1. บทที่ ๕
กฎหมายการศึก ษาแห่ง ชาติ
วัต ถุป ระสงค์ป ระจำา บท
เมื่อนิสิตศึกษาแล้วสามารถ
๑. อธิบายถึงกฎหมายการศึกษาของไทยตั้งแต่อดีตถึง
ปัจจุบันได้
๒. เข้าใจความหมายของแผนการศึกษาแห่งชาติได้
๓. เข้าใจความหมายของแผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติได้
๔. นำากระบวนการของกฎหมายสู่การปฏิบัติในชีวิตความ
เป็นครูได้
๕. วิเคราะห์สาเหตุของการปรับปรุงกฎหมายการศึกษาของ
ชาติแต่ละฉบับได้
เนื้อ หาประจำา บท
1. สรุปสาระสำาคัญกฎหมายการศึกษาแห่งชาติตั้งแต่อดีต-
ปัจจุบัน
๒. แผนการศึกษาแห่งชาติ ฉบับที่ ๑ (๒๕๐๔-๒๕๑๒)
๓. แผนการศึกษาแห่งชาติ ฉบับที่ ๒ (๒๕๑๒-๒๕๒๐)
๔. แผนการศึกษาแห่งชาติ ฉบับที่ ๓ (๒๕๒๑-๒๕๓๔)
๕. แผนการศึกษาแห่งชาติ ฉบับที่ ๔ (๒๕๓๕-๒๕๔๔)
๖. แผนการศึกษาแห่งชาติ ฉบับที่ ๕ (๒๕๕๔-๒๕๕๑)
๗. แผนการศึกษาแห่งชาติ ฉบับที่ ๖ (๒๕๕๒-๒๕๕๙)
ความนำา
แผนการศึกษาแห่งชาติ หมายถึง แผนงานหลักในการ
จัดการศึกษาของชาติ ส่วนแผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ หมาย
ถึง แผนกำาหนดทิศทาง และขอบเขตในการพัฒนาการศึกษาของ
ชาติ ซึ่งสอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ หลัง
ที่ได้มีการปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. ๒๔๗๕ รัฐบาลใน
ระบอบประชาธิปไตยแต่ละคณะต่างก็ได้พยายามทำานุบำารุงและ

2. 86
พัฒนาการศึกษาตลอดมา และได้มีการประกาศใช้แผนการศึกษา
แห่งชาติ เพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาด้านการศึกษาขึ้น นับแต่มี
การเปลี่ยนแปลงการปกครองมา ได้มีการใช้แผนการศึกษาแห่ง
ชาติตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน มีแผนการศึกษาแห่งชาติก่อนรัชกาลที่
๙ จำานวน ๓ ฉบับ ได้แก่ แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.
๒๔๗๕-๒๔๗๙ แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๔๗๙-๒๔๙๔
และแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๔๙๔-๒๕๐๓ สำาหรับแผนการ
ศึกษาแห่งชาติที่ประกาศใช้ในรัชกาลที่ ๙ (รัชกาลปัจจุบัน) มีอีก
๓ ฉบับ ประกอบด้วย ฉบับที่ ๑ ใช้ในปี พ.ศ. ๒๕๐๔-๒๕๐๙
(ตามหลักฐานในราชกิจจานุเบกษา ฉบับพิเศษ เล่ม ๗๗ ตอนที่
๘๖ วันที่ ๒๐ ตุลาคม ๒๕๐๓ หน้า ๑ เป็นการประกาศใช้ให้
สอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑)
ฉบับที่ ๒ ใช้ในปี พ.ศ. ๒๕๑๒-๒๕๒๐ ได้ประกาศ ณ วันที่ ๒๐
มกราคม พ.ศ. ๒๕๑๒ ฉบับที่ ๓ ใช้ในปี พ.ศ. ๒๕๒๑-๒๕๓๔ ได้
ประกาศ ณ วันที่ ๓๑ มีนาคม พุทธศักราช ๒๕๒๐ ฉบับที่ ๔ ใช้ใน
ปี พ.ศ. ๒๕๓๕-๒๕๔๔ ได้ประกาศ ณ วันที่ ๑๐ มิถุนายน
พุทธศักราช ๒๕๓๕ ฉบับที่ ๕ เป็นการปฏิรูปการศึกษาครั้งใหญ่
ของไทย จึงได้มีพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒
แต่เมื่อประกาศใช้พระราชบัญญัติการศึกษาแล้ว แต่เป็นระยะที่
ปฏิรูปการศึกษาไทยครั้งใหญ่ดังกล่าวนั้น จึงทำาให้ใช้พระราช
บัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ ทันทีมิได้ จึงได้มีการ
ปรับปรุงแก้ไขให้สอดคล้องกับสภาพความเป็นจริง จึงนำาพระราช
บัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ ไปปรับปรุง จนทำาให้พระ
ราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติใช้ในปี พ.ศ. ๒๕๔๒ แก้ไขเพิ่มเติม
พ.ศ. ๒๕๔๕ ที่ใช้ในปัจจุบัน จึงมีแผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ
พ.ศ. ๒๕๔๕-๒๕๕๙ ขึ้นในสมัยรัฐบาลพันตำารวจโท ทักษิณ ชิน
วัตร พอสมัยของนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ เป็นนายกรัฐมนตรีได้
ปรับปรับปรุงแผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.
๒๕๔๕-๒๕๕๙ เพื่อใช้ตั้งแต่การศึกษา ๒๕๕๒-๒๕๕๙ ถ้าจะนับ
รวมตามที่กล่าวมาจะมีแผนการศึกษาแห่งชาติในรัชกาลปัจจุบัน
จำานวน ๖ ฉบับดังกล่าว
และที่สำาคัญในการพัฒนาการศึกษาไทยต้องให้เป็นการ
พัฒนาควบคู่ไปกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ในบท
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

3. 87
เรียนนี้จะนำาสาระสำาคัญของแผนการศึกษาของชาติมาไว้เพียง
เล็กน้อยเท่านั้น เพื่อเป็นพื้นฐานในการศึกษาค้นคว้าต่อไป
๑. สรุป สาระสำา คัญ กฎหมายการศึก ษาแห่ง ชาติ
ตั้ง แต่อ ดีต -ปัจ จุบ ัน
๑.๑ แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๔๗๕ ในแผนการ
ศึกษาฉบับนี้เน้นให้การศึกษา ๓ ส่วน คือ จริยศึกษา เป็นการ
อบรมศีลธรรมอันดีงาม พุทธิศึกษา ให้ปัญญาความรู้ และพลศึกษา
เป็นการฝึกหัดให้เป็นผู้มีร่างกายสมบูรณ์
๑.๒ แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๔๗๙ ในสมัย พลเอก
พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) เป็นนายกรัฐมนตรี
แผนการศึกษาฉบับนี้ได้ปรับปรุงมาจากแผน ปี พ.ศ.๒๔๗๕
เนื่องจากว่าแผนการศึกษาฉบับปี ๒๔๗๕ นั้นมีระยะเวลาในการ
ศึกษาสามัญยาวเกินสมควร คือต้องเรียนสายสามัญ ๑๒ ปี และยัง
ต้องเข้าเรียนต่อสายวิสามัญอีก แผนการศึกษา ๒๔๗๙ นี้กำาหนด
ระยะเวลาของการเรียนชั้นประถมศึกษาเพียง ๔ ปี ทั้งนี้ เป็นเพราะ
ต้องการเร่งรัดให้ประชาชนสำาเร็จการศึกษาภาคบังคับถึงกึ่งหนึ่ง
โดย เร็วโดยปรับปรุงให้เหมาะสมกับกาลสมัยมากขึ้น แต่ยังคงเน้น
ให้การศึกษาทั้ง ๓ ด้าน
๑.๓ แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๔๙๔ สมัย จอมพล
ป.พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี ในแผนนี้ได้เพิ่ม หัตถกรรม คือ
การฝึกหัดอาชีพและการประกอบอาชีพเข้ามาอีกรวมเป็น ๔ ส่วน
จึงเป็นองค์สี่แห่งการศึกษาคือ พุทธิศึกษา จริยศึกษา พลศึกษา
และหัตถศึกษา(ได้อิทธิพลปรัชญาการศึกษาแบบอเมริกัน) และได้
มีการกล่าวถึงการศึกษาพิเศษและการศึกษาผู้ใหญ่ด้วย แผนการ
ศึกษาฉบับนี้ได้ยกฐานะกองโรงเรียนประชาบาลในกรมสามัญ
ศึกษาขึ้นเป็นกรมประชาศึกษา เพื่อทำาหน้าที่เกี่ยวกับการศึกษา
ผู้ใหญ่และการศึกษาพิเศษ นอกจากนี้ยังมีความพยายามขยาย
การศึกษาภาคบังคับเป็น ๗ ปีอีกด้วย
๑.๔ แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๐๓ สมัยจอมพล
สฤษดิ์ ธนะรัชต์ เป็นนายกรัฐมนตรี แผนนี้ได้นำาเอาแผนการศึกษา
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

4. 88
ชาติ พ.ศ.๒๔๙๔ มาปรับปรุงใหม่ เพื่อสนองความต้องการของ
สังคมและบุคคล โดยให้สอดคล้องกับการปกครองประเทศ แผนนี้
ร่างโดยคณะกรรมการ ๗๗ คนจากหลายสาขาอาชีพโดยมี หม่อม
หลวง ปิ่น มาลากุล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาในขณะนั้นเป็น
ประธาน จากแผนฯนี้ได้ขยายการศึกษาภาคบังคับเป็น ๗ ปี จัด
เน้นให้การศึกษา ๔ ส่วน และได้จัดระบบการศึกษา เป็น ๗:๓:๒
(ประถม ๗ ปี (ศึกษาภาคบังคับ) มัธยมต้น ๓ ปี มัธยมปลาย ๒ ปี)
แผนนี้มีอายุการใช้ยาวนานที่สุดถึง ๑๖ ปี
๑.๕ แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๑๒ สมัยจอมพล
ถนอม กิตติขจร เป็นนายกรัฐมนตรี พระบาทสมเด็จพระปรมินทรม
หาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศ
ว่า
โดยที่เป็นการสมควรให้คณะบุคคลหรือเอกชนได้มีส่วนร่วมใน
การให้การศึกษาแก่กุลบุตรกุลธิดาในระดับชั้นอุดมศึกษาได้ด้วย
จึงจำา เป็นต้องแก้ไขเพิ่มเติมความใน ๒๓. แห่งประกาศเรื่อง
แผนการศึกษาแห่งชาติเสียใหม่ให้สอดคล้องด้วยวัตถุประสงค์ดัง
ว่านี้ จึงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ยกเลิกความใน ๒๓
แห่งประกาศเรื่อง แผนการศึกษาแห่งชาติ ซึ่งประกาศ ณ วันที่ ๒๐
ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๐๓ และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน
“๒๓. การจัดให้มีสถานศึกษานั้น รัฐใช้วิธีแบ่งแรง คือ
รัฐจัดเองบ้าง และส่งเสริมให้คณะบุคคลหรือเอกชนจัด
บ้าง”
ทั้งนี้ ตั้งแต่วันที่ ๒๐ มกราคม พ.ศ. ๒๕๑๒ เป็นต้นไป
๑.๖ แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๒๐ สมัยพลเอก
เกรียงศักดิ์ ชมะนันท์ เป็นนายกรัฐมนตรี ในแผนนี้ต้องการ
ปรับปรุงแผนการศึกษาให้สนองความต้องการและการ
เปลี่ยนแปลงใน สังคม เพื่อสามารถอบรมพลเมืองให้ตระหนักและ
เห็นคุณค่าของการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหา
กษัตริย์เป็นประมุข จัดระบบการศึกษาเป็น ๖:๓:๓ โดยได้ลดชั้น
ประถมลง ๑ ปี และเพิ่มชั้นมัธยมปลาย ๑ ปี เท่าระบบปัจจุบัน แต่
เวลาเรียนยังเป็น ๑๒ ปี แผนการศึกษาฉบับนื้ยังได้ให้ความสำาคัญ
กับการศึกษานอกระบบโรงเรียนเป็นพิเศษ อีกด้วย แผนการศึกษา
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

5. 89
แห่งชาติ ๒๕๒๐ นี้ ทำาให้เกิดการเปลี่ยนแปลงระบบบริหารประถม
ศึกษาครั้งใหญ่
๑.๗ แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๓๕ ประกาศโดย
นายอานันท์ ปันยารชุน นายกรัฐมนตรีในสมัยนั้น แผนนี้ได้
ปรับปรุงมาจากแผนการศึกษา พ.ศ.๒๕๒๐ เพื่อให้ระบบการศึกษา
สนองตอบความต้องการและความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นใน สังคม
ไทยอย่างรวดเร็ว และสร้างความสมดุลในการพัฒนาประเทศทั้ง
ด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จัดการศึกษาในระบบ ๖:๓:๓ โดยมุ่ง
จัดการศึกษาที่เน้นการพัฒนาบุคคลใน ๔ ด้านอย่างสมดุลและ
กลมกลืนกัน คือ ด้านปัญญา ด้านจิตใจ ด้านร่างกาย และด้าน
สังคม ตลอดจนมีความรู้และทักษะในการประกอบอาชีพและ
สามารถพึ่งตนเองได้
๑.๘ แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๔๕-๒๕๕๙ โดย
สำานักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ สำานักนายกรัฐมนตรี
โดยมี ศาสตราจารย์ ดร.สิปปนนท์ เกตุทัต เป็นประธาน
อนุกรรมการ ในสมัยที่ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตรเป็นนายกรัฐมนตรี
เรื่องสำาคัญที่ครูทุกคนจำาได้ในแผนนี้ คือสอนให้นักเรียน เก่ง ดี มี
สุข
วัตถุประสงค์ ๑ : พัฒนาคนอย่างรอบด้าน และสมดุลเพื่อ
เป็นฐานหลักของการพัฒนา
แนวนโยบายเพื่อดำาเนินการ ๑ : การพัฒนาทุกคนตั้งแต่
แรกเกิดจนตลอดชีวิตให้มีโอกาสเข้าถึงการเรียนรู้
แนวนโยบายเพื่อดำาเนินการ ๒ : การปฏิรูปการเรียนรู้เพื่อ
พัฒนาผู้เรียนตามธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพ
แนวนโยบายเพื่อดำาเนินการ ๓ : การปลูกฝังและเสริมสร้าง
ศีลธรรม คุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และคุณลักษณะที่พึง
ประสงค์ในระบบวิถีชีวิตที่ดีงาม
แนวนโยบายเพื่อดำาเนินการ ๔ : การพัฒนากำาลังคนด้าน
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อการพึ่งพาตนเอง และเพิ่ม
สมรรถนะการแข่งขันในระดับนานาชาติ
วัตถุประสงค์ ๒ : สร้างสังคมไทยให้เป็นสังคมคุณธรรม
ภูมิปัญญา และการเรียนรู้
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

6. 90
แนวนโยบาย เพื่อดำาเนินการ ๕ : การพัฒนาสังคมแห่งการ
เรียนรู้เพื่อสร้างเสริมความรู้ ความคิด ความประพฤติ และคุณธรรม
ของคน
แนวนโยบายเพื่อดำาเนินการ ๖ : การส่งเสริมการวิจัยและ
การเรียนรู้ของสังคมไทย
แนวนโยบายเพื่อดำาเนินการ ๗ : การสร้างสรรค์ ประยุกต์ใช้และ
เผยแพร่ความรุ้และการเรียนรู้ภูมิปัญญาและการเรียนรู้
วัตถุประสงค์ ๓ : เพื่อพัฒนาสภาพแวดล้อมของสังคมเพื่อ
เป็นฐานในการพัฒนาคน และสร้างสังคมคุณธรรม ภูมิปัญญาและ
การเรียนรู้
แนวนโยบายเพื่อดำาเนินการ ๘ : การส่งเสริมและ
สร้างสรรค์ทุนทางสังคม วัฒนธรรม ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม บน
ฐานของศาสนาภูมิปัญญาท้องถิ่น/ไทย
แนวนโยบายเพื่อดำาเนินการ ๙ : การจำากัด ลด ขจัดปัญหา
ทางโครงสร้างที่ก่อให้เกิดและ/หรือคงไว้ซึ่งความยากจน ขัดสน
ด้อยทั้งโอกาสและศักดิ์ศรีของคนและสังคมไทย เพื่อสร้างความ
เป็นธรรมในสังคม
แนวนโยบายเพื่อดำาเนินการ ๑๐ : การพัฒนาเทคโนโลยี
เพื่อการศึกษาและการพัฒนาประเทศ
แนวนโยบายเพื่อดำาเนิน การ ๑๑ : การจัดระบบทรัพยากร
และการลงทุนทางการศึกษา ศาสนา ศิลปะ และวัฒนธรรมเพื่อ
พัฒนาคนและสังคมไทย
๑.๙ แผนการศึกษาแห่งชาติ ฉบับที่ ๙ (ฉบับปรับปรุง)
พ.ศ. ๒๕๕๒-๒๕๕๙ เสนอโดย นายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์
อดีตรมว.ศึกษาธิการ นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ เป็นนายกรัฐมนตรี
เป็นการปรับปรุงแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๕-๒๕๕๙ ที่
ใช้มาแล้วครึ่งทางและยังเหลือระยะเวลาอีกกว่า ๗ ปี
๒. แผนการศึก ษาแห่ง ชาติ ฉบับ แรก (พ.ศ. ๒๕๐๔ –
๒๕๑๒)
ดังกล่าวแล้วแต่ตอนต้นว่า ในบทเรียนนี้จะกล่าวถึง
แผนการศึกษาแห่งชาติตั้งแต่สมัยรัชกาลปัจจุบันเป็นต้นไป ซึ่ง
การประกาศใช้แผนการศึกษาแห่งชาติฉบับที่ ๑ นั้น ได้ประกาศ
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

7. 91
ใช้เมื่อวันที่ ๒๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๐๓ แต่ให้ใช้ในปีถัดไปคือตั้งแต่
วันที่ ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๐๔ เป็นต้นไป กล่าวคือใช้ในปีการ
ศึกษาถัดไปนั้นเอง ตามสำาเนาประกาศดังนี้
สำาเนา
ประกาศ
เรื่อง แผนการศึกษาแห่งชาติ
---------------
ในพระปรมาภิไธย
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
สังวาลย์
ผู้สำา เร็จราชการแทนพระองค์
โดยที่สภาการศึกษาแห่งชาติ ได้พิจารณาวางแผนการ
ศึกษาแห่งชาติ เพื่อให้เหมาะสมแก่กาลสมัย ซึ๋งคณะรัฐมนตรีได้
พิจารณาให้ความเห็นชอบแล้ว จึงมีพระบรมราชโองการให้ใช้
แผนการศึกษาดังกล่าวแนบท้ายนี้ เป็นแผนการศึกษาแห่งชาติ
ทั้งนี้ ตั้งแต่วันที่ ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๐๔ เป็นต้นไป
ประกาศ ณ วันที่ ๒๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๐๓ เป็นปีที่ ๑๕
ในรัชกาลปัจจุบัน
ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ
จอมพล ส.ธนะรัชต์
นายกรัฐมนตรี
หมายเหตุ คัดจากราชกิจจานุเบกษา ฉบับพิเศษ เล่ม ๗๗
ตอนที่ ๘๖ วันที่ ๒๐ ตลุาคม ๒๕๐๓
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

8. 92
หน้า ๑)
๓. แผนการศึก ษาแห่ง ชาติ ฉบับ ที่ ๒ (พ.ศ. ๒๕๑๒ -
๒๕๒๐)
เนื่องจากมีคณะบุคคลหรือเอกชนได้มีส่วนร่วมในการ
ให้การศึกษาแก่กุลบุตรกุลธิดาในระดับชั้นอุดมศึกษาได้ด้วย จึง
จำาเป็นต้องแก้ไขเพิ่มเติมเพื่อให้แผนการศึกษาแห่งชาติสอดคล้อง
ด้วยวัตถุประสงค์ที่กล่าวไว้ข้างต้น จึงทำาให้เกิดแผนการศึกษา
แห่งชาติ ฉบับที่ ๒ ขึน ดังนี้
้
แผนการศึก ษาแห่ง ชาติ
---------------
ความมุ่ง หมาย
--------------
๑. รัฐมีความมุ่งหมายให้พลเมืองทุกคน ได้รับการศึกษาตาม
ควรแก่เอกัตภาพ เพื่อเป็นพลเมืองดี มีศีลธรรมและวัฒนธรรม มี
ระเบียบวินัย มีความรับผิดชอบ มีสขภาพสมบูรณ์ มีจิตใจเป็น
ุ
ประชาธิปไตย มีความรู้ความสามารถที่จะประกอบอาชีพและ
ทำาคุณประโยชน์แก่ประเทศชาติ
๒. กุลบุตรกุลธิดาพึงได้รับการศึกษาอยู่ในโรงเรียนจนอายุ
๑๕ ปี บริบูรณ์เป็นอย่างน้อย
๓. กุลบุตรกุลธิดาพึงขวนขวายหาความรู้และประสบการณ์
อันจะเป็นประโยชน์แก่การงานของตนสืบไปในภายหน้า
๔. ในการจัดการศึกษานั้น ให้จัดการศึกษาเพื่อสนองความ
ต้องการของสังคม และบุคคล โดยให้สอดคล้องกับแผนเศรษฐกิจ
และแผนการปกครองประเทศ เช่น จัดให้มี
ก. จริยศึกษา ให้มีศีลธรมและวัฒนธรรม มีหิริ
โอตตัปปะ เห็น แก่ประโยชน์ส่วนรวมยิ่งกว่าประโยชน์ส่วนตัว
ข. พลศึกษา ให้มีสุขภาพสมบูรณ์ทั้งทางกายและทาง
จิต กับทั้งมีนำ้าใจเป็นนักกีฬา
ค. พุทธิศึกษา ให้มีความรู้วิชาการ ปัญญา เพื่อการ
ดำารงชีวิต
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

9. 93
ง. หัตถศึกษา ให้มีกิจนิสัยและความขยันหมั่นเพียรใน
การใช้มือปฏิบัติงาน เพื่อเป็นรากฐานของการประกอบสัมมาอาชีพ
ระดับ การศึก ษา
๕. การศึกษาแบ่งออกเป็น ๔ ระดับ ดังนี้
ก. อนุบาลศึกษา
ข. ประถมศึกษา
ค. มัธยมศึกษา
ง. อุดมศึกษา
๖. อนุบาลศึกษา ได้แก่ การอบรมเบื้องต้นเพื่อให้กุลบุตร
กุลธิดาพร้อมที่จะรับการศึกษาระดับประถมศึกษาต่อไป
๗. ประถมศึกษา ได้แก่ การศึกษาซึ่งมุ่งหมายจะสร้างเสริม
พัฒนาการของเด็ก ด้วยการอบรมสั่งสอนขั้นมูลฐาน อันเป็นทาง
นำา ไปสู่การเรียนรู้และการปฏิบัติ แบ่งออกเป็นสองประโยค คือ
ประโยคประถมศึกษาตอนต้น ๔ ชั้น และประโยคประถม ศึกษา
ตอนปลาย ๓ ชั้น
๘. มัธยมศึกษา ได้แก่ การศึกษาที่อาศัยประถมศึกษาเป็นพื้น
ฐาน มุ่งหมายจะสำารวจและส่งเสริมความสนใจและความถนัดตาม
ธรรมชาติของเด็ก เพื่อให้ได้มีความรู้และทักษะอันเพียงพอแก่การ
ประกอบอาชีพ หรือให้ได้มีพื้นฐานความรู้อันจำาเป็นแก่การดำารง
ชีวิตหรือเพื่อการศึกษาที่สูงขึ้น แบ่งออกเป็น ๒ ประโยค คือ
ประโยคมัธยมศึกษาตอนต้น และประโยคมัธยมศึกษาตอนปลาย
แต่ละประโยคไม่เกิน ๓ ชั้น
๙. อุดมศึกษา ได้แก่ การศึกษาวิชาชีพหรือวิชาการชั้นสูง
และการวิจัยในมหาวิทยาลัยหรือในสถาบันชั้นสูงอื่น ๆ
ระบบโรงเรีย น
๑๐. อนุบาลศึกษา เป็นการศึกษาก่อนการศึกษาบังคับ อาจ
จัดโรงเรียนอนุบาลที่มี ๒ ชั้น หรือ ๓ ชั้น หรือจัดชั้นเด็กเล็ก ๑ ชั้น
ในโรงเรียนประถมศึกษา
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

10. 94
๑๑. ประถมศึกษาเป็นการศึกษาเบื้องต้นที่กุลบุตรกุลธิดาโดย
ทั่วไปพึงได้รับอาจจัดสอนประโยคประถมศึกษาตอนต้น และ
ประโยคประถมศึกษาตอนปลาย รวมในโรงเรียนเดียวกันหรือแยก
กันก็ได้
๑๒. มัธยมศึกษา เป็นการศึกษาระดับที่พึงคำานึงถึงเอกัตภาพ
จึงจัดเป็นสายสามัญ เพื่อให้พื้นความรู้ทั่วไปบ้าง และสายอาชีพ
เพื่อให้ความรู้และทักษะในการประกอบอาชีพบ้าง อาจจัดสอน
ประโยคมัธยมศึกษาตอนต้น และประโยคมัธยมศึกษาตอนปลาย
รวมในโรงเรียนเดียวกัน หรือแยกกันก็ได้
๑๓. การจัดสายสามัญนั้น ให้มีชั้นในประโยคมัธยมศึกษา
ตอนต้น ๓ ชั้น ประโยคมัธยมศึกษาตอนปลาย ๒ ชั้น รับช่วงติดต่อ
กันไป เมื่อจบประโยคมัธยมศึกษาตอนต้นหรือตอนปลายแล้ว ให้มี
ความรู้และทักษะในการประกอบอาชีพบ้าง และเมื่อจบประโยค
มัธยมศึกษาตอนปลายแล้ว ให้มีความรู้อันเป็นมาตรฐานที่จะสมัคร
เข้าศึกษาในระดับอุดมศึกษา
๑๔. การจัดสายอาชีพนั้น ทั้งประโยคมัธยมศึกษาตอนต้น
และประโยคมัธยมศึกษาตอนปลาย แต่ละประโยคอาจจัดเป็น ๑
ชั้น ๒ ชั้น หรือ ๓ ชั้น โดยคำานึงถึงลักษณะของวิชาชีพเป็นสำาคัญ
เฉพาะบางวิชาอาจจัดชั้นในประโยคมัธยมศึกษาตอนปลายรับช่วง
จากประโยคมัธยมศึกษาตอนต้นติดต่อกันไปก็ได้
๑๕. กำา หนดระบบชั้น และอายุมาตรฐานของกุลบุตรกุลธิดา
ที่พึงศึกษาในชั้นต่าง ๆ นั้น ปรากฏในแผนภูมิข้างท้ายนี้
การศึก ษาบัง คับ
๑๖. การศึกษาบังคับ ได้แก่ การศึกษาที่มีกฎหมายบังคับให้
กุลบุตรกุลธิดาทุกคนเรียนอยู่ใน
โรงเรียนจนกว่าจะพ้นเกณฑ์บังคับรัฐพึงขยายการศึกษาบังคับให้
สูงขึ้นเป็นระยะตามกำาลังทางเศรษฐกิจ เพื่อให้มาตรฐานความรู้
เบื้องต้นของพลเมืองสูงขึ้น
๑๗. การศึกษาบังคับในสถานศึกษาของรัฐจะต้องจัดให้โดย
ไม่เก็บค่าเล่าเรียนรัฐพึงช่วยเหลือให้ได้มีอุปกรณ์การศึกษาอบรม
ตามควร
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

11. 95
๑๘. รัฐพึงจัดการศึกษาสงเคราะห์ให้แก่กุลบุตรกุลธิดาที่ได้
รับการยกเว้นจากการศึกษาบังคับ
แนวจัด การศึก ษา
๑๙. รัฐพึงส่งเสริมและบำารุงการศึกษา โดยถือว่าการศึกษามี
ความสำาคัญในระดับแรกแห่งกิจการของรัฐ
๒๐. การจัดระบบการศึกษาเป็นหน้าที่ของรัฐโดยเฉพาะ
สถานศึกษาทั้งปวงย่อมอยู่ภายใต้การควบคุมดูแลของรัฐ
๒๑. รัฐพึงจัดการให้สถานศึกษาขั้นอุดมศึกษาดำา เนิน
กิจการของตนเองได้ภายในขอบเขตที่กฎหมายบัญญัติ
๒๒. รัฐเป็นผู้จัดการฝึกหัดครูและพึงสนับสนุนการฝึกหัดครู
เป็นพิเศษ เพื่อให้สถานศึกษาต่างๆ มีครูผู้ทรงคุณวุฒิสามารถ
ให้การศึกษาได้ผลสมบูรณ์ สมความมุ่งหมายตามแผนการศึกษา
แห่งชาติ
๒๓. การจัดให้มีสถานศึกษานั้น รัฐใช้วิธีแบ่งแรง คือ รัฐจัด
เองบ้าง และส่งเสริมให้คณะหรือเอกชนจัดบ้าง
๒๔. รัฐพึงส่งเสริมโรงเรียนราษฎร์ และอุดหนุนตามระเบียบ
ที่กำา หนดไว้
๒๕. รัฐพึงสนับสนุนอาชีวศึกษาอย่างกว้างขวาง และให้
สอดคล้องกับภาวะทางเศรษฐกิจของชาติ
๒๖. รัฐพึงสนับสนุนการศึกษาผู้ใหญ่ เพื่อประโยชน์แก่
ผู้ใหญ่ที่ไม่มีโอกาสได้รับการศึกษาขณะที่อยู่ในวัยเล่าเรียน หรือ
ที่ประสงค์จะศึกษาเพิ่มเติมเพื่อประกอบการอาชีพให้ได้ผลดียิ่งขึ้น
หรือทีอยู่ในสภาพซึ่งไม่อาจรับการศึกษาได้ตามปกติ
่
๒๗. รัฐพึงสนับสนุนการวิจัยในทางศิลปวิทยาสาขาต่าง ๆ
๒๘. รัฐให้ทุนเล่าเรียนแก่นักเรียนตามระเบียบที่กำาหนดไว้
เพื่อส่งเสริมให้ได้เรียนตามสมควรแก่เอกัตภาพ
๒๙. สถานศึกษาทั้งปวงพึงใช้ผู้สอนที่มีวุฒิหรือความ
ชำานาญที่เหมาะสมแก่ประเภทและระดับของการศึกษา
๓๐. รัฐมีอำานาจหน้าที่ควบคุมแนะนำา และตรวจสอบการ
ศึกษาในสถานศึกษาตามระเบียบที่กำาหนดไว้
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

12. 96
แผนภูม ิร ะบบการศึก ษา
อุดมศึกษา
ระดับสูงกว่าปริญญาตรี
อุดมศึกษา
ระดับปริญญาตรีและตำ่า
การศึกษานอกโรงเรียน
๑๒-๑ ๑๕-๑
มัธยมศึกษาตอนต้น
การศึกษาสง
๗
การศึกษา
เคคราะห์
มัธยมศึกษาตอน พิเศษ
๔
ปลาย การศึกษาสง
๖-๑๑
การศึกษา
ประถมศึกษา
เคคราะห์
๑๒-
๑๔
พิเศษ
๓-๕
การศึกษาก่อนประถมศึกษา
ประมาณ
อายุโดย
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

13. 97
สำาเนา
ประกาศ
เรื่อ ง แผนการศึก ษาแห่ง ชาติ ฉบับ ที่ ๒
----------------
(พระปรมาภิไธย) ภูมิพลอดุลยเดช ปร.
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรม
ราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศว่า
โดยที่เป็นการสมควรให้คณะบุคคลหรือเอกชนได้มีส่วนร่วม
ในการให้การศึกษาแก่กุลบุตรกุลธิดาในระดับชั้นอุดมศึกษาได้
ด้วย จึงจำา เป็นต้องแก้ไขเพิ่มเติมความใน ๒๓. แห่งประกาศเรื่อง
แผนการศึกษาแห่งชาติเสียใหม่ให้สอดคล้องด้วยวัตถุประสงค์ดัง
ว่านี้
จึงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ยกเลิกความใน
๒๓. แห่งประกาศเรื่อง แผนการศึกษาแห่งชาติ ซึ่งประกาศ ณ วัน
ที่ ๒๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๐๓ และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน
“๒๓. การจัดให้มีสถานศึกษานั้น รัฐใช้วิธีแบ่งแรง คือ รัฐจัด
เองบ้าง และส่งเสริมให้คณะบุคคลหรือเอกชนจัดบ้าง”
ทั้งนี้ ตั้งแต่วันที่ ๒๐ มกราคม พ.ศ. ๒๕๑๒ เป็นต้นไป
ประกาศ ณ วันที่ ๒๐ มกราคม พ.ศ. ๒๕๑๒ เป็นปีที่ ๒๔ ใน
รัชกาลปัจจุบัน
ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ
จอมพล ถนอม กิตติขจร
นายกรัฐมนตรี
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

14. 98
๔. แผนการศึก ษาแห่ง ชาติ ฉบับ ที่ ๓
(๒๕๒๑-๒๕๓๔)
เนื่องจากแผนการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๐๓
และแผนการศึกษาแห่งชาติ ฉบับที่ ๒ พุทธศักราช ๒๕๑๒
ไม่อาจสนองความต้องการอันจำาเป็นของสังคมไทยใน
ปัจจุบันได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงจำาเป็นต้องปรับปรุง
แผนการศึกษาแห่งชาติให้สนองความต้องการและการ
เปลี่ยนแปลงในสังคมที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ดังนั้นสภาการ
ศึกษาแห่งชาติจึงเสนอแผนการศึกษาแห่งชาติ
พุทธศักราช ๒๕๒๐ ขึน เพื่อให้เป็นแนวทางในการจัดการ
้
ศึกษาของรัฐ ดังนี้
หมวดที่ ๑ ว่า ด้ว ยความมุ่ง หมาย ตามนัยแห่ง
แผนการศึกษาแห่งชาติ ฉบับนี้ การศึกษาเป็นกระบวนการ
ต่อเนื่องกันตลอดชีวิต เพื่อมุงสร้างเสริมคุณภาพของ
่
พลเมืองให้สามารถดำา รงชีวิตและทำาประโยชน์แก่สังคม
โดยเน้นการศึกษาเพื่อสร้างเสริมความอยู่รอดปลอดภัย
ความมั่นคงและความผาสุกร่วมกันในสังคมไทยเป็น
ประการสำาคัญ ความมุ่งหมายของการศึกษา เป็นต้น
หมวด ๒ ว่า ด้ว ยแนวนโยบายการศึก ษาของ
รัฐ รัฐพึงส่งเสริมและบำารุงการศึกษา โดยถือว่าการศึกษามี
ความสำาคัญในอันดับสูงยิ่งแห่งกิจการของรัฐการจัดระบบ
การศึกษาเป็นหน้าที่ของรัฐโดยเฉพาะการจัดการศึกษาทั้ง
ปวงย่อมอยูภายใต้การควบคุมดูแลของรัฐ รัฐพึงจัดการ
่
ศึกษาภาคบังคับให้ทั่วถึงบริบูรณ์ สำาหรับสถานศึกษาของ
รัฐและของท้องถิ่นจะต้องจัดให้เปล่า รัฐพึงจัดให้มีเอกภาพ
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

15. 99
ในนโยบายการบริหารการศึกษา และยึดหลักการกระจา
ยอำานาจการบริหารการศึกษา โดยพึงจัดระบบและ
กระบวนการบริหารการศึกษาให้สอดคล้องกับระบบการ
ปกครอง ระบบเศรษฐกิจ และระบบสังคมของประเทศ และ
ท้องถิ่น ทั้งนี้พึงดำาเนินการมอบอำานาจและกระจายอำานาจ
การบริหารการศึกษาตามขั้นตอนที่เหมาะสม รัฐพึงระดม
เลือกสรรทรัพยากรจากแหล่งต่างๆ ทั้งจากรัฐ ท้องถิ่น
เอกชน และผู้รับการศึกษา มาใช้ในการจัดการศึกษา หา
วิธีการจัดสรรทรัพยากรเพื่อการศึกษา โดยคำานึงถึงความ
เสมอภาคระหว่างท้องถิ่นและสถานศึกษาเพื่อให้เกิด
ประโยชน์สูงสุด รัฐพึงให้ทุนเล่าเรียนและหามาตรการอื่น
ช่วยเหลือผู้ยากไร้ให้ได้รับการศึกษาตามควรแก่อัตภาพ
เป็นต้น
หมวด ๓ ระบบการศึก ษา การศึกษาตามนัยแห่ง
แผนการศึกษานี้ เป็นสิ่งที่จะต้องจัดทำาต่อเนื่องกันตลอด
ชีวิต ทั้งการศึกษาในระบบโรงเรียนและการศึกษานอก
โรงเรียนการกำาหนดระบบการศึกษาดังกล่าวข้างต้น การ
ศึกษาแบ่งเป็น ๔ ระดับ คือ ระดับก่อนประถมศึกษา ระดับ
ประถมศึกษา ระดับมัธยมศึกษา และระดับอุดมศึกษา
การจัดการ
ศึกษาระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษา และอุดมศึกษาให้จัด
เนื้อหาสาระและกระบวนการเรียนรู้ให้มีประโยชน์ครบถ้วน
ในตัวทุกระดับ เพื่อให้ผู้สำา เร็จการศึกษาแต่ละระดับ
สามารถดำารงชีพได้ด้วยความมั่นใจในความรู้ความ
สามารถของตน การจัดการศึกษาในทุกระดับ จะต้องมุ่งให้
ผู้เรียนคิดเป็น ทำาเป็นรู้จักแก้ปัญหา รักการทำางาน และ
สนใจที่จะมีส่วนร่วม ในภารกิจ ของส่วนรวมตามวิถีทาง
ของระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยอันมีพระมหา
กษัตริย์เป็นประมุข มีความยึดมั่นในสถาบันชาติ ศาสนา
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

16. 100
พระมหากษัตริย์ มีระเบียบวินัย มีวัฒนธรรมและศีลธรรม
รู้จักใช้สิทธิและหน้าที่ภายในขอบเขตแห่งกฎหมาย
เป็นต้น
หมวด ๔ การบริห ารการศึก ษา ให้ส่วนราชการ
หรือหน่วยงานทั้งของรัฐ ของท้องถิ่น ของเอกชน และของ
ต่างประเทศตามพันธกรณีระหว่างประเทศ ที่รับผิดชอบ
เกี่ยวกับการจัดการศึกษาในประเทศไทย ซึงอยู่ในความ
่
ควบคุมดูแลของกระทรวง ศึกษาธิการ จัดการศึกษาให้
สอดคล้องกับแผนการศึกษาแห่งชาติ นโยบาย แผนงาน
โครงการ ข้อบังคับและระเบียบต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการศึกษา
ที่กระทรวงศึกษาธิการกำาหนด และให้กระทรวงศึกษาธิการ
มีหน้าที่ตรวจตราและใช้มาตรการอันสมควรให้ส่วน
ราชการและหน่วยงานดังกล่าวปฏิบัติตามนัยแห่งข้อ
กำาหนด ส่วนการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษา ให้สถาน
ศึกษามีเสรีภาพในการดำาเนินงานด้านวิชาการ โดยไม่ขัด
ต่อนโยบาย แผนงาน และโครงการต่าง ๆ ของรัฐทั้งนี้ให้
อยู่ในความควบคุมดูแลของรัฐตามวิธีการที่กฎหมาย
กำาหนดการศึกษาเฉพาะกิจหรือเฉพาะบุคคลบางกลุ่ม ไม่
ว่าจะเป็นกรณีใด หรือ โดยกฎหมายใดก็ตาม จะต้องจัด
โดยประสานงานกับกระทรวงศึกษาธิการ หรือ ทบวง
มหาวิทยาลัยของรัฐ เพื่อให้การจัดการศึกษาทุกระดับทุก
ประเภท ทุกสังกัดในประเทศไทย สอดคล้องสัมพันธ์กัน
ตามนโยบาย แผนงาน และโครงการต่าง ๆ ของรัฐ
สนับสนุนให้มีการสรรหาผู้ปกครองและตัวแทน
ประชาชนทั่วไป เข้าร่วมบริหารการศึกษาในท้องถิ่น โดย
ได้รับการแต่งตั้งเป็นกรรมการในองค์คณะบุคคล เพื่อดูแล
ควบคุมนโยบายการบริหารการศึกษาในระดับตำ่ากว่า
อุดมศึกษา ให้สอดคล้องกับนโยบายการศึกษาของชาติ
และความต้องการอันจำา เป็นของท้องถิ่น ให้จัดระบบ
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

17. 101
บริหารงานบุคลฝ่ายการศึกษา ให้สอดคล้องกับระบบ
บริหาร งานบุคคลของทางราชการ และสนับสนุนความ
ก้าวหน้าในอาชีพแก่บุคคลทางการศึกษาของรัฐและของ
ท้องถิ่น และให้มีสถาบันวิชาชีพทางการศึกษา เพื่อควบคุม
ส่งเสริมมาตรฐานและจริยธรรมของผู้ประกอบอาชีพ อีกทั้ง
ทำาหน้าที่พิทักษ์สิทธิ์ตามกฎหมายของบุคลากรทางการ
ศึกษา ทั้งของรัฐของท้องถิ่นและของเอกชน ทั้งนี้ตาม
บทบัญญัติแห่งกฎหมาย รวมถึง ส่งเสริมสถานศึกษาเอกชน
ให้มีความคล่องตัวในการบริหารและการพัฒนาทาง
วิชาการภายในขอบเขตแห่งกฎหมาย เป็นต้น
หมวด ๕ มาตรฐานการศึก ษาและการส่ง เสริม
ความก้า วหน้า ทางวิช าการ ให้จัดวางหลักการและ
มาตรการปรับปรุง ส่งเสริมมาตรฐานการศึกษาในสถาน
ศึกษาของรัฐ ของท้องถิ่น และของเอกชน ให้มีคุณภาพไม่
ตำ่ากว่าระดับที่กำาหนด การจัดและการพัฒนาเนื้อหาสาระ
และกระบวนการเรียนรู้ ตลอดจนการวัดและประเมินผลการ
ศึกษา ต้องส่งเสริมให้ท้องถิ่นร่วมรับผิดชอบตามหลักการ
และแนวทางที่รัฐกำาหนด โดยให้เหมาะสมและสอดคล้อง
กับความต้องการอันจำาเป็นของท้องถิ่น ของประเทศชาติ
และความก้าวหน้าทางวิชาการ แต่รัฐอาจวัดและประเมิน
ผลการศึกษาเองโดยตรงในแต่ละระดับ แต่ละประเภทก็ได้
ทั้งนี้เพื่อรักษาคุณภาพของการศึกษาและความจำา เป็นแห่ง
สภาวการณ์ จัดสรรวัสดุ อุปกรณ์ทางการศึกษา ตลอดจน
คิดหาวิธีการและเทคโนโลยีทางการศึกษามา
ใช้ในการศึกษาอย่างเหมาะสมแก่สภาพท้องถิ่น เพื่อส่ง
เสริมความเท่าเทียมกันในคุณภาพของการศึกษาทั้งที่จัด
ในระบบโรงเรียนและนอกโรงเรียน ส่งเสริมและสนับสนุน
ให้หน่วยงานทางการศึกษา โดยเฉพาะอย่างยิ่งสถาบัน
อุดมศึกษาทำาการวิจัยและเรียบเรียงตำาราเพื่อความ
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

18. 102
ก้าวหน้าทางวิชาการและการพัฒนาด้านต่าง ๆ ส่งเสริมให้
สถาบันการศึกษาทั้งของรัฐ ของท้องถิ่น และของเอกชน
ได้ร่วมมือกันส่งเสริมมาตรฐานการศึกษา ส่งเสริมให้สถาน
ศึกษาจัดบริการทางวิชาการอันพอเหมาะแก่ขีดความ
สามารถของสถาบันนั้น ๆ ให้แก่สังคม นอกเหนือไปจาก
การให้การศึกษาแก่ผู้ที่มีโอกาสเข้ารับการศึกษาในสถาบัน
นั้นๆ ตามปกติ
หมวด ๖ ศิล ปะ วัฒ นธรรม จริย ธรรม
พลานามัย สภาพแวดล้อ ม และกิจ กรรมเยาวชน
กำา หนดว่า รัฐพึงจัดการศึกษาเพื่อเสริมสร้างและก่อให้
เกิดความสำา นึกในคุณค่าของศิลปะ วัฒนธรรม จริยธรรม
ศาสนา ตลอดจนขนบธรรมเนียมและประเพณีอันดีงามรวม
ทั้งสถานที่และวัตถุอันมีค่าทางประวัติศาสตร์ รัฐพึงจัดการ
พลศึกษาในทุกระดับการศึกษา และพึงจัดให้แก่ประชาชน
ทั่วไปด้วย เพื่อเสริมสร้างและให้เกิดความสำา นึกในคุณค่า
ของการกีฬา สุขภาพ อนามัยและกิจกรรมการพักผ่อน รัฐ
พึงจัดการศึกษาเพื่อเสริมสร้างและก่อให้เกิดความสำา นึก
ในคุณค่าและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และสภาพ
แวดล้อม ตลอดจนเข้าใจในเรื่องประชากรศึกษา รัฐพึง
สนับสนุนกิจกรรมเยาวชนและจัดการศึกษาเพื่อส่งเสริมให้
เยาวชนมีบุคลิกภาพที่ดี มีระเบียบวินัย เคารพกฎหมาย มี
ทัศนคติที่ดีต่อวัฒนธรรมไทย ยึดมั่นร่วมมือกันธำา รงรักษา
และปกป้องสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
หมวด ๗ การระดมสรรพกำา ลัง เพื่อ การศึก ษา
กำา หนดว่า รัฐพึงวางมาตรการในการระดมสรรพกำาลัง
จากแหล่งต่าง ๆ เพื่อให้ทุกฝ่ายได้ร่วมรับภาระทางการ
ศึกษา รัฐพึงเพิ่มงบประมาณทางการศึกษา สำาหรับการ
ศึกษาทุกระดับ และเน้นความสำาคัญของการศึกษาภาค
บังคับ และการศึกษานอกโรงเรียนเป็นพิเศษ ทั้งนี้โดย
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

19. 103
อาศัยหลักของความเสมอภาคในโอกาสทางการศึกษา รัฐ
พึงสนับสนุนในทุกวิถีทางที่จะให้ท้องถิ่นสามารถจัดการ
ศึกษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยให้เงินอุดหนุนและ
สนับสนุนให้ท้องถิ่นมีรายได้เพื่อการศึกษาของตนเองเพิ่ม
ขึ้น รัฐพึงดำา เนินการทุกวิถีทางเพื่อให้ใช้ทรัพยากร
ทางการศึกษาให้เกิดประโยชน์สูงสุด และมุ่งลดความสูญ
เปล่าทางการศึกษา รัฐพึงสนับสนุนรัฐวิสาหกิจ และผู้
ปกครองการธุรกิจต่างๆ จัดการศึกษาอบรมบุคคลในธุรกิจ
ของตน และให้กิจการดังกล่าวร่วมมือกับรัฐในการจัดการ
ศึกษาอบรม รัฐพึงเตรียมและสงวนที่ดิน เพื่อใช้ในการจัด
ตั้งสถานศึกษาสำา หรับแหล่งชุมชน และแหล่งที่กำา ลังจะ
พัฒนาเป็นที่อยู่อาศัยของประชาชน รัฐพึงเปิดโอกาสให้
เอกชนที่มีความสามารถ และมีคุณสมบัติเหมาะสม ซึงมี ่
เจตจำานงที่จะจัดการศึกษาเพื่อประโยชน์ส่วนรวมจัดการ
ศึกษาได้ โดยให้อยู่ภายใต้การ
ควบคุมของรัฐ รัฐพึงให้ผู้รับการศึกษาที่มิใช่ภาคบังคับ
ร่วมออกค่าใช้จ่ายในการจัดการ
ศึกษาตามสมควร โดยคำา นึงถึงฐานะทางเศรษฐกิจ สังคม
และสภาพการลงทุนทางการ
ศึกษาของประเทศเป็นหลักรัฐพึงจัดทุน ปัจจัย หรือวิธีการ
อื่นช่วยเหลือผู้ยากไร้ ผู้มีความผิดปกติทางร่างกาย จิตใจ
หรือสังคม และผู้ด้อยโอกาสทางการศึกษา ให้ได้รับการ
ศึกษาตามควรแก่ความสามารถและสติปัญญา ฯลฯ
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

20. 104
สำาเนา
ประกาศ
ให้ใ ช้แ ผนการศึก ษาแห่ง ชาติ พุท ธศัก ราช ๒๕๒๐
---------------
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มี
พระบรมราชโองการ
โปรดเกล้าฯ ให้ประกาศว่า
โดยที่สภาการศึกษาแห่งชาติพิจารณาเห็นว่า แผนการ
ศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๐๓ และแผนการศึกษาแห่ง
ชาติ ฉบับที่ ๒ พุทธศักราช ๒๕๑๒ ไม่อาจสนองความต้องการ
อันจำาเป็นของสังคมไทยในปัจจุบันได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึง
จำาเป็นต้องปรับปรุงแผนการศึกษาแห่งชาติให้สนองความ
ต้องการและการเปลี่ยนแปลงในสังคมที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน เพื่อ
สามารถอบรมพลเมืองให้ตระหนักและเห็นคุณค่าของระบอบ
การปกครองแบบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็น
ประมุข มีสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์เป็นหลักยึด
เหนี่ยวจิตใจของพลเมืองทุกคนให้มีความสำานึกในความเป็น
ไทยร่วมกัน ให้มีความภาคภูมิใจในวัฒนธรรมไทย รู้จักใช้
สิทธิเสรีภาพภายในกรอบแห่งกฎหมาย ตระหนักถึงหน้าที่และ
ความรับผิดชอบของประชาชนที่ต้องรักษาความมั่นคง
ปลอดภัยของประเทศชาติ เคารพยึดมั่นในหลักธรรมของ
ศาสนา เทิดทูนพระมหากษัตริย์ ธำารงรักษา ถ่ายทอด และ
พัฒนามรดกทางศิลปวัฒนธรรมของชาติให้มั่นคงยั่งยืนตลอด
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

21. 105
ไป ดังนั้น สภาการศึกษาแห่งชาติจึงเสนอแผนการศึกษาแห่ง
ชาติ พุทธศักราช ๒๕๒๐ เพื่อให้เป็นแนวทางในการจัดการ
ศึกษาของรัฐ ซึ่งคณะรัฐมนตรีได้พจารณาให้ความเห็นชอบ
ิ
แล้วจึงมพี ระบรมราชโองการให้ใช้แผนการศึกษาแห่งชาติ
พุทธศักราช ๒๕๒๐ และแผนภูมิการศึกษาท้ายพระบรม
ราชโองการฉบับนี้ ตั้งแต่วันที่ ๑ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๒๐
เป็นต้นไป เว้นแต่ความในหมวด ๓ เฉพาะที่เกี่ยวกับระบบการ
ศึกษาตามแผนภูมิท้ายพระบรมราชโองการฉบับนี้ให้ใช้บังคับ
ตั้งแต่ปีการศึกษา ๒๕๒๑ เป็นต้นไป และให้จัดให้บริบูรณ์ตาม
แผนนี้ไม่ช้ากว่าวันสิ้นปีการศึกษา ๒๕๒๕
ประกาศ ณ วันที่ ๓๑ มีนาคม พุทธศักราช ๒๕๒๐
เป็นปีที่ ๓๒ ในรัชกาลปัจจุบัน
ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ
นายธานินทร์ กรัยวิเชียร
นายกรัฐมนตรี
๕. แผนการศึก ษาแห่ง ชาติ ฉบับ ที่ ๔
(๒๕๓๕-๒๕๔๔)
ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ประเทศไทยได้
เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วและเห็นได้ชัด เนื่องจากความ
เจริญก้าวหน้าของวิทยาการและระบบการสื่อสาร รวมทั้ง
การที่ประเทศไทยมีการติดต่อสัมพันธ์กับประชาคมโลก
อย่างกว้างขวางมากยิ่งขึ้น การเปลี่ยนแปลงเช่นนี้ทำา ให้
บุคคลและสังคมปรับตัวตามไม่ทัน และก่อให้เกิดความไม่
สมดุลของการพัฒนาในหลายลักษณะ ทั้งในด้านความไม่
สมดุลระหว่างการพัฒนาทางวัตถุกับการพัฒนาทางจิตใจ
ระหว่างการใช้กับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ซึ่งส่ง
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

22. 106
ผลให้สิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรมลง ระหว่างการให้ความสำา
คัญแก่วิทยาการสมัยใหม่และวัฒนธรรมภายนอกชุมชนกับ
ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมท้องถิ่น รวมทั้งระหว่างการพึ่งพา
อาศัยกันกับการพึ่งตนเองทั้งในระดับบุคคล ชุมชน ท้องถิ่น
ภูมิภาค และระดับประเทศ
รัฐมีหลักความเชื่อพื้นฐานว่า การศึกษาเป็นกระบวน
การที่สำาคัญยิ่งในการพัฒนาคนให้มีคุณภาพ และมีความ
สามารถที่จะปรับตัวได้อย่างรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงต่าง
ๆ ที่จะมาถึง และเชื่อว่าการศึกษาที่เป็นไปในแนวทางที่ถูก
ต้อง เหมาะสมกับสภาพความต้องการทางเศรษฐกิจ สังคม
การเมือง และวัฒนธรรมของประเทศจะสามารถสร้างสรรค์
ความเจริญก้าวหน้าให้แก่สังคมไทย ทั้งยังสร้างความ
สมดุลและความกลมกลืนของการพัฒนาระหว่างด้านต่าง ๆ
ได้ รัฐตระหนักว่าการจัดารศึกษาที่เป็นอยู่ในปัจจุบันยังไม่
สามารถสนองความต้องการในการพัฒนาบุคคล ชุมชน
ท้องถิ่นและประเทศ ซึงกำา ลังเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว
่
นั้นได้ดีเท่าที่ควร รัฐจึงเห็นความจำาเป็นที่จะต้อง
เปลี่ยนแปลงระบบการศึกษาทั้งในแง่ของหลักการ ความมุ่ง
หมาย แนวนโยบายและแนวทางการจัดการศึกษา เพื่อ
ให้การศึกษาเป็นกระบวนการที่จะช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิต
ของคนไทยให้เป็นไปตามแนวทางที่พึงประสงค์ เหมาะแก่
กาลเวลาและบริบทของสังคมไทย
จึงได้จดทำาแผนการศึกษาแห่งชาติขึ้นใหม่ เพื่อใช้
ั
พัฒนาการศึกษาของไทยให้สนองตอบความต้องการและ
ความเปลี่ยนเเปลงของสังคมที่เปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว
ให้การศึกษาเกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพจึงได้จัดทำา
แผนการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๓๕ ซึงพอสรุปได้ ่
สาระได้ดังนี้
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

23. 107
หมวดที่ ๑ หลัก การและความมุ่ง หมาย การศึกษา
เป็นกระบวนการที่ทำา ให้มนุษย์สามารถพัฒนาคุณภาพ
ชีวิตของตนสามารถดำา เนินชีวิตในสังคมได้อย่างมีสันติสุข
และสามารถเกื้อหนุนการพัฒนาประเทศได้อย่างเหมาะสม
และสอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงในทุก ๆ ด้านของ
ประเทศ โดยนัยดังกล่าว ความมุ่งหมายของการจัดการ
ศึกษาจึงเน้นการพัฒนาบุคคลใน ๔ ด้านอย่างสมดุลและ
กลมกลืนกัน คือ ด้านปัญญา ด้านจิตใจ ด้านร่างกาย และ
ด้านสังคม ฯลฯ
หมวดที่ ๒ ระบบการศึก ษา ระบบการศึกษาตาม
นัยแห่งแผนการศึกษาแห่งชาติ ฉบับนี้ เป็นระบบที่ให้
บุคคลได้ศึกษาและเรียนรู้อย่างต่อเนื่องไปตลอดชีวิต เพื่อ
พัฒนาตนเองทั้งในด้านปัญญา จิตใจ ร่างกาย และสังคม
อย่างสมดุล และสามารถเสร้างเสริมความก้าวหน้าให้แก่ประเทศ
ภายใต้ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหา-กษัตริย์ทรงเป็นประมุข
ฯลฯ
หมวดที่ ๓ แนวนโยบายการศึก ษา เพื่อให้การศึกษา
ของประเทศบรรลุตามหลักการ และความมุ่งหมายดังกล่าวข้างต้น
รัฐจึงกำาหนดนโยบายการศึกษาไว้หลายประการ เช่น จัดระบบ
เครือข่ายการเรียนรู้เพื่อให้ประชาชนมีโอกาสได้เรียนรู้อย่างกว้าง
ขวางและต่อเนื่องตลอดชีวิต จัดการศึกษาและส่งเสริมการอบรม
เลี้ยงดูที่เป็นประโยชน์ต่อพัฒนาการของเด็ก ตามสภาวะความ
ต้องการพื้นฐานตามวัยตั้งแต่ปฏิสนธิ และการพัฒนาคุณลักษณะที่
พึงประสงค์ ส่งเสริมให้เด็กปฐมวัยทุกคได้รับบริการเพื่อเตรียม
ความพร้อมอย่างน้อย ๑ ปี ก่อนเข้าเรียนระดับประถมศึกษา
จัดการศึกษาภาคบังคับให้ทั่วถึง มีคุณภาพและสะดวกแก่ผู้เรียน
สถานศึกษาของรัฐและของท้องถิ่นจะต้องจัด การศึกษาภาคบังคับ
เป็นบริการแบบให้เปล่า การจัดการศึกษาในระดับใดให้เป็นการ
ศึกษาภาคบังคับให้เป็นไปตามกฎหมายการศึกษาที่กำาหนดไว้
เป็นการเฉพาะ ฯลฯ
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

24. 108
หมวดที่ ๔ แนวทางการจัด การศึก ษา เพื่อให้การ
จัดการศึกษาเป็นไปตามนโยบายดังกล่าวข้างต้น ให้ดำาเนินการ
ตามแนวทางที่กำาหนดคือ ๔ ด้านได้แก่ การจัดเครือข่ายการเรียน
รู้และบริการการศึกษาเพื่อปวงชน เนื้อหาสาระและกระบวนการ
เรียนการสอน ครูและบุคลากรทางการศึกษา การบริหารและการ
จัดการ และทรัพยากรและการลงทุนเพื่อการศึกษา ฯลฯ
ดังนั้นจะเห็นได้ว่าแผนการศึกษาแห่งชาติฉบับนี้ได้กำาชับ
ให้หน่วยงานการศึกษาได้ปฏิบัติโดยให้มีการนำาแผนการศึกษา
แห่งชาติพุทธศักราช ๒๕๓๕ ไปปฏิบัติให้บังเกิดผลอย่างจริงจัง
ตามหลักการความมุ่งหมาย และแนวนโยบายที่วางไว้ ให้หน่วย
งานที่รับผิดชอบจัดทำา แผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ และแผน
ปฏิบัติการที่เป็นรูปธรรมและสอดคล้องกับแผนการศึกษาแห่ง ชาติ
นี้สำาหรับทุกระยะ ๕ ปี รวมทั้งจัดให้มีกลไกเพื่อกำากับดูแล ติดตาม
และประเมินผลการจัดการศึกษาอย่างต่อเนื่อง
สำาเนา
ประกาศ
ให้ใ ช้แ ผนการศึก ษาแห่ง ชาติ พุท ธศัก ราช ๒๕๓๕
-----------------
ภูม ิพ ลอดุล ยเดช ป.ร.
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มี
พระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศว่า
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว

25. 109
โดยที่คณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติพิจารณา
เห็นว่า มีความจำาเป็นต้องปรับปรุงแผนการศึกษาแห่งชาติ
พุทธศักราช ๒๕๒๐ เพื่อให้ระบบการศึกษาสามารถสนอง
ตอบความต้องการและความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่าง
รวดเร็วของสังคมไทยได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถ
พัฒนาพลเมืองของประเทศให้มีคุณภาพและปรับปรุงตัวได้
อย่างรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ และสามารถ
สร้างสรรค์สังคมไทยให้เจริญก้าวหน้า และสร้างความ
สมดุลในการพัฒนาประเทศ ทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคม
การเมืองวัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม วิทยาศาสตร์และ
เทคโนโลยี ดังนั้น คณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติจึง
เสนอแผนการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๓๕ เพื่อให้
เป็นแนวทางหลักสำา หรับการจัดการศึกษาของรัฐ ซึงคณะ่
รัฐมนตรีได้พิจารณาให้ความเห็นชอบแล้ว
จึงมีพระบรมราชโองการให้ใช้แผนการศึกษาแห่ง
ชาติ พุทธศักราช ๒๕๓๕ ตั้งแต่ วันที่ ๑๐ มีนาคม
พุทธศักราช ๒๕๓๕ เป็นต้นไป
ประกาศ ณ วันที่ ๑๐ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๓๕
เป็นปีที่ ๔๗ ในรัชกาลปัจจุบัน
ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ
นายอานันท์ ปันยารชุน
นายกรัฐมนตรี
๖. แผนการศึก ษาแห่ง ชาติ ฉบับ ที่ ๕
(๒๕๕๔-๒๕๕๑)
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร สาขาวิชาการสอน
ภาษาอังกฤษ มจร.ห้องเรียนวัดพระแก้ว