SlideShare a Scribd company logo
TOEKOMSTMAKERS 
Toekomstdenken en Toekomstverkenning 
Derrick Gosselin 
21 oktober 2014 
als wetenschap ? 
Studium Generale – HoGent
WAAROM IS DE TOEKOMST 
ZO MOEILIJK TE 
VOORSPELLEN?
3 
DE REIS START IN…
4
LUISTEREN: BEGIN VAN ALLE WIJSHEID 
Divinity School, Oxford, 2009 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved 
The Lord (Martin) Rees of Ludlow 
Master of Trinity College (2004-2012) 
Astronomer Royal (sinds 1995) 
Chair of Newton at Cambridge 
President Royal Society (2005-2010) 
(°1942)
TOEKOMSTMAKERS: 
TOEKOMSTDENKEN EN VERKENNEN 
http://www.jamesmartin.com/film/watch.cfm 6 
Dr. James MARTIN 
(1933 - 2013) 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
7 
TOEKOMSTMAKERS: 
TOEKOMSTHANDELEN 
Professor Ian GOLDIN 
Directeur OMS 
ex-adviseur van Nelson Mandela 
Sheldonian Theater, Oxford, 2010 
http://www.ted.com/talks/ian_goldin_navigating_our_global_future.html 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
TOEKOMSTMAKERS 
TOEKOMSTSTRUCTUREREN 
Professor Sir David KING 
Ex- Chief Scientific Advisor van de Eerste Minister 
SSEE, Oxford 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
IS TOEKOMSTDENKEN RELEVANT? 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
11 
TOEKOMSTDENKEN EN HANDELEN 
October 23, 2014 © DPGosselin. All Rights Reserved
October 23, 2014 © DPGosselin. All Rights Reserved 
12 
DENKEN OVER HET 
ONDENKBARE
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved 
13 
DENKEN OVER HET ONDENKBARE 
(1944 – 1968)
14 
DENKEN OVER HET ONDENKBARE 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
Herman KAHN Dr. STRANGELOVE (S.Kubrick) 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved 
15 
DENKEN OVER HET ONDENKBARE
DENKEN OVER HET ONDENKBARE 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
TOEKOMSTDENKEN… 
NIET ZOMAAR EN 
PROBLEEM!
EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN 
Toename complexiteit, onzekerheid, snelheid van 
verandering (omgeving) 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
October 23, 2014 © DPGosselin. All Rights Reserved 
19 
WETENSCHAPPELIJKE 
INZICHTEN WAAROM 
TOEKOMSTDENKEN ZO 
MOEILIJK IS
EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN 
Onderzoek van Nisbett 
Traditioneel westers schilderij (Venus van Sandro Botticelli): 
vind de context rond het individu… 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN 
Onderzoek van Nisbett 
Traditioneel Chinees Sanshui schilderij (“berg & water”): 
vind het individu in de context… 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN 
Onderzoek van Tetlock 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved 
22 
Professor Philip Tetlock
EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN 
Onderzoek van Tetlock 
 Hoe komt het, en hoe denkt men, zodat 
men zo vaak verkeerd voorspelt? 
 Wat bepaalt of iemand al dan niet een 
betrouwbaar advies geeft over de 
toekomst? 
23 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved 
Egels - Vossen
EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN 
Conclusies 
Om beter toekomstgericht te denken: 
 Wees zeer sceptisch tegenover historische 
analogieën. 
 Redeneer in mogelijkheden en 
waarschijnlijkheden in toekomstige 
ontwikkelingen 
 Denk niet vanuit één gekozen dominante 
officiële toekomst.
26 
GEEN TOEKOMST ZONDER LEIDERS 
Professor Daniel Kahneman 
Nobelprijs Economie 2002 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved 
Erasmus Universiteit, Rotterdam, 2009
GEEN TOEKOMST ZONDER LEIDERS 
complexiteit 
Visuele voorstelling van 
banktransacties op 24 uur 
(duizenden banken en tienduizenden verbindingen): $ 1.2 
trillion per dag. 
(Bron: Fedwire interbank payment network). 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved 
Deep Water Horizon: 
niet erkennen van turbulente 
omgeving kan $$$ kosten!
GEEN TOEKOMST ZONDER LEIDERS 
Relatie: Probleem - Leider 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
VAN DENKEN NAAR DOEN 
Een naam voor onwetendheid 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
VAN DENKEN NAAR DOEN 
Het geheugen van de toekomst 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
VAN DENKEN NAAR DOEN 
Het geheugen van de toekomst 
Kaart van Californië anno 1639 
(Johannes Vingboons, Amsterdam 1639) – 
© Copyright: American Library of Congress 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
32 
VAN DENKEN NAAR DOEN 
Het geheugen van de toekomst 
“we perceive something as 
meaningful if it fits with a 
memory we have made of 
an anticipated future” 
Professor David H. Ingvar 
(1924 - 2002) 
‘memories of the future’ 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
ZONDER METHODE GEEN 
TOEKOMST
ZONDER METHODE GEEN TOEKOMSTDENKEN 
Onzekerheid vs. voorspelbaarheid 
VOORSPELBAARHEID ONZEKERHEID 
Hoog Hoog 
TOEPASSINGSDOMEIN 
VAN SCENARIO-DENKEN 
Laag Laag 
TIJD 
Snelheid waar de voorspelbaarheid 
afneemt en dus de onzekerheid toeneemt 
is functie van de turbulentie van de omgeving. 
MOGELIJKE 
TOEKOMSTEN 
VOORSPELBARE 
TOEKOMST 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
ZONDER METHODE GEEN TOEKOMSTDENKEN 
Beperkingen om te leren uit de toekomst 
We kunnen de toekomst niet voorspellen 
omdat we geen experimenten in de toekomst 
kunnen doen. 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved 
Reverend Thomas BAYES, FRS 
(1702-1761)
VAN DENKEN NAAR DOEN 
Nood aan betere methoden 
Gebeurtenissen 
Patronen in het gedrag 
van systemen (Trends) 
Structuur van het systeem, 
causale relaties, 
drijvende krachten, 
assumpties 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
HOE ONZEKERDER DE 
TOEKOMST ... 
HOE MEER NOOD AAN 
VOORUITDENKEN 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
DENKEN OVER DE TOEKOMST 
1945 1960 1970 1980 2010 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
INITIATIEVEN IN DE WERELD … GEEN IN BELGIE 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
INSTITUUT VOOR DE TOEKOMST 
 Strategische debatten in Belgie of Vlaanderen? 
Onderwijs? Mobiliteit? Energie? 
Gezondheidzorg? 
 Enige land van de OESO die niet structureel aan 
toekomstverkenning doet en het zelf afschaft! 
 Overal ter wereld wordt geinvesteerd in 
toekomstdenken (China, Singapore, NL, FR, 
DK…) 
 Hoe kleiner een land hoe meer proactief het moet 
denken en handelen. 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
“Ce qui est nécessaire 
n’est jamais ridicule” 
Cardinal de Retz 
(1613-1679) 
October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
42 
DANK U 
M: derrick.gosselin@gtc.ox.ac.uk 
M: derrick.gosselin@gtc.oxon.org 
T: @DPGOSSELIN

More Related Content

Viewers also liked

Powerpoint Toon Vandevelde
Powerpoint Toon VandeveldePowerpoint Toon Vandevelde
Powerpoint Toon Vandeveldestudiumgenerale
 
Presentatie Patrick Allegaert & Bart Marius outsiderkunst 06 maa 2013
Presentatie Patrick Allegaert & Bart Marius outsiderkunst 06 maa 2013Presentatie Patrick Allegaert & Bart Marius outsiderkunst 06 maa 2013
Presentatie Patrick Allegaert & Bart Marius outsiderkunst 06 maa 2013studiumgenerale
 
Powerpoint Ruut Veenhoven
Powerpoint Ruut VeenhovenPowerpoint Ruut Veenhoven
Powerpoint Ruut Veenhovenstudiumgenerale
 
Powerpoint Petra Van Brabandt
Powerpoint Petra Van BrabandtPowerpoint Petra Van Brabandt
Powerpoint Petra Van Brabandt
studiumgenerale
 
Identiteit en diversiteit: een ethisch perspectief
Identiteit en diversiteit: een ethisch perspectiefIdentiteit en diversiteit: een ethisch perspectief
Identiteit en diversiteit: een ethisch perspectief
studiumgenerale
 
Introductieles 2016
Introductieles 2016Introductieles 2016
Introductieles 2016
studiumgenerale
 
Infosessie digitale bibliotheek in kader van masterproef
Infosessie digitale bibliotheek in kader van masterproefInfosessie digitale bibliotheek in kader van masterproef
Infosessie digitale bibliotheek in kader van masterproef
studiumgenerale
 
Portfolio 
Portfolio Portfolio 
Portfolio 
studiumgenerale
 
Powerpoint Paul De Grauwe
Powerpoint Paul De Grauwe   Powerpoint Paul De Grauwe
Powerpoint Paul De Grauwe
studiumgenerale
 
Social media op school. Inspirerende voorbeelden.
Social media op school. Inspirerende voorbeelden.Social media op school. Inspirerende voorbeelden.
Social media op school. Inspirerende voorbeelden.
Pixular - Kortrijk - Roeselare - Stefaan Lammertyn
 
Sociale media voor docenten: over professors én processors.
Sociale media voor docenten: over professors én processors.Sociale media voor docenten: over professors én processors.
Sociale media voor docenten: over professors én processors.
Pixular - Kortrijk - Roeselare - Stefaan Lammertyn
 
Ouders en Facebook. Kansen en valkuilen. Alles met mate(n).
Ouders en Facebook. Kansen en valkuilen. Alles met mate(n). Ouders en Facebook. Kansen en valkuilen. Alles met mate(n).
Ouders en Facebook. Kansen en valkuilen. Alles met mate(n).
Pixular - Kortrijk - Roeselare - Stefaan Lammertyn
 
Sociale media en aangepast onderwijs: buitengewoon!
Sociale media en aangepast onderwijs: buitengewoon!Sociale media en aangepast onderwijs: buitengewoon!
Sociale media en aangepast onderwijs: buitengewoon!
Pixular - Kortrijk - Roeselare - Stefaan Lammertyn
 
Social media op school, voor leerkrachten.
Social media op school, voor leerkrachten.Social media op school, voor leerkrachten.
Social media op school, voor leerkrachten.
Pixular - Kortrijk - Roeselare - Stefaan Lammertyn
 
KULAK KU Leuven Sociale media voor vastgoedprofs
KULAK KU Leuven Sociale media voor vastgoedprofsKULAK KU Leuven Sociale media voor vastgoedprofs
KULAK KU Leuven Sociale media voor vastgoedprofs
Pixular - Kortrijk - Roeselare - Stefaan Lammertyn
 
Social media en jongeren. Alles met mate. Ook voor leerkrachten.
Social media en jongeren. Alles met mate. Ook voor leerkrachten. Social media en jongeren. Alles met mate. Ook voor leerkrachten.
Social media en jongeren. Alles met mate. Ook voor leerkrachten.
Pixular - Kortrijk - Roeselare - Stefaan Lammertyn
 

Viewers also liked (17)

Debat 'slow science'
Debat 'slow science'Debat 'slow science'
Debat 'slow science'
 
Powerpoint Toon Vandevelde
Powerpoint Toon VandeveldePowerpoint Toon Vandevelde
Powerpoint Toon Vandevelde
 
Presentatie Patrick Allegaert & Bart Marius outsiderkunst 06 maa 2013
Presentatie Patrick Allegaert & Bart Marius outsiderkunst 06 maa 2013Presentatie Patrick Allegaert & Bart Marius outsiderkunst 06 maa 2013
Presentatie Patrick Allegaert & Bart Marius outsiderkunst 06 maa 2013
 
Powerpoint Ruut Veenhoven
Powerpoint Ruut VeenhovenPowerpoint Ruut Veenhoven
Powerpoint Ruut Veenhoven
 
Powerpoint Petra Van Brabandt
Powerpoint Petra Van BrabandtPowerpoint Petra Van Brabandt
Powerpoint Petra Van Brabandt
 
Identiteit en diversiteit: een ethisch perspectief
Identiteit en diversiteit: een ethisch perspectiefIdentiteit en diversiteit: een ethisch perspectief
Identiteit en diversiteit: een ethisch perspectief
 
Introductieles 2016
Introductieles 2016Introductieles 2016
Introductieles 2016
 
Infosessie digitale bibliotheek in kader van masterproef
Infosessie digitale bibliotheek in kader van masterproefInfosessie digitale bibliotheek in kader van masterproef
Infosessie digitale bibliotheek in kader van masterproef
 
Portfolio 
Portfolio Portfolio 
Portfolio 
 
Powerpoint Paul De Grauwe
Powerpoint Paul De Grauwe   Powerpoint Paul De Grauwe
Powerpoint Paul De Grauwe
 
Social media op school. Inspirerende voorbeelden.
Social media op school. Inspirerende voorbeelden.Social media op school. Inspirerende voorbeelden.
Social media op school. Inspirerende voorbeelden.
 
Sociale media voor docenten: over professors én processors.
Sociale media voor docenten: over professors én processors.Sociale media voor docenten: over professors én processors.
Sociale media voor docenten: over professors én processors.
 
Ouders en Facebook. Kansen en valkuilen. Alles met mate(n).
Ouders en Facebook. Kansen en valkuilen. Alles met mate(n). Ouders en Facebook. Kansen en valkuilen. Alles met mate(n).
Ouders en Facebook. Kansen en valkuilen. Alles met mate(n).
 
Sociale media en aangepast onderwijs: buitengewoon!
Sociale media en aangepast onderwijs: buitengewoon!Sociale media en aangepast onderwijs: buitengewoon!
Sociale media en aangepast onderwijs: buitengewoon!
 
Social media op school, voor leerkrachten.
Social media op school, voor leerkrachten.Social media op school, voor leerkrachten.
Social media op school, voor leerkrachten.
 
KULAK KU Leuven Sociale media voor vastgoedprofs
KULAK KU Leuven Sociale media voor vastgoedprofsKULAK KU Leuven Sociale media voor vastgoedprofs
KULAK KU Leuven Sociale media voor vastgoedprofs
 
Social media en jongeren. Alles met mate. Ook voor leerkrachten.
Social media en jongeren. Alles met mate. Ook voor leerkrachten. Social media en jongeren. Alles met mate. Ook voor leerkrachten.
Social media en jongeren. Alles met mate. Ook voor leerkrachten.
 

More from studiumgenerale

Degrowth Federico Demaria 21 maart 2017
Degrowth Federico Demaria 21 maart 2017Degrowth Federico Demaria 21 maart 2017
Degrowth Federico Demaria 21 maart 2017
studiumgenerale
 
ppt lezing Geert Van Hove en Alain Platel
ppt lezing Geert Van Hove en Alain Platelppt lezing Geert Van Hove en Alain Platel
ppt lezing Geert Van Hove en Alain Platel
studiumgenerale
 
De kunst van het overtuigen
De kunst van het overtuigenDe kunst van het overtuigen
De kunst van het overtuigen
studiumgenerale
 
Mag ik ? - Tim Taveirne
Mag ik ? - Tim TaveirneMag ik ? - Tim Taveirne
Mag ik ? - Tim Taveirne
studiumgenerale
 
Introductieles 2015
Introductieles 2015Introductieles 2015
Introductieles 2015
studiumgenerale
 
Introductieles 2014-2015
Introductieles 2014-2015Introductieles 2014-2015
Introductieles 2014-2015
studiumgenerale
 

More from studiumgenerale (9)

Degrowth Federico Demaria 21 maart 2017
Degrowth Federico Demaria 21 maart 2017Degrowth Federico Demaria 21 maart 2017
Degrowth Federico Demaria 21 maart 2017
 
ppt lezing Geert Van Hove en Alain Platel
ppt lezing Geert Van Hove en Alain Platelppt lezing Geert Van Hove en Alain Platel
ppt lezing Geert Van Hove en Alain Platel
 
De kunst van het overtuigen
De kunst van het overtuigenDe kunst van het overtuigen
De kunst van het overtuigen
 
Mag ik ? - Tim Taveirne
Mag ik ? - Tim TaveirneMag ik ? - Tim Taveirne
Mag ik ? - Tim Taveirne
 
Introductieles 2015
Introductieles 2015Introductieles 2015
Introductieles 2015
 
Introductieles 2014-2015
Introductieles 2014-2015Introductieles 2014-2015
Introductieles 2014-2015
 
Introductieles 2013
Introductieles 2013Introductieles 2013
Introductieles 2013
 
Introductieles 2012
Introductieles 2012Introductieles 2012
Introductieles 2012
 
Intro studium
Intro studiumIntro studium
Intro studium
 

Derrrick Gosselin - Toekomstmakers

  • 1. TOEKOMSTMAKERS Toekomstdenken en Toekomstverkenning Derrick Gosselin 21 oktober 2014 als wetenschap ? Studium Generale – HoGent
  • 2. WAAROM IS DE TOEKOMST ZO MOEILIJK TE VOORSPELLEN?
  • 3. 3 DE REIS START IN…
  • 4. 4
  • 5. LUISTEREN: BEGIN VAN ALLE WIJSHEID Divinity School, Oxford, 2009 October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved The Lord (Martin) Rees of Ludlow Master of Trinity College (2004-2012) Astronomer Royal (sinds 1995) Chair of Newton at Cambridge President Royal Society (2005-2010) (°1942)
  • 6. TOEKOMSTMAKERS: TOEKOMSTDENKEN EN VERKENNEN http://www.jamesmartin.com/film/watch.cfm 6 Dr. James MARTIN (1933 - 2013) October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 7. 7 TOEKOMSTMAKERS: TOEKOMSTHANDELEN Professor Ian GOLDIN Directeur OMS ex-adviseur van Nelson Mandela Sheldonian Theater, Oxford, 2010 http://www.ted.com/talks/ian_goldin_navigating_our_global_future.html October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 8. TOEKOMSTMAKERS TOEKOMSTSTRUCTUREREN Professor Sir David KING Ex- Chief Scientific Advisor van de Eerste Minister SSEE, Oxford October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 9. IS TOEKOMSTDENKEN RELEVANT? October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 10.
  • 11. 11 TOEKOMSTDENKEN EN HANDELEN October 23, 2014 © DPGosselin. All Rights Reserved
  • 12. October 23, 2014 © DPGosselin. All Rights Reserved 12 DENKEN OVER HET ONDENKBARE
  • 13. October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved 13 DENKEN OVER HET ONDENKBARE (1944 – 1968)
  • 14. 14 DENKEN OVER HET ONDENKBARE October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 15. Herman KAHN Dr. STRANGELOVE (S.Kubrick) October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved 15 DENKEN OVER HET ONDENKBARE
  • 16. DENKEN OVER HET ONDENKBARE October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 18. EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN Toename complexiteit, onzekerheid, snelheid van verandering (omgeving) October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 19. October 23, 2014 © DPGosselin. All Rights Reserved 19 WETENSCHAPPELIJKE INZICHTEN WAAROM TOEKOMSTDENKEN ZO MOEILIJK IS
  • 20. EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN Onderzoek van Nisbett Traditioneel westers schilderij (Venus van Sandro Botticelli): vind de context rond het individu… October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 21. EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN Onderzoek van Nisbett Traditioneel Chinees Sanshui schilderij (“berg & water”): vind het individu in de context… October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 22. EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN Onderzoek van Tetlock October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved 22 Professor Philip Tetlock
  • 23. EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN Onderzoek van Tetlock  Hoe komt het, en hoe denkt men, zodat men zo vaak verkeerd voorspelt?  Wat bepaalt of iemand al dan niet een betrouwbaar advies geeft over de toekomst? 23 October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 24. EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved Egels - Vossen
  • 25. EEN PROBLEEM MET PROBLEMEN Conclusies Om beter toekomstgericht te denken:  Wees zeer sceptisch tegenover historische analogieën.  Redeneer in mogelijkheden en waarschijnlijkheden in toekomstige ontwikkelingen  Denk niet vanuit één gekozen dominante officiële toekomst.
  • 26. 26 GEEN TOEKOMST ZONDER LEIDERS Professor Daniel Kahneman Nobelprijs Economie 2002 October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved Erasmus Universiteit, Rotterdam, 2009
  • 27. GEEN TOEKOMST ZONDER LEIDERS complexiteit Visuele voorstelling van banktransacties op 24 uur (duizenden banken en tienduizenden verbindingen): $ 1.2 trillion per dag. (Bron: Fedwire interbank payment network). October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved Deep Water Horizon: niet erkennen van turbulente omgeving kan $$$ kosten!
  • 28. GEEN TOEKOMST ZONDER LEIDERS Relatie: Probleem - Leider October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 29. VAN DENKEN NAAR DOEN Een naam voor onwetendheid October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 30. VAN DENKEN NAAR DOEN Het geheugen van de toekomst October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 31. VAN DENKEN NAAR DOEN Het geheugen van de toekomst Kaart van Californië anno 1639 (Johannes Vingboons, Amsterdam 1639) – © Copyright: American Library of Congress October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 32. 32 VAN DENKEN NAAR DOEN Het geheugen van de toekomst “we perceive something as meaningful if it fits with a memory we have made of an anticipated future” Professor David H. Ingvar (1924 - 2002) ‘memories of the future’ October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 34. ZONDER METHODE GEEN TOEKOMSTDENKEN Onzekerheid vs. voorspelbaarheid VOORSPELBAARHEID ONZEKERHEID Hoog Hoog TOEPASSINGSDOMEIN VAN SCENARIO-DENKEN Laag Laag TIJD Snelheid waar de voorspelbaarheid afneemt en dus de onzekerheid toeneemt is functie van de turbulentie van de omgeving. MOGELIJKE TOEKOMSTEN VOORSPELBARE TOEKOMST October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 35. ZONDER METHODE GEEN TOEKOMSTDENKEN Beperkingen om te leren uit de toekomst We kunnen de toekomst niet voorspellen omdat we geen experimenten in de toekomst kunnen doen. October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved Reverend Thomas BAYES, FRS (1702-1761)
  • 36. VAN DENKEN NAAR DOEN Nood aan betere methoden Gebeurtenissen Patronen in het gedrag van systemen (Trends) Structuur van het systeem, causale relaties, drijvende krachten, assumpties October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 37. HOE ONZEKERDER DE TOEKOMST ... HOE MEER NOOD AAN VOORUITDENKEN October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 38. DENKEN OVER DE TOEKOMST 1945 1960 1970 1980 2010 October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 39. INITIATIEVEN IN DE WERELD … GEEN IN BELGIE October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 40. INSTITUUT VOOR DE TOEKOMST  Strategische debatten in Belgie of Vlaanderen? Onderwijs? Mobiliteit? Energie? Gezondheidzorg?  Enige land van de OESO die niet structureel aan toekomstverkenning doet en het zelf afschaft!  Overal ter wereld wordt geinvesteerd in toekomstdenken (China, Singapore, NL, FR, DK…)  Hoe kleiner een land hoe meer proactief het moet denken en handelen. October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 41. “Ce qui est nécessaire n’est jamais ridicule” Cardinal de Retz (1613-1679) October 23, 2014 © DP Gosselin. All Rights Reserved
  • 42. 42 DANK U M: derrick.gosselin@gtc.ox.ac.uk M: derrick.gosselin@gtc.oxon.org T: @DPGOSSELIN

Editor's Notes

  1. Wijziging in omgeving van beleid en bedrijf door: ↑ complexiteit ↑ snelheid van veranderingen ↑ onzekerheid Voorbeeld: Professor David King
  2. OVER WICKED PROBLEMEN…Wanneer biedt toekomst denken een betere methode? Bij moeilijk te definiëren problemen in grote complexiteit Bij het in kaart brengen van onzekerheden en risico’s Wanneer het verhogen van de toekomstgerichtheid van een groep, organisatie, regio of land cruciaal is voor het voortbestaan
  3. 12
  4. instrumenten uit verleden ontoereikend voor nieuwe omgeving methode van toekomstdenken om te anticiperen op toekomstige onzekerheden, op complexe problemen en op snelle veranderingen moderne technieken van toekomstdenken vinden hun oorsprong vanuit militaire problemen van veiligheid over bedrijfsuitdagingen naar overheidsbeleid
  5. Keith Grint typeerde problemen naargelang van de kenmerken van de omgeving waarin het probleem zich situeert: Een kritiek probleem: helder, vb ongeval (commanderen) Een bedwongen probleem: iets complexer, vb fabriek bouwen (managen – gekend proces) Een wicked probleem: complex, onzeker, verandering, vb Irak opbouwen na Saddam, gevolgen klimaat (juiste vagen stellen, strategisch debat)
  6. 19
  7. Onderzoek Nisbett: Onze culturele achtergrond beïnvloedt de wijze waarop we de omgeving interpreteren. Aziaten speuren vanuit hun culturele achtergrond veel meer naar veranderingen in de omgeving dan westerlingen, die veelal recht op hun doel afgaan en minder aandacht besteden aan de interpretatie van de veranderende context.
  8. Onderzoek door Tetlock bij experts naar hun voorspellingen Egels: één dominant idee (Karl Marx, Winston Chuchill, Le Corbusier) Vossen: (John Maynard Keynes, Niccolo Machiavelli) hoe breeder hun nieuwsgierigheid en belangstelling, hoe nauwkeuriger en correcter zij waren in voorspellingen. Om beter te worden in het interpreteren van de (toekomstige) omgeving moeten we sceptisch staan tegenover voor de hand liggende historische analogieën en redeneren in termen van mogelijkheden en waarschijnlijkheden in toekomstige ontwikkelingen, veeleer dan vanuit één gekozen dominante officiële toekomst. (onderzoek Tetlock)
  9. Waarom zorgt een turbulente omgeving voor slapeloze nachten? Waarom is turbulentie zo problematisch? Hoe overleven in een turbulente omgeving? (SAMENWERKEN) Relatie toekomstdenken en context
  10. Het onderzoek van Kahneman bracht nieuw inzicht in de relatie probleem-methode-oplossing. Kahneman ontdekte dat de vaardigheden die we moeten bezitten om complexe problemen te begrijpen en correct in te schatten, precies dezelfde zijn als de competenties die we nodig hebben omde personen te evalueren die de problemen aanbrengen. Of omgekeerd geformuleerd: om mensen naar waarde te schatten gebruiken we dezelfde vaardigheden als om complexe problemen te begrijpen en op te lossen. Leiders die niet in staat zijn complexe problemen in te schatten of te begrijpen, kunnen met andere woorden ook de waarde van de adviezen van hun medewerkers of raadgevers niet correct inschatten.. Belang goede leiders!!
  11. De kracht van de Memory of the Future blijkt bijvoorbeeld ook uit de oude kaart waarop California als een eiland werd voorgesteld, zelfs nadat expedities het tegendeel hadden vastgesteld.
  12. Onzekerheid is niet hetzelfde als gebrek aan voorspelbaarheid: toekomstdenken situeert zich in de ruimte waar de onzekerheid toeneemt en de voorspelbaarheid daalt.
  13. Een scenario is een chronologische beschrijving (draaiboek) van een reeks gebeurtenissen. Het is een samenhangend geheel van veronderstellingen dat de basis vormt voor toekomstprojecties. Een toekomstprojectie is een beschrijving van een mogelijke, waarschijnlijke of plausibele toekomst.
  14. De sleutel tot inzicht in de toekomst zit in het begrip van: de structuur de systemen de causaliteit van relaties en hun combinaties en effecten Aandacht voor sensemaking De scenariomethode creëert een forum waarbij beslissingsnemers dit structurele niveau van de verschillende krachten en hun combinaties kunnen exploreren
  15. instrumenten uit verleden ontoereikend voor nieuwe omgeving methode van toekomstdenken om te anticiperen op toekomstige onzekerheden, op complexe problemen en op snelle veranderingen moderne technieken van toekomstdenken vinden hun oorsprong vanuit militaire problemen van veiligheid over bedrijfsuitdagingen naar overheidsbeleid