3. LEONARDO DA VİNCİ
✣1452 yılında Vinci kasabası yakınlarındaki
Anchiano'da gayri mesru bir çocuk olarak dünyaya
geldi.
✣1465 yılında babası, Leonardo’nun yapmış olduğu
çizimleri ünlü ressam ve heykeltras Andrea del
Verrocchio’ya gösterince, Verrocchio onu çırak olarak
yanına aldı.
✣Uzun bir süre Verrocchio’nun evinde kalan Da Vinci,
egitiminin büyük bir bölümünü burada aldı. Yalnızca
resim ve heykeltıraslık eğitimi değil, matematik,
anatomi ve felsefe gibi diğer birçok alanda kendini
gelistirme sansı buldu.
Andrea Del Verrocchio
ENES DEMİREL
4. ✣1482 yılında Floransa’dan ayrılarak Milano Dükü
Sforanza’nın hizmetine girdi. Sforanza için yalnızca
sanatsal çalısmalar yapmakla kalmadı; silah, makine ve
bina tasarımları da yaptı.
✣Kayalıklar Bakiresi ve Son Aksam yemegi bu doneme
aittir.
✣1499’da Milano’nun Fransızlar tarafından ele
geçirilmesi üzerine yeni bir koruyucunun himayesine
girmek için yıllarca İtalya’da seyahat etti.
LEONARDO DA VİNCİ
ENES DEMİREL
5. LEONARDO DA VİNCİ
✣Fransız yönetiminde olan Milano’ya tekrar
dönen Da Vinci, buradaki yarım kalan
kanalların kazılması isine kaldıgı yerden
devam etti.
✣1506 yılında Leonardo, bir Lombardiya
aristokratının 15 yasındaki oglu olan Kont
Francesco Melzi'yle tanıstı. Melzi, hayatının
geri kalanında onun en iyi ögrencisi ve
arkadası oldu.
ENES DEMİREL
6. ✣Daha sonralarında Giuliano de Medici’nin
himayesine giren Da Vinci, ogrencisi Melzi ile birlikte
çesitli deneyler yapmak için Roma’ya gitti.
✣1516’da koruyucusu Giuliano de' Medici’nin olümü
üzerine Kral 1. Francis’ten Fransa’nın bas ressam,
mühendis ve mimarı olmak üzere davet aldı. Paris’in
güneybatısında, Amboise yakınlarındaki Kraliyet
Sarayı’nın hemen yanında kendisi için hazırlanan
konaga yerlesti. Leonardo'ya büyük hayranlık duyan
kral, sık sık ziyarete gelir ve sohbet ederdi.
LEONARDO DA VİNCİ
ENES DEMİREL
7. ✣Leonardo 2 Mayıs 1519’da Amboise’daki evinde 67
yasında öldü. Kralın kollarında can verdiği rivayet
edilir, ancak, 1 Mayıs günü kralın bir baska sehirde
oldugu ve bir gün içinde oraya gelemeyecegi
bilinmektedir. Vasiyetinde mirasının esas bölümünü
Melzi’ye bıraktı. Amboise'daki Saint Florentin
Kilisesi’nde toprağa verilmiştir.
LEONARDO DA VİNCİ
ENES DEMİREL
10. CALISMA ALANLARI
Anatomi
Dinsel argümanlar sebebiyle
ihmal edilen Ortaçağ anatomi-
sinin, sayılı temsilcilerinden
birisidir.
Mühendislik
Da Vinci, mimarlık yeteneği
sayesinde sürekli gözde bir
insan olmustur. Bunun yanında
yapmıs oldugu makine
çizimleri de önem tasımaktadır.
Resim
Mona Lise ve Son Aksam
Yemegi gibi birçok muhteşem
eser ortaya koyan Da Vinci,
eserlerinde oldukça karmasık
teknikler kullanmıstır.
Müzik
Diger çalışmalarının gerisinde
kalsa da, Da Vinci müzikle
ilgileniyor ve çok iyi bir sekilde
lir çalıyordu.
Edebiyat
Da Vinci’nin bir diğer ugrası da
fabllardır. Fabl türünde bir çok
eser yazmıstır.
Fizik
Farklı amaçlar için hareket
ileten makine tasarımları yaptı.
Optik konusuyla da ilgilenmis-
tir.
Diger Çalısma Alanları: Matematik, Heykeltıras, botanik, jeolog, kartograf
ENES DEMİREL
12. ANATOMİ
✣Leonardo da Vinci görmenin önemli
olduğuna inanırdı, bu fikri onu bilinen her
seyin içini açıp bakma, arastırma eylemine
götürdü. Hayvan vücutlarını inceledi, sonra
mezarlardan yeni ölen insanların vücutlarını
gizlice kaçırıp kadavra olarak kullandı.
Ortaçag dünyasında yaptıkları son derece
tehlikeliydi zira ondan 100 sene sonra
Galileo’nun günes sistemi yapısı ve genel
görelilige dair öne sürdügü bilimsel
fikirlerinin yasamını mahkumiyet içinde
geçirmesine sebep olmustu.
ENES DEMİREL
13. Leonardo da Vinci, Sciens
Work Anatomi Kaslar ve
Kemikler, Bilimsel Deney
ENES DEMİREL
14. ✣Da Vinci’nin cennete gitmek üzere bekleyen kutsal
vücutları mezardan çıkararak kesip parçaladığının
duyulması onu kesinlikle giyotine götürürdü. Nasıl bir
tutkuya sahip oldugu aldıgı risklerden bile
anlaşılmaktadır. Gerek hayvan gerekse insan
figürlerindeki anatomik mükemmelligin sebebi
yasadışı deneyleridir. Bir baska deyisle söyle
soylenebilir, modern bilimlerin ilk izleri Rönesans
doneminde görmek mümkündür ve bu durumun en
onemli temsilcisi Leonardo da Vinci’dir.
ANATOMİ
ENES DEMİREL
15. ✣Leonardo çok iyi diseksiyonlar yapmasına karsın
anatomi konusunda hiçbir sey yayınlamamıştır. Buna
karsın bu çalışmalarını anatomik çizimlerinde son
derece basarıyla kullanmıstır. Leonardo’nun yapmış
olduğu anatomik çizimlerin, modern anatominin
temellerini olusturdugunu söyleyebiliriz.
ANATOMİ
ENES DEMİREL
16. Leonardo da Vinci Bilimsel
calısmaları, Rahim ve Embriyo,
cocugun Anne Karnında Gelisimi
ENES DEMİREL
17. MUHENDİSLİK
İyi geçen bir gün nasıl mutluluk getirirse, iyi geçen bir ömür de mutlu bir
ölüm getirir.
Leonardo Da Vinci
ENES DEMİREL
18. MÜHENDİSLİK
✣Leonardo, aletlere her zaman düşkündü.
Makinelere olan gereksinimin ve makinelerin
açtığı muazzam olanakların farkındaydı.
Çocuklugundan beri, kanalları ve su gücünü
düşlemişti. Hava gücünden, sadece rüzgar
değirmenleri için degil, kuşların kullandığı
biçimde de yararlanılabilirdi. Konuyu bir
deneyci, bir mühendis gibi ele aldı. Leonardo
kuşların kanatlarının uyumunu, esnekliğini,
degisik çesitte pek çok tüyü, uçmak, süzülmek,
denge sağlamak, yere inmek ve rüzgara karşı
korunmak için kullanılan kuyrukları dikkatlice
gözlemledi.
ENES DEMİREL
19. ✣Böylesi karmasık ve dogru gözlemler, on dokuzuncu yüzyıla
kadar tekrarlanmamıştır. Leonardo havacılığın öncülerinden
biridir.
✣Leonardo bir mucit olarak çalısmasına karsın çizimlerini
yayınlamamış ve anlasıldığına göre, hiçbir zaman bunları
yayınlamak istememiştir. İcatlarını olabildiği kadar dikkatli bir
biçimde ele aldıgında tatmin oluyordu ve sonra dosyayı
kapatıyordu. Projelerinin büyük çoğunluğu elimize ulasmıştır.
Ancak Leonardonun tuttuğu notlar kısatlamalar şeklindedir ve
hemen hemen tümü de ters yazı şeklinde (ayna yazısı)
yazılmıştır.
MÜHENDİSLİK
ENES DEMİREL
20. MUHENDİSLİK
✣1482-1500 yılları arasındaki Milano’daki geçirdiği dönemde
Leonardo, mühendislik alanında art arda buluşlar yapıyordu.
Bu alandaki mahareti sayesinde ömrü boyunca büyük kisilerin
himayesine girebilmişti.
✣Bunlardan bazılarını 1503 yılında Osmanlı Sultanı
II.Beyazıt’a yazdığı bir mektupta açıkladı. Bu mektupta
Haliç’in üzerine yapmayı tasarladığı bir köprüyle, gemilerdeki
suyu tahliye edecek bir su çarkından ve bir yel değirmeninden
söz etmektedir. Ancak onerisi kabul edilmemiştir.
ENES DEMİREL
21. DA VİNCİ’NİN 2.BEYAZIT’A YAZDIGI
MEKTUP
Ben kulunuz değirmen konusunu düşündüm ve Tanrı'nın inayeti ile suya gerek
kalmadan, sadece rüzgârdan güç alan bir değirmen yapmanın yolunu buldum.
Şükürler olsun ki, gemilerden ip yada halat kullanmadan, sadece kendi kendine
devir yapan bir hidrolik makine kullanarak, su çıkarmanın yolunu bulmayı Tanrı
bana nasip etti.
Ben kulunuz, İstanbul’dan Galata’ ya uzanan bir köprü yapmak isteğinizi,
yapabilecek biri bulunamadığı için köprüyü yapamadığınızı duydum. Ben
kulunuz nasıl yapılacağını biliyorum. Köprüyü bir bina kadar yüksek yapacağım.
Çok yüksek olduğu için, üzerinden kimse geçmeye razı olmayacak. Öyle bir köprü
yapacağım ki, yelkenleri fora olsa bile, bir gemi altından geçebilecek. İsteyenleri
Anadolu kıyısına geçirecek bir asma köprü yapacağım. Tanrı sizi bu sözlere
inandırsın. Bu kulunuzun, her zaman hizmetinizde olduğunu bilin…”
ENES DEMİREL
22. ZIRHLI ARAC
TASARIMI
Leonardo’nun günümüze kadar
gelen tasarım çalışmaları
arasında günümüz tanklarının
atası sayılabilecek zırhlı araç
çizimlerine de rastlanmıştır.
Leonardo, kabugu konik biçimde
ve ayakları yerine tekerlekleri
olan kaplumbağa benzeri bir araç
tasarlamıstır. Askeri amaçlı
kullanımı öngörülen aracın dışı
zırh kaplıdır ve yanlarındaki
namlulardan düşmana ateş
açılmaktadır. Aracı hareket
ettiren dört adet çark disli olup,
kranklar aracılıgıyla dönen dört
tane fener pinyonunun meydana
getirdiği hareket iletme
mekanizmasına geçer ve araç
hareket eder.
ENES DEMİREL
23. MAKİNELİ TUFEK
Leonardo’nun yaşadığı yıllarda
tüfek kullanılan bir silahtı. Ancak, o
dönem yay ve ok daha kullanışlı ve
verimliydi. Tüfekleri doldurmak
için 2 kişi gerekiyordu ve iki ateş
arası 10 dakika zaman alıyordu.
Bunun sebebi, tüfeklerin çalışma
prensibi olan barutu doldurma,
mermiyi koyma, silahı sıkıştırma ve
fitili yakma işlemlerinin art arda
yapılmak zorunda olmasıydı.
Leonardo, bu vakit kaybını önlemek
için makineli tüfeklere benzer bir
çözüm buldu. Tasarım ve tüfek
doldurma prensibi yine aynı şekilde
çalışıyordu. Ancak, bir düzine
namluyu ateşleyen tek bir
mekanizma vardı. Doğal olarak, tek
bir silahtan yeniden doldurma
gerekmeden çok fazla sayıda mermi
çıkabiliyordu.
ENES DEMİREL
25. HELİKOPTER
Günümüzde önemli bir
ulasım aracı olan
helikopterlerin ilk
tasarımları Leonardo’ya
aittir. Çalısma prensibini
anlatırken bu aracın hava
akımını kullanarak
uçabileceğini belirtmiştir.
Pervanaleri çalıstıraiblmek
için ise bisiklete benzer bir
mekanizmanın
kullanılabileceğini
belirtmiştir.
ENES DEMİREL
26. KANAT
Çizimleri yaklaşık 1487-
1490 yılları arasında
yapılmış olan kanat
makinesi,
Leonardo’nun uçan bir
makine yapma
amacında olduğunu
ispatlar niteliktedir.
ENES DEMİREL
30. HİDROLİK TESTERE
Su kuvvetinin bir sistemi
beslemesi yoluyla çalışan
hidrolik testere, hem ağaç
kütüğünü hızar üstünde
ilerletiyor hem de kütüğü
diklemesine dört testereyle beş
parçaya bölüyor.
ENES DEMİREL
31. BİLYELİ RULMAN
Leonardo’nun geliştirdiği
rulman tekniği, bilyeli
rulmanlarla ilgili çizimleri
özellikle dikkati çeker. Bir
teknik ressam ustalığıyla
çizilen bilyeli rulman tasarısı,
modern makine sanayiinde
sürtünmeyi azaltmak amacıyla
yaygın bir kullanımı olan
bilyeli rulmanın atası
niteliğindedir.
ENES DEMİREL
36. FİZİK
✣Leonardo da Vinci fizik alanında da
çalısmalar yaptı; daha önce bahsettigimiz,
tasarladıgı makinelerinin bir çogu temel
fizik prensiplerine dayanarak çalışmaktadır.
✣Leonardo’nun optik ve sürtünme ile ilgili
de çalısmaları vardır.
ENES DEMİREL
37. FİZİK CALISMALARI
✣Son zamanlarda yapılan araştırmalar neticesinde Da
Vinci’nin sürtünme ile ilgili yapmış olduğu bazı çizimler gün
yüzüne çıkarıldı.
✣Sürtünmenin temel ilkelerinin 1699’da Guillaume
Amontons tarafından yayımlanmasından yaklaşık 200 yıl
önce Leonardo tarafından yazılan bu taslaklar, yapılmış bazı
deneyleri de içeriyor.
ENES DEMİREL
39. FİZİK CALISMALARI
✣Ozellikle ressam olması ve perspektif bilgisine duyduğu
gereksinim, onu optik konusuyla da ilgilenmeye sevk etmiştir.
✣Leonardo’nun düzenlenen defterleri arasında yer alan
Manusscript C kodlu çalışmasında, onun ısıgın doğasını dalga
olarak kabul ettiği görülmektedir. Ancak kuskusuz ki, burada XIX.
Yüzyılın sonlarında Thomas Young’ın açıkladığı anlamda bir ısık
dalga modeli gelistirdiğini söylemek abartı olur. Bununla birlikte,
Leonardo’nun, bazı bakımlardan, kesinlikle Huygens’ten daha
ileride oldugu da çok açıktır. Cünkü Huygens, titreşimin neden
oldugu enine dalgalardan hiç söz etmemiştir. Tam anlamıyla enine
dalga gibi bir terim kullanmamasına karsın, Leonardo suya atılan
tasların yarattığı dalgacıklara ilişkin analojik açıklamasında,
kesinlikle enine dalgaları betimlemiştir.
ENES DEMİREL
41. FİZİK CALISMALARI
✣Da Vinci ısıgın hızının sonsuz olduğunu savunan düşünceyi de
reddetmis, aksine, sonlu bir hızla yayıldıgını savunmustur. Da
Vinci, bu kabulünü ilginç bir biçimde ısıgın kaynagı ve yayılımını
göz önüne alan ve yine bütünsel bir açıklama bağlamında ileri
sürmekte ve sonlu bir hızla yayılan ısık ısınlarının kaynağının da
göz degil, nesne oldugunu dogru bir biçimde ifade etmektedir.
✣Da Vinci’ye göre, nesneler kendilerini sarmalayan saydam ortam
içerisinde bütün yönlere kendi biçimlerini taşıyan ısınsal yayılım
göndermektedir. Bu ısınlar dogrusal çizgiler boyunca yayılırken
birbirlerine yaklasmaktadırlar ve böylece tabanı nesnede, tepesi ise
ortam içerisindeki bir noktada bulunan piramitleri
olusturmaktadır.
ENES DEMİREL
45. RESİM
✣Mona Lisa ve Son Aksam yemegi basta
olmak üzere birçok tablosuyla sanat
dünyasının efsaneleri arasına giren Da Vinci,
bu eserlerinde birçok ilginç teknik
kullanmıştır.
ENES DEMİREL
47. MONA LİSA
✣İtalya'nın Floransa şehrindeki Rönesans sırasında kavak bir
pano üzerine Sfumato teknigi ile resmedilmiş 16. yüzyıl
yaglıboya portresidir. Resim halen Paris'teki Louvre
Müzesi'nde Francesco del Giocondo'nun karısı, Lisa Gherardini
Portresi baslıgı altında sergilenmektedir. Tabloda oturmuş bir
kadın resmedilmiştir, kadının yüzünün kime ait olduğu hala
gizemini korumaktadır.
✣Tabloyu 4 ila 10 yıl arası bir süre içerisinde tamamladığı
sanılmaktadır.
ENES DEMİREL
48. ALTIN ORAN
Mona Lisa tablosunda
Altın Oran tekniginden
yararlanılmıştır. (Bir
bütünün parçalarıyla
olan kusursuz uyumu)
ENES DEMİREL
49. Hollandalı bazı
araştırmacılar ,Mona
Lisa’nın yüzündeki ifadeyi
ve duygularını analiz eden
bir bilgisayar yazılımıyla
tabloyu inceledi.
İnceleme sonuçları:
Mutluluk: % 83
Küçümseme: % 9
Korku: % 6
Öfke: % 2
ENES DEMİREL
51. Diğer önemli bir iddia da
Mona Lisa’nın aslında Da
Vinci’nin ta kendisi
olduğudur.
Bu tür pek çok iddia
bulunmaktadır.
Çoğunluğun kabulü ise
Mona Lisa’nın 2 farklı
kişinin birleşiminden
oluştuğu ve bu kişilerden
birisinin bir tüccar eşi olan
Lisa del Giocondo olduğudur.
ENES DEMİREL
53. SON AKSAM YEMEGİ
✣15. yüzyılda Milano dükü Sforza’nın isteği üzerine yapılmış bir
fresktir.
✣Hıristiyan inanışına göre, İsa Mesih'in Romalı askerlerce
tutuklanmasından bir gün önce Havarileriyle yediği son akşam
yemegini ifade eder.
✣Resim, Milano yakınlarındaki Santa Maria Dele Grazie'nin
duvarına yapılmış ve bu gün oldukça yıpranmıstır.Leonardo'nun
Mona Lisa'dan sonra en ünlü eseridir.
✣Eser içerisinde birçok anlam barındırmaktadır.
ENES DEMİREL
55. VITRUVIUS ADAMI
✣Vitruvius Adamı Da Vinci’nin
günlüklerinin birinde bulunan, aldığı
notların yanında çizdiği bir eskizdir. 1492
yılında yapıldığı düşünülmektedir.
ENES DEMİREL
56. VİTRUVİUS ADAMI
✣Antik Romalı ünlü mimar ve yazar Marcus Vitruvius Pollio'nun
(MÖ.80-15) "De Architectura" adlı eserinde açıkladığı oranlardan
esinlenerek yapıldıgından, "Vitruvius Adamı" olarak anılır. Resim,
iç içe geçmiş bir daire ve bir karenin ortasına çizilmiş, uzuvları
açık ve kapalı pozisyonda üst üste geçen bir çıplak erkeği betimler.
Bu çizim ve yanındaki notlar sıkça "Oranların Kanunu" ya da daha
az sık olarak "İnsanın oranları" olarak anılır.Vitruvius Adamı,
Rönesans döneminde yapılmış örnek bir bilim ve sanat eseri olma
özelligini tasır. Leonardo'nun oranlara duyduğu ilgi ve merakın bir
kanıtıdır. Bunun yanında resim, Leonardo'nun insan ve dogayı
birbiri ile ilgilendirme, bütünlestirme çalısması için de bir donüm
noktasıdır.
ENES DEMİREL
57. LEONARDO DA VİNCİ
✣Son olarak, Da Vinci’nin bir Rönesans bilgini
olması ve bunun getirdiği eski ve yeni arasındaki
kalmıslığın da çalışmalarına yansıdığı
görülmektedir. Bir yandan evreni bütün
boyutlarıyla kavrayan ve bu anlamda bütünselliği
olan evren görüşü geliştirmeyi hedeflerken, diğer
taraftan da Rönesans aydınının kendisine değişmez
bir kural olarak benimsediği ‘yeni’ bilgi edinme
duygusu, sonuçta Da Vinci’nin olup biten her şeyi
ayrıntılı olarak gözlemlemesine yol açmıştır. Bu
amaçlar doğrultusunda gözlemlediği evrenin
birbirinden çok farklı görünen yönlerini
birleştirerek bütünsel veya tümel bir açıklama
oluşturmayı amaçlamıştır.
ENES DEMİREL
58. KAYNAKCA:
✣ www.arthipo.com/artblog/bilim/leonardo-da-vincinin-bilimsel-
calismalari (8 Eylül 2016)
✣ tr.wikipedia.org/wiki/Leonardo_da_Vinci
✣ Vezzosi, Alessandro, Leonardo Da Vinci - Evren Bilimi ve
Sanatı, Çeviren: Nami Beşer, İstanbul 2015.
✣ www.acikbilim.com/2012/10/dosyalar/ressamlikta-gizlenen-
bilim-leonardo-da-vinci (1 Ekim 2012)
✣ Atalay, Bulent (22 Ocak 2013). "LEONARDO'S BRIDGE: Part
2. 'A Bridge for the Sultan'". National Geographic Voices [blog].
✣ https://denizabatay.wordpress.com/eserleri/
✣ Topdemir, Hüseyin Gazi, Bilim Tarihi, Ankara 2014
ENES DEMİREL