίας Ακρόπολης. Οι
περιορισμένες, προς το παρόν, ανασκαφικές έρευνες έχουν
αποκαλύψει το αρχαίο τείχος και τμήμα της αγοράς. Από την πόλη
έφερε αποίκους ο Μέγας Αλέξανδρος και επανίδρυσε την παλαιότερη
Ορχόη της βορειοδυτικής Μεσοποταμίας σε Έδεσσα.
• Στα ρωμαϊκά χρόνια γνώρισε σχετική ακμή, καθώς βρισκόταν πάνω
στην περίφημη Αρχαία Εγνατία Οδό, και σύμφωνα με τον
ιστορικό Τίτο Λίβιο ήταν «πόλις ευγενής και αξιόλογος».Από την
εποχή του Αυγούστου μέχρι το 250 μ.Χ. διέθετε δικό
της νομισματοκοπείο, ένα από τα 9 που είχαν επιτρέψει
οι Ρωμαίοι στη Μακεδονία.

18. • Ελάχιστες πληροφορίες σώζονται για την πόλη κατά τη μεσαιωνική
περίοδο. Τη διετία 691–692 στην Πενδέκτη Οικουμενική
Σύνοδο συμμετέχει ο Ισίδωρος, "ελάχιστος επίσκοπος Εδεσσηνών
πόλεως". Στους αιώνες που ακολούθησαν την κάθοδο
των Σλάβων στα Βαλκάνια χάνεται το όνομα "Έδεσσα" και
καθιερώθηκε η ονομασία "Βοδενά". Ο Βυζαντινός συγγραφέας του
11ου αιώνα Σκυλίτζης αναφέρει:
• Φρούριον δε τα Βοδενά επί πέτρας αποτόμου κείμενον, δι ής
καταρρεί το της λίμνης του Οστρόβου ύδωρ, υπό γης κάτωθεν ρέον
αφανώς και εκείσε πάλιν αναδυόμενον.
• Το χρονικό διάστημα από το 985 έως το 995 αποτέλεσε πρωτεύουσα
του βουλγαρικού βασιλείου ενώ κατά τη διάρκεια των βυζαντινο-
βουλγαρικών πολέμων, το 1002μ.Χ., ο αυτοκράτορας Βασίλειος
Β´ πολιόρκησε και κατέλαβε τα Βοδενά. Τους Βούλγαρους κατοίκους
τους μετοίκησε στο Βολερόν, μεταξύ Νέστου και Έβρου, ενώ στον
φρούραρχο Δραξάν επέτρεψε να κατοικήσει στη Θεσσαλονίκη.Τα
Βοδενά στη συνέχεια αποστάτησαν και ο Βασίλειος τα
ξαναπολιόρκησε το 1015, μέχρις ότου οι κάτοικοι παρέδωσαν την
πόλη, όπου και εγκατέστησε φρουρά, τους λεγόμενους "κονταράτους".

19. Ευχαριστώ για την
παρακολούθηση!!!
ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ
Ε1 2Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΞΑΝΘΗΣ
2019