SlideShare a Scribd company logo
ဒ ေါက်တာဒေဒ ာင်
BDS (Mdy), PhD (TMDU, Japan)
လူောမ ာျား တွက် သွာျားမမစ်တုကုသမှုဆုင်ရာ
သဒကာင်ျားစရာမ ာျား
Dental Implant Treatment for Patients
သွာျားမမစ်တု (သွာျားမမစ်တုစုက်မြင်ျား)ဆုတာ ဘာလဲ?
သ ွားမြစ်တု(implant fixture)ကု သ ွားနှုတ်ထ ွားရတဲဲ့နေရ က အရုွားထဲြ သ ွားအမြစ်ပံုစံအနေေဲဲ့
ထညဲ့်လုက်ပပွား အနပေါ်ကနေ သ ွားတုတပ်လုဲ့ရနအ င် မပြုလုပ်ထ ွားတ မြစ်ပါတယ်။ အြ ွားအ ွားမြငဲ့်
တုင်နတေယြ် (titanium)သတတြုေဲဲ့ မပြုလုပ်ထ ွားနလဲ့ရပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုထုတ်လုပ်တဲဲ့န ွားကုြပဏနတ ြ ွားစ ရနေပါပပ။ ကျွြ်ွားကင်တဲဲ့သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်၊
သ ွားမြစ်တုအထူွားကု ရ ဝေ်နတထံြ ကုသြှုခံယူမခင်ွားမြငဲ့် နအ င်မြင်တဲဲ့သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု
စတ်ခ စ ခံယူနုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့အခါ အဓကအနေေဲဲ့ နြွားရုွားထဲကု ထညဲ့်လုက်တဲဲ့သ ွားမြစ်တုဟ န ွားပတ်လည်
ြ ရတဲဲ့ အရုွားေဲဲ့ ကက်တမြစ်နေြုဲ့ လုပါတယ်။ အရုွားထဲြ နခ င်ြနေ ဲကကပ်နေရင် အနက င်ွား ံုွားပါ။
အခ ေ်ကက လ တ ေဲဲ့အြျှ သ ွားမြစ်တုြ က်နှာမပင်နပေါ်ြ အရုွားမြစ်နပေါ်နစတဲဲ့ ဲလ်နတ တမြည်ွားမြည်ွား
စုစည်ွားပ ွားြ ွားလ က မြစ်နပေါ်လ တဲဲ့အရုွားသစ်နတက သ ွားမြစ်တုကု ပုြုခုင်ပြဲနစပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုအနပေါ်ကနေ သ ွားတုတပ် င်ြုဲ့အတက် သ ွားမြစ်တုေဲဲ့သ ွားတုအစပ်ကက ွားြ ကက ွားခံတုင်
နလွား(abutment)ကု တပ် င်ရပါတယ်။ အဲဲ့ဒတုင်နလွားကု သ ွားမြစ်တုရဲဲ့အထဲြ ဝက်အူရစ်က
ထညဲ့်နလဲ့ရပပွား အနပေါ်ကနေ သ ွားတုအစပ်နလွား(crown)ကု တပ် င်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တု၊ ကက ွားခံတုင်နလွား ေဲဲ့ သ ွားတုအစပ်နတကု နအ က်ြ မပထ ွားတဲဲ့ ပံုနလွားြ ကကညဲ့်ပါ။
သ ွားတုအစပ်
သ ွားမြစ်တု
ကက ွားခံတုင်နလွား
သွာျားမရသူတုင်ျားကု သွာျားမမစ်တုစုက်ဒလျားလုရသလာျား
သ ွားမြစ်တု (dental implant)ကု ပံုြေ် ုရင် ကေ်ွားြ နရွားနက င်ွားတဲဲ့ အရွယ်နရ က်ပပွားသူနတြ
စုက်နုင်ပါတယ်။ အရွယ်နရ က်ပပွားသူနတရဲဲ့ နြွားရုွားနတဟ အြ အ ွားမြငဲ့် ကကွားထ ွားြှုရပ်သ ွားလုဲ့
သ ွားမြစ်တုစုက်လုဲ့ရပါပပ။ ငယ်ရွယ်နသွားတဲဲ့လူေှာနတကုနတ ဲ့ သ ွားမြစ်တုအစ ွားြထုွားနသွား ဲ
နြွားရုွားကကွားထ ွားြှုရပ်သ ွားတဲဲ့အခ ေ် လုအပ်တဲဲ့အခ ေ်နရ က်ြ သ ွားမြစ်တုကု စုက်သငဲ့်ပါတယ်။
န ွားလပ်၊အရက် အလေ်အကျွံနသ က်သူနတကု သ ွားမြစ်တုစုက်တဲဲ့အခါ ြလုလ ွားအပ်တဲဲ့မပဿေှာ
အခ ြုဲ့ ရနုင်ပါတယ်။ အေှာက က်နနွားတ ၊ နရရည်ြ သ ွားမြစ်တုပတ်လည်ြ ရတဲဲ့ သ ွားြံုွားေဲဲ့ သ ွားြံုွား
အရုွားနတကု ချွတ်ယင်ွားနစတ စသမြငဲ့် မြစ်လ နုင်ပါတယ်။
န ွားလပ်အလေ်အကျွံနသ က်သူနတကု အခ ေ်က လတစ်ခုအထ န ွားလပ်နလျှ ဲ့ြနသ က်ရင်၊
န ွားလပ်ြမြတ်ရင် သ ွားမြစ်တုစုက်နပွားနလဲ့ြရပါ ူွား။
လူေှာနတအနေေဲဲ့ နရ ဂါတစ်ခုခုရရင်၊ နရ ဂါတစ်ခုခုအတက် နသ က်နေတဲဲ့န ွားနတ ရနေရင်
သ ွားမြစ်တု ကုသြှုြခံယူြ ြြရဲဲ့ ရ ဝေ်၊ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်နတကု ကကြုတင်အသနပွား
ရပါြယ်။ ဒါြသ လုအပ်တဲဲ့ အထူွားကကပ်ြတ်ကုသြှုနတကု ကကြုတင်န င်ရွက်နုင်ြ မြစ်ပါတယ်။
က ေ်ွားြ နရွားြနက င်ွားတဲဲ့လူေှာအခြုဲ့ကု နရ ဂါအနမခအနေနပေါ်ြူတည်ပပွား သ ွားမြစ်တုကုသြှုနပွားြုဲ့
အ င်ြနမပတ နတ ရနေတတ်ပါတယ်။
န ွားလပ်နကက ငဲ့် သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု ထခုက်နစနုင်ပါတယ်။
န ွားနတ နသ က်နေလဲ၊ နရ ဂါရလဲ ကကြုနမပ ပါ။
သွာျားမမစ်တုစုက်လု ရသလာျား၊မရဘူျားလာျားဆုတာ ဘယ်လုသိုုင်သလဲ
ပထြအကကြ် သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ေဲဲ့နတဲ့ ံုတဲဲ့အခါ သ ွားမြစ်တုစုက်လုဲ့ ရ၊ြရ အ င်နမပ၊ြနမပ
သရနအ င် စစ်န ွားပါလြဲ့်ြယ်။ လူေှာရဲဲ့ က ေ်ွားြ နရွားေဲဲ့ ပတ်သက်တဲဲ့ အနကက င်ွားအရ နတကု
နြွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားြ နရ ဂါနတရနေလဲ ုတ အနသွားစတ် စစ်န ွားပါလြဲ့်ြယ်။
သ ွားဓါတ်ြေ်ရုက်တ ၊ သ ွားပံုယူတ နတကု အ ငဲ့် ငဲ့် လုပ်န င်ပါလြဲ့်ြယ်။
သ ွားဓါတ်ြေ်ေဲဲ့ သ ွားပံုစံယူထ ွားတ ကု အသံုွားမပြုပပွား သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ရြယဲ့်နေရ ကု ံုမြတ်နလဲ့
ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု ယ်နစ်နခ င်ွား ထညဲ့်ြလဲ၊ နြွားရုွားရဲဲ့အနမခအနေ နက င်ွားသလ ွား၊ ြနက င်ွား
ူွားလ ွား စသမြငဲ့် စစ်န ွား ံုွားမြတ်ပါလြဲ့်ြယ်။
သ ွားမြစ်တုကုသြှုြခံယူြ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ကေ်ွားြ နရွား နက င်ွားနေြုဲ့၊ နရ ဂါကင်ွားနေြုဲ့ကလည်ွား
အဓကအနမခခံအခ က်မြစ်ပါတယ်။ ဒါ ဲ့နကက ငဲ့် သ ွားြံုွားနရ ဂါနတ ကုသတ ၊ သ ွားြ တ ၊
ြနက င်ွားတဲဲ့သ ွားနတကု လုအပ်တဲဲ့ကုသြှုခံယူတ နတကု ကကြုတင်လုပ်ထ ွားတ ပုနက င်ွားပါတယ်။
အ ွားလံုွား စစ်န ွားပွားတဲဲ့အခါ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအတက် ရ ဝေ်က အနသွားစတ်ရင်ွားမပပါလြဲ့်ြယ်။
လူေှာအနေေဲဲ့ ြရင်ွားတဲဲ့အခ က်နတ၊ သခ င်တဲဲ့ အခ က်နတကု နြွားလုဲ့ရပါတယ်။ ကုသနုင်တဲဲ့ ကုသြှု
အြ ြုွားအစ ွားနတ၊ နရွွားခ ယ်စရ နတကုလည်ွား နမပ မပပါလြဲ့်ြယ်။
အနမခအနေေဲဲ့အခ ေ်နပွားနုင်ြှုအနပေါ်ြူတည်ပွား န ွားနနွားတဲဲ့အခ ေ်ေဲဲ့အ ငဲ့်နတ ြတူတတ်ပါ ူွား။
ကေ်မပြူတ ဒစ်ဂ စ်တယ်စေစ်ေဲဲ့ သ ွားပံုစံယူတ ၊ သ ွားဓါတ်ြေ်ရုက်တ နတ လုပ်ကကညဲ့်နုင်ပါတယ်။
လူေှာရဲဲ့သ ွားပံုစံကု ယူထ ွားပံု
လူေှာရဲဲ့သ ွားဓါတ်ြေ်
သွာျားမမစ်တုစုက်ဖု သွာျားိုင်ြံတွင်ျားက ေ်ျားမာဒေဖု လုသလာျား
သ ွားမြစ်တုစုက်ြယ်လုဲ့ စဥ်ွားစ ွားနေပ၊စံုစြ်ွားနေပ ုတ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားကေ်ွားြ နရွားကု သတမပြုလ
တဲဲ့သန ၊ သ ွားနှုတ်ထ ွားရတဲဲ့အနေအထ ွားမြစ်ြ ပါ။ သ ွားမြစ်တုြစုက်ခင်ြ သ ွားက ေ်ွားြ နရွားကု
ယ်လုဂရုစုက်ြလဲ၊ ယ်လုက ကယ်ြလဲ ုတ သထ ွားြုဲ့ အနရွားကကွားသလု သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားနရ ဂါ
မြစ်နစတဲဲ့အနကက င်ွားရင်ွားနတကု ေှာွားလည်သန နပါက်ထ ွားသငဲ့်ပါတယ်။ ဒါနတကု သြထ ွားရင်
စုက်ြယဲ့်သ ွားမြစ်တုကုလည်ွား နက င်ွားနက င်ွားဂရုစုက်နုင်ြ ြဟုတ်လုဲ့ သ ွားမြစ်တုကုသြှုက
နရရည်ြ ြနအ င်မြင်တတ်ပါ။
ခံတင်ွားအေံဲ့ ုွားရင်၊ သ ွားနတ ေဲဲ့ပွားလှုပ်နေရင်၊ သ ွားြံုွားနတ နသွားထက်နေရင် သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ေဲဲ့
မပသြုဲ့ လုအပ်ပါတယ်။ သ ွားြံုွားနရ ဂါမြစ်တဲဲ့အခါ သ ွားပတ်ပတ်လည်က အရုွားပြ ဏ တမြည်ွားမြည်ွား
ေည်ွားပါွားလ တတ်ပါတယ်။ ဒါ ုရင် သ ွားမြစ်တုစုက်တဲဲ့အခါ အလယ်တကူစုက်လုဲ့ြရ ဲ အရုွားတု
အစ ွားထုွားကုသြှုကုပါ တဲပပွား လုပ်ရနလဲ့ရတ ြုဲ့ ပုြုခက်ခဲက ကုေ်ကစရတ် ပုြ ွားနုင်ပါတယ်။
သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားသေဲ့်ရင်ွားြှုရပပွား ကေ်ရနေနသွားတဲဲ့ သ ဝသ ွားနတကု ြထခုက်နအ င် ထေ်ွားထ ွားနုင်ြ
လုအပ်လုဲ့စုက်လုက်ရတဲဲ့သ ွားမြစ်တုနလွားနတကုလည်ွား အလ ွားတူ ြထခုက်နအ င်ဂရုစုက်ပွား
နရရည် အသံုွားမပြုနုင်ြ မြစ်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုန ွားက သ ဝသ ွားြ ုွားရွ ွားနေတဲဲ့သ ွားြံုွားနရ ဂါနကက ငဲ့် အရုွားပြ ဏေည်ွားသ ွားရင်
န ွားြ စုက်ထ ွားတဲဲ့ သ ွားမြစ်တုကုလည်ွား ထခုက်နစနုင်ပါတယ်။
သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားကေ်ွားြ ရဲဲ့လ ွား ုတ ?
 သ ွားြံုွားနရ ဂါနတ ရသလ ွား
 သ ွားန ွားနမြဲ့ပုွားစ ွားထ ွားတ နတ ရသလ ွား
စသမြငဲ့် စစ်န ွားကကညဲ့်ြ သရြ ပါ
သွာျားမမစ်တုကုသမှုြံယူတာ ြ ေ်ဘယ်ဒလာက်နကာိုုင်သလဲ
သ ွားမြစ်တုကုသြှုခံယူတဲဲ့အခါ ကက ြယဲ့်အခ ေ်ကု သလုကကပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုခံယူြယ်လုဲ့
ံုွားမြတ်ပပွားနေှာက် ယ်အခ ေ်ြ သ ွားမြစ်တုကု အသံုွားမပြုပပွား စ ွားလုဲ့ရြလဲ သခ င်ကကပါတယ်။
ပံုြေ် ုရင် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပွားနေှာက် သ ွားတုအစပ်နလွား တပ် င်ပပွားတဲဲ့အခ ေ်အထ (၆) ပတ်ြ
(၆)လ အထ ကက နုင်ပါတယ်။ လူေှာရဲဲ့ နြွားရုွားအနေအထ ွားေဲဲ့ ကေ်ွားြ နရွားအနပေါ် ြူတည်ပါတယ်။
လူေှာရဲဲ့ နြွားရုွား၊ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ က အရုွားအနေအထ ွားနက င်ွားြေ်နေရင် သ ွားမြစ်တုရဲဲ့
အနပေါ်ြ သ ွားတုအစပ်နလွားကု မြေ်မြေ်တပ် င်ပပွား အခ ေ်တုအတင်ွား အသံုွားမပြုလုဲ့ ရနုင်ပါတယ်။
အရုွားအနေအထ ွား သပ်ြနက င်ွားတဲဲ့အခါ ပုဂရုစုက်ပွား အခေ်ပုနပွားရပါတယ်။ ဒါြသ အရုွားထဲြ
သ ွားမြစ်တုနလွားက ပုြုခုင်ပြဲလ ြ မြစ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ထ ွားတဲဲ့ နြွားရုွားနေရ က
အရုွားအနေအထ ွားနပေါ်ြူတည်ပပွား နစ ငဲ့်ရတဲဲ့အခ ေ်က (၆)လထက်ပုပွားလည်ွား ကက တတ်ပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုကုသမှုမြံယူမီ ဘာဒတွ သထာျားသင်သလဲ
သ ွားမြစ်တုကုသြှုြခံယူြ သထ ွားသငဲ့်တ နတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအစအစဥ်၊
ကုသြှုအနကက င်ွားအရ ေဲဲ့ပတ်သက်ပပွား အနစ်ခ ြုပ်နရွားသ ွားတင်မပထ ွားတ ကု လူေှာအတက် နပွားနလဲ့
ရပါတယ်။ အဲဲ့ဒအနစ်ခ ြုပ်ထဲြ လူေှာရဲဲ့ ြကုသြ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားကေ်ွားြ နရွားအနမခအနေအပါအဝင်
သ ွားမြစ်တုြထညဲ့် ဲ တမခ ွားလုပ်လုဲ့ ရနုင်တဲဲ့ သ ွားစုက်ကုသြှုအြ ြုွားြ ြုွားကု နြေါ်မပထ ွားနလဲ့ရပါတယ်။
ဒါ ဲ့အမပင် ကုသတဲဲ့အခါ လုပ်ရြယဲ့်အ ငဲ့်နတ၊ ကုသြှုကက ခ ေ်၊ ထညဲ့်ြညဲ့် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်၊
ကုေ်ကစရတ်တုဲ့ကု ထညဲ့်သင်ွားနရွားသ ွားထ ွားသငဲ့်ပါတယ်။ လူေှာတစ်ဥွားခ င်ွားအလုက် သငဲ့်နတ ်တဲဲ့
ကုသြှုေဲဲ့ပတ်သက်ပပွား လုအပ်သလု န ွားနနွားပါလြဲ့်ြယ်။
သွာျားမမစ်တုစုက်လုက်ရင် ဘယ်ဒလာက်နကာနကာြံသလဲ
သ ွားမြစ်တုစုက်လုက်ရင် တစ်သက်လံုွား သံုွားလုဲ့ရသ ွားြလ ွား ုပွား နြွားနလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု
ပတ်ပတ်လည်ြ ရတဲဲ့ သ ွားြံုွားသ ွားနတ က ေ်ွားြ နေြယ်၊ သက်နသ ငဲ့်သက်သ ေဲဲ့ စ ွားလုဲ့ရနေတယ်
ုရင် လူေှာအနေေဲဲ့ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားသေဲ့်ရင်ွားနရွားြေ်ြေ်လုပ်န င်နပွားပါက သ ွားမြစ်တုနလွားလည်ွား
အ င်နမပနေပပွား နရရည်အသံုွားမပြုလုဲ့ ရနေြ မြစ်ပါတယ်။ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ေဲဲ့ ြေ်ြေ်မပသပပွား
သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားသေဲ့်ရင်ွားနရွားပံုြေ်လုပ်န င်တဲဲ့အနပေါ်ြူတည်ပပွား ကက ရည်ခံြှု က မခ ွားနုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားပပွား သေဲ့်ရင်ွားနရွားနသခ ြလုပ်၊ ဂရုြစုက် ဲ ပစ်ထ ွားရင် သ ွားနခ ွားလ နတ၊
သ ွားနက က်နတ ကပ်လ ပပွား သ ဝသ ွားနတြ သ ွားြံုွားနရ ဂါနတမြစ်သလု မြစ်လ နုင်ပါတယ်။
အဲဲ့ဒလုမြစ်လ တဲဲ့အခါ ြကုသ ဲ ထ ွားလုက်ရင် သ ွားြံုွားနယ င်မခင်ွား၊ နသွားထက်မခင်ွား၊ ေှာမခင်ွား၊
သက်နသ ငဲ့်သက်ေှာြရမခင်ွား စသမြငဲ့် မြစ်လ နုင်ပါတယ်။ ဒါ ဲ့နကက ငဲ့် သ ွားမြစ်တုကု ဂရုြစုက်ရင်
သ ဝသ ွားနတလုပဲ ပ က်စွားသ ွားနုင်ပါတယ်။ သေဲ့်ရင်ွားနရွားနသခ လုပ်ပါက တစ်သက်လံုွားခံတဲဲ့
သ ဝသ ွားနတ ရသလု သ ွားမြစ်တုနတကလည်ွား အလ ွားတူပါပဲ။
နက င်ွားြေ်တဲဲ့အရုွားပြ ဏရတဲဲ့ နြွားရုွားထဲကု စုက်ထ ွားတဲဲ့ သ ွားမြစ်တုကု နသနသခ ခ ဂရုစုက်ပွား
ထေ်ွားသြ်ွားသေဲ့်ရင်ွားနရွားလုပ်ြယ် ုရင် နစ်နပါင်ွားြ ွားစ ကက ရည်ခံနုင်ြ မြစ်ပပွား တစ်သက်လံုွား
အသံုွားမပြုသ ွားလုဲ့ ရနုင်ပါလြဲ့်ြယ်။ ဒါနပြယဲ့် သ ွားတုအစပ်နတ၊ သ ွားြ တ နတကု လုအပ်သလု
မပေ်လည်မပြုမပင်ရနလဲ့ရသလု သ ွားမြစ်တုနပေါ်က သ ွားအစပ်ကုလည်ွား လုအပ်သလု မပေ်လည်မပြုမပင်ရ
နလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု၊သ ွားအစပ်ြ ဟသ ွားတ ၊ ကဲသ ွားတ ၊ ပဲဲ့သ ွားတ ၊ ကြုွားသ ွားတ နတ
မြစ်လ ခဲဲ့ရင် မပေ်လည်မပင် င်ရပါြယ်။
သွာျားမမစ်တုတစ်ဒြ ာင်ျား ဒလေါ်မာ သွာျားတုဘယ်ိုစ်ဒြ ာင်ျား တလ်ထာျားိုုင်သလဲ
သ ွားတုတစ်နခ င်ွားစုက်ြုဲ့ သ ွားမြစ်တုတစ်နခ င်ွားအသံုွားမပြုနုင်သလု သ ွားနတအြ ွားကကွားြရရင်
သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု ပုြုအသံုွားမပြုရပါတယ်။ အံကပ်နတ၊ သ ွား (၃) နခ င်ွား၊ (၄)နခ င်ွား
တဲထ ွားတဲဲ့ သ ွားတုအစပ်တံတ ွားပံုစံနတကုလည်ွား သ ွားမြစ်တုနပေါ်ြ မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။
နယ ုယ အ ွားမြငဲ့် သ ွားတစ်နခ င်ွားြရလျှင် သ ွားမြစ်တုတစ်နခ င်ွားစုက်ပွား အစ ွားထုွားကကပါတယ်။
သ ွားနတ အြ ွားကကွားြရတ ြ ြုွား ုရင် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု လုအပ်သလု ထပ်တုွားပပွား စုက်ရပါ
ြယ်။ ြရတဲဲ့သ ွားအနရအတက်အလုက် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု ထပ်တူ သံုွားစရ ြလုပါ ူွား။
သ ွားမြစ်တုစုက်ြယဲ့် နြွားရုွားရဲဲ့နက င်ွားြေ်ြှုေဲဲ့ အရုွားပြ ဏအနပေါ် ြူတည်ပွား သ ွားမြစ်တုအနရအတက်
က မခ ွားသ ွားပါလြဲ့်ြယ်။
အံကကတ်တတ်တဲဲ့လူေှာနတကု သ ွားမြစ်တုစုက်တဲဲ့အခါ သ ွားမြစ်တုကု ဒဏ်ပုမြစ်နစတတ်ပါတယ်။
ည က်အပ်နေစဥ် အံကကတ်တတ်တဲဲ့သူနတအနေေဲဲ့ ဒအက ငဲ့်ကု ြြ သ သတြထ ွားြတတ်ပါ။
အံကကတ်တတ်သူနတရဲဲ့ သ ွားနတြ အနပေါ်ယံန ကလ နတ ပါွားကုေ်တ ၊ ပဲဲ့ကုေ်တ ၊ သ ွားြ ထ ွားရင်
နရရည်ြခံ ဲ ကဲကုေ်တ နတ မြစ်တတ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်တဲဲ့အခါ ဒအခ က်ကု ထညဲ့်သင်ွား
စဥ်ွားစ ွားရြ မြစ်ပပွား လုအပ်သလု သ ွားမြစ်တုအနရအတက် ပုထညဲ့်မခင်ွား၊ အံကကတ်ဒဏ်ကု ခံနုင်ြယဲ့်
သ ွားအစပ်ကု နရွွားခ ယ်အသံုွားမပြုမခင်ွား၊ အံကကတ်တတ်သူနတအတက် ည က်တပ် င်အသံုွားမပြုရေ်
အံကပ်ပံုစံသ ွားအစပ် (bite guard) မပြုလုပ်နပွားမခင်ွားတုဲ့ န င်ရွက်နပွားပါတယ်။
ဒအခ က်နတကု သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်က တစ် ငဲ့်ခ င်ွားန ွားနနွားပွား အနသွားစတ်ရင်ွားမပပါလြဲ့်ြယ်။
အံကပ်ပံုစံသ ွားအစပ် (bite guard)
သွာျားမမစ်တုသွာျားတုစုက်လံု ဆင်ဆင်
ပံုြေ် ုရင် သ ွားမြစ်တုစုက်တဲဲ့အခါ (၃)လ ြ (၉)လအတင်ွား အ ငဲ့် ငဲ့်လုပ်န င်ရနလဲ့ရပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုစုက်ရ ြ ပံုစံနတ အြ ြုွားြ ြုွားရနပြယဲ့် အြ ွားအ ွားမြငဲ့် နအ က်ပါအ ငဲ့်နတ ရပါြယ်။
၁။ စြ်ွားသပ်က ကုသြှုစစဥ်မခင်ွား - ဒအ ငဲ့်ြ လုပ်လုဲ့ရတဲဲ့ကုသြှုနတ၊ သ ွားမြစ်တုစုက်လုဲ့ မြစ်-
ြမြစ်နတကု ရင်ွားမပန ွားနနွားပါတယ်။ ဓါတ်ြေ်ရုက်၊ သ ွားပံုစံယူထ ွားပါတယ်။ ကုသြှုအနသွားစတ်ကု
ြတ်တြ်ွားတင်တ ၊ ကုသြှုအ ငဲ့် ငဲ့်အနကက င်ွားေဲဲ့ ကုေ်က စရတ်နတကု အသနပွားနမပ မပပါတယ်။
၂။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်မခင်ွား - သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ရေ် ထံုန ွား (လုအပ်လျှင် စတ်ပငြ်န ွား စသမြငဲ့်)ကု
အသံုွားမပြုပါတယ်။ ပုွားြ ွားကင်စင်နစရေ် စေစ်တကလုပ်ပါတယ်။ နြွားရုွားရဲဲ့အရုွားပြ ဏေည်ွားနေရင်
အရုွားပြ ဏပုြ ွားလ နအ င် အရုွားအစ ွားထုွား မြညဲ့်နပွားနလဲ့ရပါတယ်။
၃။ သ ွားမြစ်တုနငဲ့်အရုွားနပါင်ွားစပ်ခ ေ်က လ - သ ွားမြစ်တုေဲဲ့အရုွားနပါင်ွားစပ်သ ွားြုဲ့ လူေှာရဲဲ့အရုွားနပေါ်
ြူတည်ပွား (၆)ပတ်ြ (၆)လအထ ကက နုင်ပါတယ်။ ဒက လအတင်ွားြ ယ ယအံကပ်နလွားနတ (သုဲ့)
သ ွားတံတ ွားပံုစံနလွားနတကု သငဲ့်နတ ်သလု တပ်နပွားကကပါတယ်။ တစ်ခ ြုဲ့နကဲ့စ်နတြ နတ ဲ့
ယ ယသ ွားတုအစပ်ကု ခ က်ခ င်ွားတပ်နပွားထ ွားနလဲ့ရပါတယ်။
၄။ သ ွားတုအစပ်တပ် င်မခင်ွား - သ ွားမြစ်တုေဲဲ့အရုွားနပါင်ွားစပ်သ ွားပပွားနေှာက် သ ွားမြစ်တုနပေါ်ြ
သ ွားတုနတ တပ် င်က အသံုွားမပြုနုင်ပပမြစ်ပါတယ်။ သ ွားအစပ်၊ သ ွားတုတံတ ွားပံုစံ၊ အံကပ်
စသမြငဲ့် တပ် င်ြုဲ့အတက် သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ေဲဲ့သ ွားတုပည ရင်နတက မပြုလုပ်နပွားပါတယ်။
၅။ သ ွားမြစ်တုကု ဂရုစုက်မခင်ွား - သ ွားမြစ်တုကု နေှာက် ံုွားအ ငဲ့်အထ ကုသြှုနပွားပွားတဲဲ့အခါ
လူေှာအနေေဲဲ့ ညေ်ကက ွားတဲဲ့အတုင်ွား သေဲ့်ရင်ွားနရွားြေ်ြေ်လုပ်ရပါြယ်။ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားန ွားခေ်ွားြ
သ ွားမြစ်တု၊ သ ွားြံုွား၊ နြွားရုွားအနေအထ ွားေဲဲ့ သ ွားတုအစပ်နတကု ပံုြေ်မပသက စစ်န ွားသငဲ့်ပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုစုက်မယ်ဒေရာလတ်လည်က ရုျား ဒေ ထာျားကု စစ်ဒဆျားမြင်ျား
သ ွားမြစ်တုစုက်ြုဲ့ နြွားရုွားအနေအထ ွား၊ အရုွားအရည်အနသွားေဲဲ့ အရုွားပြ ဏကု ယ်လုသနုင်ြလဲ။
ရုွားရုွားသ ွားဓါတ်ြေ်နတ ရုက်တဲဲ့အခါ 2Dပဲ မြင်ရပါလြဲ့်ြယ်။ 2Dဓါတ်ြေ်ြ အရုွားကု က်နပါင်ွားစံုက
ကကညဲ့်လုဲ့ြရပါ ူွား။ အရုွားရဲဲ့ အနေအထ ွားကု က်နပါင်ွားစံုကနေ အနသွားစတ်ကကညဲ့်ပွား ံုွားမြတ်ြုဲ့
လုအပ်ရင် ပုြုအ ငဲ့်မြငဲ့်တဲဲ့ CBCT 3Dဓါတ်ြေ်ကု အသံုွားမပြုက စစ်န ွားနုင်ပါတယ်။
CBCT ဓါတ်ြေ်ကု အသံုွားမပြုမခင်ွားမြငဲ့် အရုွားေဲဲ့ပတ်သက်တဲဲ့ အရည်အနသွားေဲဲ့ပြ ဏကု သနုင်သလု
အရုွားထဲြ ရတဲဲ့ အ ရံုနကက ၊နသွားနကက နလွားနတရဲဲ့လ ွားရ ကု ကကညဲ့်ရှုနုင်ြ မြစ်ပါတယ်။
2Dဓါတ်ြေ်
3D CBCT ဓါတ်ြေ်
ရုျားလမာဏဆံုျားရံှုျားမှုကု ဘာဒတွက မဖစ်ဒစတတ်သလဲ
သ ွားတစ်နခ င်ွား ံုွားရံှုွားသ ွားရင်၊ သ ွားနှုတ်လုက်ရပ ုရင် သ ွားအမြစ်ပတ်ပတ်လည်ြ ရခဲဲ့တဲဲ့ အရုွား
ပြ ဏ တမြည်ွားမြည်ွား ေည်ွားသ ွားပါတယ်။ သ ွားနှုတ်ပွား ပထြ ံုွားလနတြ အရုွား ံုွားရံှုွားြှုပုြ ွားတယ်။
လူေှာတစ်ဥွားခင်ွားအလုက် အရုွား ံုွားရံှုွားြှုပြ ဏအေည်ွားအြ ွားက မခ ွားပါတယ်။ သ ွားနှုတ်ပွားနေှာက်
က ေ်ခဲဲ့တဲဲ့အနပါက်ထဲြ အရုွားတုမြညဲ့်ထ ွားတ ၊ အရုွား ံုွားရံှုွားြှုေည်ွားနအ င်မပြုလုပ်ထ ွားတ နတလည်ွား
လုပ်လုဲ့ရပါတယ်။
အံကပ်တပ်တဲဲ့လူေှာနတ နမပ နလဲ့ရတဲဲ့ အံကပ်က တမြည်ွားမြည်ွားနခ င်လ တယ် ုတ လူေှာရဲဲ့
နြွားရုွားက တမြည်ွားမြည်ွားနသွားသ ွားတတ်လုဲ့ပဲ မြစ်ပါတယ်။ စ ွားနသ က်တဲဲ့အခါ အံကပ်က သ ွားြံုွားေဲဲ့
သ ွားြံုွားနြွားရုွားကု တုက်ရုက်ြပပွား စ ွားတဲဲ့ဝါွားတဲဲ့ဒဏ်ကု ခံရတ နကက ငဲ့် မြစ်ပါတယ်။ ဒါ ဲ့နကက ငဲ့်
အံကပ်နရရည်တပ်ထ ွားတဲဲ့လူေှာနတကု သ ွားမြစ်တုစုက်ြုဲ့လုပ်တဲဲ့အခါ အရုွားပြ ဏေည်ွားနေတတ်
တ နတဲ့ရပါတယ်။
သ ွားြံုွားနရ ဂါနကက ငဲ့် သ ွားအမြစ်ပတ်ပတ်လည်က အရုွားပြ ဏေည်ွားပါွားသ ွားပပွား သ ွားနတ လှုပ်လ ၊
ေဲဲ့လ တတ်ပါတယ်။ ံုွားရံှုွားသ ွားတဲဲ့ အရုွားပြ ဏကု မပေ်လည်ရရနအ င် အရုွားအစ ွားထုွားကုသြှု၊ အရုွား
အသစ် မြစ်နပေါ်လ နစတဲဲ့ ကုသြှုနတကု လုပ်န င်နုင်ပါတယ်။
သ ွားနှုတ်ပွားနေှာက် အရုွားတုအစ ွားထညဲ့်မခင်ွား
သွာျားမမစ်တုစုက်မြင်ျားက ရုျားလမာဏဆံုျားရံှုျားမှုကု ထေ်ျားဒလျားိုုင်သလာျား
သ ွားမြစ်တုစုက်မခင်ွားရဲဲ့ နက င်ွားတဲဲ့အခ က်နတထဲက တစ်ခုကနတ ဲ့ သ ွားမြစ်တုန ွားပတ်လည်ြ
အရုွားပြ ဏကု ထေ်ွားထ ွားမခင်ွားမြငဲ့် အရုွား ံုွားရံှုွားြှုကု ေည်ွားနစပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကု အသံုွားမပြုပပွား
အစ ွားအစ စ ွားနသ က်မခင်ွား၊ စက ွားနမပ မခင်ွား စသမြငဲ့် မပြုလုပ်နပွားမခင်ွားဟ သ ွားမြစ်တုန ွားက
အရုွားနတကု ပုြုနက င်ွားြေ်လ နစနုင်ပါတယ်။ အရ အ ွားလံုွားြ ကေဲ့်သတ်တ ွားမြစ်ခ က်နတရသလု
သ ွားမြစ်တုကု အသံုွားမပြုပပွားြလုပ်ရြယဲ့်အခ က်နတလည်ွား ရတ ြုဲ့ လူေှာနတအနေေဲဲ့ န င်ရေ်၊
နရ င်ရေ်နတကု ြြတုဲ့ရဲဲ့ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ေဲဲ့န ွားနနွားနြွားမြေ်ွားတုင်ပင်ထ ွားသငဲ့်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားပပွား သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားသေဲ့်ရင်ွားနရွားကု နသခ ြလုပ်ရင်နတ ဲ့ အရုွား ံုွားရံှုွားြှုကု
မြစ်နစနုင်တ ြုဲ့ နသခ ဂရုစုက်သငဲ့်ပါတယ်။ လုအပ်လ ရင် သ ွားမြစ်တုပတ်ပတ်လည်ြ အရုွား
အစ ွားထုွားကုသြှုကု မပြုလုပ်နပွားရပါလြဲ့်ြယ်။
သွာျားမမစ်တုကုသမှုမပလီျားြင်မာ ယာယီသွာျားတု တလ်ထာျားလုရသလာျား
စက ွားနမပ ုတဲဲ့အခါ၊ ပပံြုွားတဲဲ့အခါ မြင်ရတဲဲ့ နရဲ့သ ွားနတြရလုဲ့ သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု ခံယူတဲဲ့အခါ
သ ွားမြစ်တုကုသြှုခံယူနေစဥ်အတင်ွားြ ယ ယသ ွားတုနလွားနတကု တပ် င်ထ ွားရင်
လူေှာနတအတက် ပုအ င်နမပတ နတဲ့ရပါတယ်။ တပ် င်ထ ွားလုဲ့လည်ွား ရပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုကုသြှုြ သ ွားမြစ်တုေဲဲ့အရုွားတစ်သ ွားတည်ွားမြစ်ြုဲ့ အခ ေ်တစ်ခုအထ နစ ငဲ့်ရတတ်တ ြုဲ့
ကုသြှုြပပွား ံုွားခင် ကက ွားက လြ ယ ယသ ွားတုနလွားနတ တပ် င်ထ ွားလုဲ့ ရနုင်ပါတယ်။
သ ွားတုမပြုလုပ်တပ် င်နုင်တဲဲ့ ေည်ွားလြ်ွားအြ ြုွားြ ြုွားရတ ြုဲ့ လူေှာရဲဲ့ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ြ
လူေှာေဲဲ့အ င်နမပနုင်ြယဲ့်သ ွားတုကု တပ် င်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။
တပ်ထ ွားတဲဲ့ ယ ယသ ွားတုနတကု အသံုွားမပြုပွား ဝါွားြတဲဲ့အခါ နအ က်ြ ရတဲဲ့ သ ွားမြစ်တုကု ြအ ွား
သက်နရ က်ရင် အ င်ြနမပမြစ်နုင်တ ြုဲ့ သတထ ွားရပါြယ်။
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပပွားနေှာက် သ ွားမြစ်တုကု အသံုွားမပြုပပွား စ ွားြုဲ့၊ဝါွားြုဲ့အတက် အခ ေ်နပွားရပါတယ်။
သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားန ွားခေ်ွားြ တပ်ထ ွားတဲဲ့သ ွားတုနလွားနတကု ညနပွားတ နတ လုပ်ရနလဲ့ရပါတယ်။
ယ ယသ ွားတုနလွားေဲဲ့ အပြဲတြ်ွားတပ် င်အသံုွားမပြုရြယဲ့် သ ွားတုက ြတူပါ ူွား။ လပြှု၊ ခုင်ခံဲ့ြှု
စသမြငဲ့် က မခ ွားသ ွားပါလြဲ့်ြယ်။
ယနေဲ့နခတ်ြ နတ ဲ့ သ ွားတုနတကု ဒစ်ဂစ်တယ်ကေ်မပြူတ စေစ်ေဲဲ့မပြုလုပ်လ နုင်ပပမြစ်လုဲ့
ပုြုတက လပသပ်ရပ်လ တ နတဲ့ရပါတယ်။
သဘာဝသွာျားဒတွရဲဲ့ ောျားမာ သွာျားမမစ်တု ထည်လုရလေါသလာျား
သ ွားမြစ်တုနတကု နှုတ်ထ ွားရတဲဲ့သ ွားနေရ နတြ မပေ်မြညဲ့်ြုဲ့အတက် မပေ်စုက်ရတ မြစ်ပါတယ်။
ဒါ ဲ့နကက ငဲ့် မပေ်စုက်ရြယဲ့်နေရ ရဲဲ့န ွားေှာွားြ သ ဝသ ွားနတရနေတ ြ ွားပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကု
သ ဝသ ွားန ွားြ ထညဲ့်လုဲ့ရပါတယ်။
န ွားေှာွားြ ရတဲဲ့ သ ဝသ ွားနတရဲဲ့ သ ွားအမြစ်နတက နက က်နေရင်၊ အရြ်ွားနစ င်ွားနေရင် နသခ
ဂရုစုက်ပွား သ ွားအမြစ်ကု ြထနအ င် ထညဲ့်ရပါတယ်။ သတြထ ွား ဲ ထညဲ့်ြရင် သ ွားအမြစ်ကု
ထခုက်နစနုင်ပါတယ်။ ဒါနပြယဲ့် ယနေဲ့နခတ်ြ သံုွား က်မြင် 3D ဓါတ်ြေ်နတကု အသံုွားမပြုပပွား
ထခုက်ြှုြရရေ် ကကြုတင်အနသွားစတ် စစဥ်ကုသနုင်နေပပမြစ်ပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုဒတွ ဒလေါ်က သွာျားတုဒတွကု တွဲထာျားလုရသလာျား
သ ွားမြစ်တုနတ တစ်ခုထက်ပွား စုက်တဲဲ့အခါ အနပေါ်က သ ွားတုနတကု တဲပွား တပ်နလဲ့ရပါတယ်။
နှုတ်ထ ွားရတဲဲ့သ ွားတစ်နခ င်ွားကု စုက်ြုဲ့အတက် န ွားက သ ဝသ ွားနစ်နခ င်ွားကု စပ်ပပွား
စုက်သလု သ ွားမြစ်တုနစ်နခ င်ွားအနပေါ်ြ သ ွားတုသံုွားနခ င်ွားစ တဲထညဲ့်တ နတ လုပ်လုဲ့ရပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုနတအနပေါ်က သ ွားတုနတကု တဲပွားတပ်မခင်ွားမြငဲ့် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု
လုအပ်သနလ က်သ ထညဲ့်နုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုနတရဲဲ့ အရုွားထဲြ တည်ရနေြယဲ့်အနေအထ ွားေဲဲ့ အစ ွားအစ စ ွားနသ က်တဲဲ့အခါ
ကနရ က်လ ြယဲ့် အ ွားသက်နရ က်ြှုအနပေါ်ြ ြူတည်ပပွား တဲသငဲ့်၊ြတဲဲ့သငဲ့် စဥ်ွားစ ွားရပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုနတ အြ ွားကကွားစုက်ပပွား အနပေါ်က သ ွားတုနတကု အကုေ်တဲထ ွားတ ထက် အပုင်ွားလုက်
နလွားနတ တဲပွားစုက်ြယ် ုရင်လည်ွား မပင်စရ ရလုဲ့မပင်တဲဲ့အခါ ပုြုလယ်ကူနုင်တ နတဲ့ရပါတယ်။
နြွားရုွားရဲဲ့ပြ ဏေဲဲ့အရည်အနသွား၊ ထညဲ့်ြယဲ့်သ ွားမြစ်တုနတရဲဲ့ အနရအတက်ေဲဲ့စုက်ြယဲ့်နေရ နတကု
ကကညဲ့်ပွား ယ်လုအနေအထ ွားေဲဲ့ တဲြလဲ၊ခဲြလဲ ုတ ကု ံုွားမြတ်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။
သွာျားမမစ်တုထည်တဲ ြေါ ောသလာျား၊ သက်ဒသာင်သက်သာ ရလေါမလာျား
သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားန ွားခေ်ွားြ ထံုန ွားေဲဲ့ န ွားကုသြှုခံယူြူွားတဲဲ့သူနတကနတ ဲ့ ထံုန ွားရဲဲ့အ ေသင်ကု
သကကပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားနှုတ်တဲဲ့အခါြ သံုွားတဲဲ့ထံုန ွားြ ြုွားကုပဲ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့နေရ ြ သံုွားနလဲ့
ရပါတယ်။ စုက်ြယဲ့် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ေဲဲ့ နြွားရုွား၊သ ွားြံုွားအနေအထ ွားနပေါ်ြူတည်ပပွား ကုသခ ေ်
ြတူကကပါ ူွား။ သ ွားမြစ်တုတစ်နခ င်ွားထဲစုက်ြုဲ့ ုရင် ြေစ် (၃၀)အတင်ွား ကက နုင်ပပွား သ ွားမြစ်တုနတ
အြ ွားကကွားစုက်ြယ်၊ အရုွားအစ ွားထုွားထညဲ့်တ နတ လုပ်ြယ် ုရင်နတ ဲ့ အခ ေ်ပုပွား ကက သ ွားြ ပါ။
ထံုန ွားနကက ငဲ့် ေှာက င်မခင်ွားြရနုင်ပါ ူွား။ နသနသခ ခ ထံု၊ြထံုကု ရ ဝေ်က စြ်ွားကကညဲ့်တဲဲ့အခါ
နမပ မပမခင်ွားမြငဲ့် ရ ဝေ်က လုအပ်သလု လုပ်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ နလွားက သ ွားြံုွားသ ွားကု လေ်ပွား အရုွားထဲကု သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြ မြစ်လုဲ့
ထညဲ့်ပွားတဲဲ့အခါ အေည်ွားငယ် ြူွားနယ င်တ ၊ တစ်ခါတစ်ရံ နသွားနမခဥနေတတ်တ ြ ြုွား ရက်အေည်ွား
ငယ်ကက မြစ်တတ်ပါတယ်။
လူေှာအြ ွားစုအတက်နတ ဲ့ နခါင်ွားကုက်လုဲ့နသ က်တဲဲ့ အကုက်အခဲနပ က်န ွားကု ရက်အေည်ွားငယ်
နသ က်ရင် အ င်နမပပါတယ်။ ေှာနေပွား ြသက်သ ရင်နတ ဲ့ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားတဲဲ့ ရ ဝေ်ကု
ပုပွားအ ေသင်မပင်ွားတဲဲ့ အကုက်အခဲနပ က်န ွားကု နပွားြုဲ့ နတ င်ွားယူနုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပွားနေှာက် အေှာက က်တ ကလည်ွား ပံုြေ်အတုင်ွားပဲ ုရင် (၁)ပတ်-(၁၀)ရက်အကက
ြ ခ ြုပ်ရုွားနလွားနတ မြည်လုဲ့ရပါပ။ ပထြရက်အေည်ွားငယ်အတင်ွားြ ြခံြရပ်နုင်နအ င် ေှာက င်
ကုက်ခဲတ ၊ ြူွားနယ င်တ နတမြစ်ရင် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားတဲဲ့ ရ ဝေ်ကု အသနပွားရပါြယ်။
တစ်ခုခု ြရင်ွားတ ရရင်၊ သခ င်ရင် ခ က်ခ င်ွား အကကံဥ ဏ်နတ င်ွားပွား ကုသြှုယူလုက်တ အလယ် ံုွား
ပါ။ လုအပ်ရင် ပဋဇဝပုွားသတ်န ွားနသ က်ရတ ၊ ွားနရနနွား သုဲ့ြဟုတ် ပါွားလုပ်က င်ွားန ွားရည်ေဲဲ့
ပါွားလုပ်ကင်ွားရတ နတ လုပ်ရပါြယ်။
တစ်ခုခု ုရင် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားတဲဲ့ ရ ဝေ်ညေ်ွားကက ွားတဲဲ့အတုင်ွား လုက်ေှာန င်ရွက်တ
အနက င်ွား ံုွားပါပဲ။
သွာျားမမစ်တုထည်တဲ ြေါ ာရံုဒနကာဒတွ ဘာဒတွ လွတ်လေါမလာျား
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့အခါ အ ရံုနကက နတေဲဲ့ အနရွားကကွားနေရ တစ်ခ ြုဲ့ကု လတ်နအ င် ထညဲ့်ပါတယ်။
အနပေါ်နြွားရုွားြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့အခါ သ ဝသ ွားနတကု ထေ်ွားနပွားထ ွားတဲဲ့အရုွားပြ ဏအတုင်ွား
ရနေနသွားရင် ထူွားထူွားမခ ွားမခ ွား လုပ်စရ ြလုပါ ူွား။ အံသ ွားနေရ နတြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့အခါ
သ ွားအမြစ်နတရဲဲ့အထက်ြ ရတဲဲ့ maxillary sinusလုဲ့နခေါ်တဲဲ့နေရ ကု သတထ ွားရပါတယ်။
ဒနေရ ရဲဲ့အနေအထ ွားကု သြုဲ့ ဓါတ်ြေ်နတကု အသံုွားမပြုတက်ခ က်က နရ င်နုင်ပါတယ်။
နအ က်နြွားရုွားြ inferior alveolar nerve ေဲဲ့ အနရွားကကွားနေရ နတကု နရ င်ပွား ထညဲ့်ပါတယ်။
ဒအ ရံုနကက က အံ ံုွားသ ွားနတရဲဲ့နေှာက်ေှာွားကနေ နရဲ့ က်အထ နတ က်နလျှ က် ရနေပါတယ်။
နအ က် က်ရသ ွားနတကု နှုတ်ြုဲ့ ထံုန ွားနပွားတဲဲ့အခါ ဒအ ရံုနကက ကု ထံုြုဲ့ ထံုန ွားနပွားလုက်ရင်
ထံုန ွားနပွားလုက်တဲဲ့ ယ် က် သုဲ့ြဟုတ် ည က်တစ်မခြ်ွားထံုသ ွားတ သတမပြုြကကြ ပါ။
ထံုန ွားအ ွားလံုွား ထုွားပွားသ ွားတဲဲ့အခါ နှုတ်ခြ်ွားနထ ငဲ့်၊ လျှ တစ်မခြ်ွားအပါအဝင်ထံုသ ွားပါလြဲ့်ြယ်။
Inferior alveolar nerve အ ရံုနကက ကု ထခုက်ြရင် အဲဒနေရ ြ ယ ယ သုဲ့ြဟုတ် တစ်သက်လံုွား
အ ရံုခံစ ွားနုင်မခင်ွား ြရ ဲ ထံုနေပါလြဲ့်ြယ်။ ဓါတ်ြေ်ကု အသံုွားမပြုပွား နသခ နအ င် လုပ်ြယ် ုရင်
ဒလုမြစ်တ ရ ွားပါတယ်။ တမခ ွားနရ င်ရြယဲ့်နေရ နတကုလည်ွား နရ င်ပွား ထညဲ့်ကကပါတယ်။
CBCTဓါတ်ြေ်ရုက်ပွား ဒအ ရံုနကက နတကု နသခ လတ်နအ င်လုပ်ပွား သ ွားမြစ်တုကု စုက်နုင်ပါ
တယ်။ CBCT ဓါတ်ြေ်ကု အခ ေ်တုအတင်ွား ရုက်ကကညဲ့်နုင်ပွား သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားြယဲ့် ရ ဝေ်က
လုအပ်တ နတ စစဥ်ပါလြဲ့်ြယ်။ CBCTဓါတ်ြေ်ဟ ရုွားရုွားဓါတ်ြေ်နတထက် နစ ွားကကွားနပြယဲ့်
နြွားရုွားထဲြ ရတဲဲ့အစတ်အပုင်ွားနတေဲဲ့ အနရွားကကွားတဲဲ့အ ရံုနကက ေဲဲ့ အရုွားနတကု လုသလု ကကညဲ့်လုဲ့ရတဲဲ့
အတက် ရုက်သငဲ့်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့အခ ေ်ြ န ွားသ ွားရဲဲ့သ ွားအမြစ်ကု ြနတ ်တ ထခုက်ြခဲဲ့ရင် အဲဲ့ဒသ ွားကု
သ ွားအနကက ထုတ်ကုသေည်ွားေဲဲ့ ကုသနုင်ပါနသွားတယ်။
သွာျားမမစ်တုထည်တာ ြ ေ်နကာမယ်ဆုရင် စတ်ပငမ်ဒဆျား၊ဒမဒဆျားသံုျားမလာျား
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နေစဥ် ြေှာနအ င် ထံုန ွားနပွားပပွား ကုသြှုနပွားတယ် ုနပြယဲ့် လူေှာအြ ွားစုက
စုွားရြ်လေ်တတ်ပါတယ်။ စုွားရြ်ြှုကု နလ ဲ့ကနစြုဲ့ ထနရ က်တဲဲ့ေည်ွားလြ်ွားနတ အြ ွားကကွား ရတ ြုဲ့
စတ်ပူြနေပါေဲဲ့။
၁။ Relative analgesia - တစ်ခ ြုဲ့ ရ ဝေ်နတဟ ေှာကကင်ြှု၊ စုွားရြ်ြှု ြရရနအ င် လူေှာကု
ကုသြှုပပွား ံုွားတဲဲ့အထ ဓါတ်နငဲ့ (နုက်ထရပ် နအ က် ုဒ် ေဲဲ့ နအ က် ဂ င်) နပထ ွားပါတယ်။
၂။ Oral sedation - စတ်ပူပေ်ြှုနလ ဲ့ကနစတဲဲ့ နသ က်န ွားနတလည်ွား နပွားနလဲ့ရပါတယ်။
ကုသခ ေ် တစ်ေှာရအတင်ွား ပပွားြယဲ့် ကုသြှုနတြ လူေှာရဲဲ့စုွားရြ်ြှုကု နလ ဲ့ကနစြုဲ့ သံုွားနလဲ့ရတယ်။
၃။ Conscious sedation - အခ ေ်ပုနပွားပပွား ြလယ်ြခက်ကုသြှုနတြ လူေှာသက်နသ ငဲ့်သက်သ
ရနစြုဲ့ သံုွားပါတယ်။ လူေှာအနေေဲဲ့ သတနြဲ့ြနေ ဲ ရ ဝေ်ညေ်ကက ွားခ က်နတကု သရနုင်ပါတယ်။
ဒါနပြယဲ့် ခဲစတ်ြှုေဲဲ့ပတ်သက်ပပွား ြြတ်ြြ ြဟုတ်ပါ။ ကုသခေ် (၁)ေှာရထက် ပုကက ြယ် ု
ရင် သံုွားနုင်ပါတယ်။ နြဲ့န ွား ရ ဝေ်ြ လူေှာရဲဲ့လက်ြ န ွားသင်ွားနပွားပပွား လူေှာရဲဲ့ နလံုွားခုေ်နှုေ်ွားေဲဲ့
နအ က် ဂ င်ပြ ဏကု နစ ငဲ့်ကကညဲ့်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့် နေရ အတက်
ပံုြေ်သံုွားနေက ထံုွားန ွားကု ထုွားပါလြဲ့်ြယ်။ လူအြ ွားစုက သင်ွားထ ွားတဲဲ့ န ွားအ ေသင်နကက ငဲ့်
ထံုန ွားထုွားတ ကု သတြထ ွားြကကနတ ဲ့ပါ ူွား။ Oral sedation, Conscious sedation နပွားြုဲ့
ခဲစတ်ြှုြလုပ်ခင် အေည်ွား ံုွား (၄)ေှာရခေဲ့် ြ ြစ ွား၊ြနသ က်ထ ွားရပါ။ ခဲစတ်ပွားရင် အြ်မပေ်ပုဲ့ြုဲ့
လူေှာနစ ငဲ့်နခေါ်လ ပါ။ ခဲစတ်ပွား အေည်ွား ံုွား (၂၄)ေှာရြ (၃၆)ေှာရအထ ယ ဥ်ြနြ င်ွားသငဲ့်ပါ။
၄။ General anaesthesia - အခ ေ်ကက ကက ၊ ခက်ခက်ခဲခဲေဲဲ့ ကုသရြယ် ုရင် န ွားရံုြ နြဲ့န ွား
နပွားပပွား လုပ်နုင်ပါတယ်။ နမခနထ က်က အရုွားကု အေည်ွားငယ်ယူပပွား နြွားရုွားရဲဲ့အရုွားလုအပ်တဲဲ့ နေရ
ြ ထညဲ့်က သ ွားမြစ်တုနတ အြ ွားကကွားစုက်တဲဲ့ကုသြှုြ ြုွားအတက် သံုွားနုင်ပါတယ်။
လူေှာအြ ွားစုအနေေဲဲ့ နြဲ့န ွားြသံုွား ဲ ရုွားရုွားစတ်ပငြ်န ွားေဲဲ့ထံုန ွားနပါင်ွားစပ်အသံုွားမပြုက ကုသြှု
ခံယူတ က ပုပွားစတ်ခ ရပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုထည်ဖု ဒများရုျားတုဒေ၊က ဥ်ျားဒေ၊ဒသျားဒေရင် ဘာလုလ်လုရမလဲ
သ ွားနှုတ်ပွား သ ွားြရနတ ဲ့တဲဲ့နေရ ြ နြွားရုွားအရုွားနလွားနတ ေည်ွားသ ွား၊နသွားသ ွားနလဲ့ရပါတယ်။
အဲဲ့ဒနေရ ြ လူေှာက သ ွားမြစ်တုစုက်ခ င်တဲဲ့အခါ ယ်လုလုပ်ကကြလဲ။
အနပေါ်နြွားရုွားရဲဲ့အံသ ွားနတ နှုတ်ထ ွားရလုဲ့ သ ွားမြစ်တုစုက်ခ င်တယ်။ CBCT ဓါတ်ြေ်ရုက်ကကညဲ့်တ
စုက်ြယဲ့်သ ွားမြစ်တုရဲဲ့အရည်အတုင်ွား ထညဲ့်လုဲ့ရနလ က်နအ င် နြွားရုွားက ြထူနတ ဲ့ ူွား။ ဒါ ုရင်
လုအပ်တဲဲ့အရုွားပြ ဏေဲဲ့ထုထည်ရနအ င် အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်ရပါြယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့် နေရ
ရဲဲ့အထက်ြ ရတဲဲ့ maxillary sinus နအ က်နမခြ အရုွားအစ ွားထုွားပစစည်ွားနလွားနတ ထညဲ့်ပါြယ်။
Sinus augmentation လုဲ့နခေါ်တဲဲ့ ဒကုသြှုကု ကျွြ်ွားကင်တဲဲ့ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်က ကုသြှုနပွား
လုက်ရင် သ ွားမြစ်တုစုက်ြုဲ့ အ င်နမပသ ွားပါပ။
အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်တဲဲ့ေည်ွားနတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ လူေှာရဲဲ့အရုွားကု မြတ်ယူပွား လုအပ်တဲဲ့နေရ ြ
မပေ်ကပ်ထညဲ့်တ လည်ွား လုပ်နုင်ပါတယ်။ အစ ွားထုွားထညဲ့်တဲဲ့အရုွားက ထညဲ့်လုက်တဲဲ့နေရ ြ
နပါင်ွားစပ်သ ွားတဲဲ့အခါ သ ွားမြစ်တုနက င်ွားနက င်ွားထညဲ့်လုဲ့ ရသ ွားြ မြစ်ပါတယ်။
လူေှာ က အရုွားကု ြယူ ဲ အရုွားတုြ ြုွားစံုကုလည်ွား အသံုွားမပြုနုင်ပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုစုက်ဖု ရုျားထလ်မဖည်ဖုလုတဲ ြေါ ဘယ်က ရုျားကု ယူမလဲ
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ ြ အရုွားထပ်မြညဲ့်ြုဲ့ လုလ ရင် လူေှာ က အရုွားယူလုဲ့ရတဲဲ့နေရ နတ
အြ ွားကကွားရပါတယ်။ အြ ွားအ ွားမြငဲ့် နအ က်နြွားရုွား အံသ ွားနတရဲဲ့နေှာက်နေရ သုဲ့ြဟုတ် နြွားနစဲ့
ကနေ ယူလုဲ့ရပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ရံ နမခနထ က်ကနေ ယူနလဲ့ရပါတယ်။ လူေှာရဲဲ့ တစ်နေရ က
အရုွားကု ယူပွား ပါွားစပ်ထဲြ ရတဲဲ့ လုအပ်တဲဲ့နေရ ြ ထညဲ့်တဲဲ့အခါ ခဲစတ်တဲဲ့နေရ က (၂)နေရ
မြစ်သ ွားတ ြုဲ့ သက်နသ ငဲ့်သက်သ မြစ်နအ င် ပုဂရုစုက်ရပါတယ်။ နက င်ွားတဲဲ့အခ က်ကနတ ဲ့
လူေှာရဲဲ့အရုွားကုပဲ မပေ်သံုွားတ မြစ်တဲဲ့အတက် ပုစတ်ခ ရပါတယ်။
လူေှာ က ြဟုတ် ဲ အရုွားတုနတကုလည်ွား အစ ွားထုွားအသံုွားမပြုနုင်ပါတယ်။ နှာွား၊ ဝက် စသည်တုဲ့ြ
မပြုမပင်ထ ွားတဲဲ့အရုွားနတ၊ ေည်ွားပည အရြေ်တွားထ ွားတဲဲ့အရုွားတုနတကု လူြ အသံုွားမပြုနုင်ပါတယ်။
ဒအရုွားတုနတကု အခ ေ်တစ်ခုအထ ထညဲ့်ထ ွားတဲဲ့အခါ အသစ်မြစ်နပေါ်လ တဲဲ့ သ ဝအရုွားနတက
တမြည်ွားမြည်ွားအစ ွားထုသ ွားပါတယ်။ လအေည်ွားငယ်အကက ြ သ ွားမြစ်တု ထညဲ့်နုင်ပါပပ။
မြစ်နပေါ်လ တဲဲ့အရုွားအသစ်နတထဲြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြုဲ့ (၃)လြ (၁၂)အထ ကက နုင်ပါတယ်။ အမြေ်
ထညဲ့်တ ြ ြုွားြလုပ် ဲ အသစ်မြစ်နပေါ်လ တဲဲ့အရုွားနတ ြ ွားလ တဲဲ့အထ၊ ြ လ တဲဲ့အထ နစ ငဲ့်သငဲ့်ပါ
တယ်။
အရုွားအသစ်နတမြစ်နပေါ်လ ြုဲ့ ေည်ွားလြ်ွားတစ်ခုမြစ်တဲဲ့ guided tissue regeneration ေည်ွားြ
အရုွားမြစ်နပေါ်နစခ င်တဲဲ့နေရ ပတ်လည်ြ အရုွားအသစ်မြစ်နပေါ်လ တဲဲ့အထ barrier membrane
အက အကယ်တစ်ခုကု ထညဲ့်ထ ွားပါတယ်။ ဒါြ အရုွားမြစ်ရြယဲ့်နေရ ကု ထခုက်ြှုြရနစ ဲ
ထေ်ွားထ ွားနုင်ြ ပါ။ အခ ေ်တစ်ခုနရ က်တဲဲ့အခါ တမြည်ွားမြည်ွားနပ က်ကယ်သ ွားြဲဲ့ အက အကယ်
အလ (resorbable barrier membrane)ကု အသံုွားမပြုနုင်သလု စတ်ခ ရတဲဲ့ အခ ေ်နရ က်ြ မပေ်ြယ်
ရြယ်ဲ့ titanium mesh ကဲဲ့သုဲ့ အက အကယ်ကုလည်ွား သံုွားနုင်ပါတယ်။
ရုျား စာျားထုျားထည်ထာျားရင် သွာျားမမစ်တုကုသမှု ြ ေ် လုနကာသွာျားမလာျား
အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်ြုဲ့လုအပ်လုဲ့ ထညဲ့်တဲဲ့အခါ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအခ ေ် ပုကက သ ွားနုင်ပါတယ်။
ဒါနပြယဲ့် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တ ကု ပုနအ င်မြင်နစနုင်ပါတယ်။ နရဲ့သ ွားနေရ နတြ သ ွားမြစ်တု
ထညဲ့်တဲဲ့အခါ သ ွားြံုွားေဲဲ့အရုွားခ ြုငဲ့်နေတ ြ ြုွားနတကု မပြုမပင်နုင်တဲဲ့အတက် ပုလသ ွားနစပါတယ်။
အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်ြုဲ့ ကျွြ်ွားကင်ြှုပုလုအပ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တ ထက် ပုရှုပ်နုင်ပါတယ်။
တစ်ခ ြုဲ့နကဲ့စ်နတြ သ ွားမြစ်တု၊ အရုွားတုေဲဲ့ အရုွားတုအက အကယ်နတကု တစ်ပပြုင်ေက်ထညဲ့်နလဲ့
ရပါတယ်။ တစ်ခ ြုဲ့ ရ ဝေ်နတကနတ ဲ့ အရုွားတုကု အရင်ထညဲ့်ထ ွားပပွား အခ ေ်က လတစ်ခုကက
နစ ငဲ့် ုင်ွားပွားြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ရတ ကု ပုလုပ်ခ င်ကကပါတယ်။
ယ်ေည်ွားလြ်ွားကုပဲနရွွားနရွွား အရုွားပြ ဏေဲဲ့ အရည်အနသွားနက င်ွားလ ြုဲ့ ုရင် အခ ေ်က လ၊
အ ွားထုတ်ြှု၊ ကုေ်ကစရတ် စတ နတကု ရင်ွားနွားရတ ထုက်တေ်ပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုကု ဘယ်လု စရုစုက်ရမလဲ
သ ွားမြစ်တုကု တစ်သက်တ နရရည်အသံုွားမပြုနုင်ြုဲ့ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားသေဲ့်ရင်ွားနရွားကု စေစ်တက ြေ်ြေ်
ကေ်ကေ် မပြုလုပ်ရပါြယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားတဲဲ့သ ွားကု သေဲ့်ရင်ွားနရွားလုပ်ရတ ြခက်ပါ ူွား။
သ ဝသ ွားနတကု သ ွားတုက်သေဲ့်ရင်ွားနရွားလုပ်သလု သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားတဲဲ့နေရ ပတ်လည်ြ
သ ွားတုက်တ ၊ သ ွားပတ်ကကြုွားအသံုွားမပြုသေဲ့်ရင်ွားတ နတ လုပ်ရပါြယ်။ တစ်ခ ြုဲ့သ ွားတုက်ြုဲ့ ခက်တဲဲ့
နေရ နတကု အထူွားမပြုလုပ်ထ ွားတဲဲ့ သ ွားပတ်ကကြုွား၊ သ ွားတုက်တံအနသွားေဲဲ့ ပစစည်ွားြ ြုွားစံု အသံုွားမပြုပပွား
သေဲ့်ရင်ွားနရွားမပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုသ ွားနလွားကု သေဲ့်ရင်ွားကေ်ွားြ စ ရနေနစြုဲ့အတက် ပံုြေ်လုပ်နေက သ ွားတုက်သေဲ့်ရင်ွား
နရွား မပြုလုပ်ခ ေ်ထက် အခ ေ်ပုနပွားပပွား ဂရုစုက်သငဲ့်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုစုက်ပွားခါစြ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားန ွားခေ်ွားကု ြကက ခဏနခေါ်ပွား မပေ်စစ်န ွားနပွားပါလြဲ့်ြယ်။
သ ွားမြစ်တုကုသြှု နအ င်မြင်ပပွား စတ်ခ လက်ခ ထ ွားလုဲ့ရသ ွားတဲဲ့အခေ်ကရင် သ ဝသ ွားနတကု
ပံုြေ်စစ်န ွားနစ ငဲ့်နရ က်ြှုနပွားသလု နပွားပါလြဲ့်ြယ်။
သွာျားမမစ်တုစုက်ပလီျား ဆင်မဒမလမဖစ်ရင် ဘာလုလ်ိုုင်သလဲ
နယ ူယ အ ွားမြငဲ့် သ ွားမြစ်တုစုက်ကုသြှုရဲဲ့နအ င်မြင်ြှုရ ခုင်နှုေ်ွားက ၉၅% ဝေ်ွားကင်မြစ်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုအနခ င်ွား (၂၀)ြ ြနအ င်မြင်တ ၊ အ င်ြနမပတ (၁)နခ င်ွားနလ က် ရနုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုကုသြှု ြနအ င်မြင်ခဲဲ့ရင် တမခ ွား ကုသြှုနတလုပ်ြလဲ ုတ သ ွားမြစ်တု ရ ဝေ်ေဲဲ့
န ွားနနွားနုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု ြနအ င်မြင်နစနုင်တဲဲ့ အခ က်နတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ ဥပြ -
န ွားလပ်နသ က်သူနတ၊ သေဲ့်ရင်ွားနရွားနသခ ြလုပ်သူနတေဲဲ့ အမခ ွားနရ ဂါအခံရတဲဲ့လူေှာနတြ
သ ွားမြစ်တုကုသြှု ြနအ င်မြင်တဲဲ့ရ ခုင်နှုေ်ွား ပုြ ွားနုင်ပါတယ်။
စုက်ထ ွားတဲဲ့သ ွားမြစ်တုဟ အရုွားထဲြ ပြဲြနေ ဲ လှုပ်လ ရင် အနပေါ်ြ ရတဲဲ့ သ ွားတုကု အသံုွားမပြုပပွား
စ ွားလုဲ့အ င်ြနမပနုင်ပါ။ ြနအ င်မြင်တဲဲ့ သ ွားမြစ်တုကု ြယ်ပစ်ရနပြယဲ့် တမခ ွားက ေ်နေနသွားတဲဲ့
နအ င်မြင်တဲဲ့ သ ွားမြစ်တုနတေဲဲ့ စ ွားလုဲ့ဝါွားလုဲ့ရနေရင် သ ွားမြစ်တုမပေ်စုက်စရ ြလုပါ ူွား။ လုအပ်လုဲ့
သ ွားမပေ်စုက်ရြယ် ုရင်လည်ွား သ ွားစုက်ေည်ွားအြ ြုွားြ ြုွားေဲဲ့ သ ွားမပေ်စုက်နုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုမပေ်ပြဲလ နအ င် မပြုလုပ်မခင်ွား သုဲ့ြဟုတ် သ ွားမြစ်တုအသစ်ထပ်ြံထညဲ့်မခင်ွားတုဲ့ကုလည်ွား
အနေအထ ွားနပေါ်ြူတည်ပပွား မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။
မြစ်လ နုင်တဲဲ့အနမခအနေအ ွားလံုွားကု သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ေဲဲ့ တုင်ပင်န ွားနနွားနုင်ပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုသွာျားစုက်ေည်ျား မ ျားမ ျား
၁။ One-stage implant - သ ွားြရတဲဲ့နေရ ြ သ ွားမြစ်တုစုက်ပွားတဲဲ့အခါ သ ွားမြစ်တုရဲဲ့အထက်ြ
တပ်ထ ွားတဲဲ့အပုင်ွားနလွားကု သ ွားြံုွားအနပေါ် က်ြ ထ ွားလုက်ပါတယ်။ ဒလုလုပ်ထ ွားမခင်ွားမြငဲ့်
သ ွားြံုွားကု နေှာက်တစ်ကကြ်လေ်ပပွား ကက ွားခံတုင်(abutmentတုင်)ထညဲ့်စရ ြလုနတ ဲ့ပါ ူွား။
သ ွားတုတပ် င်ြုဲ့ေဲဲ့ သ ွားမြစ်တုကု အသံုွားမပြုနုင်ြုဲ့ ရက်သတတပတ်(သုဲ့)လအေည်ွားငယ် နစ ငဲ့်ရပါြယ်။
၂။ Two-stage implant - သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပပွားရင် သ ွားြံုွားနအ က်ြ မပေ်ခ ြုပ်ထ ွားလုက်ပါတယ်။
အခ ေ်က လတစ်ခုအကက ြ ဒုတယအကကြ် သ ွားြံုွားကု လေ်ပပွား သ ွားမြစ်တုအနပေါ်ြ တပ်ရြယဲ့်
အစတ်အပုင်ွားနတကု တပ်ပါတယ်။
၃။ Same day implants - တစ်ရက်တည်ွားေဲဲ့ သ ွားမြစ်တုစုက်တ ကု နအ က်နြွားရုွားြ မပြုလုပ်နလဲ့
ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုနတကု ထညဲ့်ပွား ြကက ခင်ပဲ အနပေါ်က သ ွားတုနတကု တပ်နပွားပါတယ်။
တစ်ခ ြုဲ့နကဲ့စ်နတြ ယ ယသ ွားတုနတကု တပ် င်နပွားပပွား စတ်ခ ရတဲဲ့အခါ အပြဲတြ်ွားတပ် င်ရြဲဲ့
သ ွားတုနတကု နမပ င်ွားတပ်နပွားပါတယ်။ ဒကုသြှုြ ြုွားေဲဲ့ သငဲ့်နတ ်တဲဲ့လူေှာြ ပဲ မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။
၄။ Immediate implant - သ ွားနှုတ်ပွား နှုတ်ထ ွားတဲဲ့နေရ ြ သ ွားမြစ်တုကု ခက်ခင်ွားထညဲ့်ပါတယ်။
ထညဲ့်တဲဲ့နေရ ြ ရတဲဲ့ အရုွားေဲဲ့သ ွားြံုွားသ ွားနပေါ်ြူတည်ပပွား one-stage implant သုဲ့ြဟုတ် two-stage
implant ေည်ွားေဲဲ့ ကုသြှုနပွားပါတယ်။ လူေှာတုင်ွားြ ြလုပ် ဲ သငဲ့်နတ ်တဲဲ့လူေှာြ ပဲ လုပ်ပါတယ်။
၅။ Immediate implant and early loading – immediate implant ေဲဲ့ ြတူပါ။ သ ွားမြစ်တုကု
ထညဲ့်ပပွားတ ေဲဲ့ အနပေါ်က သ ွားတုနလွားကု တပ်နပွားလုက်ပါတယ်။ ဒါနပြယဲ့် သ ွားမြစ်တုအနပေါ်ြ
တပ် င်ထ ွားတဲဲ့ သ ွားတုကု အစ ဝါွားစ ွားတဲဲ့အခါ ေဲ့်ကင် က်သ ွားေဲဲ့ ြထနအ င် လတ်နေနအ င်
လုပ်ထ ွားပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုေဲဲ့အရုွား တစ်သ ွားတည်ွားမြစ်သ ွားြယဲ့်အခ ေ် (၃)လနက ်ကက ပွားြ
ဝါွားလုဲ့စ ွားလုဲ့ရြယဲ့်သ ွားတုကု နမပ င်ွားတပ်နပွားပါတယ်။ ဒေည်ွားကု သ ွားြရရင် အ င်ြနမပတဲဲ့
နရဲ့သ ွားနေရ နတြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့အခါ အသံုွားပုြ ွားပါတယ်။ သငဲ့်နတ ်တဲဲ့လူေှာြလဲပပွား
လူေှာတုင်ွားြ ဒေည်ွားကု အသံုွားြမပြုပါ ူွား။
သွာျားမမစ်တုကုသမှု ဒနကာင်ျား ဒများဒလရဒသာ ဒများြွေ်ျားမ ာျား
၁။ သ ွားမြစ်တုစုက်ပပွားရင် စ ွားခ င်တ စ ွားလုဲ့ရလ ွား။
သ ွားမြစ်တုကုသြှုပပွား ံုွားပ ုရင် လူေှာအနေေဲဲ့ ပံုြေ်အတုင်ွား စ ွားလုဲ့ရပါတယ်။ လူေှာတစ်ခ ြုဲ့ြ
သ ွားတုအစပ်ကု အေည်ွားငယ် မပေ်မပင်ရတ ၊ အနလဲ့အက ငဲ့်မြစ်နအ င် လုပ်ရတ ရနုင်ပါတယ်။
၂။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုြ ယ်လုန ွားကုသစရတ်နတ ပါဝင်သလဲ။
သ ွားမြစ်တုကုသြှုအတက် န ွားကုသစရတ် တစ်သြတ်တည်ွား ြရနုင်ပါ ူွား။ ကုသြှု အြ ြုွားအစ ွား၊
အသံုွားမပြုတဲဲ့ပစစည်ွားအြ ြုွားအစ ွား၊ သ ွားမြစ်တု ရ ဝေ်၊ န ွားခေ်ွားန ွားရံုအနေအထ ွားအနပေါ်ြူတည်ပပွား
န ွားကုသစရတ် က မခ ွားသ ွားပါြယ်။ န ွားကုသစရတ်ကု ြလုပ်ခင်ြ ရင်ွားမပပါလြဲ့်ြယ်။
၃။ အပပွားအစွား ကုသြှုပပွားနမြ က်ရေ် ယ်နလ က်ကက ြလဲ။
အနေအထ ွားနပေါ်ြူတည်ပပွား ကက ခ ေ် က မခ ွားသ ွားပါြယ်။ (၁)ရက်အတင်ွား အပပွားလုပ်လုဲ့ရတ ရသလု
(၃)လ၊ (၆)လ၊ (၉)လ စသမြငဲ့် ကက နုင်ပါတယ်။
၄။ သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားရင် ယ်နလ က်ကက ကက ခံသလဲ။
သ ွားမြစ်တုစုက်ပွားရင် သ ွားြံုွားနရ ဂါြမြစ်နအ င် ပံုြေ်သေဲ့်ရင်ွားနရွားလုပ်တ ၊ န ွားခေ်ွားြ သတ်ြတ်
ထ ွားတဲဲ့အတုင်ွား မပေ်စစ်န ွားတ နတလုပ်မခင်ွားမြငဲ့် နစ်နပါင်ွားြ ွားစ ကက ရည်ခံနုင်ြ မြစ်ပါတယ်။
၅။ သ ွားမြစ်တုကု ယ်အသက်အရွယ်အထ စုက်လုဲ့ရသလဲ။
အသက်ကကွားသ ွားလုဲ့ သ ွားမြစ်တုစုက်လုဲ့ြရ ူွား ုတ နတ ဲ့ ြရပါ ူွား။ ကေ်ွားြ နရွားနက င်ွားနေြုဲ့နတ ဲ့
လုပါတယ်။
၆။ သ ွားမြစ်တုစုက်တ ေှာသလ ွား။
သ ွားမြစ်တုစုက်တ ြေှာလုဲ့ လူေှာနတ အံဲ့ကသသ ွားနလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု ထညဲ့်နေစဥ် ေဲဲ့
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပပွားနေှာက် ရက်အေည်ွားငယ်ကက နေရခက်တ ြ ြုွားနတ ဲ့ ရနုင်ပါတယ်။

More Related Content

Similar to Dental Implant Treatment for Patients

တုိက္ရုိက္ ေရာင္းခ်မႈ ဒ႑ာရီမ်ားကုိ ရွင္းျပျခင္း- တရားမဝင္ ပိရမစ္ပံုစံ စီမံခ်က...
တုိက္ရုိက္ ေရာင္းခ်မႈ ဒ႑ာရီမ်ားကုိ ရွင္းျပျခင္း- တရားမဝင္ ပိရမစ္ပံုစံ စီမံခ်က...တုိက္ရုိက္ ေရာင္းခ်မႈ ဒ႑ာရီမ်ားကုိ ရွင္းျပျခင္း- တရားမဝင္ ပိရမစ္ပံုစံ စီမံခ်က...
တုိက္ရုိက္ ေရာင္းခ်မႈ ဒ႑ာရီမ်ားကုိ ရွင္းျပျခင္း- တရားမဝင္ ပိရမစ္ပံုစံ စီမံခ်က...
QNET Ltd
 
ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ ျဖစ္ေျမာက္ေရး
ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ ျဖစ္ေျမာက္ေရးဒုတိယပင္လံုညီလာခံ ျဖစ္ေျမာက္ေရး
ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ ျဖစ္ေျမာက္ေရး
Burma Democratic Concern (BDC)
 
The Need for Peace and Inclusion Burmese version by Lahpai Seng Raw
The Need for Peace and Inclusion Burmese version by Lahpai Seng RawThe Need for Peace and Inclusion Burmese version by Lahpai Seng Raw
The Need for Peace and Inclusion Burmese version by Lahpai Seng Raw
MYO AUNG Myanmar
 

Similar to Dental Implant Treatment for Patients (15)

A patient's guide to orthodontic treatment (revised5) nov5 2021
A patient's guide to orthodontic treatment (revised5) nov5 2021A patient's guide to orthodontic treatment (revised5) nov5 2021
A patient's guide to orthodontic treatment (revised5) nov5 2021
 
A patient's guide to orthodontic treatment (revised)
A patient's guide to orthodontic treatment (revised)A patient's guide to orthodontic treatment (revised)
A patient's guide to orthodontic treatment (revised)
 
A patient's guide to orthodontic treatment (revised6) nov15 2021
A patient's guide to orthodontic treatment (revised6) nov15 2021A patient's guide to orthodontic treatment (revised6) nov15 2021
A patient's guide to orthodontic treatment (revised6) nov15 2021
 
Oral health education for dp (august, 2021)
Oral health education for dp (august, 2021)Oral health education for dp (august, 2021)
Oral health education for dp (august, 2021)
 
7. issues in mining loikaw dec 2018
7. issues in mining loikaw dec 20187. issues in mining loikaw dec 2018
7. issues in mining loikaw dec 2018
 
Oral health education for dental patients
Oral health education for dental patientsOral health education for dental patients
Oral health education for dental patients
 
Dental posters (combined book) by Nay Aung.pdf
Dental posters (combined book) by Nay Aung.pdfDental posters (combined book) by Nay Aung.pdf
Dental posters (combined book) by Nay Aung.pdf
 
Rev.u khaw win
Rev.u khaw winRev.u khaw win
Rev.u khaw win
 
3. grievance mechanism dec 2018
3. grievance mechanism dec 20183. grievance mechanism dec 2018
3. grievance mechanism dec 2018
 
What Is News? - Translated into Burmese
What Is News? - Translated into BurmeseWhat Is News? - Translated into Burmese
What Is News? - Translated into Burmese
 
Land consultation ppp may 2018 (myanmar)
Land consultation ppp may 2018 (myanmar)Land consultation ppp may 2018 (myanmar)
Land consultation ppp may 2018 (myanmar)
 
ပျူ.pptx
ပျူ.pptxပျူ.pptx
ပျူ.pptx
 
တုိက္ရုိက္ ေရာင္းခ်မႈ ဒ႑ာရီမ်ားကုိ ရွင္းျပျခင္း- တရားမဝင္ ပိရမစ္ပံုစံ စီမံခ်က...
တုိက္ရုိက္ ေရာင္းခ်မႈ ဒ႑ာရီမ်ားကုိ ရွင္းျပျခင္း- တရားမဝင္ ပိရမစ္ပံုစံ စီမံခ်က...တုိက္ရုိက္ ေရာင္းခ်မႈ ဒ႑ာရီမ်ားကုိ ရွင္းျပျခင္း- တရားမဝင္ ပိရမစ္ပံုစံ စီမံခ်က...
တုိက္ရုိက္ ေရာင္းခ်မႈ ဒ႑ာရီမ်ားကုိ ရွင္းျပျခင္း- တရားမဝင္ ပိရမစ္ပံုစံ စီမံခ်က...
 
ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ ျဖစ္ေျမာက္ေရး
ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ ျဖစ္ေျမာက္ေရးဒုတိယပင္လံုညီလာခံ ျဖစ္ေျမာက္ေရး
ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ ျဖစ္ေျမာက္ေရး
 
The Need for Peace and Inclusion Burmese version by Lahpai Seng Raw
The Need for Peace and Inclusion Burmese version by Lahpai Seng RawThe Need for Peace and Inclusion Burmese version by Lahpai Seng Raw
The Need for Peace and Inclusion Burmese version by Lahpai Seng Raw
 

More from Nay Aung

More from Nay Aung (20)

Myanmar Dental Council Application form.pdf
Myanmar Dental Council Application form.pdfMyanmar Dental Council Application form.pdf
Myanmar Dental Council Application form.pdf
 
Anatomy relevent to Dental Implantology.pdf
Anatomy relevent to Dental Implantology.pdfAnatomy relevent to Dental Implantology.pdf
Anatomy relevent to Dental Implantology.pdf
 
How to calculate Cohen's kappa in a systematic review.pdf
How to calculate Cohen's kappa in a systematic review.pdfHow to calculate Cohen's kappa in a systematic review.pdf
How to calculate Cohen's kappa in a systematic review.pdf
 
Market Research.pdf
Market Research.pdfMarket Research.pdf
Market Research.pdf
 
3 M research methodology.pdf
3 M research methodology.pdf3 M research methodology.pdf
3 M research methodology.pdf
 
Effects of various light-emitting diode wavelengths on periodontopathic bacte...
Effects of various light-emitting diode wavelengths on periodontopathic bacte...Effects of various light-emitting diode wavelengths on periodontopathic bacte...
Effects of various light-emitting diode wavelengths on periodontopathic bacte...
 
flap designs.pdf
flap designs.pdfflap designs.pdf
flap designs.pdf
 
Suture techniques.pdf
Suture techniques.pdfSuture techniques.pdf
Suture techniques.pdf
 
Ortho Notes (Ronny Aung, Nay Aung) 27-10-2023_pagenumber.pdf
Ortho Notes (Ronny Aung, Nay Aung) 27-10-2023_pagenumber.pdfOrtho Notes (Ronny Aung, Nay Aung) 27-10-2023_pagenumber.pdf
Ortho Notes (Ronny Aung, Nay Aung) 27-10-2023_pagenumber.pdf
 
Orthodontic Notes with content and page number.pdf
Orthodontic Notes with content and page number.pdfOrthodontic Notes with content and page number.pdf
Orthodontic Notes with content and page number.pdf
 
Short Notes on Basic Clinical Orthodontics 16-10-2023.pdf
Short Notes on Basic Clinical Orthodontics 16-10-2023.pdfShort Notes on Basic Clinical Orthodontics 16-10-2023.pdf
Short Notes on Basic Clinical Orthodontics 16-10-2023.pdf
 
Development of Normal Occlusion (16.10.2023).pdf
Development of Normal Occlusion (16.10.2023).pdfDevelopment of Normal Occlusion (16.10.2023).pdf
Development of Normal Occlusion (16.10.2023).pdf
 
Introduction to Orthodontics (15.10.2023).pdf
Introduction to Orthodontics (15.10.2023).pdfIntroduction to Orthodontics (15.10.2023).pdf
Introduction to Orthodontics (15.10.2023).pdf
 
3 M research methodology.pdf
3 M research methodology.pdf3 M research methodology.pdf
3 M research methodology.pdf
 
research summary.pdf
research summary.pdfresearch summary.pdf
research summary.pdf
 
3 shape scanner.pdf
3 shape scanner.pdf3 shape scanner.pdf
3 shape scanner.pdf
 
ဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနကျမ်းရေးနည်းအခြေခံလမ်းညွှန်.pdf
ဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနကျမ်းရေးနည်းအခြေခံလမ်းညွှန်.pdfဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနကျမ်းရေးနည်းအခြေခံလမ်းညွှန်.pdf
ဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနကျမ်းရေးနည်းအခြေခံလမ်းညွှန်.pdf
 
မြန်မာနိုင်ငံသွားနှင့်ခံတွင်းဆိုင်ရာဆေးကောင်စီဥပဒေ.pdf
မြန်မာနိုင်ငံသွားနှင့်ခံတွင်းဆိုင်ရာဆေးကောင်စီဥပဒေ.pdfမြန်မာနိုင်ငံသွားနှင့်ခံတွင်းဆိုင်ရာဆေးကောင်စီဥပဒေ.pdf
မြန်မာနိုင်ငံသွားနှင့်ခံတွင်းဆိုင်ရာဆေးကောင်စီဥပဒေ.pdf
 
သွားနှင့်ခံတွင်းဆရာဝန်များလိုက်နာရန်ကျင့်ဝတ်များ.pdf
သွားနှင့်ခံတွင်းဆရာဝန်များလိုက်နာရန်ကျင့်ဝတ်များ.pdfသွားနှင့်ခံတွင်းဆရာဝန်များလိုက်နာရန်ကျင့်ဝတ်များ.pdf
သွားနှင့်ခံတွင်းဆရာဝန်များလိုက်နာရန်ကျင့်ဝတ်များ.pdf
 
MDC registration form 2023.pdf
MDC registration form 2023.pdfMDC registration form 2023.pdf
MDC registration form 2023.pdf
 

Dental Implant Treatment for Patients

  • 1. ဒ ေါက်တာဒေဒ ာင် BDS (Mdy), PhD (TMDU, Japan) လူောမ ာျား တွက် သွာျားမမစ်တုကုသမှုဆုင်ရာ သဒကာင်ျားစရာမ ာျား Dental Implant Treatment for Patients
  • 2. သွာျားမမစ်တု (သွာျားမမစ်တုစုက်မြင်ျား)ဆုတာ ဘာလဲ? သ ွားမြစ်တု(implant fixture)ကု သ ွားနှုတ်ထ ွားရတဲဲ့နေရ က အရုွားထဲြ သ ွားအမြစ်ပံုစံအနေေဲဲ့ ထညဲ့်လုက်ပပွား အနပေါ်ကနေ သ ွားတုတပ်လုဲ့ရနအ င် မပြုလုပ်ထ ွားတ မြစ်ပါတယ်။ အြ ွားအ ွားမြငဲ့် တုင်နတေယြ် (titanium)သတတြုေဲဲ့ မပြုလုပ်ထ ွားနလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထုတ်လုပ်တဲဲ့န ွားကုြပဏနတ ြ ွားစ ရနေပါပပ။ ကျွြ်ွားကင်တဲဲ့သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်၊ သ ွားမြစ်တုအထူွားကု ရ ဝေ်နတထံြ ကုသြှုခံယူမခင်ွားမြငဲ့် နအ င်မြင်တဲဲ့သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု စတ်ခ စ ခံယူနုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့အခါ အဓကအနေေဲဲ့ နြွားရုွားထဲကု ထညဲ့်လုက်တဲဲ့သ ွားမြစ်တုဟ န ွားပတ်လည် ြ ရတဲဲ့ အရုွားေဲဲ့ ကက်တမြစ်နေြုဲ့ လုပါတယ်။ အရုွားထဲြ နခ င်ြနေ ဲကကပ်နေရင် အနက င်ွား ံုွားပါ။ အခ ေ်ကက လ တ ေဲဲ့အြျှ သ ွားမြစ်တုြ က်နှာမပင်နပေါ်ြ အရုွားမြစ်နပေါ်နစတဲဲ့ ဲလ်နတ တမြည်ွားမြည်ွား စုစည်ွားပ ွားြ ွားလ က မြစ်နပေါ်လ တဲဲ့အရုွားသစ်နတက သ ွားမြစ်တုကု ပုြုခုင်ပြဲနစပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုအနပေါ်ကနေ သ ွားတုတပ် င်ြုဲ့အတက် သ ွားမြစ်တုေဲဲ့သ ွားတုအစပ်ကက ွားြ ကက ွားခံတုင် နလွား(abutment)ကု တပ် င်ရပါတယ်။ အဲဲ့ဒတုင်နလွားကု သ ွားမြစ်တုရဲဲ့အထဲြ ဝက်အူရစ်က ထညဲ့်နလဲ့ရပပွား အနပေါ်ကနေ သ ွားတုအစပ်နလွား(crown)ကု တပ် င်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု၊ ကက ွားခံတုင်နလွား ေဲဲ့ သ ွားတုအစပ်နတကု နအ က်ြ မပထ ွားတဲဲ့ ပံုနလွားြ ကကညဲ့်ပါ။ သ ွားတုအစပ် သ ွားမြစ်တု ကက ွားခံတုင်နလွား
  • 3. သွာျားမရသူတုင်ျားကု သွာျားမမစ်တုစုက်ဒလျားလုရသလာျား သ ွားမြစ်တု (dental implant)ကု ပံုြေ် ုရင် ကေ်ွားြ နရွားနက င်ွားတဲဲ့ အရွယ်နရ က်ပပွားသူနတြ စုက်နုင်ပါတယ်။ အရွယ်နရ က်ပပွားသူနတရဲဲ့ နြွားရုွားနတဟ အြ အ ွားမြငဲ့် ကကွားထ ွားြှုရပ်သ ွားလုဲ့ သ ွားမြစ်တုစုက်လုဲ့ရပါပပ။ ငယ်ရွယ်နသွားတဲဲ့လူေှာနတကုနတ ဲ့ သ ွားမြစ်တုအစ ွားြထုွားနသွား ဲ နြွားရုွားကကွားထ ွားြှုရပ်သ ွားတဲဲ့အခ ေ် လုအပ်တဲဲ့အခ ေ်နရ က်ြ သ ွားမြစ်တုကု စုက်သငဲ့်ပါတယ်။ န ွားလပ်၊အရက် အလေ်အကျွံနသ က်သူနတကု သ ွားမြစ်တုစုက်တဲဲ့အခါ ြလုလ ွားအပ်တဲဲ့မပဿေှာ အခ ြုဲ့ ရနုင်ပါတယ်။ အေှာက က်နနွားတ ၊ နရရည်ြ သ ွားမြစ်တုပတ်လည်ြ ရတဲဲ့ သ ွားြံုွားေဲဲ့ သ ွားြံုွား အရုွားနတကု ချွတ်ယင်ွားနစတ စသမြငဲ့် မြစ်လ နုင်ပါတယ်။ န ွားလပ်အလေ်အကျွံနသ က်သူနတကု အခ ေ်က လတစ်ခုအထ န ွားလပ်နလျှ ဲ့ြနသ က်ရင်၊ န ွားလပ်ြမြတ်ရင် သ ွားမြစ်တုစုက်နပွားနလဲ့ြရပါ ူွား။ လူေှာနတအနေေဲဲ့ နရ ဂါတစ်ခုခုရရင်၊ နရ ဂါတစ်ခုခုအတက် နသ က်နေတဲဲ့န ွားနတ ရနေရင် သ ွားမြစ်တု ကုသြှုြခံယူြ ြြရဲဲ့ ရ ဝေ်၊ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်နတကု ကကြုတင်အသနပွား ရပါြယ်။ ဒါြသ လုအပ်တဲဲ့ အထူွားကကပ်ြတ်ကုသြှုနတကု ကကြုတင်န င်ရွက်နုင်ြ မြစ်ပါတယ်။ က ေ်ွားြ နရွားြနက င်ွားတဲဲ့လူေှာအခြုဲ့ကု နရ ဂါအနမခအနေနပေါ်ြူတည်ပပွား သ ွားမြစ်တုကုသြှုနပွားြုဲ့ အ င်ြနမပတ နတ ရနေတတ်ပါတယ်။ န ွားလပ်နကက ငဲ့် သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု ထခုက်နစနုင်ပါတယ်။ န ွားနတ နသ က်နေလဲ၊ နရ ဂါရလဲ ကကြုနမပ ပါ။
  • 4. သွာျားမမစ်တုစုက်လု ရသလာျား၊မရဘူျားလာျားဆုတာ ဘယ်လုသိုုင်သလဲ ပထြအကကြ် သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ေဲဲ့နတဲ့ ံုတဲဲ့အခါ သ ွားမြစ်တုစုက်လုဲ့ ရ၊ြရ အ င်နမပ၊ြနမပ သရနအ င် စစ်န ွားပါလြဲ့်ြယ်။ လူေှာရဲဲ့ က ေ်ွားြ နရွားေဲဲ့ ပတ်သက်တဲဲ့ အနကက င်ွားအရ နတကု နြွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားြ နရ ဂါနတရနေလဲ ုတ အနသွားစတ် စစ်န ွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားဓါတ်ြေ်ရုက်တ ၊ သ ွားပံုယူတ နတကု အ ငဲ့် ငဲ့် လုပ်န င်ပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားဓါတ်ြေ်ေဲဲ့ သ ွားပံုစံယူထ ွားတ ကု အသံုွားမပြုပပွား သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ရြယဲ့်နေရ ကု ံုမြတ်နလဲ့ ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု ယ်နစ်နခ င်ွား ထညဲ့်ြလဲ၊ နြွားရုွားရဲဲ့အနမခအနေ နက င်ွားသလ ွား၊ ြနက င်ွား ူွားလ ွား စသမြငဲ့် စစ်န ွား ံုွားမြတ်ပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုြခံယူြ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ကေ်ွားြ နရွား နက င်ွားနေြုဲ့၊ နရ ဂါကင်ွားနေြုဲ့ကလည်ွား အဓကအနမခခံအခ က်မြစ်ပါတယ်။ ဒါ ဲ့နကက ငဲ့် သ ွားြံုွားနရ ဂါနတ ကုသတ ၊ သ ွားြ တ ၊ ြနက င်ွားတဲဲ့သ ွားနတကု လုအပ်တဲဲ့ကုသြှုခံယူတ နတကု ကကြုတင်လုပ်ထ ွားတ ပုနက င်ွားပါတယ်။ အ ွားလံုွား စစ်န ွားပွားတဲဲ့အခါ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအတက် ရ ဝေ်က အနသွားစတ်ရင်ွားမပပါလြဲ့်ြယ်။ လူေှာအနေေဲဲ့ ြရင်ွားတဲဲ့အခ က်နတ၊ သခ င်တဲဲ့ အခ က်နတကု နြွားလုဲ့ရပါတယ်။ ကုသနုင်တဲဲ့ ကုသြှု အြ ြုွားအစ ွားနတ၊ နရွွားခ ယ်စရ နတကုလည်ွား နမပ မပပါလြဲ့်ြယ်။ အနမခအနေေဲဲ့အခ ေ်နပွားနုင်ြှုအနပေါ်ြူတည်ပွား န ွားနနွားတဲဲ့အခ ေ်ေဲဲ့အ ငဲ့်နတ ြတူတတ်ပါ ူွား။ ကေ်မပြူတ ဒစ်ဂ စ်တယ်စေစ်ေဲဲ့ သ ွားပံုစံယူတ ၊ သ ွားဓါတ်ြေ်ရုက်တ နတ လုပ်ကကညဲ့်နုင်ပါတယ်။ လူေှာရဲဲ့သ ွားပံုစံကု ယူထ ွားပံု လူေှာရဲဲ့သ ွားဓါတ်ြေ်
  • 5. သွာျားမမစ်တုစုက်ဖု သွာျားိုင်ြံတွင်ျားက ေ်ျားမာဒေဖု လုသလာျား သ ွားမြစ်တုစုက်ြယ်လုဲ့ စဥ်ွားစ ွားနေပ၊စံုစြ်ွားနေပ ုတ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားကေ်ွားြ နရွားကု သတမပြုလ တဲဲ့သန ၊ သ ွားနှုတ်ထ ွားရတဲဲ့အနေအထ ွားမြစ်ြ ပါ။ သ ွားမြစ်တုြစုက်ခင်ြ သ ွားက ေ်ွားြ နရွားကု ယ်လုဂရုစုက်ြလဲ၊ ယ်လုက ကယ်ြလဲ ုတ သထ ွားြုဲ့ အနရွားကကွားသလု သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားနရ ဂါ မြစ်နစတဲဲ့အနကက င်ွားရင်ွားနတကု ေှာွားလည်သန နပါက်ထ ွားသငဲ့်ပါတယ်။ ဒါနတကု သြထ ွားရင် စုက်ြယဲ့်သ ွားမြစ်တုကုလည်ွား နက င်ွားနက င်ွားဂရုစုက်နုင်ြ ြဟုတ်လုဲ့ သ ွားမြစ်တုကုသြှုက နရရည်ြ ြနအ င်မြင်တတ်ပါ။ ခံတင်ွားအေံဲ့ ုွားရင်၊ သ ွားနတ ေဲဲ့ပွားလှုပ်နေရင်၊ သ ွားြံုွားနတ နသွားထက်နေရင် သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ေဲဲ့ မပသြုဲ့ လုအပ်ပါတယ်။ သ ွားြံုွားနရ ဂါမြစ်တဲဲ့အခါ သ ွားပတ်ပတ်လည်က အရုွားပြ ဏ တမြည်ွားမြည်ွား ေည်ွားပါွားလ တတ်ပါတယ်။ ဒါ ုရင် သ ွားမြစ်တုစုက်တဲဲ့အခါ အလယ်တကူစုက်လုဲ့ြရ ဲ အရုွားတု အစ ွားထုွားကုသြှုကုပါ တဲပပွား လုပ်ရနလဲ့ရတ ြုဲ့ ပုြုခက်ခဲက ကုေ်ကစရတ် ပုြ ွားနုင်ပါတယ်။ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားသေဲ့်ရင်ွားြှုရပပွား ကေ်ရနေနသွားတဲဲ့ သ ဝသ ွားနတကု ြထခုက်နအ င် ထေ်ွားထ ွားနုင်ြ လုအပ်လုဲ့စုက်လုက်ရတဲဲ့သ ွားမြစ်တုနလွားနတကုလည်ွား အလ ွားတူ ြထခုက်နအ င်ဂရုစုက်ပွား နရရည် အသံုွားမပြုနုင်ြ မြစ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုန ွားက သ ဝသ ွားြ ုွားရွ ွားနေတဲဲ့သ ွားြံုွားနရ ဂါနကက ငဲ့် အရုွားပြ ဏေည်ွားသ ွားရင် န ွားြ စုက်ထ ွားတဲဲ့ သ ွားမြစ်တုကုလည်ွား ထခုက်နစနုင်ပါတယ်။ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားကေ်ွားြ ရဲဲ့လ ွား ုတ ?  သ ွားြံုွားနရ ဂါနတ ရသလ ွား  သ ွားန ွားနမြဲ့ပုွားစ ွားထ ွားတ နတ ရသလ ွား စသမြငဲ့် စစ်န ွားကကညဲ့်ြ သရြ ပါ
  • 6. သွာျားမမစ်တုကုသမှုြံယူတာ ြ ေ်ဘယ်ဒလာက်နကာိုုင်သလဲ သ ွားမြစ်တုကုသြှုခံယူတဲဲ့အခါ ကက ြယဲ့်အခ ေ်ကု သလုကကပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုခံယူြယ်လုဲ့ ံုွားမြတ်ပပွားနေှာက် ယ်အခ ေ်ြ သ ွားမြစ်တုကု အသံုွားမပြုပပွား စ ွားလုဲ့ရြလဲ သခ င်ကကပါတယ်။ ပံုြေ် ုရင် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပွားနေှာက် သ ွားတုအစပ်နလွား တပ် င်ပပွားတဲဲ့အခ ေ်အထ (၆) ပတ်ြ (၆)လ အထ ကက နုင်ပါတယ်။ လူေှာရဲဲ့ နြွားရုွားအနေအထ ွားေဲဲ့ ကေ်ွားြ နရွားအနပေါ် ြူတည်ပါတယ်။ လူေှာရဲဲ့ နြွားရုွား၊ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ က အရုွားအနေအထ ွားနက င်ွားြေ်နေရင် သ ွားမြစ်တုရဲဲ့ အနပေါ်ြ သ ွားတုအစပ်နလွားကု မြေ်မြေ်တပ် င်ပပွား အခ ေ်တုအတင်ွား အသံုွားမပြုလုဲ့ ရနုင်ပါတယ်။ အရုွားအနေအထ ွား သပ်ြနက င်ွားတဲဲ့အခါ ပုဂရုစုက်ပွား အခေ်ပုနပွားရပါတယ်။ ဒါြသ အရုွားထဲြ သ ွားမြစ်တုနလွားက ပုြုခုင်ပြဲလ ြ မြစ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ထ ွားတဲဲ့ နြွားရုွားနေရ က အရုွားအနေအထ ွားနပေါ်ြူတည်ပပွား နစ ငဲ့်ရတဲဲ့အခ ေ်က (၆)လထက်ပုပွားလည်ွား ကက တတ်ပါတယ်။
  • 7. သွာျားမမစ်တုကုသမှုမြံယူမီ ဘာဒတွ သထာျားသင်သလဲ သ ွားမြစ်တုကုသြှုြခံယူြ သထ ွားသငဲ့်တ နတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအစအစဥ်၊ ကုသြှုအနကက င်ွားအရ ေဲဲ့ပတ်သက်ပပွား အနစ်ခ ြုပ်နရွားသ ွားတင်မပထ ွားတ ကု လူေှာအတက် နပွားနလဲ့ ရပါတယ်။ အဲဲ့ဒအနစ်ခ ြုပ်ထဲြ လူေှာရဲဲ့ ြကုသြ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားကေ်ွားြ နရွားအနမခအနေအပါအဝင် သ ွားမြစ်တုြထညဲ့် ဲ တမခ ွားလုပ်လုဲ့ ရနုင်တဲဲ့ သ ွားစုက်ကုသြှုအြ ြုွားြ ြုွားကု နြေါ်မပထ ွားနလဲ့ရပါတယ်။ ဒါ ဲ့အမပင် ကုသတဲဲ့အခါ လုပ်ရြယဲ့်အ ငဲ့်နတ၊ ကုသြှုကက ခ ေ်၊ ထညဲ့်ြညဲ့် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်၊ ကုေ်ကစရတ်တုဲ့ကု ထညဲ့်သင်ွားနရွားသ ွားထ ွားသငဲ့်ပါတယ်။ လူေှာတစ်ဥွားခ င်ွားအလုက် သငဲ့်နတ ်တဲဲ့ ကုသြှုေဲဲ့ပတ်သက်ပပွား လုအပ်သလု န ွားနနွားပါလြဲ့်ြယ်။
  • 8. သွာျားမမစ်တုစုက်လုက်ရင် ဘယ်ဒလာက်နကာနကာြံသလဲ သ ွားမြစ်တုစုက်လုက်ရင် တစ်သက်လံုွား သံုွားလုဲ့ရသ ွားြလ ွား ုပွား နြွားနလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု ပတ်ပတ်လည်ြ ရတဲဲ့ သ ွားြံုွားသ ွားနတ က ေ်ွားြ နေြယ်၊ သက်နသ ငဲ့်သက်သ ေဲဲ့ စ ွားလုဲ့ရနေတယ် ုရင် လူေှာအနေေဲဲ့ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားသေဲ့်ရင်ွားနရွားြေ်ြေ်လုပ်န င်နပွားပါက သ ွားမြစ်တုနလွားလည်ွား အ င်နမပနေပပွား နရရည်အသံုွားမပြုလုဲ့ ရနေြ မြစ်ပါတယ်။ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ေဲဲ့ ြေ်ြေ်မပသပပွား သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားသေဲ့်ရင်ွားနရွားပံုြေ်လုပ်န င်တဲဲ့အနပေါ်ြူတည်ပပွား ကက ရည်ခံြှု က မခ ွားနုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားပပွား သေဲ့်ရင်ွားနရွားနသခ ြလုပ်၊ ဂရုြစုက် ဲ ပစ်ထ ွားရင် သ ွားနခ ွားလ နတ၊ သ ွားနက က်နတ ကပ်လ ပပွား သ ဝသ ွားနတြ သ ွားြံုွားနရ ဂါနတမြစ်သလု မြစ်လ နုင်ပါတယ်။ အဲဲ့ဒလုမြစ်လ တဲဲ့အခါ ြကုသ ဲ ထ ွားလုက်ရင် သ ွားြံုွားနယ င်မခင်ွား၊ နသွားထက်မခင်ွား၊ ေှာမခင်ွား၊ သက်နသ ငဲ့်သက်ေှာြရမခင်ွား စသမြငဲ့် မြစ်လ နုင်ပါတယ်။ ဒါ ဲ့နကက ငဲ့် သ ွားမြစ်တုကု ဂရုြစုက်ရင် သ ဝသ ွားနတလုပဲ ပ က်စွားသ ွားနုင်ပါတယ်။ သေဲ့်ရင်ွားနရွားနသခ လုပ်ပါက တစ်သက်လံုွားခံတဲဲ့ သ ဝသ ွားနတ ရသလု သ ွားမြစ်တုနတကလည်ွား အလ ွားတူပါပဲ။ နက င်ွားြေ်တဲဲ့အရုွားပြ ဏရတဲဲ့ နြွားရုွားထဲကု စုက်ထ ွားတဲဲ့ သ ွားမြစ်တုကု နသနသခ ခ ဂရုစုက်ပွား ထေ်ွားသြ်ွားသေဲ့်ရင်ွားနရွားလုပ်ြယ် ုရင် နစ်နပါင်ွားြ ွားစ ကက ရည်ခံနုင်ြ မြစ်ပပွား တစ်သက်လံုွား အသံုွားမပြုသ ွားလုဲ့ ရနုင်ပါလြဲ့်ြယ်။ ဒါနပြယဲ့် သ ွားတုအစပ်နတ၊ သ ွားြ တ နတကု လုအပ်သလု မပေ်လည်မပြုမပင်ရနလဲ့ရသလု သ ွားမြစ်တုနပေါ်က သ ွားအစပ်ကုလည်ွား လုအပ်သလု မပေ်လည်မပြုမပင်ရ နလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု၊သ ွားအစပ်ြ ဟသ ွားတ ၊ ကဲသ ွားတ ၊ ပဲဲ့သ ွားတ ၊ ကြုွားသ ွားတ နတ မြစ်လ ခဲဲ့ရင် မပေ်လည်မပင် င်ရပါြယ်။
  • 9. သွာျားမမစ်တုတစ်ဒြ ာင်ျား ဒလေါ်မာ သွာျားတုဘယ်ိုစ်ဒြ ာင်ျား တလ်ထာျားိုုင်သလဲ သ ွားတုတစ်နခ င်ွားစုက်ြုဲ့ သ ွားမြစ်တုတစ်နခ င်ွားအသံုွားမပြုနုင်သလု သ ွားနတအြ ွားကကွားြရရင် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု ပုြုအသံုွားမပြုရပါတယ်။ အံကပ်နတ၊ သ ွား (၃) နခ င်ွား၊ (၄)နခ င်ွား တဲထ ွားတဲဲ့ သ ွားတုအစပ်တံတ ွားပံုစံနတကုလည်ွား သ ွားမြစ်တုနပေါ်ြ မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။ နယ ုယ အ ွားမြငဲ့် သ ွားတစ်နခ င်ွားြရလျှင် သ ွားမြစ်တုတစ်နခ င်ွားစုက်ပွား အစ ွားထုွားကကပါတယ်။ သ ွားနတ အြ ွားကကွားြရတ ြ ြုွား ုရင် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု လုအပ်သလု ထပ်တုွားပပွား စုက်ရပါ ြယ်။ ြရတဲဲ့သ ွားအနရအတက်အလုက် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု ထပ်တူ သံုွားစရ ြလုပါ ူွား။ သ ွားမြစ်တုစုက်ြယဲ့် နြွားရုွားရဲဲ့နက င်ွားြေ်ြှုေဲဲ့ အရုွားပြ ဏအနပေါ် ြူတည်ပွား သ ွားမြစ်တုအနရအတက် က မခ ွားသ ွားပါလြဲ့်ြယ်။ အံကကတ်တတ်တဲဲ့လူေှာနတကု သ ွားမြစ်တုစုက်တဲဲ့အခါ သ ွားမြစ်တုကု ဒဏ်ပုမြစ်နစတတ်ပါတယ်။ ည က်အပ်နေစဥ် အံကကတ်တတ်တဲဲ့သူနတအနေေဲဲ့ ဒအက ငဲ့်ကု ြြ သ သတြထ ွားြတတ်ပါ။ အံကကတ်တတ်သူနတရဲဲ့ သ ွားနတြ အနပေါ်ယံန ကလ နတ ပါွားကုေ်တ ၊ ပဲဲ့ကုေ်တ ၊ သ ွားြ ထ ွားရင် နရရည်ြခံ ဲ ကဲကုေ်တ နတ မြစ်တတ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်တဲဲ့အခါ ဒအခ က်ကု ထညဲ့်သင်ွား စဥ်ွားစ ွားရြ မြစ်ပပွား လုအပ်သလု သ ွားမြစ်တုအနရအတက် ပုထညဲ့်မခင်ွား၊ အံကကတ်ဒဏ်ကု ခံနုင်ြယဲ့် သ ွားအစပ်ကု နရွွားခ ယ်အသံုွားမပြုမခင်ွား၊ အံကကတ်တတ်သူနတအတက် ည က်တပ် င်အသံုွားမပြုရေ် အံကပ်ပံုစံသ ွားအစပ် (bite guard) မပြုလုပ်နပွားမခင်ွားတုဲ့ န င်ရွက်နပွားပါတယ်။ ဒအခ က်နတကု သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်က တစ် ငဲ့်ခ င်ွားန ွားနနွားပွား အနသွားစတ်ရင်ွားမပပါလြဲ့်ြယ်။ အံကပ်ပံုစံသ ွားအစပ် (bite guard)
  • 10. သွာျားမမစ်တုသွာျားတုစုက်လံု ဆင်ဆင် ပံုြေ် ုရင် သ ွားမြစ်တုစုက်တဲဲ့အခါ (၃)လ ြ (၉)လအတင်ွား အ ငဲ့် ငဲ့်လုပ်န င်ရနလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်ရ ြ ပံုစံနတ အြ ြုွားြ ြုွားရနပြယဲ့် အြ ွားအ ွားမြငဲ့် နအ က်ပါအ ငဲ့်နတ ရပါြယ်။ ၁။ စြ်ွားသပ်က ကုသြှုစစဥ်မခင်ွား - ဒအ ငဲ့်ြ လုပ်လုဲ့ရတဲဲ့ကုသြှုနတ၊ သ ွားမြစ်တုစုက်လုဲ့ မြစ်- ြမြစ်နတကု ရင်ွားမပန ွားနနွားပါတယ်။ ဓါတ်ြေ်ရုက်၊ သ ွားပံုစံယူထ ွားပါတယ်။ ကုသြှုအနသွားစတ်ကု ြတ်တြ်ွားတင်တ ၊ ကုသြှုအ ငဲ့် ငဲ့်အနကက င်ွားေဲဲ့ ကုေ်က စရတ်နတကု အသနပွားနမပ မပပါတယ်။ ၂။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်မခင်ွား - သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ရေ် ထံုန ွား (လုအပ်လျှင် စတ်ပငြ်န ွား စသမြငဲ့်)ကု အသံုွားမပြုပါတယ်။ ပုွားြ ွားကင်စင်နစရေ် စေစ်တကလုပ်ပါတယ်။ နြွားရုွားရဲဲ့အရုွားပြ ဏေည်ွားနေရင် အရုွားပြ ဏပုြ ွားလ နအ င် အရုွားအစ ွားထုွား မြညဲ့်နပွားနလဲ့ရပါတယ်။ ၃။ သ ွားမြစ်တုနငဲ့်အရုွားနပါင်ွားစပ်ခ ေ်က လ - သ ွားမြစ်တုေဲဲ့အရုွားနပါင်ွားစပ်သ ွားြုဲ့ လူေှာရဲဲ့အရုွားနပေါ် ြူတည်ပွား (၆)ပတ်ြ (၆)လအထ ကက နုင်ပါတယ်။ ဒက လအတင်ွားြ ယ ယအံကပ်နလွားနတ (သုဲ့) သ ွားတံတ ွားပံုစံနလွားနတကု သငဲ့်နတ ်သလု တပ်နပွားကကပါတယ်။ တစ်ခ ြုဲ့နကဲ့စ်နတြ နတ ဲ့ ယ ယသ ွားတုအစပ်ကု ခ က်ခ င်ွားတပ်နပွားထ ွားနလဲ့ရပါတယ်။ ၄။ သ ွားတုအစပ်တပ် င်မခင်ွား - သ ွားမြစ်တုေဲဲ့အရုွားနပါင်ွားစပ်သ ွားပပွားနေှာက် သ ွားမြစ်တုနပေါ်ြ သ ွားတုနတ တပ် င်က အသံုွားမပြုနုင်ပပမြစ်ပါတယ်။ သ ွားအစပ်၊ သ ွားတုတံတ ွားပံုစံ၊ အံကပ် စသမြငဲ့် တပ် င်ြုဲ့အတက် သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ေဲဲ့သ ွားတုပည ရင်နတက မပြုလုပ်နပွားပါတယ်။ ၅။ သ ွားမြစ်တုကု ဂရုစုက်မခင်ွား - သ ွားမြစ်တုကု နေှာက် ံုွားအ ငဲ့်အထ ကုသြှုနပွားပွားတဲဲ့အခါ လူေှာအနေေဲဲ့ ညေ်ကက ွားတဲဲ့အတုင်ွား သေဲ့်ရင်ွားနရွားြေ်ြေ်လုပ်ရပါြယ်။ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားန ွားခေ်ွားြ သ ွားမြစ်တု၊ သ ွားြံုွား၊ နြွားရုွားအနေအထ ွားေဲဲ့ သ ွားတုအစပ်နတကု ပံုြေ်မပသက စစ်န ွားသငဲ့်ပါတယ်။
  • 11. သွာျားမမစ်တုစုက်မယ်ဒေရာလတ်လည်က ရုျား ဒေ ထာျားကု စစ်ဒဆျားမြင်ျား သ ွားမြစ်တုစုက်ြုဲ့ နြွားရုွားအနေအထ ွား၊ အရုွားအရည်အနသွားေဲဲ့ အရုွားပြ ဏကု ယ်လုသနုင်ြလဲ။ ရုွားရုွားသ ွားဓါတ်ြေ်နတ ရုက်တဲဲ့အခါ 2Dပဲ မြင်ရပါလြဲ့်ြယ်။ 2Dဓါတ်ြေ်ြ အရုွားကု က်နပါင်ွားစံုက ကကညဲ့်လုဲ့ြရပါ ူွား။ အရုွားရဲဲ့ အနေအထ ွားကု က်နပါင်ွားစံုကနေ အနသွားစတ်ကကညဲ့်ပွား ံုွားမြတ်ြုဲ့ လုအပ်ရင် ပုြုအ ငဲ့်မြငဲ့်တဲဲ့ CBCT 3Dဓါတ်ြေ်ကု အသံုွားမပြုက စစ်န ွားနုင်ပါတယ်။ CBCT ဓါတ်ြေ်ကု အသံုွားမပြုမခင်ွားမြငဲ့် အရုွားေဲဲ့ပတ်သက်တဲဲ့ အရည်အနသွားေဲဲ့ပြ ဏကု သနုင်သလု အရုွားထဲြ ရတဲဲ့ အ ရံုနကက ၊နသွားနကက နလွားနတရဲဲ့လ ွားရ ကု ကကညဲ့်ရှုနုင်ြ မြစ်ပါတယ်။ 2Dဓါတ်ြေ် 3D CBCT ဓါတ်ြေ်
  • 12. ရုျားလမာဏဆံုျားရံှုျားမှုကု ဘာဒတွက မဖစ်ဒစတတ်သလဲ သ ွားတစ်နခ င်ွား ံုွားရံှုွားသ ွားရင်၊ သ ွားနှုတ်လုက်ရပ ုရင် သ ွားအမြစ်ပတ်ပတ်လည်ြ ရခဲဲ့တဲဲ့ အရုွား ပြ ဏ တမြည်ွားမြည်ွား ေည်ွားသ ွားပါတယ်။ သ ွားနှုတ်ပွား ပထြ ံုွားလနတြ အရုွား ံုွားရံှုွားြှုပုြ ွားတယ်။ လူေှာတစ်ဥွားခင်ွားအလုက် အရုွား ံုွားရံှုွားြှုပြ ဏအေည်ွားအြ ွားက မခ ွားပါတယ်။ သ ွားနှုတ်ပွားနေှာက် က ေ်ခဲဲ့တဲဲ့အနပါက်ထဲြ အရုွားတုမြညဲ့်ထ ွားတ ၊ အရုွား ံုွားရံှုွားြှုေည်ွားနအ င်မပြုလုပ်ထ ွားတ နတလည်ွား လုပ်လုဲ့ရပါတယ်။ အံကပ်တပ်တဲဲ့လူေှာနတ နမပ နလဲ့ရတဲဲ့ အံကပ်က တမြည်ွားမြည်ွားနခ င်လ တယ် ုတ လူေှာရဲဲ့ နြွားရုွားက တမြည်ွားမြည်ွားနသွားသ ွားတတ်လုဲ့ပဲ မြစ်ပါတယ်။ စ ွားနသ က်တဲဲ့အခါ အံကပ်က သ ွားြံုွားေဲဲ့ သ ွားြံုွားနြွားရုွားကု တုက်ရုက်ြပပွား စ ွားတဲဲ့ဝါွားတဲဲ့ဒဏ်ကု ခံရတ နကက ငဲ့် မြစ်ပါတယ်။ ဒါ ဲ့နကက ငဲ့် အံကပ်နရရည်တပ်ထ ွားတဲဲ့လူေှာနတကု သ ွားမြစ်တုစုက်ြုဲ့လုပ်တဲဲ့အခါ အရုွားပြ ဏေည်ွားနေတတ် တ နတဲ့ရပါတယ်။ သ ွားြံုွားနရ ဂါနကက ငဲ့် သ ွားအမြစ်ပတ်ပတ်လည်က အရုွားပြ ဏေည်ွားပါွားသ ွားပပွား သ ွားနတ လှုပ်လ ၊ ေဲဲ့လ တတ်ပါတယ်။ ံုွားရံှုွားသ ွားတဲဲ့ အရုွားပြ ဏကု မပေ်လည်ရရနအ င် အရုွားအစ ွားထုွားကုသြှု၊ အရုွား အသစ် မြစ်နပေါ်လ နစတဲဲ့ ကုသြှုနတကု လုပ်န င်နုင်ပါတယ်။ သ ွားနှုတ်ပွားနေှာက် အရုွားတုအစ ွားထညဲ့်မခင်ွား
  • 13. သွာျားမမစ်တုစုက်မြင်ျားက ရုျားလမာဏဆံုျားရံှုျားမှုကု ထေ်ျားဒလျားိုုင်သလာျား သ ွားမြစ်တုစုက်မခင်ွားရဲဲ့ နက င်ွားတဲဲ့အခ က်နတထဲက တစ်ခုကနတ ဲ့ သ ွားမြစ်တုန ွားပတ်လည်ြ အရုွားပြ ဏကု ထေ်ွားထ ွားမခင်ွားမြငဲ့် အရုွား ံုွားရံှုွားြှုကု ေည်ွားနစပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကု အသံုွားမပြုပပွား အစ ွားအစ စ ွားနသ က်မခင်ွား၊ စက ွားနမပ မခင်ွား စသမြငဲ့် မပြုလုပ်နပွားမခင်ွားဟ သ ွားမြစ်တုန ွားက အရုွားနတကု ပုြုနက င်ွားြေ်လ နစနုင်ပါတယ်။ အရ အ ွားလံုွားြ ကေဲ့်သတ်တ ွားမြစ်ခ က်နတရသလု သ ွားမြစ်တုကု အသံုွားမပြုပပွားြလုပ်ရြယဲ့်အခ က်နတလည်ွား ရတ ြုဲ့ လူေှာနတအနေေဲဲ့ န င်ရေ်၊ နရ င်ရေ်နတကု ြြတုဲ့ရဲဲ့ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ေဲဲ့န ွားနနွားနြွားမြေ်ွားတုင်ပင်ထ ွားသငဲ့်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားပပွား သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားသေဲ့်ရင်ွားနရွားကု နသခ ြလုပ်ရင်နတ ဲ့ အရုွား ံုွားရံှုွားြှုကု မြစ်နစနုင်တ ြုဲ့ နသခ ဂရုစုက်သငဲ့်ပါတယ်။ လုအပ်လ ရင် သ ွားမြစ်တုပတ်ပတ်လည်ြ အရုွား အစ ွားထုွားကုသြှုကု မပြုလုပ်နပွားရပါလြဲ့်ြယ်။
  • 14. သွာျားမမစ်တုကုသမှုမပလီျားြင်မာ ယာယီသွာျားတု တလ်ထာျားလုရသလာျား စက ွားနမပ ုတဲဲ့အခါ၊ ပပံြုွားတဲဲ့အခါ မြင်ရတဲဲ့ နရဲ့သ ွားနတြရလုဲ့ သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု ခံယူတဲဲ့အခါ သ ွားမြစ်တုကုသြှုခံယူနေစဥ်အတင်ွားြ ယ ယသ ွားတုနလွားနတကု တပ် င်ထ ွားရင် လူေှာနတအတက် ပုအ င်နမပတ နတဲ့ရပါတယ်။ တပ် င်ထ ွားလုဲ့လည်ွား ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုြ သ ွားမြစ်တုေဲဲ့အရုွားတစ်သ ွားတည်ွားမြစ်ြုဲ့ အခ ေ်တစ်ခုအထ နစ ငဲ့်ရတတ်တ ြုဲ့ ကုသြှုြပပွား ံုွားခင် ကက ွားက လြ ယ ယသ ွားတုနလွားနတ တပ် င်ထ ွားလုဲ့ ရနုင်ပါတယ်။ သ ွားတုမပြုလုပ်တပ် င်နုင်တဲဲ့ ေည်ွားလြ်ွားအြ ြုွားြ ြုွားရတ ြုဲ့ လူေှာရဲဲ့ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ြ လူေှာေဲဲ့အ င်နမပနုင်ြယဲ့်သ ွားတုကု တပ် င်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။ တပ်ထ ွားတဲဲ့ ယ ယသ ွားတုနတကု အသံုွားမပြုပွား ဝါွားြတဲဲ့အခါ နအ က်ြ ရတဲဲ့ သ ွားမြစ်တုကု ြအ ွား သက်နရ က်ရင် အ င်ြနမပမြစ်နုင်တ ြုဲ့ သတထ ွားရပါြယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပပွားနေှာက် သ ွားမြစ်တုကု အသံုွားမပြုပပွား စ ွားြုဲ့၊ဝါွားြုဲ့အတက် အခ ေ်နပွားရပါတယ်။ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားန ွားခေ်ွားြ တပ်ထ ွားတဲဲ့သ ွားတုနလွားနတကု ညနပွားတ နတ လုပ်ရနလဲ့ရပါတယ်။ ယ ယသ ွားတုနလွားေဲဲ့ အပြဲတြ်ွားတပ် င်အသံုွားမပြုရြယဲ့် သ ွားတုက ြတူပါ ူွား။ လပြှု၊ ခုင်ခံဲ့ြှု စသမြငဲ့် က မခ ွားသ ွားပါလြဲ့်ြယ်။ ယနေဲ့နခတ်ြ နတ ဲ့ သ ွားတုနတကု ဒစ်ဂစ်တယ်ကေ်မပြူတ စေစ်ေဲဲ့မပြုလုပ်လ နုင်ပပမြစ်လုဲ့ ပုြုတက လပသပ်ရပ်လ တ နတဲ့ရပါတယ်။
  • 15. သဘာဝသွာျားဒတွရဲဲ့ ောျားမာ သွာျားမမစ်တု ထည်လုရလေါသလာျား သ ွားမြစ်တုနတကု နှုတ်ထ ွားရတဲဲ့သ ွားနေရ နတြ မပေ်မြညဲ့်ြုဲ့အတက် မပေ်စုက်ရတ မြစ်ပါတယ်။ ဒါ ဲ့နကက ငဲ့် မပေ်စုက်ရြယဲ့်နေရ ရဲဲ့န ွားေှာွားြ သ ဝသ ွားနတရနေတ ြ ွားပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကု သ ဝသ ွားန ွားြ ထညဲ့်လုဲ့ရပါတယ်။ န ွားေှာွားြ ရတဲဲ့ သ ဝသ ွားနတရဲဲ့ သ ွားအမြစ်နတက နက က်နေရင်၊ အရြ်ွားနစ င်ွားနေရင် နသခ ဂရုစုက်ပွား သ ွားအမြစ်ကု ြထနအ င် ထညဲ့်ရပါတယ်။ သတြထ ွား ဲ ထညဲ့်ြရင် သ ွားအမြစ်ကု ထခုက်နစနုင်ပါတယ်။ ဒါနပြယဲ့် ယနေဲ့နခတ်ြ သံုွား က်မြင် 3D ဓါတ်ြေ်နတကု အသံုွားမပြုပပွား ထခုက်ြှုြရရေ် ကကြုတင်အနသွားစတ် စစဥ်ကုသနုင်နေပပမြစ်ပါတယ်။
  • 16. သွာျားမမစ်တုဒတွ ဒလေါ်က သွာျားတုဒတွကု တွဲထာျားလုရသလာျား သ ွားမြစ်တုနတ တစ်ခုထက်ပွား စုက်တဲဲ့အခါ အနပေါ်က သ ွားတုနတကု တဲပွား တပ်နလဲ့ရပါတယ်။ နှုတ်ထ ွားရတဲဲ့သ ွားတစ်နခ င်ွားကု စုက်ြုဲ့အတက် န ွားက သ ဝသ ွားနစ်နခ င်ွားကု စပ်ပပွား စုက်သလု သ ွားမြစ်တုနစ်နခ င်ွားအနပေါ်ြ သ ွားတုသံုွားနခ င်ွားစ တဲထညဲ့်တ နတ လုပ်လုဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုနတအနပေါ်က သ ွားတုနတကု တဲပွားတပ်မခင်ွားမြငဲ့် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု လုအပ်သနလ က်သ ထညဲ့်နုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုနတရဲဲ့ အရုွားထဲြ တည်ရနေြယဲ့်အနေအထ ွားေဲဲ့ အစ ွားအစ စ ွားနသ က်တဲဲ့အခါ ကနရ က်လ ြယဲ့် အ ွားသက်နရ က်ြှုအနပေါ်ြ ြူတည်ပပွား တဲသငဲ့်၊ြတဲဲ့သငဲ့် စဥ်ွားစ ွားရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုနတ အြ ွားကကွားစုက်ပပွား အနပေါ်က သ ွားတုနတကု အကုေ်တဲထ ွားတ ထက် အပုင်ွားလုက် နလွားနတ တဲပွားစုက်ြယ် ုရင်လည်ွား မပင်စရ ရလုဲ့မပင်တဲဲ့အခါ ပုြုလယ်ကူနုင်တ နတဲ့ရပါတယ်။ နြွားရုွားရဲဲ့ပြ ဏေဲဲ့အရည်အနသွား၊ ထညဲ့်ြယဲ့်သ ွားမြစ်တုနတရဲဲ့ အနရအတက်ေဲဲ့စုက်ြယဲ့်နေရ နတကု ကကညဲ့်ပွား ယ်လုအနေအထ ွားေဲဲ့ တဲြလဲ၊ခဲြလဲ ုတ ကု ံုွားမြတ်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။
  • 17. သွာျားမမစ်တုထည်တဲ ြေါ ောသလာျား၊ သက်ဒသာင်သက်သာ ရလေါမလာျား သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားန ွားခေ်ွားြ ထံုန ွားေဲဲ့ န ွားကုသြှုခံယူြူွားတဲဲ့သူနတကနတ ဲ့ ထံုန ွားရဲဲ့အ ေသင်ကု သကကပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားနှုတ်တဲဲ့အခါြ သံုွားတဲဲ့ထံုန ွားြ ြုွားကုပဲ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့နေရ ြ သံုွားနလဲ့ ရပါတယ်။ စုက်ြယဲ့် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ေဲဲ့ နြွားရုွား၊သ ွားြံုွားအနေအထ ွားနပေါ်ြူတည်ပပွား ကုသခ ေ် ြတူကကပါ ူွား။ သ ွားမြစ်တုတစ်နခ င်ွားထဲစုက်ြုဲ့ ုရင် ြေစ် (၃၀)အတင်ွား ကက နုင်ပပွား သ ွားမြစ်တုနတ အြ ွားကကွားစုက်ြယ်၊ အရုွားအစ ွားထုွားထညဲ့်တ နတ လုပ်ြယ် ုရင်နတ ဲ့ အခ ေ်ပုပွား ကက သ ွားြ ပါ။ ထံုန ွားနကက ငဲ့် ေှာက င်မခင်ွားြရနုင်ပါ ူွား။ နသနသခ ခ ထံု၊ြထံုကု ရ ဝေ်က စြ်ွားကကညဲ့်တဲဲ့အခါ နမပ မပမခင်ွားမြငဲ့် ရ ဝေ်က လုအပ်သလု လုပ်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ နလွားက သ ွားြံုွားသ ွားကု လေ်ပွား အရုွားထဲကု သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြ မြစ်လုဲ့ ထညဲ့်ပွားတဲဲ့အခါ အေည်ွားငယ် ြူွားနယ င်တ ၊ တစ်ခါတစ်ရံ နသွားနမခဥနေတတ်တ ြ ြုွား ရက်အေည်ွား ငယ်ကက မြစ်တတ်ပါတယ်။ လူေှာအြ ွားစုအတက်နတ ဲ့ နခါင်ွားကုက်လုဲ့နသ က်တဲဲ့ အကုက်အခဲနပ က်န ွားကု ရက်အေည်ွားငယ် နသ က်ရင် အ င်နမပပါတယ်။ ေှာနေပွား ြသက်သ ရင်နတ ဲ့ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားတဲဲ့ ရ ဝေ်ကု ပုပွားအ ေသင်မပင်ွားတဲဲ့ အကုက်အခဲနပ က်န ွားကု နပွားြုဲ့ နတ င်ွားယူနုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပွားနေှာက် အေှာက က်တ ကလည်ွား ပံုြေ်အတုင်ွားပဲ ုရင် (၁)ပတ်-(၁၀)ရက်အကက ြ ခ ြုပ်ရုွားနလွားနတ မြည်လုဲ့ရပါပ။ ပထြရက်အေည်ွားငယ်အတင်ွားြ ြခံြရပ်နုင်နအ င် ေှာက င် ကုက်ခဲတ ၊ ြူွားနယ င်တ နတမြစ်ရင် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားတဲဲ့ ရ ဝေ်ကု အသနပွားရပါြယ်။ တစ်ခုခု ြရင်ွားတ ရရင်၊ သခ င်ရင် ခ က်ခ င်ွား အကကံဥ ဏ်နတ င်ွားပွား ကုသြှုယူလုက်တ အလယ် ံုွား ပါ။ လုအပ်ရင် ပဋဇဝပုွားသတ်န ွားနသ က်ရတ ၊ ွားနရနနွား သုဲ့ြဟုတ် ပါွားလုပ်က င်ွားန ွားရည်ေဲဲ့ ပါွားလုပ်ကင်ွားရတ နတ လုပ်ရပါြယ်။ တစ်ခုခု ုရင် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားတဲဲ့ ရ ဝေ်ညေ်ွားကက ွားတဲဲ့အတုင်ွား လုက်ေှာန င်ရွက်တ အနက င်ွား ံုွားပါပဲ။
  • 18. သွာျားမမစ်တုထည်တဲ ြေါ ာရံုဒနကာဒတွ ဘာဒတွ လွတ်လေါမလာျား သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့အခါ အ ရံုနကက နတေဲဲ့ အနရွားကကွားနေရ တစ်ခ ြုဲ့ကု လတ်နအ င် ထညဲ့်ပါတယ်။ အနပေါ်နြွားရုွားြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့အခါ သ ဝသ ွားနတကု ထေ်ွားနပွားထ ွားတဲဲ့အရုွားပြ ဏအတုင်ွား ရနေနသွားရင် ထူွားထူွားမခ ွားမခ ွား လုပ်စရ ြလုပါ ူွား။ အံသ ွားနေရ နတြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့အခါ သ ွားအမြစ်နတရဲဲ့အထက်ြ ရတဲဲ့ maxillary sinusလုဲ့နခေါ်တဲဲ့နေရ ကု သတထ ွားရပါတယ်။ ဒနေရ ရဲဲ့အနေအထ ွားကု သြုဲ့ ဓါတ်ြေ်နတကု အသံုွားမပြုတက်ခ က်က နရ င်နုင်ပါတယ်။ နအ က်နြွားရုွားြ inferior alveolar nerve ေဲဲ့ အနရွားကကွားနေရ နတကု နရ င်ပွား ထညဲ့်ပါတယ်။ ဒအ ရံုနကက က အံ ံုွားသ ွားနတရဲဲ့နေှာက်ေှာွားကနေ နရဲ့ က်အထ နတ က်နလျှ က် ရနေပါတယ်။ နအ က် က်ရသ ွားနတကု နှုတ်ြုဲ့ ထံုန ွားနပွားတဲဲ့အခါ ဒအ ရံုနကက ကု ထံုြုဲ့ ထံုန ွားနပွားလုက်ရင် ထံုန ွားနပွားလုက်တဲဲ့ ယ် က် သုဲ့ြဟုတ် ည က်တစ်မခြ်ွားထံုသ ွားတ သတမပြုြကကြ ပါ။ ထံုန ွားအ ွားလံုွား ထုွားပွားသ ွားတဲဲ့အခါ နှုတ်ခြ်ွားနထ ငဲ့်၊ လျှ တစ်မခြ်ွားအပါအဝင်ထံုသ ွားပါလြဲ့်ြယ်။ Inferior alveolar nerve အ ရံုနကက ကု ထခုက်ြရင် အဲဒနေရ ြ ယ ယ သုဲ့ြဟုတ် တစ်သက်လံုွား အ ရံုခံစ ွားနုင်မခင်ွား ြရ ဲ ထံုနေပါလြဲ့်ြယ်။ ဓါတ်ြေ်ကု အသံုွားမပြုပွား နသခ နအ င် လုပ်ြယ် ုရင် ဒလုမြစ်တ ရ ွားပါတယ်။ တမခ ွားနရ င်ရြယဲ့်နေရ နတကုလည်ွား နရ င်ပွား ထညဲ့်ကကပါတယ်။ CBCTဓါတ်ြေ်ရုက်ပွား ဒအ ရံုနကက နတကု နသခ လတ်နအ င်လုပ်ပွား သ ွားမြစ်တုကု စုက်နုင်ပါ တယ်။ CBCT ဓါတ်ြေ်ကု အခ ေ်တုအတင်ွား ရုက်ကကညဲ့်နုင်ပွား သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားြယဲ့် ရ ဝေ်က လုအပ်တ နတ စစဥ်ပါလြဲ့်ြယ်။ CBCTဓါတ်ြေ်ဟ ရုွားရုွားဓါတ်ြေ်နတထက် နစ ွားကကွားနပြယဲ့် နြွားရုွားထဲြ ရတဲဲ့အစတ်အပုင်ွားနတေဲဲ့ အနရွားကကွားတဲဲ့အ ရံုနကက ေဲဲ့ အရုွားနတကု လုသလု ကကညဲ့်လုဲ့ရတဲဲ့ အတက် ရုက်သငဲ့်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့အခ ေ်ြ န ွားသ ွားရဲဲ့သ ွားအမြစ်ကု ြနတ ်တ ထခုက်ြခဲဲ့ရင် အဲဲ့ဒသ ွားကု သ ွားအနကက ထုတ်ကုသေည်ွားေဲဲ့ ကုသနုင်ပါနသွားတယ်။
  • 19. သွာျားမမစ်တုထည်တာ ြ ေ်နကာမယ်ဆုရင် စတ်ပငမ်ဒဆျား၊ဒမဒဆျားသံုျားမလာျား သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နေစဥ် ြေှာနအ င် ထံုန ွားနပွားပပွား ကုသြှုနပွားတယ် ုနပြယဲ့် လူေှာအြ ွားစုက စုွားရြ်လေ်တတ်ပါတယ်။ စုွားရြ်ြှုကု နလ ဲ့ကနစြုဲ့ ထနရ က်တဲဲ့ေည်ွားလြ်ွားနတ အြ ွားကကွား ရတ ြုဲ့ စတ်ပူြနေပါေဲဲ့။ ၁။ Relative analgesia - တစ်ခ ြုဲ့ ရ ဝေ်နတဟ ေှာကကင်ြှု၊ စုွားရြ်ြှု ြရရနအ င် လူေှာကု ကုသြှုပပွား ံုွားတဲဲ့အထ ဓါတ်နငဲ့ (နုက်ထရပ် နအ က် ုဒ် ေဲဲ့ နအ က် ဂ င်) နပထ ွားပါတယ်။ ၂။ Oral sedation - စတ်ပူပေ်ြှုနလ ဲ့ကနစတဲဲ့ နသ က်န ွားနတလည်ွား နပွားနလဲ့ရပါတယ်။ ကုသခ ေ် တစ်ေှာရအတင်ွား ပပွားြယဲ့် ကုသြှုနတြ လူေှာရဲဲ့စုွားရြ်ြှုကု နလ ဲ့ကနစြုဲ့ သံုွားနလဲ့ရတယ်။ ၃။ Conscious sedation - အခ ေ်ပုနပွားပပွား ြလယ်ြခက်ကုသြှုနတြ လူေှာသက်နသ ငဲ့်သက်သ ရနစြုဲ့ သံုွားပါတယ်။ လူေှာအနေေဲဲ့ သတနြဲ့ြနေ ဲ ရ ဝေ်ညေ်ကက ွားခ က်နတကု သရနုင်ပါတယ်။ ဒါနပြယဲ့် ခဲစတ်ြှုေဲဲ့ပတ်သက်ပပွား ြြတ်ြြ ြဟုတ်ပါ။ ကုသခေ် (၁)ေှာရထက် ပုကက ြယ် ု ရင် သံုွားနုင်ပါတယ်။ နြဲ့န ွား ရ ဝေ်ြ လူေှာရဲဲ့လက်ြ န ွားသင်ွားနပွားပပွား လူေှာရဲဲ့ နလံုွားခုေ်နှုေ်ွားေဲဲ့ နအ က် ဂ င်ပြ ဏကု နစ ငဲ့်ကကညဲ့်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့် နေရ အတက် ပံုြေ်သံုွားနေက ထံုွားန ွားကု ထုွားပါလြဲ့်ြယ်။ လူအြ ွားစုက သင်ွားထ ွားတဲဲ့ န ွားအ ေသင်နကက ငဲ့် ထံုန ွားထုွားတ ကု သတြထ ွားြကကနတ ဲ့ပါ ူွား။ Oral sedation, Conscious sedation နပွားြုဲ့ ခဲစတ်ြှုြလုပ်ခင် အေည်ွား ံုွား (၄)ေှာရခေဲ့် ြ ြစ ွား၊ြနသ က်ထ ွားရပါ။ ခဲစတ်ပွားရင် အြ်မပေ်ပုဲ့ြုဲ့ လူေှာနစ ငဲ့်နခေါ်လ ပါ။ ခဲစတ်ပွား အေည်ွား ံုွား (၂၄)ေှာရြ (၃၆)ေှာရအထ ယ ဥ်ြနြ င်ွားသငဲ့်ပါ။ ၄။ General anaesthesia - အခ ေ်ကက ကက ၊ ခက်ခက်ခဲခဲေဲဲ့ ကုသရြယ် ုရင် န ွားရံုြ နြဲ့န ွား နပွားပပွား လုပ်နုင်ပါတယ်။ နမခနထ က်က အရုွားကု အေည်ွားငယ်ယူပပွား နြွားရုွားရဲဲ့အရုွားလုအပ်တဲဲ့ နေရ ြ ထညဲ့်က သ ွားမြစ်တုနတ အြ ွားကကွားစုက်တဲဲ့ကုသြှုြ ြုွားအတက် သံုွားနုင်ပါတယ်။ လူေှာအြ ွားစုအနေေဲဲ့ နြဲ့န ွားြသံုွား ဲ ရုွားရုွားစတ်ပငြ်န ွားေဲဲ့ထံုန ွားနပါင်ွားစပ်အသံုွားမပြုက ကုသြှု ခံယူတ က ပုပွားစတ်ခ ရပါတယ်။
  • 20. သွာျားမမစ်တုထည်ဖု ဒများရုျားတုဒေ၊က ဥ်ျားဒေ၊ဒသျားဒေရင် ဘာလုလ်လုရမလဲ သ ွားနှုတ်ပွား သ ွားြရနတ ဲ့တဲဲ့နေရ ြ နြွားရုွားအရုွားနလွားနတ ေည်ွားသ ွား၊နသွားသ ွားနလဲ့ရပါတယ်။ အဲဲ့ဒနေရ ြ လူေှာက သ ွားမြစ်တုစုက်ခ င်တဲဲ့အခါ ယ်လုလုပ်ကကြလဲ။ အနပေါ်နြွားရုွားရဲဲ့အံသ ွားနတ နှုတ်ထ ွားရလုဲ့ သ ွားမြစ်တုစုက်ခ င်တယ်။ CBCT ဓါတ်ြေ်ရုက်ကကညဲ့်တ စုက်ြယဲ့်သ ွားမြစ်တုရဲဲ့အရည်အတုင်ွား ထညဲ့်လုဲ့ရနလ က်နအ င် နြွားရုွားက ြထူနတ ဲ့ ူွား။ ဒါ ုရင် လုအပ်တဲဲ့အရုွားပြ ဏေဲဲ့ထုထည်ရနအ င် အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်ရပါြယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့် နေရ ရဲဲ့အထက်ြ ရတဲဲ့ maxillary sinus နအ က်နမခြ အရုွားအစ ွားထုွားပစစည်ွားနလွားနတ ထညဲ့်ပါြယ်။ Sinus augmentation လုဲ့နခေါ်တဲဲ့ ဒကုသြှုကု ကျွြ်ွားကင်တဲဲ့ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်က ကုသြှုနပွား လုက်ရင် သ ွားမြစ်တုစုက်ြုဲ့ အ င်နမပသ ွားပါပ။ အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်တဲဲ့ေည်ွားနတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ လူေှာရဲဲ့အရုွားကု မြတ်ယူပွား လုအပ်တဲဲ့နေရ ြ မပေ်ကပ်ထညဲ့်တ လည်ွား လုပ်နုင်ပါတယ်။ အစ ွားထုွားထညဲ့်တဲဲ့အရုွားက ထညဲ့်လုက်တဲဲ့နေရ ြ နပါင်ွားစပ်သ ွားတဲဲ့အခါ သ ွားမြစ်တုနက င်ွားနက င်ွားထညဲ့်လုဲ့ ရသ ွားြ မြစ်ပါတယ်။ လူေှာ က အရုွားကု ြယူ ဲ အရုွားတုြ ြုွားစံုကုလည်ွား အသံုွားမပြုနုင်ပါတယ်။
  • 21. သွာျားမမစ်တုစုက်ဖု ရုျားထလ်မဖည်ဖုလုတဲ ြေါ ဘယ်က ရုျားကု ယူမလဲ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ ြ အရုွားထပ်မြညဲ့်ြုဲ့ လုလ ရင် လူေှာ က အရုွားယူလုဲ့ရတဲဲ့နေရ နတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ အြ ွားအ ွားမြငဲ့် နအ က်နြွားရုွား အံသ ွားနတရဲဲ့နေှာက်နေရ သုဲ့ြဟုတ် နြွားနစဲ့ ကနေ ယူလုဲ့ရပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ရံ နမခနထ က်ကနေ ယူနလဲ့ရပါတယ်။ လူေှာရဲဲ့ တစ်နေရ က အရုွားကု ယူပွား ပါွားစပ်ထဲြ ရတဲဲ့ လုအပ်တဲဲ့နေရ ြ ထညဲ့်တဲဲ့အခါ ခဲစတ်တဲဲ့နေရ က (၂)နေရ မြစ်သ ွားတ ြုဲ့ သက်နသ ငဲ့်သက်သ မြစ်နအ င် ပုဂရုစုက်ရပါတယ်။ နက င်ွားတဲဲ့အခ က်ကနတ ဲ့ လူေှာရဲဲ့အရုွားကုပဲ မပေ်သံုွားတ မြစ်တဲဲ့အတက် ပုစတ်ခ ရပါတယ်။ လူေှာ က ြဟုတ် ဲ အရုွားတုနတကုလည်ွား အစ ွားထုွားအသံုွားမပြုနုင်ပါတယ်။ နှာွား၊ ဝက် စသည်တုဲ့ြ မပြုမပင်ထ ွားတဲဲ့အရုွားနတ၊ ေည်ွားပည အရြေ်တွားထ ွားတဲဲ့အရုွားတုနတကု လူြ အသံုွားမပြုနုင်ပါတယ်။ ဒအရုွားတုနတကု အခ ေ်တစ်ခုအထ ထညဲ့်ထ ွားတဲဲ့အခါ အသစ်မြစ်နပေါ်လ တဲဲ့ သ ဝအရုွားနတက တမြည်ွားမြည်ွားအစ ွားထုသ ွားပါတယ်။ လအေည်ွားငယ်အကက ြ သ ွားမြစ်တု ထညဲ့်နုင်ပါပပ။ မြစ်နပေါ်လ တဲဲ့အရုွားအသစ်နတထဲြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြုဲ့ (၃)လြ (၁၂)အထ ကက နုင်ပါတယ်။ အမြေ် ထညဲ့်တ ြ ြုွားြလုပ် ဲ အသစ်မြစ်နပေါ်လ တဲဲ့အရုွားနတ ြ ွားလ တဲဲ့အထ၊ ြ လ တဲဲ့အထ နစ ငဲ့်သငဲ့်ပါ တယ်။ အရုွားအသစ်နတမြစ်နပေါ်လ ြုဲ့ ေည်ွားလြ်ွားတစ်ခုမြစ်တဲဲ့ guided tissue regeneration ေည်ွားြ အရုွားမြစ်နပေါ်နစခ င်တဲဲ့နေရ ပတ်လည်ြ အရုွားအသစ်မြစ်နပေါ်လ တဲဲ့အထ barrier membrane အက အကယ်တစ်ခုကု ထညဲ့်ထ ွားပါတယ်။ ဒါြ အရုွားမြစ်ရြယဲ့်နေရ ကု ထခုက်ြှုြရနစ ဲ ထေ်ွားထ ွားနုင်ြ ပါ။ အခ ေ်တစ်ခုနရ က်တဲဲ့အခါ တမြည်ွားမြည်ွားနပ က်ကယ်သ ွားြဲဲ့ အက အကယ် အလ (resorbable barrier membrane)ကု အသံုွားမပြုနုင်သလု စတ်ခ ရတဲဲ့ အခ ေ်နရ က်ြ မပေ်ြယ် ရြယ်ဲ့ titanium mesh ကဲဲ့သုဲ့ အက အကယ်ကုလည်ွား သံုွားနုင်ပါတယ်။
  • 22. ရုျား စာျားထုျားထည်ထာျားရင် သွာျားမမစ်တုကုသမှု ြ ေ် လုနကာသွာျားမလာျား အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်ြုဲ့လုအပ်လုဲ့ ထညဲ့်တဲဲ့အခါ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအခ ေ် ပုကက သ ွားနုင်ပါတယ်။ ဒါနပြယဲ့် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တ ကု ပုနအ င်မြင်နစနုင်ပါတယ်။ နရဲ့သ ွားနေရ နတြ သ ွားမြစ်တု ထညဲ့်တဲဲ့အခါ သ ွားြံုွားေဲဲ့အရုွားခ ြုငဲ့်နေတ ြ ြုွားနတကု မပြုမပင်နုင်တဲဲ့အတက် ပုလသ ွားနစပါတယ်။ အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်ြုဲ့ ကျွြ်ွားကင်ြှုပုလုအပ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တ ထက် ပုရှုပ်နုင်ပါတယ်။ တစ်ခ ြုဲ့နကဲ့စ်နတြ သ ွားမြစ်တု၊ အရုွားတုေဲဲ့ အရုွားတုအက အကယ်နတကု တစ်ပပြုင်ေက်ထညဲ့်နလဲ့ ရပါတယ်။ တစ်ခ ြုဲ့ ရ ဝေ်နတကနတ ဲ့ အရုွားတုကု အရင်ထညဲ့်ထ ွားပပွား အခ ေ်က လတစ်ခုကက နစ ငဲ့် ုင်ွားပွားြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ရတ ကု ပုလုပ်ခ င်ကကပါတယ်။ ယ်ေည်ွားလြ်ွားကုပဲနရွွားနရွွား အရုွားပြ ဏေဲဲ့ အရည်အနသွားနက င်ွားလ ြုဲ့ ုရင် အခ ေ်က လ၊ အ ွားထုတ်ြှု၊ ကုေ်ကစရတ် စတ နတကု ရင်ွားနွားရတ ထုက်တေ်ပါတယ်။
  • 23. သွာျားမမစ်တုကု ဘယ်လု စရုစုက်ရမလဲ သ ွားမြစ်တုကု တစ်သက်တ နရရည်အသံုွားမပြုနုင်ြုဲ့ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားသေဲ့်ရင်ွားနရွားကု စေစ်တက ြေ်ြေ် ကေ်ကေ် မပြုလုပ်ရပါြယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားတဲဲ့သ ွားကု သေဲ့်ရင်ွားနရွားလုပ်ရတ ြခက်ပါ ူွား။ သ ဝသ ွားနတကု သ ွားတုက်သေဲ့်ရင်ွားနရွားလုပ်သလု သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားတဲဲ့နေရ ပတ်လည်ြ သ ွားတုက်တ ၊ သ ွားပတ်ကကြုွားအသံုွားမပြုသေဲ့်ရင်ွားတ နတ လုပ်ရပါြယ်။ တစ်ခ ြုဲ့သ ွားတုက်ြုဲ့ ခက်တဲဲ့ နေရ နတကု အထူွားမပြုလုပ်ထ ွားတဲဲ့ သ ွားပတ်ကကြုွား၊ သ ွားတုက်တံအနသွားေဲဲ့ ပစစည်ွားြ ြုွားစံု အသံုွားမပြုပပွား သေဲ့်ရင်ွားနရွားမပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုသ ွားနလွားကု သေဲ့်ရင်ွားကေ်ွားြ စ ရနေနစြုဲ့အတက် ပံုြေ်လုပ်နေက သ ွားတုက်သေဲ့်ရင်ွား နရွား မပြုလုပ်ခ ေ်ထက် အခ ေ်ပုနပွားပပွား ဂရုစုက်သငဲ့်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်ပွားခါစြ သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွားန ွားခေ်ွားကု ြကက ခဏနခေါ်ပွား မပေ်စစ်န ွားနပွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှု နအ င်မြင်ပပွား စတ်ခ လက်ခ ထ ွားလုဲ့ရသ ွားတဲဲ့အခေ်ကရင် သ ဝသ ွားနတကု ပံုြေ်စစ်န ွားနစ ငဲ့်နရ က်ြှုနပွားသလု နပွားပါလြဲ့်ြယ်။
  • 24. သွာျားမမစ်တုစုက်ပလီျား ဆင်မဒမလမဖစ်ရင် ဘာလုလ်ိုုင်သလဲ နယ ူယ အ ွားမြငဲ့် သ ွားမြစ်တုစုက်ကုသြှုရဲဲ့နအ င်မြင်ြှုရ ခုင်နှုေ်ွားက ၉၅% ဝေ်ွားကင်မြစ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုအနခ င်ွား (၂၀)ြ ြနအ င်မြင်တ ၊ အ င်ြနမပတ (၁)နခ င်ွားနလ က် ရနုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှု ြနအ င်မြင်ခဲဲ့ရင် တမခ ွား ကုသြှုနတလုပ်ြလဲ ုတ သ ွားမြစ်တု ရ ဝေ်ေဲဲ့ န ွားနနွားနုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု ြနအ င်မြင်နစနုင်တဲဲ့ အခ က်နတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ ဥပြ - န ွားလပ်နသ က်သူနတ၊ သေဲ့်ရင်ွားနရွားနသခ ြလုပ်သူနတေဲဲ့ အမခ ွားနရ ဂါအခံရတဲဲ့လူေှာနတြ သ ွားမြစ်တုကုသြှု ြနအ င်မြင်တဲဲ့ရ ခုင်နှုေ်ွား ပုြ ွားနုင်ပါတယ်။ စုက်ထ ွားတဲဲ့သ ွားမြစ်တုဟ အရုွားထဲြ ပြဲြနေ ဲ လှုပ်လ ရင် အနပေါ်ြ ရတဲဲ့ သ ွားတုကု အသံုွားမပြုပပွား စ ွားလုဲ့အ င်ြနမပနုင်ပါ။ ြနအ င်မြင်တဲဲ့ သ ွားမြစ်တုကု ြယ်ပစ်ရနပြယဲ့် တမခ ွားက ေ်နေနသွားတဲဲ့ နအ င်မြင်တဲဲ့ သ ွားမြစ်တုနတေဲဲ့ စ ွားလုဲ့ဝါွားလုဲ့ရနေရင် သ ွားမြစ်တုမပေ်စုက်စရ ြလုပါ ူွား။ လုအပ်လုဲ့ သ ွားမပေ်စုက်ရြယ် ုရင်လည်ွား သ ွားစုက်ေည်ွားအြ ြုွားြ ြုွားေဲဲ့ သ ွားမပေ်စုက်နုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုမပေ်ပြဲလ နအ င် မပြုလုပ်မခင်ွား သုဲ့ြဟုတ် သ ွားမြစ်တုအသစ်ထပ်ြံထညဲ့်မခင်ွားတုဲ့ကုလည်ွား အနေအထ ွားနပေါ်ြူတည်ပပွား မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။ မြစ်လ နုင်တဲဲ့အနမခအနေအ ွားလံုွားကု သ ွားနငဲ့်ခံတင်ွား ရ ဝေ်ေဲဲ့ တုင်ပင်န ွားနနွားနုင်ပါတယ်။
  • 25. သွာျားမမစ်တုသွာျားစုက်ေည်ျား မ ျားမ ျား ၁။ One-stage implant - သ ွားြရတဲဲ့နေရ ြ သ ွားမြစ်တုစုက်ပွားတဲဲ့အခါ သ ွားမြစ်တုရဲဲ့အထက်ြ တပ်ထ ွားတဲဲ့အပုင်ွားနလွားကု သ ွားြံုွားအနပေါ် က်ြ ထ ွားလုက်ပါတယ်။ ဒလုလုပ်ထ ွားမခင်ွားမြငဲ့် သ ွားြံုွားကု နေှာက်တစ်ကကြ်လေ်ပပွား ကက ွားခံတုင်(abutmentတုင်)ထညဲ့်စရ ြလုနတ ဲ့ပါ ူွား။ သ ွားတုတပ် င်ြုဲ့ေဲဲ့ သ ွားမြစ်တုကု အသံုွားမပြုနုင်ြုဲ့ ရက်သတတပတ်(သုဲ့)လအေည်ွားငယ် နစ ငဲ့်ရပါြယ်။ ၂။ Two-stage implant - သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပပွားရင် သ ွားြံုွားနအ က်ြ မပေ်ခ ြုပ်ထ ွားလုက်ပါတယ်။ အခ ေ်က လတစ်ခုအကက ြ ဒုတယအကကြ် သ ွားြံုွားကု လေ်ပပွား သ ွားမြစ်တုအနပေါ်ြ တပ်ရြယဲ့် အစတ်အပုင်ွားနတကု တပ်ပါတယ်။ ၃။ Same day implants - တစ်ရက်တည်ွားေဲဲ့ သ ွားမြစ်တုစုက်တ ကု နအ က်နြွားရုွားြ မပြုလုပ်နလဲ့ ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုနတကု ထညဲ့်ပွား ြကက ခင်ပဲ အနပေါ်က သ ွားတုနတကု တပ်နပွားပါတယ်။ တစ်ခ ြုဲ့နကဲ့စ်နတြ ယ ယသ ွားတုနတကု တပ် င်နပွားပပွား စတ်ခ ရတဲဲ့အခါ အပြဲတြ်ွားတပ် င်ရြဲဲ့ သ ွားတုနတကု နမပ င်ွားတပ်နပွားပါတယ်။ ဒကုသြှုြ ြုွားေဲဲ့ သငဲ့်နတ ်တဲဲ့လူေှာြ ပဲ မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။ ၄။ Immediate implant - သ ွားနှုတ်ပွား နှုတ်ထ ွားတဲဲ့နေရ ြ သ ွားမြစ်တုကု ခက်ခင်ွားထညဲ့်ပါတယ်။ ထညဲ့်တဲဲ့နေရ ြ ရတဲဲ့ အရုွားေဲဲ့သ ွားြံုွားသ ွားနပေါ်ြူတည်ပပွား one-stage implant သုဲ့ြဟုတ် two-stage implant ေည်ွားေဲဲ့ ကုသြှုနပွားပါတယ်။ လူေှာတုင်ွားြ ြလုပ် ဲ သငဲ့်နတ ်တဲဲ့လူေှာြ ပဲ လုပ်ပါတယ်။ ၅။ Immediate implant and early loading – immediate implant ေဲဲ့ ြတူပါ။ သ ွားမြစ်တုကု ထညဲ့်ပပွားတ ေဲဲ့ အနပေါ်က သ ွားတုနလွားကု တပ်နပွားလုက်ပါတယ်။ ဒါနပြယဲ့် သ ွားမြစ်တုအနပေါ်ြ တပ် င်ထ ွားတဲဲ့ သ ွားတုကု အစ ဝါွားစ ွားတဲဲ့အခါ ေဲ့်ကင် က်သ ွားေဲဲ့ ြထနအ င် လတ်နေနအ င် လုပ်ထ ွားပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုေဲဲ့အရုွား တစ်သ ွားတည်ွားမြစ်သ ွားြယဲ့်အခ ေ် (၃)လနက ်ကက ပွားြ ဝါွားလုဲ့စ ွားလုဲ့ရြယဲ့်သ ွားတုကု နမပ င်ွားတပ်နပွားပါတယ်။ ဒေည်ွားကု သ ွားြရရင် အ င်ြနမပတဲဲ့ နရဲ့သ ွားနေရ နတြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲဲ့အခါ အသံုွားပုြ ွားပါတယ်။ သငဲ့်နတ ်တဲဲ့လူေှာြလဲပပွား လူေှာတုင်ွားြ ဒေည်ွားကု အသံုွားြမပြုပါ ူွား။
  • 26. သွာျားမမစ်တုကုသမှု ဒနကာင်ျား ဒများဒလရဒသာ ဒများြွေ်ျားမ ာျား ၁။ သ ွားမြစ်တုစုက်ပပွားရင် စ ွားခ င်တ စ ွားလုဲ့ရလ ွား။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုပပွား ံုွားပ ုရင် လူေှာအနေေဲဲ့ ပံုြေ်အတုင်ွား စ ွားလုဲ့ရပါတယ်။ လူေှာတစ်ခ ြုဲ့ြ သ ွားတုအစပ်ကု အေည်ွားငယ် မပေ်မပင်ရတ ၊ အနလဲ့အက ငဲ့်မြစ်နအ င် လုပ်ရတ ရနုင်ပါတယ်။ ၂။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုြ ယ်လုန ွားကုသစရတ်နတ ပါဝင်သလဲ။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအတက် န ွားကုသစရတ် တစ်သြတ်တည်ွား ြရနုင်ပါ ူွား။ ကုသြှု အြ ြုွားအစ ွား၊ အသံုွားမပြုတဲဲ့ပစစည်ွားအြ ြုွားအစ ွား၊ သ ွားမြစ်တု ရ ဝေ်၊ န ွားခေ်ွားန ွားရံုအနေအထ ွားအနပေါ်ြူတည်ပပွား န ွားကုသစရတ် က မခ ွားသ ွားပါြယ်။ န ွားကုသစရတ်ကု ြလုပ်ခင်ြ ရင်ွားမပပါလြဲ့်ြယ်။ ၃။ အပပွားအစွား ကုသြှုပပွားနမြ က်ရေ် ယ်နလ က်ကက ြလဲ။ အနေအထ ွားနပေါ်ြူတည်ပပွား ကက ခ ေ် က မခ ွားသ ွားပါြယ်။ (၁)ရက်အတင်ွား အပပွားလုပ်လုဲ့ရတ ရသလု (၃)လ၊ (၆)လ၊ (၉)လ စသမြငဲ့် ကက နုင်ပါတယ်။ ၄။ သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားရင် ယ်နလ က်ကက ကက ခံသလဲ။ သ ွားမြစ်တုစုက်ပွားရင် သ ွားြံုွားနရ ဂါြမြစ်နအ င် ပံုြေ်သေဲ့်ရင်ွားနရွားလုပ်တ ၊ န ွားခေ်ွားြ သတ်ြတ် ထ ွားတဲဲ့အတုင်ွား မပေ်စစ်န ွားတ နတလုပ်မခင်ွားမြငဲ့် နစ်နပါင်ွားြ ွားစ ကက ရည်ခံနုင်ြ မြစ်ပါတယ်။ ၅။ သ ွားမြစ်တုကု ယ်အသက်အရွယ်အထ စုက်လုဲ့ရသလဲ။ အသက်ကကွားသ ွားလုဲ့ သ ွားမြစ်တုစုက်လုဲ့ြရ ူွား ုတ နတ ဲ့ ြရပါ ူွား။ ကေ်ွားြ နရွားနက င်ွားနေြုဲ့နတ ဲ့ လုပါတယ်။ ၆။ သ ွားမြစ်တုစုက်တ ေှာသလ ွား။ သ ွားမြစ်တုစုက်တ ြေှာလုဲ့ လူေှာနတ အံဲ့ကသသ ွားနလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု ထညဲ့်နေစဥ် ေဲဲ့ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပပွားနေှာက် ရက်အေည်ွားငယ်ကက နေရခက်တ ြ ြုွားနတ ဲ့ ရနုင်ပါတယ်။