SlideShare a Scribd company logo
Dr Nay Aung, BDS, PhD (Tokyo)
လူနာမ ာျားအတွက် သွာျားမမစ်တုကုသမှုဆုင်ရာ လမ်ျားညွှန်ခ က်မ ာျား
A Patient’s Guide to Dental Implant Treatment
သ ွားမြစ်တု(implant fixture)ကု သ ွားနှုတ်ထ ွားတဲ့နေရ အရုွားထြ သ ွားအမြစ်ပုစအနေေ ဲ့ ထညဲ့်လုက်ပပွား အနပေါ်
ကနေ သ ွားတုတပ်လု ဲ့
ရနအ င် မပြုလုပ်ထ ွားတ မြစ်ပါတယ်။ အြ ွားအ ွားမြငဲ့် တုင်နတေယြ်သတ
တ ြု(titanium)ေ ဲ့
မပြုလုပ်ထ ွားနလဲ့ရပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုထုတ်လုပ်တဲ့ န ွားကုြပဏနတ ြ ွားစ ရနေပါပပ။ ကျွြ်ွားက င်တဲ့သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ် သ ွားမြစ်တု
အထွားကု ရ ်ေ်နတထြ ကုသြှုတယမတင်ွားမြငဲ့် နအ င်မြင်တဲ့သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု စတ်တ စ တယနုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့အတါ အဓကအနေေ ဲ့ နြွားရုွားထကု ထညဲ့်လုက်တဲ့သ ွားမြစ်တုဟ န ွားပတ်လည်ြ ရတဲ့ အရုွားေ ဲ့
ကက်တမြစ်နေြု ဲ့လုပါတယ်။ အရုွားထြ နတ င်ြနေ ကကပ်နေရင် အနက င်ွား ုွား မြစ်ပါတယ်။
အတ ေ်ကက လ တ ေ ဲ့
အြ သ ွားမြစ်တုြ က်န မပင်နပေါ်ြ အရုွားမြစ်နပေါ်နစတဲ့ လ်နတ တမြည်ွားမြည်ွား စုစည်ွားပ ွားြ ွား
လ က မြစ်နပေါ်လ တဲ့ အရုွားသစ်နတက သ ွားမြစ်တုကု ပုြုတုင်ပြနစပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုအနပေါ်ကနေ သ ွားတုတပ် င်ြု ဲ့
အတက် သ ွားမြစ်တုေ ဲ့
သ ွားတုအစပ်ကက ွားြ ကက ွားတတုင်နလွား
(abutment)ကု တပ် င်ရပါတယ်။ အဲ့ဒတုင်နလွားကု သ ွားမြစ်တုရ ဲ့
အထြ ်က်အရစ်က ထညဲ့်နလဲ့ရပပွား အနပေါ်
ကနေ သ ွားတုအစပ်နလွား(crown)ကု တပ် င်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တု ကက ွားတတုင်နလွား ေ ဲ့သ ွားတုအစပ်နတကု နအ က်ြ မပထ ွားတဲ့ ပုနလွားြ ကကညဲ့်ပါ။
သ ွားတုအစပ်
သ ွားမြစ်တု
ကက ွားတတုင်နလွား
သွာျားမမစ်တု (သွာျားမမစ်တုစုက်မခင်ျား)ဆုတာ ဘာလဲ?
1
သ ွားမြစ်တု (dental implant)ကု ပုြေ် ုရင် က ေ်ွားြ နရွားနက င်ွားတဲ့ အရယ်နရ က်ပပွားသနတြ စုက်နုင်ပါတယ်။
အရယ်နရ က်ပပွားသနတရ ဲ့ နြွားရုွားနတဟ အြ အ ွားမြငဲ့် ကကွားထ ွားြှုရပ်သ ွားလု ဲ့ သ ွားမြစ်တုစုက်လု ဲ့
ရပါပပ။
ငယ်ရယ်နသွားတဲ့လေ နတကုနတ ဲ့ သ ွားမြစ်တုအစ ွားြထုွားနသွား နြွားရုွားကကွားထ ွားြှုရပ်သ ွားတဲ့အတ ေ် လုအပ်တဲ့
အတ ေ်နရ က်ြ သ ွားမြစ်တုကု စုက်သငဲ့်ပါတယ်။
န ွားလပ် အရက် အလေ်အကျွနသ က်သနတကု သ ွားမြစ်တုစုက်တဲ့အတါ ြလုလ ွားအပ်တဲ့ မပဿေ အတ ြုျို့ ရနုင်ပါ
တယ်။ အေ က က်နနွားတ နရရည်ြ သ ွားမြစ်တုပတ်လည်ြ ရတဲ့ သ ွားြုွားေ ဲ့သ ွားြုွားအရုွားနတကု တျွတ်ယင်ွားနစတ
စသမြငဲ့် မြစ်လ နုင်ပါတယ်။
န ွားလပ်အလေ်အကျွနသ က်သနတကု အတ ေ်က လတစ်တုအထ န ွားလပ်နလ ဲ့ြနသ က်ရင် န ွားလပ်ြမြတ်
ရင် သ ွားမြစ်တုစုက်နပွားနလဲ့ြရပါ ွား။
လေ နတအနေေ ဲ့ နရ ဂါတစ်တုတုရရင် နရ ဂါတစ်တုတုအတက် နသ က်နေတဲ့န ွားနတရနေရင် သ ွားမြစ်တု ကုသြှု
ြတယြ ြြရ ဲ့ ရ ်ေ် သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်နတကု ကကြုတင်အသနပွားရပါြယ်။ ဒါြသ လုအပ်တဲ့ အထွား
ကကပ်ြတ်ကုသြှုနတကု ကကြုတင်န င်ရက်နုင်ြ မြစ်ပါတယ်။
က ေ်ွားြ နရွားြနက င်ွားတဲ့လေ အတ ြုျို့ကု နရ ဂါအနမတအနေနပေါ်ြတည်ပပွား သ ွားမြစ်တုကုသြှုနပွားြု ဲ့ အ င်ြနမပ
တ နတ ရနေတတ်ပါတယ်။
သွာျားမရသူတုင်ျားကု သွာျားမမစ်တု စုက်ပ ျားလု ို့
ရသလာျား
2
ပထြအကကြ် သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ေ ဲ့
နတျို့ ုတဲ့အတါ သ ွားမြစ်တုစုက်လု ဲ့ ရ ြရ အ င်နမပ ြနမပ သရနအ င်
စစ်န ွားပါလြဲ့်ြယ်။ လေ ရ ဲ့ က ေ်ွားြ နရွားေ ဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အနကက င်ွားအရ နတကု နြွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားနငဲ့်
တတင်ွားြ နရ ဂါနတရနေလ ုတ အနသွားစတ်စစ်န ွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားဓါတ်ြေ်ရုက်တ သ ွားပုယတ
နတကု အ ငဲ့် ငဲ့် လုပ်န င်ပါလြဲ့်ြယ်။
သ ွားဓါတ်ြေ်ေ ဲ့ သ ွားပုစယထ ွားတ ကု အသုွားမပြုပပွား သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ရြယဲ့်နေရ ကု ုမြတ်နလဲ့ရပါတယ်။
သ ွားမြစ်တု ယ်နစ်နတ င်ွား ထညဲ့်ြလ နြွားရုွားရ ဲ့
အနမတအနေ နက င်ွားသလ ွား ြနက င်ွား ွားလ ွား စသမြငဲ့် စစ်န ွား
ုွားမြတ်ပါလြဲ့်ြယ်။
သ ွားမြစ်တုကုသြှုြတယြ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားက ေ်ွားြ နရွား ‌
နက င်ွားနေြု ဲ့ နရ ဂါကင်ွားနေြု ဲ့
ကလည်ွား အဓကအနမတတ
အတ က်မြစ်ပါတယ်။ ဒါ ဲ့
နကက ငဲ့် သ ွားြုွားနရ ဂါနတ ကုသတ သ ွားြ တ ြနက င်ွားတဲ့သ ွားနတကု လုအပ်တဲ့
ကုသြှုတယတ နတကု ကကြုတင်လုပ်ထ ွားတ ပုနက င်ွားပါတယ်။
အ ွားလုွား စစ်န ွားပွားတဲ့အတါ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအတက် ရ ်ေ်က အနသွားစတ်ရင်ွားမပပါလြဲ့်ြယ်။ လေ အနေေ ဲ့
ြရင်ွားတဲ့အတ က်နတ သတ င်တဲ့အတ က်နတကု နြွားလု ဲ့
ရပါတယ်။ ကုသနုင်တဲ့ ကုသြှု အြ ြုွားအစ ွားနတ နရွားတ ယ်
စရ နတကုလည်ွား နမပ မပပါလြဲ့်ြယ်။
အနမတအနေေ ဲ့
အတ ေ်နပွားနုင်ြှုအနပေါ် ြတည်ပွား န ွားနနွားတဲ့အတ ေ်ေ ဲ့
အ ငဲ့်နတ ြတတတ်ပါ ွား။ ကေ်မပြူတ
ဒစ်ဂ စ်တယ်စေစ်ေ ဲ့သ ွားပုစယတ သ ွားဓါတ်ြေ်ရုက်တ နတ လုပ်ကကညဲ့်နုင်ပါတယ်။
လေ ရ ဲ့
သ ွားပုစကု‌ယထ ွားပု
OPGသ ွားဓါတ်ြေ်
သွာျားမမစ်တုစုက်လု ို့ရသလာျား၊ မရဘူျားလာျားဆုတာ ဘယ်လုသနိုင်သလဲ
3
CBCT
သ ွားမြစ်တုစုက်ြယ်လု ဲ့ စဥ်ွားစ ွားနေပ စုစြ်ွားနေပ ုတ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားက ေ်ွားြ နရွားကု သတမပြုလ တဲ့သန
သ ွားနှုတ်ထ ွားရတဲ့အနေအထ ွားမြစ်ြ ပါ။ သ ွားမြစ်တုြစုက်တင်ြ သ ွားက ေ်ွားြ နရွားကု ယ်လုဂရုစုက်ြလ
ယ်လုက ကယ်ြလ ုတ သထ ွားြု ဲ့ အနရွားကကွားသလု သ ွားနငဲ့်တတင်ွားနရ ဂါ မြစ်နစတဲ့အနကက င်ွားရင်ွားနတကု
ေ ွားလည်သန နပါက်ထ ွားသငဲ့်ပါတယ်။ ဒါနတကု သြထ ွားရင် စုက်ြယဲ့်သ ွားမြစ်တုကုလည်ွား နက င်ွားနက င်ွား
ဂရုစုက်နုင်ြ ြဟုတ်လု ဲ့သ ွားမြစ်တုကုသြှုက နရရည်ြ ြနအ င်မြင်တတ်ပါ။
တတင်ွားအေ ဲ့ ုွားရင် သ ွားနတေ ဲ့
ပွားလှုပ်နေရင် သ ွားြုွားနတ နသွားထက်နေရင် သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ေ ဲ့ မပသြု ဲ့
လုအပ်ပါတယ်။ သ ွားြုွားနရ ဂါမြစ်တဲ့အတါ သ ွားပတ်ပတ်လည်က အရုွားပြ ဏ တမြည်ွားမြည်ွား ေည်ွားပါွားလ
တတ်ပါတယ်။ ဒါ ုရင် သ ွားမြစ်တုစုက်တဲ့အတါ အလယ်တကစုက်လု ဲ့
ြရ အရုွားတုအစ ွားထုွားကုသြှုကုပါ တပပွား
လုပ်ရနလဲ့ရတ ြု ဲ့ပုြုတက်တက ကုေ်က စရတ် ပုြ ွားနုင်ပါတယ်။
သ ွားနငဲ့်တတင်ွားသေ ဲ့
်ရင်ွားြှုရပပွား က ေ်ရနေနသွားတဲ့ သ ်သ ွားနတကု ြထတုက်နအ င် ထေ်ွားထ ွားနုင်ြ လုအပ်လု ဲ့
စုက်လုက်ရတဲ့သ ွားမြစ်တုနလွားနတကုလည်ွား အလ ွားတ ြထတုက်နအ င် ဂရုစုက်ပွား နရရည် အသုွားမပြုနုင်ြ
မြစ်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုန ွားက သ ်သ ွားြ ုွားရ ွားနေတဲ့သ ွားြုွားနရ ဂါနကက ငဲ့် အရုွားပြ ဏေည်ွားသ ွားရင် န ွားြ
စုက်ထ ွားတဲ့ သ ွားမြစ်တုကုလည်ွား ထတုက်နစနုင်ပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုစုက်ဖု ို့သွာျားနိငို့်ခံတွင်ျား က န်ျားမာပနဖု ို့လုသလာျား
4
သ ွားနငဲ့်တတင်ွားက ေ်ွားြ ရ ဲ့
လ ွား ုတ ?
 သ ွားြုွားနရ ဂါနတ‌ရသလ ွား
 သ ွားန ွားနမြဲ့ပုွားစ ွားထ ွားတ နတ‌
ရသလ ွား စသမြငဲ့်‌စစ်န ွားကကညဲ့်ြ‌သရြ ပါ
သ ွားမြစ်တုကုသြှုတယတဲ့အတါ ကက ြယဲ့်အတ ေ်ကု သလုကကပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုတယြယ်လု ဲ့ ုွားမြတ်ပပွား
နေ က် ယ်အတ ေ်ြ သ ွားမြစ်တုကု အသုွားမပြုပပွား စ ွားလု ဲ့
ရြလ သတ င်ကကပါတယ်။
ပုြေ် ုရင် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပွားနေ က် သ ွားတုအစပ်နလွား တပ် င်ပပွားတဲ့အတ ေ်အထ (၆)ပတ်ြ (၆)လ အထ
ကက နုင်ပါတယ်။ လေ ရ ဲ့နြွားရုွားအနေအထ ွားေ ဲ့က ေ်ွားြ နရွားအနပေါ် ြတည်ပါတယ်။
လေ ရ ဲ့နြွားရုွား သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ က အရုွားအနေအထ ွားနက င်ွားြေ်နေရင် သ ွားမြစ်တုရ ဲ့အနပေါ်ြ သ ွားတု
အစပ်နလွားကု မြေ်မြေ်တပ် င်ပပွား အတ ေ်တုအတင်ွား အသုွားမပြုလု ဲ့ရနုင်ပါတယ်။
အရုွားအနေအထ ွား သပ်ြနက င်ွားတဲ့အတါ ပုဂရုစုက်ပွား အတ ေ်ပုနပွားရပါတယ်။ ဒါြသ အရုွားထြ သ ွားမြစ်တု
နလွားက ပုြုတုင်ပြလ ြ မြစ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ထ ွားတဲ့ နြွားရုွားနေရ က အရုွားအနေအထ ွားနပေါ်ြတည်ပပွား
နစ ငဲ့်ရတဲ့အတ ေ်က (၆)လထက်ပုပွားလည်ွား ကက တတ်ပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုကုသမှုခံယူတာ အခ န်ဘယ်ပလာက်နကာနိုင်သလဲ
5
သ ွားမြစ်တုကုသြှုြတယြ သထ ွားသငဲ့်တ နတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအစအစဥ် ကုသြှု
အနကက င်ွားအရ ေ ဲ့
ပတ်သက်ပပွား အနစ်တ ြုပ်နရွားသ ွားတင်မပထ ွားတ ကု လေ အတက် နပွားနလဲ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒ
အနစ်တ ြုပ်ထြ လေ ရ ဲ့ ြကုသြ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားက ေ်ွားြ နရွားအနမတအနေအပါအ်င် သ ွားမြစ်တုြထညဲ့်
တမတ ွားလုပ်လု ဲ့ရနုင်တဲ့ သ ွားစုက်ကုသြှုအြ ြုွားြ ြုွားကု နြေါ် မပထ ွားနလဲ့ရပါတယ်။
ဒါ ဲ့
အမပင် ကုသတဲ့အတါ လုပ်ရြယဲ့်အ ငဲ့်နတ ကုသြှုကက တ ေ် ထညဲ့်ြညဲ့် သ ွားမြစ်တုအနရအတက် ကုေ်က စရတ်
တု ဲ့
ကု ထညဲ့်သင်ွားနရွားသ ွားထ ွားသငဲ့်ပါတယ်။ လေ တစ်ဥွားတ င်ွားအလုက် သငဲ့်နတ ်တဲ့ ကုသြှုေ ဲ့
ပတ်သက်ပပွား
လုအပ်သလု န ွား‌
နနွားပါလြဲ့်ြယ်။
သွာျားမမစ်တုကုသမှုမခံယူမီ ဘာပတွ သထာျားသငို့်သလဲ
6
သ ွားမြစ်တုစုက်လုက်ရင် တစ်သက်လုွား သုွားလု ဲ့
ရသ ွားြလ ွား ုပွား နြွားနလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု ပတ်ပတ်လည်ြ
ရတဲ့ သ ွားြုွားသ ွားနတ က ေ်ွားြ နေြယ် သက်နသ ငဲ့်သက်သ ေ ဲ့ စ ွားလု ဲ့
ရနေတယ် ုရင် လေ အနေေ ဲ့
သ ွားနငဲ့်တတင်ွားသေ ဲ့
်ရင်ွားနရွားြေ်ြေ်လုပ်န င်နပွားပါက သ ွားမြစ်တုနလွားလည်ွား အ င်နမပနေပပွား နရရည်အသုွားမပြုလု ဲ့
ရနေြ မြစ်ပါတယ်။ သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ေ ဲ့ ြေ်ြေ်မပသပပွား သ ွားနငဲ့်တတင်ွားသေ ဲ့
်ရင်ွားနရွား ပုြေ်လုပ်န င်
တဲ့အနပေါ်ြတည်ပပွား ကက ရည်တြှု က မတ ွားနုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားပပွား သေ ဲ့
်ရင်ွားနရွားနသတ ြလုပ် ဂရုြစုက် ပစ်ထ ွားရင် သ ွားနတ ွားလ နတ သ ွားနက က်နတ
ကပ်လ ပပွား သ ်သ ွားနတြ သ ွားြုွားနရ ဂါနတမြစ်သလု မြစ်လ နုင်ပါတယ်။ အဲ့ဒလုမြစ်လ တဲ့အတါ ြကုသ
ထ ွားလုက်ရင် သ ွားြုွားနယ င်မတင်ွား နသွားထက်မတင်ွား ေ မတင်ွား သက်နသ ငဲ့်သက်ေ ြရမတင်ွား စသမြငဲ့် မြစ်လ နုင်
ပါတယ်။ ဒါ ဲ့နကက ငဲ့် သ ွားမြစ်တုကု ဂရုြစုက်ရင် သ ်သ ွားနတလုပ ပ က်စွားသ ွားနုင်ပါတယ်။ သေ ဲ့
်ရင်ွားနရွား
နသတ လုပ်ပါက တစ်သက်လုွားတတဲ့ သ ်သ ွားနတ ရသလု သ ွားမြစ်တုနတကလည်ွား အလ ွားတပါပ။
နက င်ွားြေ်တဲ့အရုွားပြ ဏရတဲ့ နြွားရုွားထကု စုက်ထ ွားတဲ့ သ ွားမြစ်တုကု နသနသတ တ ဂရုစုက်ပွား ထေ်ွားသြ်ွား
သေ ဲ့
်ရင်ွားနရွားလုပ်ြယ် ုရင် နစ်နပါင်ွားြ ွားစ ကက ရည်တနုင်ြ မြစ်ပပွား တစ်သက်လုွား အသုွားမပြုသ ွားလု ဲ့
ရနုင်ပါလြဲ့်ြယ်။ ဒါနပြယဲ့် သ ွားတုအစပ်နတ သ ွားြ တ နတကု လုအပ်သလု မပေ်လည်မပြုမပင်ရနလဲ့ရသလု
သ ွားမြစ်တုနပေါ်က သ ွားအစပ်ကုလည်ွား လုအပ်သလု မပေ်လည်မပြုမပင်ရနလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု သ ွားအစပ်ြ
ဟသ ွားတ ကသ ွားတ ပဲ့သ ွားတ က ြုွားသ ွားတ နတ မြစ်လ တဲ့ရင် မပေ်လည်မပင် င်ရပါြယ်။
သွာျားမမစ်တုစုက်လုက်ရင် ဘယ်ပလာက်နကာနကာခံသလဲ
7
သ ွားတုတစ်နတ င်ွားစုက်ြု ဲ့ သ ွားမြစ်တုတစ်နတ င်ွားအသုွားမပြုနုင်သလု သ ွားနတအြ ွားကကွားြရရင် သ ွားမြစ်တု
အနရအတက်ကု ပုြုအသုွားမပြုရပါတယ်။ အကပ်နတ သ ွား (၃) နတ င်ွား (၄)နတ င်ွား တထ ွားတဲ့ တတ ွားပုစ
သ ွားတုအစပ်နတကုလည်ွား သ ွားမြစ်တုနပေါ်ြ မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။
နယ ုယ အ ွားမြငဲ့် သ ွားတစ်နတ င်ွားြရလ င် သ ွားမြစ်တုတစ်နတ င်ွားစုက်ပွား အစ ွားထုွားကကပါတယ်။ သ ွားနတ
အြ ွားကကွားြရတ ြ ြုွား ုရင် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု လုအပ်သလု ထပ်တုွားပပွား စုက်ရပါြယ်။ ြရတဲ့
သ ွားအနရအတက်အလုက် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု ထပ်တ သုွားစရ ြလုပါ ွား။ သ ွားမြစ်တုစုက်ြယဲ့် နြွားရုွားရ ဲ့
နက င်ွားြေ်ြှုေ ဲ့အရုွားပြ ဏအနပေါ် ြတည်ပွား သ ွားမြစ်တုအနရအတက် က မတ ွားသ ွားပါလြဲ့်ြယ်။
အကကတ်တတ်တဲ့လေ နတကု သ ွားမြစ်တုစုက်တဲ့အတါ သ ွားမြစ်တုကု ဒဏ်ပုမြစ်နစတတ်ပါတယ်။ ည က်
အပ်နေစဥ် အကကတ်တတ်တဲ့သနတအနေေ ဲ့ဒအက ငဲ့်ကု ြြ သ သတြထ ွားြတတ်ပါ။ အကကတ်တတ်သနတရ ဲ့
သ ွားနတြ အနပေါ်ယန ကလ နတ ပါွားကုေ်တ ပဲ့ကုေ်တ သ ွားြ ထ ွားရင် နရရည်ြတ ကကုေ်တ နတ
မြစ်တတ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်တဲ့အတါ ဒအတ က်ကု ထညဲ့်သင်ွား စဥ်ွားစ ွားရြ မြစ်ပပွား လုအပ်သလု သ ွားမြစ်တု
အနရအတက် ပုထညဲ့်မတင်ွား အကကတ်ဒဏ်ကု တနုင်ြယဲ့် သ ွားအစပ်ကု နရွားတ ယ်အသုွားမပြုမတင်ွား အကကတ်တတ်
သနတအတက် ည က်တပ် င်အသုွားမပြုရေ် အကပ်ပုစသ ွားအစပ် (bite guard) မပြုလုပ်နပွားမတင်ွားတု ဲ့န င်ရက်
နပွားပါတယ်။
ဒအတ က်နတကု သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်က တစ် ငဲ့်တ င်ွားန ွားနနွားပွား အနသွားစတ်ရင်ွားမပပါလြဲ့်ြယ်။
အံကပ်ပံုံစံသ ွားအစပ် (bite guard)
သွာျားမမစ်တုတစ်ပခ ာင်ျားအပ ှာမာ သွာျားတုဘယ်နိစ်ပခ ာင်ျား တ ်ထာျားနိုင်သလဲ
8
ပုြေ် ုရင် သ ွားမြစ်တုစုက်တဲ့အတါ (၃)လ ြ (၉)လအတင်ွား အ ငဲ့် ငဲ့် လုပ်န င်ရနလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု
စုက်ရ ြ ပုစနတ အြ ြုွားြ ြုွားရနပြယဲ့် အြ ွားအ ွားမြငဲ့် နအ က်ပါအ ငဲ့်နတ ရပါြယ်။
၁။ စြ်ွားသပ်က ကုသြှုစစဥ်မတင်ွား - ဒအ ငဲ့်ြ လုပ်လု ဲ့
ရတဲ့ကုသြှုနတ သ ွားမြစ်တုစုက်လု ဲ့ မြစ်-ြမြစ်နတကု
ရင်ွားမပန ွား‌
နနွားပါတယ်။ ဓါတ်ြေ်ရုက် သ ွားပုစယထ ွားပါတယ်။ ကုသြှုအနသွားစတ်ကု ြတ်တြ်ွားတင်တ
ကုသြှုအ ငဲ့် ငဲ့်အနကက င်ွားေ ဲ့ကုေ်က စရတ်နတကု အသနပွားနမပ မပပါတယ်။
၂။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်မတင်ွား - သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ရေ် ထုန ွား (လုအပ်လ င် စတ်ပငြ်န ွား စသမြငဲ့်)ကု အသုွားမပြုပါတယ်။
ပုွားြ ွားကင်စင်နစရေ် စေစ်တက လုပ်ပါတယ်။ နြွားရုွားရ ဲ့
အရုွားပြ ဏေည်ွားနေရင် အရုွားပြ ဏပုြ ွားလ နအ င်
အရုွားအစ ွားထုွား မြညဲ့်နပွားနလဲ့ရပါတယ်။
၃။ သ ွားမြစ်တုနငဲ့်အရုွားနပါင်ွားစပ်တ ေ်က လ - သ ွားမြစ်တုေ ဲ့
အရုွားနပါင်ွားစပ်သ ွားြု ဲ့ လေ ရ ဲ့
အရုွားနပေါ် ြတည်ပွား
(၆)ပတ်ြ (၆)လအထ ကက နုင်ပါတယ်။ ဒက လအတင်ွားြ ယ ယအကပ်နလွားနတ (သု ဲ့
) သ ွားတတ ွားပုစ
နလွားနတကု သငဲ့်နတ ်သလု တပ်နပွားကကပါတယ်။ တစ်တ ြုျို့နကဲ့စ်နတြ နတ ဲ့ ယ ယသ ွားတုအစပ်ကု တ က်တ င်ွား
တပ်နပွားထ ွားနလဲ့ရပါတယ်။
၄။ သ ွားတုအစပ်တပ် င်မတင်ွား - သ ွားမြစ်တုေ ဲ့
အရုွားနပါင်ွားစပ်သ ွားပပွားနေ က် သ ွားမြစ်တုနပေါ်ြ သ ွားတုနတ
တပ် င်က အသုွားမပြုနုင်ပပမြစ်ပါတယ်။ သ ွားအစပ် သ ွားတုတတ ွားပုစ အကပ် စသမြငဲ့် တပ် င်ြု ဲ့
အတက်
သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ေ ဲ့
သ ွားတုပည ရင်နတက မပြုလုပ်နပွားပါတယ်။
၅။ သ ွားမြစ်တုကု ဂရုစုက်မတင်ွား - သ ွားမြစ်တုကု နေ က် ုွားအ ငဲ့်အထ ကုသြှုနပွားပွားတဲ့အတါ လေ အနေေ ဲ့
ညေ်ကက ွားတဲ့အတုင်ွား သေ ဲ့
်ရင်ွားနရွားြေ်ြေ်လုပ်ရပါြယ်။ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားန ွားတေ်ွားြ သ ွားမြစ်တု သ ွားြုွား နြွားရုွား
အနေအထ ွားေ ဲ့သ ွားတုအစပ်နတကု ပုြေ်မပသက စစ်န ွားသငဲ့်ပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုသွာျားတု စုက် ံု အဆငို့်ဆငို့်
9
သ ွားမြစ်တုစုက်ြု ဲ့ နြွားရုွားအနေအထ ွား အရုွားအရည်အနသွားေ ဲ့ အရုွားပြ ဏကု ယ်လုသနုင်ြလ။
ရုွားရုွားသ ွားဓါတ်ြေ်နတ ရုက်တဲ့အတါ 2Dပ မြင်ရပါလြဲ့်ြယ်။ 2Dဓါတ်ြေ်ြ အရုွားကု က်နပါင်ွားစုက
ကကညဲ့်လု ဲ့
ြရပါ ွား။ အရုွားရ ဲ့ အနေအထ ွားကု က်နပါင်ွားစုကနေ အနသွားစတ်ကကညဲ့်ပွား ုွားမြတ်ြု ဲ့ လုအပ်ရင်
ပုြုအ ငဲ့်မြငဲ့်တဲ့ CBCT 3Dဓါတ်ြေ်ကု အသုွားမပြုက စစ်န ွားနုင်ပါတယ်။
CBCT ဓါတ်ြေ်ကု အသုွားမပြုမတင်ွားမြငဲ့် အရုွားေ ဲ့
ပတ်သက်တဲ့ အရည်အနသွားေ ဲ့
ပြ ဏကု သနုင်သလု အရုွားထြ ရတဲ့
အ ရုနကက နသွားနကက နလွားနတရ ဲ့
လ ွားရ ကု ကကညဲ့်ရှုနုင်ြ မြစ်ပါတယ်။
2Dဓါတ်မှန်
3D CBCT ဓါတ်မှန်
သွာျားမမစ်တုစုက်မယို့် ပနရာတစ်ကုက်က အးုျားအပနအထာျားကု စစ်ပဆျားမခင်ျား
10
သ ွားတစ်နတ င်ွား ုွားရှုွားသ ွားရင် သ ွားနှုတ်လုက်ရပ ုရင် သ ွားအမြစ်ပတ်ပတ်လည်ြ ရတဲ့တဲ့ အရုွားပြ ဏ တမြည်ွား
မြည်ွား ေည်ွားသ ွားပါတယ်။ သ ွားနှုတ်ပွား ပထြ ုွားလနတြ အရုွား ုွားရှုွားြှုပုြ ွားတယ်။
လေ တစ်ဥွားတ င်ွားအလုက် အရုွား ုွားရှုွားြှုပြ ဏ အေည်ွားအြ ွား က မတ ွားပါတယ်။ သ ွားနှုတ်ပွားနေ က် က ေ်တဲ့တဲ့
အနပါက်ထြ အရုွားတုမြညဲ့်ထ ွားတ အရုွား ုွားရှုွားြှုေည်ွားနအ င် မပြုလုပ်ထ ွားတ နတလည်ွား လုပ်လု ဲ့
ရပါတယ်။
အကပ်တပ်တဲ့လေ နတ နမပ နလဲ့ရတဲ့ အကပ်က တမြည်ွားမြည်ွားနတ င်လ တယ် ုတ လေ ရ ဲ့ နြွားရုွားက
တမြည်ွားမြည်ွား နသွားသ ွားတတ်လု ဲ့
ပ မြစ်ပါတယ်။ စ ွားနသ က်တဲ့အတါ အကပ်က သ ွားြုွားေ ဲ့ သ ွားြုွားနြွားရုွားကု
တုက်ရုက်ြပပွား စ ွားတဲ့်ါွားတဲ့ဒဏ်ကု တရတ နကက ငဲ့် မြစ်ပါတယ်။ ဒါ ဲ့
နကက ငဲ့် အကပ်နရရည်တပ်ထ ွားတဲ့လေ နတကု
သ ွားမြစ်တုစုက်ြု ဲ့
လုပ်တဲ့အတါ အရုွားပြ ဏေည်ွားနေတတ်တ နတျို့ရပါတယ်။
သ ွားြုွားနရ ဂါနကက ငဲ့် သ ွားအမြစ်ပတ်ပတ်လည်က အရုွားပြ ဏေည်ွားပါွားသ ွားပပွား သ ွားနတ လှုပ်လ ေ ဲ့
လ
တတ်ပါတယ်။ ုွားရှုွားသ ွားတဲ့ အရုွားပြ ဏကု မပေ်လည်ရရနအ င် အရုွားအစ ွားထုွားကုသြှု အရုွားအသစ်
မြစ်နပေါ်လ နစတဲ့ ကုသြှုနတကု လုပ်န င်နုင်ပါတယ်။
သ ွားနှုတ်ပွားနနောက် အရွားတအစ ွားထည်ခြင်ွား
အးုျား မာဏဆံုျားးှုံျားမှုကု ဘာပတွက မဖစ်ပစတတ်သလဲ
11
သ ွားမြစ်တုစုက်မတင်ွားရ ဲ့နက င်ွားတဲ့အတ က်နတထက တစ်တုကနတ ဲ့ သ ွားမြစ်တုန ွားပတ်လည်ြ အရုွားပြ ဏကု
ထေ်ွားထ ွားမတင်ွားမြငဲ့် အရုွား ုွားရှုွားြှုကု ေည်ွားနစပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကု အသုွားမပြုပပွား အစ ွားအစ စ ွားနသ က်မတင်ွား
စက ွားနမပ မတင်ွား စသမြငဲ့် မပြုလုပ်‌
နပွားမတင်ွားဟ သ ွားမြစ်တုန ွားက အရုွားနတကု ပုြုနက င်ွားြေ်လ နစနုင်ပါတယ်။
အရ အ ွားလုွားြ ကေ ဲ့
်သတ်တ ွားမြစ်တ က်နတရသလု သ ွားမြစ်တုကု အသုွားမပြုပပွားြလုပ်ရြယဲ့်အတ က်နတလည်ွား
ရတ ြု ဲ့ လေ နတအနေေ ဲ့ န င်ရေ် နရ င်ရေ်နတကု ြြတု ဲ့
ရ ဲ့ သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ေ ဲ့ န ွားနနွား
နြွားမြေ်ွားတုင်ပင်ထ ွားသငဲ့်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားပပွား သ ွားနငဲ့်တတင်ွားသေ ဲ့
်ရင်ွားနရွားကု နသတ ြလုပ်ရင်နတ ဲ့ အရုွား ုွားရှုွားြှုကု မြစ်နစနုင်တ ြု ဲ့
နသတ ဂရုစုက်သငဲ့်ပါတယ်။ လုအပ်လ ရင် သ ွားမြစ်တုပတ်ပတ်လည်ြ အရုွားအစ ွားထုွားကုသြှုကု မပြုလုပ်နပွား
ရပါလြဲ့်ြယ်။
12
သွာျားမမစ်တုစုက်မခင်ျားက အးုျား မာဏဆံုျားးှုံျားမှုကု ထန်ျားပ ျားနိုင်သလာျား
စက ွားနမပ ုတဲ့အတါ မပြုွားတဲ့အတါ မြင်ရတဲ့ နရျို့သ ွားနတြရလု ဲ့ သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု တယတဲ့အတါ သ ွားမြစ်တု
ကုသြှုတယနေစဥ်အတင်ွားြ ယ ယသ ွားတုနလွားနတကု တပ် င်ထ ွားရင် လေ နတအတက် ပုအ င်နမပတ
နတျို့ရပါတယ်။ တပ် င်ထ ွားလု ဲ့
လည်ွား ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုြ သ ွားမြစ်တုေ ဲ့
အရုွားတစ်သ ွားတည်ွားမြစ်ြု ဲ့
အတ ေ်တစ်တုအထ နစ ငဲ့်ရတတ်တ ြု ဲ့ကုသြှုြပပွား ုွားတင် ကက ွားက လြ ယ ယသ ွားတုနလွားနတ တပ် င်ထ ွားလု ဲ့
ရနုင်ပါတယ်။
သ ွားတုမပြုလုပ်တပ် င်နုင်တဲ့ ေည်ွားလြ်ွားအြ ြုွားြ ြုွားရတ ြု ဲ့ လေ ရ ဲ့ သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ြ လေ ေ ဲ့ အ င်နမပ
နုင်ြယဲ့်သ ွားတုကု တပ် င်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။
တပ်ထ ွားတဲ့ ယ ယသ ွားတုနတကု အသုွားမပြုပွား ်ါွားြတဲ့အတါ နအ က်ြ ရတဲ့ သ ွားမြစ်တုကု ြအ ွား သက်နရ က်ရင်
အ င်ြနမပမြစ်နုင်တ ြု ဲ့သတထ ွားရပါြယ်။
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပပွားနေ က် သ ွားမြစ်တုကု အသုွားမပြုပပွား စ ွားြု ဲ့်ါွားြု ဲ့
အတက် အတ ေ်နပွားရပါတယ်။ သ ွားနငဲ့်တတင်ွား
န ွားတေ်ွားြ တပ်ထ ွားတဲ့သ ွားတုနလွားနတကု ညနပွားတ နတ လုပ်ရနလဲ့ရပါတယ်။
ယ ယသ ွားတုနလွားေ ဲ့ အပြတြ်ွားတပ် င်အသုွားမပြုရြယဲ့် သ ွားတုက ြတပါ ွား။ လပြှု တုင်တဲ့ြှု စသမြငဲ့် က မတ ွား
သ ွားပါလြဲ့်ြယ်။
ယနေ ဲ့
နတတ်ြ နတ ဲ့ သ ွားတုနတကု ဒစ်ဂ စ်တယ်ကေ်မပြူတ စေစ်ေ ဲ့မပြုလုပ်လ နုင်ပပမြစ်လု ဲ့ပုြုတက လပသပ်ရပ်
လ တ နတျို့ရပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုကုသမှုမပ ီျားခင်မာ ယာယီသွာျားတု တ ်ထာျားလု ို့ရသလာျား
13
သ ွားမြစ်တုနတကု နှုတ်ထ ွားရတဲ့သ ွားနေရ နတြ မပေ်မြညဲ့်ြု ဲ့
အတက် မပေ်စုက်ရတ မြစ်ပါတယ်။ ဒါ ဲ့
နကက ငဲ့်
မပေ်စုက်ရြယဲ့်နေရ ရ ဲ့
န ွားေ ွားြ သ ်သ ွားနတရနေတ ြ ွားပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကု သ ်သ ွားန ွားြ
ထညဲ့်လု ဲ့
ရပါတယ်။
န ွားေ ွားြ ရတဲ့ သ ်သ ွားနတရ ဲ့ သ ွားအမြစ်နတက နက က်နေရင် အရြ်ွားနစ င်ွားနေရင် နသတ ဂရုစုက်ပွား
သ ွားအမြစ်ကု ြထနအ င် ထညဲ့်ရပါတယ်။ သတြထ ွား ထညဲ့်ြရင် သ ွားအမြစ်ကု ထတုက်နစနုင်ပါတယ်။
ဒါနပြယဲ့် ယနေ ဲ့
နတတ်ြ သုွား က်မြင် 3D ဓါတ်ြေ်နတကု အသုွားမပြုပပွား ထတုက်ြှုြရရေ် ကကြုတင်အနသွားစတ်
စစဥ်ကုသနုင်နေပပမြစ်ပါတယ်။
သဘာကသွာျားပတွရဲ ို့အနာျားမာ သွာျားမမစ်တု ထညို့်လု ို့
ရ ါသလာျား
14
သ ွားမြစ်တုနတ တစ်တုထက်ပွား စုက်တဲ့အတါ အနပေါ်က သ ွားတုနတကု တပွား တပ်နလဲ့ရပါတယ်။ နှုတ်ထ ွားရတဲ့
သ ွားတစ်နတ င်ွားကု စုက်ြု ဲ့
အတက် န ွားက သ ်သ ွားနစ်နတ င်ွားကု စပ်ပပွား စုက်သလု သ ွားမြစ်တုနစ်နတ င်ွား
အနပေါ်ြ သ ွားတုသုွားနတ င်ွားစ တထညဲ့်တ နတ လုပ်လု ဲ့
ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုနတအနပေါ်က သ ွားတုနတကု
တပွားတပ်မတင်ွားမြငဲ့် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု လုအပ်သနလ က်သ ထညဲ့်နုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုနတရ ဲ့ အရုွားထြ တည်ရနေြယဲ့်အနေအထ ွားေ ဲ့ အစ ွားအစ စ ွားနသ က်တဲ့အတါ က နရ က်လ ြယဲ့်
အ ွားသက်နရ က်ြှုအနပေါ်ြ ြတည်ပပွား တသငဲ့် ြတျို့သငဲ့် စဥ်ွားစ ွားရပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုနတ အြ ွားကကွားစုက်ပပွား အနပေါ်က သ ွားတုနတကု အကုေ်တထ ွားတ ထက် အပုင်ွားလုက်နလွားနတ
တပွားစုက်ြယ် ုရင်လည်ွား မပင်စရ ရလု ဲ့
မပင်တဲ့အတါ ပုြုလယ်ကနုင်တ နတျို့ရပါတယ်။
နြွားရုွားရ ဲ့
ပြ ဏေ ဲ့
အရည်အနသွား ထညဲ့်ြယဲ့်သ ွားမြစ်တုနတရ ဲ့ အနရအတက်ေ ဲ့
စုက်ြယဲ့်နေရ နတကု ကကညဲ့်ပွား
ယ်လုအနေအထ ွားေ ဲ့တြလ တြလ ုတ ကု ုွားမြတ်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။
သွာျားမမစ်တုပတွအပ ှာက သွာျားတုပတွကု တွဲထာျားလု ို့
ရသလာျား
15
သ ွားနငဲ့်တတင်ွားန ွားတေ်ွားြ ထုန ွားေ ဲ့ န ွားကုသြှုတယြွားတဲ့သနတကနတ ဲ့ ထုန ွားရ ဲ့
အ ေသင်ကု သကကပါ
လြဲ့်ြယ်။ သ ွားနှုတ်တဲ့အတါြ သုွားတဲ့ထုန ွားြ ြုွားကုပ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့နေရ ြ သုွားနလဲ့ရပါတယ်။ စုက်ြယဲ့်
သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ေ ဲ့ နြွားရုွား သ ွားြုွားအနေအထ ွားနပေါ်ြတည်ပပွား ကုသတ ေ် ြတကကပါ ွား။ သ ွားမြစ်တု
တစ်နတ င်ွားထစုက်ြု ဲ့ ုရင် ြေစ် (၃၀)တေ ဲ့
် ကက နုင်ပပွား သ ွားမြစ်တုနတ အြ ွားကကွားစုက်ြယ် အရုွားအစ ွားထုွား
ထညဲ့်တ နတ လုပ်ြယ် ုရင်နတ ဲ့ အတ ေ်ပုပွား ကက သ ွားြ ပါ။
ထုန ွားနကက ငဲ့် ေ က င်မတင်ွားြရနုင်ပါ ွား။ နသနသတ တ ထု ြထုကု ရ ်ေ်က စြ်ွားကကညဲ့်တဲ့အတါ နမပ မပမတင်ွား
မြငဲ့် ရ ်ေ်က လုအပ်သလု လုပ်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ နလွားက သ ွားြုွားသ ွားကု လေ်ပွား အရုွားထကု သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြ မြစ်လု ဲ့ထညဲ့်ပွားတဲ့အတါ
အေည်ွားငယ် ြွားနယ င်တ တစ်တါတစ်ရ နသွားနမတဥနေတတ်တ ြ ြုွား ရက်အေည်ွားငယ်ကက မြစ်တတ်ပါတယ်။
လေ အြ ွားစုအတက်နတ ဲ့ နတါင်ွားကုက်လု ဲ့
နသ က်တဲ့ အကုက်အတနပ က်န ွားကု ရက်အေည်ွားငယ် နသ က်ရင်
အ င်နမပပါတယ်။ ေ နေပွား ြသက်သ ရင်နတ ဲ့ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားတဲ့ ရ ်ေ်ကု ပုပွားအ ေသင်မပင်ွားတဲ့
အကုက်အတနပ က်န ွားကု နပွားြု ဲ့နတ င်ွားယနုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပွားနေ က် အေ က က်တ ကလည်ွား ပုြေ်အတုင်ွားပ ုရင် (၁)ပတ်-(၁၀)ရက်အကက ြ တ ြုပ်ရုွား
နလွားနတ မြည်လု ဲ့
ရပါပ။ ပထြရက်အေည်ွားငယ်အတင်ွားြ ြတြရပ်နုင်နအ င် ေ က င်ကုက်တတ ြွားနယ င်တ
နတမြစ်ရင် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားတဲ့ ရ ်ေ်ကု အသနပွားရပါြယ်။
တစ်တုတု ြရင်ွားတ ရရင် သတ င်ရင် တ က်တ င်ွား အကကဥ ဏ်နတ င်ွားပွား ကုသြှုယလုက်တ အလယ် ုွားပါ။ လုအပ်ရင်
ပဋဇ်ပုွားသတ်န ွားနသ က်ရတ ွားနရနနွား သု ဲ့
ြဟုတ် ပါွားလုပ်က င်ွားန ွားရည်ေ ဲ့ ပါွားလုပ်က င်ွားရတ နတ လုပ်ရ
ပါြယ်။
တစ်တုတု ုရင် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားတဲ့ ရ ်ေ်ညေ်ွားကက ွားတဲ့အတုင်ွား လုက်ေ န င်ရက်တ အနက င်ွား ုွားပါပ။
သွာျားမမစ်တုထညို့်တဲို့အခါ နာသလာျား၊ သက်ပသာငို့်သက်သာ ရ ါ ို့မလာျား
16
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့အတါ အ ရုနကက နတေ ဲ့အနရွားကကွားနေရ တစ်တ ြုျို့ကု လတ်နအ င် ထညဲ့်ပါတယ်။
အနပေါ်နြွားရုွားြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့အတါ သ ်သ ွားနတကု ထေ်ွားနပွားထ ွားတဲ့အရုွားပြ ဏအတုင်ွား ရနေနသွားရင်
ထွားထွားမတ ွားမတ ွား လုပ်စရ ြလုပါ ွား။ အသ ွားနေရ နတြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့အတါ သ ွားအမြစ်နတရ ဲ့
အထက်ြ ရတဲ့ maxillary sinusလု ဲ့
နတေါ်တဲ့နေရ ကု သတထ ွားရပါတယ်။ ဒနေရ ရ ဲ့
အနေအထ ွားကု သြု ဲ့
ဓါတ်ြေ်နတကု အသုွားမပြုတက်တ က်က နရ င်နုင်ပါတယ်။
နအ က်နြွားရုွားြ inferior alveolar nerve ေ ဲ့ အနရွားကကွားနေရ နတကု နရ င်ပွား ထညဲ့်ပါတယ်။ ဒအ ရုနကက က
အ ုွားသ ွားနတရ ဲ့
နေ က်ေ ွားကနေ နရျို့ က်အထ နတ က်နလ က် ရနေပါတယ်။ နအ က် က်ရသ ွားနတကု နှုတ်ြု ဲ့
ထုန ွားနပွားတဲ့အတါ ဒအ ရုနကက ကု ထုြု ဲ့ ထုန ွားနပွားလုက်ရင် ထုန ွားနပွားလုက်တဲ့ ယ် က် သု ဲ့
ြဟုတ်
ည က်တစ်မတြ်ွားထုသ ွားတ သတမပြုြကကြ ပါ။ ထုန ွားအ ွားလုွား ထုွားပွားသ ွားတဲ့အတါ နှုတ်တြ်ွားနထ ငဲ့်
လ တစ်မတြ်ွားအပါအ်င်ထုသ ွားပါလြဲ့်ြယ်။
Inferior alveolar nerve အ ရုနကက ကု ထတုက်ြရင် အဒနေရ ြ ယ ယ သု ဲ့
ြဟုတ် တစ်သက်လုွား
အ ရုတစ ွားနုင်မတင်ွား ြရ ထုနေပါလြဲ့်ြယ်။ ဓါတ်ြေ်ကု အသုွားမပြုပွား နသတ နအ င် လုပ်ြယ် ုရင် ဒလုမြစ်တ
ရ ွားပါတယ်။ တမတ ွားနရ င်ရြယဲ့်နေရ နတကုလည်ွား နရ င်ပွား ထညဲ့်ကကပါတယ်။
CBCTဓါတ်ြေ်ရုက်ပွား ဒအ ရုနကက နတကု နသတ လတ်နအ င်လုပ်ပွား သ ွားမြစ်တုကု စုက်နုင်ပါတယ်။ CBCT
ဓါတ်ြေ်ကု အတ ေ်တုအတင်ွား ရုက်ကကညဲ့်နုင်ပွား သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားြယဲ့် ရ ်ေ်က လုအပ်တ နတ စစဥ်ပါ
လြဲ့်ြယ်။ CBCTဓါတ်ြေ်ဟ ရုွားရုွားဓါတ်ြေ်နတထက် နစ ွားကကွားနပြယဲ့် နြွားရုွားထြ ရတဲ့အစတ်အပုင်ွားနတေ ဲ့
အနရွားကကွားတဲ့အ ရုနကက ေ ဲ့အရုွားနတကု လုသလု ကကညဲ့်လု ဲ့
ရတဲ့အတက် ရုက်သငဲ့်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့အတ ေ်ြ န ွားသ ွားရ ဲ့
သ ွားအမြစ်ကု ြနတ ်တ ထတုက်ြတဲ့ရင် အဲ့ဒသ ွားကု သ ွားအနကက ထုတ်
ကုသေည်ွားေ ဲ့ကုသနုင်ပါနသွားတယ်။
သွာျားမမစ်တုထညို့်တဲို့အခါ အားံုပနကာပတွ လွတ် ါ ို့မလာျား
17
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နေစဥ် ြေ နအ င် ထုန ွားနပွားပပွား ကုသြှုနပွားတယ် ုနပြယဲ့် လေ အြ ွားစုက စုွားရြ်လေ်
တတ်ပါတယ်။ စုွားရြ်ြှုကု နလ ဲ့က နစြု ဲ့ထနရ က်တဲ့ေည်ွားလြ်ွားနတ အြ ွားကကွား ရတ ြု ဲ့စတ်ပြနေပါေ ဲ့
။
၁။ Relative analgesia - တစ်တ ြုျို့ ရ ်ေ်နတဟ ေ ကကင်ြှု စုွားရြ်ြှု ြရရနအ င် လေ ကု ကုသြှုပပွား ုွားတဲ့အထ
ဓါတ်နငျို့ (နုက်ထရပ် နအ က် ုဒ် ေ ဲ့နအ က် ဂ င်) နပထ ွားပါတယ်။
၂။ Oral sedation - စတ်ပပေ်ြှုနလ ဲ့က နစတဲ့ နသ က်န ွားနတလည်ွား နပွားနလဲ့ရပါတယ်။ ကုသတ ေ်
တစ်ေ ရအတင်ွား ပပွားြယဲ့် ကုသြှုနတြ လေ ရ ဲ့
စုွားရြ်ြှုကု နလ ဲ့က နစြု ဲ့သုွားနလဲ့ရတယ်။
၃။ Conscious sedation - အတ ေ်ပုနပွားပပွား ြလယ်ြတက်ကုသြှုနတြ လေ သက်နသ ငဲ့်သက်သ ရနစြု ဲ့
သုွားပါတယ်။ လေ အနေေ ဲ့ သတနြဲ့ြနေ ရ ်ေ်ညေ်ကက ွားတ က်နတကု သရနုင်ပါတယ်။ ဒါနပြယဲ့်
တစတ်ြှုေ ဲ့
ပတ်သက်ပပွား ြြတ်ြြ ြဟုတ်ပါ။ ကုသတ ေ် (၁)ေ ရထက် ပုကက ြယ် ု ရင် သုွားနုင်ပါတယ်။
နြဲ့န ွား ရ ်ေ်ြ လေ ရ ဲ့
လက်ြ န ွားသင်ွားနပွားပပွား လေ ရ ဲ့ နလုွားတုေ်နှုေ်ွားေ ဲ့ နအ က် ဂ င်ပြ ဏကု
နစ ငဲ့်ကကညဲ့်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့် နေရ အတက် ပုြေ်သုွားနေက ထုွားန ွားကု ထုွားပါလြဲ့်ြယ်။
လအြ ွားစုက သင်ွားထ ွားတဲ့ ‌
န ွားအ ေသင်နကက ငဲ့် ထုန ွားထုွားတ ကု သတြထ ွားြကကနတ ဲ့ပါ ွား။ Oral
sedation, Conscious sedation နပွားြု ဲ့တစတ်ြှုြလုပ်တင် အေည်ွား ုွား (၄)ေ ရတေ ဲ့
် ြ ြစ ွား ြနသ က်ထ ွားရပါ။
တစတ်ပွားရင် အြ်မပေ်ပု ဲ့
ြု ဲ့ လေ နစ ငဲ့်နတေါ်လ ပါ။ တစတ်ပွား အေည်ွား ုွား (၂၄)ေ ရြ (၃၆)ေ ရအထ
ယ ဥ်ြနြ င်ွားသငဲ့်ပါ။
၄။ General anaesthesia - အတ ေ်ကက ကက တက်တက်တတေ ဲ့ ကုသရြယ် ုရင် န ွားရုြ နြဲ့န ွားနပွားပပွား
လုပ်နုင်ပါတယ်။ နမတနထ က်က အရုွားကု အေည်ွားငယ်ယပပွား နြွားရုွားရ ဲ့
အရုွားလုအပ်တဲ့ နေရ ြ ထညဲ့်က
သ ွားမြစ်တုနတ အြ ွားကကွားစုက်တဲ့ကုသြှုြ ြုွားအတက် သုွားနုင်ပါတယ်။
လေ အြ ွားစုအနေေ ဲ့ နြဲ့န ွားြသုွား ရုွားရုွားစတ်ပငြ်န ွားေ ဲ့
ထုန ွားနပါင်ွားစပ်အသုွားမပြုက ကုသြှုတယတ က
ပုပွားစတ်တ ရပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုထညို့်တာ အခ န်နကာမယ်ဆုရင် စတ်ပငမ်ပဆျား၊ပမို့ပဆျားသံုျားမလာျား
18
သ ွားနှုတ်ပွား သ ွားြရနတ ဲ့တဲ့နေရ ြ နြွားရုွားအရုွားနလွားနတ ေည်ွားသ ွား နသွားသ ွားနလဲ့ရပါတယ်။
အဲ့ဒနေရ ြ လေ က သ ွားမြစ်တုစုက်တ င်တဲ့အတါ ယ်လုလုပ်ကကြလ။
အနပေါ်နြွားရုွားရ ဲ့
အသ ွားနတ နှုတ်ထ ွားရလု ဲ့ သ ွားမြစ်တုစုက်တ င်တယ်။ CBCT ဓါတ်ြေ်ရုက်ကကညဲ့်တ စုက်ြယဲ့်
သ ွားမြစ်တုရ ဲ့
အရည်အတုင်ွား ထညဲ့်လု ဲ့
ရနလ က်နအ င် နြွားရုွားက ြထနတ ဲ့ ွား။ ဒါ ုရင် လုအပ်တဲ့
အရုွားပြ ဏေ ဲ့
ထုထည်ရနအ င် အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်ရပါြယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့် နေရ ရ ဲ့
အထက်ြ ရတဲ့
maxillary sinus နအ က်နမတြ အရုွားအစ ွားထုွားပစစည်ွားနလွားနတ ထညဲ့်ပါြယ်။
Sinus augmentation လု ဲ့
နတေါ်တဲ့ ဒကုသြှုကု ကျွြ်ွားက င်တဲ့ သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်က ကုသြှုနပွားလုက်ရင်
သ ွားမြစ်တုစုက်ြု ဲ့အ င်နမပသ ွားပါပ။
အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်တဲ့ေည်ွားနတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ လေ ရ ဲ့
အရုွားကု မြတ်ယပွား လုအပ်တဲ့နေရ ြ မပေ်ကပ်ထညဲ့်
တ လည်ွား လုပ်နုင်ပါတယ်။ အစ ွားထုွားထညဲ့်တဲ့အရုွားက ထညဲ့်လုက်တဲ့နေရ ြ နပါင်ွားစပ်သ ွားတဲ့အတါ သ ွားမြစ်တု
နက င်ွားနက င်ွားထညဲ့်လု ဲ့ရသ ွားြ မြစ်ပါတယ်။
လေ က အရုွားကု ြယ အရုွားတုြ ြုွားစုကုလည်ွား အသုွားမပြုနုင်ပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုထညို့်ဖု ို့ပများးုျား တုပန၊က န်ျားပန၊ပသျားပနရင် ဘာလု ်လု ို့
ရမလဲ
19
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ ြ အရုွားထပ်မြညဲ့်ြု ဲ့ လုလ ရင် လေ က အရုွားယလု ဲ့
ရတဲ့နေရ နတ အြ ွားကကွား
ရပါတယ်။ အြ ွားအ ွားမြငဲ့် နအ က်နြွားရုွား အသ ွားနတရ ဲ့
နေ က်နေရ သု ဲ့
ြဟုတ် နြွားနစဲ့ကနေ ယလု ဲ့
ရပါတယ်။
တစ်တါတစ်ရ နမတနထ က်ကနေ ယနလဲ့ရပါတယ်။ လေ ရ ဲ့ တစ်နေရ က အရုွားကု ယပွား ပါွားစပ်ထြ ရတဲ့
လုအပ်တဲ့နေရ ြ ထညဲ့်တဲ့အတါ တစတ်တဲ့နေရ က (၂)နေရ မြစ်သ ွားတ ြု ဲ့ သက်နသ ငဲ့်သက်သ မြစ်နအ င်
ပုဂရုစုက်ရပါတယ်။ နက င်ွားတဲ့အတ က်ကနတ ဲ့ လေ ရ ဲ့
အရုွားကုပ မပေ်သုွားတ မြစ်တဲ့အတက် ပုစတ်တ ရပါတယ်။
လေ က ြဟုတ် အရုွားတုနတကုလည်ွား အစ ွားထုွားအသုွားမပြုနုင်ပါတယ်။ န ွား ်က် စသည်တု ဲ့
ြ မပြုမပင်ထ ွားတဲ့
အရုွားနတ ေည်ွားပည အရြေ်တွားထ ွားတဲ့အရုွားတုနတကု လြ အသုွားမပြုနုင်ပါတယ်။ ဒအရုွားတုနတကု အတ ေ်တစ်တု
အထ ထညဲ့်ထ ွားတဲ့အတါ အသစ်မြစ်နပေါ်လ တဲ့ သ ်အရုွားနတက တမြည်ွားမြည်ွားအစ ွားထုသ ွားပါတယ်။
လအေည်ွားငယ်အကက ြ သ ွားမြစ်တု ထညဲ့်နုင်ပါပပ။
မြစ်နပေါ်လ တဲ့အရုွားအသစ်နတထြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြု ဲ့ (၃)လြ (၁၂)အထ ကက နုင်ပါတယ်။ အမြေ်ထညဲ့်တ ြ ြုွား
ြလုပ် အသစ်မြစ်နပေါ်လ တဲ့အရုွားနတ ြ ွားလ တဲ့အထ ြ လ တဲ့အထ နစ ငဲ့်သငဲ့်ပါ တယ်။
အရုွားအသစ်နတမြစ်နပေါ်လ ြု ဲ့ ေည်ွားလြ်ွားတစ်တုမြစ်တဲ့ guided tissue regeneration ေည်ွားြ အရုွားမြစ်နပေါ်
နစတ င်တဲ့နေရ ပတ်လည်ြ အရုွားအသစ်မြစ်နပေါ်လ တဲ့အထ barrier membrane အက အကယ်တစ်တုကု
ထညဲ့်ထ ွားပါတယ်။ ဒါြ အရုွားမြစ်ရြယဲ့်နေရ ကု ထတုက်ြှုြရနစ ထေ်ွားထ ွားနုင်ြ ပါ။ အတ ေ်တစ်တုနရ က်တဲ့အတါ
တမြည်ွားမြည်ွားနပ က်ကယ်သ ွားြဲ့ အက အကယ်အလ (resorbable barrier membrane)ကု အသုွားမပြုနုင်သလု
စတ်တ ရတဲ့ အတ ေ်နရ က်ြ မပေ်ြယ်ရြယ်ဲ့ titanium mesh ကဲ့သု ဲ့အက အကယ်ကုလည်ွား သုွားနုင်ပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုစုက်ဖု ို့အးုျားထ ်မဖညို့်ဖု ို့လုတဲို့အခါ ဘယ်ကအးုျားကု ယူမလဲ
20
အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်ြု ဲ့
လုအပ်လု ဲ့ ထညဲ့်တဲ့အတါ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအတ ေ် ပုကက သ ွားနုင်ပါတယ်။ ဒါနပြယဲ့်
သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တ ကု ပုနအ င်မြင်နစနုင်ပါတယ်။ နရျို့သ ွားနေရ နတြ သ ွားမြစ်တု ထညဲ့်တဲ့အတါ သ ွားြုွားေ ဲ့
အရုွား
တ ြုငဲ့်နေတ ြ ြုွားနတကု မပြုမပင်နုင်တဲ့အတက် ပုလသ ွားနစပါတယ်။
အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်ြု ဲ့ကျွြ်ွားက င်ြှုပုလုအပ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တ ထက် ပုရှုပ်နုင်ပါတယ်။
တစ်တ ြုျို့နကဲ့စ်နတြ သ ွားမြစ်တု အရုွားတုေ ဲ့ အရုွားတုအက အကယ်နတကု တစ်ပပြုင်ေက်ထညဲ့်နလဲ့ရပါတယ်။
တစ်တ ြုျို့ ရ ်ေ်နတကနတ ဲ့ အရုွားတုကု အရင်ထညဲ့်ထ ွားပပွား အတ ေ်က လတစ်တုကက နစ ငဲ့် ုင်ွားပွားြ သ ွားမြစ်တု
ထညဲ့်ရတ ကု ပုလုပ်တ င်ကကပါတယ်။
ယ်ေည်ွားလြ်ွားကုပနရွားနရွား အရုွားပြ ဏေ ဲ့ အရည်အနသွားနက င်ွားလ ြု ဲ့ ုရင် အတ ေ်က လ အ ွားထုတ်ြှု
ကုေ်က စရတ် စတ နတကု ရင်ွားနွားရတ ထုက်တေ်ပါတယ်။
အးုျားအစာျားထုျားထညို့်ထာျားရင် သွာျားမမစ်တုကုသမှုအခ န် ုနကာသွာျားမလာျား
21
သ ွားမြစ်တုကု တစ်သက်တ နရရည်အသုွားမပြုနုင်ြု ဲ့ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားသေ ဲ့
်ရင်ွားနရွားကု စေစ်တက ြေ်ြေ်ကေ်ကေ်
မပြုလုပ်ရပါြယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားတဲ့သ ွားကု သေ ဲ့
်ရင်ွားနရွားလုပ်ရတ ြတက်ပါ ွား။
သ ်သ ွားနတကု သ ွားတုက်သေ ဲ့
်ရင်ွားနရွားလုပ်သလု သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားတဲ့နေရ ပတ်လည်ြ သ ွားတုက်တ
သ ွားပတ်ကကြုွားအသုွားမပြုသေ ဲ့
်ရင်ွားတ နတ လုပ်ရပါြယ်။ တစ်တ ြုျို့သ ွားတုက်ြု ဲ့ တက်တဲ့ နေရ နတကု
အထွားမပြုလုပ်ထ ွားတဲ့ သ ွားပတ်ကကြုွား သ ွားတုက်တအနသွားေ ဲ့ ပစစည်ွားြ ြုွားစု အသုွားမပြုပပွား သေ ဲ့
်ရင်ွားနရွား
မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုသ ွားနလွားကု သေ ဲ့
်ရင်ွားက ေ်ွားြ စ ရနေနစြု ဲ့
အတက် ပုြေ်လုပ်နေက သ ွားတုက်သေ ဲ့
်ရင်ွားနရွား
မပြုလုပ်တ ေ်ထက် အတ ေ်ပုနပွားပပွား ဂရုစုက်သငဲ့်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုစုက်ပွားတါစြ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားန ွားတေ်ွားကု ြကက တဏနတေါ် ပွား မပေ်စစ်န ွားနပွားပါလြဲ့်ြယ်။
သ ွားမြစ်တုကုသြှု နအ င်မြင်ပပွား စတ်တ လက်တ ထ ွားလု ဲ့
ရသ ွားတဲ့အတ ေ်က ရင် သ ်သ ွားနတကု ပုြေ်စစ်န ွား
နစ ငဲ့်နရ က်ြှုနပွားသလု နပွားပါလြဲ့်ြယ်။
သွာျားမမစ်တုကု ဘယ်လု ဂးုစုက်ရမလဲ
22
နယ ယ အ ွားမြငဲ့် သ ွားမြစ်တုစုက်ကုသြှုရ ဲ့
နအ င်မြင်ြှုရ တုင်နှုေ်ွားက ၉၅% ်ေ်ွားက င်မြစ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု
အနတ င်ွား (၂၀)ြ ြနအ င်မြင်တ အ င်ြနမပတ (၁)နတ င်ွားနလ က် ရနုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုကုသြှု ြနအ င်မြင်တဲ့ရင် တမတ ွား ကုသြှုနတလုပ်ြလ ုတ သ ွားမြစ်တု ရ ်ေ်ေ ဲ့ န ွားနနွားနုင်
ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု ြနအ င်မြင်နစနုင်တဲ့ အတ က်နတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ ဥပြ - န ွားလပ်နသ က်သနတ
သေ ဲ့
်ရင်ွားနရွားနသတ ြလုပ်သနတေ ဲ့အမတ ွားနရ ဂါအတရတဲ့လေ နတြ သ ွားမြစ်တုကုသြှု ြနအ င်မြင်တဲ့ရ တုင်နှုေ်ွား
ပုြ ွားနုင်ပါတယ်။
စုက်ထ ွားတဲ့သ ွားမြစ်တုဟ အရုွားထြ ပြြနေ လှုပ်လ ရင် အနပေါ်ြ ရတဲ့ သ ွားတုကု အသုွားမပြုပပွား စ ွားလု ဲ့
အ င်ြနမပနုင်ပါ။ ြနအ င်မြင်တဲ့ သ ွားမြစ်တုကု ြယ်ပစ်ရနပြယဲ့် တမတ ွားက ေ်နေနသွားတဲ့ နအ င်မြင်တဲ့
သ ွားမြစ်တုနတေ ဲ့ စ ွားလု ဲ့
်ါွားလု ဲ့
ရနေရင် သ ွားမြစ်တုမပေ်စုက်စရ ြလုပါ ွား။ လုအပ်လု ဲ့ သ ွားမပေ်စုက်ရြယ်
ုရင်လည်ွား သ ွားစုက်ေည်ွားအြ ြုွားြ ြုွားေ ဲ့သ ွားမပေ်စုက်နုင်ပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုမပေ်ပြလ နအ င် မပြုလုပ်မတင်ွား သု ဲ့
ြဟုတ် သ ွားမြစ်တုအသစ်ထပ်ြထညဲ့်မတင်ွားတု ဲ့
ကုလည်ွား အနေအထ ွား
နပေါ်ြတည်ပပွား မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။
မြစ်လ နုင်တဲ့အနမတအနေအ ွားလုွားကု သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ေ ဲ့တုင်ပင်န ွားနနွားနုင်ပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုစုက်ပ ီျား အဆင်မပမ ရင် ဘာလု ်နိုင်သလဲ
23
၁။ One-stage implant - သ ွားြရတဲ့နေရ ြ သ ွားမြစ်တုစုက်ပွားတဲ့အတါ သ ွားမြစ်တုရ ဲ့
အထက်ြ
တပ်ထ ွားတဲ့အပုင်ွားနလွားကု သ ွားြုွားအနပေါ် က်ြ ထ ွားလုက်ပါတယ်။ ဒလုလုပ်ထ ွားမတင်ွားမြငဲ့် သ ွားြုွားကု
နေ က်တစ်ကကြ်လေ်ပပွား ကက ွားတတုင်(abutmentတုင်)ထညဲ့်စရ ြလုနတ ဲ့ပါ ွား။
သ ွားတုတပ် င်ြု ဲ့
ေ ဲ့သ ွားမြစ်တုကု အသုွားမပြုနုင်ြု ဲ့ရက်သတ
တ ပတ်(သု ဲ့
)လအေည်ွားငယ် နစ ငဲ့်ရပါြယ်။
၂။ Two-stage implant - သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပပွားရင် သ ွားြုွားနအ က်ြ မပေ်တ ြုပ်ထ ွားလုက်ပါတယ်။
အတ ေ်က လတစ်တုအကက ြ ဒုတယအကကြ် သ ွားြုွားကု လေ်ပပွား သ ွားမြစ်တုအနပေါ်ြ တပ်ရြယဲ့် အစတ်အပုင်ွား
နတကု တပ်ပါတယ်။
၃။ Same day implants - တစ်ရက်တည်ွားေ ဲ့ သ ွားမြစ်တုစုက်တ ကု နအ က်နြွားရုွားြ မပြုလုပ်နလဲ့ ရပါတယ်။
သ ွားမြစ်တုနတကု ထညဲ့်ပွား ြကက တင်ပ အနပေါ်က သ ွားတုနတကု တပ်နပွားပါတယ်။ တစ်တ ြုျို့နကဲ့စ်နတြ
ယ ယသ ွားတုနတကု တပ် င်နပွားပပွား စတ်တ ရတဲ့အတါ အပြတြ်ွားတပ် င်ရြဲ့ သ ွားတုနတကု
နမပ င်ွားတပ်နပွားပါတယ်။ ဒကုသြှုြ ြုွားေ ဲ့သငဲ့်နတ ်တဲ့လေ ြ ပ မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။
၄။ Immediate implant - သ ွားနှုတ်ပွား နှုတ်ထ ွားတဲ့နေရ ြ သ ွားမြစ်တုကု တ က်တ င်ွားထညဲ့်ပါတယ်။
ထညဲ့်တဲ့နေရ ြ ရတဲ့ အရုွားေ ဲ့
သ ွားြုွားသ ွားနပေါ်ြတည်ပပွား one-stage implant သု ဲ့
ြဟုတ် two-stage implant
ေည်ွားေ ဲ့ကုသြှုနပွားပါတယ်။ လေ တုင်ွားြ ြလုပ် သငဲ့်နတ ်တဲ့လေ ြ ပ လုပ်ပါတယ်။
၅။ Immediate implant and early loading – immediate implant ေ ဲ့ြတပါ။ သ ွားမြစ်တုကု ထညဲ့်ပပွားတ ေ ဲ့
အနပေါ်က သ ွားတုနလွားကု တပ်နပွားလုက်ပါတယ်။ ဒါနပြယဲ့် သ ွားမြစ်တုအနပေါ်ြ တပ် င်ထ ွားတဲ့ သ ွားတုကု
အစ ်ါွားစ ွားတဲ့အတါ ေ ဲ့
်က င် က်သ ွားေ ဲ့ ြထနအ င် လတ်နေနအ င် လုပ်ထ ွားပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုေ ဲ့
အရုွား
တစ်သ ွားတည်ွားမြစ်သ ွားြယဲ့်အတ ေ် (၃)လနက ်ကက ပွားြ ်ါွားလု ဲ့
စ ွားလု ဲ့
ရြယဲ့်သ ွားတုကု နမပ င်ွားတပ်နပွားပါတယ်။
ဒေည်ွားကု သ ွားြရရင် အ င်ြနမပတဲ့ နရျို့သ ွားနေရ နတြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့အတါ အသုွားပုြ ွားပါတယ်။
သငဲ့်နတ ်တဲ့လေ ြလပပွား လေ တုင်ွားြ ဒေည်ွားကု အသုွားြမပြုပါ ွား။
သွာျားမမစ်တုစုက်နည်ျား အမ ျားမ ျား
24
လြ ကနလွားသ ွားေ ဲ့
လကကွားသ ွား ုပွား သ ွားနစ်စုနပါက်ပါတယ်။ လကကွားသ ွားနတ နှုတ်လုက်ရရင် သ ွားမြစ်တု
အစ ွားထုွားကုသြှုေ ဲ့ တတယနမြ က်သ ွားတစ်စုကု ရနုင်ပါပပ။ နသတ ဂရုစုက်ြယ် ုရင် သ ွားမြစ်တုနတဟ
နရရည်တပပွား လေ ရ ဲ့
ြ က်န သင်မပင် ယုကကည်ြှု ကကြုက်ရ ကု စတ်ကကြုက်စ ွား နုင်မတင်ွား စသမြငဲ့်
နက င်ွားတဲ့အတ က်နတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ မြြုတ်လု ဲ့
ရတဲ့ အကပ်နတလု ကျွတ်က ြ ြပရ နတ င်သ ွားြ
ြပရပါ။ တုင်နတေယြ်သတ
တ ြုေ ဲ့
လုပ်ထ ွားတ ြု ဲ့သ ်သ ွားနတလု န ွားနမြဲ့ပုွားစ ွားသ ွားြ လည်ွား ြဟုတ်နတ ဲ့ပါ။
အ ွားသ တ က်ြ ွား
၁။ နှုတ်ထ ွားရလု ဲ့ သ ွားြရတဲ့ နေရ နလွားြ ပ သ ွားမြစ်တုနလွားကု ထညဲ့်ပွား သ ွားစုက်တ မြစ်လု ဲ့ အေ ွားြ ရတဲ့
သ ်သ ွားနတကု တယ် က်ထ ွားြု ဲ့ တ တ်ထ ွားြု ဲ့ နသွားပစ်ြု ဲ့ြလုနတ ဲ့ပါ။
၂။ အရုွားေ ဲ့
သ ွားမြစ်တု တစ်သ ွားတည်ွားမြစ်သ ွားတဲ့အတါ ပြမြြှုအ ွားနက င်ွားသ ွားသလု အစ စ ွားတဲ့အတါ ်ါွားတဲ့ဒဏ်ကု
သ ်သ ွားတစ်နတ င်ွားေွားပါွား တနုင်ရည်ရလ နစပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုသ ွားကု အသုွားမပြု ပပွား နက င်ွားနက င်ွားစ ွားလု ဲ့
ရပါတယ်။
၃။ သ ွားမြစ်တုပတ်လည်ြ ရတဲ့ နြွားရုွားဟ နသွားြသ ွားတဲ့အတက် ြ က်န ပုစ အုြင်ွားြသ ွားနစပါ။ အကပ်နတလု
မြြုတ်ရ တပ်ရ န ွားနကက ရြလုပ်ရ ပုြေ်သ ွားတုက်သေ ဲ့
်ရင်ွားနရွားပ လုပ်ရပါတယ်။
၄။ သ ်သ ွားတစ်နတ င်ွားြ ြရနတ ဲ့တဲ့ လေ နတအတက် သ ွားမြစ်တုေ ဲ့
အကပ်နပါင်ွားစပ်လုပ်နပွားမတင်ွားမြငဲ့်
ပုအ င်နမပနစနုင်ပါတယ်။
၅။ စုက်ပွားသ ွားရင် သ ်သ ွားတစ်နတ င်ွားလု မြစ်သ ွားတဲ့အတက် စတ်ပုင်ွား ုင်ရ ရုပ်ပုင်ွား ုင်ရ ယုကကည်ြှု
အမပညဲ့် ရနစပါတယ်။
အ ွားေည်ွားတ က်ြ ွား
၁။ ရုွားရုွားသ ွားစုက်တ ထက် သ ွားမြစ်တုကုသြှုက န ွားကုသစရတ် မြငဲ့်ြ ွားပါတယ်။
၂။ နလုွား နသွားတ ြု ွားတ ြုရတဲ့ လေ နတြ သ ွားမြစ်တုကုသြှုလုပ်ြယ် ုရင် အထွားဂရုစုက်ရပါတယ်။ နရ ဂါ
အတက် နသ က်နေတဲ့န ွားနတကု နသတ နသ က်ရပါြယ်။
၃။ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားသေ ဲ့
်ရင်ွားနရွားအ ွားေည်ွားတဲ့သနတ န ွားလပ် ကြ်ွားယ ြနရ င်နုင်တဲ့သနတြ သ ွားမြစ်တု
ကုသြှု‌
နအ င်မြင်ြှုရ တုင်နှုေ်ွား ေည်ွားသ ွားနလဲ့ရပါတယ်။ တမတ ွားသ ွားစုက်ေည်ွားနတေ ဲ့သ ွားစုက်နုင်ပါတယ်။
၄။ တစတ်ြှုအနသွားစ ွားနလွား မပြုလုပ်တ မြစ်တဲ့အတက် ြသေ ဲ့
်ရင်ွားရင် နရ ဂါပုွား်င်တ အေည်ွားငယ် နယ င်ရြ်ွားတ
ေ က င်တ နတ မြစ်နုင်ပါတယ်။ ရ ်ေ်ညေ်ကက ွားတဲ့အတုင်ွား လုက်ေ ရပါြယ်။
၅။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ က အရုွားက တုနေ နသွားနေ က ဥ်ွားနေရင် အရုွားမြညဲ့်ကုသြှုမပြုလုပ်ရတဲ့အတက်
ကုသစရတ်ပုြ ွားသ ွားပါြယ်။ န ွားကုသတ ေ် ပုကက ပါြယ်။
သွာျားမမစ်တုကုသမှု အာျားသာခ က်၊ အာျားနည်ျားခ က်မ ာျား
25
၁။ သ ွားမြစ်တုစုက်ပပွားရင် စ ွားတ င်တ စ ွားလု ဲ့
ရလ ွား။
သ ွားမြစ်တုကုသြှုပပွား ုွားပ ုရင် လေ အနေေ ဲ့ ပုြေ်အတုင်ွား စ ွားလု ဲ့
ရပါတယ်။ လေ တစ်တ ြုျို့ ြ သ ွားတုအစပ်ကု
အေည်ွားငယ် မပေ်မပင်ရတ အနလဲ့အက ငဲ့်မြစ်နအ င် လုပ်ရတ ရနုင်ပါတယ်။
၂။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုြ ယ်လုန ွားကုသစရတ်နတ ပါ်င်သလ။
သ ွားမြစ်တုကုသြှုအတက် န ွားကုသစရတ် တစ်သြတ်တည်ွား ြရနုင်ပါ ွား။ ကုသြှု အြ ြုွားအစ ွား အသုွားမပြုတဲ့
ပစစည်ွားအြ ြုွားအစ ွား သ ွားမြစ်တု ရ ်ေ် န ွားတေ်ွားန ွားရုအနေအထ ွားအနပေါ်ြတည်ပပွား န ွားကုသစရတ်
က မတ ွားသ ွားပါြယ်။ န ွားကုသစရတ်ကု ြလုပ်တင်ြ ရင်ွားမပပါလြဲ့်ြယ်။
၃။ အပပွားအစွား ကုသြှုပပွားနမြ က်ရေ် ယ်နလ က်ကက ြလ။
အနေအထ ွားနပေါ်ြတည်ပပွား ကက တ ေ် က မတ ွားသ ွားပါြယ်။ (၁)ရက်အတင်ွား အပပွားလုပ်လု ဲ့
ရတ ရသလု (၃)လ (၆)လ
(၉)လ စသမြငဲ့် ကက နုင်ပါတယ်။
၄။ သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားရင် ယ်နလ က်ကက ကက တသလ။
သ ွားမြစ်တုစုက်ပွားရင် သ ွားြုွားနရ ဂါြမြစ်နအ င် ပုြေ်သေ ဲ့
်ရင်ွားနရွားလုပ်တ န ွားတေ်ွားြ သတ်ြတ် ထ ွားတဲ့အတုင်ွား
မပေ်စစ်န ွားတ နတလုပ်မတင်ွားမြငဲ့် နစ်နပါင်ွားြ ွားစ ကက ရည်တနုင်ြ မြစ်ပါတယ်။
၅။ သ ွားမြစ်တုကု ယ်အသက်အရယ်အထ စုက်လု ဲ့
ရသလ။
အသက်ကကွားသ ွားလု ဲ့သ ွားမြစ်တုစုက်လု ဲ့
ြရ ွား ုတ နတ ဲ့ ြရပါ ွား။ က ေ်ွားြ နရွားနက င်ွားနေြု ဲ့
နတ ဲ့ လုပါတယ်။
၆။ သ ွားမြစ်တုစုက်တ ေ သလ ွား။
သ ွားမြစ်တုစုက်တ ြေ လု ဲ့ လေ နတ အဲ့ကသသ ွား‌
နလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု ထညဲ့်နေစဥ်ေ ဲ့ သ ွားမြစ်တု
ထညဲ့်ပပွားနေ က် ရက်အေည်ွားငယ်ကက နေရတက်တ ြ ြုွားနတ ဲ့ ရနုင်ပါတယ်။
သွာျားမမစ်တုကုသမှုအပနကာင်ျား ပများပလို့ရပသာ ပများခွန်ျားမ ာျား
26
Informed Consent for Dental Implant Surgery
သွာျားမမစ်တုစုက်သွင်ျားကုသမှုနိငို့် တ်သက်သညို့် သပဘာတူညီခ က်
စမ်ျားသ ်ပတွှ ရခ က်အရ ကုသနိုင်ပသာ ကုသမှုနည်ျားလမ်ျားမ ာျားနိငို့် တ်သက်၍
သ ွားနငဲ့်တတင်ွားစစ်န ွားတ က် သ ွားဓါတ်ြေ်နငဲ့်သ ွားပုစြ ွားကု နသတ စ နလဲ့လ စစ်န ွားပပွားနေ က် ကျွေ်နတ ်/
ကျွေ်ြ၏သ ွားကု မပေ်လည်အစ ွားထုွားရေ် နအ က်ပါကုသြှုေည်ွားလြ်ွားြ ွားအေက်ြ တစ်ေည်ွားေည်ွားမြငဲ့် မပြုလုပ်နုင်နကက င်ွား သရရပါသည်။
၁။ သ ွားအရင်စုက်မတင်ွား (မြြုတ်-တပ်ရနသ အကပ်)
၂။ သ ွားအနသစုက်မတင်ွား (စုက်ြညဲ့်သ ွား၏ နရျို့ က် နငဲ့် နေ က် က်တင် ကပ်လ က်ရနသ သ ်သ ွားြ ွားကု နသွားနအ င် တုက်စ ွားပပွား
သ ွားတုမြငဲ့် တစပ်မတင်ွား
၃။ သ ွားစုက်ြညဲ့်နေရ ရ သ ွားြုွားရုွားအတင်ွား တုက်နတေယြ်သ ွားမြစ်တု (dental implant) စုက်သင်ွားက အနပေါ်ြ သ ွားတုမြငဲ့်
အစ ွားထုွားတပ် င်မတင်ွား
အထက်ပါ ေည်ွားလြ်ွားြ ွားအေက်ြ သ ွားစုက်ြညဲ့်နေရ ရ သ ွားြုွားရုွားအတင်ွား တုက်နတေယြ်သ ွားမြစ်တု စုက်သင်ွားက
အနပေါ်ြ သ ွားတုမြငဲ့် အစ ွားထုွားတပ် င်မတင်ွားကု ြြ နဒအနလ က် နရွားတ ယ်တဲ့ပါသည်။ ဤကုသေည်ွားလြ်ွား၏ တစတ်ကုသသညဲ့်အပုင်ွားနငဲ့်
သ ွားတုတပ် င်သညဲ့်အပုင်ွားြ ွားအနပေါ် ြတည်က နက င်ွားက ြုွားြ ွား အ ွားသ တ က်ြ ွား နငဲ့် မြစ်နပေါ်လ နုင်သညဲ့် အနတရ ယ်ြ ွားကု
နက င်ွားစ သန နပါက်ေ ွားလည်ပါသည်။
ဤကုသြှုသည် နအ င်မြင်ြှုမြငဲ့်ြ ွားပပွား နရရည်တသညဲ့်ကုသြှုမြစ်နသ ်လည်ွား လတစ်ဥွားနငဲ့်တစ်ဥွား ပင်ကုယ်
က ေ်ွားြ နရွားနငဲ့် သ ွားြုွားရုွားအနေအထ ွားြတညြှုြ ွားရသညဲ့်အတက် အတ ေ်ြနရွား ပ က်စွား ုွားရြူွားြှု မြစ်နုင်နသ နကက ငဲ့် ရ ်ေ်ြက်ြ
အ ြတြှု ြနပွားနုင်သည်ကု ေ ွားလည်သန နပါက်ပါသည်။ နရရည်နအ င်မြင်ြှုရရေ်အတက် ကုသြှု ပပွားစွားသညဲ့်နေ က်ပုင်ွားတင်လည်ွား
ရ ်ေ်အကကြုမပြုသညဲ့်အတုင်ွား ပုြေ်စစ်န ွားြှု လုအပ်သလု ထေ်ွားသြ်ွားနစ ငဲ့်နရ က် ကုသြှုတယရမတင်ွား နေ ဲ့
စဥ်သ ွားနငဲ့်တတင်ွား
သေ ဲ့
်ရင်ွားနအ င်ထ ွားသညဲ့် အနလဲ့အက င်ွားကု ြပ က်နအ င်မပြုလုပ်မတင်ွားတု ဲ့
ကု လုအပ်နကက င်ွား ေ ွားလည်သန နပါက်ပါသည်။
ြြ၏ သန တညတ က်မြငဲ့် ဤကုသြှုကု လုပ်န င်မတင်ွားမြစ်နကက င်ွား နအ က်ပါ ရ ်ေ်ြ ွားနရျို့တင် သန တ
လက်ြတ်ထုွားအပ်ပါသည်။
နေ ဲ့
စ -----------------------
လက်ြတ် -----------------------------------
အြည် -----------------------------------
ြတ်ပုတင် -----------------------------------
သ ွားမြစ်တုအစ ွားထုွားကုသနပွားြညဲ့် ရ ်ေ်လက်ြတ် ----------------------------------------
SPECIAL CONSENT
ကျွေ်နတ ်/ကျွေ်ြသည် ွားတ ြုနရ ဂါ/ န ွားလပ်နသ က်သညဲ့်အနလဲ့အက ငဲ့်/ ကြ်ွားစ ွားသညဲ့် အနလဲ့အက ငဲ့် ရပါသမြငဲ့်
သ ွားမြစ်တုစုက်သင်ွားကုသြှု အရုွားအစ ွားထုွားကုသြှုတု ဲ့
ြ သ ြေ်ထက်ပု၍ နအ င်မြင်ြှုေည်ွားတတ်နကက င်ွားကု သရေ ွားလည်ပပွား
ဤကုသြှုတယရေ် ြြ နဒမြငဲ့် သန တ ုွားမြတ်ပါသည်။
လက်ြတ် -----------------------------------
အြည် -----------------------------------

More Related Content

More from Nay Aung

Basic Oral Implantology for General Dental Practitioners (June 9, 2024).pdf
Basic Oral Implantology for General Dental Practitioners (June 9, 2024).pdfBasic Oral Implantology for General Dental Practitioners (June 9, 2024).pdf
Basic Oral Implantology for General Dental Practitioners (June 9, 2024).pdf
Nay Aung
 
Myanmar Dental Council Application form.pdf
Myanmar Dental Council Application form.pdfMyanmar Dental Council Application form.pdf
Myanmar Dental Council Application form.pdf
Nay Aung
 
Anatomy relevent to Dental Implantology.pdf
Anatomy relevent to Dental Implantology.pdfAnatomy relevent to Dental Implantology.pdf
Anatomy relevent to Dental Implantology.pdf
Nay Aung
 
How to calculate Cohen's kappa in a systematic review.pdf
How to calculate Cohen's kappa in a systematic review.pdfHow to calculate Cohen's kappa in a systematic review.pdf
How to calculate Cohen's kappa in a systematic review.pdf
Nay Aung
 
Market Research.pdf
Market Research.pdfMarket Research.pdf
Market Research.pdf
Nay Aung
 
3 M research methodology.pdf
3 M research methodology.pdf3 M research methodology.pdf
3 M research methodology.pdf
Nay Aung
 
Effects of various light-emitting diode wavelengths on periodontopathic bacte...
Effects of various light-emitting diode wavelengths on periodontopathic bacte...Effects of various light-emitting diode wavelengths on periodontopathic bacte...
Effects of various light-emitting diode wavelengths on periodontopathic bacte...
Nay Aung
 
flap designs.pdf
flap designs.pdfflap designs.pdf
flap designs.pdf
Nay Aung
 
Dental posters (combined book) by Nay Aung.pdf
Dental posters (combined book) by Nay Aung.pdfDental posters (combined book) by Nay Aung.pdf
Dental posters (combined book) by Nay Aung.pdf
Nay Aung
 
Suture techniques.pdf
Suture techniques.pdfSuture techniques.pdf
Suture techniques.pdf
Nay Aung
 
Ortho Notes (Ronny Aung, Nay Aung) 27-10-2023_pagenumber.pdf
Ortho Notes (Ronny Aung, Nay Aung) 27-10-2023_pagenumber.pdfOrtho Notes (Ronny Aung, Nay Aung) 27-10-2023_pagenumber.pdf
Ortho Notes (Ronny Aung, Nay Aung) 27-10-2023_pagenumber.pdf
Nay Aung
 
Orthodontic Notes with content and page number.pdf
Orthodontic Notes with content and page number.pdfOrthodontic Notes with content and page number.pdf
Orthodontic Notes with content and page number.pdf
Nay Aung
 
Short Notes on Basic Clinical Orthodontics 16-10-2023.pdf
Short Notes on Basic Clinical Orthodontics 16-10-2023.pdfShort Notes on Basic Clinical Orthodontics 16-10-2023.pdf
Short Notes on Basic Clinical Orthodontics 16-10-2023.pdf
Nay Aung
 
Development of Normal Occlusion (16.10.2023).pdf
Development of Normal Occlusion (16.10.2023).pdfDevelopment of Normal Occlusion (16.10.2023).pdf
Development of Normal Occlusion (16.10.2023).pdf
Nay Aung
 
Introduction to Orthodontics (15.10.2023).pdf
Introduction to Orthodontics (15.10.2023).pdfIntroduction to Orthodontics (15.10.2023).pdf
Introduction to Orthodontics (15.10.2023).pdf
Nay Aung
 
3 M research methodology.pdf
3 M research methodology.pdf3 M research methodology.pdf
3 M research methodology.pdf
Nay Aung
 
research summary.pdf
research summary.pdfresearch summary.pdf
research summary.pdf
Nay Aung
 
3 shape scanner.pdf
3 shape scanner.pdf3 shape scanner.pdf
3 shape scanner.pdf
Nay Aung
 
ဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနကျမ်းရေးနည်းအခြေခံလမ်းညွှန်.pdf
ဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနကျမ်းရေးနည်းအခြေခံလမ်းညွှန်.pdfဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနကျမ်းရေးနည်းအခြေခံလမ်းညွှန်.pdf
ဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနကျမ်းရေးနည်းအခြေခံလမ်းညွှန်.pdf
Nay Aung
 
မြန်မာနိုင်ငံသွားနှင့်ခံတွင်းဆိုင်ရာဆေးကောင်စီဥပဒေ.pdf
မြန်မာနိုင်ငံသွားနှင့်ခံတွင်းဆိုင်ရာဆေးကောင်စီဥပဒေ.pdfမြန်မာနိုင်ငံသွားနှင့်ခံတွင်းဆိုင်ရာဆေးကောင်စီဥပဒေ.pdf
မြန်မာနိုင်ငံသွားနှင့်ခံတွင်းဆိုင်ရာဆေးကောင်စီဥပဒေ.pdf
Nay Aung
 

More from Nay Aung (20)

Basic Oral Implantology for General Dental Practitioners (June 9, 2024).pdf
Basic Oral Implantology for General Dental Practitioners (June 9, 2024).pdfBasic Oral Implantology for General Dental Practitioners (June 9, 2024).pdf
Basic Oral Implantology for General Dental Practitioners (June 9, 2024).pdf
 
Myanmar Dental Council Application form.pdf
Myanmar Dental Council Application form.pdfMyanmar Dental Council Application form.pdf
Myanmar Dental Council Application form.pdf
 
Anatomy relevent to Dental Implantology.pdf
Anatomy relevent to Dental Implantology.pdfAnatomy relevent to Dental Implantology.pdf
Anatomy relevent to Dental Implantology.pdf
 
How to calculate Cohen's kappa in a systematic review.pdf
How to calculate Cohen's kappa in a systematic review.pdfHow to calculate Cohen's kappa in a systematic review.pdf
How to calculate Cohen's kappa in a systematic review.pdf
 
Market Research.pdf
Market Research.pdfMarket Research.pdf
Market Research.pdf
 
3 M research methodology.pdf
3 M research methodology.pdf3 M research methodology.pdf
3 M research methodology.pdf
 
Effects of various light-emitting diode wavelengths on periodontopathic bacte...
Effects of various light-emitting diode wavelengths on periodontopathic bacte...Effects of various light-emitting diode wavelengths on periodontopathic bacte...
Effects of various light-emitting diode wavelengths on periodontopathic bacte...
 
flap designs.pdf
flap designs.pdfflap designs.pdf
flap designs.pdf
 
Dental posters (combined book) by Nay Aung.pdf
Dental posters (combined book) by Nay Aung.pdfDental posters (combined book) by Nay Aung.pdf
Dental posters (combined book) by Nay Aung.pdf
 
Suture techniques.pdf
Suture techniques.pdfSuture techniques.pdf
Suture techniques.pdf
 
Ortho Notes (Ronny Aung, Nay Aung) 27-10-2023_pagenumber.pdf
Ortho Notes (Ronny Aung, Nay Aung) 27-10-2023_pagenumber.pdfOrtho Notes (Ronny Aung, Nay Aung) 27-10-2023_pagenumber.pdf
Ortho Notes (Ronny Aung, Nay Aung) 27-10-2023_pagenumber.pdf
 
Orthodontic Notes with content and page number.pdf
Orthodontic Notes with content and page number.pdfOrthodontic Notes with content and page number.pdf
Orthodontic Notes with content and page number.pdf
 
Short Notes on Basic Clinical Orthodontics 16-10-2023.pdf
Short Notes on Basic Clinical Orthodontics 16-10-2023.pdfShort Notes on Basic Clinical Orthodontics 16-10-2023.pdf
Short Notes on Basic Clinical Orthodontics 16-10-2023.pdf
 
Development of Normal Occlusion (16.10.2023).pdf
Development of Normal Occlusion (16.10.2023).pdfDevelopment of Normal Occlusion (16.10.2023).pdf
Development of Normal Occlusion (16.10.2023).pdf
 
Introduction to Orthodontics (15.10.2023).pdf
Introduction to Orthodontics (15.10.2023).pdfIntroduction to Orthodontics (15.10.2023).pdf
Introduction to Orthodontics (15.10.2023).pdf
 
3 M research methodology.pdf
3 M research methodology.pdf3 M research methodology.pdf
3 M research methodology.pdf
 
research summary.pdf
research summary.pdfresearch summary.pdf
research summary.pdf
 
3 shape scanner.pdf
3 shape scanner.pdf3 shape scanner.pdf
3 shape scanner.pdf
 
ဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနကျမ်းရေးနည်းအခြေခံလမ်းညွှန်.pdf
ဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနကျမ်းရေးနည်းအခြေခံလမ်းညွှန်.pdfဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနကျမ်းရေးနည်းအခြေခံလမ်းညွှန်.pdf
ဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနကျမ်းရေးနည်းအခြေခံလမ်းညွှန်.pdf
 
မြန်မာနိုင်ငံသွားနှင့်ခံတွင်းဆိုင်ရာဆေးကောင်စီဥပဒေ.pdf
မြန်မာနိုင်ငံသွားနှင့်ခံတွင်းဆိုင်ရာဆေးကောင်စီဥပဒေ.pdfမြန်မာနိုင်ငံသွားနှင့်ခံတွင်းဆိုင်ရာဆေးကောင်စီဥပဒေ.pdf
မြန်မာနိုင်ငံသွားနှင့်ခံတွင်းဆိုင်ရာဆေးကောင်စီဥပဒေ.pdf
 

A patient's guide to dental implant treatment (revised)

  • 1. Dr Nay Aung, BDS, PhD (Tokyo) လူနာမ ာျားအတွက် သွာျားမမစ်တုကုသမှုဆုင်ရာ လမ်ျားညွှန်ခ က်မ ာျား A Patient’s Guide to Dental Implant Treatment
  • 2. သ ွားမြစ်တု(implant fixture)ကု သ ွားနှုတ်ထ ွားတဲ့နေရ အရုွားထြ သ ွားအမြစ်ပုစအနေေ ဲ့ ထညဲ့်လုက်ပပွား အနပေါ် ကနေ သ ွားတုတပ်လု ဲ့ ရနအ င် မပြုလုပ်ထ ွားတ မြစ်ပါတယ်။ အြ ွားအ ွားမြငဲ့် တုင်နတေယြ်သတ တ ြု(titanium)ေ ဲ့ မပြုလုပ်ထ ွားနလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထုတ်လုပ်တဲ့ န ွားကုြပဏနတ ြ ွားစ ရနေပါပပ။ ကျွြ်ွားက င်တဲ့သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ် သ ွားမြစ်တု အထွားကု ရ ်ေ်နတထြ ကုသြှုတယမတင်ွားမြငဲ့် နအ င်မြင်တဲ့သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု စတ်တ စ တယနုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့အတါ အဓကအနေေ ဲ့ နြွားရုွားထကု ထညဲ့်လုက်တဲ့သ ွားမြစ်တုဟ န ွားပတ်လည်ြ ရတဲ့ အရုွားေ ဲ့ ကက်တမြစ်နေြု ဲ့လုပါတယ်။ အရုွားထြ နတ င်ြနေ ကကပ်နေရင် အနက င်ွား ုွား မြစ်ပါတယ်။ အတ ေ်ကက လ တ ေ ဲ့ အြ သ ွားမြစ်တုြ က်န မပင်နပေါ်ြ အရုွားမြစ်နပေါ်နစတဲ့ လ်နတ တမြည်ွားမြည်ွား စုစည်ွားပ ွားြ ွား လ က မြစ်နပေါ်လ တဲ့ အရုွားသစ်နတက သ ွားမြစ်တုကု ပုြုတုင်ပြနစပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုအနပေါ်ကနေ သ ွားတုတပ် င်ြု ဲ့ အတက် သ ွားမြစ်တုေ ဲ့ သ ွားတုအစပ်ကက ွားြ ကက ွားတတုင်နလွား (abutment)ကု တပ် င်ရပါတယ်။ အဲ့ဒတုင်နလွားကု သ ွားမြစ်တုရ ဲ့ အထြ ်က်အရစ်က ထညဲ့်နလဲ့ရပပွား အနပေါ် ကနေ သ ွားတုအစပ်နလွား(crown)ကု တပ် င်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု ကက ွားတတုင်နလွား ေ ဲ့သ ွားတုအစပ်နတကု နအ က်ြ မပထ ွားတဲ့ ပုနလွားြ ကကညဲ့်ပါ။ သ ွားတုအစပ် သ ွားမြစ်တု ကက ွားတတုင်နလွား သွာျားမမစ်တု (သွာျားမမစ်တုစုက်မခင်ျား)ဆုတာ ဘာလဲ? 1
  • 3. သ ွားမြစ်တု (dental implant)ကု ပုြေ် ုရင် က ေ်ွားြ နရွားနက င်ွားတဲ့ အရယ်နရ က်ပပွားသနတြ စုက်နုင်ပါတယ်။ အရယ်နရ က်ပပွားသနတရ ဲ့ နြွားရုွားနတဟ အြ အ ွားမြငဲ့် ကကွားထ ွားြှုရပ်သ ွားလု ဲ့ သ ွားမြစ်တုစုက်လု ဲ့ ရပါပပ။ ငယ်ရယ်နသွားတဲ့လေ နတကုနတ ဲ့ သ ွားမြစ်တုအစ ွားြထုွားနသွား နြွားရုွားကကွားထ ွားြှုရပ်သ ွားတဲ့အတ ေ် လုအပ်တဲ့ အတ ေ်နရ က်ြ သ ွားမြစ်တုကု စုက်သငဲ့်ပါတယ်။ န ွားလပ် အရက် အလေ်အကျွနသ က်သနတကု သ ွားမြစ်တုစုက်တဲ့အတါ ြလုလ ွားအပ်တဲ့ မပဿေ အတ ြုျို့ ရနုင်ပါ တယ်။ အေ က က်နနွားတ နရရည်ြ သ ွားမြစ်တုပတ်လည်ြ ရတဲ့ သ ွားြုွားေ ဲ့သ ွားြုွားအရုွားနတကု တျွတ်ယင်ွားနစတ စသမြငဲ့် မြစ်လ နုင်ပါတယ်။ န ွားလပ်အလေ်အကျွနသ က်သနတကု အတ ေ်က လတစ်တုအထ န ွားလပ်နလ ဲ့ြနသ က်ရင် န ွားလပ်ြမြတ် ရင် သ ွားမြစ်တုစုက်နပွားနလဲ့ြရပါ ွား။ လေ နတအနေေ ဲ့ နရ ဂါတစ်တုတုရရင် နရ ဂါတစ်တုတုအတက် နသ က်နေတဲ့န ွားနတရနေရင် သ ွားမြစ်တု ကုသြှု ြတယြ ြြရ ဲ့ ရ ်ေ် သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်နတကု ကကြုတင်အသနပွားရပါြယ်။ ဒါြသ လုအပ်တဲ့ အထွား ကကပ်ြတ်ကုသြှုနတကု ကကြုတင်န င်ရက်နုင်ြ မြစ်ပါတယ်။ က ေ်ွားြ နရွားြနက င်ွားတဲ့လေ အတ ြုျို့ကု နရ ဂါအနမတအနေနပေါ်ြတည်ပပွား သ ွားမြစ်တုကုသြှုနပွားြု ဲ့ အ င်ြနမပ တ နတ ရနေတတ်ပါတယ်။ သွာျားမရသူတုင်ျားကု သွာျားမမစ်တု စုက်ပ ျားလု ို့ ရသလာျား 2
  • 4. ပထြအကကြ် သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ေ ဲ့ နတျို့ ုတဲ့အတါ သ ွားမြစ်တုစုက်လု ဲ့ ရ ြရ အ င်နမပ ြနမပ သရနအ င် စစ်န ွားပါလြဲ့်ြယ်။ လေ ရ ဲ့ က ေ်ွားြ နရွားေ ဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အနကက င်ွားအရ နတကု နြွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားနငဲ့် တတင်ွားြ နရ ဂါနတရနေလ ုတ အနသွားစတ်စစ်န ွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားဓါတ်ြေ်ရုက်တ သ ွားပုယတ နတကု အ ငဲ့် ငဲ့် လုပ်န င်ပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားဓါတ်ြေ်ေ ဲ့ သ ွားပုစယထ ွားတ ကု အသုွားမပြုပပွား သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ရြယဲ့်နေရ ကု ုမြတ်နလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု ယ်နစ်နတ င်ွား ထညဲ့်ြလ နြွားရုွားရ ဲ့ အနမတအနေ နက င်ွားသလ ွား ြနက င်ွား ွားလ ွား စသမြငဲ့် စစ်န ွား ုွားမြတ်ပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုြတယြ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားက ေ်ွားြ နရွား ‌ နက င်ွားနေြု ဲ့ နရ ဂါကင်ွားနေြု ဲ့ ကလည်ွား အဓကအနမတတ အတ က်မြစ်ပါတယ်။ ဒါ ဲ့ နကက ငဲ့် သ ွားြုွားနရ ဂါနတ ကုသတ သ ွားြ တ ြနက င်ွားတဲ့သ ွားနတကု လုအပ်တဲ့ ကုသြှုတယတ နတကု ကကြုတင်လုပ်ထ ွားတ ပုနက င်ွားပါတယ်။ အ ွားလုွား စစ်န ွားပွားတဲ့အတါ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအတက် ရ ်ေ်က အနသွားစတ်ရင်ွားမပပါလြဲ့်ြယ်။ လေ အနေေ ဲ့ ြရင်ွားတဲ့အတ က်နတ သတ င်တဲ့အတ က်နတကု နြွားလု ဲ့ ရပါတယ်။ ကုသနုင်တဲ့ ကုသြှု အြ ြုွားအစ ွားနတ နရွားတ ယ် စရ နတကုလည်ွား နမပ မပပါလြဲ့်ြယ်။ အနမတအနေေ ဲ့ အတ ေ်နပွားနုင်ြှုအနပေါ် ြတည်ပွား န ွားနနွားတဲ့အတ ေ်ေ ဲ့ အ ငဲ့်နတ ြတတတ်ပါ ွား။ ကေ်မပြူတ ဒစ်ဂ စ်တယ်စေစ်ေ ဲ့သ ွားပုစယတ သ ွားဓါတ်ြေ်ရုက်တ နတ လုပ်ကကညဲ့်နုင်ပါတယ်။ လေ ရ ဲ့ သ ွားပုစကု‌ယထ ွားပု OPGသ ွားဓါတ်ြေ် သွာျားမမစ်တုစုက်လု ို့ရသလာျား၊ မရဘူျားလာျားဆုတာ ဘယ်လုသနိုင်သလဲ 3 CBCT
  • 5. သ ွားမြစ်တုစုက်ြယ်လု ဲ့ စဥ်ွားစ ွားနေပ စုစြ်ွားနေပ ုတ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားက ေ်ွားြ နရွားကု သတမပြုလ တဲ့သန သ ွားနှုတ်ထ ွားရတဲ့အနေအထ ွားမြစ်ြ ပါ။ သ ွားမြစ်တုြစုက်တင်ြ သ ွားက ေ်ွားြ နရွားကု ယ်လုဂရုစုက်ြလ ယ်လုက ကယ်ြလ ုတ သထ ွားြု ဲ့ အနရွားကကွားသလု သ ွားနငဲ့်တတင်ွားနရ ဂါ မြစ်နစတဲ့အနကက င်ွားရင်ွားနတကု ေ ွားလည်သန နပါက်ထ ွားသငဲ့်ပါတယ်။ ဒါနတကု သြထ ွားရင် စုက်ြယဲ့်သ ွားမြစ်တုကုလည်ွား နက င်ွားနက င်ွား ဂရုစုက်နုင်ြ ြဟုတ်လု ဲ့သ ွားမြစ်တုကုသြှုက နရရည်ြ ြနအ င်မြင်တတ်ပါ။ တတင်ွားအေ ဲ့ ုွားရင် သ ွားနတေ ဲ့ ပွားလှုပ်နေရင် သ ွားြုွားနတ နသွားထက်နေရင် သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ေ ဲ့ မပသြု ဲ့ လုအပ်ပါတယ်။ သ ွားြုွားနရ ဂါမြစ်တဲ့အတါ သ ွားပတ်ပတ်လည်က အရုွားပြ ဏ တမြည်ွားမြည်ွား ေည်ွားပါွားလ တတ်ပါတယ်။ ဒါ ုရင် သ ွားမြစ်တုစုက်တဲ့အတါ အလယ်တကစုက်လု ဲ့ ြရ အရုွားတုအစ ွားထုွားကုသြှုကုပါ တပပွား လုပ်ရနလဲ့ရတ ြု ဲ့ပုြုတက်တက ကုေ်က စရတ် ပုြ ွားနုင်ပါတယ်။ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားသေ ဲ့ ်ရင်ွားြှုရပပွား က ေ်ရနေနသွားတဲ့ သ ်သ ွားနတကု ြထတုက်နအ င် ထေ်ွားထ ွားနုင်ြ လုအပ်လု ဲ့ စုက်လုက်ရတဲ့သ ွားမြစ်တုနလွားနတကုလည်ွား အလ ွားတ ြထတုက်နအ င် ဂရုစုက်ပွား နရရည် အသုွားမပြုနုင်ြ မြစ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုန ွားက သ ်သ ွားြ ုွားရ ွားနေတဲ့သ ွားြုွားနရ ဂါနကက ငဲ့် အရုွားပြ ဏေည်ွားသ ွားရင် န ွားြ စုက်ထ ွားတဲ့ သ ွားမြစ်တုကုလည်ွား ထတုက်နစနုင်ပါတယ်။ သွာျားမမစ်တုစုက်ဖု ို့သွာျားနိငို့်ခံတွင်ျား က န်ျားမာပနဖု ို့လုသလာျား 4 သ ွားနငဲ့်တတင်ွားက ေ်ွားြ ရ ဲ့ လ ွား ုတ ?  သ ွားြုွားနရ ဂါနတ‌ရသလ ွား  သ ွားန ွားနမြဲ့ပုွားစ ွားထ ွားတ နတ‌ ရသလ ွား စသမြငဲ့်‌စစ်န ွားကကညဲ့်ြ‌သရြ ပါ
  • 6. သ ွားမြစ်တုကုသြှုတယတဲ့အတါ ကက ြယဲ့်အတ ေ်ကု သလုကကပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုတယြယ်လု ဲ့ ုွားမြတ်ပပွား နေ က် ယ်အတ ေ်ြ သ ွားမြစ်တုကု အသုွားမပြုပပွား စ ွားလု ဲ့ ရြလ သတ င်ကကပါတယ်။ ပုြေ် ုရင် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပွားနေ က် သ ွားတုအစပ်နလွား တပ် င်ပပွားတဲ့အတ ေ်အထ (၆)ပတ်ြ (၆)လ အထ ကက နုင်ပါတယ်။ လေ ရ ဲ့နြွားရုွားအနေအထ ွားေ ဲ့က ေ်ွားြ နရွားအနပေါ် ြတည်ပါတယ်။ လေ ရ ဲ့နြွားရုွား သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ က အရုွားအနေအထ ွားနက င်ွားြေ်နေရင် သ ွားမြစ်တုရ ဲ့အနပေါ်ြ သ ွားတု အစပ်နလွားကု မြေ်မြေ်တပ် င်ပပွား အတ ေ်တုအတင်ွား အသုွားမပြုလု ဲ့ရနုင်ပါတယ်။ အရုွားအနေအထ ွား သပ်ြနက င်ွားတဲ့အတါ ပုဂရုစုက်ပွား အတ ေ်ပုနပွားရပါတယ်။ ဒါြသ အရုွားထြ သ ွားမြစ်တု နလွားက ပုြုတုင်ပြလ ြ မြစ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ထ ွားတဲ့ နြွားရုွားနေရ က အရုွားအနေအထ ွားနပေါ်ြတည်ပပွား နစ ငဲ့်ရတဲ့အတ ေ်က (၆)လထက်ပုပွားလည်ွား ကက တတ်ပါတယ်။ သွာျားမမစ်တုကုသမှုခံယူတာ အခ န်ဘယ်ပလာက်နကာနိုင်သလဲ 5
  • 7. သ ွားမြစ်တုကုသြှုြတယြ သထ ွားသငဲ့်တ နတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအစအစဥ် ကုသြှု အနကက င်ွားအရ ေ ဲ့ ပတ်သက်ပပွား အနစ်တ ြုပ်နရွားသ ွားတင်မပထ ွားတ ကု လေ အတက် နပွားနလဲ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒ အနစ်တ ြုပ်ထြ လေ ရ ဲ့ ြကုသြ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားက ေ်ွားြ နရွားအနမတအနေအပါအ်င် သ ွားမြစ်တုြထညဲ့် တမတ ွားလုပ်လု ဲ့ရနုင်တဲ့ သ ွားစုက်ကုသြှုအြ ြုွားြ ြုွားကု နြေါ် မပထ ွားနလဲ့ရပါတယ်။ ဒါ ဲ့ အမပင် ကုသတဲ့အတါ လုပ်ရြယဲ့်အ ငဲ့်နတ ကုသြှုကက တ ေ် ထညဲ့်ြညဲ့် သ ွားမြစ်တုအနရအတက် ကုေ်က စရတ် တု ဲ့ ကု ထညဲ့်သင်ွားနရွားသ ွားထ ွားသငဲ့်ပါတယ်။ လေ တစ်ဥွားတ င်ွားအလုက် သငဲ့်နတ ်တဲ့ ကုသြှုေ ဲ့ ပတ်သက်ပပွား လုအပ်သလု န ွား‌ နနွားပါလြဲ့်ြယ်။ သွာျားမမစ်တုကုသမှုမခံယူမီ ဘာပတွ သထာျားသငို့်သလဲ 6
  • 8. သ ွားမြစ်တုစုက်လုက်ရင် တစ်သက်လုွား သုွားလု ဲ့ ရသ ွားြလ ွား ုပွား နြွားနလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု ပတ်ပတ်လည်ြ ရတဲ့ သ ွားြုွားသ ွားနတ က ေ်ွားြ နေြယ် သက်နသ ငဲ့်သက်သ ေ ဲ့ စ ွားလု ဲ့ ရနေတယ် ုရင် လေ အနေေ ဲ့ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားသေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွားြေ်ြေ်လုပ်န င်နပွားပါက သ ွားမြစ်တုနလွားလည်ွား အ င်နမပနေပပွား နရရည်အသုွားမပြုလု ဲ့ ရနေြ မြစ်ပါတယ်။ သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ေ ဲ့ ြေ်ြေ်မပသပပွား သ ွားနငဲ့်တတင်ွားသေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွား ပုြေ်လုပ်န င် တဲ့အနပေါ်ြတည်ပပွား ကက ရည်တြှု က မတ ွားနုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားပပွား သေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွားနသတ ြလုပ် ဂရုြစုက် ပစ်ထ ွားရင် သ ွားနတ ွားလ နတ သ ွားနက က်နတ ကပ်လ ပပွား သ ်သ ွားနတြ သ ွားြုွားနရ ဂါနတမြစ်သလု မြစ်လ နုင်ပါတယ်။ အဲ့ဒလုမြစ်လ တဲ့အတါ ြကုသ ထ ွားလုက်ရင် သ ွားြုွားနယ င်မတင်ွား နသွားထက်မတင်ွား ေ မတင်ွား သက်နသ ငဲ့်သက်ေ ြရမတင်ွား စသမြငဲ့် မြစ်လ နုင် ပါတယ်။ ဒါ ဲ့နကက ငဲ့် သ ွားမြစ်တုကု ဂရုြစုက်ရင် သ ်သ ွားနတလုပ ပ က်စွားသ ွားနုင်ပါတယ်။ သေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွား နသတ လုပ်ပါက တစ်သက်လုွားတတဲ့ သ ်သ ွားနတ ရသလု သ ွားမြစ်တုနတကလည်ွား အလ ွားတပါပ။ နက င်ွားြေ်တဲ့အရုွားပြ ဏရတဲ့ နြွားရုွားထကု စုက်ထ ွားတဲ့ သ ွားမြစ်တုကု နသနသတ တ ဂရုစုက်ပွား ထေ်ွားသြ်ွား သေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွားလုပ်ြယ် ုရင် နစ်နပါင်ွားြ ွားစ ကက ရည်တနုင်ြ မြစ်ပပွား တစ်သက်လုွား အသုွားမပြုသ ွားလု ဲ့ ရနုင်ပါလြဲ့်ြယ်။ ဒါနပြယဲ့် သ ွားတုအစပ်နတ သ ွားြ တ နတကု လုအပ်သလု မပေ်လည်မပြုမပင်ရနလဲ့ရသလု သ ွားမြစ်တုနပေါ်က သ ွားအစပ်ကုလည်ွား လုအပ်သလု မပေ်လည်မပြုမပင်ရနလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု သ ွားအစပ်ြ ဟသ ွားတ ကသ ွားတ ပဲ့သ ွားတ က ြုွားသ ွားတ နတ မြစ်လ တဲ့ရင် မပေ်လည်မပင် င်ရပါြယ်။ သွာျားမမစ်တုစုက်လုက်ရင် ဘယ်ပလာက်နကာနကာခံသလဲ 7
  • 9. သ ွားတုတစ်နတ င်ွားစုက်ြု ဲ့ သ ွားမြစ်တုတစ်နတ င်ွားအသုွားမပြုနုင်သလု သ ွားနတအြ ွားကကွားြရရင် သ ွားမြစ်တု အနရအတက်ကု ပုြုအသုွားမပြုရပါတယ်။ အကပ်နတ သ ွား (၃) နတ င်ွား (၄)နတ င်ွား တထ ွားတဲ့ တတ ွားပုစ သ ွားတုအစပ်နတကုလည်ွား သ ွားမြစ်တုနပေါ်ြ မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။ နယ ုယ အ ွားမြငဲ့် သ ွားတစ်နတ င်ွားြရလ င် သ ွားမြစ်တုတစ်နတ င်ွားစုက်ပွား အစ ွားထုွားကကပါတယ်။ သ ွားနတ အြ ွားကကွားြရတ ြ ြုွား ုရင် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု လုအပ်သလု ထပ်တုွားပပွား စုက်ရပါြယ်။ ြရတဲ့ သ ွားအနရအတက်အလုက် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု ထပ်တ သုွားစရ ြလုပါ ွား။ သ ွားမြစ်တုစုက်ြယဲ့် နြွားရုွားရ ဲ့ နက င်ွားြေ်ြှုေ ဲ့အရုွားပြ ဏအနပေါ် ြတည်ပွား သ ွားမြစ်တုအနရအတက် က မတ ွားသ ွားပါလြဲ့်ြယ်။ အကကတ်တတ်တဲ့လေ နတကု သ ွားမြစ်တုစုက်တဲ့အတါ သ ွားမြစ်တုကု ဒဏ်ပုမြစ်နစတတ်ပါတယ်။ ည က် အပ်နေစဥ် အကကတ်တတ်တဲ့သနတအနေေ ဲ့ဒအက ငဲ့်ကု ြြ သ သတြထ ွားြတတ်ပါ။ အကကတ်တတ်သနတရ ဲ့ သ ွားနတြ အနပေါ်ယန ကလ နတ ပါွားကုေ်တ ပဲ့ကုေ်တ သ ွားြ ထ ွားရင် နရရည်ြတ ကကုေ်တ နတ မြစ်တတ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်တဲ့အတါ ဒအတ က်ကု ထညဲ့်သင်ွား စဥ်ွားစ ွားရြ မြစ်ပပွား လုအပ်သလု သ ွားမြစ်တု အနရအတက် ပုထညဲ့်မတင်ွား အကကတ်ဒဏ်ကု တနုင်ြယဲ့် သ ွားအစပ်ကု နရွားတ ယ်အသုွားမပြုမတင်ွား အကကတ်တတ် သနတအတက် ည က်တပ် င်အသုွားမပြုရေ် အကပ်ပုစသ ွားအစပ် (bite guard) မပြုလုပ်နပွားမတင်ွားတု ဲ့န င်ရက် နပွားပါတယ်။ ဒအတ က်နတကု သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်က တစ် ငဲ့်တ င်ွားန ွားနနွားပွား အနသွားစတ်ရင်ွားမပပါလြဲ့်ြယ်။ အံကပ်ပံုံစံသ ွားအစပ် (bite guard) သွာျားမမစ်တုတစ်ပခ ာင်ျားအပ ှာမာ သွာျားတုဘယ်နိစ်ပခ ာင်ျား တ ်ထာျားနိုင်သလဲ 8
  • 10. ပုြေ် ုရင် သ ွားမြစ်တုစုက်တဲ့အတါ (၃)လ ြ (၉)လအတင်ွား အ ငဲ့် ငဲ့် လုပ်န င်ရနလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု စုက်ရ ြ ပုစနတ အြ ြုွားြ ြုွားရနပြယဲ့် အြ ွားအ ွားမြငဲ့် နအ က်ပါအ ငဲ့်နတ ရပါြယ်။ ၁။ စြ်ွားသပ်က ကုသြှုစစဥ်မတင်ွား - ဒအ ငဲ့်ြ လုပ်လု ဲ့ ရတဲ့ကုသြှုနတ သ ွားမြစ်တုစုက်လု ဲ့ မြစ်-ြမြစ်နတကု ရင်ွားမပန ွား‌ နနွားပါတယ်။ ဓါတ်ြေ်ရုက် သ ွားပုစယထ ွားပါတယ်။ ကုသြှုအနသွားစတ်ကု ြတ်တြ်ွားတင်တ ကုသြှုအ ငဲ့် ငဲ့်အနကက င်ွားေ ဲ့ကုေ်က စရတ်နတကု အသနပွားနမပ မပပါတယ်။ ၂။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်မတင်ွား - သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ရေ် ထုန ွား (လုအပ်လ င် စတ်ပငြ်န ွား စသမြငဲ့်)ကု အသုွားမပြုပါတယ်။ ပုွားြ ွားကင်စင်နစရေ် စေစ်တက လုပ်ပါတယ်။ နြွားရုွားရ ဲ့ အရုွားပြ ဏေည်ွားနေရင် အရုွားပြ ဏပုြ ွားလ နအ င် အရုွားအစ ွားထုွား မြညဲ့်နပွားနလဲ့ရပါတယ်။ ၃။ သ ွားမြစ်တုနငဲ့်အရုွားနပါင်ွားစပ်တ ေ်က လ - သ ွားမြစ်တုေ ဲ့ အရုွားနပါင်ွားစပ်သ ွားြု ဲ့ လေ ရ ဲ့ အရုွားနပေါ် ြတည်ပွား (၆)ပတ်ြ (၆)လအထ ကက နုင်ပါတယ်။ ဒက လအတင်ွားြ ယ ယအကပ်နလွားနတ (သု ဲ့ ) သ ွားတတ ွားပုစ နလွားနတကု သငဲ့်နတ ်သလု တပ်နပွားကကပါတယ်။ တစ်တ ြုျို့နကဲ့စ်နတြ နတ ဲ့ ယ ယသ ွားတုအစပ်ကု တ က်တ င်ွား တပ်နပွားထ ွားနလဲ့ရပါတယ်။ ၄။ သ ွားတုအစပ်တပ် င်မတင်ွား - သ ွားမြစ်တုေ ဲ့ အရုွားနပါင်ွားစပ်သ ွားပပွားနေ က် သ ွားမြစ်တုနပေါ်ြ သ ွားတုနတ တပ် င်က အသုွားမပြုနုင်ပပမြစ်ပါတယ်။ သ ွားအစပ် သ ွားတုတတ ွားပုစ အကပ် စသမြငဲ့် တပ် င်ြု ဲ့ အတက် သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ေ ဲ့ သ ွားတုပည ရင်နတက မပြုလုပ်နပွားပါတယ်။ ၅။ သ ွားမြစ်တုကု ဂရုစုက်မတင်ွား - သ ွားမြစ်တုကု နေ က် ုွားအ ငဲ့်အထ ကုသြှုနပွားပွားတဲ့အတါ လေ အနေေ ဲ့ ညေ်ကက ွားတဲ့အတုင်ွား သေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွားြေ်ြေ်လုပ်ရပါြယ်။ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားန ွားတေ်ွားြ သ ွားမြစ်တု သ ွားြုွား နြွားရုွား အနေအထ ွားေ ဲ့သ ွားတုအစပ်နတကု ပုြေ်မပသက စစ်န ွားသငဲ့်ပါတယ်။ သွာျားမမစ်တုသွာျားတု စုက် ံု အဆငို့်ဆငို့် 9
  • 11. သ ွားမြစ်တုစုက်ြု ဲ့ နြွားရုွားအနေအထ ွား အရုွားအရည်အနသွားေ ဲ့ အရုွားပြ ဏကု ယ်လုသနုင်ြလ။ ရုွားရုွားသ ွားဓါတ်ြေ်နတ ရုက်တဲ့အတါ 2Dပ မြင်ရပါလြဲ့်ြယ်။ 2Dဓါတ်ြေ်ြ အရုွားကု က်နပါင်ွားစုက ကကညဲ့်လု ဲ့ ြရပါ ွား။ အရုွားရ ဲ့ အနေအထ ွားကု က်နပါင်ွားစုကနေ အနသွားစတ်ကကညဲ့်ပွား ုွားမြတ်ြု ဲ့ လုအပ်ရင် ပုြုအ ငဲ့်မြငဲ့်တဲ့ CBCT 3Dဓါတ်ြေ်ကု အသုွားမပြုက စစ်န ွားနုင်ပါတယ်။ CBCT ဓါတ်ြေ်ကု အသုွားမပြုမတင်ွားမြငဲ့် အရုွားေ ဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အရည်အနသွားေ ဲ့ ပြ ဏကု သနုင်သလု အရုွားထြ ရတဲ့ အ ရုနကက နသွားနကက နလွားနတရ ဲ့ လ ွားရ ကု ကကညဲ့်ရှုနုင်ြ မြစ်ပါတယ်။ 2Dဓါတ်မှန် 3D CBCT ဓါတ်မှန် သွာျားမမစ်တုစုက်မယို့် ပနရာတစ်ကုက်က အးုျားအပနအထာျားကု စစ်ပဆျားမခင်ျား 10
  • 12. သ ွားတစ်နတ င်ွား ုွားရှုွားသ ွားရင် သ ွားနှုတ်လုက်ရပ ုရင် သ ွားအမြစ်ပတ်ပတ်လည်ြ ရတဲ့တဲ့ အရုွားပြ ဏ တမြည်ွား မြည်ွား ေည်ွားသ ွားပါတယ်။ သ ွားနှုတ်ပွား ပထြ ုွားလနတြ အရုွား ုွားရှုွားြှုပုြ ွားတယ်။ လေ တစ်ဥွားတ င်ွားအလုက် အရုွား ုွားရှုွားြှုပြ ဏ အေည်ွားအြ ွား က မတ ွားပါတယ်။ သ ွားနှုတ်ပွားနေ က် က ေ်တဲ့တဲ့ အနပါက်ထြ အရုွားတုမြညဲ့်ထ ွားတ အရုွား ုွားရှုွားြှုေည်ွားနအ င် မပြုလုပ်ထ ွားတ နတလည်ွား လုပ်လု ဲ့ ရပါတယ်။ အကပ်တပ်တဲ့လေ နတ နမပ နလဲ့ရတဲ့ အကပ်က တမြည်ွားမြည်ွားနတ င်လ တယ် ုတ လေ ရ ဲ့ နြွားရုွားက တမြည်ွားမြည်ွား နသွားသ ွားတတ်လု ဲ့ ပ မြစ်ပါတယ်။ စ ွားနသ က်တဲ့အတါ အကပ်က သ ွားြုွားေ ဲ့ သ ွားြုွားနြွားရုွားကု တုက်ရုက်ြပပွား စ ွားတဲ့်ါွားတဲ့ဒဏ်ကု တရတ နကက ငဲ့် မြစ်ပါတယ်။ ဒါ ဲ့ နကက ငဲ့် အကပ်နရရည်တပ်ထ ွားတဲ့လေ နတကု သ ွားမြစ်တုစုက်ြု ဲ့ လုပ်တဲ့အတါ အရုွားပြ ဏေည်ွားနေတတ်တ နတျို့ရပါတယ်။ သ ွားြုွားနရ ဂါနကက ငဲ့် သ ွားအမြစ်ပတ်ပတ်လည်က အရုွားပြ ဏေည်ွားပါွားသ ွားပပွား သ ွားနတ လှုပ်လ ေ ဲ့ လ တတ်ပါတယ်။ ုွားရှုွားသ ွားတဲ့ အရုွားပြ ဏကု မပေ်လည်ရရနအ င် အရုွားအစ ွားထုွားကုသြှု အရုွားအသစ် မြစ်နပေါ်လ နစတဲ့ ကုသြှုနတကု လုပ်န င်နုင်ပါတယ်။ သ ွားနှုတ်ပွားနနောက် အရွားတအစ ွားထည်ခြင်ွား အးုျား မာဏဆံုျားးှုံျားမှုကု ဘာပတွက မဖစ်ပစတတ်သလဲ 11
  • 13. သ ွားမြစ်တုစုက်မတင်ွားရ ဲ့နက င်ွားတဲ့အတ က်နတထက တစ်တုကနတ ဲ့ သ ွားမြစ်တုန ွားပတ်လည်ြ အရုွားပြ ဏကု ထေ်ွားထ ွားမတင်ွားမြငဲ့် အရုွား ုွားရှုွားြှုကု ေည်ွားနစပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကု အသုွားမပြုပပွား အစ ွားအစ စ ွားနသ က်မတင်ွား စက ွားနမပ မတင်ွား စသမြငဲ့် မပြုလုပ်‌ နပွားမတင်ွားဟ သ ွားမြစ်တုန ွားက အရုွားနတကု ပုြုနက င်ွားြေ်လ နစနုင်ပါတယ်။ အရ အ ွားလုွားြ ကေ ဲ့ ်သတ်တ ွားမြစ်တ က်နတရသလု သ ွားမြစ်တုကု အသုွားမပြုပပွားြလုပ်ရြယဲ့်အတ က်နတလည်ွား ရတ ြု ဲ့ လေ နတအနေေ ဲ့ န င်ရေ် နရ င်ရေ်နတကု ြြတု ဲ့ ရ ဲ့ သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ေ ဲ့ န ွားနနွား နြွားမြေ်ွားတုင်ပင်ထ ွားသငဲ့်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားပပွား သ ွားနငဲ့်တတင်ွားသေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွားကု နသတ ြလုပ်ရင်နတ ဲ့ အရုွား ုွားရှုွားြှုကု မြစ်နစနုင်တ ြု ဲ့ နသတ ဂရုစုက်သငဲ့်ပါတယ်။ လုအပ်လ ရင် သ ွားမြစ်တုပတ်ပတ်လည်ြ အရုွားအစ ွားထုွားကုသြှုကု မပြုလုပ်နပွား ရပါလြဲ့်ြယ်။ 12 သွာျားမမစ်တုစုက်မခင်ျားက အးုျား မာဏဆံုျားးှုံျားမှုကု ထန်ျားပ ျားနိုင်သလာျား
  • 14. စက ွားနမပ ုတဲ့အတါ မပြုွားတဲ့အတါ မြင်ရတဲ့ နရျို့သ ွားနတြရလု ဲ့ သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု တယတဲ့အတါ သ ွားမြစ်တု ကုသြှုတယနေစဥ်အတင်ွားြ ယ ယသ ွားတုနလွားနတကု တပ် င်ထ ွားရင် လေ နတအတက် ပုအ င်နမပတ နတျို့ရပါတယ်။ တပ် င်ထ ွားလု ဲ့ လည်ွား ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုြ သ ွားမြစ်တုေ ဲ့ အရုွားတစ်သ ွားတည်ွားမြစ်ြု ဲ့ အတ ေ်တစ်တုအထ နစ ငဲ့်ရတတ်တ ြု ဲ့ကုသြှုြပပွား ုွားတင် ကက ွားက လြ ယ ယသ ွားတုနလွားနတ တပ် င်ထ ွားလု ဲ့ ရနုင်ပါတယ်။ သ ွားတုမပြုလုပ်တပ် င်နုင်တဲ့ ေည်ွားလြ်ွားအြ ြုွားြ ြုွားရတ ြု ဲ့ လေ ရ ဲ့ သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ြ လေ ေ ဲ့ အ င်နမပ နုင်ြယဲ့်သ ွားတုကု တပ် င်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။ တပ်ထ ွားတဲ့ ယ ယသ ွားတုနတကု အသုွားမပြုပွား ်ါွားြတဲ့အတါ နအ က်ြ ရတဲ့ သ ွားမြစ်တုကု ြအ ွား သက်နရ က်ရင် အ င်ြနမပမြစ်နုင်တ ြု ဲ့သတထ ွားရပါြယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပပွားနေ က် သ ွားမြစ်တုကု အသုွားမပြုပပွား စ ွားြု ဲ့်ါွားြု ဲ့ အတက် အတ ေ်နပွားရပါတယ်။ သ ွားနငဲ့်တတင်ွား န ွားတေ်ွားြ တပ်ထ ွားတဲ့သ ွားတုနလွားနတကု ညနပွားတ နတ လုပ်ရနလဲ့ရပါတယ်။ ယ ယသ ွားတုနလွားေ ဲ့ အပြတြ်ွားတပ် င်အသုွားမပြုရြယဲ့် သ ွားတုက ြတပါ ွား။ လပြှု တုင်တဲ့ြှု စသမြငဲ့် က မတ ွား သ ွားပါလြဲ့်ြယ်။ ယနေ ဲ့ နတတ်ြ နတ ဲ့ သ ွားတုနတကု ဒစ်ဂ စ်တယ်ကေ်မပြူတ စေစ်ေ ဲ့မပြုလုပ်လ နုင်ပပမြစ်လု ဲ့ပုြုတက လပသပ်ရပ် လ တ နတျို့ရပါတယ်။ သွာျားမမစ်တုကုသမှုမပ ီျားခင်မာ ယာယီသွာျားတု တ ်ထာျားလု ို့ရသလာျား 13
  • 15. သ ွားမြစ်တုနတကု နှုတ်ထ ွားရတဲ့သ ွားနေရ နတြ မပေ်မြညဲ့်ြု ဲ့ အတက် မပေ်စုက်ရတ မြစ်ပါတယ်။ ဒါ ဲ့ နကက ငဲ့် မပေ်စုက်ရြယဲ့်နေရ ရ ဲ့ န ွားေ ွားြ သ ်သ ွားနတရနေတ ြ ွားပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကု သ ်သ ွားန ွားြ ထညဲ့်လု ဲ့ ရပါတယ်။ န ွားေ ွားြ ရတဲ့ သ ်သ ွားနတရ ဲ့ သ ွားအမြစ်နတက နက က်နေရင် အရြ်ွားနစ င်ွားနေရင် နသတ ဂရုစုက်ပွား သ ွားအမြစ်ကု ြထနအ င် ထညဲ့်ရပါတယ်။ သတြထ ွား ထညဲ့်ြရင် သ ွားအမြစ်ကု ထတုက်နစနုင်ပါတယ်။ ဒါနပြယဲ့် ယနေ ဲ့ နတတ်ြ သုွား က်မြင် 3D ဓါတ်ြေ်နတကု အသုွားမပြုပပွား ထတုက်ြှုြရရေ် ကကြုတင်အနသွားစတ် စစဥ်ကုသနုင်နေပပမြစ်ပါတယ်။ သဘာကသွာျားပတွရဲ ို့အနာျားမာ သွာျားမမစ်တု ထညို့်လု ို့ ရ ါသလာျား 14
  • 16. သ ွားမြစ်တုနတ တစ်တုထက်ပွား စုက်တဲ့အတါ အနပေါ်က သ ွားတုနတကု တပွား တပ်နလဲ့ရပါတယ်။ နှုတ်ထ ွားရတဲ့ သ ွားတစ်နတ င်ွားကု စုက်ြု ဲ့ အတက် န ွားက သ ်သ ွားနစ်နတ င်ွားကု စပ်ပပွား စုက်သလု သ ွားမြစ်တုနစ်နတ င်ွား အနပေါ်ြ သ ွားတုသုွားနတ င်ွားစ တထညဲ့်တ နတ လုပ်လု ဲ့ ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုနတအနပေါ်က သ ွားတုနတကု တပွားတပ်မတင်ွားမြငဲ့် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ကု လုအပ်သနလ က်သ ထညဲ့်နုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုနတရ ဲ့ အရုွားထြ တည်ရနေြယဲ့်အနေအထ ွားေ ဲ့ အစ ွားအစ စ ွားနသ က်တဲ့အတါ က နရ က်လ ြယဲ့် အ ွားသက်နရ က်ြှုအနပေါ်ြ ြတည်ပပွား တသငဲ့် ြတျို့သငဲ့် စဥ်ွားစ ွားရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုနတ အြ ွားကကွားစုက်ပပွား အနပေါ်က သ ွားတုနတကု အကုေ်တထ ွားတ ထက် အပုင်ွားလုက်နလွားနတ တပွားစုက်ြယ် ုရင်လည်ွား မပင်စရ ရလု ဲ့ မပင်တဲ့အတါ ပုြုလယ်ကနုင်တ နတျို့ရပါတယ်။ နြွားရုွားရ ဲ့ ပြ ဏေ ဲ့ အရည်အနသွား ထညဲ့်ြယဲ့်သ ွားမြစ်တုနတရ ဲ့ အနရအတက်ေ ဲ့ စုက်ြယဲ့်နေရ နတကု ကကညဲ့်ပွား ယ်လုအနေအထ ွားေ ဲ့တြလ တြလ ုတ ကု ုွားမြတ်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။ သွာျားမမစ်တုပတွအပ ှာက သွာျားတုပတွကု တွဲထာျားလု ို့ ရသလာျား 15
  • 17. သ ွားနငဲ့်တတင်ွားန ွားတေ်ွားြ ထုန ွားေ ဲ့ န ွားကုသြှုတယြွားတဲ့သနတကနတ ဲ့ ထုန ွားရ ဲ့ အ ေသင်ကု သကကပါ လြဲ့်ြယ်။ သ ွားနှုတ်တဲ့အတါြ သုွားတဲ့ထုန ွားြ ြုွားကုပ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့နေရ ြ သုွားနလဲ့ရပါတယ်။ စုက်ြယဲ့် သ ွားမြစ်တုအနရအတက်ေ ဲ့ နြွားရုွား သ ွားြုွားအနေအထ ွားနပေါ်ြတည်ပပွား ကုသတ ေ် ြတကကပါ ွား။ သ ွားမြစ်တု တစ်နတ င်ွားထစုက်ြု ဲ့ ုရင် ြေစ် (၃၀)တေ ဲ့ ် ကက နုင်ပပွား သ ွားမြစ်တုနတ အြ ွားကကွားစုက်ြယ် အရုွားအစ ွားထုွား ထညဲ့်တ နတ လုပ်ြယ် ုရင်နတ ဲ့ အတ ေ်ပုပွား ကက သ ွားြ ပါ။ ထုန ွားနကက ငဲ့် ေ က င်မတင်ွားြရနုင်ပါ ွား။ နသနသတ တ ထု ြထုကု ရ ်ေ်က စြ်ွားကကညဲ့်တဲ့အတါ နမပ မပမတင်ွား မြငဲ့် ရ ်ေ်က လုအပ်သလု လုပ်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ နလွားက သ ွားြုွားသ ွားကု လေ်ပွား အရုွားထကု သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြ မြစ်လု ဲ့ထညဲ့်ပွားတဲ့အတါ အေည်ွားငယ် ြွားနယ င်တ တစ်တါတစ်ရ နသွားနမတဥနေတတ်တ ြ ြုွား ရက်အေည်ွားငယ်ကက မြစ်တတ်ပါတယ်။ လေ အြ ွားစုအတက်နတ ဲ့ နတါင်ွားကုက်လု ဲ့ နသ က်တဲ့ အကုက်အတနပ က်န ွားကု ရက်အေည်ွားငယ် နသ က်ရင် အ င်နမပပါတယ်။ ေ နေပွား ြသက်သ ရင်နတ ဲ့ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားတဲ့ ရ ်ေ်ကု ပုပွားအ ေသင်မပင်ွားတဲ့ အကုက်အတနပ က်န ွားကု နပွားြု ဲ့နတ င်ွားယနုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပွားနေ က် အေ က က်တ ကလည်ွား ပုြေ်အတုင်ွားပ ုရင် (၁)ပတ်-(၁၀)ရက်အကက ြ တ ြုပ်ရုွား နလွားနတ မြည်လု ဲ့ ရပါပ။ ပထြရက်အေည်ွားငယ်အတင်ွားြ ြတြရပ်နုင်နအ င် ေ က င်ကုက်တတ ြွားနယ င်တ နတမြစ်ရင် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားတဲ့ ရ ်ေ်ကု အသနပွားရပါြယ်။ တစ်တုတု ြရင်ွားတ ရရင် သတ င်ရင် တ က်တ င်ွား အကကဥ ဏ်နတ င်ွားပွား ကုသြှုယလုက်တ အလယ် ုွားပါ။ လုအပ်ရင် ပဋဇ်ပုွားသတ်န ွားနသ က်ရတ ွားနရနနွား သု ဲ့ ြဟုတ် ပါွားလုပ်က င်ွားန ွားရည်ေ ဲ့ ပါွားလုပ်က င်ွားရတ နတ လုပ်ရ ပါြယ်။ တစ်တုတု ုရင် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားတဲ့ ရ ်ေ်ညေ်ွားကက ွားတဲ့အတုင်ွား လုက်ေ န င်ရက်တ အနက င်ွား ုွားပါပ။ သွာျားမမစ်တုထညို့်တဲို့အခါ နာသလာျား၊ သက်ပသာငို့်သက်သာ ရ ါ ို့မလာျား 16
  • 18. သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့အတါ အ ရုနကက နတေ ဲ့အနရွားကကွားနေရ တစ်တ ြုျို့ကု လတ်နအ င် ထညဲ့်ပါတယ်။ အနပေါ်နြွားရုွားြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့အတါ သ ်သ ွားနတကု ထေ်ွားနပွားထ ွားတဲ့အရုွားပြ ဏအတုင်ွား ရနေနသွားရင် ထွားထွားမတ ွားမတ ွား လုပ်စရ ြလုပါ ွား။ အသ ွားနေရ နတြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့အတါ သ ွားအမြစ်နတရ ဲ့ အထက်ြ ရတဲ့ maxillary sinusလု ဲ့ နတေါ်တဲ့နေရ ကု သတထ ွားရပါတယ်။ ဒနေရ ရ ဲ့ အနေအထ ွားကု သြု ဲ့ ဓါတ်ြေ်နတကု အသုွားမပြုတက်တ က်က နရ င်နုင်ပါတယ်။ နအ က်နြွားရုွားြ inferior alveolar nerve ေ ဲ့ အနရွားကကွားနေရ နတကု နရ င်ပွား ထညဲ့်ပါတယ်။ ဒအ ရုနကက က အ ုွားသ ွားနတရ ဲ့ နေ က်ေ ွားကနေ နရျို့ က်အထ နတ က်နလ က် ရနေပါတယ်။ နအ က် က်ရသ ွားနတကု နှုတ်ြု ဲ့ ထုန ွားနပွားတဲ့အတါ ဒအ ရုနကက ကု ထုြု ဲ့ ထုန ွားနပွားလုက်ရင် ထုန ွားနပွားလုက်တဲ့ ယ် က် သု ဲ့ ြဟုတ် ည က်တစ်မတြ်ွားထုသ ွားတ သတမပြုြကကြ ပါ။ ထုန ွားအ ွားလုွား ထုွားပွားသ ွားတဲ့အတါ နှုတ်တြ်ွားနထ ငဲ့် လ တစ်မတြ်ွားအပါအ်င်ထုသ ွားပါလြဲ့်ြယ်။ Inferior alveolar nerve အ ရုနကက ကု ထတုက်ြရင် အဒနေရ ြ ယ ယ သု ဲ့ ြဟုတ် တစ်သက်လုွား အ ရုတစ ွားနုင်မတင်ွား ြရ ထုနေပါလြဲ့်ြယ်။ ဓါတ်ြေ်ကု အသုွားမပြုပွား နသတ နအ င် လုပ်ြယ် ုရင် ဒလုမြစ်တ ရ ွားပါတယ်။ တမတ ွားနရ င်ရြယဲ့်နေရ နတကုလည်ွား နရ င်ပွား ထညဲ့်ကကပါတယ်။ CBCTဓါတ်ြေ်ရုက်ပွား ဒအ ရုနကက နတကု နသတ လတ်နအ င်လုပ်ပွား သ ွားမြစ်တုကု စုက်နုင်ပါတယ်။ CBCT ဓါတ်ြေ်ကု အတ ေ်တုအတင်ွား ရုက်ကကညဲ့်နုင်ပွား သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နပွားြယဲ့် ရ ်ေ်က လုအပ်တ နတ စစဥ်ပါ လြဲ့်ြယ်။ CBCTဓါတ်ြေ်ဟ ရုွားရုွားဓါတ်ြေ်နတထက် နစ ွားကကွားနပြယဲ့် နြွားရုွားထြ ရတဲ့အစတ်အပုင်ွားနတေ ဲ့ အနရွားကကွားတဲ့အ ရုနကက ေ ဲ့အရုွားနတကု လုသလု ကကညဲ့်လု ဲ့ ရတဲ့အတက် ရုက်သငဲ့်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့အတ ေ်ြ န ွားသ ွားရ ဲ့ သ ွားအမြစ်ကု ြနတ ်တ ထတုက်ြတဲ့ရင် အဲ့ဒသ ွားကု သ ွားအနကက ထုတ် ကုသေည်ွားေ ဲ့ကုသနုင်ပါနသွားတယ်။ သွာျားမမစ်တုထညို့်တဲို့အခါ အားံုပနကာပတွ လွတ် ါ ို့မလာျား 17
  • 19. သ ွားမြစ်တုထညဲ့်နေစဥ် ြေ နအ င် ထုန ွားနပွားပပွား ကုသြှုနပွားတယ် ုနပြယဲ့် လေ အြ ွားစုက စုွားရြ်လေ် တတ်ပါတယ်။ စုွားရြ်ြှုကု နလ ဲ့က နစြု ဲ့ထနရ က်တဲ့ေည်ွားလြ်ွားနတ အြ ွားကကွား ရတ ြု ဲ့စတ်ပြနေပါေ ဲ့ ။ ၁။ Relative analgesia - တစ်တ ြုျို့ ရ ်ေ်နတဟ ေ ကကင်ြှု စုွားရြ်ြှု ြရရနအ င် လေ ကု ကုသြှုပပွား ုွားတဲ့အထ ဓါတ်နငျို့ (နုက်ထရပ် နအ က် ုဒ် ေ ဲ့နအ က် ဂ င်) နပထ ွားပါတယ်။ ၂။ Oral sedation - စတ်ပပေ်ြှုနလ ဲ့က နစတဲ့ နသ က်န ွားနတလည်ွား နပွားနလဲ့ရပါတယ်။ ကုသတ ေ် တစ်ေ ရအတင်ွား ပပွားြယဲ့် ကုသြှုနတြ လေ ရ ဲ့ စုွားရြ်ြှုကု နလ ဲ့က နစြု ဲ့သုွားနလဲ့ရတယ်။ ၃။ Conscious sedation - အတ ေ်ပုနပွားပပွား ြလယ်ြတက်ကုသြှုနတြ လေ သက်နသ ငဲ့်သက်သ ရနစြု ဲ့ သုွားပါတယ်။ လေ အနေေ ဲ့ သတနြဲ့ြနေ ရ ်ေ်ညေ်ကက ွားတ က်နတကု သရနုင်ပါတယ်။ ဒါနပြယဲ့် တစတ်ြှုေ ဲ့ ပတ်သက်ပပွား ြြတ်ြြ ြဟုတ်ပါ။ ကုသတ ေ် (၁)ေ ရထက် ပုကက ြယ် ု ရင် သုွားနုင်ပါတယ်။ နြဲ့န ွား ရ ်ေ်ြ လေ ရ ဲ့ လက်ြ န ွားသင်ွားနပွားပပွား လေ ရ ဲ့ နလုွားတုေ်နှုေ်ွားေ ဲ့ နအ က် ဂ င်ပြ ဏကု နစ ငဲ့်ကကညဲ့်နပွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့် နေရ အတက် ပုြေ်သုွားနေက ထုွားန ွားကု ထုွားပါလြဲ့်ြယ်။ လအြ ွားစုက သင်ွားထ ွားတဲ့ ‌ န ွားအ ေသင်နကက ငဲ့် ထုန ွားထုွားတ ကု သတြထ ွားြကကနတ ဲ့ပါ ွား။ Oral sedation, Conscious sedation နပွားြု ဲ့တစတ်ြှုြလုပ်တင် အေည်ွား ုွား (၄)ေ ရတေ ဲ့ ် ြ ြစ ွား ြနသ က်ထ ွားရပါ။ တစတ်ပွားရင် အြ်မပေ်ပု ဲ့ ြု ဲ့ လေ နစ ငဲ့်နတေါ်လ ပါ။ တစတ်ပွား အေည်ွား ုွား (၂၄)ေ ရြ (၃၆)ေ ရအထ ယ ဥ်ြနြ င်ွားသငဲ့်ပါ။ ၄။ General anaesthesia - အတ ေ်ကက ကက တက်တက်တတေ ဲ့ ကုသရြယ် ုရင် န ွားရုြ နြဲ့န ွားနပွားပပွား လုပ်နုင်ပါတယ်။ နမတနထ က်က အရုွားကု အေည်ွားငယ်ယပပွား နြွားရုွားရ ဲ့ အရုွားလုအပ်တဲ့ နေရ ြ ထညဲ့်က သ ွားမြစ်တုနတ အြ ွားကကွားစုက်တဲ့ကုသြှုြ ြုွားအတက် သုွားနုင်ပါတယ်။ လေ အြ ွားစုအနေေ ဲ့ နြဲ့န ွားြသုွား ရုွားရုွားစတ်ပငြ်န ွားေ ဲ့ ထုန ွားနပါင်ွားစပ်အသုွားမပြုက ကုသြှုတယတ က ပုပွားစတ်တ ရပါတယ်။ သွာျားမမစ်တုထညို့်တာ အခ န်နကာမယ်ဆုရင် စတ်ပငမ်ပဆျား၊ပမို့ပဆျားသံုျားမလာျား 18
  • 20. သ ွားနှုတ်ပွား သ ွားြရနတ ဲ့တဲ့နေရ ြ နြွားရုွားအရုွားနလွားနတ ေည်ွားသ ွား နသွားသ ွားနလဲ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒနေရ ြ လေ က သ ွားမြစ်တုစုက်တ င်တဲ့အတါ ယ်လုလုပ်ကကြလ။ အနပေါ်နြွားရုွားရ ဲ့ အသ ွားနတ နှုတ်ထ ွားရလု ဲ့ သ ွားမြစ်တုစုက်တ င်တယ်။ CBCT ဓါတ်ြေ်ရုက်ကကညဲ့်တ စုက်ြယဲ့် သ ွားမြစ်တုရ ဲ့ အရည်အတုင်ွား ထညဲ့်လု ဲ့ ရနလ က်နအ င် နြွားရုွားက ြထနတ ဲ့ ွား။ ဒါ ုရင် လုအပ်တဲ့ အရုွားပြ ဏေ ဲ့ ထုထည်ရနအ င် အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်ရပါြယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့် နေရ ရ ဲ့ အထက်ြ ရတဲ့ maxillary sinus နအ က်နမတြ အရုွားအစ ွားထုွားပစစည်ွားနလွားနတ ထညဲ့်ပါြယ်။ Sinus augmentation လု ဲ့ နတေါ်တဲ့ ဒကုသြှုကု ကျွြ်ွားက င်တဲ့ သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်က ကုသြှုနပွားလုက်ရင် သ ွားမြစ်တုစုက်ြု ဲ့အ င်နမပသ ွားပါပ။ အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်တဲ့ေည်ွားနတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ လေ ရ ဲ့ အရုွားကု မြတ်ယပွား လုအပ်တဲ့နေရ ြ မပေ်ကပ်ထညဲ့် တ လည်ွား လုပ်နုင်ပါတယ်။ အစ ွားထုွားထညဲ့်တဲ့အရုွားက ထညဲ့်လုက်တဲ့နေရ ြ နပါင်ွားစပ်သ ွားတဲ့အတါ သ ွားမြစ်တု နက င်ွားနက င်ွားထညဲ့်လု ဲ့ရသ ွားြ မြစ်ပါတယ်။ လေ က အရုွားကု ြယ အရုွားတုြ ြုွားစုကုလည်ွား အသုွားမပြုနုင်ပါတယ်။ သွာျားမမစ်တုထညို့်ဖု ို့ပများးုျား တုပန၊က န်ျားပန၊ပသျားပနရင် ဘာလု ်လု ို့ ရမလဲ 19
  • 21. သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ ြ အရုွားထပ်မြညဲ့်ြု ဲ့ လုလ ရင် လေ က အရုွားယလု ဲ့ ရတဲ့နေရ နတ အြ ွားကကွား ရပါတယ်။ အြ ွားအ ွားမြငဲ့် နအ က်နြွားရုွား အသ ွားနတရ ဲ့ နေ က်နေရ သု ဲ့ ြဟုတ် နြွားနစဲ့ကနေ ယလု ဲ့ ရပါတယ်။ တစ်တါတစ်ရ နမတနထ က်ကနေ ယနလဲ့ရပါတယ်။ လေ ရ ဲ့ တစ်နေရ က အရုွားကု ယပွား ပါွားစပ်ထြ ရတဲ့ လုအပ်တဲ့နေရ ြ ထညဲ့်တဲ့အတါ တစတ်တဲ့နေရ က (၂)နေရ မြစ်သ ွားတ ြု ဲ့ သက်နသ ငဲ့်သက်သ မြစ်နအ င် ပုဂရုစုက်ရပါတယ်။ နက င်ွားတဲ့အတ က်ကနတ ဲ့ လေ ရ ဲ့ အရုွားကုပ မပေ်သုွားတ မြစ်တဲ့အတက် ပုစတ်တ ရပါတယ်။ လေ က ြဟုတ် အရုွားတုနတကုလည်ွား အစ ွားထုွားအသုွားမပြုနုင်ပါတယ်။ န ွား ်က် စသည်တု ဲ့ ြ မပြုမပင်ထ ွားတဲ့ အရုွားနတ ေည်ွားပည အရြေ်တွားထ ွားတဲ့အရုွားတုနတကု လြ အသုွားမပြုနုင်ပါတယ်။ ဒအရုွားတုနတကု အတ ေ်တစ်တု အထ ထညဲ့်ထ ွားတဲ့အတါ အသစ်မြစ်နပေါ်လ တဲ့ သ ်အရုွားနတက တမြည်ွားမြည်ွားအစ ွားထုသ ွားပါတယ်။ လအေည်ွားငယ်အကက ြ သ ွားမြစ်တု ထညဲ့်နုင်ပါပပ။ မြစ်နပေါ်လ တဲ့အရုွားအသစ်နတထြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြု ဲ့ (၃)လြ (၁၂)အထ ကက နုင်ပါတယ်။ အမြေ်ထညဲ့်တ ြ ြုွား ြလုပ် အသစ်မြစ်နပေါ်လ တဲ့အရုွားနတ ြ ွားလ တဲ့အထ ြ လ တဲ့အထ နစ ငဲ့်သငဲ့်ပါ တယ်။ အရုွားအသစ်နတမြစ်နပေါ်လ ြု ဲ့ ေည်ွားလြ်ွားတစ်တုမြစ်တဲ့ guided tissue regeneration ေည်ွားြ အရုွားမြစ်နပေါ် နစတ င်တဲ့နေရ ပတ်လည်ြ အရုွားအသစ်မြစ်နပေါ်လ တဲ့အထ barrier membrane အက အကယ်တစ်တုကု ထညဲ့်ထ ွားပါတယ်။ ဒါြ အရုွားမြစ်ရြယဲ့်နေရ ကု ထတုက်ြှုြရနစ ထေ်ွားထ ွားနုင်ြ ပါ။ အတ ေ်တစ်တုနရ က်တဲ့အတါ တမြည်ွားမြည်ွားနပ က်ကယ်သ ွားြဲ့ အက အကယ်အလ (resorbable barrier membrane)ကု အသုွားမပြုနုင်သလု စတ်တ ရတဲ့ အတ ေ်နရ က်ြ မပေ်ြယ်ရြယ်ဲ့ titanium mesh ကဲ့သု ဲ့အက အကယ်ကုလည်ွား သုွားနုင်ပါတယ်။ သွာျားမမစ်တုစုက်ဖု ို့အးုျားထ ်မဖညို့်ဖု ို့လုတဲို့အခါ ဘယ်ကအးုျားကု ယူမလဲ 20
  • 22. အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်ြု ဲ့ လုအပ်လု ဲ့ ထညဲ့်တဲ့အတါ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအတ ေ် ပုကက သ ွားနုင်ပါတယ်။ ဒါနပြယဲ့် သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တ ကု ပုနအ င်မြင်နစနုင်ပါတယ်။ နရျို့သ ွားနေရ နတြ သ ွားမြစ်တု ထညဲ့်တဲ့အတါ သ ွားြုွားေ ဲ့ အရုွား တ ြုငဲ့်နေတ ြ ြုွားနတကု မပြုမပင်နုင်တဲ့အတက် ပုလသ ွားနစပါတယ်။ အရုွားအစ ွားထုွားမြညဲ့်ြု ဲ့ကျွြ်ွားက င်ြှုပုလုအပ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တ ထက် ပုရှုပ်နုင်ပါတယ်။ တစ်တ ြုျို့နကဲ့စ်နတြ သ ွားမြစ်တု အရုွားတုေ ဲ့ အရုွားတုအက အကယ်နတကု တစ်ပပြုင်ေက်ထညဲ့်နလဲ့ရပါတယ်။ တစ်တ ြုျို့ ရ ်ေ်နတကနတ ဲ့ အရုွားတုကု အရင်ထညဲ့်ထ ွားပပွား အတ ေ်က လတစ်တုကက နစ ငဲ့် ုင်ွားပွားြ သ ွားမြစ်တု ထညဲ့်ရတ ကု ပုလုပ်တ င်ကကပါတယ်။ ယ်ေည်ွားလြ်ွားကုပနရွားနရွား အရုွားပြ ဏေ ဲ့ အရည်အနသွားနက င်ွားလ ြု ဲ့ ုရင် အတ ေ်က လ အ ွားထုတ်ြှု ကုေ်က စရတ် စတ နတကု ရင်ွားနွားရတ ထုက်တေ်ပါတယ်။ အးုျားအစာျားထုျားထညို့်ထာျားရင် သွာျားမမစ်တုကုသမှုအခ န် ုနကာသွာျားမလာျား 21
  • 23. သ ွားမြစ်တုကု တစ်သက်တ နရရည်အသုွားမပြုနုင်ြု ဲ့ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားသေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွားကု စေစ်တက ြေ်ြေ်ကေ်ကေ် မပြုလုပ်ရပါြယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားတဲ့သ ွားကု သေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွားလုပ်ရတ ြတက်ပါ ွား။ သ ်သ ွားနတကု သ ွားတုက်သေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွားလုပ်သလု သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားတဲ့နေရ ပတ်လည်ြ သ ွားတုက်တ သ ွားပတ်ကကြုွားအသုွားမပြုသေ ဲ့ ်ရင်ွားတ နတ လုပ်ရပါြယ်။ တစ်တ ြုျို့သ ွားတုက်ြု ဲ့ တက်တဲ့ နေရ နတကု အထွားမပြုလုပ်ထ ွားတဲ့ သ ွားပတ်ကကြုွား သ ွားတုက်တအနသွားေ ဲ့ ပစစည်ွားြ ြုွားစု အသုွားမပြုပပွား သေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွား မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုသ ွားနလွားကု သေ ဲ့ ်ရင်ွားက ေ်ွားြ စ ရနေနစြု ဲ့ အတက် ပုြေ်လုပ်နေက သ ွားတုက်သေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွား မပြုလုပ်တ ေ်ထက် အတ ေ်ပုနပွားပပွား ဂရုစုက်သငဲ့်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုစုက်ပွားတါစြ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားန ွားတေ်ွားကု ြကက တဏနတေါ် ပွား မပေ်စစ်န ွားနပွားပါလြဲ့်ြယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှု နအ င်မြင်ပပွား စတ်တ လက်တ ထ ွားလု ဲ့ ရသ ွားတဲ့အတ ေ်က ရင် သ ်သ ွားနတကု ပုြေ်စစ်န ွား နစ ငဲ့်နရ က်ြှုနပွားသလု နပွားပါလြဲ့်ြယ်။ သွာျားမမစ်တုကု ဘယ်လု ဂးုစုက်ရမလဲ 22
  • 24. နယ ယ အ ွားမြငဲ့် သ ွားမြစ်တုစုက်ကုသြှုရ ဲ့ နအ င်မြင်ြှုရ တုင်နှုေ်ွားက ၉၅% ်ေ်ွားက င်မြစ်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု အနတ င်ွား (၂၀)ြ ြနအ င်မြင်တ အ င်ြနမပတ (၁)နတ င်ွားနလ က် ရနုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှု ြနအ င်မြင်တဲ့ရင် တမတ ွား ကုသြှုနတလုပ်ြလ ုတ သ ွားမြစ်တု ရ ်ေ်ေ ဲ့ န ွားနနွားနုင် ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုကု ြနအ င်မြင်နစနုင်တဲ့ အတ က်နတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ ဥပြ - န ွားလပ်နသ က်သနတ သေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွားနသတ ြလုပ်သနတေ ဲ့အမတ ွားနရ ဂါအတရတဲ့လေ နတြ သ ွားမြစ်တုကုသြှု ြနအ င်မြင်တဲ့ရ တုင်နှုေ်ွား ပုြ ွားနုင်ပါတယ်။ စုက်ထ ွားတဲ့သ ွားမြစ်တုဟ အရုွားထြ ပြြနေ လှုပ်လ ရင် အနပေါ်ြ ရတဲ့ သ ွားတုကု အသုွားမပြုပပွား စ ွားလု ဲ့ အ င်ြနမပနုင်ပါ။ ြနအ င်မြင်တဲ့ သ ွားမြစ်တုကု ြယ်ပစ်ရနပြယဲ့် တမတ ွားက ေ်နေနသွားတဲ့ နအ င်မြင်တဲ့ သ ွားမြစ်တုနတေ ဲ့ စ ွားလု ဲ့ ်ါွားလု ဲ့ ရနေရင် သ ွားမြစ်တုမပေ်စုက်စရ ြလုပါ ွား။ လုအပ်လု ဲ့ သ ွားမပေ်စုက်ရြယ် ုရင်လည်ွား သ ွားစုက်ေည်ွားအြ ြုွားြ ြုွားေ ဲ့သ ွားမပေ်စုက်နုင်ပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုမပေ်ပြလ နအ င် မပြုလုပ်မတင်ွား သု ဲ့ ြဟုတ် သ ွားမြစ်တုအသစ်ထပ်ြထညဲ့်မတင်ွားတု ဲ့ ကုလည်ွား အနေအထ ွား နပေါ်ြတည်ပပွား မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။ မြစ်လ နုင်တဲ့အနမတအနေအ ွားလုွားကု သ ွားနငဲ့်တတင်ွား ရ ်ေ်ေ ဲ့တုင်ပင်န ွားနနွားနုင်ပါတယ်။ သွာျားမမစ်တုစုက်ပ ီျား အဆင်မပမ ရင် ဘာလု ်နိုင်သလဲ 23
  • 25. ၁။ One-stage implant - သ ွားြရတဲ့နေရ ြ သ ွားမြစ်တုစုက်ပွားတဲ့အတါ သ ွားမြစ်တုရ ဲ့ အထက်ြ တပ်ထ ွားတဲ့အပုင်ွားနလွားကု သ ွားြုွားအနပေါ် က်ြ ထ ွားလုက်ပါတယ်။ ဒလုလုပ်ထ ွားမတင်ွားမြငဲ့် သ ွားြုွားကု နေ က်တစ်ကကြ်လေ်ပပွား ကက ွားတတုင်(abutmentတုင်)ထညဲ့်စရ ြလုနတ ဲ့ပါ ွား။ သ ွားတုတပ် င်ြု ဲ့ ေ ဲ့သ ွားမြစ်တုကု အသုွားမပြုနုင်ြု ဲ့ရက်သတ တ ပတ်(သု ဲ့ )လအေည်ွားငယ် နစ ငဲ့်ရပါြယ်။ ၂။ Two-stage implant - သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ပပွားရင် သ ွားြုွားနအ က်ြ မပေ်တ ြုပ်ထ ွားလုက်ပါတယ်။ အတ ေ်က လတစ်တုအကက ြ ဒုတယအကကြ် သ ွားြုွားကု လေ်ပပွား သ ွားမြစ်တုအနပေါ်ြ တပ်ရြယဲ့် အစတ်အပုင်ွား နတကု တပ်ပါတယ်။ ၃။ Same day implants - တစ်ရက်တည်ွားေ ဲ့ သ ွားမြစ်တုစုက်တ ကု နအ က်နြွားရုွားြ မပြုလုပ်နလဲ့ ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုနတကု ထညဲ့်ပွား ြကက တင်ပ အနပေါ်က သ ွားတုနတကု တပ်နပွားပါတယ်။ တစ်တ ြုျို့နကဲ့စ်နတြ ယ ယသ ွားတုနတကု တပ် င်နပွားပပွား စတ်တ ရတဲ့အတါ အပြတြ်ွားတပ် င်ရြဲ့ သ ွားတုနတကု နမပ င်ွားတပ်နပွားပါတယ်။ ဒကုသြှုြ ြုွားေ ဲ့သငဲ့်နတ ်တဲ့လေ ြ ပ မပြုလုပ်နုင်ပါတယ်။ ၄။ Immediate implant - သ ွားနှုတ်ပွား နှုတ်ထ ွားတဲ့နေရ ြ သ ွားမြစ်တုကု တ က်တ င်ွားထညဲ့်ပါတယ်။ ထညဲ့်တဲ့နေရ ြ ရတဲ့ အရုွားေ ဲ့ သ ွားြုွားသ ွားနပေါ်ြတည်ပပွား one-stage implant သု ဲ့ ြဟုတ် two-stage implant ေည်ွားေ ဲ့ကုသြှုနပွားပါတယ်။ လေ တုင်ွားြ ြလုပ် သငဲ့်နတ ်တဲ့လေ ြ ပ လုပ်ပါတယ်။ ၅။ Immediate implant and early loading – immediate implant ေ ဲ့ြတပါ။ သ ွားမြစ်တုကု ထညဲ့်ပပွားတ ေ ဲ့ အနပေါ်က သ ွားတုနလွားကု တပ်နပွားလုက်ပါတယ်။ ဒါနပြယဲ့် သ ွားမြစ်တုအနပေါ်ြ တပ် င်ထ ွားတဲ့ သ ွားတုကု အစ ်ါွားစ ွားတဲ့အတါ ေ ဲ့ ်က င် က်သ ွားေ ဲ့ ြထနအ င် လတ်နေနအ င် လုပ်ထ ွားပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုေ ဲ့ အရုွား တစ်သ ွားတည်ွားမြစ်သ ွားြယဲ့်အတ ေ် (၃)လနက ်ကက ပွားြ ်ါွားလု ဲ့ စ ွားလု ဲ့ ရြယဲ့်သ ွားတုကု နမပ င်ွားတပ်နပွားပါတယ်။ ဒေည်ွားကု သ ွားြရရင် အ င်ြနမပတဲ့ နရျို့သ ွားနေရ နတြ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်တဲ့အတါ အသုွားပုြ ွားပါတယ်။ သငဲ့်နတ ်တဲ့လေ ြလပပွား လေ တုင်ွားြ ဒေည်ွားကု အသုွားြမပြုပါ ွား။ သွာျားမမစ်တုစုက်နည်ျား အမ ျားမ ျား 24
  • 26. လြ ကနလွားသ ွားေ ဲ့ လကကွားသ ွား ုပွား သ ွားနစ်စုနပါက်ပါတယ်။ လကကွားသ ွားနတ နှုတ်လုက်ရရင် သ ွားမြစ်တု အစ ွားထုွားကုသြှုေ ဲ့ တတယနမြ က်သ ွားတစ်စုကု ရနုင်ပါပပ။ နသတ ဂရုစုက်ြယ် ုရင် သ ွားမြစ်တုနတဟ နရရည်တပပွား လေ ရ ဲ့ ြ က်န သင်မပင် ယုကကည်ြှု ကကြုက်ရ ကု စတ်ကကြုက်စ ွား နုင်မတင်ွား စသမြငဲ့် နက င်ွားတဲ့အတ က်နတ အြ ွားကကွားရပါတယ်။ မြြုတ်လု ဲ့ ရတဲ့ အကပ်နတလု ကျွတ်က ြ ြပရ နတ င်သ ွားြ ြပရပါ။ တုင်နတေယြ်သတ တ ြုေ ဲ့ လုပ်ထ ွားတ ြု ဲ့သ ်သ ွားနတလု န ွားနမြဲ့ပုွားစ ွားသ ွားြ လည်ွား ြဟုတ်နတ ဲ့ပါ။ အ ွားသ တ က်ြ ွား ၁။ နှုတ်ထ ွားရလု ဲ့ သ ွားြရတဲ့ နေရ နလွားြ ပ သ ွားမြစ်တုနလွားကု ထညဲ့်ပွား သ ွားစုက်တ မြစ်လု ဲ့ အေ ွားြ ရတဲ့ သ ်သ ွားနတကု တယ် က်ထ ွားြု ဲ့ တ တ်ထ ွားြု ဲ့ နသွားပစ်ြု ဲ့ြလုနတ ဲ့ပါ။ ၂။ အရုွားေ ဲ့ သ ွားမြစ်တု တစ်သ ွားတည်ွားမြစ်သ ွားတဲ့အတါ ပြမြြှုအ ွားနက င်ွားသ ွားသလု အစ စ ွားတဲ့အတါ ်ါွားတဲ့ဒဏ်ကု သ ်သ ွားတစ်နတ င်ွားေွားပါွား တနုင်ရည်ရလ နစပါတယ်။ သ ွားမြစ်တုသ ွားကု အသုွားမပြု ပပွား နက င်ွားနက င်ွားစ ွားလု ဲ့ ရပါတယ်။ ၃။ သ ွားမြစ်တုပတ်လည်ြ ရတဲ့ နြွားရုွားဟ နသွားြသ ွားတဲ့အတက် ြ က်န ပုစ အုြင်ွားြသ ွားနစပါ။ အကပ်နတလု မြြုတ်ရ တပ်ရ န ွားနကက ရြလုပ်ရ ပုြေ်သ ွားတုက်သေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွားပ လုပ်ရပါတယ်။ ၄။ သ ်သ ွားတစ်နတ င်ွားြ ြရနတ ဲ့တဲ့ လေ နတအတက် သ ွားမြစ်တုေ ဲ့ အကပ်နပါင်ွားစပ်လုပ်နပွားမတင်ွားမြငဲ့် ပုအ င်နမပနစနုင်ပါတယ်။ ၅။ စုက်ပွားသ ွားရင် သ ်သ ွားတစ်နတ င်ွားလု မြစ်သ ွားတဲ့အတက် စတ်ပုင်ွား ုင်ရ ရုပ်ပုင်ွား ုင်ရ ယုကကည်ြှု အမပညဲ့် ရနစပါတယ်။ အ ွားေည်ွားတ က်ြ ွား ၁။ ရုွားရုွားသ ွားစုက်တ ထက် သ ွားမြစ်တုကုသြှုက န ွားကုသစရတ် မြငဲ့်ြ ွားပါတယ်။ ၂။ နလုွား နသွားတ ြု ွားတ ြုရတဲ့ လေ နတြ သ ွားမြစ်တုကုသြှုလုပ်ြယ် ုရင် အထွားဂရုစုက်ရပါတယ်။ နရ ဂါ အတက် နသ က်နေတဲ့န ွားနတကု နသတ နသ က်ရပါြယ်။ ၃။ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားသေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွားအ ွားေည်ွားတဲ့သနတ န ွားလပ် ကြ်ွားယ ြနရ င်နုင်တဲ့သနတြ သ ွားမြစ်တု ကုသြှု‌ နအ င်မြင်ြှုရ တုင်နှုေ်ွား ေည်ွားသ ွားနလဲ့ရပါတယ်။ တမတ ွားသ ွားစုက်ေည်ွားနတေ ဲ့သ ွားစုက်နုင်ပါတယ်။ ၄။ တစတ်ြှုအနသွားစ ွားနလွား မပြုလုပ်တ မြစ်တဲ့အတက် ြသေ ဲ့ ်ရင်ွားရင် နရ ဂါပုွား်င်တ အေည်ွားငယ် နယ င်ရြ်ွားတ ေ က င်တ နတ မြစ်နုင်ပါတယ်။ ရ ်ေ်ညေ်ကက ွားတဲ့အတုင်ွား လုက်ေ ရပါြယ်။ ၅။ သ ွားမြစ်တုထညဲ့်ြယဲ့်နေရ က အရုွားက တုနေ နသွားနေ က ဥ်ွားနေရင် အရုွားမြညဲ့်ကုသြှုမပြုလုပ်ရတဲ့အတက် ကုသစရတ်ပုြ ွားသ ွားပါြယ်။ န ွားကုသတ ေ် ပုကက ပါြယ်။ သွာျားမမစ်တုကုသမှု အာျားသာခ က်၊ အာျားနည်ျားခ က်မ ာျား 25
  • 27. ၁။ သ ွားမြစ်တုစုက်ပပွားရင် စ ွားတ င်တ စ ွားလု ဲ့ ရလ ွား။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုပပွား ုွားပ ုရင် လေ အနေေ ဲ့ ပုြေ်အတုင်ွား စ ွားလု ဲ့ ရပါတယ်။ လေ တစ်တ ြုျို့ ြ သ ွားတုအစပ်ကု အေည်ွားငယ် မပေ်မပင်ရတ အနလဲ့အက ငဲ့်မြစ်နအ င် လုပ်ရတ ရနုင်ပါတယ်။ ၂။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုြ ယ်လုန ွားကုသစရတ်နတ ပါ်င်သလ။ သ ွားမြစ်တုကုသြှုအတက် န ွားကုသစရတ် တစ်သြတ်တည်ွား ြရနုင်ပါ ွား။ ကုသြှု အြ ြုွားအစ ွား အသုွားမပြုတဲ့ ပစစည်ွားအြ ြုွားအစ ွား သ ွားမြစ်တု ရ ်ေ် န ွားတေ်ွားန ွားရုအနေအထ ွားအနပေါ်ြတည်ပပွား န ွားကုသစရတ် က မတ ွားသ ွားပါြယ်။ န ွားကုသစရတ်ကု ြလုပ်တင်ြ ရင်ွားမပပါလြဲ့်ြယ်။ ၃။ အပပွားအစွား ကုသြှုပပွားနမြ က်ရေ် ယ်နလ က်ကက ြလ။ အနေအထ ွားနပေါ်ြတည်ပပွား ကက တ ေ် က မတ ွားသ ွားပါြယ်။ (၁)ရက်အတင်ွား အပပွားလုပ်လု ဲ့ ရတ ရသလု (၃)လ (၆)လ (၉)လ စသမြငဲ့် ကက နုင်ပါတယ်။ ၄။ သ ွားမြစ်တုစုက်ထ ွားရင် ယ်နလ က်ကက ကက တသလ။ သ ွားမြစ်တုစုက်ပွားရင် သ ွားြုွားနရ ဂါြမြစ်နအ င် ပုြေ်သေ ဲ့ ်ရင်ွားနရွားလုပ်တ န ွားတေ်ွားြ သတ်ြတ် ထ ွားတဲ့အတုင်ွား မပေ်စစ်န ွားတ နတလုပ်မတင်ွားမြငဲ့် နစ်နပါင်ွားြ ွားစ ကက ရည်တနုင်ြ မြစ်ပါတယ်။ ၅။ သ ွားမြစ်တုကု ယ်အသက်အရယ်အထ စုက်လု ဲ့ ရသလ။ အသက်ကကွားသ ွားလု ဲ့သ ွားမြစ်တုစုက်လု ဲ့ ြရ ွား ုတ နတ ဲ့ ြရပါ ွား။ က ေ်ွားြ နရွားနက င်ွားနေြု ဲ့ နတ ဲ့ လုပါတယ်။ ၆။ သ ွားမြစ်တုစုက်တ ေ သလ ွား။ သ ွားမြစ်တုစုက်တ ြေ လု ဲ့ လေ နတ အဲ့ကသသ ွား‌ နလဲ့ရပါတယ်။ သ ွားမြစ်တု ထညဲ့်နေစဥ်ေ ဲ့ သ ွားမြစ်တု ထညဲ့်ပပွားနေ က် ရက်အေည်ွားငယ်ကက နေရတက်တ ြ ြုွားနတ ဲ့ ရနုင်ပါတယ်။ သွာျားမမစ်တုကုသမှုအပနကာင်ျား ပများပလို့ရပသာ ပများခွန်ျားမ ာျား 26
  • 28. Informed Consent for Dental Implant Surgery သွာျားမမစ်တုစုက်သွင်ျားကုသမှုနိငို့် တ်သက်သညို့် သပဘာတူညီခ က် စမ်ျားသ ်ပတွှ ရခ က်အရ ကုသနိုင်ပသာ ကုသမှုနည်ျားလမ်ျားမ ာျားနိငို့် တ်သက်၍ သ ွားနငဲ့်တတင်ွားစစ်န ွားတ က် သ ွားဓါတ်ြေ်နငဲ့်သ ွားပုစြ ွားကု နသတ စ နလဲ့လ စစ်န ွားပပွားနေ က် ကျွေ်နတ ်/ ကျွေ်ြ၏သ ွားကု မပေ်လည်အစ ွားထုွားရေ် နအ က်ပါကုသြှုေည်ွားလြ်ွားြ ွားအေက်ြ တစ်ေည်ွားေည်ွားမြငဲ့် မပြုလုပ်နုင်နကက င်ွား သရရပါသည်။ ၁။ သ ွားအရင်စုက်မတင်ွား (မြြုတ်-တပ်ရနသ အကပ်) ၂။ သ ွားအနသစုက်မတင်ွား (စုက်ြညဲ့်သ ွား၏ နရျို့ က် နငဲ့် နေ က် က်တင် ကပ်လ က်ရနသ သ ်သ ွားြ ွားကု နသွားနအ င် တုက်စ ွားပပွား သ ွားတုမြငဲ့် တစပ်မတင်ွား ၃။ သ ွားစုက်ြညဲ့်နေရ ရ သ ွားြုွားရုွားအတင်ွား တုက်နတေယြ်သ ွားမြစ်တု (dental implant) စုက်သင်ွားက အနပေါ်ြ သ ွားတုမြငဲ့် အစ ွားထုွားတပ် င်မတင်ွား အထက်ပါ ေည်ွားလြ်ွားြ ွားအေက်ြ သ ွားစုက်ြညဲ့်နေရ ရ သ ွားြုွားရုွားအတင်ွား တုက်နတေယြ်သ ွားမြစ်တု စုက်သင်ွားက အနပေါ်ြ သ ွားတုမြငဲ့် အစ ွားထုွားတပ် င်မတင်ွားကု ြြ နဒအနလ က် နရွားတ ယ်တဲ့ပါသည်။ ဤကုသေည်ွားလြ်ွား၏ တစတ်ကုသသညဲ့်အပုင်ွားနငဲ့် သ ွားတုတပ် င်သညဲ့်အပုင်ွားြ ွားအနပေါ် ြတည်က နက င်ွားက ြုွားြ ွား အ ွားသ တ က်ြ ွား နငဲ့် မြစ်နပေါ်လ နုင်သညဲ့် အနတရ ယ်ြ ွားကု နက င်ွားစ သန နပါက်ေ ွားလည်ပါသည်။ ဤကုသြှုသည် နအ င်မြင်ြှုမြငဲ့်ြ ွားပပွား နရရည်တသညဲ့်ကုသြှုမြစ်နသ ်လည်ွား လတစ်ဥွားနငဲ့်တစ်ဥွား ပင်ကုယ် က ေ်ွားြ နရွားနငဲ့် သ ွားြုွားရုွားအနေအထ ွားြတညြှုြ ွားရသညဲ့်အတက် အတ ေ်ြနရွား ပ က်စွား ုွားရြူွားြှု မြစ်နုင်နသ နကက ငဲ့် ရ ်ေ်ြက်ြ အ ြတြှု ြနပွားနုင်သည်ကု ေ ွားလည်သန နပါက်ပါသည်။ နရရည်နအ င်မြင်ြှုရရေ်အတက် ကုသြှု ပပွားစွားသညဲ့်နေ က်ပုင်ွားတင်လည်ွား ရ ်ေ်အကကြုမပြုသညဲ့်အတုင်ွား ပုြေ်စစ်န ွားြှု လုအပ်သလု ထေ်ွားသြ်ွားနစ ငဲ့်နရ က် ကုသြှုတယရမတင်ွား နေ ဲ့ စဥ်သ ွားနငဲ့်တတင်ွား သေ ဲ့ ်ရင်ွားနအ င်ထ ွားသညဲ့် အနလဲ့အက င်ွားကု ြပ က်နအ င်မပြုလုပ်မတင်ွားတု ဲ့ ကု လုအပ်နကက င်ွား ေ ွားလည်သန နပါက်ပါသည်။ ြြ၏ သန တညတ က်မြငဲ့် ဤကုသြှုကု လုပ်န င်မတင်ွားမြစ်နကက င်ွား နအ က်ပါ ရ ်ေ်ြ ွားနရျို့တင် သန တ လက်ြတ်ထုွားအပ်ပါသည်။ နေ ဲ့ စ ----------------------- လက်ြတ် ----------------------------------- အြည် ----------------------------------- ြတ်ပုတင် ----------------------------------- သ ွားမြစ်တုအစ ွားထုွားကုသနပွားြညဲ့် ရ ်ေ်လက်ြတ် ---------------------------------------- SPECIAL CONSENT ကျွေ်နတ ်/ကျွေ်ြသည် ွားတ ြုနရ ဂါ/ န ွားလပ်နသ က်သညဲ့်အနလဲ့အက ငဲ့်/ ကြ်ွားစ ွားသညဲ့် အနလဲ့အက ငဲ့် ရပါသမြငဲ့် သ ွားမြစ်တုစုက်သင်ွားကုသြှု အရုွားအစ ွားထုွားကုသြှုတု ဲ့ ြ သ ြေ်ထက်ပု၍ နအ င်မြင်ြှုေည်ွားတတ်နကက င်ွားကု သရေ ွားလည်ပပွား ဤကုသြှုတယရေ် ြြ နဒမြငဲ့် သန တ ုွားမြတ်ပါသည်။ လက်ြတ် ----------------------------------- အြည် -----------------------------------