Commentaar op de encycliek Spe Salvi van paus Benedictus XVI

Gedachten over de hoop n.a.v. Spe salvi
804-Spe-salvi.ppt slide 1 datum: 18 april 2008 Alfred Driessen
Gedachten over de christelijke hoop
n.a.v. de encycliek Spe salvi
van Paus Benedictus XVI, 30-11-2007
Alfred Driessen
18 april 2008

Heeft christen zijn zin?
3e millennium: alles beter?
20e eeuw: 2 wereldoorlogen:
miljoenen slachtoffers
grootschalige genocide
21e eeuw:
dinsdag 11-9-2001

Begin van Spe salvi
1. “SPE SALVI facti sumus” – “In deze hoop
zijn wij gered”, zegt Paulus tot de Romeinen
en tot ons (Rom. 8, 24).
De “verlossing”, het heil, is er volgens het
christelijk geloof niet zonder meer. Verlossing
is ons gegeven in de zin dat ons hoop
geschonken is, een betrouwbare hoop, van
waaruit wij ons heden aankunnen: het heden,
ook het moeilijke heden, kan geleefd en
aanvaard worden, als het naar een doel leidt
en als wij zeker kunnen zijn van dat doel, als
dat doel zo groot is dat het de inspanning van
de weg rechtvaardigt.

Psalm 23
[1] Een psalm van David.
De HEER is mijn herder,
het ontbreekt mij aan niets.
[2] Hij laat mij rusten in groene
weiden en voert mij naar vredig
water,
[3] hij geeft mij nieuwe kracht
en leidt mij langs veilige paden
tot eer van zijn naam.
[4] Al gaat mijn weg door een donker dal,
ik vrees geen gevaar, want u bent bij mij,
uw stok en uw staf, zij geven mij moed.
Spe salvi, nr. 6: De werkelijke herder is degene die ook de weg door
het dal van de dood kent, die op de weg van de laatste eenzaamheid,
waar niemand mij kan begeleiden, met mij mee gaat en mij er
doorheen voert.

Hoop op eeuwig leven
Ben. XVI: Spe salvi, nr. 12: Het eeuwige leven: dit is
zoiets als het volledig vervulde ogenblik, waarin het
al ons omvat en wij het al omvatten.
Het zou het ogenblik zijn van onderduiken in de
oceaan van oneindige liefde, waarin er geen tijd
meer is, geen vóór en na. Wij kunnen alleen
proberen te denken dat dit ogenblik het leven in de
volle zin is, ons steeds opnieuw onderdompelen in
de uitgestrektheid van het zijn, waarin wij
eenvoudigweg door vreugde overweldigd worden.
Zo drukt Jezus het bij Johannes uit: “Ik zal [u]
weerzien, [en] uw hart [zal] zich verheugen en uw
vreugde zal niemand u kunnen ontnemen” (Joh.
16,22).

Een voorproef van de hemel: de h. Mis
Ben. XVI, Spe salvi, no 12.
Het zou het ogenblik zijn
van onderduiken in de
oceaan van oneindige
liefde, waarin er geen
tijd meer is, geen vóór
en na.
Apok. 19, 9
En de engel zei tegen mij: "Schrijf op: Gelukkig zijn zij die
uitgenodigd zijn voor het bruiloftsmaal van het lam".
De aanbidding van het lam,
Jan van Eyk

Van het 'ik' naar het 'wij'
Ben. XVI: Spe salvi, nr. 14:
Nu citeert hij (de h. Augustinus) psalm 144 [143], 15:
“Gelukkig het volk dat de Heer heeft als God”.
Dan gaat hij verder: “Opdat wij tot dit volk zouden behoren en
[…] tot eeuwigdurend leven bij God kunnen komen, daarom is
het doel van het gebod ‘de liefde, die voortkomt uit een rein
hart, een goed geweten en een ongeveinsd geloof’ (1 Tim. 1,5)”.
Dit werkelijke leven, waar wij altijd op de een of andere manier
weer naar reiken, is gebonden aan het samenzijn met een 'volk'
en kan alleen in dit 'wij' voor ieder individu werkelijkheid
worden. Het veronderstelt juist de exodus uit de gevangenis
van het eigen 'ik', omdat alleen in de openheid van ieder
subject de blik geopend wordt op de bron van de vreugde, op
de liefde zelf – op God.
Alleen met die 'exodus' kunnen wij op God gelijken!

Geloofscrisis nu is een crisis van de hoop
Het herstel van datgene wat de mens bij de
uitdrijving uit het paradijs had verloren, werd
tot dan toe verwacht van het geloof in Jezus
Christus, en dat werd als 'verlossing' gezien.
Nu wordt deze 'verlossing', dit herstel van het
verloren 'paradijs', niet meer verwacht van het
geloof, maar van de nieuw ontdekte
samenhang tussen wetenschap en praxis.
Marxisme: geen eigendom,
klassenloze samenleving, dan komt alles goed

Geloofscrisis nu is een crisis van de hoop
Deze visie heeft de weg van de moderne tijd bepaald en bepaalt ook
nu nog altijd de geloofscrisis van de tegenwoordige tijd, die ten
diepste een crisis van de christelijke hoop is.
Beseffen wij dat oplossing van de grote maatschappelijke
problemen niet economisch, technisch kan zijn?
Wij christenen zijn:
zout der aarde,
licht van de wereld.
Meerderwaardigheids
complex!

Een veeleisende hoop
Pseudo-Rufinus: “Het menselijk geslacht leeft van weinigen, want
als die er niet waren, zou de hele wereld te gronde gaan. "
Heb ik de vaste hoop, dat ik bij die weinigen kan horen?
Heb ik de kracht, iedere keer na mislukking of tegenslag verder te
gaan?
Wij hebben middelen om dit te bereiken:
de sacramenten, vooral Eucharistie en Biecht.

Hoop en boetvaardigheid
Compendium van de Katechismus
van de Katholieke Kerk
Nr. 300 Wat is de inwendige
boetvaardigheid?
Het is de dynamiek van een
“vermorzeld hart” (Ps. 51, 19), dat
door de goddelijke genade
bewogen wordt de barmhartige
liefde van God te beantwoorden. Zij
sluit het verdriet in en de afkeer
van de begane zonden, het vaste
voornemen om in de toekomst niet
meer te zondigen, en het
vertrouwen op de hulp van God. Zij
wordt gevoed door de hoop op de
goddelijke barmhartigheid.

Compendium van de KKK
303 Welke zijn de akten van de
boeteling?
Dat zijn: een zorgvuldig gewetensonderzoek;
het berouw, dat volmaakt is als het uit liefde
voor God voortkomt en onvolmaakt wanneer
het op andere motieven berust, en dat het
voornemen insluit om niet meer te zondigen;
de belijdenis, die bestaat in het bekennen van
de zonden ten overstaan van de priester;
de genoegdoening, dat wil zeggen het
volbrengen van bepaalde akten van
boetvaardigheid die de biechtvader de
boeteling oplegt om de schade te herstellen
die de zonde heeft aangericht.

Compendium van de KKK
310 Wat zijn de uitwerkingen
van dit Sacrament?
De uitwerkingen van het
Boetesacrament zijn: de
verzoening met God en bijgevolg
de vergeving van de zonden; .....
de vrede en rust van het geweten
en de geestelijke troost; de groei
van de geestelijke krachten voor de
christelijke strijd.

is er hoop nu?
Ben. XVI, Spe salvi, nr. 50
In het uur te Nazaret heeft de engel
ook tot u gezegd: “Aan Zijn Rijk zal
geen einde komen” (Lc. 1,33). Was
het voorbij voordat het begonnen
was? Nee, bij het kruis werd u, door
Jezus’ eigen woord, moeder van de
gelovigen. In dit geloof, dat ook in het
donker van Stille Zaterdag zekerheid
van hoop was, bent u uw weg naar
Paasmorgen gegaan.

is er hoop nu?
Ben. XVI, Spe salvi, nr. 50
Het “Rijk” van Jezus was anders dan
de mensen zich hadden kunnen
voorstellen. Het begon op dat uur en
aan dat “Rijk” zal geen einde komen.
Zo blijft u temidden van de leerlingen
als hun moeder, als moeder van
hoop. Heilige Maria, moeder van God,
onze moeder, leer ons met u geloven
en hopen en liefhebben. Toon ons de
weg naar Zijn Rijk. Sterre der Zee,
verlicht ons en leid ons op onze weg!

Commentaar op de encycliek Spe Salvi van paus Benedictus XVI

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (7)

Similar to Commentaar op de encycliek Spe Salvi van paus Benedictus XVI

Similar to Commentaar op de encycliek Spe Salvi van paus Benedictus XVI (20)

More from Alfred Driessen

More from Alfred Driessen (20)

Commentaar op de encycliek Spe Salvi van paus Benedictus XVI