Cơ sở lý luận về thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa.docx

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VÀ CẢI
CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA
1.1. Những vấn đề chung về hành chính và thủ tục hành chính
1.1.1. Khái niệm về hành chính
Theo nghĩa thông dụng nhất, hành chính là hoạt động quản lý, lãnh đạo.
Đó là các hoạt động được thực hiện bởi các cơ quan hành chính Nhà nước; hay
là những cơ quan thực hiện các hoạt động chấp hành, điều hành các mặt hoạt
động của đời sống xã hội, các cơ quan chấp hành của quyền lực nhà nước, bộ
máy Chính phủ; hoặc cũng có thể là những người có chức vụ lãnh đạo quảng
lý trong cơ quan, đơn vị, xí nghiệp.
Theo từ điển Tiếng Việt, thuật ngữ “ Hành chính” được hiểu với nhiều
nghĩa:
-Thuộc phạm vi chỉ đạo quản lý việc chấp hành luật pháp, chính sách
của Nhà nước, cơ quan hành chính các cấp;
- Thuộc về những công việc sự vụ như văn thư, tổ chức, kế toán…
trong cơ quan nhà nước
- Có tính chất giấy tờ, mệnh lệnh khác với giáo dục, thuyết phục
Có quan điểm cho rằng, hành chính theo nghĩa rộng : là chỉ những hoạt
động những tiến trình chủ yếu có liên quan đến những biện pháp để thực thi những
mục tiêu, những nhiệm vụ đã được xác định trước. Hành chính theo nghĩa hẹp : là
nền hành chính nhà nước ( hay còn gọi là nền hành chính công) là tổng thể các tổ
chức và định chế hoạt động của bộ máy hành pháp có trách nhiệm quản lý công
việc hàng ngày của nhà nước do các cơ quan có tư cách pháp nhân công quyền
tiến hành bằng các văn bản dưới luật nhằm thực thi chức năng quản lý nhà nước
giữ gìn bảo vệ quyền lợi công và phục vụ nhu cầu hàng ngày của dân trong mối
quan hệ giữa công dân và nhà nước. Với nghĩa trên thì hành chính là hành động
quản lý thực tiễn và cũng là một khoa học.

Trong một số tài liệu khác, Hành chính được xem là “ Toàn thể những
hoạt động được đặt dưới quyền lãnh đạo hay sự kiểm soát của chính quyền mà
mục đích là nhằm đạt tới việc duy trì trật tự công cộng và thỏa mãn những nhu
cầu có tính chất lợi ích chung, đó là toàn thể những thể nhân hay pháp nhân
đảm đương nhiệm vụ hành chính”.
Từ những quan điểm trên, tôi xin lấy quan niệm chung nhất về thuật ngữ
“Hành chính” từ Sách Thuật ngữ Hành chính do GS.TS Bùi Thế Vĩnh và TS.
Đinh Ngọc Hiện chủ biên, để làm cơ sở nghiên cứu ở luận văn này.
“ Hành chính là thuật ngữ chỉ những hoạt động trong lĩnh vực tổ chức,
quản lý và điều hành được tiến hành trên cơ sở sự rang buộc bởi những quy
tắc nhất định do nhà nước hoặc các chủ thể khác quy định hoặc thừa nhận, có
tính chất bắt buộc, áp đặt hoặc mệnh lệnh (quyền lực – phục tùng) nhằm đạt
tới một mục địch phục vụ cho lợi ích chung đã được xác định”[29, tr77]
1.1.2. Khái niệm về thủ tục hành chính
Trong hoạt động quản lý nói chung và trong hoạt động của cơ quan nhà
nước nói riêng, để giải quyết được bất cứ công việc nào cũng đều cần có những
thủ tục phù hợp, theo “Giáo trình thủ tục hành chính” của học viện Hành chính
quốc gia thì “thủ tục là phương thức, cách thức giải quyết công việc theo một
trình tự nhất định, một thể lệ thống nhất, gồm một loạt nhiệm vụ liên quan chặt
chẽ với nhau nhằm đạt được kết quả mong muốn”.
Hoạt động quản lý Nhà nước cần phải tuân theo những quy tắc pháp lý,
quy định và trình tự, cách thức khi sử dụng thẩm quyền của từng cơ quan để
giải quyết công việc. Thủ tục hành chính là một loại thủ tục gắn với hoạt động
của cơ quan hành chính Nhà nước.
Theo Điều 3 Nghị định 63/2010/NĐ-CP về kiểm soát thủ tục hành chính
có giải thích: “Thủ tục hành chính là trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu
cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải
quyết một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức”.

Theo Luật Hành chính, thủ tục hành chính là trình tự thực hiện hình thức
hoạt động của một cơ quan hành chính nhà nước. Các thủ tục hành chính có
mục đích thiết lập trật tự hoạt động quản lý nhà nước trong mọi lĩnh vực. Nó
gồm toàn bộ các quy tắc pháp lý quy định về trình tự, trật tự thực hiện thẩm
quyền của các cơ quan nhà nước trong việc giải quyết nhiệm vụ của Nhà nước
và công việc liên quan đến công dân tạo thành một hệ thống quy phạm về thủ
tục. Chúng là những nguyên tắc bắt buộc các cơ quan nhà nước cũng như các
công chức nhà nước phải tuân theo. Như vậy thủ tục hành chính là trình tự thẩm
quyền trong hoạt động hành chính nhà nước, là cách thức mà nhà nước áp dụng
để làm cho các quy định của luật pháp có được sự đảm bảo thống nhất trong
quá trình thực thi và áp dụng vào đời sống.
Có rất nhiều quan niệm về thủ tục hành chính, nhưng có thể hiểu một
cách chung nhất theo Sách Giáo trình Thủ tục hành chính của Học viện Hành
chính quốc gia:
“Thủ tục hành chính là trình tự, cách thức giải quyết công việc của các
cơ quan hành chính nhà nướccó thẩm quyền trong mối quan hệ nội bộ của hành
chính và giữa các cơ quan hành chính nhà nước với các tổ chức và cá nhân
công dân. Nó giữ vai trò đảm bảo cho công việc đạt được mục đích đã định,
phù hợp với thẩm quyền của các cơ quan nhà nước hoặc của các cá nhân, tổ
chức được ủy quyền trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước”[1,tr7]
Thủ tục hành chính là bộ phận cơ bản của thể chế hành chính Nhà nước,
là công cụ của cơ quan hành chính Nhà nước được sử dụng để giải quyết công
việc cho công dân, tổ chức, là cơ sở để xác định tính hợp pháp của nền công
vụ. Do vậy, thủ tục hành chính đơn giản, thuận tiện, công khai và dân chủ sẽ
góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính Nhà
nước, rút ngắn khoảng cách giữa Nhà nước và nhân dân, củng cố sức mạnh Nhà
nước, lòng tin của nhân dân và góp phần phát triển kinh tế - xã hội.

Cải cách thủ tục hành chính là một bộ phận của cải cách thể chế hành
chính Nhà nước, nhằm xây dựng và thực thi thủ tục hành chính theo những
chuẩn mực nhất định. Đơn giản, gọn nhẹ, vận hành nhịp nhàng; hoạt động theo
đúng quy trình, quy phạm thích ứng với từng loại đối tượng, từng loại công
việc, phù hợp với điều kiện thực tế và đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Cải cách thủ tục hành chính thực chất là
cải cách trình tự thực hiện thẩm quyền hành chính trong mối liên hệ tới quyền
và nghĩa vụ của công dân, tổ chức và trong nội bộ cơ quan hành chính Nhà
nước….
1.1.3. Đặc điểm thủ tục hành chính
Hiện nay có nhiều quan điểm khác nhau về phạm vi, nội dung thủ tục
hành chính. Tuy nhiên, các quan điểm về vấn đề này đều thống nhất về các đặc
điểm chung của thủ tục hành chính, bao gồm:
- Thứ nhất, đây là tổng thể các hành động diễn ra theo trình tự thời gian,
thủ tục hành chính được thực hiện bởi nhiều cơ quan và công chức nhà nước.
Tuy nhiên mỗi thủ tục hành chính ở các cơ quan khác nhau thì sẽ có những tính
chất đặc thù riêng
- Thứ hai, thủ tục hành chính là thủ tục giải quyết công việc của nhà nước
và công việc liên quan đến quyền chủ thể và nghĩa vụ pháp lý của công dân.
Chính vì vậy, đối tượng cần thực hiện các thủ tục hành chính để giải quyết
thường không giống nhau mà rất phức tạp, dẫn đến yêu cầu thủ tục hành chính
cần đơn giản, nhanh gọn, ít khâu, nhưng vẫn đảm bảo chính xác.
- Thứ ba, quản lý hành chính nhà nước chủ yếu là hoạt động định hướng,
mang tính mệnh lệnh cưỡng chế đòi hỏi phải thi hành nhanh chóng, kịp
thời,hiệu quả. Chính vì vậy, thủ tục hành chính phải kết hợp khuôn mẫu ổn định
tương đối và chặt chẽ với các biện pháp thích ứng cho từng loại công việc và
từng đối tượng

- Thứ tư, hoạt động quản lý hành chính đang ngày trở nên hết sức phong
phú, đa dạng về nội dung, hình thức cũng như biện pháp do sự chuyển đổi của
nhà nước từ cơ chế tập trung sang cơ chế kinh tế thị trường có sự điều tiết của
nhà nước cùng sự chuyển đổi của nền hành chính đơn thuần sang nền
hành chính phục vụ. Do đó, thủ tục hành chính ngày nay rất đa dạng.
- Thứ năm, các thủ tục hành chính do nhà nước thực hiện chủ yếu tại văn
phòng của công sở nhà nước và phương tiện truyền đạt quyết định cũng như
các thông tin quản lý phần lớn là văn bản, vì thế nó gắn chặt với công tác văn
thư, với việc tổ chức ban hành, sử dụng và quản lý văn bản trong cơ quan nhà
nước.
- Thứ sáu, trong bối cảnh toàn cầu hóa, thủ tục hành chính sẽ chịu ảnh
hưởng và tác động, đặc biệt trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, đầu tư nước
ngoài…đòi hỏi thủ tục hành chính phải có những thay đổi phù hợp không chỉ
với yêu cầu trong nước mà còn cả với quốc tế để có thể dễ dàng hội nhập và
mở cửa.
- Cuối cùng, so với các quy phạm của luật hành chính thủ tục hành chính
có tính năng động hơn và đòi hỏi phải thay đổi nhanh hơn một khi thực tế cuộc
sống đã có những yêu cầu mới.
1.1.4. Phân loại thủ tục hành chính
Kinh nghiệm thực tế của nước ta cũng như nhiều nước cho thấy muốn
xây dựng và áp dụng thủ tục hành chính một cách có hiệu quả thì cần phân loại
chúng một cách khoa học theo một số tiêu chí nhất định. Lợi ích của cách phân
loại này là giúp cho người quản lý xác định được tính đặc thù của lĩnh vực mình
phụ trách, từ đó đề ra những yêu cầu xây dựng cho lĩnh vực này những thủ tục
cần thiết thích hợp, nhằm quản lý tốt những nhiệm vụ, mục tiêu của quản lý nhà
nước.

a. Phân loại theo đối tượng quản lý hành chính nhà nước
Các thủ tục hành chính được xây dựng cho từng lĩnh vực quản lý nhà
nước và được phân loại theo cơ cấu, chức năng của bộ máy quản lý nhà nước
hiện hành. Theo tiêu chí phân loại này, chúng ta có các loại thủ tục như sau:
- Thủ tục cấp giấy phép xây dựng
- Thủ tục đăng ký kinh doanh
- Thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
- Thủ tục hộ tịch, hộ khẩu…
b. Phân loại theo công việc của cơ quan Nhà nước
Cách phân loại này, đơn giản có khả năng áp dụng rộng rãi. Theo cách
phân loại này, thủ tục hành chính bao gồm:
- Thủ tục thông qua và ban hành văn bản: Thủ tục thông qua và ban hành
quyết định hành chính, thủ tục thông qua và ban hành văn bản hành
chính.
- Thủ tục tuyển dụng cán bộ, công chức: thủ tục tuyển dụng cán bộ
quản lý, tuyển dụng cán bộ kỹ thuật, tuyển dụng nhân viên...
- Thủ tục khen thưởng cán bộ, công chức.
Đặc điểm của các thủ tục trên là chúng gắn liền với hoạt động cụ thể của
các cơ quan, phản ánh tính đặc thù trong quá trình vận dụng các thủ tục đó vào
thực tiễn.
Cách phân loại này có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, giúp cho các chủ thể
thủ tục hành chính định hướng dễ dàng và chính xác hơn trong giải quyết các
công việc có liên quan.
c. Phân loại theo chức năng chuyên môn hoạt động của các cơ quan Cách
phân loại này thường được áp dụng trong các cơ quan có chức năng
quản lý chuyên môn. Các cơ quan chuyên môn thực hiện các hoạt động của
mình phải đảm bảo những thủ tục cần thiết theo yêu cầu chung của Nhà nước.

Theo cách phân loại này, có các loại thủ tục hành chính như sau:
- Thủ tục cung cấp các dịch vụ thông tin
- Thủ tục kiểm tra mức độ an toàn trong lao động
- Thủ tục hải quan…
d. Phân loại theo quan hệ công tác
Cách phân loại này còn thường được gọi là phân loại theo tính chất quan
hệ thủ tục hành chính. Theo cách phân loại này, có ba nhóm thủ tục sau đây:
- Thủ tục hành chính nội bộ: Thủ tục hành chính nội bộ là thủ tục thực
hiện các công việc nội bộ trong cơ quan nhà nước, trong hệ thống cơ quan nhà
nước và trong bộ máy nhà nước nói chung.
- Thủ tục hành chính thực hiện thẩm quyền, hay (thủ tục hành chính
liên hệ)
Là thủ tục tiến hành giải quyết các công việc liên quan đến quyền và lợi
ích hợp pháp của công dân; phòng ngừa, ngăn chặn, xử phạt các hành vi vi
phạm hành chính; trung thu, trưng mua các động sản và bất động sản của tổ
chức và công dân khi nhà nước có yêu cầu giải quyết nhiệm vụ nhất định vì lợi
ích cộng đồng.
+ Thủ tục cho phép, là thủ tục giải quyết các yêu cầu, đề nghị của công dân
trong trường hợp công dân muốn thực hiện các hành vi phải xin phép nhà nước.
Các cơ quan nhà nước giải quyết bằng các quyết định hành chính cá biệt.
+ Thủ tục trưng thu, trưng dụng, trong một số trường hợp theo luật định,
cơ quan hành chính có thẩm quyền được thực hiện quyền trưng thu, trưng dụng
(trong tình thế cấp bách), trưng mua (trong trường hợp cần ưu tiên vì lợi ích
công cộng).
- Thủ tục hành chính văn thư
Đây là những thủ tục liên quan đến toàn bộ các hoạt động lưu trữ, xử lý,
cung cấp công văn giấy tờ và đưa ra các quyết định dưới hình thức văn bản

để phục vụ cho việc giải quyết một công việc nhất định. Loại thủ tục này có
liên quan chặt chẽ với hoạt động văn thư và thường xuyên xảy ra trong hoạt
động của các cơ quan hành chính nhà nước.
1.1.5. Nguyên tắc xây dựng và thực hiện thủ tục hành chính
Nguyên tắc xây dựng và thực hiện thủ tục hành chính là những nguyên
lý, những tư tưởng chỉ đạo cơ bản, có tính chất xuất phát điểm thể hiện tính
toàn diện, tính linh hoạt và có ý nghĩa bao trùm quyết định nội dung và hiệu
quả của việc xây dựng và thực hiện thủ tục hành chính.
Hiện nay, trong chỉ đạo cải cách nền hành chính nhà nước ở nước ta, cải
cách thủ tục hành chính được coi là khâu đột phá với mục tiêu đặt ra là nhanh
chóng khắc phục những khâu yếu kém, những khuyết điểm của quá trình điều
hành trong các cơ quan liên quan trực tiếp đến đời sống và hoạt động của tổ
chức, công dân, nhất là trong giai đoạn hội nhập và theo xu thế toàn cầu hóa
như trong giai đoạn hiện nay. Để đảm bảo đạt được những mục tiêu trên đây
thì cần phải kịp thời xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, nhất là hệ thống
thủ tục hành chính, cần phải được xây dựng sao cho phù hợp với thực tế và nhu
cầu phát triển khách quan kinh tế - xã hội của đất nước, nhưng vẫn đảm bảo
được yêu cầu quản lý Nhà nước, đồng thời tạo được môi trường pháp lý thông
thoáng thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Bên cạnh đó, cần tiến hành công
việc rà soạt các thủ tục hành chính song song, qua đó phát hiện những khuyến
khuyết và bổ sung kịp thời, đổi mới trong chính sách, pháp luật, tổ chức bộ
máy, quy chế làm việc và hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước. Việc
xây dựng thủ tục hành chính phải được đặt trên những nguyên tắc cơ bản do
Hiến pháp quy định. Những nguyên tắc này có thể trực tiếp liên quan đến việc
xây dựng các thủ tục hành chính, nhưng cũng có thể chỉ được quy định trên
những nguyên tắc chung và đòi hỏi phải được cụ thể hóa bằng các văn bản pháp
luật khác. Qua nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã thừa nhận việc xây dựng và
thực hiện thủ tục hành chính cần phải tuân thủ một số nguyên tắc sau:

Nguyên tắc xây dựng thủ tục hành chính
- Nguyên tắc phù hợp với Pháp chế Xã hội chủ nghĩa, phù hợp với luật
pháp hiện hành của Nhà nước ta, có tính hệ thống nhằm đạt được một công cụ
quản lý hữu hiệu cho bộ máy Nhà nước.
- Nguyên tắc phù hợp với thực tế, phù hợp với nhu cầu khách quan của
sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
- Nguyên tắc thủ tục hành chính phải đơn giản, dễ hiểu, công khai và
thuận lợi cho việc thực hiện.
- Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống.
Nguyên tắc thực hiện thủ tục hành chính
Thủ tục hành chính được thực hiện trên cơ sở các nguyên tắc được ghi nhận
trong Hiến pháp, Luật và các văn bản pháp quy. Các nguyên tắc đó bao gồm:
- Chỉ có cơ quan Nhà nước do pháp luật quy dịnh mới được thực hiện
các thủ tục hành chính nhất định, và phải thực hiện đúng trình tự với những
phương tiện, biện pháp và hình thức được pháp luật cho phép.
- Khi thực hiện thủ tục hành chính phải đảm bảo chính xác, khách quan,
công minh.
- Thủ tục hành chính được thực hiện công khai.
- Các bên tham gia thủ tục hành chính bình đẳng trước pháp luật.
- Thủ tục hành chính được thực hiện đơn giản, tiết kiệm.
Những nguyên tắc trên đây có liên quan chặt chẽ với nhau trong một thể
thống nhất để đảm bảo tính hữu hiệu, hiệu quả trong mối quan hệ giữa cơ quan
nhà nước với nhau và giữa cơ quan nhà nước với tổ chức công dân trong việc
phối kết hợp giải quyết công việc của tổ chức, cá nhân.Như vậy, để cải cách
thủ tục hành chính đạt hiệu quả cao là khâu đột phá của cải cách nền hành chính
quốc gia thì thủ tục hành chính đảm bảo phải được xây dựng và thực hiện theo
các nguyên tắc trên.

1.1.6. Ý nghĩa của thủ tục hành chính
Thủ tục hành chính có ý nghĩa quan trọng trong quản lý nhà nước và
trong đời sống xã hội bởi
- Thủ tục hành chính đảm bảo cho các quy phạm vật chất quy định trong
các quyết định hành chính được thực thi thuận lợi. Thủ tục càng có tính cơ bản
thì ý nghĩa càng lớn vì các thủ tục cơ bản thường tác động đến giai đoạn cuối
cùng của quyết định hành chính, đến hiệu quả của việc thực hiện chúng. Khi
thủ tục bị vi phạm thì có nghĩa hiện tượng vi phạm pháp luật xuất hiện và gây
hậu quả nhất định. Ví dụ: Tuyển dụng cán bộ công chức vào làm việc nhưng vi
phạm thủ tục thi tuyển dẫn đến người có năng lực trình độ lại không được tuyển.
Điều đó làm ảnh hưởng đến chất lượng của đội ngũ cán bộ công chức, gây khó
khăn trong giải quyết công việc, làm giảm hiệu quả, hiệu lực quản lý Nhà nước.
- Thủ tục hành chính là cơ sở đảm bảo cho việc thi hành các quyết định
được thống nhất và có thể kiểm tra được tính hợp pháp, hợp lý cũng như các hệ
quả do việc thực hiện các quyết định hành chính tạo ra. Trong giai đoạn hiện
nay, một số ngành chức năng quy định thủ tục theo mẫu in sẵn trong phạm vi
ngành và lưu hành trên toàn quốc, do đó một công vụ ở bất cứ địa phương nào
cũng đòi hỏi các cơ quan hành chính áp dụng các biện pháp thích hợp và thống
nhất.
- Thủ tục hành chính khi xây dựng và vận dụng một cách hợp lý sẽ tạo ra
khả năng sáng tạo trong việc thực hiện các quyết định quản lý đã được thông qua,
đem lại hiệu quả thiết thực cho Nhà nước. Nó liên quan đến quyền lợi của
công dân, do đó khi xây dựng và vận dụng tốt vào đời sống nó sẽ có ý nghĩa
thiết thực, làm giảm sự phiền hà, củng cố quan hệ giữa nhà nước và công dân.
Công việc có thể được giải quyết nhanh chóng, chính xác theo đúng yêu cầu
của cơ quan nhà nước, góp phần chống tệ nạn tham nhũng, sách nhiễu nhân

dân. Ở những nơi thủ tục hành chính vận dụng không hợp lý do căn bệnh cửa
quyền, quan liêu chưa được khắc phục. Ngược lại, ở nơi nào thực hiện giảm
nhẹ các thủ tục hành chính, tập trung vào “một cửa” để giải quyết yêu cầu của
dân thì ở đó hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước được nâng lên rõ rệt, công
việc được giải quyết nhanh chóng, thuận lợi và ở đó lòng tin của nhân dân vào
cơ quan nhà nước được khôi phục, củng cố và nâng cao.
- Thủ tục hành chính là một bộ phận của pháp luật hành chính nên việc
xây dựng và thực hiện tốt các thủ tục hành chính sẽ có ý nghĩa rất lớn đối với
quá trình triển khai và thực thi luật pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt
Nam. Trên thực tế, Đảng và Nhà nước ta đã và đang đề ra nhiều phương pháp,
biện pháp nhằm cải cách thủ tục hành chính theo hướng đơn giản hóa, thông
thoáng góp phần cho kinh tế phát triển. Ví dụ: chúng ta ban hành luật đầu tư
nước ngoài tại Việt Nam để thu hút vốn đầu tư nhưng thủ tục thành lập doanh
nghiệp của chúng ta thì quá nặng nề, nhiều bước, yêu cầu nhiều loại giấy tờ…
Điều này gây tâm lý chán nản cho nhà đầu tư, do đó môi trường đầu tư của Việt
Nam mất đi tính cạnh tranh so với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Đứng trước vấn đề đó, chúng ta cần tích cực cải cách thủ tục hành chính trên
tất cả các lĩnh vực và tập trung hơn vào những lĩnh vực then chốt.
- Thủ tục hành chính trên một phương diện nhất định là biểu hiện trình
độ văn hóa của tổ chức. Đó là văn hóa giao tiếp trong bộ máy Nhà nước, văn
hóa điều hành. Nó cho thấy mức độ văn minh của một nền hành chính phát
triển. Vì vậy, cải cách thủ tục hành chính sẽ không đơn thuần chỉ liên quan đến
pháp luật, pháp chế xã hội chủ nghĩa, mà còn liên quan đến sự phát triển chung
của đất nước về các mặt chính trị, văn hóa giáo dục và đến sự mở rộng giữa
nước ta với các nước trong thời kỳ hội nhập. Cải cách thủ tục hành chính thể
hiện trách nhiệm của Nhà nước đối với nhân dân và là cơ sở để tiếp tục hoàn
thiện Nhà nước Việt Nam.

1.2. Cải cách hành chính và cải cách thủ tục hành chính
1.2.1. Khái niệm cải cách hành chính
Theo Đại từ điển Tiếng Việt không đưa ra một định nghĩa nào về cải cách
hành chính, chỉ giải thích cải cách là “sửa lại cho phù với tình hình mới”.
Theo Từ điển luật học thì cải cách hành chính là một chủ trương, công cuộc
có tính đổi mới nhằm nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động của nhà nước.
Theo quan điểm của Liên hiệp quốc thì cải cách hành chính là những nỗ
lực có chủ định nhằm tạo nên những thay đổi cơ bản trong hệ thống hành chính
nhà nước thông qua các cải cách có hệ thống hoặc thay đổi các phương thức để
cải tiến ít nhất một trong những yếu tố cấu thành hành chính nhà nước: thể chế,
cơ cấu tổ chức, nhân sự, tài chính công và tiến trình quản lý.
Theo Từ điển kinh tế GABLER thì khái niệm cải cách hành chính bao
gồm các cải cách về tổ chức, nhân sự, quy trình và công vụ cũng như các biện
pháp thích ứng của hành chính công nhằm tạo ra các cơ quan hành chính hiệu
quả, thể chế hóa các thẩm quyền hành chính một cách rõ ràng, đơn giản hóa
hành chính và gần dân.
Từ những phân tích trên, có thể hiểu: Cải cách hành chính nhà nước là
tạo ra những thay đổi trong các yếu tố cấu thành của nền hành chính nhằm là
cho các cơ quan hành chính nhà nước hot động hiệu lực, hiệu quả hơn, phục
vụ nhân dân, phục vụ xã hội tốt hơn.
1.2.2. Cải cách thủ tục hành chính
Theo nghĩa chung nhất, cải cách là một biện pháp được thực hiện để giải
quyết những đòi hỏi của thực tiễn với mục tiêu rõ ràng, chương trình cụ thể và
yêu cầu phải hoàn tất trong một thời gian nhất định.
Ở Việt Nam từ trước tới nay vẫn chưa có một định nghĩa thống nhất về
cải cách thủ tục hành chính, trong các văn bản quy phạm pháp luật và trong các
giáo trình còn có quan điểm khác nhau, chúng tôi xin nêu ra một số quan niệm
như sau về cải cách thủ tục hành chính:

Tại Quyết định số 30/2007/ QĐ-TTg ban hành ngày 10 tháng 01 năm
2007 về phê duyệt Đề án đơn giản hóa thủ tục hành chính trên các lĩnh vực
quản lý Nhà nước giai đoạn 2007-2010 định nghĩa: “Cải cách thủ tục hành
chính là khâu đột phá vì đây là khâu đầu tiên quyết định chất lượng, hiệu quả
quản lý nhà nước và của việc hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa” [19, tr.20].
Thời gian đầu của cải cách hành chính Chính phủ đã chọn cải cách thủ
tục hành chính là khâu đột phá vì ba lý do sau:
Một là, cải cách thủ tục hành chính là một nội dung của cải cách hành
chính, nhưng là nội dung phản ánh rõ nhất mối quan hệ giữa Nhà nước và công
dân, đồng thời là nội dung bức thiết nhất lúc đó.
Hai là, trong điều kiện nguồn lực còn nhiều khó khăn chưa thể thực hiện
đồng loạt các nội dung khác cùng lúc thì cải cách thủ tục hành chính là khâu
nên tập trung nguồn lực để giải quyết.
Ba là, Cải cách thủ tục hành chính là tiền đề để thực hiện các nội dung
khác, thông qua cải cách thủ tục hành chính, chúng ta có thể xác định được căn
bản các công việc của cơ quan quản lý Nhà nước với người dân và doanh
nghiệp.
Chính vì vậy, Đảng và Nhà nước xác định, cải cách hành chính mà trước
hết là cải cách thủ tục hành chính luôn là nhiệm vụ có tầm quan trọng hàng đầu
trong quá trình xây dựng, hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Cải cách thủ tục hành chính là điều kiện cần thiết để tăng cường củng cố
mối quan hệ giữa Nhà nước với nhân dân, tăng cường sự tham gia quản lý Nhà
nước của nhân dân.
Cải cách thủ tục hành chính, không chỉ nhìn từ khía cạnh kinh tế (tiết
kiệm tiền của, xây dựng môi trường pháp lý để các thành phần kinh tế, các

nhà đầu tư yên tâm làm ăn, phát triển); không chỉ nhìn từ khía cạnh xã hội (tạo
điều kiện thuận lợi cho người dân thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình
đối với Nhà nước). Cải cách thủ tục hành chính còn xuất phát từ việc sắp xếp,
tổ chức bộ máy theo hướng gọn nhẹ, hiện đại; đổi mới công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, công chức về chuyên môn, nghiệp vụ theo hướng chuyên nghiệp
hóa; góp phần bài trừ tệ quan liêu, cửa quyền, hối lộ, làm trong sạch bộ máy
Nhà nước.
Cải cách thủ tục hành chính là biện pháp thực hiện nhằm hướng tới mục
tiêu hoàn thiện một hoặc nhiều nội dung mang tính thủ tục của nền hành chính
nhà nước nhằm nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả phục vụ nhân dân và
doanh nghiệp.
1.2.3. Sự cần thiết phải cải cách thủ tục hành chính
Thủ tục hành chính là cơ sở và điều kiện cần thiết để cơ quan nhà nước giải
quyết công việc của công dân và tổ chức theo quy định của pháp luật, bảo đảm quyền
và lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức có công việc cần giải quyết.
Chúng ta đang xây dựng một nhà nước thật sự là nhà nước của dân, do
dân và vì dân. Nền hành chính đang trong quá trình chuyển từng bước từ nền
hành chính truyền thống sang nền hành chính phát triển phù hợp với xu hướng
hiện đại. Hành chính phát triển là mô hình hành chính công theo các tiêu chí
hiện đại, chủ động, năng động, nhạy bén, thích nghi cao nhằm đáp ứng các nhu
cầu quản lý và dịch vụ tối đa trong điều kiện kinh tế thị trường phát triển mạnh
mẽ và những quan hệ quốc tế ngày càng phụ thuộc chặt chẽ với nhau.
Trong điều kiện nước ta hiện nay đang thực hiện nền kinh tế thị trường
theo định hướng xã hội chủ nghĩa thì nền hành chính mà chúng ta hướng tới là
nền hành chính được xây dựng trên quan hệ giữa nhà nước với công dân trên
cơ sở của sự bình đẳng, các quyền và nghĩa vụ qua lại rõ ràng, không

xem cơ quan nhà nước như là người cai trị, là người “cho” mà là người “phục
vụ”, thông qua phục vụ để quản lý, coi công dân là đối tượng phục vụ chứ
không phải là đối tượng bị cai trị, bị quản lý…Bước đột phá cơ bản là thay đổi
quan niệm của công dân, từ phải xin phép sang quyền đương nhiên được cung
cấp dịch vụ.
Trong thực tế thì thủ tục hành chính nước ta còn nhiều nhược điểm như:
- Đòi hỏi quá nhiều giấy tờ, gây phiền hà cho nhân dân, nhất là những
người ít hiểu biết về lề lối làm việc trong cơ quan nhà nước.
- Nặng nề, nhiều cửa, hoặc một cửa chỉ mang tính hình thức, nhiều cấp
trung gian không cần thiết, rườm rà, không rõ ràng về trách nhiệm.
- Trì trệ, cũ kỹ, theo thói quen kinh nghiệm, dựa trên các cơ sở mà ngày
nay không còn phù hợp.
- Thiếu thống nhất, thường bị thay đổi một cách tuy tiện và thiếu công khai.
- Cải cách thủ tục hành chính còn nghiêng về các giải pháp tình thế,
thiếu một cách nhìn tổng thể và mang tính hệ thống.
Hệ thống thủ tục hành chính như vậy đã gây phiền hà cho nhân dân trong
việc thực hiện quyền tự do, lợi ích và công việc chung của các cơ quan nhà
nước, gây trở ngại cho việc giao lưu và hợp tác giữa chúng ta với người nước
ngoài nhất là cản trở đến việc thu hút đầu tư, gây ra tệ cửa quyền, bệnh giấy tờ
trong guồng máy hành chính và là mảnh đất thuận lợi cho nạn tham nhũng, cửa
quyền, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với cơ quan nhà nước.
Vì vậy, cải cách thủ tục hành chính đang là yêu cầu cần thiết của nhân
dân, của các tổ chức và các nhà đầu tư trong và ngoài nước, là khâu đột phá của
tiến trình cải cách nền hành chính nhà nước ở nước ta. Cải cách thủ tục hành
chính là điều kiện để tăng cường, củng cố mối quan hệ giữa nhà nước và nhân
dân, tăng cường sự tham gia quản lý nhà nước của nhân dân.

1.3. Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa ở UBND
cấp xã
1.3.1. Vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp xã
a. Vị trí, vai trò của UBND cấp xã
Theo quy định của pháp luật, UBND là cơ quan do Hội đồng nhân dân
bầu ra, là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, cơ quan hành chính nhà
nước ở địa phương. Ủy ban nhân dân chịu trách nhiệm chấp hành Hiến pháp,
luật, các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của Hội đồng
nhân dân cùng cấp.
Như vậy, Uỷ ban nhân dân cấp xã là cơ quan do Hội đồng nhân dân cấp
xã bầu ra và thuộc hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước thống nhất từ
trung ương tới địa phương, với đặc điểm trên, ủy ban nhân dân xã thể hiện hai
tính chất cơ bản:
- Là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân cấp xã, Ủy ban nhân
dân cấp xã chịu trách nhiệm thi hành các Nghị quyết của Hội đồng nhân dân và
báo cáo về hoạt động của mình trước Hội đồng nhân dân cùng cấp. Ủy ban nhân
dân cấp xã chịu sự giám sát của Hội đồng nhân dân cấp xã. Hội đồng nhân dân
cấp xã có quyền bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm chủ tịch, phó chủ tịch và các thành
viên khác của Ủy ban nhân dân xã; bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ các quyết định
quản lý hành chính nhà nước trái pháp luật của Ủy ban nhân dân.
- Là cơ quan hành chính nhà nước, Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện
các nhiệm vụ quản lý hành chính nhà nước trên địa bàn xã và chịu sự chỉ đạo
trực tiếp của Ủy ban nhân dân cấp huyện, bảo đảm bộ máy hành chính nhà nước
vận hành thông suốt, bảo đảm sự thống nhất trong quản lý nhà nước từ trung
ương đến cơ sở. Ủy ban nhân dân cấp xã đại diện cho chính quyền địa phương
quan hệ trực tiếp với dân, có trách nhiệm tổ chức, chỉ đạo, hướng dẫn và kiểm
tra, đôn đốc nhân dân địa phương thực hiện đường lối, chủ trương

của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước tại địa phương, cung cấp các
dịch vụ công cần thiết theo sự phân cấp cho nhân dân dân địa phương và tổ
chức thực hiện các nghĩa vụ của công dân với nhà nước và xã hội.
b. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã
Chức năng chủ yếu của Ủy ban nhân dân cấp xã là quản lý nhà nước trên
các lĩnh vực của đời sống xã hội trên địa bàn bằng pháp luật và theo pháp luật;
tổ chức và chỉ đạo nhân dân địa phương chấp hành Hiến pháp, luật và các văn
bản của cơ quan nhà nước cấp trên và các nghị quyết của Hội đồng nhân dân
cùng câó nhằm đảm bảo thực hiện các chủ trương, biện pháp phát triẻn kinh tế
- xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh và thực hiện các chính sách khác trên địa
bàn.
Theo quy định của Luật tổ chức chính quyền địa phương 2015, Ủy ban
nhân dân cấp xã thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước chủ yếu sau:
Trong lĩnh vực kinh tế, Uỷ ban nhân dân cấp xã thực hiện những nhiệm
vụ, quyền hạn sau đây:
Xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm trình Hội đồng
nhân dân cùng cấp thông qua để trình Uỷ ban nhân dân cấp quận phê duyệt; tổ
chức thực hiện kế hoạch đó;
Lập dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn; dự toán thu, chi ngân
sách địa phương và phương án phân bổ dự toán ngân sách cấp mình; dự toán
điều chỉnh ngân sách địa phương trong trường hợp cần thiết và lập quyết toán
ngân sách địa phương trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định và báo cáo
Uỷ ban nhân dân, cơ quan tài chính cấp trên trực tiếp;
Tổ chức thực hiện ngân sách địa phương, phối hợp với các cơ quan nhà
nước cấp trên trong việc quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn phường và
báo cáo về ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật;

Quản lý và sử dụng hợp lý, có hiệu quả quỹ đất được để lại phục vụ các
nhu cầu công ích ở địa phương; xây dựng và quản lý các công trình công cộng,
đường giao thông, trụ sở, trường học, trạm y tế, công trình điện, nước theo quy
định của pháp luật;
Huy động sự đóng góp của các tổ chức, cá nhân để đầu tư xây dựng các
công trình kết cấu hạ tầng của phường trên nguyên tắc dân chủ, tự nguyện. Việc
quản lý các khoản đóng góp này phải công khai, có kiểm tra, kiểm soát và bảo
đảm sử dụng đúng mục đích, đúng chế độ theo quy định của pháp luật.
Trong lĩnh vực tiểu thủ công nghiệp, Uỷ ban nhân dân cấp xã thực hiện
những nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
Quản lý, kiểm tra, bảo vệ việc sử dụng nguồn nước trên địa bàn theo quy
Tổ chức, hướng dẫn việc khai thác và phát triển các ngành, nghề truyền
thống ở địa phương và tổ chức ứng dụng tiến bộ về khoa học, công nghệ để
phát triển các ngành, nghề mới.
Trong lĩnh lực xây dựng, giao thông vận tải, Uỷ ban nhân dân cấp xã
thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
Tổ chức thực hiện việc xây dựng, tu sửa đường giao thông trong phường
theo phân cấp;
Quản lý việc xây dựng, cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ ở điểm
dân cư nông thôn theo quy định của pháp luật, kiểm tra việc thực hiện pháp luật
về xây dựng và xử lý vi phạm pháp luật theo thẩm quyền do pháp luật quy định;
Tổ chức việc bảo vệ, kiểm tra, xử lý các hành vi xâm phạm đường giao
thông và các công trình cơ sở hạ tầng khác ở địa phương theo quy định của
pháp luật;

Huy động sự đóng góp tự nguyện của nhân dân để xây dựng đường giao
thông, cầu, cống trong xã theo quy định của pháp luật.
Trong lĩnh vực giáo dục, y tế, xã hội, văn hoá và thể dục thể thao, Uỷ
ban nhân dân cấp xã thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
Thực hiện kế hoạch phát triển sự nghiệp giáo dục ở địa phương; phối hợp
với trường học huy động trẻ em vào lớp một đúng độ tuổi; tổ chức thực hiện các
lớp bổ túc văn hoá, thực hiện xoá mù chữ cho những người trong độ tuổi;
Tổ chức xây dựng và quản lý, kiểm tra hoạt động của nhà trẻ, lớp mẫu
giáo, trường mầm non ở địa phương; phối hợp với Uỷ ban nhân dân cấp trên
quản lý trường tiểu học, trường trung học cơ sở trên địa bàn;
Tổ chức thực hiện các chương trình y tế cơ sở, dân số, kế hoạch hoá gia
đình được giao; vận động nhân dân giữ gìn vệ sinh; phòng, chống các dịch
bệnh;
Xây dựng phong trào và tổ chức các hoạt động văn hoá, thể dục thể thao;
tổ chức các lễ hội cổ truyền, bảo vệ và phát huy giá trị của các di tích lịch sử -
văn hoá và danh lam thắng cảnh ở địa phương theo quy định của pháp luật;
Thực hiện chính sách, chế độ đối với thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ,
những người và gia đình có công với nước theo quy định của pháp luật; Tổ
chức các hoạt động từ thiện, nhân đạo; vận động nhân dân giúp đỡ các gia
đình khó khăn, người già cô đơn, người tàn tật, trẻ mồ côi không nơi
nương tựa; tổ chức các hình thức nuôi dưỡng, chăm sóc các đối tượng chính
sách ở địa phương theo quy định của pháp luật;
Quản lý, bảo vệ, tu bổ nghĩa trang liệt sĩ; quy hoạch, quản lý nghĩa địa ở
địa phương.
Trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội và thi hành
pháp luật ở địa phương, Uỷ ban nhân dân cấp xã thực hiện những nhiệm vụ,
quyền hạn sau đây:

Tổ chức tuyên truyền, giáo dục xây dựng quốc phòng toàn dân;
Thực hiện công tác nghĩa vụ quân sự và tuyển quân theo kế hoạch; đăng
ký, quản lý quân nhân dự bị động viên; tổ chức thực hiện việc xây dựng, huấn
luyện, sử dụng lực lượng dân quân tự vệ ở địa phương;
Thực hiện các biện pháp bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội; xây
dựng phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc vững mạnh; thực hiện
biện pháp phòng ngừa và chống tội phạm, các tệ nạn xã hội và các hành vi vi
phạm pháp luật khác ở địa phương;
Quản lý hộ khẩu; tổ chức việc đăng ký tạm trú, quản lý việc đi lại của
người nước ngoài ở địa phương.
Trong việc thực hiện chính sách dân tộc và chính sách tôn giáo, Uỷ
ban nhân dân cấp xã có nhiệm vụ tổ chức, hướng dẫn và bảo đảm thực hiện
chính sách dân tộc, chính sách tôn giáo; quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của
nhân dân ở địa phương theo quy định của pháp luật.
Trong việc thi hành pháp luật, Uỷ ban nhân dân cấp xã thực hiện những
nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
Tổ chức tuyên truyền, giáo dục pháp luật; giải quyết các vi phạm pháp
luật và tranh chấp nhỏ trong nhân dân theo quy định của pháp luật;
Tổ chức tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của công dân
theo thẩm quyền;
Tổ chức thực hiện hoặc phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc
thi hành án theo quy định của pháp luật; tổ chức thực hiện các quyết định về
xử lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, Uỷ ban nhân dân cấp xã thực hiện những nhiệm vụ,
quyền hạn sau đây:
Tổ chức thực hiện các nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp xã về việc
bảo đảm thực hiện thống nhất kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và quy

hoạch đô thị, xây dựng nếp sống văn minh đô thị, phòng, chống các tệ nạn xã
hội, giữ gìn trật tự vệ sinh, sạch đẹp khu phố, lòng đường, lề đường, trật tự công
cộng và cảnh quan đô thị; quản lý dân cư đô thị trên địa bàn;
Thanh tra việc sử dụng đất đai của tổ chức, cá nhân trên địa bàn theo quy
Quản lý và bảo vệ cơ sở hạ tầng kỹ thuật trên địa bàn theo phân cấp; ngăn
chặn, xử lý các hành vi vi phạm đối với các cơ sở hạ tầng kỹ thuật theo quy
Kiểm tra giấy phép xây dựng của tổ chức, cá nhân trên địa bàn lập biên
bản, đình chỉ những công trình xây dựng, sửa chữa, cải tạo không có giấy phép,
trái với quy định của giấy phép và báo cáo cơ quan nhà nước có thẩm quyền
xem xét, quyết định.
1.3.2. Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại cấp xã
thành phố Việt Trì
a. Cơ chế một cửa
Trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, Đảng ta đã chỉ rõ sự
cần thiết phải cải cách thủ tục hành chính, coi đây là một giải pháp quan trọng
góp phần đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội. Cơ chế “một cửa”,
“một cửa liên thông” là một giải pháp đổi mới về phương thức làm việc của cơ
quan hành chính nhà nước ở địa phương các cấp, nhằm tạo chuyển biến cơ bản
trong quan hệ giữa cơ quan hành chính nhà nước với các tổ chức, công dân.
“Cơ chế một cửa là cơ chế giải quyết công việc của tổ chức, cá nhân
bao gồm cả tổ chức, cá nhân nước ngoài thuộc trách nhiệm, thẩm quyền của
một cơ quan hành chính nhà nước, từ hướng dẫn, tiếp nhận giấy tờ, hồ sơ, giải
quyết đến trả kết quả được thực hiện tại một đầu mối duy nhất là Bộ phận tiếp
nhận và trả kết quả của cơ quan hành chính nhà nước đó”.

b. Mục đích của việc cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa
tại cấp xã
Cải cách thủ tục hành chính là giảm bớt thủ tục hành chính rườm rà và
phức tạp, chồng chéo dễ bị lợi dụng để tham nhũng, gây khó khăn và cản trở
việc giải quyết công việc chung, làm ảnh hưởng đến quan hệ giữa Nhà nước
với các tổ chức, công dân. Nhận rõ mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng của
công tác cải cách thủ tục hành chính, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số
38/CP ngày 4-5-1994 về cải cách một bước thủ tục hành chính mà mục tiêu
quan trọng là hướng đến việc giải quyết tốt hơn các công việc của công dân, tổ
chức, đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp. Cùng với yêu cầu phát triển và hội
nhập, cải cách thủ tục hành chính ở nước ta từng bước được định hình về nội
dung, phương hướng triển khai với những bước đi, cách làm nhằm bảo đảm bộ
máy hành chính phục vụ tốt hơn nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Trên lộ
trình thực hiện Nghị quyết 38/CP của Chính phủ, cơ chế “một cửa” đã ra đời
và được thí điểm rộng rãi trên cả nước.
Việc cải cách theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính gắn với việc
thực hiện cơ chế “một cửa”, được triển khai mạnh trong quá trình thực hiện
Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011–2015.
Theo chủ trương đó Quyết định Số 09/2015/QĐ-TTg ngày 25/3/2015 của Thủ
tướng Chính phủ Ban hành Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa
liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương ra đời, đã tạo ra một
cách thức giải quyết công việc hiệu quả cho công dân, tổ chức, đã thể chế hóa
mối quan hệ giữa chính quyền và công dân thông qua việc thực hiện cơ chế
“một cửa”. Khi cơ chế “một cửa” ra đời, thay vì việc công dân tổ chức khi muốn
giải quyết hồ sơ hành chính thì phải tự mình đi liên hệ với nhiều bộ phận chuyên
môn khác nhau của cơ quan hành chính nhà nước thì nay công dân, tổ chức chỉ
cần tới Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của cơ quan hành

chính nhà nước thuộc lĩnh vực chuyên môn đó nộp hồ sơ và nhận phiếu hẹn
chờ ngày nhận kết quả hồ sơ, còn các công việc liên hệ làm việc với các phòng
ban chuyên môn thì thuộc trách nhiệm của cơ quan hành chính tiếp nhận hồ sơ
đó. Mô hình “một cửa” ra đời nhanh chóng được triển khai và nhân rộng khắp
các địa phương trong cả nước, được người dân hoan nghênh, hưởng ứng do
hiệu quả tích cực của mô hình này mang lại. Có thể nhận thấy, cơ chế “một
cửa” là giải pháp đổi mới hữu hiệu về phương thức làm việc của cơ quan hành
chính nhà nước ở địa phương các cấp, nhằm tạo chuyển biến cơ bản trong quan
hệ giữa cơ quan hành chính nhà nước với các tổ chức và công dân, đơn giản
hóa các thủ tục hành chính, giảm phiền hà, chi phí, thời gian, công sức; đồng
thời, điều chỉnh một bước về tổ chức bộ máy và đổi mới, cải tiến chế độ làm
việc và quan hệ công tác trong cơ quan hành chính nhà nước.
Mục đích của việc cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại
UBND cấp xã:
+ Góp phần sắp xếp lại tổ chức bộ máy các cơ quan hành chính nhà
nước theo hướng gọn nhẹ, hoạt động có hiệu quả hiệu lực
+ Góp phần làm rõ, đúng trách nhiệm của bộ máy cơ quan hành chính
nhà nước các cấp trong giải quyết công việc liên quan đến tổ chức, công dân
+ Rút ngắn quy trình xử lý hồ sơ. Các quy định về thủ tục hành chính
được công khai, minh bạch hóa, giảm đáng kể thời gian chờ đợi cho công dân
+ Giảm bớt gánh nặng cho cán bộ lãnh đạo cơ quan hành chính để họ
tập trung vào các vấn đề mang tính chiến lược
+ Giảm tối đa sự phiền hà cho tổ chức, công dân, góp phần chống tệ
quan lieu, cửa quyền, tham nhũng của một bộ phận cán bộ, công chức; tạo
lòng tin của người dân đối với mọi cơ quan nhà nước, chuyển dần từ cơ chế
xin cho sang cơ chế phục vụ

+ Nâng cao chất lượng phục vụ của cơ quan nhà nước, đảm bảo hạnh
phúc cho nhân dân, thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển.
+ Tạo thuận lợi để người dân tham gia giám sát và xây dựng chính quyền
c. Yêu cầu đối với việc cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa
tại cấp xã thành phố Việt Trì
+ Nhận thức đúng và thực hiện nghiêm túc
Xuất phát từ yêu cầu thực tế, nền hành chính nước nhà cần phải thay đổi
để phù hợp với sự phát triển của đất nước, hiện đại hơn và hội nhập kinh tế
quốc tế. Yêu cầu căn bản của áp dụng cơ chế một cửa là tập trung giải quyết hồ
sơ công việc tại một đầu mối của cơ quan hành chính. Cơ chế này làm cho thủ
tục thực hiện công việc gọn hơn, khắc phục tình trạng công dân khi phát sinh
một việc phải giao dịch với nhiều bộ phận, nhiều nấc trong thực hiện các nghĩa
vụ cũng như tiếp xúc với cơ quan chức năng nhà nước. Như vậy khi giao dịch
công việc với cơ quan chức năng theo cơ chế này, công dân chỉ phải làm thủ
tục, nộp các loại hồ sơ cũng như nhận kết quả tại duy nhất một bộ phận của cơ
quan hành chính theo quy định thống nhất.
+ Yêu cầu đối với việc triển khai
Thủ trưởng các đơn vị ban hành quy chế làm việc quy định quy trình
chuyển hồ sơ, xử lý, trình ký, trả lại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả; trách
nhiệm của các bộ phận có liên quan trong thực hiện cơ chế một cửa; trách nhiệm
của cán bộ, công chức làm việc ở bộ phận tiếp nhận và trả kết quả
Niêm yết công khai các quy định, thủ tục hành chính, phí, lệ phí và thời
gian giải quyết các loại công việc tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả
Bố trí cán bộ, công chức làm việc tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả: là
những cán bộ, công chức có trình độ, năng lực và phẩm chất tốt, có khả năng
giao tiếp với tổ chức, công dân. Cán bộ, công chức làm việc ở bộ phận tiếp
nhận và trả kết quả phải đeo thẻ cán bộ, công chức, ghi rõ họ tên, chức danh.
Trên bàn làm việc của cán bộ, công chức phải có bảng ghi rõ giải quyết công
việc gì

Bố trí phòng làm việc của bộ phận tiếp nhận và trả kết quả một cách thích
hợp, đủ điều kiện làm việc.
Tập huấn về nghiệp vụ và cách giao tiếp cho đội ngũ cán bộ, công chức
trực tiếp làm việc ở bộ phận tiếp nhận và trả kết quả.
Có các hình thức thông báo, tuyên truyền thích hợp để tổ chức, công dân
biết về hoạt động theo cơ chế một cửa tại địa phương
Quy định rõ các chức năng, trách nhiệm phối hợp công tác, thời gian giải
quyết cụ thể… tại một cơ quan là quan trọng, bởi nếu không sẽ thiếu hiệu quả
hay dễ sinh ách tắc trong xử lý công việc, tránh cách làm hình thức áp dụng cơ
chế một cửa những không đồng bộ nên gây tốn kém và tâm lý không tốt cho
người giao dịch
+ Yêu cầu đối với cán bộ, công chức
Vận dụng cơ chế một cửa, vấn đề năng lực của cán bộ nói chung là rất
quan trọng, đặt ra như một yêu cầu đầu tiên để tăng cường và củng cố. Đặc biệt
năng lực của bộ phận xử lý công việc tại một cửa càng phải được quan tâm. Sắp
xếp cán bộ ở đây phải phù hợp với xử lý công việc thực tế. Có thể nói, cán bộ
phụ trách bộ phận này cũng như những người xử lý công việc ở đây được coi
là bộ mặt của một cơ quan. Họ phải có năng lực tổng hợp, nắm bắt bao quát
chính sách, nhạy bén và có trách nhiệm cao với các công việc đảm nhận. Đồng
thời cán bộ ở đây cũng phải có kỹ năng giao tiếp hiện đại và có kiến thức cơ
bản về khoa học tâm lý. Có thể nói đây là điểm yếu của nhiều cơ quan hành
chính trong quá trình chuyển đổi cơ chế, khi thay đổi quan niệm giữa công dân
và cơ quan hành chính nhà nước theo hướng thân thiện hơn. Thực tế hiện nay
nhiều nơi đội ngũ cán bộ chưa đáp ứng được yêu cầu này. Điều đó đòi hỏi cần
thiết nâng cao trình độ nhận thức của cán bộ nói chung, cán bộ làm công tác tại
bộ phận một cửa nói riêng.

Chẳng hạn, nếu người phụ trách bộ phận một cửa không nắm chắc thực
chất một công việc phải xử lý thì quá trình hỗ trợ hay tư vấn, trả lời văn bản cho
tổ chức, cá nhân có liên quan sẽ dễ chồng chéo hoặc mất nhiều thời gian không
theo mong muốn. Tương tự như vậy, nếu máy móc xử lý công việc theo kiểu
một cửa nhưng cách tổ chức vẫn qua nhiều bộ phận, nhiều bước xử lý đằng sau
mà không căn cứ sát thực tế để vận dụng thì sẽ thiếu hiệu quả và có thể rườm
rà hơn trước. Cũng phải nói rằng việc tổ chức thực hiện cơ chế một cửa là không
máy móc nhất nhất theo một mô típ mà có thể vận dụng cụ thể cho từng nơi.
Tất cả việc vận dụng đều phải đạt một yêu cầu đầu tiên là hiệu quả, thiết thực,
tiến bộ.
Tiểu kết Chƣơng 1
Trong phạm vi chương này, tôi đã lần lượt đề cập đến một số vấn đề lý
thuyết từ những khái niệm, đặc điểm của thủ tục hành chính, cải cách thủ tục
hành chính đến việc tìm hiểu cơ chế một cửa, yêu cầu và cách thức giải quyết
thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại UBND cấp xã. Trên đây là những
cơ sở lý luận cơ bản nhất làm cơ sở tiền đề cho việc phân tích, đánh giá quá
trình triển khai thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại
UBND cấp xã trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.

Cơ sở lý luận về thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Cơ sở lý luận về thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa.docx

Similar to Cơ sở lý luận về thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa.docx (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (11)

Cơ sở lý luận về thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa.docx