1. 12/12/2011
CHƯƠNG 4
NG
CH
ðẠO ð C TRONG NGHIÊN C U
TS. NGUYÊ
HÀ
TS. NGUYỄN MINH HA
TRƯ NG ĐH M TPHCM
TR
1
NỘI DUNG
Khá niê
Khai niệm
- Nh ng vấn đê phổ biến về đạo đ c
đề phô biê
- Nh ng vấn đê đạo đ c trong t ng giai đoan NC
đề
oạ
-
Đạo đ
• Đạo đ
• Đạo đ
• Đạo đ
cá
cao
•
quá trình thiê
và tiê
c trong qua trinh thiết kế va tiếp cận NC
quá trình
thâ
liê
c trong qua trinh thu thập d liệu
viê
lý và u
liê
c trong việc x ly va lưu tr d liệu
đế viê
tích và viê bá
c liên quan đên việc phân tich va viết bao
2
1

2. 12/12/2011
KHÁ NIÊ
I. KHAI NIỆM
- Khai niệm: Đạo đ c đề cập đến hành vi của bạn, liên quan
Khá niê
đến quyền l i của nh ng ngư i tr thành chủ thể trong NC,
hay bị tác động b i NC.
Nguyên tắc đạo đ c chuẩn m c hay tiêu chuẩn hành vi,
hư ng dẫn nh ng l a chọn đạo đ c về cách ng x và mối
quan hệ v i ngư i khác.
-
Đạo đ c NC liên quan đến nh ng câu hỏi về cách th c
chúng ta hình thành và làm rỏ chủ đề NC, thiết kế NC, tiếp cận
truy cập, thu thập d liệu, x lý và lưu tr d liệu, phân tích
d liệu và trình bày nh ng khám phá NC của chúng ta theo
cách có trách nhiệm đạo đ c.
-
3
Nh ng v n đ
đ o đ c ph bi n
Quy n
riêng tư,
b n ch t
t
nguy n,
s
đ ng
ý, s l a
d i, tính
b o m t,
vi c d u
danh tính,
tình tr ng
b i r i, s
căng
th ng, t n
t i,
đau
đ n, tính
khách
quan, ch t
lư ng NC
Giai đo n NC
Nh ng v n đ đ o đ c
t ng giai đo n c th
Hình thành
và làm rõ
v n đ NC
Quy n c a nhà NC không b s c ép c a nhà tài trơ
Quy n c a nhà tài tr đ i v i NC có ích
̣
Quy n c a nhà tài tr /giám sát/ ngư i tham gia đ i v i NC
có ch t lư ng.
Thi t k NC
Quy n c a nhà NC không b s c ép c a ngư i giám sát
Ngư i tham gia/ngư i giám sát có quy n đư c thông báo
đ yđ
Quy n riêng tư c a ngư i tham gia
Quy n c a nhà tài tr /giám sát/ ngư i tham gia đ i v i NC
có ch t lư ng.
Thu th p d
li u NC
X lý và lưu
tr d li u
Phân tích
d li u và
vi t báo cáo
Quy n nhà NC không b s c ép c a ngư i g.sát/k.soát
Quy n c a nhà NC v tính an toàn
Quy n đ ng ý t nguy n c a ngư i tham gia
Quy n rút lui c a ngư i tham gia
S l a d i c a ngư i tham gia
Quy n b o m t/vô danh c a ngư i tham gia và t ch c
Quy n c a nhà tài tr /giám sát/ ngư i tham gia đ i v i NC có
ch t lư ng.
Quy n c a ngư i tham gia đv vi c x lý và lưu tr h sơ
Quy n nhà NC không b s c ép c a ngư i tài tr /g.sát
Quy n b o m t/vô danh c a ngư i tham gia và t ch c
Quy n c a nhà tài tr /giám sát/ ngư i tham gia đ i v i NC có
4
ch t lư ng.
2

3. 12/12/2011
II.
V ðỀ PHÔ BIÊ VÊ
II. NH NG VẤN ðÊ PHỔ BIẾN VỀ ðẠO ð C
Quyền riêng tư của nh ng ngư i tham gia tr c tiếp hay gián tiếp
- Sự tham gia tự nguyện và quyền rút lui 1 phần hay hoàn toàn khỏi
quá trình.
- sự ưng thuận hay sự dối trá của nh ng ngư i tham gia
- duy trì sự bảo mật về dữ liệu đư c cung cấp b i nh ng cá nhân
hay nh ng ngư i tham gia cụ thể, sự ẩn danh của họ.
- phản ng của nh ng ngư i tham gia về cách th c bạn tìm kiếm
thông tin bao gồm: sự bối rối, căn thẳng, không thoải mái, khó chịu,
tổn thương;
- các ảnh hư ng đối v i ngư i tham gia về cách th c mà bạn sử
dụng, phân tích và báo cáo dữ liệu của bạn, đặc biệt tránh tình
trạng gây bối rối, căng thẳng, không thoải mái, tổn thương.
- cách ng xử và tính khách quan của bạn
cương vị là 1 nhà NC.
-
5
III.
ðỀ
ðOA
OẠ
III. VẤN ðÊ ðẠO ð C TRONG T NG GIAI ðOAN
đề
đế
quá trình thiê
1. Nh ng vấn đê liên quan đên đạo đ c trong qua trinh thiết
và
tiê
kế va đạt đư c s tiếp cận nghiên c u.
- Vấn đề đạo đ c NC nên tiên liệu trư c ngay t khâu thiết kế
NC để kịp th i điều chỉnh kế hoạch NC. Không gây hại cho
ngư i khác.
- Vấn đề đạo đ c trong lúc tìm cách tiếp cận d liệu. Không
gây áp l c/ép buộc đối v i nh ng ngư i tham gia như: ngư i
đư c phỏng vấn, ngư i tham gia NC, ...
Ngay cả tiếp cận nguồn d liệu th cấp cũng quan tâm đến
vấn đề đạo đ c, như: thông tin cá nhân, thông tin doanh
nghiệp, ...
6
3

4. 12/12/2011
III.
ðỀ
ðOA
OẠ
III. VẤN ðÊ ðẠO ð C TRONG T NG GIAI ðOAN
́ đề
đế
quá trình thiê
1. Nh ng vân đê liên quan đên đạo đ c trong qua trinh thiết
và
tiê
kế va đạt đư c s tiếp cận nghiên c u.
Thiê
Thiếu ưng thuận
ng thuâ
Hà
Ham ý ưng thuận
ng thuâ
Ưng thuận ro rang
ng thuâ rõ ràng
-Ngư i tham gia thiếu
kiến th c.
- Ngư i tham gia không
hiểu đầy đủ quyền của
học
- Nhà NC ngầm hiểu sự
ưng thuận về việc dùng
dữ liệu từ th c tiễn tiếp
cận và từ bảng câu hỏi
hồi đáp
- Ngư i tham gia tự
nguyện đồng ý, có đầy
đủ thông tin về quyền
tham gia và dùng dữ
liệu.
- Nhà NC dùng sự l a
dối để thu thập dữ liệu
7
III.
ðỀ
ðOA
OẠ
III. VẤN ðÊ ðẠO ð C TRONG T NG GIAI ðOAN
đề
đế
quá trình
thâ
2. Nh ng vấn đê liên quan đên đạo đ c trong qua trinh thu thập dữ
liê
liệu.
-Không gây tổn hại/xâm phạm riêng tư của nh ng ngư i tham gia dự
ha
pha
cu
ng
kiê
kiến. Nếu họ chấp nhận tham gia thì nên duy trì thỏa thuận ban đầu
trong quá trình NC. Nếu làm khác thì trở thành l a dối.
- Duy trì tinh khach quan cua thu thập dữ liệu. Để dữ liệu thu thập
tính khách
củ
thâ
liê
đư c chính xác và đầy đủ, tranh chu quan trong việc chọn lọc dữ liệu
tránh chủ
=> liên quan đến giá trị và độ tin cậy của công trình NC.
Tất nhiên, bất ky dữ liệu nao đư c bia đặt ra la 1 hanh động không
kỳ
liê nà
bị
là hành ng
thê châ nhâ và trá
thể chấp nhận va trai v i quy tắc đạo đ c.
-Tính bảo mật và vô danh: Khi nh ng l i h a về sự bảo mật và vô danh
đư c đưa ra, thì đảm bảo rằng nh ng điều này đư c duy trì.
- Khi phỏng vấn tr c tiếp: Face to face, điện thoại,
- Khi sử dụng internet và email
- Quan sát
Nhiều chuẩn m c đạo đ c của trư ng ĐH ngăn cấm bất kỳ hình
th c tiến hành NC nào khi việc tiếp cận bị từ chối.
8
4

5. 12/12/2011
III.
ðỀ
ðOA
OẠ
III. VẤN ðÊ ðẠO ð C TRONG T NG GIAI ðOAN
đề
đế
quá trình
lý và u trữ
3. Nh ng vấn đê liên quan đên đạo đ c trong qua trinh xử ly va lưu tr dữ
liê
liệu.
- Ban nên theo/quen v i nh ng yêu cầu phap luật nơi ban tiến hanh đê tai
Bạ
theo/
phá luâ
i bạ tiê hành đề tà
NC.
NC.
- Liên Minh Châu Âu có Chỉ thị 95/46/EC về vấn đề bảo vệ dự liệu.
Về dữ liệu cá nhân phải đư c
-Xử lý công bằng và h p pháp
- Tìm để sử dụng cho các mục đích cụ thể, rõ ràng và h p pháp. Không khai
thác thêm theo cách không phù h p v i nh ng mục đích này.
- Có tính liên quan thích h p và không vư t quá so v i mục đích xử lý dữ liệu.
- Chính xác và khi cần thiết, luôn cập nhật.
- L u giữ không lâu quá m c cần thiết
- Xử lý phù h p v i quyền sở h u các chủ thể dữ liệu cho phép theo Bộ Luật
-Giữ bảo mật
- Không chuyển cho 1 quốc gia ngoài Khu v c kinh tế Châu Âu, nếu không
đảm bảo m c độ bảo vệ thích hơp về quyền sở h u của chủ thể dữ liệu.
9
III.
ðỀ
ðOA
OẠ
III. VẤN ðÊ ðẠO ð C TRONG T NG GIAI ðOAN
đề
đế
quá trình
lý và
3. Nh ng vấn đê liên quan đên đạo đ c trong qua trinh x ly va
liê
lưu tr d liệu.
u
-Nên tìm kiếm 1 l i khuyên phù h p v i tình huống cụ thể về đề
tài NC của bạn khi thu thập và x lý d liệu cá nhân.
- D liệu cá nhân nhạy cảm: chủng tộc, dân tộc học, ý kiến chính
trị, tôn giáo, hội viên, niềm tin, ...
- Quy trình hoạt động tốt nhất là chấp nhận d liệu hoàn toàn vô
danh và chìa khóa để xác định chủ thể d liệu không đư c lưu
gi b i ngư i kiểm soát d liệu này.
10
5

6. 12/12/2011
III.
ðỀ
ðOA
OẠ
III. VẤN ðÊ ðẠO ð C TRONG T NG GIAI ðOAN
4. Nh ng vấn đề liên quan đến đạo đ c trong việc phân tích và
đê
đê
viê
tich va
viê bá cá
viết bao cao.
- Duy trì tính khách quan là thiết yếu. Không diễn giải sai về dữ
liệu đã thu thập (không l a chọn nh ng dữ liệu báo cáo, hoặc
diễn giải sai độ chính xác về thống kê của dữ liệu).
- Sự tính nhiệm thuộc về sự trung th c của mỗi ngư i NC và đây
là vấn đề đạo đ c quan trọng.
- Thiếu tính khách quan trong giai đoạn này là bóp méo các kết
luận của bạn
- Sự bảo mật và vô danh cũng xuất hiện trong giai đoạn này.
- Vấn đề đạo đ c khác tiếp theo là ngư i khác sử dụng kết quả
NC của bạn => l i ích tập thể của ngư i tham gia, thì i) giảm
m c độ tiếp cận bạn tìm ra kết quả, ii) trung th c thú nhận v i
ngư i tham gia, vai trò của bạn đang hoạt động NC.
11
THANK YOU!
12
6