Nathakorn Kuikham

1. ระบบสารสนเทศ (Information system) หมายถึง ระบบที่ประกอบด้วย
ส่วนต่างๆ ได้แก่ ระบบคอมพิวเตอร์ทั้งฮาร์ดแวร์ ซอฟท์แวร์ ระบบเครือข่าย
ฐานข้อมูล ผู้พัฒนาระบบ ผู้ใช้ระบบ พนักงานที่เกี่ยวข้อง และ ผู้เชี่ยวชาญใน
สาขา ทุกองค์ประกอบนี้ทางานร่วมกันเพื่อกาหนด รวบรวม จัดเก็บข้อมูล
ประมวลผลข้อมูลเพื่อสร้างสารสนเทศ และส่งผลลัพธ์หรือสารสนเทศที่ได้ให้ผู้ใช้
เพื่อช่วยสนับสนุนการทางาน การตัดสินใจ การวางแผน การบริหาร การควบคุม
การวิเคราะห์และติดตามผลการดาเนินงานขององค์กร
ระบบสารสนเทศ (Information system)

2. ระบบสารสนเทศ หมายถึง ชุดขององค์ประกอบที่ทาหน้าที่รวบรวม
ประมวลผล จัดเก็บ และแจกจ่ายสารสนเทศ เพื่อช่วยการตัดสินใจ และการควบคุม
ในองค์กร ในการทางานของระบบสารสนเทศประกอบไปด้วยกิจกรรม 3 อย่าง
คือ การนาข้อมูลเข้าสู่ระบบ (Input) การประมวลผล (Processing) และ การ
นาเสนอผลลัพธ์ (Output) ระบบสารสนเทศอาจจะมีการสะท้อนกลับ
(Feedback) เพื่อการประเมินและปรับปรุงข้อมูลนาเข้า ระบบสารสนเทศอาจจะ
เป็นระบบที่ประมวลด้วยมือ(Manual) หรือระบบที่ใช้คอมพิวเตอร์ก็ได้
แต่อย่างไรก็ตามในปัจจุบันเมื่อกล่าวถึงระบบสารสนเทศ มักจะหมายถึง
ระบบที่ต้องอาศัยคอมพิวเตอร์และระบบโทรคมนาคม
ระบบสารสนเทศ (Information system)

3. ระบบสารสนเทศ หมายถึง ระบบคอมพิวเตอร์ที่จัดเก็บข้อมูล และ
ประมวลผลเป็นสารสนเทศ และระบบสารสนเทศเป็นระบบที่ต้องอาศัยฐานข้อมูล
ระบบสารสนเทศ หมายถึง ชุดของกระบวนการ บุคคล และเครื่องมือ ที่
จะเปลี่ยนข้อมูลให้เป็นสารสนเทศ ระบบสารสนเทศ ไม่ว่าจะเป็นระบบมือหรือ
ระบบอัตโนมัติ หมายถึง ระบบที่ประกอบด้วย คน เครื่องจักรกล (Machine) และ
วิธีการในการเก็บข้อมูล ประมวลผลข้อมูล และเผยแพร่ข้อมูล ให้อยู่ในลักษณะ
ของสารสนเทศของผู้ใช้
ระบบสารสนเทศ (Information system)

4. สรุปได้ว่า ระบบสารสนเทศ ก็คือ ระบบของการจัดเก็บ ประมวลผล
ข้อมูล โดยอาศัยบุคคลและเทคโนโลยีสารสนเทศในการดาเนินการ เพื่อให้ได้
สารสนเทศที่เหมาะสมกับงานหรือภารกิจแต่ละอย่าง
ในมิติทางธุรกิจ ระบบสารสนเทศเป็นระบบที่ช่วยแก้ปัญหาการจัดการ
ขององค์กร ซึ่งถูกท้าทายจากสิ่งแวดล้อม ดังนั้นการใช้ระบบสารสนเทศอย่างมี
ประสิทธิภาพ จาเป็นที่จะต้องเข้าใจองค์กร (Organzations) การจัดการ
(management) และเทคโนโลยี (Technology)
ระบบสารสนเทศ (Information system)

5. ปัจจุบันจะเห็นความสัมพันธ์ระหว่างองค์กร กับระบบสารสนเทศ และ
เทคโนโลยีสารสนเทศชัดเจนมากขึ้น และเนื่องจากการบริหารงานในองค์กรมีหลาย
ระดับ กิจกรรมขององค์กรแต่ละประเภทอาจจะแตกต่างกัน ดังนั้นระบบสารสนเทศ
ของแต่ละองค์กรอาจแบ่งประเภทแตกต่างกันออกไป
ถ้าพิจารณาจาแนกระบบสารสนเทศตามการสนับสนุนระดับการทางานใน
องค์กร จะแบ่งระบบสารสนเทศได้เป็น 4 ประเศภท ดังนี้
1. ระบบสารสนเทศสาหรับระดับผู้ปฏิบัติงาน (Operational – level systems) ช่วย
สนับสนุนการทางานของผู้ปฏิบัติงานในส่วนปฏิบัติงานพื้นฐานและงานทารายการต่างๆ
ขององค์กร เช่น ใบเสร็จรับเงิน รายการขาย การควบคุมวัสดุของหน่วยงาน เป็นต้น
วัตถุประสงค์หลักของระบบนี้ก็เพื่อช่วยการดาเนินงานประจาแต่ละวัน และควบคุม
รายการข้อมูลที่เกิดขึ้น
ประเภทของระบบสารสนเทศ

6. 2. ระบบสารสนเทศสาหรับผู้ชานาญการ (Knowledge-level systems) ระบบนี้สนับสนุนผู้
ทางานที่มีความรู้เกี่ยวข้องกับข้อมูล วัตถุประสงค์หลักของระบบนี้ก็เพื่อช่วยให้มีการนา
ความรู้ใหม่มาใช้ และช่วยควบคุมการไหลเวียนของงานเอกสารขององค์กร
3. ระบบสารสนเทศสาหรับผู้บริหาร (Management - level systems) เป็นระบบ
สารสนเทศที่ช่วยในการตรวจสอบ การควบคุม การตัดสินใจ และการบริหารงานของ
ผู้บริหารระดับกลางขององค์กร
4. ระบบสารสนเทศระดับกลยุทธ์ (Strategic-level system) เป็นระบบสารสนเทศที่ช่วย
การบริหารระดับสูง ช่วยในการสนับสนุนการวางแผนระยะยาว หลักการของระบบคือต้อง
จัดความสัมพันธ์ระหว่างสภาพแวดล้อมภายนอกกับความสามารถภายในที่องค์กรมี
เช่นในอีก 5 ปีข้างหน้า องค์กรจะผลิตสินค้าใด
ประเภทของระบบสารสนเทศ

7. สุชาดา กีระนันทน์ (2541) และ Laudon & Laudon (2001) ได้แบ่งประเภทของ
ระบบสารสนเทศที่สนับสนุนการทางานของผู้ปฏิบัติงาน/ผู้บริหารระดับต่างๆไว้
ดังนี้
ประเภทของระบบสารสนเทศ

8. 1. ระบบประมวลผลรายการ (Transaction Processing Systems - TPS)
เป็นระบบที่ทาหน้าที่ในการปฏิบัติงานประจา ทาการบันทึกจัดเก็บ ประมวลผล
รายการที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน โดยใช้ระบบคอมพิวเตอร์ทางานแทนการทางานด้วย
มือ ทั้งนี้เพื่อที่จะทาการสรุปข้อมูลเพื่อสร้างเป็นสารสนเทศ ระบบประมวลผล
รายการนี้ ส่วนใหญ่จะเป็นระบบที่เชื่อมโยงกิจการกับลูกค้า ตัวอย่าง เช่น ระบบ
การจองบัตรโดยสารเครื่องบิน ระบบการฝากถอนเงินอัตโนมัติ เป็นต้น ในระบบ
ต้องสร้างฐานข้อมูลที่จาเป็ น ระบบนี้มักจัดทาเพื่อสนองความต้องการของ
ผู้บริหารระดับต้นเป็นส่วนใหญ่เพื่อให้สามารถปฏิบัติงานประจาได้ ผลลัพธ์ของ
ระบบนี้ มักจะอยู่ในรูปของ รายงานที่มีรายละเอียด รายงานผลเบื้องต้น
เป็ นระบบที่ถูกใช้ดาเนินการกับข้อมูลที่เกิดขึ้นเป็ นรายการประจามีการ
เปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ
ประเภทของระบบสารสนเทศ

9. ตัวอย่าง
ระบบประมวลผลการสั่งซื้อสินค้า
ระบบบัญชีประเภทต่างๆ
ระบบการสั่งจองตั๋วเครื่องบิน
ระบบฝาก-ถอนเงินธนาคาร
ระบบประมวลผลธุรกรรมเหล่านี้ มักเป็นงานหลัก
ของการดาเนินงานในองค์กร
ประเภทของระบบสารสนเทศ

10. 2. ระบบสานักงานอัตโนมัติ (Office Automation Systems- OAS) เป็น
ระบบที่สนับสนุนงานในสานักงาน หรืองานธุรการของหน่วยงาน ระบบจะ
ประสานการทางานของบุคลากรรวมทั้งกับบุคคลภายนอก หรือหน่วยงานอื่น
ระบบนี้จะเกี่ยวข้องกับการจัดการเอกสาร โดยการใช้ซอฟท์แวร์ด้านการพิมพ์ การ
ติดต่อผ่านระบบไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ เป็นต้นผลลัพธ์ของระบบนี้ มักอยู่ในรูป
ของเอกสาร กาหนดการ สิ่งพิมพ์
ประเภทของระบบสารสนเทศ

11. ประเภทของระบบสารสนเทศ

12. 3. ระบบงานสร้างความรู้ (Knowledge Work Systems - KWS) เป็น
ระบบที่ช่วยสนับสนุนบุคลากรที่ทางานด้านการสร้างความรู้เพื่อพัฒนาการคิดค้น
สร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ บริการใหม่ ความรู้ใหม่เพื่อนาไปใช้ประโยชน์ในหน่วยงาน
หน่วยงานต้องนาเทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามาสนับสนุนให้การพัฒนาเกิดขึ้นได้
โดยสะดวก สามารถแข่งขันได้ทั้งในด้านเวลา คุณภาพ และราคา ระบบต้องอาศัย
แบบจาลองที่สร้างขึ้น ตลอดจนการทดลองการผลิตหรือดาเนินการ ก่อนที่จะ
นาเข้ามาดาเนินการจริงในธุรกิจ ผลลัพธ์ของระบบนี้ มักอยู่ในรูปของ
สิ่งประดิษฐ์ ตัวแบบ รูปแบบ เป็นต้น
ประเภทของระบบสารสนเทศ

13. 4. ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ (Management Information
Systems- MIS) เป็นระบบสารสนเทศสาหรับผู้ปฏิบัติงานระดับกลาง ใช้ในการ
วางแผน การบริหารจัดการ และการควบคุม ระบบจะเชื่อมโยงข้อมูลที่มีอยู่ใน
ระบบประมวลผลรายการเข้าด้วยกัน เพื่อประมวลและสร้างสารสนเทศที่
เหมาะสมและจาเป็นต่อการบริหารงาน ตัวอย่าง เช่น ระบบบริหารงานบุคลากร
ผลลัพธ์ของระบบนี้ มักอยู่ในรูปของรายงานสรุป รายงานของสิ่งผิดปกติ
ประเภทของระบบสารสนเทศ

14. แสดงรูปแบบการทางานของระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ
ประเภทของระบบสารสนเทศ

15. 5. ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ (Decision Support Systems – DSS) เป็น
ระบบที่ช่วยผู้บริหารในการตัดสินใจสาหรับปัญหา หรือที่มีโครงสร้างหรือขั้นตอนใน
การหาคาตอบที่แน่นอนเพียงบางส่วน ข้อมูลที่ใช้ต้องอาศัยทั้งข้อมูลภายในกิจการและ
ภายนอกกิจการประกอบกัน ระบบยังต้องสามารถเสนอทางเลือกให้ผู้บริหารพิจารณา
เพื่อเลือกทางเลือกที่เหมาะสมที่สุดสาหรับสถานการณ์นั้น หลักการของระบบ สร้างขึ้น
จากแนวคิดของการใช้คอมพิวเตอร์ช่วยการตัดสินใจ โดยให้ผู้ใช้โต้ตอบโดยตรงกับ
ระบบ ทาให้สามารถวิเคราะห์ ปรับเปลี่ยนเงื่อนไขและกระบวนการพิจารณาได้ โดย
อาศัยประสบการณ์ และ ความสามารถของผู้บริหารเอง ผู้บริหารอาจกาหนดเงื่อนไข
และทาการเปลี่ยนแปลงเงื่อนไขต่างๆ ไปจนกระทั่งพบสถานการณ์ที่เหมาะสมที่สุด แล้ว
ใช้เป็นสารสนเทศที่ช่วยตัดสินใจ รูปแบบของผลลัพธ์ อาจจะอยู่ในรูปของ รายงาน
เฉพาะกิจ รายงานการวิเคราะห์เพื่อตัดสินใจ การทานาย หรือ พยากรณ์เหตุการณ์
ประเภทของระบบสารสนเทศ

16. ประเภทของระบบสารสนเทศ

17. 6. ระบบสารสนเทศสาหรับผู้บริหารระดับสูง (Executive Information
System - EIS) เป็นระบบที่สร้างสารสนเทศเชิงกลยุทธ์สาหรับผู้บริหารระดับสูง
ซึ่งทาหน้าที่กาหนดแผนระยะยาวและเป้ าหมายของกิจการ สารสนเทศสาหรับ
ผู้บริหารระดับสูงนี้จาเป็นต้องอาศัยข้อมูลภายนอกกิจกรรมเป็นอย่างมาก ยิ่งใน
ยุคปัจจุบันที่เป็นยุค Globalization ข้อมูลระดับโลก แนวโน้มระดับสากลเป็น
ข้อมูลที่จาเป็นสาหรับการแข่งขันของธุรกิจ ผลลัพธ์ของระบบนี้ มักอยู่ในรูปของ
การพยากรณ์/การคาดการณ์
ประเภทของระบบสารสนเทศ

18. ถึงแม้ว่าระบบสารสนเทศจะมีหลายประเภท แต่องค์ประกอบที่จาเป็ น
ของระบบสารสนเทศทุกประเภท ก็คือต้องประกอบด้วยกิจกรรม 3 อย่าง คือ
ระบบต้องมีการนาเข้าข้อมูล การประมวลผลข้อมูล และการแสดงผลลัพธ์ของ
ข้อมูล
การพัฒนาระบบสารสนเทศในองค์กรนั้นเป็ นสิ่งท้าทายผู้บริหารเป็ น
อย่างมาก การที่จะพัฒนาระบบสารสนเทศขึ้นในหน่วยงานเป็นสิ่งที่ผู้บริหารและ
ผู้รับผิดชอบการพัฒนาระบบ ต้องร่วมกันตัดสินใจอย่างรอบคอบ เพราะการนา
ระบบสารสนเทศมาใช้อาจจะกระทบต่อกระบวนการดาเนินงานและการบริหารที่
เป็นอยู่ หรืออาจจะมีผลก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในองค์กร
ประเภทของระบบสารสนเทศ

19. สุชาดา กีระนันทน์. (2541). เทคโนโลยีสารสนเทศสถิติ: ข้อมูลในระบบสารสนเทศ. กรุงเทพฯ:
โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
CIS 105 -- Survey of Computer Information Systems. (n.d.). Essential Concepts and
Terminology – Study Unit 13. Information system. Retrieved September 8, 2005
from http://www.jqjacobs.net/edu/cis105/concepts/CIS105_concepts_13.html
FAO Corporate Document Repository. (1998). Information system. Guidelines for the
Routine Collection of Capture Fishery Data. Annex 5 Glossary. Retrieved September
8, 2005 from http://www.fao.org/documents/show_cdr.asp?url_file=/
DOCREP/003/X2465E/x2465e0h.htm
Information system. (2005). Retrieved September 8, 2005 from
http://en.wikipedia.org/wiki/Information_system
Laudon, K.C. & Laudon, J. P. (2001). Essentials of management information systems:
Organization and technology in the enterprise. 4th ed. Upper Saddle River, NJ:
Prentice Hall.
ขอบคุณแหล่งที่มา : http://cola.kku.ac.th/main/article/725/725_005.doc , http://blog.eduzones.com/dena/4892
เอกสารอ้างอิง