เศรษฐกิจพอเพียง ม.ต้น ทช21001

เศรษฐกิจพอเพียง ม.ต้น ทช21001
หนังสือเรียนรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง (ทช 21001) ระดับมัธยมศึกษาตอนตน สาระทักษะการดำ�เนินชีวิต หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 สำ�นักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สำ�นักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชา เศรษฐกิจพอเพียง (ทช 21001) ระดับมัธยมศึกษาตอนตน ISBN : 978-974-232-392-9 พิมพครั้งที่ : 1 / 2553 จำ�นวนพิมพ : 3,000 เลม เอกสารทางวิชาการหมายเลข 63/2553
คำ�นำ� สำ�นักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ไดดำ�เนินการจัดทำ�หนังสือเรียน ชุดใหมนี้ขึ้น เพื่อสำ�หรับใชในการเรียนการสอนตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบ ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ที่มีวัตถุประสงคในการพัฒนาผูเรียนใหมีคุณธรรม จริยธรรม มีสติปญญาและศักยภาพในการ ประกอบอาชีพ การศึกษาตอและสามารถดำ�รงชีวิตอยูในครอบครัว ชุมชน สังคมไดอยางมีความสุข โดยผูเรียน สามารถนำ�หนังสือเรียนไปใชในการเรียนดวยวิธีการศึกษาคนควาดวยตนเอง ปฏิบัติกิจกรรม รวมทั้งแบบฝกหัดเพื่อ ทดสอบความรูความเขาใจในสาระเนื้อหา โดยเมื่อศึกษาแลวยังไมเขาใจ สามารถกลับไปศึกษาใหมได ผูเรียน อาจจะสามารถเพิ่มพูนความรูหลังจากศึกษาหนังสือเรียนนี้ โดยนำ�ความรูไปแลกเปลี่ยนกับเพื่อนในชั้นเรียน ศึกษาจากภูมิปญญาทองถิ่น จากแหลงเรียนรูและจากสื่ออื่นๆ ในการดำ�เนินการจัดทำ�หนังสือเรียนตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบ ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ไดรับความรวมมือที่ดีจากผูทรงคุวุฒิและผูเกี่ยวของหลายทานซึ่งชวยกันคนควาและเรียบเรียง เนื้อหาสาระจากสื่อตาง ๆ เพื่อใหไดสื่อที่สอดคลองกับหลักสูตรและเปนประโยชนตอผูเรียนที่อยูนอกระบบ อยางแทจริง สำ�นักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ขอขอบคุณคณะที่ปรึกษา คณะผูเรียบเรียง ตลอดจนคณะผูจัดทำ�ทุกทานที่ไดใหความรวมมือดวยดี ไว ณ โอกาสนี้ สำ�นักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย หวังวาหนังสือเรียนชุดนี้จะเปน ประโยชนในการจัดการเรียนการสอนตามสมควร หากมีขอเสนอแนะประการใด สำ�นักงานสงเสริมการศึกษา นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ขอนอมรับไวดวยความขอบคุณยิ่ง (นายอภิชาติ จีระวุฒิ) เลขาธิการ กศน.
คำ�นำ� สารบัญ คำ�แนะนำ�การใชหนังสือเรียน โครงสรางรายวิชา บทที่ 1 ความพอเพียง 1 บทที่ 2 การประกอบอาชีพอยางพอเพียง 6 บทที่ 3 การวางแผนประกอบอาชีพแบบพอเพียง 10 บทที่ 4 เครือขายดำ�เนินชีวิตแบบพอเพียง 18 ภาคผนวก 34 คณะผูจัดทำ� 36 สารบัญ
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ทช 21001 ระดับมัธยมศึกษาตอนตน เปนหนังสือเรียนที่จัดทำ�ขึ้น สำ�หรับผูเรียนที่เปนนักศึกษานอกระบบ ในการศึกษาหนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต ผูเรียนควรปฏิบัติดังนี้ 1. ศึกษาโครงสรางรายวิขาใหเขาในในหัวขอและสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ผลการเรียนรูที่คาดหวัง และขอบขายเนื้อหาของรายวิชานั้น ๆ โดยละเอียด 2. ศึกษารายละเอียดเนื้อหาของแตละบทอยางละเอียด และทำ�กิจกรรมตามที่กำ�หนด แลวตรวจสอบกับ แนวตอบกิจกรรมตามที่กำ�หนด ถาผูเรียนตอบผิดควรกลับไปศึกษาและทำ�ความเขาใจในเนื้อหานั้นใหมใหเขาใจ กอนที่จะศึกษาเรื่องตอ ๆ ไป 3. ปฏิบัติกิจกรรมทายเรื่องของแตละเรื่อง เพื่อเปนการสรุปความรู ความเขาใจของเนื้อหาในเรื่องนั้น ๆ อีกครั้ง และการปฏิบัติกิจกรรมของแตละเนื้อหา แตละเรื่อง ผูเรียนสามารถนำ�ไปตรวจสอบกับครูและเพื่อน ๆ ที่ รวมเรียนในรายวิชาและระดับเดียวกันได 4. หนังสือเรียนเลมนี้มี 5 บท บทที่ 1 ความพอเพียง บทที่ 2 การประกอบอาชีพอยางพอเพียง บทที่ 3 การวางแผนประกอบอาชีพแบบพอเพียง บทที่ 4 เครือขายดำ�เนินชีวิตแบบพอเพียง คำ�แนะนำ�ในการใชหนังสือเรียน
สาระสำ�คัญ เศรษฐกิจพอเพียง เปนปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ทรงพระราชดำ�รัสชี้แนะแนวทาง การดำ�รงอยูและการปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับใหดำ�เนินชีวิตไปในทางสายกลางโดยเฉพาะ การพัฒนาเศรษฐกิจเพื่อใหกาวทันตอโลกยุคโลกาภิวัตน ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความ มีเหตุผล รวมถึงความจำ�เปนที่จะตองมีระบบภูมิคุมกันในตัวที่ดีพอสมควรตอผลกระทบใด ๆ อันเกิด จากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนี้จะตองอาศัยความรอบรู ความรอบคอบและความ ระมัดระวังอยางยิ่งในการนำ�วิชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผนและดำ�เนินการทุกขั้นตอน และขณะ เดียวกันจะตองเสริมสรางพื้นฐานจิตใจของคนในชาติใหมีสำ�นึกในคุณธรรม ความซื่อสัตยสุจริตและให มีความรอบรูที่เหมาะสมดำ�เนินชีวิตดวยความอดทน ความเพียร มีสติปญญาและความรอบคอบ เพื่อให สมดุลและพรอมตอการรองรับการเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วและกวางขวาง ทั้งดานวัตถุ สังคม สิ่งแวดลอม และวัฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางดี ผลการเรียนรูที่คาดหวัง 1. อธิบายแนวคิด หลักการ ความหมาย ความสำ�คัญของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงได 2. บอกแนวทางในการนำ�ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกตใชในการดำ�เนินชีวิต 3. เห็นคุณคาและปฏิบัติตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง 4. แนะนำ� สงเสริมใหสมาชิกในครอบครัวเห็นคุณคาและนำ�ไปปฏิบัติในการดำ�เนินชีวิต ขอบขายเนื้อหา บทที่ 1 ความพอเพียง บทที่ 2 การประกอบอาชีพอยางพอเพียง บทที่ 3 การวางแผนประกอบอาชีพแบบพอเพียง บทที่ 4 เครือขายดำ�เนินชีวิตแบบพอเพียง โครงสราง รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนตน (ทช 21001)
สาระสำ�คัญ ผูเรียนสามารถเรียนรู ถึงความเปนมา แนวคิด และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ที่พระบาท สมเด็จพระเจาอยูหัวทรงพระดำ�รัสชี้แนะแนวทาง การดำ�รงอยูและการปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับให ดำ�เนินชีวิตไปในทางสายกลาง ผลการเรียนที่คาดหวัง 1. ผูเรียนเรียนรูความเปนมา แนวคิดและหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 2. ผูเรียนแสวงหาความรูจากแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ขอบขายเนื้อหา เรื่องที่ 1 ความพอเพียง ตามแนวคิดของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง บทที่ 1 ความพอเพียง
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนตน (ทช 21001)10 ความเปนมาของ”เศรษฐกิจพอเพียง” เศรษฐกิจพอเพียง เปนปรัชญาที่ชี้แนวทางการดำ�รงอยูและ ปฏิบัติตน ที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชมีพระราชดำ�รัสแกพสกนิกรชาวไทยมาตั้งแตป พ.ศ. 2517 และพูดถึงอยางชัดเจนในวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2540 (ภายหลังวิกฤติเศรษฐกิจ พ.ศ. 2540) เพื่อเปน แนวทางการแกไขเศรษฐกิจของประเทศไทย ใหดำ�รงอยูไดอยางมั่นคงและยั่งยืนในกระแสโลกาภิวัตนและความ เปลี่ยนแปลงตาง ๆในทางการเมืองของไทยแลว เศรษฐกิจพอเพียงมีบทบาทสำ�คัญในการสถาปนาอำ�นาจนำ�ดาน อุดมการณ โดยเฉพาะอุดมการณกษัตริยนิยมในสังคมไทย ในฐานะ “กษัตริยนักพัฒนา” ซึ่งสงผลตอการเติบโต ของอุดมการณเศรษฐกิจพอเพียง สิ่งเหลานี้ถูกตอกย้ำ�และผลิตซ้ำ�โดยสถาบันทางสังคมตาง ๆ เชน สถาบัน การศึกษา หนวยงานราชการ สื่อมวลชน สงผลใหเศรษฐกิจพอเพียงมีบทบาทตอการกำ�หนดอุดมการณการ พัฒนาของประเทศ และการพยายามตีความเพื่อสรางความชอบธรรมในการพัฒนาโดยปญญาชน ซึ่งเชื่อมโยง แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงเขากับอุดมการณวัฒนธรรมชุมชน ที่ถูกเสนอมากอนหนาโดยองคกรพัฒนาเอกชน จำ�นวนหนึ่งตั้งแตพุทธทศวรรษ 2520 ก็ไดชวยใหอุดมการณเศรษฐกิจพอเพียงขยายครอบคลุมสวนตาง ๆ ของ สังคม สำ�นักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติไดเชิญผูทรงคุณวุฒิในทางเศรษฐกิจ และสาขาอื่น ๆ มารวมกันประมวลและกลั่นกรองพระราชดำ�รัสเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อบรรจุในแผนพัฒนา เศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2545-2549) และไดจัดทำ�เปนบทความเรื่อง “ปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง” และไดนำ�ความกราบบังคลทูลพระกรุณาขอพระราชทานพระบรมราชวินิจฉัย เมื่อวันที่ 22 ตุลาคม พ.ศ. 2542 โดยทรงพระกรุณาปรับปรุงแกไขพระราชทานและทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ พระราชทานพระบรม ราชานุญาตใหนำ�บทความที่ทรงแกไขแลวไปเผยแพร เพื่อเปนแนวทางปฏิบัติของสำ�นักงานฯ และทุกฝายที่ เกี่ยวของ ตลอดจนประชาชนโดยทั่วไป เมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542 ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนี้ไดรับการเชิดชูสูงสุดจากองคการสหประชาชาติ วาเปนปรัชญาที่มีประโยชน ตอประเทศไทยและนานาประเทศ และสนับสนุนใหประเทศสมาชิกยึดเปนแนวทางสูการพัฒนาแบบยั่งยืน มีนักวิชาการ นักเศรษฐศาสตร หลายคนเห็นดวย และเชิดชู แนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ความนาเชื่อถือของ รายงานศึกษาและทาทีของสหประชาชาติ แนวคิด และหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดช ไดพัฒนาหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อที่จะให พสกนิกรชาวไทยไดเขาถึงทางสายกลางของชีวิตและเพื่อคงไวซึ่งทฤษฏีของการพัฒนาที่ยั่งยืน ทฤษฎีนี้เปนพื้นฐาน ของการดำ�รงชีวิตซึ่งอยูระหวาง สังคมระดับทองถิ่นและตลาดระดับสากล จุดเดนของแนวปรัชญานี้คือ แนวทาง ที่สมดุล โดยชาติสามารถทันสมัย และกาวสูความเปนสากลได โดยปราศจากการตอตานกระแสโลกาภิวัฒน เรื่องที่ 1 ความพอเพียงตามแนวคิดของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนตน (ทช 21001) 11 หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมีความสำ�คัญในชวงป พ.ศ. 2540 เมื่อปที่ประเทศไทยตองการรักษา ความมั่นคงและเสถียรภาพเพื่อที่จะยืนหยัดในการพึ่งตนเองและพัฒนานโยบายที่สำ�คัญเพื่อการฟนฟูเศรษฐกิจ ของประเทศ โดยการสรางแนวคิดเศรษฐกิจที่พึ่งตนเองได ซึ่งคนไทยจะสามารถเลี้ยงชีพโดยอยูบนพื้นฐานของ ความพอเพียง พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวมีพระราชดำ�ริวา มันไมไดมีความจำ�เปนที่เราจะกลายเปนประเทศ อุตสาหกรรมใหม (NIC) พระองคไดทรงอธิบายวา ความพอเพียงและการพึ่งตนเอง คือ ทางสายกลางที่จะปอง กันการเปลี่ยนแปลงความไมมั่นคงของประเทศได เศรษฐกิจพอเพียงเชื่อวาจะสามารถปรับเปลี่ยนโครงสรางทางสังคมของชมชุนใหดีขึ้นโดยมีปจจัย 2 อยางคือ 1. การผลิตจะตองมีความสัมพันธกันระหวาง ปริมาณผลผลิตและการบริโภค 2. ชุมชนจะตองมีความสามารถในการจัดการทรัพยากรของตนเอง ผลที่เกิดขึ้นคือ 1. เศรษฐกิจพอเพียงสามารถที่จะคงไวซึ่งขนาดของประชากรที่ไดสัดสวน 2. ใชเทคโนโลยีไดอยางเหมาะสม 3. รักษาสมดุลของระบบนิเวศ และปราศจากการแทรกแซงจากปจจัยภายนอก ปจจุบันแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไดมีการนำ�ไปใชเปนนโยบายของรัฐบาล และปรากฏในรัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง “...การพัฒนาประเทศจำ�เปนตองทำ�ตามลำ�ดับขั้น ตองสรางพื้นฐาน คือ ความพอมีพอกิน พอใชของ ประชาชนสวนใหญเปนเบื้องตนกอน โดยใชวิธีการและใชอุปกรณที่ประหยัด แตถูกตองตามหลักวิชา เมื่อได พื้นฐานมั่นคงพรอมพอควรและปฏิบัติไดแลว จึงคอยสรางคอยเสริมความเจริญและฐานะเศรษฐกิจขั้นที่สูงขึ้น โดยลำ�ดับตอไป หากมุงแตจะทุมเทสรางความเจริญ ยกเศรษฐกิจขึ้นใหรวดเร็วแตประการเดียว โดยไมใหแผน ปฏิบัติการสัมพันธกับสภาวะของประเทศและของประชาชนโดยสอดคลองดวย ก็จะเกิดความไมสมดุลในเรื่อง ตาง ๆ ขึ้น ซึ่งอาจกลายเปนความยุงยากลมเหลวไดในที่สุด...” พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ณ หอประชุม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วันพฤหัสบดีที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2517 “...คนอื่นจะวาอยางไรก็ชางเขาจะวาเมืองไทยลาสมัย วาเมืองไทยเชย วาเมืองไทยไมมีสิ่งใหมแตเรา อยู อยางพอมีพอกิน และขอใหทุกคนมีความปรารถนาที่จะใหเมืองไทยพออยูพอกิน มีความสงบ ชวยกันรักษา สวนรวม ใหอยูที่พอสมควร ขอย้ำ�พอควร พออยูพอกิน มีความสงบไมใหคนอื่นมาแยงคุณสมบัตินี้ไปจากเราได...” พระราชกระแสรับสั่งในเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงแกผูเขาเฝาถวายพระพรชัยมงคล เนื่องในวันเฉลิมพระ ชนมพรรษา “ การจะเปนเสือนั้นมันไมสำ�คัญ สำ�คัญอยูที่เราพออยูพอกิน และมีเศรษฐกิจการเปนอยูแบบพอมีพอ กิน แบบพอมีพอกิน หมายความวา อุมชูตัวเองได ใหมีพอเพียงกับตัวเอง”
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนตน (ทช 21001)12 ทางสายกลาง พอประมาณ มีภูมิคุมกันมีเหตุผล เงื่อนไขความรู (รอบรู รอบคอบ ระมัดระวัง) เงื่อนไข คุณธรรม (ซื่อสัตย สุจริต ขยัน อดทน แบงเปน) ชีวิต เศรษฐกิจ สังคม สมดุล มั่นคง ยั่งยืน พระราชดำ�รัส “เศรษฐกิจแบบพอเพียง” พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระราชทาน เมื่อวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2540 จากพระราชดำ�รัสดังกลาวขางตน จะเห็นไดวา เศรษฐกิจพอเพียง เปนปรัชญาที่ยึดหลักทางสายกลาง ที่ชี้แนวทางการดำ�รงอยูและปฏิบัติของประชาชนในทุกระดับ ตั้งแตระดับครอบครัวไปจนถึงระดับรัฐ ทั้งใน การพัฒนาและบริหารประเทศ ใหดำ�เนินไปในทางสายกลาง มีความพอเพียง และมีความพรอมที่จะจัดการตอผล กระทบจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ซึ่งจะตองอาศัยความรอบรู รอบคอบ และระมัดระวัง ในการ วางแผนและดำ�เนินการทุกขั้นตอน เศรษฐกิจพอเพียงไมใชเพียงการประหยัด แตเปนการดำ�เนินชีวิตอยางสมดุล และยั่งยืน เพื่อใหสามารถอยูไดแมในโลกโลกาภิวัตนที่มีการแขงขันสูง ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ทรงปรับปรุงพระราชทานเปนที่มาของนิยาม “3 หวง 2 เงื่อนไข” ที่คณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง สำ�นักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ นำ�มาใชในการรณรงคเผยแพร ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ผานชองทางตาง ๆ อยูในปจจุบัน ซึ่งประกอบดวย ความ “พอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุมกัน” บนเงื่อนไข “ความรู และ คุณธรรม” จากภาพดานบน 3 หวง ประกอบดวย ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดี ที่ไมนอยเกินไป และไมมากเกินไปโดยไมเบียดเบียนตนเอง และผูอื่น ความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจเกี่ยวกับระดับของความพอเพียงนั้น จะตองเปนไปอยางมี เหตุผล โดยพิจารณาจากเหตุปจจัยที่เกี่ยวของ ตลอดจนคำ�นึงถึงผลที่คาดวาจะเกิดขึ้นจาการกระทำ�นั้นๆ อยาง รอบคอบ
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนตน (ทช 21001) 13 มีระบบภูมิคุมกันที่ดีในตัวเอง หมายถึง การเตรียมตัวใหพรอมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงดาน ตางๆ ที่จะเกิดขึ้นโดยคำ�นึงถึงความเปนไปไดของสถานการณตางๆที่คาดวาจะเกิดขึ้นในอนาคตทั้งใกลและไกล 2 เงื่อนไข ประกอบดวย เงื่อนไขความรู ประกอบดวย ความรอบรูเกี่ยวกับวิชาการตางๆที่เกี่ยวของอยางรอบดาน ความ รอบคอบ ที่จะนำ�ความรูเหลานั้นมาพิจารณาใหเชื่อมโยงกัน เพื่อประกอบการวางแผนและความระมัดระวังใน ขึ้นปฏิบัติ เงื่อนไขคุณธรรมที่จะตองเสริมสรางประกอบดวยมีความตะหนักในคุณธรรม มีความซื่อสัตยสุจริต มีความอดทน มีความเพียร ใชสติปญญาในการดำ�เนินชีวิตไมโลภ และไมตระหนี่ อภิชัย พันธเสน ผูอำ�นวยการสถาบันการจัดการเพื่อชนบทและสังคม ไดจัดแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง วาเปน “ขอเสนอในการดำ�เนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจตามแนวทางของพุทธธรรมอยางแทจริง” ทั้งนี้เนื่องจากใน พระราชดำ�รัสหนึ่ง ไดใหคำ�อธิบายถึง เศรษฐกิจพอเพียง วา “คือความพอประมาณ ซื่อตรง ไมโลภมาก และตอง ไมเบียดเบียนผูอื่น” ระบบเศรษฐกิจพอเพียง มุงเนนใหบุคคลสามารถประกอบอาชีพไดอยางยั่งยืน และใชจายเงินใหได มาอยางพอเพียงและประหยัด ตามกำ�ลังของเงินของบุคคลนั้น โดยปราศจากการกูหนี้ยืมสิน และถามีเงินเหลือ ก็แบงเก็บออมไวบางสวน ชวยเหลือผูอื่นบางสวน และอาจจะใชจายมาเพื่อปจจัยเสริมอีกบางสวน (ปจจัยเสริม ในที่นี้เชน ทองเที่ยว ความบันเทิง เปนตน) สาเหตุที่แนวทางการดำ�รงชีวิตอยางพอเพียง ไดถูกกลาวถึงอยาง กวางขวางในขณะนี้ เพราะสภาพการดำ�รงชีวิตของสังคมทุนนิยมในปจจุบันไดถูกปลูกฝง สราง หรือกระตุน ใหเกิดการใชจายอยางเกินตัว ในเรื่องที่ไมเกี่ยวของหรือเกินกวาปจจัยในการดำ�รงชีวิต เชน การบริโภคเกินตัว ความบันเทิงหลากหลายรูปแบบ ความสวยความงาม การแตงตัวตามแฟชั่น การพนันหรือเสี่ยงโชค เปนตน จนทำ�ใหไมมีเงินเพียงพอเพื่อตอบสนองความตองการเหลานั้น สงผลใหเกิดการกูหนี้ยืมสิน เกิดเปนวัฏจักรที่ บุคคลหนึ่งไมสามารถหลุดออกมาได ถาไมเปลี่ยนแนวทางในการดำ�รงชีวิต
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนตน (ทช 21001)14 13 นักคิดระดับโลกเห็นดวยกับแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง และมีการนำ�เสนอบทความ บทสัมภาษณ เปนการยื่นขอเสนอแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงใหแกโลก เชน ศ. ดร.วูลฟกัง ซัคส นักวิชาการดานสิ่งแวดลอม คนสำ�คัญของประเทศเยอรมนี สนใจการประยุกตใชหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงอยางมาก และมองวานา จะเปนอีกทางเลือกหนึ่งสำ�หรับทุกชาติในเวลานี้ ทั้งมีแนวคิดผลักดันเศรษฐกิจพอเพียงใหเปนที่รูจักในเยอรมนี, ศ. ดร.อมาตยา เซน ศาสตราจารยชาวอินเดีย เจาของรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร ป 1998 มองวา ปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียงเปนการใชสิ่งตางๆ ที่จำ�เปนตอการดำ�รงชีพ และใชโอกาสใหพอเพียงกับชีวิตที่ดี ซึ่งไมได หมายถึงความไมตองการ แตตองรูจักใชชีวิตใหดีพอ อยาใหความสำ�คัญกับเรื่องของรายไดและความร่ำ�รวย แตใหมองที่คุณคาของชีวิตมนุษย,นายจิกมี ทินเลยนายกรัฐมนตรีแหงประเทศภูฏานใหทรรศนะวา หากประเทศ ไทยกำ�หนดเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงใหเปนวาระระดับชาติ และดำ�เนินตามแนวทางนี้อยางจริงจัง “ผมวาประเทศ ไทยสามารถสรางโลกใบใหมจากหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสรางชีวิตที่ยั่งยืนและสุดทายจะไมหยุดเพียงแค ในประเทศ แตจะเปนหลักการและแนวปฏิบัติของโลก ซึ่งหากทำ�ไดสำ�เร็จ ไทยก็คือผูนำ�” ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนี้ ไดรับการเชิดชูสูงสุดจากองคการสหประชาชาติ (UN) โดยนายโคฟ อันนัน ในฐานะเลขาธิการองคการสหประชาชาติ ไดทูลเกลาฯถวายรางวัล The Human Development Lifetime Achievement Award แกพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว เมื่อวันที่ 26 พฤษภาคม 2549 และไดมีปาฐกถาถึงปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียง วาเปนปรัชญาที่มีประโยชนตอประเทศไทยและนานาประเทศ และ สามารถเริ่มไดจากการ สรางภูมิคุมกันในตนเอง สูหมูบาน และสูเศรษฐกิจในวงกวางขึ้นในที่สุด นาย Håkan Björkman รักษาการผู อำ�นวยการ UNDP ในประเทศไทยกลาวเชิดชูปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และ UNDP นั้นตระหนักถึงวิสัยทัศน และแนวคิดในการพัฒนาของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวฯ โดยที่องคการสหประชาชาติไดสนับสนุนให ประเทศตาง ๆ ที่เปนสมาชิก 166 ประเทศยึดเปนแนวทางสูการพัฒนาประเทศแบบยั่งยืน
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนตน (ทช 21001) 15 สาระสำ�คัญ ผูเรียนศึกษาการนำ�หลักการเศรษฐกิจพอเพียงที่ใชในประเทศไทย และนอกประเทศ ตลอดจนเปน การศึกษาการนำ�วิธีการของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชกับชีวิตประจำ�วัน ในเรื่องของการประกอบอาชีพ อยางพอเพียง ผลการเรียนที่คาดหวัง 1. ผูเรียนนำ�หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปใชในการจัดทรัพยากร ที่มีอยูของตนเอง ครอบครัว ชุมชน 2. ผูเรียนสามารถกำ�หนดแนวทาง และปฏิบัติตนในการนำ�หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกต ใชในการประกอบอาชีพ ขอบขายเนื้อหา เรื่องที่ 1 การนำ�หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปใชในประเทศไทย เรื่องที่ 2 การนำ�หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปใชในตางประเทศ เรื่องที่ 3 การนำ�วิธีของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชกับชีวิตประจำ�วัน บทที่ 2 การประกอบอาชีพอยางพอเพียง
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนตน (ทช 21001)16 เรื่องที่ 1 การนำ�หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปใชในประเทศไทย ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนี้ ถูกใชเปนกรอบแนวความคิดและทิศทางการพัฒนาระบบเศรษฐกิจมหภาค ของไทยซึ่งบรรจุอยูในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติฉบับที่10(พ.ศ.2550-2554)เพื่อมุงสูการพัฒนา ที่สมดุล ยั่งยืน และมีภูมิคุมกัน เพื่อความอยูดีมีสุข มุงสูสังคมที่มีความสุขอยางยั่งยืน หรือที่เรียกวา “สังคมสีเขียว” ดวยหลักการดังกลาว แผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 10 นี้จะไมเนนเรื่องตัวเลขการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ แตยังคงให ความสำ�คัญตอระบบเศรษฐกิจแบบทวิลักษณ หรือระบบเศรษฐกิจที่มีความแตกตางกันระหวางเศรษฐกิจชุมชน เมืองและชนบท แนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ยังถูกบรรจุในรัฐธรรมนูญของไทย เชน รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักร ไทย พุทธศักราช 2550ในสวนที่ 3 แนวนโยบายดานการบริหารราชการแผนดิน มาตรา 78 (1) บริหารราชการ แผนดินใหเปนไปเพื่อการพัฒนาสังคม เศรษฐกิจ และความมั่นคง ของประเทศอยางยั่งยืน โดยตองสงเสริมการ ดำ�เนินการตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและคำ�นึงถึง ผลประโยชนของประเทศชาติในภาพรวมเปนสำ�คัญ ปญหาหนึ่งของการนำ�ปรัญชาเศรษฐกิจพอเพียงไปใชก็คือ ผูนำ�ไปใชอาจยังไมไดศึกษาหรือไมมี ความรูเพียงพอ ทั้งยังไมกลาวิเคราะหหรือตั้งคำ�ถามตอตัวปรัชญา เนื่องจากเปนปรัชญาของพระมหากษัตริย นายสมเกียรติ ออนวิมล เรียกสิ่งนี้วา “วิกฤตเศรษฐกิจพอเพียง” โดยนายสมเกียรติมีความเห็นวา ผูนำ�ไปใชอาจ ไมรูวาปรัชญานี้แทจริงคืออะไร ซึ่งอาจเพราะสับสนวา เศรษฐกิจพอเพียงกับทฤษฎีใหมนั้นเปนเรื่องเดียวกัน ทำ�ใหเขาใจผิดวา เศรษฐกิจพอเพียงหมายถึงการปฏิเสธอุตสาหกรรมแลวกลับไปสูเกษตรกรรม ซึ่งเปนความ เขาใจที่ผิด การประยุกตนำ�หลักปรัชญาเพื่อนำ�พัฒนาประเทศในตางประเทศนั้น ประเทศไทยไดเปนศูนยกลาง การแลกเปลี่ยน ผานทางสำ�นักงานความรวมมือเพื่อการพัฒนาระหวางประเทศ (สพร.) โดย สพร.มีหนาที่ คอย ประสานงานรับความชวยเหลือทางวิชาการดานตาง ๆ จากตางประเทศมาสูภาครัฐ แลวถายทอดตอไปยังภาค ประชาชน และยังสงผานความรูที่มีไปยังประเทศกำ�ลังพัฒนาอื่น ๆ เรื่องปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงนั้น สพร. ถายทอดมาไมต่ำ�กวา 5 ป ประสานกับสำ�นักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจาก พระราชดำ�ริ (กปร.) และคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งตางชาติก็สนใจเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง เพราะพิสูจนแลววาเปนสิ่งที่ดีและมีประโยชน ซึ่งแตละประเทศมีความตองการประยุกตใชปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียงไมเหมือนกัน ขึ้นอยูกับวิถีชีวิต สภาพภูมิศาสตร ฯลฯ เชน พมา ศรีลังกา เลโซโท ซูดาน อัฟกานิสถาน บังกลาเทศ ภูฏาน จีน จิบูตี โคลัมเบีย อียิปต เอธิโอเปย แกมเบีย อินโดนีเซีย เคนยา เกาหลีใต มาดากัสการ มัลดีฟ ส ปาปวนิวกินี แทนซาเนีย เวียดนาม ฯลฯ โดยไดใหประเทศเหลานี้ไดมาดูงาน ในหลายระดับ ทั้งเจาหนาที่ ปฏิบัติงาน เจาหนาที่ฝายนโยบาย จนถึงระดับปลัดกระทรวง รัฐมนตรีกระทรวงตาง ๆ เรื่องที่ 2 การนำ�หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปใชในตางประเทศ
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนตน (ทช 21001) 17 นอกจากนั้นอดิศักดิ์ ภาณุพงศ เอกอัครราชทูตไทยประจำ�กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย ไดกลาววา ตางชาติสนใจเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง เนื่องจากมาจากพระราชดำ�ริในพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวที่ทรงหวงใย ราษฎรของพระองค และอยากรูวาทำ�ไมรัฐบาลไทยถึงไดนำ�มาเปนนโยบาย สวนประเทศที่พัฒนาแลวก็ตองการ ศึกษาพิจารณาเพื่อนำ�ไปชวยเหลือประเทศอื่น ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไมใชปรัชญาที่ใชไดเฉพาะครอบครัวหรือชุมชนเทานั้น แตเปนปรัชญา ที่สามารถนำ�มาประยุกตใชไดกับสังคมโดยรวม การจะดำ�รงชีวิตอยูไดตามหลัก การพื้นฐานของเศรษฐกิจพอเพียง นั้น สมาชิกจำ�เปนที่จะตองเขาใจ สภาพการเปลี่ยนแปลงของสังคมโลก ที่เกิดขึ้นอยางรวดเร็วตามอิทธิพลของ กระแสโลกาภิวัตน ควบคูไปกับการพยายามหาหนทางหรือวิธีการ ที่จะดำ�รงชีวิตตามหลักการพื้นฐานของ เศรษฐกิจพอเพียงใหดำ�เนินไป ไดอยางสมดุลและสอดคลองกับสภาพแวดลอมในยุคโลกาภิวัตน โดยอาศัย ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเปนตัวสรางภูมิคุมกันตอผล กระทบที่ชุมชนอาจจะไดรับจากกระแสโลกาภิวัตน ไมใหกระแสเหลานั้นเขามาทำ�ลายเอกลักษณและวัฒนธรรมชุมชน จนชุมชนตองลมสลายไป ดังนั้น เพื่อใหสามารถดำ�เนินการไดตามแนวทางขางตน จึงจำ�เปนที่จะตองเขาใจ ปฏิสัมพันธระหวาง กระแสโลกาภิวัตนกับเศรษฐกิจพอเพียงกอน โดยการทบทวนหรือมองยอนกลับไปถึงวิกฤตเศรษฐกิจที่เกิดขึ้น ในป ๒๕๔๐ อันเปนเหตุการณที่แสดงใหเห็นถึงผลกระทบทั้งทางดานเศรษฐกิจและสังคม กระแสโลกาภิวัตน คือกระบวนการเชื่อมและใชโลกรวมกัน อยางใบเดียวกัน อยางถึงกันและมีระบบ แบบแผน ที่สำ�คัญ โลกาภิวัตน ดานหนึ่งคือความเปนโลกน้ำ�หนึ่งในการรับรูเรื่องราวกันและกัน แตอีกดานหนึ่ง ก็คือกระบวนการถูกทำ�ใหรับรู ถูกทำ�ใหเคลื่อนและคลอยตาม โดยเฉพาะในเปาหมายดานเศรษฐกิจซึ่งคอนเร็ว แรงและตอเนื่อง ผานระบบการสื่อสารตางๆ ที่ถูกพัฒนาดวยเทคโนโลยี ทำ�ใหปจจุบันนี้ ไมมีพื้นที่ใดในโลกที่ รอดพนจากอิทธิพลนี้ทั้งในดานเศรษฐกิจ การเมือง สังคม และวัฒนธรรม การนำ�วิธีของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชกับชีวิตประจำ�วัน การนำ�วิธีการของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชในระดับบุคคลทั่วไป คือ ความสามารถในการดำ�รง ชีวิตอยางไมเดือดรอน มีความเปนอยูอยางประมาณตนตามฐานะ โดยสามารถเลี้ยงตัวเองไดบนพื้นฐานของการ ประหยัด เรื่องที่ 3 การนำ�วิธีของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชกับชีวิตประจำ�วัน
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนตน (ทช 21001)18 ตัวอยาง ทรงพลนำ�หลักเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชในครอบครัวของตนเองเก็บออมเงินสวนที่เหลือจาก การบริโภคไวใชจายในอนาคต เชนคารักษาพยาบาล นำ�น้ำ�ที่ผานการใชแลวในครัวเรือนมารดพืชผักสวนครัว ปลูกผักสวนครัวลดคาใชจายนำ�เงินจากการขายพืชผักสวนครัวและหมู ไปซื้อสินคาและบริการที่สมาชิกในครัว เรือนตองการและมีความจำ�เปนในการอุปโภคบริโภคนำ�พืชผักสวนครัวที่เพราะปลูกไดมาบริโภค บางสวนนำ� ไปขายที่ตลาดสวนที่เหลือนำ�ไปเลี้ยงหมูนำ�เงินสวนหนึ่งมาใชจายในการรักษาพยาบาลเมื่อเจ็บปวยและนำ�มาซื้อ เมล็ดพืช เพื่อเพาะปลูก ทรงพลนำ�หลักเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชในครอบครัวของตนเองดังนี้ 1. ปลูกผักสวนครัวลดคาใชจาย 2. นำ�น้ำ�ที่ผานการใชแลวในครัวเรือนมารดพืชผักสวนครัว 3. นำ�พืชผักสวนครัวที่เพราะปลูกไดมาบริโภค บางสวนนำ�ไปขายที่ตลาด สวนที่เหลือนำ�ไปเลี้ยงหมู 4. นำ�เงินจากการขายพืชผักสวนครัวและหมูไปซื้อสินคาและบริการที่สมาชิกในครัวเรือนตองการ และมีความจำ�เปนในการอุปโภคบริโภค 5. เก็บออมเงินสวนที่เหลือจากการบริโภคไวใชจายในอนาคต เชนคารักษาพยาบาล 6. นำ�เงินสวนหนึ่งมาใชจายในการรักษาพยาบาลเมื่อเจ็บปวยและนำ�มาซื้อเมล็ดพืช เพื่อเพาะปลูก ตัวอยางอีกแนวหนึ่งของการประกอบอาชีพแบบเศรษฐกิจพอเพียง แนวทางการทำ�การเกษตรแบบเศรษฐกิจพอเพียง โดยเนนหาขาวหาปลากอนหาเงินหาทอง คือ ทำ�มา หากินกอนทำ�มาคาขายดังนี้ 1. การทำ�ไรนาสวนผสมและการเกษตรผสมผสานเพื่อใหเกษตรกรพัฒนาตนเองแบบเศรษฐกิพอเพียง 2. การปลูกพืชผักสวนครัวลดคาใชจาย 3. การทำ�ปุยหมักปุยคอกและใชวัสดุเหลือใชเปนปจจัยการผลิต(ปุย)เพื่อลดคาใชจายและบำ�รุงดิน 4. การเพาะเห็ดฟางจากวัสดุเหลือใชในไรนา 5. การปลูกไมผลสวนหลังบาน และไมใชสอยในครัวเรือน 6. การปลูกพืชสมุนไพร ชวยสงเสริมสุขภาพอนามัย 7. การเลี้ยงปลาในรองสวน ในนาขาวและแหลงน้ำ� เพื่อเปนอาหารโปรตีนและรายไดเสริม 8. การเลี้ยงไกพื้นเมือง และไกไข ประมาณ 10-15 ตัวตอครัวเรือนเพื่อเปนอาหารในครัวเรือน โดยใช เศษอาหาร รำ� และปลายขาวจากผลผลิตการทำ�นา ขาวโพดเลี้ยงสัตวจากการปลูกพืชไร เปนตน 9. การทำ�กาซชีวภาพจากมูลสัตว
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนตน (ทช 21001) 19 กิจกรรม กิจกรรมที่ 1 แบงกลุมผูเรียนตามความสนใจ กลุมละ 5 คน แลวดำ�เนินการดังตอไปนี้ 1. ในแตละกลุมระดมความคิด ในประเด็น “การนำ�ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปใชในการดำ�เนิน ชีวิต” แลวเลือกนำ�เสนอเพียงหัวขอเดียววา กลุมของตนสามารถนำ�ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปใชในการ ดำ�เนินชีวิตไดอยางไร เชน การประหยัดคาใชจาย การพึ่ง ตนเอง ความมีเหตุผล และการดำ�รงชีวิตตาม อัตภาพ เปนตน 2. ใหผูเรียนแตละกลุมเสนอแนวทางการเผยแพรปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปใชในชีวิตประจำ� วันหนาชั้นเรียน กลุมละ 3-5 นาที โดยใหผูเรียนและผูสอนรวมประเมิน แนวทางการเผยแพรฯ วาเหมาะสม หรือควรแกไขอยางไร เชน การเผยแพรโดยใชปายโปสเตอร แผนพับ และการประชาสัมพันธทาง Internet เปนตน 3. ผูเรียนแตละกลุมนำ�แนวทางการเผยแพรปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปใชในการดำ�เนินชีวิต ไปเผยแพรในสถานศึกษาและชุมชนใกลสถานศึกษา 4. ศึกษาคนควาเรื่อง“เกษตรทฤษฎีใหม”แลวจัดทำ�แบบจำ�ลอง“เกษตรทฤษฎีใหม”กลุมละ1ชิ้น กิจกรรมที่ 2 แบงกลุมผูเรียนตามความสนใจ หองละ 4-5 กลุม ใหแตละกลุมเขียนบทความ เรื่อง “การดำ�เนินชีวิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง”แลวดำ�เนินการเผยแพรในสถานศึกษาและชุมชนโดย 1. กลุมที่ 1 ทำ�แผนพับแจกในสถานศึกษาและชุมชน 2. กลุมที่ 2 ทำ� โปสเตอรติดในสถานศึกษา หรือในศูนยการเรียนรูในชุมชนใกลเคียง 3. กลุมที่ 3 เขียนบทความแลวนำ�มาอานหนาชั้นเรียน แลวคัดเลือกบทความดีเดนอานในหอง เรียน หรือออกรายการของวิทยุหรือหอกระจายขาวของชุมชน กิจกรรมที่ 3 ใหผูเรียนแตละคนออกแบบแผนผังการจัดการแบงพื้นฐานที่ดินตามทฤษฎีใหม พรอมทั้งสรุป หลักการและขั้นตอนของทฤษฎีใหมพอสังเขปลงในกระดาษขาวขนาด 4F แลวนำ�ไปติดที่ปายนิเทศหนา สถานศึกษา ใหผูสนใจในสถานศึกษาและในชุมชนไดเรียนรู และผูสอนเลือกแผนที่สวยงามลงในวารสาร ของสถานศึกษาเพื่อเผยแพรในวงกวางตอไป
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนตน (ทช 21001) 21 สาระสำ�คัญ ผูเรียนมักเขาใจวาการประกอบอาชีพตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เปนแคเรื่องของเกษตรกร แตจริงแลว ผูประกอบอาชีพอื่นๆ ตลอดจนขาราชการก็สามารถนำ�แนวพระราชดำ�รัสเศรษฐกิจพอเพียง ไปประยุกตใชในการ วางแผนการประกอบอาชีพตางๆ โดยประชาชนจะตองไมใชจายฟุมเฟอยเกินตัว จึงจะถือวาประพฤติตนโดย การวางแผนการประกอบอาชีพ อยูในระบบเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำ�ริ ผลการเรียนที่คาดหวัง 1. ผูเรียนสามารถนำ�ความรูจากการเรียนไปใชในการวางแผน การประกอบอาชีพ ตามปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง 2. ผูเรียนสามารถนำ�ความรูจากการเรียนโดยสามารถจัดทำ�โครงงานตามแผนงานที่วางไวไดอยางถูก ตองเหมาะสม ขอบขายเนื้อหา เรื่องที่ 1 กรอบแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง เรื่องที่ 2 การปฏิบัติตนตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง เรื่องที่ 3 ทฤษฎีใหม บทที่ 3 การวางแผนการประกอบอาชีพแบบพอเพียง
หนังสือเรียนสาระทักษะการดำ�เนินชีวิต รายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับมัธยมศึกษาตอนตน (ทช 21001)22 ...การที่ตองการใหทุกคนพยายามที่จะหาความรู และสรางตนเองใหมั่นคงนี้ เพื่อตนเอง เพื่อที่จะใหตัวเอง มีความเปนอยูที่กาวหนา ที่มีความสุข พอมีพอกินเปนขั้นหนึ่ง และขั้นตอไป ก็คือใหมีเกียรติวายืนไดดวยตัวเอง ... ตอมาไดพระราชทานพระราชดำ�ริเพิ่มเติมมา โดยตลอด เพื่อใหเกษตรกรซึ่งเปนคนสวนใหญของ ประเทศมีความแข็งแรงพอ กอนที่จะไปผลิตเพื่อการคาหรือเชิงพาณิชย โดยยึดหลักการ “ทฤษฎีใหม” 3 ขั้น คือ ขั้นที่ 1 มีความพอเพียง เลี้ยงตัวเองไดบนพื้นฐานของความประหยัดและขจัดการใชจาย ขั้นที่ 2 รวมพลังกันในรูปกลุม เพื่อการผลิต การตลาด การจัดการ รวมทั้งดานสวัสดิการ การศึกษา การพัฒนาสังคม ขั้นที่ 3 สรางเครือขาย กลุมอาชีพและขยายกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่หลากหลาย โดยประสานความรวม มือกับภาคธุรกิจ ภาคองคกรพัฒนาเอกชน และภาคราชการในดานเงินทุน การตลาด การผลิต การจัดการและ ขาวสารขอมูล สำ�หรับในภาคอุตสาหกรรม ก็สามารถนำ� “เศรษฐกิจพอเพียง” มาประยุกตใชได คือ เนนการผลิตดาน การเกษตรอยางตอเนื่อง และไมควรทำ�อุตสาหกรรมขนาดใหญเกินไป เพราะหากทำ�อุตสาหกรรมขนาดใหญ ก็จะตองพึ่งพิงสินคาวัตถุดิบและเทคโนโลยีจากตางประเทศ เพื่อนำ�มาผลิตสินคา เราตองคำ�นึงถึงสิ่งที่มีอยูใน ประเทศกอน จึงจะทำ�ใหประเทศไมตองพึ่งพิงตางชาติอยางเชนปจจุบัน ดังนั้น เราจะตองชวยเหลือประเทศให มีความเขมแข็ง ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ไดเปนผูจุดประกายระบบเศรษฐกิจแบบพอเพียง ซึ่งจะเปนการ ชวยลด ปญหาการนำ�เขาวัตถุดิบ และชิ้นสวนที่เรานำ�มาใชในการผลิตใหเปนลักษณะพึ่งพา ซึ่งมีมาแลวเกือบ 20 ป แตทุกคนมองขามประเด็นนี้ไป ตลอดจนไดรับผลจากภายนอกประเทศทำ�ใหประชาชนหลงลืม และมัวเมา อยูกับการเปนนักบริโภคนิยม รับเอาของตางชาติเขามาอยางไมรูตัว และรวดเร็วจนทำ�ใหเศรษฐกิจของไทยตกต่ำ� ...พยายามไมกอความชั่วใหเปนเครื่องทำ�ลายตัว ทำ�ลายผูอื่น พยายามลด พยายามละความชั่วที่ตัวเองมีอยู พยายามกอความดีใหแกตัวอยูเสมอ พยายามรักษา และเพิ่มพูนความดีที่มีอยูนั้น ใหงอกงามสมบูรณขึ้น ... “คนสวนมากมักเขาใจวา เศรษฐกิจพอเพียงเปนเรื่องของเกษตรกรในชนบทเทานั้น แตแทที่จริง ผูประกอบอาชีพอื่น เชน พอคา ขาราชการ และพนักงานบริษัทตางๆ สามารถนำ�แนว พระราชดำ�รัสเศรษฐกิจพอ เพียง ไปประยุกตใชไดแตวาพอเพียงนี้มีความหมายกวางขวางยิ่งกวานี้อีก คือ คำ�วาพอ ก็พอเพียงนี้ก็พอแคนั้นเอง คนเราถาพอใจในความตองการมันก็มีความโลภนอย เมื่อมีความโลภนอยก็เบียดเบียนผูอื่นนอย บทที่ 1 กรอบแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง

เศรษฐกิจพอเพียง ม.ต้น ทช21001

Recommended

More Related Content

Slideshows for you(20)

Similar to เศรษฐกิจพอเพียง ม.ต้น ทช21001(20)

More from Thidarat Termphon(9)

Recently uploaded(20)

เศรษฐกิจพอเพียง ม.ต้น ทช21001