Wprowadzająca prezentacja o problemach z wyznaczaniem celów i definiowaniem wskaźników na przykładach z działań Miasta Poznania.

2. Cele i mierzalność
w działaniach miasta
Łukasz Garczewski

3. Cel nadrzędny?
Poprawa jakości życia
mieszkańców Poznania

4. Ale ja nie o tym...
Zejdziemy poziom lub dwa
niżej, do celów programów
i projektów.

5. Dobrze opisane cele:
Zwiększają wpływ na
miasto
Zmniejszają marnotrawstwo
Ułatwiają kontrolę i ocenę

6. Uwaga:
będą przykłady z UMP...

7. SMART, czyli cechy dobrze opisanego celu
S - Specific
M - Measurable
A - Attainable
R - Results-based
T - Time-bound

8. SMART, czyli cechy dobrze opisanego celu
S - Konkretne
M - Mierzalne
A - Osiągalne
R - Oparte o rezultaty
T - Ograniczone w czasie

9. Cel jest konkretny gdy...
Określa precyzyjnie jaki efekt chcemy osiągnąć.
Wzorowy cel mówi o “mecie”, nie o “drodze”.
Mówi o tym jakie miasto ma być -- nie o tym, jak będziemy je zmieniać.

10. Konkertność: antyprzykład
Roczny program współpracy z Organizacjami Pozarządowymi na 2018 rok
7. Tworzenie warunków do społecznej aktywności

11. Konkertność: antyprzykład
Roczny program współpracy z Organizacjami Pozarządowymi na 2018 rok
7. Tworzenie warunków do społecznej aktywności**

12. Konkertność: antyprzykład
Roczny program współpracy z Organizacjami Pozarządowymi na 2018 rok
7. Tworzenie warunków do społecznej aktywności**
* Cel należy czytać w całości, razem z jego opisem, podpunktami, etc.
* W ramach funkcjonowania UMP będą sytuacje, gdzie “cel”, jest rodzajem
formalnego umocowania określonych działań, do których miasto jest
zobowiązane.

13. Konkertność: antyprzykład
Roczny program współpracy z Organizacjami Pozarządowymi na 2018 rok
7. Tworzenie warunków do społecznej aktywności
● realizacja przedsięwzięć z udziałem mieszkańców poprzez inicjatywę lokalną;
● dbałość o rolę organizacji pozarządowych w estetyzacji i funkcjonowaniu
społecznym przestrzeni publicznej.

14. Cel jest osiągalny gdy...
● Jest sformułowany w sposób “skańczalny”,
tzn. bez użycia sformułowań typu
○ “dążenie do...”
○ “praca w kierunku...”
○ “będziemy [wstaw czasownik niedokonany]”
Dobrze jest być jak Robert Kubica i zawsze
wyglądać kraciastej flag i mety.

15. Cel jest osiągalny gdy...
● Przypuszczamy, że jesteśmy w stanie go osiągnąć
● ...w założonym czasie
● ...przy użyciu założonych nakładów (pieniędzy, ludzi)

16. Osiągalność: antyprzykład
Źródło: Program Ochrony Środowiska dla miasta Poznania na lata 2017-2020 z
perspektywą do roku 2024
“Osiągnięcie dobrej jakości powietrza i jakości życia mieszkańców – dążenie do
osiągnięcia dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń powietrza”

17. Co się dzieje kiedy cel nie jest osiągalny
“Czy cel został osiągnięty?”
“Przecież wiadomo, że to był tylko kierunek.”

18. Co się dzieje kiedy cel nie jest osiągalny
Realizacja projektów zamiast dążenia do celu.
W skrajnych przypadkach: brak postępu na drodze do celu.

19. Zorientowanie na rezultaty
Czy cel precyzuje jaki ma być końcowy efekt działań?
Rezultat końcowy a rezultaty pośrednie:
● Jeśli planowany projekt lub działanie nie daje na końcu efektu w postaci
poprawy jakości życia mieszkańców, to wymagane są dalsze kroki

20. Zorientowanie na wyniki: antyprzykład
Konkurs na najlepsze praktyki w zatrudnianiu osób z niepełnosprawnością
● Konkurs zorganizowano
● Przysłane zostały propozycje najlepszych praktyk
● Ogłoszono zwycięzców
● Odbyła się gala i rozdano nagrody
● I… Tyle.

21. Zorientowanie na wyniki: antyprzykład
Konkurs na najlepsze praktyki w zatrudnianiu osób z niepełnosprawnością
● Konkurs zorganizowano
● Przysłane zostały propozycje najlepszych praktyk
● Ogłoszono zwycięzców
● Odbyła się gala i rozdano nagrody
● I… Tyle.
A wdrożenie najlepszych praktyk w życie? Udostępnienie ich?

22. Cel jest mierzalny gdy...
● Wiemy jaka wartość odzwierciedla postępy na drodze do celu i moment jego
osiągnięcia.
● Wiemy jak będziemy tę wartość mierzyć.
● Mamy narzędzia i możliwość (w tym środki) przeprowadzenia pomiaru.

23. Konstrukcja dobrego wskaźnika
● Co mierzymy?
● W jaki sposób?
● Jaka jest wartość docelowa?
Istnieją konteksty, w których wartość docelowa nie jest konieczna, a wskaźnik
jest jedynie czymś, co monitorujemy.
Jednak w przypadku wskaźników powiązanych z celami wartość docelowa,
ta do której dążymy, jest konieczną częścią poprawnego wskaźnika.

24. Mierzalność: antyprzykład
Kierunki działań i zadania Miasta Poznania na rzecz integracji społecznej osób
niepełnosprawnych na lata 2012–2020
Kierunek 1. (str. 43)
1. Stwarzanie osobom niepełnosprawnym możliwości uczestnictwa w terapii zajęciowej poprzez:
● wspieranie merytoryczne i dotowanie działalności istniejących warsztatów terapii zajęciowej,
● rozwój warsztatów oraz ośrodków terapii zajęciowej dla osób niepełnosprawnych ze wskazaniami do korzystania z tego typu
placówek,
● doradztwo organizacyjne i prawne w fazie powstawania nowych jednostek.
Rezultat:
● zwiększenie efektywności rehabilitacji społecznej realizowanej w WTZ,
● zwiększenie dostępu osób niepełnosprawnych do rehabilitacji społecznej i terapii zajęciowej,
● zwiększenie liczby uczestników podejmujących zatrudnienie.
Wskaźniki realizacji (sposób mierzenia rezultatu):
● liczba uczestników WTZ,
● liczba uczestników WTZ podejmujących zatrudnienie.

25. Mierzenie powoduje, że może się nie udać
I o to właśnie chodzi!
Bez przyznania się do błędu nie możemy się uczyć na błędach.
Błąd w tym kontekście to nie to samo co “wina”.

26. Mierzalne: antyprzykład
Dotacje Powiatowego Urzędu Pracy w Poznaniu dla osób z niepełnosprawnością
na rozpoczęcie działalności gospodarczej.
Sposób pomiaru: % osób prowadzących działalność przez 12 miesięcy

27. Mierzalne: antyprzykład
Dotacje Powiatowego Urzędu Pracy w Poznaniu dla osób z niepełnosprawnością
na rozpoczęcie działalności gospodarczej.
Sposób pomiaru: % osób prowadzących działalność przez 12 miesięcy
Wynik: 100% -- pełen sukces

28. Mierzalne: antyprzykład
Dotacje Powiatowego Urzędu Pracy w Poznaniu dla osób z niepełnosprawnością
na rozpoczęcie działalności gospodarczej.
Sposób pomiaru: % osób prowadzących działalność przez 12 miesięcy
Wynik: 100% -- pełen sukces
Haczyk: W przypadku przerwania działalności gospodarczej przed upływem 12
miesięcy przedsiębiorca był zobowiązany (na mocy umowy) do zwrotu dotacji.

29. Efekt “niezatapialnych” celów i wskaźników
Ogłaszamy sukces, a realnej zmiany nie ma lub jest niewielka.
Utrudnienie kontroli przez Radę Miasta i obywateli.
Brak motywacji do dalszej pracy nad problemem, ponieważ:
a) Przecież rozwiązaliśmy problem, prawda?
b) Przecież tyle już robimy, a “oni” mówią, że to nic nie daje.

30. “Wszyscy zgadzają się ze sobą, a będzie nadal tak jak jest”
Elektryczne Gitary, Co ja tutaj robię

31. Mierzenie nie-wprost
● Mierzenie to nie to samo co liczenie
● Szacowanie to też rodzaj pomiaru
● Jeśli pomiar bezpośredni jest trudny, możemy mierzyć czynniki
powiązane
(alkoholizm → sprzedaż alkoholu, bezpieczeństwo → ilość interwencji)
● Pomiar cykliczny: Zastosowanie tej samej metody pomiaru kolejnych
działań cyklicznych, nawet jeśli nie jest precyzyjna, może pokazać nam
zmianę w osiąganych efektach przy kolejnych edycjach.

32. Mierzenie powtarzalnych działań: przykład
Poznański Dzień Organizacji Pozarządowych
● Jeśli celem jest popularyzacja działań organizacji wśród mieszkańców…
● To warto wiedzieć do ilu mieszkańców dotarliśmy
● Jak to zmierzyć?
○ Ilość rozdanych ulotek
○ Ilość ludzi, którzy przeszli przez plac wolności (szacunkowo)
○ Inne -- nie ma jednej metody

33. Co się dzieje kiedy cel nie jest mierzalny
Pytanie: “Udało się osiągnąć cel czy nie?”
Odpowiedź: “Zrobiliśmy to co zaplanowaliśmy.”

34. Co się dzieje kiedy cel nie jest mierzalny
● Kontrola przez Radę Miasta i obywateli jest utrudniona
● Wsparcie przez organizacje pozarządowe jest utrudnione

35. CEL
DZIAŁANIA DO
ZREALIZOWANIA
≠

36. Może się tak
zdarzyć, że
wykonamy plan,
a cel nie
zostanie
osiągnięty.

37. Nie bójmy się przyznawać
do niezrealizowanych
celów.
Tylko tak będziemy
sprawnie dążyć do celu
nadrzędnego.

38. Cel nadrzędny:
Poprawa jakości życia
mieszkańców Poznania

39. Pytania? Komentarze?

40. Wykorzystane grafiki i zdjęcia
● Robert Kubica (slajd 9), autor: Stefan Brending, na licencji CC BY-SA 3.0 DE
● Elektryczne gitary (slajd 23), autor: Silar, na licencji CC BY-SA 4.0
● Tarcza z dwoma strzałami (slajdy 30-32), autor: Casito, na lic. CC BY-SA 3.0