Het jaar 2016 is door paus Franciscus uitgeroepen tot het heilig Jaar van Barmhartigheid (8 december 2015 - op 20 november 2016).
Paus Franciscus hoopt dat iedere christen zich bezint op de geestelijke en lichamelijke werken van barmhartigheid. Hij wijst er op dat de Heer ons oordeelt naar de mate waarin wij hongerigen gevoed hebben, dorstigen te drinken hebben gegeven, de naakte gekleed hebben, de vreemdeling welkom geheten hebben, zieken genezen hebben, de gevangenen bezocht hebben en de doden begraven hebben.
In het Rijksmuseum Amsterdam hangt een beroemd schilderij van de meester van Alkmaar over de werken van barmhartigheid. In een aantrekkelijke en didactisch verantwoorde manier worden de 7 werken toegelicht. Daarbij staat centraal de rol van Christus die zich identificeert met de behoeftigen aan wie barmhartigheid wordt bewezen.
Overview of Presentations in the Field of Philosophy and ScienceAlfred Driessen
Presentations in the field of science and philosophy
Alfred Driessen
2007-2017
This document gives an overview of his presentations with hyperlinks to slideshare, where the presentations can be viewed and the pdf-files can be downloaded.
The Universe as a Computer Game
Introduction
The French mathematician and philosopher Laplace (1790-1799) was intrigued by recent progress in the knowledge of the laws that determine the orbits of the planets within our solar system. With these laws and careful calculations it was possible to predict the movement of the planets for the future and also for the past. In order to clarify the philosophical consequences he performed what later would be called a Gedanken experiment. He introduced a superior spirit with unlimited processing-power and unlimited knowledge of the state of the universe: the ‘demon of Laplace’.
Just by intellectual activity (by a demon) the temporal evolution of the physical reality can be in part or even completely explained. The question now arises whether this is just a happy coincidence or that one could look for an ontological basis. What is the relation between material reality and intellectual activity or properties? And especially, how can the step from intellectual activity to reality be made? How can intellectual activity lead to something so evidently material as our real world? Hawkings expresses in lyric words the latter question: Even if there is only one possible unified theory, it is just a set of rules and equations. What is it that breathes fire into the equations and makes a universe for them to describe?
Metaphysics in a Nutshell
Classic philosophy already was puzzled by the close relation between intellectual activity and material reality. In the beautiful allegory of the cave, Plato related the material world to the invisible world of the ideas. And ideas suppose intellectual activity. Aristotle made a step further in stating that material things being physically one are metaphysically composed by two components: the (philosophical) matter and the form which informs the matter.
Consequences for Physics
This presentation is primarily an intent to apply the philosophy of Aristotle and Aquinas to exploit the relation between intellectual activity and reality. The examples of modern physics are given to demonstrate that without a powerful metaphysics the phenomena remain completely weird or strange.
Conclusions
There is an astonishing relation between reality and intellectual activity.
Computer games creating increasingly complex virtual reality could serve as a paradigm for the above mentioned astonishing relation.
The ontological basis for this relation may be found in the hylemorphism of Aristotle and in the creative power of God in the Judeo-Christian tradition.
Within the Creative Computer Game Paradigm many issues in fundamental science become intelligible.
It is worthwhile to consider as a working hypothesis:
Imagine a creative intellect who is creator in the most strict meaning of the word of all reality.
This talk was presented at the International Symposium on "Is evolution the smartest form of creation?" at Pedralbes, Barcelona, 2-1-2016
Aquinas’ Theory of Perception
Talk presented at the 19th International Interdisciplinary Seminar What differentiates human persons from animals and machines? Netherhall House, London, 3-1-2017
CONTENT
Introduction
Hylomorphism: matter and form
Acquisition and dealing with information
Isomorphism of mind and reality
Conclusions
Lisska 2016
distinction between esse naturale and esse intentionale
It is through the sense impression in the faculty that the sense faculty ‘becomes’ the sense object in the external world, but immaterially or intentionally. The same form is exemplified ‘intentionally’ in the faculty and ‘existentionally’ in the object; this is the Aristotelian insight further enhanced by Aquinas. There is an identity of form, one in esse intentionale and the other in esse naturale, indicating the two modes of exemplification utilized. Without this identity of structure rendered possible by the two modes of exemplification, the isomorphism of mind and reality in Aristotelian ontology and philosophy of mind would be impossible.
CONCLUSIONS
Hylomorphism is a powerful approach for understanding the full richness of human intellectual capacity.
The definition of truth of Aquinas becomes evident
truth: adaequatio rei et intellectus
truth is the conformity of the intellect to the things.
The non-material dimension of the human mind is fully acknowledged.
The application of concepts of the metaphysics of Aristotle and Aquinas is a adequate starting point for the study of philosophical issues of modern science.
What makes us human?
Talk presented at the 19th International Interdisciplinary Seminar What differentiates human persons from animals and machines? Netherhall House, London, 2-1-2017
CONTENT
Introduction:
--Frans de Waal: the story of Yeroen, a dram of three chimpansees in Burger’s Zoo, Arnhem
Dealing with information
--acquisition and dealing with information
--abstraction
--life and human timeline
--the molecular clock
Consciousness, free will, technology
--consciousness
--artist view on seeing himself (Escher)
--free will
--technology
The bright principle hypothesis
--timeline of characteristic levels
--there is a singularity at zero
Illustration with a masterpiece of art
--Rembrandt: Titus in a monk’s habit
Chance and purpose: Can a scientist with tools of his science distinguish bet...Alfred Driessen
Can a scientist with tools of his science distinguish between chance and purpose (design)?
In order to solve this question a Gedanken experiment originally conceived by John Bell is considered. In this experiment coins are tossed and the results - head or tail - are displayed as set of characters in an array. Suppose now a magic power turning certain coins once more. Again a random pattern appears. Only by superposing both random patterns, a letter combination EPR appears. Apparently there is purpose in the appearance of EPR, as the magic power is selecting certain coins to be turned once more. The scientist, however, who is looking at the two patterns will not recognize any structure beyond randomness and will describe the appearance of EPR as a pure matter of chance.
There is no physical or scientific equipment to measure purpose. Only a philosophical analysis is able to decide whether there is something real beside the physical level. The result of this analysis yields two alternatives for a non-deterministic world: either there is only chance, or there is also purpose. Both are metaphysical statements. For illustration a few statements of philosophers (Gilson, Thomas Aquinas) as well as scientists (Hawking, de Broglie, Einstein, Nienhuis) are given. In the last part of the talk the role of the final cause, as already introduced by Aristotle, is emphasized. It appears that by restricting reality to pure physical or biological systems, one excludes final aspects of causality. In that case, evolution of the universe and also of life is necessarily blind and directed by chance. With such an approach complexity, order and beauty in nature become inherently irrational and incomprehensible.
This presentation has originally been given at the 2007 seminar of the Institute of Interdisciplinary Studies
held at Netherhall, London on 2-1-2007.
The general topic of this seminar was:
Does God play dice?
Evolution, Randomness and Intelligence in Nature
The strange properties of the photon: a case study with philosophical implications by Alfred Driessen, Prof. Emer. University of Twente.
Talk presented at Journée « Science, raison et foi » on
Causalite, Temps et Origine de l'Univers
CASTELVIEIL , MARSEILLE, November 12 , 2013
Abstract: When dealing with extremely small and rapidly moving particles, the two great theories of modern physics, Quantum Mechanics and Relativity have to be taken into account. This is especially true for the photon with mass zero and travelling at the speed of light, the maximum speed allowed in Relativity. Strange result are expected, see for example the delayed choice Gedanken-experiment of Wheeler about light travelling over astronomical distances. There is evidence that causality in this and other situations has its origin outside the realm of time. For the philosopher it is a challenging task to understand the observations of the physicist and apply the metaphysical concepts time, space, causality, choice and others adequately. In this talk an attempt is made to look at the challenging behavior of the photon as a physicist as well as a philosopher.
talk presented at the 22nd International Interdisciplinary Seminar(London and Oxford)
on Quantum Physics, Evolution & Algorithms
Clarendon Laboratory, Oxford 2-1-2020
With his bestselling publication, A Brief History of Time, Stephen Hawking introduced in 1988 a new genre by connecting modern science with the question of the existence of God. In the posthumous publication Brief Answers to the Big Questions, he continues with his quest for the ultimate truth. The current study presents a philosophical analysis of this search in terms of the classical philosophy of Aristotle and Aquinas. Causality is the central concept employed by Hawking. However, its meaning, in the modern scientific and philosophical literature, is limited to temporal causality in contrast to the view of classical philosophy. Only the latter one accepts causality from outside space and time, with other words, a reality transcending the material world. In a quote presented in the discussion, Hawking defines himself as an atheist. After a careful reading of his writings, however, doubts arise about his unbelief.
Beethoven IX about Joy and God
based on the interpretation of Otto Baensch, Aufbau und Sinn des Chorfinales in Beethovens neunter Symphonie, Berlin 1930
(Construction and Meaning of the Final part with Choir in Beethoven IX)
summary of Otto Baensch:
The 9th symphony conducts us from despair (movement 1) to joy (movement 4).
Two different approaches to escape despair are only preliminary and in vain
dedication to exterior appearance and fuss (movement 2)
entering the realm of the sentiments (movement 3)
the only solution: bring order to reality by acting cheerfully
Talk presented on February 24, 2020
at Leidenhoven College in Amsterdam
by Alfred Driessen
Overview of Presentations in the Field of Philosophy and ScienceAlfred Driessen
Presentations in the field of science and philosophy
Alfred Driessen
2007-2017
This document gives an overview of his presentations with hyperlinks to slideshare, where the presentations can be viewed and the pdf-files can be downloaded.
The Universe as a Computer Game
Introduction
The French mathematician and philosopher Laplace (1790-1799) was intrigued by recent progress in the knowledge of the laws that determine the orbits of the planets within our solar system. With these laws and careful calculations it was possible to predict the movement of the planets for the future and also for the past. In order to clarify the philosophical consequences he performed what later would be called a Gedanken experiment. He introduced a superior spirit with unlimited processing-power and unlimited knowledge of the state of the universe: the ‘demon of Laplace’.
Just by intellectual activity (by a demon) the temporal evolution of the physical reality can be in part or even completely explained. The question now arises whether this is just a happy coincidence or that one could look for an ontological basis. What is the relation between material reality and intellectual activity or properties? And especially, how can the step from intellectual activity to reality be made? How can intellectual activity lead to something so evidently material as our real world? Hawkings expresses in lyric words the latter question: Even if there is only one possible unified theory, it is just a set of rules and equations. What is it that breathes fire into the equations and makes a universe for them to describe?
Metaphysics in a Nutshell
Classic philosophy already was puzzled by the close relation between intellectual activity and material reality. In the beautiful allegory of the cave, Plato related the material world to the invisible world of the ideas. And ideas suppose intellectual activity. Aristotle made a step further in stating that material things being physically one are metaphysically composed by two components: the (philosophical) matter and the form which informs the matter.
Consequences for Physics
This presentation is primarily an intent to apply the philosophy of Aristotle and Aquinas to exploit the relation between intellectual activity and reality. The examples of modern physics are given to demonstrate that without a powerful metaphysics the phenomena remain completely weird or strange.
Conclusions
There is an astonishing relation between reality and intellectual activity.
Computer games creating increasingly complex virtual reality could serve as a paradigm for the above mentioned astonishing relation.
The ontological basis for this relation may be found in the hylemorphism of Aristotle and in the creative power of God in the Judeo-Christian tradition.
Within the Creative Computer Game Paradigm many issues in fundamental science become intelligible.
It is worthwhile to consider as a working hypothesis:
Imagine a creative intellect who is creator in the most strict meaning of the word of all reality.
This talk was presented at the International Symposium on "Is evolution the smartest form of creation?" at Pedralbes, Barcelona, 2-1-2016
Aquinas’ Theory of Perception
Talk presented at the 19th International Interdisciplinary Seminar What differentiates human persons from animals and machines? Netherhall House, London, 3-1-2017
CONTENT
Introduction
Hylomorphism: matter and form
Acquisition and dealing with information
Isomorphism of mind and reality
Conclusions
Lisska 2016
distinction between esse naturale and esse intentionale
It is through the sense impression in the faculty that the sense faculty ‘becomes’ the sense object in the external world, but immaterially or intentionally. The same form is exemplified ‘intentionally’ in the faculty and ‘existentionally’ in the object; this is the Aristotelian insight further enhanced by Aquinas. There is an identity of form, one in esse intentionale and the other in esse naturale, indicating the two modes of exemplification utilized. Without this identity of structure rendered possible by the two modes of exemplification, the isomorphism of mind and reality in Aristotelian ontology and philosophy of mind would be impossible.
CONCLUSIONS
Hylomorphism is a powerful approach for understanding the full richness of human intellectual capacity.
The definition of truth of Aquinas becomes evident
truth: adaequatio rei et intellectus
truth is the conformity of the intellect to the things.
The non-material dimension of the human mind is fully acknowledged.
The application of concepts of the metaphysics of Aristotle and Aquinas is a adequate starting point for the study of philosophical issues of modern science.
What makes us human?
Talk presented at the 19th International Interdisciplinary Seminar What differentiates human persons from animals and machines? Netherhall House, London, 2-1-2017
CONTENT
Introduction:
--Frans de Waal: the story of Yeroen, a dram of three chimpansees in Burger’s Zoo, Arnhem
Dealing with information
--acquisition and dealing with information
--abstraction
--life and human timeline
--the molecular clock
Consciousness, free will, technology
--consciousness
--artist view on seeing himself (Escher)
--free will
--technology
The bright principle hypothesis
--timeline of characteristic levels
--there is a singularity at zero
Illustration with a masterpiece of art
--Rembrandt: Titus in a monk’s habit
Chance and purpose: Can a scientist with tools of his science distinguish bet...Alfred Driessen
Can a scientist with tools of his science distinguish between chance and purpose (design)?
In order to solve this question a Gedanken experiment originally conceived by John Bell is considered. In this experiment coins are tossed and the results - head or tail - are displayed as set of characters in an array. Suppose now a magic power turning certain coins once more. Again a random pattern appears. Only by superposing both random patterns, a letter combination EPR appears. Apparently there is purpose in the appearance of EPR, as the magic power is selecting certain coins to be turned once more. The scientist, however, who is looking at the two patterns will not recognize any structure beyond randomness and will describe the appearance of EPR as a pure matter of chance.
There is no physical or scientific equipment to measure purpose. Only a philosophical analysis is able to decide whether there is something real beside the physical level. The result of this analysis yields two alternatives for a non-deterministic world: either there is only chance, or there is also purpose. Both are metaphysical statements. For illustration a few statements of philosophers (Gilson, Thomas Aquinas) as well as scientists (Hawking, de Broglie, Einstein, Nienhuis) are given. In the last part of the talk the role of the final cause, as already introduced by Aristotle, is emphasized. It appears that by restricting reality to pure physical or biological systems, one excludes final aspects of causality. In that case, evolution of the universe and also of life is necessarily blind and directed by chance. With such an approach complexity, order and beauty in nature become inherently irrational and incomprehensible.
This presentation has originally been given at the 2007 seminar of the Institute of Interdisciplinary Studies
held at Netherhall, London on 2-1-2007.
The general topic of this seminar was:
Does God play dice?
Evolution, Randomness and Intelligence in Nature
The strange properties of the photon: a case study with philosophical implications by Alfred Driessen, Prof. Emer. University of Twente.
Talk presented at Journée « Science, raison et foi » on
Causalite, Temps et Origine de l'Univers
CASTELVIEIL , MARSEILLE, November 12 , 2013
Abstract: When dealing with extremely small and rapidly moving particles, the two great theories of modern physics, Quantum Mechanics and Relativity have to be taken into account. This is especially true for the photon with mass zero and travelling at the speed of light, the maximum speed allowed in Relativity. Strange result are expected, see for example the delayed choice Gedanken-experiment of Wheeler about light travelling over astronomical distances. There is evidence that causality in this and other situations has its origin outside the realm of time. For the philosopher it is a challenging task to understand the observations of the physicist and apply the metaphysical concepts time, space, causality, choice and others adequately. In this talk an attempt is made to look at the challenging behavior of the photon as a physicist as well as a philosopher.
talk presented at the 22nd International Interdisciplinary Seminar(London and Oxford)
on Quantum Physics, Evolution & Algorithms
Clarendon Laboratory, Oxford 2-1-2020
With his bestselling publication, A Brief History of Time, Stephen Hawking introduced in 1988 a new genre by connecting modern science with the question of the existence of God. In the posthumous publication Brief Answers to the Big Questions, he continues with his quest for the ultimate truth. The current study presents a philosophical analysis of this search in terms of the classical philosophy of Aristotle and Aquinas. Causality is the central concept employed by Hawking. However, its meaning, in the modern scientific and philosophical literature, is limited to temporal causality in contrast to the view of classical philosophy. Only the latter one accepts causality from outside space and time, with other words, a reality transcending the material world. In a quote presented in the discussion, Hawking defines himself as an atheist. After a careful reading of his writings, however, doubts arise about his unbelief.
Beethoven IX about Joy and God
based on the interpretation of Otto Baensch, Aufbau und Sinn des Chorfinales in Beethovens neunter Symphonie, Berlin 1930
(Construction and Meaning of the Final part with Choir in Beethoven IX)
summary of Otto Baensch:
The 9th symphony conducts us from despair (movement 1) to joy (movement 4).
Two different approaches to escape despair are only preliminary and in vain
dedication to exterior appearance and fuss (movement 2)
entering the realm of the sentiments (movement 3)
the only solution: bring order to reality by acting cheerfully
Talk presented on February 24, 2020
at Leidenhoven College in Amsterdam
by Alfred Driessen
Vrije wil, alleen een illusie?
presentatie gehouden op 2 maart 2019 in Conferentieoord Zonnewende
De overtuiging dat vrijheid alleen een illusie is, wordt door velen verdedigd en vindt ook vaak steun bij natuurwetenschappers. In deze presentatie wordt getoond dat het juist is dat er meer nodig is om over vrijheid te kunnen spreken dan alleen een wereld die uitsluitend door natuurwetten wordt bepaald. Het is nodig een geestelijk aspect in de mens te accepteren, de menselijke ziel namelijk, met zelfbewustzijn, verstand en vrije wil. Alleen op deze manier wordt de rijkdom van het menselijk gedrag inzichtelijk.
Evolutie en schlepping
door Alfred Driessen, prof. emeritus natuurkunde
Er zijn weinig onderwerpen in de wetenschap die zo veel losmaken als juist de biologische evolutie. Al sinds de eerste jaren van deze theorie, in de tijd van Darwin tot op de dag van vandaag wordt er een discussie gevoerd tussen voorstanders en tegenstanders, die de evolutieleer als een bedreiging van het geloof in een almachtige God zien. De discussie werd zelfs tot in de rechtszaal voortgezet. Sommigen zetten de situatie op scherp met de slagzin: of wetenschap of geloof, d.w.z. ofwel evolutie of kiezen voor God. Persoonlijk vraag ik mij dan af of het echt zo is. Bestaat er dan een waarheid voor de wetenschap en een andere voor het geloof?
In de presentatie wordt getoond dat in de biologie evolutie geen punt van discussie is. Het lijkt erop dat vanaf de oercel tot de huidige planten- en dierenwereld alles zich ontwikkeld heeft in kleine stappen. De verhitte discussie over ontbrekende stappen, de missing links, is vaak door de feiten achterhaald: deze worden steeds weer gevonden.
Samenvattend kan men zeggen: er bestaat een goed onderbouwde en door feiten ondersteunde biologische theorie, de evolutietheorie. Als men daarna op basis van deze theorie naar diepere oorzaken zoekt en dan in wetenschappelijk-filosofische overwegingen de afwezigheid van natuurlijke oorzaken als toeval bestempelt, verlaat men het gebied van de natuurwetenschappen en zou men beter over evolutionisme kunnen spreken. Het evolutionisme maakt van de natuurwetenschappelijke evolutietheorie een filosofisch wereldbeeld.
In de presentatie wordt ook ingegaan op het ontstaan van het menselijk lichaam, en dat er tot op celniveau verschillende genen voor man en vrouw worden gevonden.
Aan het eind worden enkele citaten gegeven uit de Bijbel. Met de aanvaarding van deze citaten uit de Bijbel en de kennis van de moderne biologie kan men zeggen dat evolutie een zeer elegante vorm van schepping is.
Aan het eind wordt er integraal een essay weergeven over het dubbele gezicht van de evolutie.
Causality from outside Time
Alfred Driessen
Talk presented at the 21th International Interdisciplinary Seminar,
Science and Society: Defining what is human
Netherhall House, London, 5-1-2019
Content
Introduction
Time in Relativity
Time in Quantum Mechanics
Conclusions
Conclusions from this study:
There are causes beyond the realm of science,
- they are not observable by physical or scientific means
- the effects of these causes, however, are observable by physical and scientific means.
Physics is not complete.
Gij zijt Petrus, zo sprak Jezus van Nazareth tot Simon na zijn plechtige belijdenis. De evangelist Matteüs vertelt: Op mijn beurt zeg ik u: "Gij zijt Petrus; en op deze steenrots zal Ik mijn Kerk bouwen en de poorten der hel zullen haar niet overweldigen."
Wat betekent deze belofte? Aan wat denkt een vrome Jood als een rots ter sprake komt? Met enkele citaten uit de Bijbel wordt hierop een antwoord gegeven. Er blijft de vraag hoe deze enthousiaste maar ook vaak zwakke visser Simon een steenrots kan zijn van een onderneming die nu reeds bijna 2000 jaar de aandacht trekt.
In het tweede deel kijken wij wat de Catechismus van de katholiek Kerk zegt over Petrus en zijn opvolgers. Zo vindt men in punt 882: "De paus, bisschop van Rome en opvolger van Petrus, is het blijvend en zichtbaar beginsel en fundament van de eenheid, zowel van de bisschoppen als van de menigte van de gelovigen."
Hiermee zijn niet alle vragen beantwoord in deze tijd van crisis. De heilige Jozefmaria schrijft:
"Zoals er in Christus twee naturen zijn —de menselijke en de goddelijke— zo kunnen wij, analoog daaraan, spreken over een menselijk element en een goddelijk element in de Kerk. De evidentie van dit menselijk deel is voor niemand verborgen. De Kerk bestaat, in deze wereld, uit mensen en voor mensen. En wie mensen zegt, spreekt over vrijheid, over de mogelijkheid grootse dingen of kleingeestige dingen te doen, over heldendaden en struikelpartijen."
En, ondanks alles, blijft de boven genoemde belofte aan Simon altijd van kracht.
zie ook www.bit.ly/paus-en-kerk
het heelal, een ontdekkingsreis,
zie ook YouTube: www.bit.ly/het-heelal
door Alfred Driessen op 17-3-2018
Een heldere winternacht, buiten de drukte van de steden en met de blik naar boven. Sinds duizenden jaren ziet de mens de immense sterrenhemel en wordt stil. Intussen weten wij dat wij een bijna oneindige ruimte inkijken: ieder ster is op zijn beurt een zon zoals de onze, die echter op een enorme afstand staat. In deze voordracht gaan wij op reis naar de meest verre plaatsen die tegelijk een reis terug in de tijd is, miljarden en miljarden jaren. Wat was er in het begin, en hoe kon het tot een begin komen? De wetenschap heeft uiteindelijk geen definitief antwoord. Het oudste boek echter stelt eenvoudig: in het begin schiep God hemel en aarde.
inhoud
inleiding
ons zonnestelsel
onze melkweg
nu begint het pas echt
wat zegt de Bijbel?
In several places of his Physica Aristotle analyzes the famous antimony of Zeno about the competition between Achilles and the Tortoise. He emphasizes that any movement, or more general any change, is actually a continuum, i.e. an unity. It depends on the specific movement or change whether this continuum is potentially divisible in parts. In fact, there could be certain minima of the division. In line with this approach, Quantum Mechanics states that there are minima or quanta of movement (or change), with other words, there are no gradual changes in the world of micro- and nano-structures. This behavior is completely unexpected when starting with the mechanistic approach of classical physics.
Taking another finding of Aristotle, the four aspects of causality including final cause, one gets another ingredient of Quantum Mechanics. Movements and changes are not only influenced by the initial state -describing the present situation- but also by the final state which takes account of the future situation. As an example one may mention Fermi’s golden rule, where the initial and final state symmetrically determine the transition probability.
Bringing these two philosophical concepts of Aristotle together namely quanta of movement and final cause, a new light is shed on fundamental issues in Quantum Mechanics. One may mention the experimental evidence for contextuality, which is considered one of the weird phenomena in Quantum Mechanics. As illustration, some of the examples of experiments with optical microresonators are given.
De waarde van het lijden
Alfred Driessen, presentatie gehouden in Zonnewende op 31 januari 2009
Het mysterie van het lijden begint pas begrijpelijk te worden als wij het lijden en sterven van de Zoon van God beschouwen. Het laatste en definitieve woord daarbij is de verrijzenis op de zondag van Pasen. In deze presentatie wordt getracht aannemelijk te maken dat lijden zin verkrijgt als het uiteindelijke motief liefde is.
De heilige Jozefmaria drukt het als volgt uit: Als de graankorrel niet sterft, blijft hij onvruchtbaar. - Zou jij geen graankorrel willen zijn, en willen sterven door versterving, om volle aren voort te brengen? - Moge Jezus je akker zegenen! De weg nr. 199.
het huwelijk in de Bijbel
Deze presentatie geeft een resumé van de belangrijkste citaten van de Bijbel over het huwelijk
Inhoud
-Inleiding
-Het huwelijk in het Oude Testament
-Jezus Christus over het huwelijk
-De visie van de h. Paulus
-Conclusies
-- De leer van Christus betreffende het huwelijk is iets nieuws in de geschiedenis van Israel. Want eerder werd de echtscheiding niet alleen getolereerd, maar ook zonder meer geaccepteerd.
-- Om de onbreekbare eenheid van man en vrouw in het huwelijksbond aan te tonen, verwees Christus naar de oorsprong van de schepping. In dat begin schiep God hen als man en vrouw zodat zij een vlees zouden kunnen worden.
Dit is de Nederlandse versie van Biblia y Matrimonio, door
Bernardo Estrada, Prof. Heilige Schrift
en Alfred Driessen
26-8-2015
La versión español se encuentra en: http://www.slideshare.net/CSRsource/biblia-y-matrimonio
What about Adam and Eve
The origin of life and more specifically the origin of man is one of the big questions in science, philosophy and theology that continuously attracts attention of all of us. To know the roots of one’s own existence and related to it one’s destiny is not just an academic question. It is also related to the meaning and the quest for happiness and fulfilment in our existence.
We have the contribution of natural sciences, but also the Judeo-Christian tradition, the Bible, and the teaching of the Catholic Church.
In this presentation an attempt is made harmonize the different contributions in a consistent picture. This is based on the convincement that truth, also in this question, can only be one.
The presentation consists of:
I. Introduction
II. What do we know about Adam &Eve (with emphasis on the first book of the Bible: Genesis)
III. What do we know from science?
In this part extensive use is made of a presentation of Richard Durbin: On the polygenic origin of humanity
IV. What does the Catholic Church tell us?
V. Conclusions
This is the second version, presented at Pedralbes, Barcelona, January 2016.
Het dubbele gezicht van de evolutie
Er zijn weinig onderwerpen in de wetenschap die zo veel losmaken als juist de biologische evolutie. Al sinds de eerste jaren van deze theorie, in de tijd van Darwin tot op de dag van vandaag wordt er een discussie gevoerd tussen voorstanders en tegenstanders, die de evolutieleer als een bedreiging van het geloof in een almachtige God zien. De discussie werd zelfs tot in de rechtszaal voortgezet. Sommigen zetten de situatie op scherp met de slagzin: of wetenschap of geloof, d.w.z. ofwel evolutie of kiezen voor God.
Persoonlijk vraag ik mij dan af of het echt zo is. Ik ken verstandige wetenschappers die evolutie als een van de grote succesvolle wetenschappelijke theorieën zien en anderzijds verstandige gelovigen die een vast geloof hebben in God, de schepper van hemel en aarde. Bestaat er dan een waarheid voor de wetenschap en een andere voor het geloof? Moet ik schizofreen zijn om als wetenschapper in God te kunnen geloven?
Commentaar op de encycliek Spe Salvi van paus Benedictus XVIAlfred Driessen
Op 30-11-2007 schreef Paus Benedictus de encycliek Spe salvi over de christelijke hoop.
1. “SPE SALVI facti sumus” – “In deze hoop zijn wij gered”, zegt Paulus tot de Romeinen en tot ons (Rom. 8, 24).
De “verlossing”, het heil, is er volgens het christelijk geloof niet zonder meer. Verlossing is ons gegeven in de zin dat ons hoop geschonken is, een betrouwbare hoop, van waaruit wij ons heden aankunnen: het heden, ook het moeilijke heden, kan geleefd en aanvaard worden, als het naar een doel leidt en als wij zeker kunnen zijn van dat doel, als dat doel zo groot is dat het de inspanning van de weg rechtvaardigt.
De volgende presentatie is een persoonlijk commentaar op dit belangrijk pauselijk document.
Wat spierballen zijn voor het lichaam dat zijn deugden voor de ziel. Zij maken het makkelijker om goed te handelen. Anderzijds zorgen de goede handelingen ervoor dat men goede gewoontes kweekt, dat wil zeggen deugden. De vier belangrijkste deugden, de kardinale deugden, waren reeds bij de oude Grieken bekend: standvastigheid, voorzichtigheid, rechtvaardigheid en matigheid. Het kost inspanning en moeite om de deugden te verwerven maar het is een inspanning, die net als sport, uiteindelijk blij maakt. Er zijn ook deugden die men niet uit eigen kracht kan verwerven, maar die door God worden gegeven. Het zijn de deugden geloof, hoop en liefde die op God gericht zijn; deze worden de goddelijke deugden genoemd. In de katholieke Kerk worden die personen heilig genoemd die zowel de kardinale als ook de goddelijke deugden op een heldhaftige wijze wisten te beleven. In een zekere zin kan men zeggen: heiligheid is topsport voor de ziel.
Inleiding op fides et ratio van paus Johannes Paulus IIAlfred Driessen
Fides et Ratio is de dertiende encycliek van Paus Johannes Paulus II en verscheen op het feest van de Kruisverheffing op 14 september 1998.
Dit document is een inleiding op deze encycliek gegeven door Alfred Driessen in 1999.
Deze encycliek handelt over de verhouding van geloof en rede.
Inleiding
Eerste hoofdstuk - De openbaring van Gods wijsheid
Tweede hoofdstuk - Credo ut intellegam
Derde hoofdstuk - Intellego ut Credam
Vierde hoofdstuk - De verhouding van geloof en rede
Vijfde hoofdstuk - De tussenkomsten van het Leergezag in wijsgerige aangelegenheden
Zesde hoofdstuk - De wisselwerking tussen theologie en filosofie
Zevende hoofdstuk - Actuele eisen en opgaven
Achtste hoofdstuk - Slot
De heilige Drie-eenheid
Het behoort tot het innerlijke rijpingsproces van de christen om steeds dieper in het mysterie van de drie goddelijke personen door te dringen. De zalige paus Johannes Paulus II heeft vanaf het begin van zijn pontificaat hieraan bijzondere aandacht willen besteden. In de drie jaren van directe voorbereiding op het Jubeljaar van de 2000e geboortedag van de verlosser stelde hij de drie goddelijke personen afzonderlijk centraal: 1997 God de Zoon, 1998 God de Heilige Geest en 1999 God de Vader. Voor het jaar 2000 wenste hij dat het zou zijn als "een unieke, ononderbroken lofzang op de Drie-eenheid".
Hierdoor wordt door het hoogste kerkelijk gezag bevestigd dat de omgang met de drie personen van de heilige Drie-eenheid afzonderlijk niet het privilege van enkele uitverkorenen en daarmee zeldzame zielen is. Alle christenen zijn dankzij hun doopsel tot heiligheid geroepen. En wat is heiligheid anders dan deelhebben aan het intra-trinitaire leven van God? Aangemoedigd door de woorden en geschriften van de Heilige Vader is het voorliggende stuk ontstaan.
Hoe krijgen wij toegang tot de Heilige Drie-eenheid? Alleen door de openbaring die ons door de Zoon werd gedaan. Deze openbaring vinden wij in de H. Schrift en de traditie die ons door het leerambt van de Kerk worden voorgehouden. Een bron zijn verder de woorden en geschriften van de mensen die een bijzonder diepe omgang met de drie-ene God hadden: de heiligen. Een bijzondere toegang door de goddelijke mysteries wordt ons ook door de kunst geboden. In het vervolg zal van al deze bronnen gebruik worden gemaakt om, in een persoonlijke selectie, het mooie en verblijdende van dit mysterie aan te duiden, het grootste en mooiste wat wij mensen kunnen kennen.
Om tot een beter inzicht van het mysterie van de heilige Drie-eenheid te komen wordt er voortdurend gebruikt gemaakt van filosofische begrippen. Het begrip "persoon", bij voorbeeld, behoort tot de filosofische vaktaal en is daarmee abstract en in zekere zin afstandelijk. Het krijgt misschien meer inhoud en warmte als wij beseffen dat wij een persoon met "jij" of "U" kunnen aanspreken.
In deze tekst zal na het beschouwen van de heilige Drie-eenheid in zijn geheel de aandacht uitgaan naar de drie goddelijke personen afzonderlijk. Er wordt getracht te laten zien hoe iedere van de drie goddelijke personen een volledige overgave aan het goddelijk Wezen kent. Daarna volgt een hoofdstuk waarin een poging gedaan wordt de goddelijke logica van het heilig kruis - het menselijk lijden - inzichtelijk te maken. Aan het einde vindt men de Nederlandse en Latijnse tekst van de geloofsbelijdenis Quicumque, dat lange tijd aan de heilige Athanasius werd toegeschreven.
The rapidly increasing interest in the quantum properties of living matter stimulates a discussion of the fundamental properties of life as well as quantum mechanics. In this discussion often concepts are used that originate in philosophy and ask for a philosophical analysis. In the present work the classic philosophical tradition based on Aristotle and Aquinas is employed which surprisingly is able to shed light on important aspects. Especially one could mention the high degree of unity in living objects and the occurrence of thorough qualitative changes. The latter are outside the scope of classical physics where changes are restricted to geometrical rearrangement of microscopic particles. A challenging approach is used in the philosophical analysis as the empirical evidence is not taken from everyday life but from 20th century science (quantum mechanics) and recent results in the field of quantum biology. In the discussion it is argued that quantum entanglement is possibly related to the occurrence of life. Finally it is recommended that scientists and philosophers should be open for dialogue that could enrich both. Scientists could redirect their investigation, as paradigm shifts like the one originating from philosophical evaluation of quantum mechanics give new insight about the relation between the whole en the parts. Whereas philosophers could use scientific results as a consistency check for their philosophical framework for understanding reality.
accepted for publication in Acta Philosophica
La postmodernidad y la cuestión de Dios en el contexto contemporáneo.
Comentario a algunos textos
1) Charles Morerod, OP, «Algunos ateos contemporáneos a la luz de Santo Tomás de Aquino», (en Nova et Vetera, abril-junio 2007)
2) R. Spaemann, Ética, política y cristianismo, Palabra 2007: cap. VI (Al principio... ¿Por qué nada es tan razonable como creer en Dios?), pp. 99-104 y cap. VIII (La demostración de Dios. ¿Por qué, si Dios no existe, no podemos pensar en absoluto?), pp. 125-138
3) J. Ratzinger, Introducción al cristianismo, Introducción: “Yo creo-Amén”. 1. La fe en el mundo de hoy
los textos se pueden encontrar en:
http://www.slideshare.net/CSRsource/postmodernidad-y-diosi (1y2)
http://www.slideshare.net/CSRsource/postmodernidad-y-di (3)
geloof en ongeloof in het postmoderne tijdperk
voordracht gehouden door Alfred Driessen op 6-7-2013
De moderne mens van de verlichting van de 18e en 19e eeuw dacht met de krachten van het verstand –de ratio- alle problemen aan te kunnen. Geloof, dogma en kerkelijke autoriteit werden daardoor eenvoudig overbodig. De 20e eeuw met zijn totalitaire systemen, het nationaalsocialisme en het communisme, en de 100 miljoen slachtoffers maakte duidelijk dat het rationalisme van de verlichting niet in staat was blijvende oplossingen te vinden. Zo ontstaat het postmodernisme, dat met een grote dosis wantrouwen tegen alle systemen aankijkt: tegen het rationalisme maar ook tegen iedere vorm van religie. Het vasthouden aan waarden en overtuigingen wordt als de grote bron van kwaad en onrecht gezien. Alleen het relativisme en het atheïsme bieden waarborg voor echte vrijheid in een pluriforme samenleving.
De vraag is of het postmoderne denken echt een antwoord kan geven op de gruweldaden van de 20e eeuw. De spreker zal trachten aan te tonen dat juist het christelijk humanisme een inspiratiebron kan zijn voor de huidige pluriforme maatschappij. Hij citeert uitgebreid Ratzinger in zijn boek 'De kern van ons geloof' dat voor het eerst in 1968 werd gepubliceerd. Deze stelt dat geloof of ongeloof uiteindelijk een keuze is, die echter altijd door twijfel wordt begeleid: geloofstwijfel voor de gelovige, en voor de ongelovige het akelige gevoel 'misschien is het toch waar'.
In 2010 verscheen er een bundel essays bij Kok Kampen onder de redactie van Alfred Driessen en Gerard Nienhuis. De titel was: Evolutie: wetenschappelijk model of seculier geloof, Pleidooi voor intellectuele bescheidenheid.
In de tweede bijdrage gaat Alfred Driessen, emeritus hoogleraar natuurkunde aan de Universiteit Twente, met de ogen van een natuurkundige naar evolutie kijken. Hij tracht aan te tonen dat het al dan niet verwijzen naar toeval reeds een grensoverschrijdende stap is. Want hiermee verlaat de natuurwetenschapper c.q. bioloog het terrein van natuurwetenschap, science, om zich te begeven in de wereld van de ideeën en geesteswetenschap. Daarnaast argumenteert hij dat het kunnen ontleden van biologische systemen tot de kleinste bouwstenen (moleculen en atomen) niet betekent het geheel zonder meer vanuit deze deeltjes kan worden geconstrueerd. Dit kan erop wijzen dat het evolutie proces iets subtieler kan zijn dan alleen met een blokkendoos te spelen.
Vrije wil, alleen een illusie?
presentatie gehouden op 2 maart 2019 in Conferentieoord Zonnewende
De overtuiging dat vrijheid alleen een illusie is, wordt door velen verdedigd en vindt ook vaak steun bij natuurwetenschappers. In deze presentatie wordt getoond dat het juist is dat er meer nodig is om over vrijheid te kunnen spreken dan alleen een wereld die uitsluitend door natuurwetten wordt bepaald. Het is nodig een geestelijk aspect in de mens te accepteren, de menselijke ziel namelijk, met zelfbewustzijn, verstand en vrije wil. Alleen op deze manier wordt de rijkdom van het menselijk gedrag inzichtelijk.
Evolutie en schlepping
door Alfred Driessen, prof. emeritus natuurkunde
Er zijn weinig onderwerpen in de wetenschap die zo veel losmaken als juist de biologische evolutie. Al sinds de eerste jaren van deze theorie, in de tijd van Darwin tot op de dag van vandaag wordt er een discussie gevoerd tussen voorstanders en tegenstanders, die de evolutieleer als een bedreiging van het geloof in een almachtige God zien. De discussie werd zelfs tot in de rechtszaal voortgezet. Sommigen zetten de situatie op scherp met de slagzin: of wetenschap of geloof, d.w.z. ofwel evolutie of kiezen voor God. Persoonlijk vraag ik mij dan af of het echt zo is. Bestaat er dan een waarheid voor de wetenschap en een andere voor het geloof?
In de presentatie wordt getoond dat in de biologie evolutie geen punt van discussie is. Het lijkt erop dat vanaf de oercel tot de huidige planten- en dierenwereld alles zich ontwikkeld heeft in kleine stappen. De verhitte discussie over ontbrekende stappen, de missing links, is vaak door de feiten achterhaald: deze worden steeds weer gevonden.
Samenvattend kan men zeggen: er bestaat een goed onderbouwde en door feiten ondersteunde biologische theorie, de evolutietheorie. Als men daarna op basis van deze theorie naar diepere oorzaken zoekt en dan in wetenschappelijk-filosofische overwegingen de afwezigheid van natuurlijke oorzaken als toeval bestempelt, verlaat men het gebied van de natuurwetenschappen en zou men beter over evolutionisme kunnen spreken. Het evolutionisme maakt van de natuurwetenschappelijke evolutietheorie een filosofisch wereldbeeld.
In de presentatie wordt ook ingegaan op het ontstaan van het menselijk lichaam, en dat er tot op celniveau verschillende genen voor man en vrouw worden gevonden.
Aan het eind worden enkele citaten gegeven uit de Bijbel. Met de aanvaarding van deze citaten uit de Bijbel en de kennis van de moderne biologie kan men zeggen dat evolutie een zeer elegante vorm van schepping is.
Aan het eind wordt er integraal een essay weergeven over het dubbele gezicht van de evolutie.
Causality from outside Time
Alfred Driessen
Talk presented at the 21th International Interdisciplinary Seminar,
Science and Society: Defining what is human
Netherhall House, London, 5-1-2019
Content
Introduction
Time in Relativity
Time in Quantum Mechanics
Conclusions
Conclusions from this study:
There are causes beyond the realm of science,
- they are not observable by physical or scientific means
- the effects of these causes, however, are observable by physical and scientific means.
Physics is not complete.
Gij zijt Petrus, zo sprak Jezus van Nazareth tot Simon na zijn plechtige belijdenis. De evangelist Matteüs vertelt: Op mijn beurt zeg ik u: "Gij zijt Petrus; en op deze steenrots zal Ik mijn Kerk bouwen en de poorten der hel zullen haar niet overweldigen."
Wat betekent deze belofte? Aan wat denkt een vrome Jood als een rots ter sprake komt? Met enkele citaten uit de Bijbel wordt hierop een antwoord gegeven. Er blijft de vraag hoe deze enthousiaste maar ook vaak zwakke visser Simon een steenrots kan zijn van een onderneming die nu reeds bijna 2000 jaar de aandacht trekt.
In het tweede deel kijken wij wat de Catechismus van de katholiek Kerk zegt over Petrus en zijn opvolgers. Zo vindt men in punt 882: "De paus, bisschop van Rome en opvolger van Petrus, is het blijvend en zichtbaar beginsel en fundament van de eenheid, zowel van de bisschoppen als van de menigte van de gelovigen."
Hiermee zijn niet alle vragen beantwoord in deze tijd van crisis. De heilige Jozefmaria schrijft:
"Zoals er in Christus twee naturen zijn —de menselijke en de goddelijke— zo kunnen wij, analoog daaraan, spreken over een menselijk element en een goddelijk element in de Kerk. De evidentie van dit menselijk deel is voor niemand verborgen. De Kerk bestaat, in deze wereld, uit mensen en voor mensen. En wie mensen zegt, spreekt over vrijheid, over de mogelijkheid grootse dingen of kleingeestige dingen te doen, over heldendaden en struikelpartijen."
En, ondanks alles, blijft de boven genoemde belofte aan Simon altijd van kracht.
zie ook www.bit.ly/paus-en-kerk
het heelal, een ontdekkingsreis,
zie ook YouTube: www.bit.ly/het-heelal
door Alfred Driessen op 17-3-2018
Een heldere winternacht, buiten de drukte van de steden en met de blik naar boven. Sinds duizenden jaren ziet de mens de immense sterrenhemel en wordt stil. Intussen weten wij dat wij een bijna oneindige ruimte inkijken: ieder ster is op zijn beurt een zon zoals de onze, die echter op een enorme afstand staat. In deze voordracht gaan wij op reis naar de meest verre plaatsen die tegelijk een reis terug in de tijd is, miljarden en miljarden jaren. Wat was er in het begin, en hoe kon het tot een begin komen? De wetenschap heeft uiteindelijk geen definitief antwoord. Het oudste boek echter stelt eenvoudig: in het begin schiep God hemel en aarde.
inhoud
inleiding
ons zonnestelsel
onze melkweg
nu begint het pas echt
wat zegt de Bijbel?
In several places of his Physica Aristotle analyzes the famous antimony of Zeno about the competition between Achilles and the Tortoise. He emphasizes that any movement, or more general any change, is actually a continuum, i.e. an unity. It depends on the specific movement or change whether this continuum is potentially divisible in parts. In fact, there could be certain minima of the division. In line with this approach, Quantum Mechanics states that there are minima or quanta of movement (or change), with other words, there are no gradual changes in the world of micro- and nano-structures. This behavior is completely unexpected when starting with the mechanistic approach of classical physics.
Taking another finding of Aristotle, the four aspects of causality including final cause, one gets another ingredient of Quantum Mechanics. Movements and changes are not only influenced by the initial state -describing the present situation- but also by the final state which takes account of the future situation. As an example one may mention Fermi’s golden rule, where the initial and final state symmetrically determine the transition probability.
Bringing these two philosophical concepts of Aristotle together namely quanta of movement and final cause, a new light is shed on fundamental issues in Quantum Mechanics. One may mention the experimental evidence for contextuality, which is considered one of the weird phenomena in Quantum Mechanics. As illustration, some of the examples of experiments with optical microresonators are given.
De waarde van het lijden
Alfred Driessen, presentatie gehouden in Zonnewende op 31 januari 2009
Het mysterie van het lijden begint pas begrijpelijk te worden als wij het lijden en sterven van de Zoon van God beschouwen. Het laatste en definitieve woord daarbij is de verrijzenis op de zondag van Pasen. In deze presentatie wordt getracht aannemelijk te maken dat lijden zin verkrijgt als het uiteindelijke motief liefde is.
De heilige Jozefmaria drukt het als volgt uit: Als de graankorrel niet sterft, blijft hij onvruchtbaar. - Zou jij geen graankorrel willen zijn, en willen sterven door versterving, om volle aren voort te brengen? - Moge Jezus je akker zegenen! De weg nr. 199.
het huwelijk in de Bijbel
Deze presentatie geeft een resumé van de belangrijkste citaten van de Bijbel over het huwelijk
Inhoud
-Inleiding
-Het huwelijk in het Oude Testament
-Jezus Christus over het huwelijk
-De visie van de h. Paulus
-Conclusies
-- De leer van Christus betreffende het huwelijk is iets nieuws in de geschiedenis van Israel. Want eerder werd de echtscheiding niet alleen getolereerd, maar ook zonder meer geaccepteerd.
-- Om de onbreekbare eenheid van man en vrouw in het huwelijksbond aan te tonen, verwees Christus naar de oorsprong van de schepping. In dat begin schiep God hen als man en vrouw zodat zij een vlees zouden kunnen worden.
Dit is de Nederlandse versie van Biblia y Matrimonio, door
Bernardo Estrada, Prof. Heilige Schrift
en Alfred Driessen
26-8-2015
La versión español se encuentra en: http://www.slideshare.net/CSRsource/biblia-y-matrimonio
What about Adam and Eve
The origin of life and more specifically the origin of man is one of the big questions in science, philosophy and theology that continuously attracts attention of all of us. To know the roots of one’s own existence and related to it one’s destiny is not just an academic question. It is also related to the meaning and the quest for happiness and fulfilment in our existence.
We have the contribution of natural sciences, but also the Judeo-Christian tradition, the Bible, and the teaching of the Catholic Church.
In this presentation an attempt is made harmonize the different contributions in a consistent picture. This is based on the convincement that truth, also in this question, can only be one.
The presentation consists of:
I. Introduction
II. What do we know about Adam &Eve (with emphasis on the first book of the Bible: Genesis)
III. What do we know from science?
In this part extensive use is made of a presentation of Richard Durbin: On the polygenic origin of humanity
IV. What does the Catholic Church tell us?
V. Conclusions
This is the second version, presented at Pedralbes, Barcelona, January 2016.
Het dubbele gezicht van de evolutie
Er zijn weinig onderwerpen in de wetenschap die zo veel losmaken als juist de biologische evolutie. Al sinds de eerste jaren van deze theorie, in de tijd van Darwin tot op de dag van vandaag wordt er een discussie gevoerd tussen voorstanders en tegenstanders, die de evolutieleer als een bedreiging van het geloof in een almachtige God zien. De discussie werd zelfs tot in de rechtszaal voortgezet. Sommigen zetten de situatie op scherp met de slagzin: of wetenschap of geloof, d.w.z. ofwel evolutie of kiezen voor God.
Persoonlijk vraag ik mij dan af of het echt zo is. Ik ken verstandige wetenschappers die evolutie als een van de grote succesvolle wetenschappelijke theorieën zien en anderzijds verstandige gelovigen die een vast geloof hebben in God, de schepper van hemel en aarde. Bestaat er dan een waarheid voor de wetenschap en een andere voor het geloof? Moet ik schizofreen zijn om als wetenschapper in God te kunnen geloven?
Commentaar op de encycliek Spe Salvi van paus Benedictus XVIAlfred Driessen
Op 30-11-2007 schreef Paus Benedictus de encycliek Spe salvi over de christelijke hoop.
1. “SPE SALVI facti sumus” – “In deze hoop zijn wij gered”, zegt Paulus tot de Romeinen en tot ons (Rom. 8, 24).
De “verlossing”, het heil, is er volgens het christelijk geloof niet zonder meer. Verlossing is ons gegeven in de zin dat ons hoop geschonken is, een betrouwbare hoop, van waaruit wij ons heden aankunnen: het heden, ook het moeilijke heden, kan geleefd en aanvaard worden, als het naar een doel leidt en als wij zeker kunnen zijn van dat doel, als dat doel zo groot is dat het de inspanning van de weg rechtvaardigt.
De volgende presentatie is een persoonlijk commentaar op dit belangrijk pauselijk document.
Wat spierballen zijn voor het lichaam dat zijn deugden voor de ziel. Zij maken het makkelijker om goed te handelen. Anderzijds zorgen de goede handelingen ervoor dat men goede gewoontes kweekt, dat wil zeggen deugden. De vier belangrijkste deugden, de kardinale deugden, waren reeds bij de oude Grieken bekend: standvastigheid, voorzichtigheid, rechtvaardigheid en matigheid. Het kost inspanning en moeite om de deugden te verwerven maar het is een inspanning, die net als sport, uiteindelijk blij maakt. Er zijn ook deugden die men niet uit eigen kracht kan verwerven, maar die door God worden gegeven. Het zijn de deugden geloof, hoop en liefde die op God gericht zijn; deze worden de goddelijke deugden genoemd. In de katholieke Kerk worden die personen heilig genoemd die zowel de kardinale als ook de goddelijke deugden op een heldhaftige wijze wisten te beleven. In een zekere zin kan men zeggen: heiligheid is topsport voor de ziel.
Inleiding op fides et ratio van paus Johannes Paulus IIAlfred Driessen
Fides et Ratio is de dertiende encycliek van Paus Johannes Paulus II en verscheen op het feest van de Kruisverheffing op 14 september 1998.
Dit document is een inleiding op deze encycliek gegeven door Alfred Driessen in 1999.
Deze encycliek handelt over de verhouding van geloof en rede.
Inleiding
Eerste hoofdstuk - De openbaring van Gods wijsheid
Tweede hoofdstuk - Credo ut intellegam
Derde hoofdstuk - Intellego ut Credam
Vierde hoofdstuk - De verhouding van geloof en rede
Vijfde hoofdstuk - De tussenkomsten van het Leergezag in wijsgerige aangelegenheden
Zesde hoofdstuk - De wisselwerking tussen theologie en filosofie
Zevende hoofdstuk - Actuele eisen en opgaven
Achtste hoofdstuk - Slot
De heilige Drie-eenheid
Het behoort tot het innerlijke rijpingsproces van de christen om steeds dieper in het mysterie van de drie goddelijke personen door te dringen. De zalige paus Johannes Paulus II heeft vanaf het begin van zijn pontificaat hieraan bijzondere aandacht willen besteden. In de drie jaren van directe voorbereiding op het Jubeljaar van de 2000e geboortedag van de verlosser stelde hij de drie goddelijke personen afzonderlijk centraal: 1997 God de Zoon, 1998 God de Heilige Geest en 1999 God de Vader. Voor het jaar 2000 wenste hij dat het zou zijn als "een unieke, ononderbroken lofzang op de Drie-eenheid".
Hierdoor wordt door het hoogste kerkelijk gezag bevestigd dat de omgang met de drie personen van de heilige Drie-eenheid afzonderlijk niet het privilege van enkele uitverkorenen en daarmee zeldzame zielen is. Alle christenen zijn dankzij hun doopsel tot heiligheid geroepen. En wat is heiligheid anders dan deelhebben aan het intra-trinitaire leven van God? Aangemoedigd door de woorden en geschriften van de Heilige Vader is het voorliggende stuk ontstaan.
Hoe krijgen wij toegang tot de Heilige Drie-eenheid? Alleen door de openbaring die ons door de Zoon werd gedaan. Deze openbaring vinden wij in de H. Schrift en de traditie die ons door het leerambt van de Kerk worden voorgehouden. Een bron zijn verder de woorden en geschriften van de mensen die een bijzonder diepe omgang met de drie-ene God hadden: de heiligen. Een bijzondere toegang door de goddelijke mysteries wordt ons ook door de kunst geboden. In het vervolg zal van al deze bronnen gebruik worden gemaakt om, in een persoonlijke selectie, het mooie en verblijdende van dit mysterie aan te duiden, het grootste en mooiste wat wij mensen kunnen kennen.
Om tot een beter inzicht van het mysterie van de heilige Drie-eenheid te komen wordt er voortdurend gebruikt gemaakt van filosofische begrippen. Het begrip "persoon", bij voorbeeld, behoort tot de filosofische vaktaal en is daarmee abstract en in zekere zin afstandelijk. Het krijgt misschien meer inhoud en warmte als wij beseffen dat wij een persoon met "jij" of "U" kunnen aanspreken.
In deze tekst zal na het beschouwen van de heilige Drie-eenheid in zijn geheel de aandacht uitgaan naar de drie goddelijke personen afzonderlijk. Er wordt getracht te laten zien hoe iedere van de drie goddelijke personen een volledige overgave aan het goddelijk Wezen kent. Daarna volgt een hoofdstuk waarin een poging gedaan wordt de goddelijke logica van het heilig kruis - het menselijk lijden - inzichtelijk te maken. Aan het einde vindt men de Nederlandse en Latijnse tekst van de geloofsbelijdenis Quicumque, dat lange tijd aan de heilige Athanasius werd toegeschreven.
The rapidly increasing interest in the quantum properties of living matter stimulates a discussion of the fundamental properties of life as well as quantum mechanics. In this discussion often concepts are used that originate in philosophy and ask for a philosophical analysis. In the present work the classic philosophical tradition based on Aristotle and Aquinas is employed which surprisingly is able to shed light on important aspects. Especially one could mention the high degree of unity in living objects and the occurrence of thorough qualitative changes. The latter are outside the scope of classical physics where changes are restricted to geometrical rearrangement of microscopic particles. A challenging approach is used in the philosophical analysis as the empirical evidence is not taken from everyday life but from 20th century science (quantum mechanics) and recent results in the field of quantum biology. In the discussion it is argued that quantum entanglement is possibly related to the occurrence of life. Finally it is recommended that scientists and philosophers should be open for dialogue that could enrich both. Scientists could redirect their investigation, as paradigm shifts like the one originating from philosophical evaluation of quantum mechanics give new insight about the relation between the whole en the parts. Whereas philosophers could use scientific results as a consistency check for their philosophical framework for understanding reality.
accepted for publication in Acta Philosophica
La postmodernidad y la cuestión de Dios en el contexto contemporáneo.
Comentario a algunos textos
1) Charles Morerod, OP, «Algunos ateos contemporáneos a la luz de Santo Tomás de Aquino», (en Nova et Vetera, abril-junio 2007)
2) R. Spaemann, Ética, política y cristianismo, Palabra 2007: cap. VI (Al principio... ¿Por qué nada es tan razonable como creer en Dios?), pp. 99-104 y cap. VIII (La demostración de Dios. ¿Por qué, si Dios no existe, no podemos pensar en absoluto?), pp. 125-138
3) J. Ratzinger, Introducción al cristianismo, Introducción: “Yo creo-Amén”. 1. La fe en el mundo de hoy
los textos se pueden encontrar en:
http://www.slideshare.net/CSRsource/postmodernidad-y-diosi (1y2)
http://www.slideshare.net/CSRsource/postmodernidad-y-di (3)
geloof en ongeloof in het postmoderne tijdperk
voordracht gehouden door Alfred Driessen op 6-7-2013
De moderne mens van de verlichting van de 18e en 19e eeuw dacht met de krachten van het verstand –de ratio- alle problemen aan te kunnen. Geloof, dogma en kerkelijke autoriteit werden daardoor eenvoudig overbodig. De 20e eeuw met zijn totalitaire systemen, het nationaalsocialisme en het communisme, en de 100 miljoen slachtoffers maakte duidelijk dat het rationalisme van de verlichting niet in staat was blijvende oplossingen te vinden. Zo ontstaat het postmodernisme, dat met een grote dosis wantrouwen tegen alle systemen aankijkt: tegen het rationalisme maar ook tegen iedere vorm van religie. Het vasthouden aan waarden en overtuigingen wordt als de grote bron van kwaad en onrecht gezien. Alleen het relativisme en het atheïsme bieden waarborg voor echte vrijheid in een pluriforme samenleving.
De vraag is of het postmoderne denken echt een antwoord kan geven op de gruweldaden van de 20e eeuw. De spreker zal trachten aan te tonen dat juist het christelijk humanisme een inspiratiebron kan zijn voor de huidige pluriforme maatschappij. Hij citeert uitgebreid Ratzinger in zijn boek 'De kern van ons geloof' dat voor het eerst in 1968 werd gepubliceerd. Deze stelt dat geloof of ongeloof uiteindelijk een keuze is, die echter altijd door twijfel wordt begeleid: geloofstwijfel voor de gelovige, en voor de ongelovige het akelige gevoel 'misschien is het toch waar'.
In 2010 verscheen er een bundel essays bij Kok Kampen onder de redactie van Alfred Driessen en Gerard Nienhuis. De titel was: Evolutie: wetenschappelijk model of seculier geloof, Pleidooi voor intellectuele bescheidenheid.
In de tweede bijdrage gaat Alfred Driessen, emeritus hoogleraar natuurkunde aan de Universiteit Twente, met de ogen van een natuurkundige naar evolutie kijken. Hij tracht aan te tonen dat het al dan niet verwijzen naar toeval reeds een grensoverschrijdende stap is. Want hiermee verlaat de natuurwetenschapper c.q. bioloog het terrein van natuurwetenschap, science, om zich te begeven in de wereld van de ideeën en geesteswetenschap. Daarnaast argumenteert hij dat het kunnen ontleden van biologische systemen tot de kleinste bouwstenen (moleculen en atomen) niet betekent het geheel zonder meer vanuit deze deeltjes kan worden geconstrueerd. Dit kan erop wijzen dat het evolutie proces iets subtieler kan zijn dan alleen met een blokkendoos te spelen.
2. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 2 16-4-2016
Het laatste oordeel: Matteüs 25, 31- 46
Paneel in het midden: Christus als rechter van de wereld
met Onze Lieve Vrouw en Johannes de Doper
3. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 3 16-4-2016
Mt 25,31 Wanneer de Mensenzoon komt in
zijn heerlijkheid en vergezeld van alle
engelen, dan zal Hij plaats nemen op zijn
troon van glorie.
Mt 25,32 Alle volken zullen voor Hem
bijeengebracht worden en Hij zal ze in twee
groepen scheiden, zoals de herder een
scheiding maakt tussen schapen en bokken.
Mt 25,34 Dan zal de Koning tot die aan zijn
rechterhand zeggen: Komt, gezegenden van
mijn Vader, en ontvangt het Rijk dat voor u
gereed is vanaf de grondvesting der wereld.
Mt 25,35 Want Ik had honger en gij hebt Mij
te eten gegeven. Ik had dorst en gij hebt Mij
te drinken gegeven. Ik was vreemdeling en
gij hebt Mij opgenomen,
Mt 25,36 Ik was naakt en gij hebt Mij gekleed,
Ik was ziek en gij hebt Mij bezocht, Ik was in
de gevangenis en gij hebt Mij bezocht.
Het laatste oordeel: Matteüs 25, 31- 46
4. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 4 16-4-2016
Mt 25,37 Dan zullen de rechtvaardigen Hem
antwoorden en zeggen: Heer, wanneer
hebben wij U hongerig gezien en U te eten
gegeven, of dorstig en U te drinken
gegeven?
Mt 25,40 De Koning zal hun ten antwoord
geven: Voorwaar, Ik zeg u: al wat gij gedaan
hebt voor een dezer geringsten van mijn
broeders hebt gij voor Mij gedaan.
Mt 25,41 En tot die aan zijn linkerhand zal
Hij dan zeggen: Gaat weg van Mij,
vervloekten, in het eeuwig vuur dat bereid is
voor de duivel en zijn trawanten.
Mt 25,45 (…) Voorwaar, Ik zeg u: al wat gij
niet voor een van deze geringsten hebt
gedaan, hebt gij ook voor Mij niet gedaan.
Mt 25,46 En dezen zullen heengaan naar de
eeuwige straf, maar de rechtvaardigen naar
het eeuwige leven.'
Het laatste oordeel: Matteüs 25, 31- 46
5. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 5 16-4-2016
de bergrede
Matteüs hoofdstuk 5
[1] Bij het zien van deze
menigte ging Hij de berg op,
en toen Hij was gaan zitten,
kwamen zijn leerlingen bij
Hem. [2] Hij nam het woord en
onderrichtte hen met deze
toespraak:
[7] Gelukkig die barmhartig
zijn, want zij zullen
barmhartigheid ondervinden.
6. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 6 16-4-2016
De 7 werken van lichamelijke barmhartigheid
De zeven werken van barmhartigheid, Meester van Alkmaar, 1504
(met dank aan de website van het Rijksmuseum Amsterdam)
Paus Franciscus, bul Misericordiae vultus, nr. 15, 11-4-2015
(1) te eten geven aan de hongerigen,
(2) te drinken geven aan de dorstigen,
(3) de naakten kleden,
(4) de vreemdelingen opnemen,
(5) de zieken bijstaan,
(6) de gevangenen bezoeken,
(7) de doden begraven.
7. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 7 16-4-2016
werk 1 van lichamelijke barmhartigheid
te eten geven aan de
hongerigen
blijvend actueel
Deelt met milde met de armen,
God zal zich over een ieder ontfermen.
Deelt mildelick den armen
god zal n ieder ontfarmen
8. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 8 16-4-2016
werk 1 van lichamelijke barmhartigheid
te eten geven aan de
hongerigen
Deelt mildelick den armen
god zal n ieder ontfarmen
9. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 9 16-4-2016
werk 2 van lichamelijke barmhartigheid
te drinken geven aan
de dorstigen
Van spijs en drank in dit leven
honderdvoud zal een ieder worden
gegeven.
van spijs ende drank in dit leven
honderdfout zal n ieder werden gegeven
10. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 10 16-4-2016
werk 2 van lichamelijke barmhartigheid
te drinken geven aan
de dorstigen
van spijs ende drank in dit leven
honderdfout zal n ieder werden gegeven
11. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 11 16-4-2016
werk 3 van lichamelijke barmhartigheid
de naakten kleden
Wilt de even mens zijn naaktheid dekken,
opdat God uitwist de vlekken van uw zonden.
den even mensche zijn naecktheyt wilt decken
op dat god uit doe uwer söden vlecken
12. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 12 16-4-2016
werk 3 van lichamelijke barmhartigheid
de naakten kleden
den even mensche zijn naecktheyt wilt decken
op dat god uit doe uwer söden vlecken
13. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 13 16-4-2016
werk 4 van lichamelijke barmhartigheid
de vreemdelingen
opnemen
De Heer spreekt, wilt mij verstaan,
wat je voor de geringste doet werd
mij gedaan.
de heer spreekt wilt mij verstaen
wat ghij den minsten doet wert mij gedaen
14. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 14 16-4-2016
werk 4 van lichamelijke barmhartigheid
de vreemdelingen
opnemen
de heer spreekt wilt mij verstaen
wat ghij den minsten doet wert mij gedaen
15. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 15 16-4-2016
werk 5 van lichamelijke barmhartigheid
de zieken bijstaan
Wil zieke en kranke bezoeken,
uw loon zal in eeuwigheid vermeerderen.
wilt ziecken en de crancken vijsenteren
u loon zal ewelick vermeren
16. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 16 16-4-2016
werk 5 van lichamelijke barmhartigheid
de zieken bijstaan
wilt ziecken en de crancken vijsenteren
u loon zal ewelick vermeren
17. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 17 16-4-2016
werk 6 van lichamelijke barmhartigheid
de gevangenen
bezoeken
Wie gevangene verlost met liefde.
het komt hierna ten bate van zijn ziel.
Die gevangenen verlost met caritaten
het comt hier nae zijder ziele te baten
18. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 18 16-4-2016
werk 6 van lichamelijke barmhartigheid
de gevangenen
bezoeken
Die gevangenen verlost met caritaten
het comt hier nae zijder ziele te baten
19. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 19 16-4-2016
werk 7 van lichamelijke barmhartigheid
de doden begraven
Omdat hij doden ging begraven, lezen wij,
werd Tobias van God geprezen.
van den doden te begraven so wij lesen
wart thobias van god gepresen
20. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 20 16-4-2016
De 7 werken van geestelijke barmhartigheid
Paus Franciscus, bul Misericordiae
vultus, nr. 15, 11-4-2015
En laten wij niet de werken van
geestelijke barmhartigheid
vergeten:
(1) de twijfelenden raad geven,
(2) de onwetenden onderrichten,
(3) de zondaars vermanen,
(4) de bedroefden troosten,
(5) beledigingen vergeven,
(6) lastige personen geduldig
verdragen,
(7) tot God bidden voor de levenden
en de doden.
21. CSR: Culture, Science and Religion De werken van barmhartigheid page 21 16-4-2016
Om verder te lezen
Paus Franciscus, bul
Misericordiae vultus,
11-4-2015,
aankondiging van het
jubeljaar van de
barmhartigheid:
j.mp/brief-barmhartig
Mgr. Javier Echevarría
pastorale brief n.a.v.
het jaar van
barmhartigheid:
j.mp/bul-barmhartig