1. EKONOMİK ARAŞTIRMALAR VE DEĞERLENDİRME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI
VİZYON
Derya EKİCİ
30 KASIM 2011
İZMİR

2. Sunuş Planı
Genel Ekonomik Görünüm
Ekonomi Bakanlığı Vizyonu ve Misyonu
Ekonomi Bakanlığı Teşkilat Yapısı ve Ana Hizmet Birimlerinin Görevleri
2

3. GENEL EKONOMİK
GÖRÜNÜM

4. Yıllık Büyüme Oranları
* Orta Vadeli Program hedefi
Kaynak: TÜİK
 Türkiye, küresel ekonomik krizden en hızlı çıkan ülkelerden biridir.
Avrupa’nın en hızlı büyüyen ekonomisi durumundadır. 2002-2010
döneminde ortalama büyüme oranı %5,1 olmuştur. 2011 yılının ilk
yarısında ise ekonomi %10,2 oranında büyümüştür.
4

5. Kapasite Kullanım Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
 2011 Kasım ayında kapasite kullanım oranı %76,9 düzeyinde
gerçekleşmiştir.
5

6. Sanayi Üretim Endeksi
Kaynak: TÜİK
 Sanayi üretim endeksi 2011 Eylül ayında 127,5 olmuş, bir önceki yılın aynı
ayına göre %12,0 oranında artmıştır.
6

7. Enflasyon (Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre)
Kaynak: TÜİK
 TCMB’nin 2011 yılındaki IV. Enflasyon Raporu’nda, 2011 yılı sonundaki
enflasyon beklentisinin orta noktası %8,3 düzeyindedir.
7

8. Reel Efektif Döviz Kuru (2003=100)
Kaynak: TCMB
 2011 yılının Ekim ayı sonu itibariyle 2010 yılının aynı ayına göre, TL reel
olarak TÜFE bazlı endekse göre %18,9 ve ÜFE bazlı endekse göre %16,7
oranında değer kaybetmiştir.
8

9. Ödemeler Dengesi
Milyon Dolar 2008 2009 2010 2010* 2011*
I- CARİ İŞLEMLER HESABI -41.959 -13.991 -47.695 -30.210 -60.656
A. DIŞ TİCARET DENGESİ -53.021 -24.850 -56.445 -37.648 -70.058
B. HİZMETLER DENGESİ 17.311 16.749 14.624 11.483 14.530
C.GELİR DENGESİ -8.362 -8.189 -7.322 -5.035 -6.292
D.CARİ TRANSFERLER 2.113 2.299 1.448 990 1.164
II- SERMAYE HESABI -60 -42 -56 -50 0
III- FİNANS HESAPLARI 37.316 8.967 43.070 28.103 48.391
Doğrudan Yatırımlar 16.955 6.858 7.816 4.212 9.263
Yurtdışında -2.549 -1.553 -1.464 4.212 9.263
Yurtiçinde 19.504 8.411 9.280 5.448 10.915
Sermaye 14.712 6.170 6.477 3.384 9.283
Giriş 14.747 6.252 6.512 3.404 11.226
Çıkış -35 -82 -35 -20 -1.943
Diğer Sermaye (Net) 1.855 459 309 215 126
Gayrimenkul (Net) 2.937 1.782 2.494 1.849 1.506
Portföy Yatırımları -5.014 227 16.093 13.076 14.364
Diğer Yatırımlar 24.318 1.993 31.970 19.295 30.157
Rezerv Varlıklar 1.057 -111 -12.809 -8.480 -5.393
IV- NET HATA NOKSAN 4.703 5.066 4.681 2.157 12.265
*Ocak-Eylül
Kaynak: TCMB
9

10. 2012-2014 Orta Vadeli Program Hedefleri
2011* 2012* 2013* 2014*
GSYH (Milyar Dolar, Cari Fiyatlarla) 766 822 888 952
Kişi Başına Milli Gelir (GSYH, Dolar) 10,363 10,973 11,716 12,412
GSYH Büyümesi (1) 7,5 4 5 5
İşsizlik Oranı (%) 10,5 10,4 10,2 9,9
Turizm Gelirleri (Milyar Dolar) 24 26 29 31
Cari İşlemler Dengesi (Milyar Dolar) -71,7 -65,4 -67 -67,1
Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%) -9,4 -8 -7,5 -7
* (Orta Vadeli Program, Kalkınma Bakanlığı - 13/10/2011)
(1) Sabit fiyatlarla yüzde değişimi göstermektedir.
(2) İthal edilen ham petrolün ortalama maliyetini yansıtmakta olup Kalkınma Bakanlığı tarafından tahmin edilmiştir.
 OVP’nin amacı; büyümeyi sürdürmek, cari işlemler açığını
azaltmak, makroekonomik ve finansal istikrarı korumaktır.
10

11. Mal Ticaret Hedefleri
(Milyar Dolar) 2010* 2011** 2012** 2013** 2014**
İhracat 114 134,8 148,5 165,7 185,1
İthalat 185,5 236,9 248,7 272,5 295,9
D.T. Hacmi 299,5 371,7 397,2 438,2 -110,8
D.T. Dengesi -71,6 -102,1 -100,2 -106,8 -110,8
İhracat/İthalat (%) 61,4 56,9 59,7 60,8 62,6
*Gerçekleşme (Kaynak: TÜİK)
**Beklenti (Orta Vadeli Program, Kalkınma Bakanlığı - 13/10/2010)
11

12. Dış Ticaretin Gelişimi
2008 - 2010 / 2011 Ocak-Eylül
Yıllık (Milyar $) Ocak-Eylül (Milyar $) Değişim (%)
2008 2009 2010 2010 2011 2010/2011
İhracat (FOB) 132,0 102,1 113,9 81,7 99,5 21,8
Enerji* İhracatı 7,5 3,9 4,47 3,1 5,0 60,8
Altın İhracatı 3,6 4,6 2,07 1,8 0,8 -56,3
İthalat (CIF) 202,0 140,9 185,5 130,6 181,7 39,1
Enerji İthalatı 48,3 29,9 38,5 27,1 39,3 45,0
Altın İthalatı 5,0 1,6 2,5 1,7 5,1 203,9
Dış Ticaret Hacmi 334,0 243,1 299,4 212,3 281,2 32,5
Dış Ticaret Dengesi -69,9 -38,8 -71,7 -48,8 -82,2 68,2
Enerji Dışı Denge -29,2 -12,8 -37,6 -24,8 -47,8 92,6
İhracat / İthalat (%) 65,3 72,5 61,4 62,6 54,8 --
* Enerji, 27. fasıla karşılık gelmektedir.
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
2011 Ocak-Eylül döneminde, 2010’un aynı dönemine kıyasla;
 İhracat ve ithalat sırasıyla %21,8 ve %39,1oranında artış kaydetmiştir.
 Dış ticaret açığı % 68,2’lik artışla, 82,1 milyar dolara yükselmiştir.
12

13. İhracatın Aylık Gelişimi
2011 Eylül ayında, 2010 Eylül ayına göre, ihracat %21,1 oranında artarak 10,8
milyar dolar, ithalat ise %35,5 oranında artarak 21,2 milyar dolar olmuştur.
13

14. Başlıca İhraç Ürünleri
Milyon Dolar İHRACAT İTHALAT DENGE DEĞ. %
(Ocak-Eylül) 2010 2011 2010 2011 2010 2011 2010/2011
1 Motorlu kara taşıtları 10.059 11.777 8.592 12.711 1.467 -934 17,1
2 Elektriksiz makinalar 6.788 8.522 14.877 20.474 -8.089 -11.952 25,5
3 Demir ve çelik 6.174 8.390 11.733 15.255 -5.559 -6.865 35,9
4 Örme giyim eşyası ve aksesuarları 5.641 6.437 724 886 4.917 5.551 14,1
5 Elektrikli makinalar 5.212 6.260 10.400 12.595 -5.188 -6.335 20,1
6 Mineral yakıt ve yağlar 3.077 4.949 27.081 39.267 -24.004 -34.318 60,8
7 Demir veya çelikten eşya 3.476 4.253 1.406 1.933 2.070 2.320 22,3
8 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları 3.357 3.899 1.126 1.510 2.231 2.389 16,1
9 Plastik ve plastikten mamul eşya 2.701 3.441 7.055 9.769 -4.354 -6.328 27,4
10 Meyveler, kabuklu yemişler 2.134 2.419 235 289 1.899 2.130 13,4
LİSTE TOPLAMI 48.619 60.349 83.229 114.689 -34.610 -54.340 24,1
TOPLAM 81.715 99.502 130.554 181.661 -48.839 -82.159 21,8
* Değişim ihracata göredir.
Kaynak: TÜİK
14

15. Başlıca İthal Ürünleri
Milyon Dolar İTHALAT İHRACAT DENGE DEĞ. %
(Ocak-Eylül) 2010 2011 2010 2011 2010 2011 2010/2011
1 Mineral yakıt ve yağlar 27.081 39.267 3.077 4.949 -24.004 -34.318 45,0
2 Elektriksiz makineler 14.877 20.474 6.788 8.522 -8.089 -11.952 37,6
3 Demir ve çelik 11.733 15.255 6.174 8.390 -5.559 -6.865 30,0
4 Motorlu kara taşıtları 8.592 12.711 10.059 11.777 1.467 -934 47,9
5 Elektrikli makinalar 10.400 12.595 5.212 6.260 -5.188 -6.335 21,1
6 Plastik ve plastikten mamul eşya 7.055 9.769 2.701 3.441 -4.354 -6.328 38,5
7 İnciler, kıymetli taş ve metal mamulleri 2.088 5.830 2.925 2.381 837 -3.449 179,2
8 Organik kimyasal müstahsallar 3.222 4.273 350 407 -2.872 -3.866 32,6
9 Eczacılık ürünleri 3.177 3.408 410 431 -2.767 -2.977 7,3
10 Bakır ve bakırdan eşya 2.304 3.233 764 1.089 -1.540 -2.144 40,3
LİSTE TOPLAMI 90.528 126.814 38.460 47.647 -52.068 -79.167 40,1
TOPLAM 130.554 181.661 81.715 99.502 -48.839 -82.159 39,1
* Değişim ithalata göredir.
Kaynak: TÜİK
15

16. İhracatın Bölgesel Dağılımı
Eylül Ocak-Eylül
(Milyon Dolar)
2010 2011 Değ (%) 2010 2011 Değ (%)
A- AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ (27) 4.356 4.811 10,5 37.714 46.971 24,5
B- TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ 165 200 21,3 1.494 1.808 21,0
C- DİĞER ÜLKELER 4.388 5.779 31,7 42.506 50.723 19,3
1- DİĞER AVRUPA 874 1.101 26,1 8.195 9.271 13,1
2- AFRİKA 653 878 34,6 6.943 7.397 6,5
Kuzey Afrika 467 521 11,4 5.289 4.854 -8,2
Diğer Afrika 185 358 93,0 1.653 2.543 53,8
3- AMERİKA 475 631 32,8 4.383 5.820 32,8
Kuzey Amerika 323 429 32,5 3.008 3.926 30,5
Orta Amerika ve Karayip 32 44 36,8 486 464 -4,4
Güney Amerika 120 159 32,4 890 1.430 60,7
4- ASYA 2.351 3.099 31,9 22.647 27.762 22,6
Yakın ve Ortadoğu 1.683 2.312 37,3 16.362 20.216 23,6
Diğer Asya 667 788 18,1 6.285 7.546 20,1
5- AVUSTRALYA VE YENİ ZELANDA 34 40 19,0 282 346 22,5
6- DİĞER ÜLKE ve BÖLGELER 2 28 1099,2 56 128 127,0
Genel Toplam 8.909 10.790 21,1 81.715 99.502 21,8
Kaynak: TÜİK
16

17. İthalatın Bölgesel Dağılımı
Eylül Ocak-Eylül
(Milyon Dolar)
2010 2011 Değ (%) 2010 2011 Değ (%)
A- AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ (27) 6.085 7.420 21,9 50.341 69.007 37,1
B- TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ 65 82 27,2 635 783 23,4
C- DİĞER ÜLKELER 9.494 13.702 44,3 79.578 111.871 40,6
1- DİĞER AVRUPA 2.231 3.689 65,4 21.524 26.372 22,5
2- AFRİKA 403 740 83,9 3.577 5.269 47,3
Kuzey Afrika 252 339 34,7 2.344 2.569 9,6
Diğer Afrika 151 401 166,0 1.233 2.700 118,9
3- AMERİKA 1.458 1.961 34,4 11.592 17.443 50,5
Kuzey Amerika 1.106 1.436 29,8 9.086 13.280 46,2
Orta Amerika ve Karayip 53 70 31,9 418 692 65,7
Güney Amerika 299 454 51,9 2.088 3.471 66,2
4- ASYA 4.876 6.512 33,5 37.982 55.868 47,1
Yakın ve Ortadoğu 1.203 1.825 51,8 9.268 15.538 67,7
Diğer Asya 3.674 4.687 27,6 28.714 40.330 40,5
5- AVUSTRALYA VE YENİ ZELANDA 58 70 21,2 328 471 43,7
6- DİĞER ÜLKE ve BÖLGELER 468 730 56,0 4.575 6.448 41,0
Genel Toplam 15.644 21.204 35,5 130.554 181.661 39,1
Kaynak: TÜİK
17

18. İhracat ve İthalatta İlk Beş Ülke (Ocak-Eylül 2011)
İhracatımızda İlk 5 Ülke (% Pay)
İthalatımızda İlk 5 Ülke (% Pay)
Kaynak: TÜİK
18

19. Avro Bölgesi Borç Krizi
• Avro Bölgesi’ndeki sorunlar 2008 küresel kriziyle görünür hale gelmiştir.
• En çok Yunanistan, İrlanda, Portekiz,İspanya ve İtalya’yı etkilemiştir (PIIGS).
Kriz • Yunanistan’ın tahvil ve bonoları Fitch tarafından 2011 Ocak ayında ‘junk’ (çöp)
olarak deklare edilmiştir.
• ‘Avrupa Finansal İstikrar Aracı’ 440 milyar avro büyüklüğe sahip olup 7
Haziran 2011 tarihinde işlerlik kazanmıştır.
• İtalya ve İspanya’da da krizin derinleşmesi halinde EFSF’nin yetersiz
EFSF’ nin kalacağından endişe edilmektedir.
Oluşumu • 2013 yılında EFSF’nin yerine daha büyük olması planlanan (başlangıç için 700
milyar avro ) Avrupa İstikrar Mekanizmasının (ESM) getirilmesi
planlanmaktadır.
• Avro Bölgesi’ndeki borç ve bütçe sorunları sebebiyle kemer sıkma
Küresel politikalarının uygulanmaya başlaması, 2011 yılı 2. yarısından itibaren
Beklentiler büyüme beklentilerini olumsuz etkilemiştir.
19

20. Başlıca Bölgeler ve Ülkeler İtibariyle GSYH Gelişmeleri (2010)
Kaynak: TÜİK ve IMF
 2010 yılında Türkiye Ekonomisi IMF’in %7,8’lik tahmininin ötesinde %9,0
oranında büyümüştür.
 Türkiye, 17. büyük ekonomi durumundadır.
20

21. Küresel Ekonomik Görünüm
Bazı Ülke-Ülke Gruplarına İlişkin Büyüme Tahminleri (%)
Yıllar Türkiye Avro Bölgesi ABD Brezilya Rusya Hindistan ÇHC
2011 7,5 1,6 1,5 3,8 4,3 7,8 9,5
IMF 2012 2,5 1,1 1,8 3,6 4,1 7,5 9,0
2016 4,3 1,7 3,4 4,2 3,8 8,1 9,5
 Gelişmiş ülkelerdeki toparlanma oldukça zayıf
 Küresel büyüme üzerinde aşağı yönlü riskler mevcut
 Avro borç krizi derinleşerek devam ediyor
 Birçok ülkede ekonomik kriz siyasal krize dönüşmüştür.
 AB Komisyonu 2012 için Avro Bölgesi büyüme tahminini %0,5 ve AB büyüme tahminini de %0,6
olarak aşağıya doğru revize etmiştir (10 Kasım 2011)
 Türkiye, küresel ekonomik krizden en hızlı çıkan ülkelerden biridir.
 Avrupa’nın en hızlı büyüyen ekonomisi durumundadır.
 2002-2010 döneminde ortalama büyüme oranı %5,1 olmuştur.
21

22. Dünya Ticaretine İlişkin Tahminler
Mal ve Hizmetler Ticaretine İlişkin Tahminler (%)
İhracat İthalat Dünya
Yıllar Ticaret
Gelişmiş Yükselen Gelişmiş Yükselen Hacmi
Ekonomiler Ekonomiler Ekonomiler Ekonomiler
2011 6,2 9,4 5,9 11,1 7,5
IMF
2012 5,2 7,8 4,0 8,1 5,8
DTÖ 2011 3,7 8,5 - - 5,8
Kaynak: IMF ve DTÖ
 IMF tahminine göre, dünya toplam mal ve hizmet ticareti hacmi 2011 ve
2012 yıllarında sırasıyla %7,5 ve %5,8 oranında artacaktır.
 Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) 2011 yılı için dünya ticaret hacmindeki artışa
ilişkin tahminini %6,5’ten %5,8’e indirmiştir.
22

23. EKONOMİ BAKANLIĞI
VİZYONU VE MİSYONU

24. Ekonomi Bakanlığı- Tarihçe
• Nisan 1920 : İktisat Bakanlığı
• Mayıs 1934 : İktisat Bakanlığı (Dış Ticaret Reisliği)
• Mayıs 1939 : Ticaret Bakanlığı (Dış Ticaret Dairesi Reisliği)
• Mart 1971 : Dış Ekonomik İlişkiler Bakanlığı
• Aralık 1971 : Ticaret Bakanlığı (Dış Ticaret Genel Sekreterliği)
• Aralık 1983 : Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı
• Aralık 1994 : Dış Ticaret Müsteşarlığı (20 Aralık 1994 - 4059 Sayılı
Kanun)
• Haziran 2011 : Ekonomi Bakanlığı (3 Haziran 2011 tarihli- 637 Sayılı
Kanun Hükmünde Kararname)
24

25. Misyonumuz
• Ülke ekonomisinin gelişimi ve sosyal refaha katkının artırılması
hedefiyle, kurumsal işbirliğini gözeterek bilgi ekonomisi
temelinde;
yenilikçiliği,
girişimciliği,
rekabet gücünü
uluslararası ekonomik ve ticari işbirliğini
artırmayı teşvik edecek dış ticaret politikalarını oluşturmak ve
uygulamaktır.
25

26. Vizyonumuz
• Ülkemizin dünya ticaretinde lider ülkeler arasında
yer almasını sağlayacak dış ticaret politikaları
oluşturan ve uygulayan kurum olmak.
26

27. Planlı ve proaktif bir dış ticaret politikası…
 Stratejik hedefimiz, dünya mal ticaretinden bugün
aldığımız yüzde 0,8’lik payı artırmak.
 Dünya mal ticaretinden 2015 yılında yüzde 1 pay
alarak ihracatımızı 170 milyar dolara, 2023 yılında
da yüzde 1,5 pay alarak 500 milyar dolara
çıkarmaktır.
27

28.  Yüzde 12’lik ihracat büyümesi ile 2023 yılında 500 milyar dolarlık
ihracat gerçekleştirmek ulaşılabilir bir hedeftir.
28

29. Teşkilat Yapısı
 Merkez teşkilatı
 Bakan
 Müsteşar
 Müsteşar yardımcılıkları
Genel müdürlükler
Genel müdür yardımcılıkları
Daire başkanlıkları
 Yurtdışı teşkilatı
 Daimi temsilcilikler
 Ticaret Müşavirlikleri
Ticaret Ataşelikleri
 Bölge Teşkilatı
 Bölge Müdürlükleri
 Serbest Bölge Müdürlükleri
29

30. Yurtdışı Teşkilatı
Halihazırda 131 merkezde toplam
184 personelimiz görev
yapmaktadır.
30

31. AMERĠKA
Buenos Aires New York
Karakas Sao Paulo
Mexico City ġikago
Ottava Toronto
Santiago Miami
VaĢington San Francisco
Houston Seattle
Los Angeles
AFRĠKA
Abuja Kahire
Addis Ababa Nairobi
Akra Pretoria
Cezayir Rabat
Dakar Trablus
Darüsselam Tunus
Hartum Kazablanka
Ġskenderiye
ASYA
GEORGETOWN
Astana TaĢkent
AĢkabat Tokyo
Bangkok Ulan Bator
BiĢkek Yeni Delhi
Cakarta Almatı
DuĢanbe Guangzhou
Hanoi Hong Kong
Ġslamabad Karaçi
Kabil Mumbai
Kuala Lumpur ġangay
Manila Georgetown
Pekin
Seul
Singapur
AVRUPA/KAFKASYA
AB Londra Barselona
DTÖ Lubliyana Batum
OECD Madrid Düsseldorf
Atina Minsk Hamburg
EKONOMĠ BAKANLIĞI
Bakü Moskova Hannover
Belgrad Oslo Kazan
Berlin Paris Marsilya
Bern Podgorica
YURT DIġI TEġKĠLATI
Milano
Bratislava Prag Münih
Brüksel PriĢtine Novorossisk
BudapeĢte Roma Odessa ORTA DOĞU
BükreĢ Saraybosna Rotterdam
Dublin Sofya Selanik Abu Dhabi Muskat Cidde Daimi Temsilci Yardımcılığı
Helsinki Stokholm St. Amman Riyad Dubai
Bağdat Sana Erbil AVUSTRALYA Ticaret Müşavirliği
Kiev Tiflis Petersburg
KiĢinev Tiran Stutgart Beyrut ġam Halep Ticaret Ataşeliği
Sidney
Kopenhag Üsküp Birmingham Doha Tahran Kudüs
Melbourne
Lahey VarĢova Krasnodar Kuveyt Tel Aviv Musul İrtibat Büroları
Lizbon Viyana Novosibirsk Manama Basra Tebriz
LefkoĢa Zagreb Yekaterinbur
g

32. Ana Hizmet Birimleri
 İhracat Genel Müdürlüğü
 İthalat Genel Müdürlüğü
 Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
 Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü
 Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü
 Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel
Müdürlüğü
 Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü
 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü
32

33. Geleceğe Dönük Projeler
• İhracata Dönük Üretim Stratejisi ve
Girdi Tedarik Stratejisi
• Pazara Giriş Çalışmaları
• İhracatın Desteklenmesi
• Ticaret Politikaları Savunma Araçları
• Yatırımı Teşvik Sistemi
• Yatırım Ortamının İyileştirilmesi
• Ticaret Anlaşmaları
• Yeni Nesil Serbest Bölgeler
• Hizmet Ticareti ve Dış Yatırımlar
• Piyasa Gözetimi ve Denetimi
• Yurtdışı Teşkilatının Güçlendirilmesi
33

34. İhracata Dönük Üretim Stratejisi
ve
Girdi Tedarik Stratejisi (GİTES)
34

35. İhracata Dönük Üretim Stratejisi
Hedef: 2023’te dünya ticaretinden aldığımız payın artırılması
ve ihracatın 500 milyar dolara çıkarılması.
Amaç: İhracat-üretim-yatırım-istihdamı etkileyen politikaların
birbirini destekleyecek şekilde etkileşimli olarak kullanılması.
Kapsam: İmalat sanayii ve hizmet üretim potansiyelinin
ihracat odaklı değerlendirilmesi, sürdürülebilir ihracat artışı
sağlanması, ihracatta katma değeri yüksek ve teknoloji yoğun
sektörlere geçilmesi.
Kurul: Başbakanlık Genelgesi (2010/12) ile “İhracata Dönük
Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu” kurulmuştur.
35

36. GİTES- Amaç
Girdi Tedarik Stratejisi
Tüm tedarik zincirinde daha fazla katma değerin
Türkiye’de bırakılması, ara malı ithalat bağımlılığının
azaltılması, tedarik sürekliliği ve güvenliği ile ihracatta
sürdürülebilir küresel rekabet gücü artışının sağlanması
36

37. GİTES - Yöntem
• Sektörel çalıĢma grupları kuruldu.
ARA MALI İTHALATININ SEKTÖRLERE** GÖRE DAĞILIMI (2010)
DEMİR-ÇELİK ve MADENCİLİK* % 28,5
OTOMOTİV ve MAKİNA % 19,2
KİMYASALLAR % 21,6
TARIM % 7,5
TEKSTİL % 9,9
* Mineral yakıtlar ve yağlar (bitümenli taşkömürü ve antrasit hariç) dahil edilmemiştir.
** DTÖ SITC Sektörel Sınıflaması baz alınmıştır.
37

38. GİTES
GİTES Sanayi Sektör Stratejileri Eylem
Planlarına Girmiştir.
GİTES ve Sektör Stratejileri Arasında Bütünlük
ve Eşgüdüm Sağlanmaktadır.
Yatırım Teşvik Politikaları
GİTES Sonuçları da Dikkate Alınarak Yeniden
Şekillendirilmektedir…
38

39. Yatırım-Teşvik Politikaları
Yatırım-teşvik politikalarını ülke ihtiyaçları
paralelinde değerlendiriyoruz ...
Bu sistemle, ülkemize yeni teknoloji transferi
sağlayacak, istihdam olanaklarını artıracak, katma
değeri yüksek, ekonomimizin rekabet gücünü
artıracak, ithalata bağımlılığı ve cari açığı azaltacak
stratejik yatırımların teşvik edilmesini hedefliyoruz.
39

40. Yatırım-Teşvik Politikaları
Mevcut yatırım teşvik sistemi 3 ana bölümden
oluşmaktadır:
Bölgesel Teşvik Sistemi
Büyük Proje Teşvik Sistemi
Genel Teşvik Sistemi
40

41. Yatırım-Teşvik Politikaları
Bölgesel Teşvik Sistemi
Genel Teşvik Büyük Ölçekli
Destek Unsurları
Sistemi I. ve II. Yatırımlar
III. ve IV. Bölge
Bölge
KDV İstisnası    
Gümrük Vergisi
Muafiyeti    
Vergi İndirimi   
Sigorta Primi İşveren
Hissesi Desteği   
Yatırım Yeri Tahsisi   
Faiz Desteği 
41

42. Yatırım-Teşvik Politikaları
2011 yılının Ocak-Eylül döneminde Türkiye’ye
uluslararası doğrudan yatırım girişi 10,9 milyar
dolar seviyesine ulaşarak, 2010 yılında ulaşılan
9,1 milyar dolarlık seviyeyi geride bırakmıştır.
 2011 yılı Eylül sonu itibarıyla Türkiye’de 28.833
adet uluslararası sermayeli şirket faaliyet
göstermektedir.
42

43. Devlet Yardımları
İhracatımızda Rekabet Gücü
Devlet yardımları sistemi ihracat stratejisine paralel olarak; projeye dayalı,
ihtiyaca uygun hazırlanan, ihracatçılarımızın üretim alt yapıları ile Ar-Ge ve
inovasyon yeteneklerinin geliştirilerek uluslararası pazarlarda rekabet güçlerinin
artırılmasını hedefleyen, hedef pazara ve öncelikli sektöre göre farklılaştırılmış
destek unsurlarını içeren destek programları
 Yurtiçi Uluslararası İhtisas Fuarlarının Desteklenmesi,
 Yurtdışında Gerçekleştirilen Fuarlara Katılımın Desteklenmesi,
 Ar-Ge Yardımı,
 Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi,
 Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği, İstihdam Yardımı, Tasarım Desteği,
 Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi
43

44. Pazara Giriş Komitesi
Pazara Giriş Komitesi
Pazara giriş konusunda Ekonomi Bakanlığı TİM,
TOBB, DEİK, TUSKON, TÜSİAD, MÜSİAD, TMMMB
ve Müteahhitler Birliği gibi kurum ve kuruluşlar ile
işbirliği içinde…
Hedef Ülkeler (2010-2011)
ABD, Çin, Rusya, Hindistan, Brezilya, Kanada,
Polonya, Nijerya, Mısır, İran, Suudi Arabistan,
Cezayir, Libya, Ürdün ve Katar
44

45. Ticari İlişkiler
İkili Ticari İlişkiler
Avrupa, Asya-Pasifik, Avrasya, Orta Doğu ve Kuzey
Afrika, Sahra Altı Afrika, Amerika
Bölgesel ve Çoklu Ticari İlişkiler
AB, EİT, D8, KEİ, İKÖ, İSEDAK
Çok Taraflı Ticari İlişkiler
DTÖ, OECD, ACTA
45

46. STA Ülkeleri
1. EFTA (Norveç, İsviçre, 10. Mısır
İzlanda Liechtenstein)
11. Arnavutluk
2. İsrail
12. Gürcistan
3. Makedonya
13. Karadağ
4. Hırvatistan
14. Sırbistan
5. Bosna Hersek
15. Şili
6. Filistin
16. Ürdün
7. Tunus
17. Lübnan*
8. Fas
18. Morityus*
9. Suriye
(*) İç Onay Sürecinde
46

47. İhracatın Özel Bölgelere Göre Dağılımı
% % Pay % % Pay
(Milyon $) 2009 2010 2010* 2011*
Değişim (2010) Değişim (2011)
OECD 55.832 61.492 10,1 54,0 44.173 53.508 21,1 53,8
EFTA 4.336 2.416 -44,3 2,1 1.970 1.218 -38,2 1,2
Karadeniz Ekonomik İşbirliği 12.273 14.456 17,8 12,7 10.197 12.906 26,6 13,0
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 5.948 7.617 28,1 6,7 5.264 6.756 28,3 6,8
BDT 7.957 10.288 29,3 9,0 7.162 9.636 34,5 9,7
Türk Cumhuriyetleri 3.399 3.921 15,3 3,4 2.805 3.660 30,5 3,7
İslam Konferansı Teşkilatı 28.627 32.470 13,4 28,5 23.254 26.976 16,0 27,1
STA Ülkeleri** 13.773 12.702 -7,8 11,2 9.418 9.998 6,2 10,0
TOPLAM 102.143 113.883 11,5 100,0 81.715 99.502 21,8 100,0
* Ocak-Eylül Dönemi
** Henüz STA’ları yürürlüğe girmeyen Lübnan ve Morityus hariç
Kaynak: TÜİK
2011 yılının Ocak-Eylül döneminde OECD Ülkelerine ihracat %21,1 ve STA
imzalanan ülkelere ihracat %6,2 oranında artmıştır. Seçilen özel bölgeler
içerisinde en hızlı artış %34,5 ile BDT’ye yönelik ihracatta görülmüştür.
EFTA’ya olan ihracatımız ise altın ticaretindeki gelişmelere bağlı olarak %38,2
oranında gerilemiştir.
47

48. Ticaret Politikası Araçları
İthalattan kaynaklanan ve yerli sanayimize zarar veren
haksız ticari uygulamalara karşı uluslararası, bölgesel
ve ikili anlaşmalardan kaynaklanan haklarımızı da
sonuna kadar, etkin bir şekilde kullanmaya kararlıyız.
48

49. Piyasa Gözetimi ve Denetimi
 Piyasa gözetimi ve denetimini gelişmiş standartlara göre
uyguluyoruz.
Piyasa gözetimi ve denetiminde temel
politikalarımız
 İç piyasada üretilen ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi
yoluyla takibi ve denetimi;
 İthal edilen malların güvenli, mevzuata ve standartlara
uygun olması,
 Yerli üreticilerimize karşı haksız rekabete yol açmaması,
 Yerli üreticilerimizin gerektiğinde kolay ithal girdi temin
edebilmesi
49

50. Piyasa Gözetimi ve Denetimi
2011 yılında bir Başbakanlık Genelgesi ile
uygulayıcı kuruluşların en üst düzeyde temsil
edileceği ve sistemin sorunlarına çözüm
geliştireceği “Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün
Güvenliği Değerlendirme Kurulu” kuruldu.
Ürün güvenliğinin ikinci ayağını oluşturan ithalat
denetimleri Ekonomi Bakanlığı, Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı işbirliği
ile gerçekleştirilmektedir.
50

51. Serbest Bölgeler
Ekonomi Bakanlığı bünyesinde, Serbest Bölgeler,
Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğünün
kurulması ile yurt dışı yatırım ve hizmetlerin
bütünleştirici bir yaklaşım benimsiyoruz.
Yeni Nesil Serbest Bölgeler
Kurulması planlanan bakım-onarım ihtisas serbest
bölgesi, lojistik ihtisas serbest bölgesi ve ar-ge
ihtisas serbest bölgesinin özellikle hizmet ihracatı
yapacak firmaları bünyesine alacak
51

52. Yurtdışında Müteahhitlik Hizmetleri
Top. Proje Ort. Proje
Yıllar Proje Sayısı Ülke Sayısı
Bedeli ($) Bedeli ($) Sektörün ekonomiye katkıları:
2002 128 32 2.438 19 Döviz girdisi, ihracata
2003 281 36 4.232 15
2004 407 37 11.291 28 katkı, istihdama katkı, teknoloji
2005 405 34 11.570 29 transferi, makina parkına
2006 513 36 21.008 41
2007 569 44 24.716 43
etki, dışa açılma sürecine etki
2008 586 39 24.009 41
2009 473 43 22.296 47
2010 576 49 22.324 39
2011* 309 39 15.006 49
* İlk 9 aylık dönemi kapsamaktadır.
 Dünyanın en büyük 225
müteahhitlik şirketinden 31’i Türk
firmasıdır.
 Türkiye, bu bakımdan Çin’den
sonra 2. sırada yer almaktadır.
52

53. Lojistik
 Avrupa’nın en büyük kamyon filosu (45 bin adet kamyon ve 1.420
şirket)
 2011 Ocak-Eylül döneminde yaklaşık 800 bin uçuş
 (Taşınan 1,7 milyon ton yük ve 91 milyon kişi)
 Dünyadaki 25. büyük deniz filosu
 45 havaalanı ve 51 liman
 Bölünmüş yolların toplam uzunluğu 15 bin km’ye çıkarılacaktır.
 Hızlı Tren Projeleri süratle devam etmektedir.
53

54. Daha Fazla Bilgi İçin:
T.C. Ekonomi Bakanlığı internet sitesini ziyaret
edebilirsiniz:
www.ekonomi.gov.tr
EKONOMİ BAKANLIĞI
İnönü Bulvarı No:36 06510 Emek/ANKARA
Tel: (312) 204 75 00 (Santral)
54

55. EKONOMİK ARAŞTIRMALAR VE DEĞERLENDİRME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEŞEKKÜR EDERİZ
DERYA EKİCİ
DIŞ TİCARET UZMAN YARDIMCISI
30 KASIM 2011