.

1. АЗи тИв
ХяТад улс
 Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын
ЕБ-ын 2-р сургуулийн 11в ангийн сурагч:
 Мөнх-Эрдэнэ
 Номинцацрал
 Ундармаа
 Ариунсайхан
 Зөнбилэг
 Баянмөнх

2. Төрийн далбаа Төрийн сүлд

3. Хүн ам
 Хүн ам 1,400000000(нэг тэр бум дөрвөн зуун сая
,бүртгэгдсэн тоогоор) Энэ нь манай хүн амтай
харьцуулбал 1:498 өөрөөр хэлбэл 1монгол
ойролцоогоор 498 хятадтай дүйцэхнээ.Дэлхийн хүн
амын1/5-ийг эзэлдэг .Хятадын хүн ам нь зүүн урд
хэсэгээр буюу дулаан уур амьсгалтай тэгш газраараа
хүн ам ихтэй бөгөөд, баруун хэсгийн уулархаг
газраараа хүн ам цөөтөй.Хятадын ЗГ 1970-аад оноос
эхлэн хүн амын төрөлтийн бодлого хэрэгжүүлж
эхэлсэн бөгөөд 1979 оноос хот сууринд нэг, хөдөө
орон нутагт хоёроос дээшгүй хүүхэдтэй байхийг
зөвшөөрч өрхийн бүртгэлдээ

4.  зөвхөн зөвшөөрөгдсөн хүүхэдээ бүртгэж, тэр хүүхэд
нь л албан ѐсны бүртэлтэй ! иргэн байдаг байна,гэтэл
хөдөө нутагт бүртгэлд хамрагдаагүй үй олон хүн
байдаг ба гадаад дотоодын дөрвөгч
цагаачид,бүртгэлгүй хүмүүсийг тоолоод үзвэл
хятадын хүн ам дээрх тооноос хол давах юм. 56
үндэстэн ястантай,хүн амын 90,56% нь Хан үндэстэн
эзэлдэг.үлдсэн 9,44%ийг нь бусад жижиг үндэстнүүд
эзэлдэг үүнд: бидний мэддэгээс монгол, орос ,
солонгос, тай,төвд,уйгар,манж зэрэг үндэстнүүд хүн
амын тоогоор дээгүүрт ордог байна .

5. Газарзүйн байршил
 Азийн зүүн хэсэгт байралдаг, зүүн хэсэг нь номхон
далайгаар хүрээлэгдсэн, хийлийн урт нь 20000км, 15
улстай хил залгаа, хуурай газар нутгийн хэмжээ
9600000м2 дэлхийн газар нутгийн 1/15 эзэлдэг газар
нутгийн хэмжээгээрээ Орос, Канадын дараагаар ордог.
Цаг агаар хятад улс газар нутаг өргөн уудам цаг агаар
нь харилцан адилгүй ,зүүн хэсгэрээ салхи бороотой
бөгөөд ихэнх нутгаар өвөлдөө хуурай зундаа халуун
бөгөөд бороо хур ихтэй байдаг бөгөөд хойд өмнөд
зүгийн цаг агаарын зөрүү асар ихтэй.

6. Газарзүйн тогтоц
 Хятад улс дэлхийн бөмбөрцөгийн зүүн тал, Европ
Азийн эх газрын зүүн хэсэг, Номхон Ази тивийн нийт
талбайн 21.9%-г эзэлдэг. Азийн хамгийн том орон юм.
Дэлхийн 180 гаруй орны дотор Хятадын хуурай газрын
талбай Орос, Канадын дараа орж дэлхийд 3-р байр
эзэлдэг. Хятадын хуурай газрын хил 22 мянга гаруй
километр бөгөөд, 15 оронтой хил нийлж байна. Далайн
баруун эрэгт оршдог. Зүүн талаараа БНАСАУ-тай
хиллэж, өмнө
талаараа Вьетнам, Лаос, Мьянмартай хөршилж, баруу
н өмнө болон баруун
биеэрээ Энэтхэг, Бутан,Балба, Пакистан, Афганистант
ай хил нийлж, зүүн хойт хэсэг болон баруун хойт
хэсэгтээ Орос, Тажикистан, Кыргызстан,Казахстантай х
иллэдэг бөгөөд, хойт талаараа Монгол Улстай хиллэж
байна.

8.  Хятадын нутаг дэвсгэрийн хамгийн хойт үзүүр нь хойт
өргөргийн 53.31 градус хавийн Мүө Хе сууринаас
хойших Хэй Лунжян мөрний гол усан замын төв
шугамд хүрч, хамгийн өмнөт цэг нь хойт өргөргийн
4.15 градус хавийн Наньсагийн уртрагийн Зен Му
Аншад байдаг. Өмнөт хойт хоѐр зах нь хоорондоо 50
градусын зөрөөтэй. 5500 гаруй километрын зайтай.
Хойт хэсэг Хей Лун Жян муж цас мөсөөр хучигдаад
байхад өмнөт хэсгийн өмнөт тэнгисийн арлууд мөнх
халуун зунаараа байдаг. Хятадын нутаг дэвсгэрийн
хамгийн баруун зах нь зүүн уртрагийн 73.40 градус
хавийн Памирын өндөрлөгийн Узбекийн уулын аманд
байхад, хамгийн зүүн зах нь зүүн уртрагийн 135
градус хавийн Фу Юань шенд Yссүри мөрөн
болон Хэй Лун Жян мөрний гол усан замын уулзвар
дээр байдаг.

9.  Хятад улс өргөн уудам хуурай газартайгаас гадна мөн
маш их тэнгисийн усан хилтэй юм. Хойт талаасаа Бохайн
тэнгис, Шар тэнгис, Дорнод Хятадын тэнгис, Өмнөл
Хятадын тэнгис гээд дөрвөн тэнгис нийлж, Хятадын эх
газрыг зүүн хойт талаас нь баруун өмнө тал хүртэл
дугуйлан хүрээлж байдаг бөгөөд нийт талбай нь 4 сая 900
мянган хавтгай дөрвөлжин километр бөгөөд, Хятадын
хуурай газрын талбайн бараг тал хагастай тэнцдэг. Хятад
улс бол уул ихтэй орон, нутаг дэвсгэрийн нийт талбайн
33% гаруй нь уул, 26% нь өндөрлөг, 9.9% нь доворхог
нутаг, 18.8% нь хотгор газар, 12% нь тал газар юм.
Хятадын эх газрын тэнгисийн эрэг нийт 18 мянга гаруй
километр урт, хойт талаас Ялужян мөрний цутгалангаас
урагшааБей Лүнхе голын цутгаланд
хүрч, Япон, Филиппин, Малайз, Бруней, Индонез зэрэг
оронтой тэнгисээр алслагдаж байдаг.

10. Эдийн засаг
 1978 оноос хятад орон улс төрийн бодлогодоо
өөрчлөлт шинчлэл хийж нээлттэй улс орон болсоноор
хятадын ЭЗ сүүлийн 30-н жилийн дотор хурдацтай
хөгжиж өнөөдрийн энэ үсэрэнгүй хөгжилд хүрсэн.Өмнө
нь газар тариалан цагаан будаа, үр тариа, хөвөн
даавуу гэх мэт бүтээгдэхүүн гололдог байсан бол
сүүлийн жилүүдэд машин тоног төхөөрөмж , цахилгаан
барааны үйлдвэрлэл эрчимтэй хөгжисөн.Одоо Хятад
улсын гадаад валютын нөөц нь
19,000000000000(19триллион)ам.долларт хүрээд
байгаа бөгөөд (манай улсын гадаад валютын нөөц нэг
тэрбум ам.доллар)хятад улсын ДНБ-ны өсөлт нь жилд
10 орчим хувиар хурдацтай өсөж 2008 оны байдлаар
3170 ам.долларт хүрсэн байна.

11. Аж үйлдвэр
 1949 онд БНХАУ болон тунаглаж,энэ үеэс эхлэн аж
үйлдвэр эрчимтэй хөгжин орчин шинэ шатанд
орсон(Хятад , Монгол, Вьетнам, гэх азийн орнууд тухайн
үеийн ЗХУ-н ачаар гол гол үйлдвэрүүдээ барьж байгуулж
байсан). товчхондоо 1958-1979оны хооронд Хятад улс
ЭЗ, Аж үйлдвэр газар тариалан бүх талаараа уруудаж
зарим нэг эх сурвалжуудад Маозидун бүхнийг эрчмтэй
бүтээх гэж (зам гүүр барилгажилт зэрэг нь хэмжээний
хөрөнгө шаардаж байсан )улсын эдийн засгийг хүнд
байдалд оруулсан гэдэг.ингээд 1978 оноос буюу Дин шао
пин reform and opening-up (reform and opening to the
outside world) хийснээр жинхэхэ хөгжлийнхөө замд
орсоон.

12. Газар тариалан
 Хятад бол газар тариалангийн орон бөгөөд бүхий л
ургамал эм тариа хүнсний ногоог тариж ургуулж чаддаг
ард түмэн юм.
 Хятадын засгийн газар ,газар тариалан түүний ургацыг
маш чухал анхаардаг бөгөөд түүний хэрээр хөрөнгө
оруулалт сайн хийдэг байна.Жишээ болгоод
сонирхуулхад 60 оны өлсгөлөнгийн дараа тариачидын
сэтгэхгүйг өөрчилж ахиж хэзээч өлсөхгүйн тулд зөвхөн
бид өөрсдөө л хийж бүтээж шаргуу хөдөлмөрлөх ѐстой
гэдгийг ард түмний тархинд гүн суулгаж өгсөн бөгөөд энэ
үед хүмүүс ургацаа хэрхэн жирийн хэмжээнээс илүү том
болгох талаар бодож идвэхтэй бордож шаргуу
хөдөлмөрлөж эхлэв

13. Аялал зуучлал
 Гадаадын жуулчдад Хятадын аялал жуулчлалын эх
баялагыг нэн сайн сурталчлан танилцуулахын тєлєє
Хятадын аялал жуулчлалын арбыг удирдах vндэсний
газар 1992 оноос эхлэн адил бус зан vйл газар
нутагтай танилцан жуулчлахаар гол болгосон аялал
жуулчлалын гол сэдэв тасраагvй дэвшvvлж, аялал
жуулчлалын цогц vйл ажиллага болон аялал
жуулчлалын шилдэг зам шугам гаргаж, мєн онцлогт
аялал жуулчлалын агуулга болон тvvнээ гадаадад
сурталчлах vйл ажиллагаа зохиож ирсэн байна