Cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí. Luật Báo chí nước CHXHCN Việt Nam sửa đổi, bổ sung và thông qua năm 1999 không tập trung giải thích rõ nội hàm của báo chí mà chỉ liệt kê các loại hình báo chí: Báo chí nói trong luật này là báo chí Việt Nam, bao gồm: báo in (báo, tạp chí, bản tin thời sự, bản tin thông tấn), báo nói (chương trình phát thanh), báo hình (chương trình truyền hình, chương trình nghe nhìn thời sự được thực hiện bằng các phương tiện kỹ thuật khác nhau), báo điện tử (được thực hiện trên mạng thông tin máy tính) bằng tiếng việt, tiếng các dân tộc thiểu số Việt Nam, tiếng nước ngoài.

1. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG BÁO CHÍ
1.1. Một số khái niệm về báo chí
1.1.1. Một số khái niệm về báo chí
1.1.1.1. Khái niệm về báo chí
Tùy theo cách tiếp cận và mục tiêu nghiên cứu mà có thể hiểu báo chí ở
nhiều góc độ khác nhau.
Theo các nhà nghiên cứu nói chung, báo chí là một mặt của đời sống xã
hội, báo chí có tác động to lớn đối với đời sống con người.
Theo triết học cổ Hy Lạp báo chí được hiểu là thông tin, thông bá, báo
tin và được hiểu như việc tạo ra hình thái giúp cho sự hiểu biết của con người
về thế giới xung quanh đang tồn tại bằng việc lấy hiện thực khách quan để phản
ánh một các liên tục, xuyên suốt trong quan hệ chặt chẽ giữa nhà báo, tác phẩm
và công chúng.
Luật Báo chí nước CHXHCN Việt Nam sửa đổi, bổ sung và thông qua
năm 1999 không tập trung giải thích rõ nội hàm của báo chí mà chỉ liệt kê các
loại hình báo chí: Báo chí nói trong luật này là báo chí Việt Nam, bao gồm: báo
in (báo, tạp chí, bản tin thời sự, bản tin thông tấn), báo nói (chương trình phát
thanh), báo hình (chương trình truyền hình, chương trình nghe nhìn thời sự
được thực hiện bằng các phương tiện kỹ thuật khác nhau), báo điện tử (được
thực hiện trên mạng thông tin máy tính) bằng tiếng việt, tiếng các dân tộc thiểu
số Việt Nam, tiếng nước ngoài.
Báo chí được hiểu là phương tiện thông tin, tuyên truyền. Báo chí nằm
trong kiến trúc thượng tần và ra đời khi có cơ sở, vật chất kỹ thuật nhất định.
Kỹ thuật càng hiện đại thì báo chí càng phát triển.
Đặc điểm của báo chí:
8

2. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
- Tính tư tưởng của báo chí: Báo chí thể hiện rõ vai trò là đội tiên phong
trong công tác tư tưởng của Đảng, tích cực tuyên truyền đường lối, chủ trương
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Hoạt động tuyên truyền báo chí
đã tác động tích cực tới đời sống xã hội, định hướng chính trị tư tưởng và dư
luận, góp phần làm cho nhân dân nhận thức đúng tình hình, đoàn kết, tin tưởng
vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và xu thế đi lên của đất nước.
- Tính chân thật của báo chí: Một trong những nguyên tắc cơ bản của
báo chí là phải đảm bảo tính khách quan, chân thật. Bởi báo chí chính là
phương tiện để phản ánh sự thật, phản ánh cuộc sống hiện thực và thông qua sự
thật đó để thúc đẩy xã hội phát triển. Nếu thoát ly khỏi hiện thực, khỏi sự thật
thì báo chí không có gì để phản ánh.
- Tính nhân dân của báo chí: Tính nhân dân thể hiện ở mối liên hệ giữa
báo chí với đông đảo tầng lớp nhân dân, nhất là nhân dân lao động, người sáng
tạo chân chính của lịch sử. Báo chí phải phản ánh, đánh giá các hiện
tượng và sự kiện của đời sống theo lập trường của nhân dân lao động, đại diện
và bảo vệ quyền lợi của nhân dân lao động. Tính nhân dân của báo chí thể hiện
ở sự tham gia tích cực và thường xuyên của đông đảo nhân dân vào hoạt động
báo chí.
- Tính đa dạng của hoạt động báo chí: sự đa dạng của loại hình báo chí,
thể loại báo chí và tính chân thật, phản ánh chính xác các sự kiện sinh động của
hoạt động xã hội tạo nên tính đa dạng của hoạt động báo chí.
1.1.1.2. Sự phát triển của báo chí trên thế giới
Trên thế giới, báo chí ra đời từ thế kỷ XVII, nhưng phải tới thế kỷ XIX
mới phát hành rộng rãi. Khi mới xuất hiện, báo chí được hiểu là những sản
phẩm nhân bản bằng máy in, xuất bản định kỳ hàng ngày, vài ngày, hàng tuần
và chuyển tải thông tin thông tin có tính phổ biến tới đông đảo công chúng
9

3. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
trong xã hội. Tớ báo La Gzette của Theosphaste Renaudot là tờ báo của nước
Pháp đầu tiên được ra đời. Trong vòng hai thế kỷ XVII và XVIII, báo chí có
mặt tại hầy hết các đô thị quan trọng trên thế giới, theo giới nghiên cứu đây
được coi là giai đoạn hình thành báo chí trên thế giới.
Tuy nhiên, thế kỷ XIX báo in mới thực sự phát triển mạnh mẽ và được
coi là thời kỳ hoàng kim của báo in. Chính sự khẳng định của phương thức sản
xuất tư bản chủ nghĩa đã tạo điều kiện cho sự phát triển của báo chí. Các đô thị
công nghiệp lớn ra đời, trình độ văn hóa và đời sống vật chất ngày càng phát
triển làm cho nhu cầu thông tin giao tiếp ngày tăng nhanh. Cuộc cách mạng
khoa học kỹ thuật cũng là tiền đề trực tiếp thúc đẩy báo chí phát triển. Đồng
thời, trong thế kỷ này sự hình thành giai cấp công nhân với ý thức đầy đủ về sứ
mệnh lịch sử, dưới sự lãnh đạo của chính đảng là yếu tố đặc biệt thúc đẩy sự
phát triển của báo chí.
Đến đầu thế kỷ XX thông tin bùng nổ. Việc bùng nổ thông tin báo chí
trước hết là do sự ra đời và phát triển nhanh chóng của hai loại hình kỹ thuật
truyền thông mới là phát thanh và truyền hình.
1.1.1.3. Sự ra đời báo chí ở nước CHDCND Lào
Báo chí Lào là phương tiện truyền thông của Đảng Nhân dân Cách mạng
Lào, là mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân, giữa tổ chức và nhóm người trong
xã hội, là phương tiện thông tin về mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội…
So với thế giới và Việt Nam, báo chí ở nước CHDCND Lào ra đời muộn
hơn nhiều.
Lịch sử báo chí gắn liền với phong trào cách mạng Lào. Mở đầu báo chí
Lào là tờ báo nhân dân, phát hành vào cuối những năm 1940, là thời kỳ đấu
tranh trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, dưới sự
lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương (nguồn gốc của Đảng
10

4. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Nhân dân Cách mạng Lào hiện nay). Ấn phẩm đầu tiên mang tính chất của một
tờ báo có cả bài viết, hình vẽ tố cáo thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và tay sai của
chúng. Những tờ báo, tờ rơi đó đã gắn liền với phong trào yêu nước trong cuộc
kháng chiến lâu dài của bộ tộc Lào và góp phần thúc đẩy nhân dân Lào đứng
lên đấu tranh và trở thành lực lượng cách mạng.
Ngày 13/8/1950, dưới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào,
Đại hội Mặt trận kháng chiến toàn quốc do “Neo Lao Ít sạ lá (Mặt trận Ít sạ lá)
đã quyết định thành lập báo “Lao Ít sạ lá” và bổ nhiệm ông Sisana Sisan làm
tổng biên tập đầu tiên của báo chí cách mạng Lào, in kiểu “Li tô”, với
200 bản in/ 3 tháng, làm vai trò tuyên truyền chủ trương, đường lối, chính sách
của Neo Lao Ít sạ lá và Chính phủ lào kháng chiến. Từ đó báo Neo Lao
Ít sạ lá trở thành phương tiên thông tin làm công cụ đấu tranh về mặt chính trị,
tư tưởng nhân dân, gắn liền với sự nghiệp cách mạng của Đảng và các bộ tộc
Lào yêu nước. Trong tình hình và điều kiện của cách mạng cứu nước gần 6
năm, ngày 06/01/1956, Đại hội Đại diện toàn quốc của Neo Lao Ít sạ lá tại khu
căn cứ tỉnh Hua Phăn, đã quyết định thành lập “Neo Lao Sàng Xạ (Mặt trận
Lào xây dựng tổ quốc) để thay thế “Neo Lao Ít sạ lá”. Sau đó, Trung ương Đảng
đã quyết định đôi tên “Neo Lao Ít sạ lá” thành “Lao Hắc Xạ (Lào yêu nước)”.
Cho nên báo Neo Lao Ít sạ lá cũng đổi tên thành báo Lao Hắc Xạ và cũng do
ông Saxana Sisan làm tổng biên tập và phát hành 3000 bản in/ tuần. Đặc biệt
trong những năm 1956-1959, báo Lao Hắc Xạ đã in tải Thủ đô Viêng Chăn do
ông Khaawmphai Bupha làm Tổng biên tập, vì sự ủng hộ của quần chúng, nên
số lượng báo được tăng lên tới 12.000 bản in/tuần. Nhưng trong tình hình đất
nước chưa ổn định, vẫn còn đế quốc xâm lược, vì vậy, năm 1959 tổng biên tập
bị bắt vào tù cùng với các nhà lãnh đạo khác của Lào. Năm 1960, trụ sở công
tác báo Lao Hắc Xạ được chuyển chỗ in trở lại khu căn cứ tỉnh Viêng Xây tiếp
tục thực hiện vai trò và nhiệm vụ của mình. Do cơ
11

5. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
hội và điều kiện thuận lợi, ngày 11/8/1975 báo Lao Hắc Xạ đã quay về Thủ đô
Viêng Chăn và đổi tên thành báo “Siếng Paxaxon (Tiếng nói nhân dân)”, trở
thành nhật báo, có thể phát hành hàng ngày tới 30.000 bản in. Sau Đại hội khóa
III của Đảng, ngày 22/3/1983, Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đã
có quyết định đổi tên báo “Siếng Paxaxon (Tiếng nói nhân dân)” thành báo
“Paxaxon (Báo nhân dân)” và được tuyên bố là tiếng nói của Trung ương Đảng
nhân dân cách mạng Lào cho tới ngày nay.
Ra đời cùng với báo chí Lào trong những năm 1960 là Đài phát thanh
nước Lào, được thành lập ngày 13/8/1960 do lực lượng đặc biệt của Trung ương
Đảng. Chương trình đầu tiên phát sóng là: tuyên bố của Neo Lao Hắc Xạ về
cuộc đảo chính ngày 09/8/1960, thông tin ủng hộ giải phóng đất nước, tuyên bố
tự do của nước Kong Ko… Và ngày 06/01/1968, Thông tấn xã nước Lào cũng
được thành lập tại khu giải phóng tỉnh Viêng Xây, theo yêu cầu của Đảng đối
với việc báo chí trong giai đoạn mới, do ông Sixana Sisan làm Tổng biên tập.
Ngày 01/02/1983 với sự ủng hộ của Liên Xô cũ, Đài truyền hình quốc
gia Lào được thành lập, trở thành bước chuyển mới trong giai đoạn phát triển
của thông tin đại chúng Lào cũng như trong sự nghiệp bảo vệ thành quả cách
mạng và xây dựng xã hội mới.
Hiện nay, ở Lào các cơ quan báo chí đang xuất bản gần 70 ấn phẩm.
Ngoài thủ đô Viêng Chăn tập trung nhiều cơ quan báo chí Trung ương và khu
vực, một số tỉnh còn lại đều có báo, tạp chí, đài phát thanh, đài truyền hình
riêng. Đài phát thanh được thành lập thêm, từ 14 cơ quan (năm 1995) lên tới 35
cơ quan (2015), trong đó 3 cơ quan là đài phát thanh quốc gia Lào, 33 cơ quan
còn lại đặt tại địa phương với hai hệ thống AM và FM, phát sóng chiếm 80%
thời lượng. Lĩnh vực truyền hình có 32 cơ quan, trong đó có 2 cơ quan là đài
truyền hình Việt Nam, đài truyền hình đầu tư và hợp tác với tư nhân do cơ
12

6. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
quan quản lý báo chí cấp Trung ương quản lý như đài truyền hình Laostar và
MVLaos. Đài truyền hình Lào có thể phát sóng chiếm 60% thời lượng.
Điểm nổi bật của báo chí Lào là sự ra đời của báo điện tử đang được sử
dụng phổ biến, tạo nên sự nhanh chóng và rộng rãi của thông tin cho người dân
trong và ngoài nước.
1.1.2. Vai trò của báo chí đối với sự phát triển kinh tế xã hội
Báo chí có vai trò cực kỳ to lớn trong đời sống xã hội của các quốc gia
trên thế giới. Quá trình toàn cầu hóa càng tăng, quan hệ quốc tế càng phức tạp
thì vai trò của báo chí càng trở nên quan trọng hơn.
Theo quan niệm của Đảng nhân dân Cách mạng Lào đối với báo chí “Báo
chí là công cụ về mặt chính trị - tư tưởng của các tổ chức trong hệ thống chính
trị có Đảng lãnh đạo”. Trong sự nghiệp tiếp tục xây dựng và phát triển chế độ
dân chủ nhân dân cũng như trong sự nghiệp thay đổi toàn diện có nguyên tắc
của Đảng, phương tiện thông tin đại chúng có vai trò cực kỳ quan trọng trong
việc tăng cường tình đoàn kết của các bộ tộc, tuyên truyền, động viên thúc đẩy
phát triển kinh tế xã hội…, cụ thể:
Một là, Báo chí là công cụ của Đảng, đồng thời là diễn đàn của nhân dân.
Điều này nói rằng, báo chí dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng, từ báo chí trung
ương tới báo chí địa phương. Báo chí tuyên truyền, giáo dục về vai trò lãnh đạo
của Đảng, về tính tất yếu và cần thiết phải có sự lãnh đạo của Đảng. Tuyên
truyền về vai trò hạt nhân lãnh đạo của Đảng trong điều kiện hiện nay. Đấu
tranh kiên quyết với những âm mưu, thủ đoạn chia rẽ, làm suy yếu Đảng, phủ
nhận vai trò và sự lãnh đạo của Đảng.
Hai là, Báo chí tuyên truyền về xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN
của dân, do dân, vì dân; báo chí tập trung nghiên cứu thực tiễn quá trình đổi
mới cơ chế quản lý, phương thức hoạt động của nhà nước và hệ thống chính
quyền nhằm phát huy quyền làm chủ của nhân dân; tăng cường khả năng
13

7. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
quản lý và điều hành xã hội bằng pháp luật. Báo chí hướng về cơ sở, giúp cán
bộ cơ sở hiểu biết thông tin, nắm chắc đường lối chính sách, pháp luật của Đảng
và Nhà nước, tổ chức vận động quần chúng đưa nghị quyết, chính sách, pháp
luật của Đảng và Nhà nước vào cuộc sống.
Ba là, báo chí tuyên truyền đường lối kinh tế, những kinh nghiệm hay,
những điển hình tiên tiến, nhân rộng các mô hình làm cho các chủ thể kinh tế,
các thành phần kinh tế không ngừng phát triển, làm giàu cho đất nước.
Bốn là, báo chí tuyên truyền giáo dục nhằm xây dựng nền văn hóa tiên
tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Báo chí tuyên truyền văn hóa truyền thống, bồi
đắp tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, yêu quý những giá trị văn hóa
truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Năm là, báo chí tham gia đấu tranh tích cực với các hiện tượng tiêu cực
và các tệ nạn xã hội. Báo chí không chỉ phê phán mà quan trọng là biểu dương
người tốt, việc tốt, những điển hình về lao động, hy sinh cống hiến cho đất
nước, những chuẩn giá trị đạo đức tốt đẹp cho lẽ sống của xã hội ngày nay.
1.1.3. Chức năng của báo chí
1.1.3.1. Chức năng thông tin
Đây là chức năng cơ bản mang tính tiên quyết của báo chí. Báo chí tồn
tại và phát triển là để đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng cao của con người
và xã hội. Xã hội ngày càng phát triển thì nhu cầu thông tin của quần chúng
càng đòi hỏi cao, đa dạng và phong phú hơn.
Thông tin báo chí vừa là chất liệu, vừa là động lực của sự phát triển kinh
tế xã hội. Chất lượng của thông tin báo chí chính là mức độ đáp ứng các nhu
cầu về thông tin của công chúng bao gồm các yếu tố như tính thời sự, hấp dẫn,
phù hợp với lợi ích, gây ấn tượng mạnh mẽ. Bên cạnh đó, chất lượng thông tin
báo chí còn có tác dụng định hướng tư tưởng và hoạt động thực tiễn
14

8. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
của công chúng. Mặc dù thông tin có tính khách quan, phản ánh những vấn đề,
sự kiện có thật trong cuộc sống nhưng báo chí không bao giờ trung lập. Báo chí
không thể thông tin hết tất cả thay mọi sự kiện trong đời sống hiện thực, mà chỉ
thông tin những điều có thực, theo chủ quan của nhà báo, của lực lượng chính
trị nắm giữ báo chí thấy cần phải đăng tải. Vì vậy, các nhà lãnh đạo báo chí
thấy cần chỉ đạo thông tin như thế nào, thông tin tới mức độ nào để có lợi nhất
cho đất nước bởi báo chí là công cụ tuyên truyền những tư tưởng, chính sách
của thế lực nắm giữ báo chí, vì thế văn bản pháp luật của các nước đều quy định
những điều cấm thông tin.
1.1.3.2. Chức năng định hướng giáo dục chính trị, tư tưởng
Định hướng, giáo dục chính trị, tư tưởng thực chất là tuyên truyền và bảo
vệ hệ tư tưởng của giai cấp công nhân. Báo chí là công cụ tuyên tuyền của
Đảng, vì vậy cần tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước đến mọi tầng lớp nhân dân để tạo nên các phòng trào
cách mạng mạnh mẽ. Đồng thời báo chí cũng là diễn đàn của nhân dân, nó phản
ánh một cách trung thực tâm tư, nguyện vọng, mong muốn của nhân dân đối
với Đảng và Nhà nước. Chức năng định hướng của báo chí chính là không
ngừng nâng cao nhận thức chính trị, tính tự giác của nhân dân.
1.1.3.3. Chức năng văn hóa, giáo dục
Báo chí là một bộ phận cấu thành của văn hóa vì thế nó trực tiếp góp
phần phát triển, bảo tồn và giao lưu văn hóa. Nó bồi đáp hướng dẫn, nâng cao
trình độ văn hóa của nhân dân; góp phần định hướng, điều chỉnh và cổ vũ xây
dựng môi trường văn hóa mới.
Báo chí còn thực hiện chức năng giáo dục thông qua giáo dục chính trị,
tư tưởng và nâng cao dân trí. Chức năng giáo dục chính trị, tư tưởng của báo
chí nhằm biến đổi các tri thức cụ thể mà mỗi thành viên đạt được thành chất
lượng nội tại, tức là các quan điểm, lập trường chính trị xã hội tích cực tiến
15

9. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
bộ; Trang bị những kiến thức nền tảng để hình thành thế giới quan, nhân sinh
quan khoa học, tuyên truyền chủ trương, đường lối chính sách của Đảng và Nhà
nước; Nâng cao trình độ hiểu biết mọi mặt của nhân dân, hình thành lối sống
tích cực và khẳng định những giá trị chuẩn mực trong đời sống văn hóa.
1.1.3.4. Chức năng giám sát, phản biện xã hội
Thông tin có vai trò đặc biệt quan trọng, nhờ sử dụng và giám sát thông
tin nên báo chí thể hiện được chức năng giám sát và phản biện xã hội của mình.
Chức năng này thể hiện quyền lực của báo chí trong đời sống xã hội. Giám sát
xã hội của báo chí thực chất là giám sát bằng dư luận xã hội. Qua giám sát, theo
dõi một cách khách quan và có định hướng mà báo chí thể hiện vai trò phản
biện xã hội của mình.
Báo chí thực hiện chức năng giám sát đối với các cơ quan quyền lực, các
cá nhân có trách nhiệm, các cộng đồng, đơn vị, địa phương về những khó khăn,
phức tạp, những hạn chế và nguy cơ đã, đang và có thể sẽ xảy ra; Ngăn chặn
những hành vi, biểu hiện sai trái của những cá nhân có trách nhiệm, các nguy
cơ quyền lực của Nhà nước. Trong trường hợp này, báo chí trở thành công cụ,
tai mắt của nhân dân, tạo thành công luận và có một sức mạnh to lớn trong việc
răn đe, đề phòng những tiêu cực có thể phát sinh trong các cơ quan quyền lực
nhà nước.
Thông qua báo chí, nhân dân tham gia vào quá trình hoạch định chính
sách của Nhà nước bằng việc góp ý kiến vào các dự thảo chính sách, các dư
luận trước khi ban hành chính thức. Đó là ý kiến của nhân dân về những bất
hợp lý và yêu cầu đặt ra trong việc thay thế các chính sách đã lỗi thời. Báo chí
trở thành diễn đàn cho nhân dân trao đổi, thảo luận về các chủ trương, chính
sách của nhà nước, đồng thời phản ánh ý kiến, thái độ của nhân dân về các hoạt
động và trách nhiệm thực thi nhiệm vụ của các cnas bộ, cơ quan quyền lực nhà
nước trong xã hội.
16

10. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
1.1.3.5. Chức năng giải trí, quảng cáo, dịch vụ
Trong xã hội hiện đại, cuộc sống của con người chịu nhiều áp lực. Đây
là lý do giải thích vì sao chức năng giải trí của báo chí trong xã hội hiện đại
ngày càng được quan tâm và đề cao. Giải trí không thuần túy là một chức năng
của báo chí mà còn đáp ứng nhu cầu, đòi hỏi của xã hội đối với báo chí.
Chức năng quảng cáo, dịch vụ được hiểu báo chí chính là nguồn cung
cấp thông tin cho đời sống xã hội nên quảng cáo dịch vụ báo chí trong điều kiện
kinh tế thị trường và toàn cầu hóa đã trở thành một hoạt động tất yếu. Sự quảng
bá thương hiệu, thu hút sự chú ý, giới thiệu sản phẩm, hướng dẫn tiêu dùng,
định hướng thị hiếu, chỉ dẫn… đang là nhu cầu không chỉ giới kinh doanh, dịch
vụ, giải trí mà đòi hỏi thiết yếu của đời sống xã hội. Quảng cáo, dịch vụ là nhu
cầu sống còn, nhu cầu tồn tại và phát triển của bản thân xã hội hiện đại.
1.1.4. Phân loại báo chí
Sản phẩm báo chí được phát triển rộng rãi trong xã hội với nhiều loại
khác nhau. Từng loại hình báo, từng tờ báo, tờ tạp chí cũng có đối tượng xác
định nhất định và có đặc trưng riêng. Do đó, để quản lý báo chí một cách hiệu
quả, nhất thiết phải phân loại chúng.
1.1.4.1. Báo in
Căn cứ vào tiêu chí định kỳ và tính chất nội dung thông tin, có thể chia
báo in thành các loại như sau:
- Nhật báo (báo hàng ngày) là những tờ báo phát hành mỗi ngày một lần
vào buổi sáng hay buổi chiều. Nội dung những tờ báo này đề cập đến những
vấn đề, sự kiện mang tính thời sự nóng hổi. Nhật báo thường có số lượng phát
hành vào loại lớn nhất do đó nó đáp ứng được nhu cầu tin tức của các tầng lớp
xã hội rộng rãi và được phát hành trong phạm vi quốc gia hay ở
những thành phố, trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa lớn, dân cư đông.
17

11. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
- Báo thưa kỳ bao gồm các thứ 2, 3, 4, 5 hoặc 5 ngày một kỳ, tuần báo,
báo nửa tháng hoặc hàng tháng.
Báo ra 2, 3, 4 hoặc 5 ngày một kỳ thường là báo của đảng bộ tỉnh, thành
phố hay của các tổ chức kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội trong nước. Hiện nay,
nhiều tuần báo có xu hướng rút ngắn còn 2, 3, 4 ngày một kỳ.
Tuần báo là các tuần báo xuất bản định kỳ một tuần một lần. Đó là các
tờ báo của các bộ, các ngành, các tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp, các
doanh nghiệp kinh tế lớn.
Báo nửa tháng hay hàng tháng phần lớn là các đặc san, chuyên san của
các tờ nhật báo, báo thưa kỳ hay tuần báo.
Nói chung, đa số báo thưa kỳ có đối tượng hẹp hơn so với các nhật báo.
Người đọc báo thưa kỳ thường được xác định trong phạm vi các địa phương,
cấp tỉnh, thành phố hoặc theo nghề nghiệp, sở thích, lứa tuổi cụ thể. Thời gian
ra các tờ báo này thường theo những ngày cố định, ít khi xác định buổi nào cụ
thể. Nói chung, nội dung thông tin của loại báo thưa kỳ không cập nhật thời sự
bằng báo hàng ngày và quan tâm nhiều đến những thông tin có chiều sâu phục
vụ các đối tượng chuyên biệt hơn, cụ thể hơn.
- Tạp chí là những ấn phẩm định kỳ có nội dung chuyên sâu vào một hay
một số vấn đề, lĩnh vực, đời sống xã hội, khoa học, kỹ thuật. Định kỳ xuất bản
của tạp chí có thể là một tuần, nửa tháng…
Đối tượng đọc của báo chí chọn lọc hơn nhiều so với nhật báo và báo
thưa kỳ. Nội dung của tạp chí là những thông tin chuyên sâu như những công
trình khoa học, nghiên cứu tổng kết, kinh nghiệm, những tài liệu phân tích, đánh
giá các vấn đề, sự kiện, những bài viết dự báo và chiều hướng vận dụng, phát
triển của các hiện tượng trong xã hội hay tự nhiên… , việc trình bày các tạp chí
đơn giản và khuôn khổ tạp chí cũng tương đối nhỏ, thuận lợi cho mục đích đọc
nghiên cứu.
18

12. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Báo in là loại báo được phổ biến nhất ở mọi quốc gia với số lượng lớn,
tuy nhiên, ngoài loại báo này còn có báo nói, báo hình và báo điện tử.
1.1.4.2. Báo nói
Đây là một loại hình báo chí, trong đó nội dung thông tin được chuyển
tải qua âm thanh. Ở các nước phương Tây, người ta thường chia phát thanh
thành các loại: phát thanh thương mại, phát thanh quảng cáo, phát thanh giáo
dục, phát thanh chính trị, xã hội. Thông thường, mỗi nước đều có hệ thống phát
thanh nhà nước để thực hiện những nhiệm vụ công cộng, phục vụ cho các mục
đích chính trị, xã hội của Chính phủ. Ngoài ra, còn có các đài phát thanh thuộc
sở hữu tư nhân. Ở các nước này, phần lớn các đài phát thanh đều tồn tại trong
cơ cấu của các công ty, tập đoàn truyền thông lớn.
Ở Lào, toàn bộ hệ thống phát thanh, truyền hình đều thuộc sở hữu của
nhà nước, do Chính phủ và chính quyền các địa phương quản lý. Đài phát thanh
quốc gia Lào được coi là phát thanh trung ương. Còn đài phát thanh các tỉnh,
thành phố và cấp huyện được coi là đài phát thanh địa phương.
1.1.4.3. Báo hình
Là một loại hình báo chí chuyển tải nội dung bằng hình ảnh động và âm
thanh. Nguyên nghĩa của nó là vô tuyến truyền hình, bắt nguồn từ hai từ tele có
nghĩa là ở xa và vision có nghĩa là thấy được, tức là thấy được ở xa.
Sự xuất hiện của truyền hình như một điều thần kỳ trong sáng tạo của
con người. Với sự kết hợp giữa hình ảnh động và âm thanh, truyền hình mang
lại cho con người cảm giác sống động, rất thật hiện lên trước mắt. Nói chung,
ở các nước, người ta chia ra các loại: truyền hình thương mại, truyền hình giáo
dục, truyền hình công cộng… Nhờ truyền hình cáp ra đời, khắc phục
được những hạn chế của truyền hình sóng trước kia, mà một lúc có thể chuyển
đi nhiều chương trình để đáp ứng nhu cầu cụ thể của từng người sử dụng.
19

13. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Đài truyền hình quốc gia Lào được coi là đài truyền Trung ương. Còn
đài truyền hình các tỉnh, thành phố và cấp huyện được coi là đài truyền hình địa
phương.
1.1.4.4. Báo điện tử
Những tiến bộ của công nghệ thông tin trong những năm 60 của thế kỷ
XX mang đến cho nhân loại một loại hình báo chí mới, đó là báo điện tử. So
với báo in, báo điện tử đến với người đọc nhanh hơn rất nhiều, có khi chỉ vài
giây sau khi phát hành và người đọc không cần tới mua ở quầy báo, cũng không
cần chờ nhân viên bưu điện mang đến. So với báo nói và báo hình, báo điện tử
có ưu thế là có thể nghe và xem bất cứ lúc nào người đọc muốn, không phụ
thuộc vào buổi phát thanh và phát hình của đài.
Quy trình xuất bản của sản phẩm báo chí trải qua 4 công đoạn sau:
- Giao tiếp thực tế và sáng tạo tác phẩm
- Biên tập, trình bày sản phẩm
- In sản phẩm. Riêng báo nói, báo hình, báo điện tử không cần khâu này
- Phát hành
Tất cả các khâu công việc trên đều có vai trò riêng không thể thay thế đối
với chất lượng của sản phẩm báo chí. Tuy nhiên, nhà báo bao giờ cũng là nhân
vật trung tâm của tòa soạn vì họ là người sáng tạo ra nội dung của sản phẩm
báo chí.
Có thể thấy, báo chí nói chung rất đa dạng về chủng loại và phong phú
về chức năng. Để đối tượng này phục vụ xã hội một cách hiệu quả và có định
hướng, không thể không có sự quản lý của nhà nước.
1.2. Quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí
1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí
1.2.1.1. Khái niệm quản lý nhà nước
20

14. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Quản lý là một hoạt động diễn ra ở mọi tổ chức từ phạm vi nhỏ đến lớn,
từ đơn giản tới phức tạp. Xã hội càng phát triển, trình độ xã hội hóa càng cao,
yêu cầu quản lý càng cao. Quản lý là một dạng hoạt động đặc biệt quan trọng
của con người, nó chứa đựng nội dung rộng lớn, đa dạng, phức tạp và luôn vận
động, biến đổi và phát triển. Vì vậy, khi nhận thức về quản lý, có nhiều cách
tiếp cận và quan niệm khác nhau. Mỗi một học thuyết nghiên cứu tổ chức quản
lý ở những góc độ khác nhau, trên cơ sở triết học và điều kiện kinh tế xã hội
khác nhau. Tuy nhiên có thể hiểu: Quản lý là sự tác động có tổ chức, có định
hướng của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu định
trước.
Quản lý nhà nước gồm nhiều nội dung, theo một trình tự từ việc lập ra
luật, tổ chức thực hiện luật, kiểm sát, xét xử những vi phạm pháp luật do các
cơ quan nhà nước thực hiện. Trong hệ thống xã hội, có nhiều chủ thể tham gia
quản lý xã hội như: tổ chức chính trị, nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ
chức kinh tế, các đoàn thể nhân dân, các hiệp hội… Tuy nhiên, so với quản lý
của các tổ chức khác thì quản lý nhà nước có điểm khác biệt sau:
- Chủ thể quản lý nhà nước là cán bộ, công chức và các cơ quan trong
bộ máy nhà nước (thực thi quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp);
- Đối tượng quản lý là toàn dân;
- Phạm vi quản lý mang tính toàn diện, tất cả các lĩnh vực của đời sống
xã hội;
- Phương thức: sử dụng quyền lực nhà nước mang tính cưỡng chế đơn
phương đối với xã hội và sử dụng pháp luật làm công cụ chủ yếu.
- Mục tiêu của quản lý nhà nước là phục vụ lợi ích chung, duy trì sự ổn
định và phát triển của xã hội.
Quản lý nhà nước (QLNN) được hiểu là hoạt động thực thi quyền lực
nhà nước của các cơ quan trong bộ máy nhà nước (chủ yếu là các cơ quan
21

15. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
trong hệ thống hành pháp) mang tính quyền lực nhà nước và sử dụng pháp luật
nhà nước để điều chỉnh hành vi hoạt động của con người trên các lĩnh vực của
đời sống xã hội, nhằm thỏa mãn nhu cầu hợp pháp của con người, duy trì sự ổn
định và phát triển của xã hội.
1.2.1.2. Khái niệm quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí
Quản lý hoạt động báo chí có thể phân chia thành hai cấp độ: quản lý vi
mô và quản lý vĩ mô. Quản lý vi mô là quản lý toàn soạn báo chí, quản lý vĩ mô
là quản lý nhà nước về báo chí Trong phạm vị nghiên cứu của luận văn tác giả
nghiên cứu quản lý ở tầm vĩ mô là quản lý nhà nước về báo chí.
Quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí là những hoạt động của các
cơ quan chức năng trong bộ máy nhà nước nhằm đảm bảo cho hoạt động báo
chí được ổn định và phù hợp với xu thế phát triển chung của xã hội. Với vai trò
là thiết chế trung tâm trong hệ thống chính trị, nhà nước đại diện cho nhân dân,
đảm bảo cho công dân được thực hiện các quyền cơ bản của mình, trong đó có
quyền về tự do ngôn luận, tự do báo chí. Báo chí gắn liền với tự do ngôn luận,
tự do báo chí. Quản lý nhà nước về hoạt động báo chí là nhằm đảm bảo tự do
báo chí và tự do ngôn luận trên báo chí được thực hiện trong khuôn khổ pháp
luật, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.
Đồng thời, Nhà nước cũng đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc đấy tranh
chống các thế lực thù địch lợi dụng chính sách tự do ngôn luận, tự do báo chí
để đưa ra các luận điệu sai trái, thực hiện chiến lược diễn biến hòa bình, gây
mất an ninh chính trị và trật tự trong nước.
Quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí là tổng thể những hoạt động
của bộ máy nhà nước trên cơ sở những quy định của pháp luật đảm bảo cho báo
chí thực hiện được nhiệm vụ thông tin của mình và chịu sự điều chỉnh thống
nhất của pháp luật. Quản lý nhà nước là làm cho sức mạnh của báo chí được
phát huy cao nhất, để báo chí tập trung nguồn lực và mọi cố
22

16. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
gắng vào phục vụ mục đích phát triển đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng; là
tạo mọi điều kiện cho báo chí phát triển và phục vụ sự phát triển kinh tế xã hội
của đất nước.
Từ những phân tích trên, có thể hiểu quản lý nhà nước đối với hoạt động
báo chí là quá trình tác động có tổ chức, có định hướng và được điều chỉnh bằng
pháp luật, trên cơ sở quyền lực nhà nước đối với hoạt động báo chí do các cơ
quan có thẩm quyền trong hệ thống hành pháp từ trung ương đến cơ sở tiến
hành để thực hiện chức năng và nhiệm vụ của nhà nước đối với lĩnh vực báo
chí, nhằm đáp ứng quyền và nhu cầu tự do báo chí hợp pháp của công dân.
1.2.2. Sự cần thiết quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí
Quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí là một yêu cầu tất yếu khách
quan dựa trên một số lý do sau:
Có thể thấy rằng, báo chí tác động từng ngày, từng giờ tới đời sống xã
hội. Vì vậy, mọi chế độ chính trị đều có chủ trương và biện pháp quản lý theo
hướng có lợi nhất cho mình. Mục tiêu cao nhất của báo chí là phục vụ sự phát
triển của đất nước và lợi ích của nhân dân. Bởi vậy, quản lý nhà nước về hoạt
động báo chí trong thời kỳ phát triển của đất nước cũng phải có sự điều chỉnh,
thay đổi phù hợp với sự thay đổi hàng ngày của đời sống xã hội.
Báo chí là công cụ đấu tranh sắc bén, vì vậy, cần phải có định hướng cho
hoạt động báo chí đúng khuôn khổ. Báo chí được mệnh danh là quyền lực thứ
tư. Vì, vậy, nó góp phần bảo vệ, cổ vũ chủ trương, đường lối, chính sách của
Đảng và Nhà nước và ngược lại nó cũng có thể cản trở việc thực hiện đó.
Hoạt động báo chí còn nhiều yếu kém. Hiện nay, báo chí tiếp tục phát
triển nhanh về số lượng, loại hình, ấn phẩm, đội ngũ người làm báo và số lượng
người đọc; cơ sở vật chất kỹ thuật, công nghệ, năng lực tài chính được
23

17. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
tăng cường; tác động, ảnh hưởng của báo chí được mở rộng. Phần lớn, báo chí
hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích.
Một bộ phận nhà báo chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Bên cạnh những
nhà báo thường xuyên trau dồi đạo đức, phẩm chất và trình độ chuyên môn,
cũng không ít nhà báo vi phạm đạo đức nghề nghiệp dẫn đến vi phạm pháp luật,
bị truy tố. Do đó, cần thiết quản lý nhà nước bằng việc đào tạo bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp.
Một số tờ báo có xu hướng thị trường hóa. Mặc dù đang hướng tới việc
tự chủ của các tờ báo về kinh phó, nhưng thời gian qua một số tờ báo vì lợi
nhuận mà vi phạm quy định về quảng cáo cũng như viết bài giật gân nhằm thu
hút độc giả, tăng số lượng phát hành, tình trạng giật tít sai làm hạn chế, ảnh
hưởng đến hiệu lực quản lý của cơ quan nhà nước. Điều này tất yếu phải có sự
quản lý của nhà nước để chấn chỉnh.
Từ những lý do trên, nhận thấy quản lý nhà nước về hoạt động báo chí là
yêu cầu tất yếu khách quan và cần thiết.
1.2.3. Chủ thể quản lý nhà nước về hoạt động báo chí
Theo nghĩa rộng, các cơ quan tham gia quản lý hoạt động báo chí bao
gồm: Quốc hội, các cơ quan tư pháp và Chính phủ. Tuy nhiên, Chính phủ thống
nhất quản lý nhà nước về hoạt động báo chí, thông tin đại chúng nói chung
thông qua Bộ Thông tin và Văn hóa và bộ phận thi thành trực tiếp là Vụ Báo
chí.
Các cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động báo chí gồm:
- Bộ Thông tin và Văn hóa
Theo Điều 54 của Luật Báo chí Lào quy định vai trò và một số nhiệm vụ
cụ thể của Bộ Thông tin và Văn hóa: Nghiên cứu dự thảo Luật, chính sách, kế
hoạch, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển báo chí, đề nghị Chính phủ
điều tra, đồng ý và thực thi; Tuyên truyền Luật báo chí; Tổ chức, quản lý
24

18. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
và chỉ đạo hoạt động của cơ quan báo chí trong phạm vi toàn nước; Đào tạo,
bồi dưỡng, nâng cao trình độ cán bộ báo chí về mặt chính trị, chuyên môn và
lý luận; Nghiên cứu, quy định tiêu chuẩn kỹ thuật và sử dụng khoa học, công
nghệ tiến bộ hiện đại trong phạm vi báo chí….
- Sở Thông tin và Văn hóa
Căn cứ theo Điều 55 Luật Báo chí Lào quy định vai trò, nhiệm vụ của Sở
Thông tin và Văn hóa cấp tỉnh với một số nội dung như: Nghiên cứu, tuyên
truyền và tổ chức thực hiện chính sách quy hoạch, kế hoạch, pháp chế, mệnh
lệnh, chỉ dẫn về báo chí; Nghiên cứu và quyết định định hướng, kế hoạch tuyên
truyền cho cơ quan báo chí của mình trong từng giai đoạn; Quản lý và chỉ đạo
hoạt động của báo chí trên địa bàn lãnh thổ mình; Lên kế hoạch quản lý, cải
cách và phát triển báo chí để đảm bảo nhiệm vụ và phục vụ nhân dân trong tỉnh,
thành phố nhanh chóng và có hiệu quả; Quản lý hoạt động của nhà báo trong
nước và nhà báo người nước ngoài đang thực hiện nhieemmj vụ của họ trên
lãnh thổ của mình….
- Văn phòng Thông tin và Văn hóa
Văn phòng Thông tin và Văn hóa thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể như:
Tuyên truyền và tổ chức thực thi pháp chế, mệnh lệnh, chỉ dẫn về báo chí ở cấp
huyện, thị xã của mình; Hướng dẫn, động viên, thúc đẩy việc tổ chức cơ sở
huyện, thị xã của mình để hoạt động báo chí đáp ứng được nhu cầu thông tin;
Quản lý phương tiện báo chí đang hoạt động ở huyện, thị xã của mình theo
đúng pháp chế…
Như vậy, Bộ Thông tin và Văn hóa là cơ quan quản lý nhà nước đối với
các hoạt động trong lĩnh vực thông tin báo chí, với mục đích là làm cho các
hoạt động đó đi đúng khuôn khổ pháp luật. Quản lý nhà nước về báo chí là một
trong những công cụ đắc lực góp phần thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của xã
hội. Ngoài ra, còn có các bộ khác có liên quan đến vấn đề quản lý nhà
25

19. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
nước về báo chí mà Bộ Thông tin và Văn hóa phải phối hợp trong một số mặt
của hoạt động báo chí Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính, Bộ Công an…
1.2.4. Nội dung quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí
1.2.4.1. Xây dựng quy hoạch, chiến lược phát triển báo chí
Bộ Thông tin và Văn hóa có nhiệm vụ giúp Chính phủ xây dựng chiến
lược thông tin báo chí của Lào, lập quy hoạch, kế hoạch phát triển sự nghiệp
báo chí, kế hoạch trang bị kỹ thuật cho báo chí toàn quốc, kế hoạch đầu tư ngân
sách, quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Tất cả những dự án này sau khi
được Chính phủ phê duyệt mới được triển khai trên thực tế.
Ở địa phương cũng vậy, Sở Thông tin và Văn hóa là cơ quan giúp Ủy
ban Tỉnh ủy xây dựng quy hoạch hoạt động báo chí địa phương theo hướng dẫn
của Bộ Thông tin và Văn hóa. Quy hoạch báo chí của địa phương phải
được sắp xếp phù hợp với quy hoạch tổng thể báo chí của cả nước.
1.2.4.2. Ban hành các văn bản pháp quy, các chế độ chính sách đối với
báo chí
Bộ Thông tin và Văn hóa có nhiệm vụ dự thảo dự án Luật liên quan đến
báo chí. Sau đó Chính phủ mới đệ trình những dự án luật này lên Quốc hội, đề
nghị Quốc hội thông qua. Chỉ có Quốc hội mới có quyền ban hành luật, sắc
lệnh về chế độ báo chí. Các văn bản dưới luật như quyết định, nghị định được
Chính phủ ban hành là do Bộ Thông tin và Văn hóa dự thảo.
Bộ Thông tin và Văn hóa ra các văn bản dưới luật khác thuộc thẩm quyền
của mình về chính sách, chế độ báo chí, các văn bản về chức danh, tiêu chuẩn
nhà báo, các văn bản hướng dẫn thi hành các chủ trương, chính sách về báo chí,
chính sách về đầu tư, tài trợ cho báo chí, chính sách chế độ đối với nhà báo như
các quyết định, các thông tư hướng dẫn thực hiện các nghị quyết, nghị định của
Chính phủ.
26

20. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Đối với việc quản lý một số lĩnh vực hoạt động thông tin báo chí liên
quan đến các bộ khác, bộ Thông tin và Văn hóa phải phối hợp với các bộ đó
ban hành những thông tư liên bộ để hướng dẫn việc thực hiện các quyết định,
nghị định của Chính phủ.
Xây dựng và ban hành các quy chế tỏng hoạt động thông tin, cụ thể là
quy chế về chức danh báo chí, quy chế về cung cấp và quản lý thông tin cho
báo chí, quy chế về tổ chức và điều kiện thành lập các cơ quan báo chí, quy chế
về điều kiện hoạt động của các cơ sở dịch vụ Internet công cộng.
Rà soát lại hệ thống văn bản pháp luật, kịp thời sửa đổi bổ sung cho phù
hợp với thực tế phát triển của thông tin, khả năng quản lý của nhà nước và cơ
quan chức năng.
1.2.4.3. Cấp, thu hồi giấy phép hoạt động báo chí và thẻ nhà báo
Một nội dung quan trọng khác của quản lý nhà nước đối với báo chí là
cấp phép hoạt động báo chí, giấy phép xuất bản đặc san, số phụ, chương trình
đặc biệt, chương trình phụ. Bộ Thông tin và Văn hóa là cơ quan cấp giấy phép
thành lập cơ quan và quy định nội dung, hình dạng con dấu của cơ quan báo
chí; cấp thẻ nhà báo cho các nhà báo cấp Trung ương. Đối với nhiều nước trên
thế giới, việc cấp giấy phép là cơ chế để quản lý quyền sở hữu và nội dung báo
chí. Ở Lào, báo chí cần phát triển theo quy hoạch của nhà nước, do đó cũng cần
có cơ chế để quản lý nội dung báo chí.
Cơ quan báo chí muốn xuất bản đặc san, số phụ, phát sóng chương trình
đặc biệt, chương trình phụ, ngoài những điều kiện đã ghi trong giấy phép thành
lập cơ quan báo chí, phải có giấy phép của Bộ Thông tin và Văn hóa cấp mới
xuất bản được.
Các cơ quan, tổ chức của trung ương và địa phương, không có cơ quan
báo chí, muốn xuất bản một số đặc san phải có đơn xin phép nêu rõ lý do,
27

21. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
mục đích, nội dung chi tiết của số đặc san, được Bộ Thông tin và Văn hóa xem
xét và cấp giấy phép.
Ở địa phương, Sở Thông tin và Văn hóa cấp tỉnh có quy định các đối
tượng được cấp, cấp và thu hồi thẻ nhà báo, các chức danh viên chức ngành báo
chí, thủ tục và hồ sơ cấp thẻ nhà báo và người đứng đầu cơ quan báo chí trên
địa bàn quản lý của mình. Còn ở Trung ương, Vụ Báo chí quản lý công việc
này, đồng thời chịu trách nhiệm trước Bộ Thông tin và Văn hóa. Các nhà báo
được đổi thẻ nhà báo khi chuyển sang cơ quan báo chí khác, khi làm rách hoặc
mất thẻ có đề nghị của cơ quan báo chí hoặc xác nhận của cơ quan công an.
Trường hợp người đang có thẻ nhà báo chuyển sang cơ quan không thuộc ngành
báo chí, về hưu hoặc thuộc cơ quan báo chí có quyết định đình bản hay tạm thời
đình bản thì người đứng đầu cơ quan báo chí có trách nhiệm thu lại thẻ nhà báo,
nộp cho Bộ Thông tin và Văn hóa. Trong trường hợp người được cấp thẻ nhà
báo vi phạm kỷ luật hay pháp luật bị đình chỉ hoặc tước quyền hoạt động báo
chí chuyên nghiệp thì thẻ nhà báo sẽ bị Bộ Thông tin và Văn hóa thu hồi lại.
Trường hợp này, nếu xẩy ra ở địa phương thì Sở Thông tin và Văn hóa thu hồi
và báo cáo cho Bộ Thông tin và Văn hóa cấp trên của mình.
1.2.4.4. Thông tin cho báo chí và quản lý thông tin báo chí
Tổ chức thông tin cho báo chí gồm việc quy định về quy chế phát ngôn
của cơ quan nhà nước, việc tổ chức họp báo thường xuyên, định kỳ của Chính
phủ cũng như chính quyền địa phương góp phần định hướng thông tin và trao
đổi thông tin với báo chí.
Quản lý thông tin báo chí được các cơ quan quản lý thực hiện thông qua
hoạt động Giao ban báo chí hàng tháng, hàng quý, và qua đó thực hiện chức
năng quản lý của mình bằng cách: định hướng thông tin đối với các cơ quan
báo chí; Kiểm tra, giám sát thông tin mà các báo chí đã nêu; Xử lý nếu phát
hiện các cơ quan báo chí vi phạm. Việc quản lý thông tin được Bộ Thông
28

22. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
tin và Văn hóa quy định cụ thể: Tổ chức, công dân muốn họp báo phải báo
trước cho cơ quan quản lý nhà nước về báo chí và được phép mới hoạt động
được. Các cơ quan, tổ chức ở Trung ương tổ chức họp báo phải thông báo chậm
nhất là 6 tiếng đồng hồ trước khi họp báo cho Vụ báo chí, ở địa phương thì
thông báo cho Sở Thông tin và Văn hóa. Bộ Thông tin và Văn hóa, Sở Thông
tin và Văn hóa có quyền chấp nhận hoặc đình chỉ cuộc họp nếu thấy có dấu
hiệu vi phạm pháp luật. Cơ quan đại diện tổ chức quốc tế, các tổ chức kinh
doanh, hợp tác và cá nhân người nước ngoài muốn họp báo phải tuân thủ các
quy định của Chính phủ về họp báo. Các đại sứ quán, Lãnh sự quán hoặc văn
phòng đại diện ngoại giao tại Lào, các đoàn khách thăm chính thức Lào có yêu
cầu họp báo phải tuân theo quy chế của Bộ Thông tin và Văn hóa và Bộ Ngoại
giao.
1.2.4.4. Quản lý hoạt động đối ngoại, hợp tác của báo chí
Nội dung này gồm quản lý hoạt động của báo chí Lào liên quan đến nước
ngoài và hoạt động báo chí nước ngoài tại Lào.
Bộ Thông tin và Văn hóa nước CHDCND Lào là cơ quan thực hiện chức
năng quản lý nhà nước đối với các hoạt động báo chí Lào liên quan đến nước
ngoài và cho phép các hoạt động của báo chí Lào liên quan đến nước ngoài. Đó
là các hoạt động như: Phát hành báo chí, phát sóng chương trình phát thanh,
truyền hình Lào ra nước ngoài; Thành lập cơ quan báo chí của cơ quan đại diện
Lào ở nước ngoài, in báo chí, phát sóng chương trình phát thanh, truyền hình
Lào ở nước ngoài; Cử nhà báo, phóng viên ra nước ngoài; Lập văn phòng đại
diện của báo chí Lào ở nước ngoài; Cung cấp thông tin, bài, hình ảnh cho báo
chí nước ngoài; Hoạt động hợp tác của báo chí Lào với nước ngoài; Thuê
chuyên gia, cộng tác viên nước ngoài. Bộ Thông tin và Văn hóa có quyền cấp
giấy phép hoặc không cấp giấy phép cho các hoạt động trên.
29

23. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Quy chế quản lý hoạt động thông tin, báo chí của phóng viên nước ngoài,
các cơ quan, tổ chức nước ngoài tại Lào được ban hành kèm theo Nghị định
38/CP quy định Bộ Ngoại giao và Bộ Thông tin và Văn hóa là cơ quan được
Chính phủ ủy nhiệm chức năng quản lý và cấp phép cho các hoạt động báo chí,
thông tin nước ngoài tại Lào đó là các hoạt động như: Hoạt động nghiệp vụ báo
chí của phóng viên nước ngoài, lập văn phòng báo chí thường trú, cử phóng
viên thường trú, sử dụng phương tiện nghiệp vụ báo chí; Hoạt động thông tin
báo chí của các cơ quan đại diện nước ngoài xuất bản và lưu hành bản in, họp
báo, trưng bày tủ ảnh, chiếu phim, triển lãm, hội thảo và các hoạt động khác có
liên quan đến hoạt động báo chí.
1.2.4.5. Giao ban báo chí
Trong một tổ chức, cơ quan, cá nhân, kinh doanh tư nhân đều không thể
thiếu được việc giao ban, việc giao ban đã giúp hoàn thiện công việc, giúp cho
kế hoạch đề ra có hiệu quả hơn. Việc giao ban báo chí cũng rất quan trọng trong
hoạt động của cơ quan quản lý báo chí. Cách làm việc của Đảng bộ cũng như
Đảng ủy cấp cơ sở hoặc cấp Trung ương đều tuân theo chế độ một người lãnh
đạo, làm việc theo nhóm, ban nhưng cá nhân chịu trách nhiệm. Cách làm việc
hoặc thực thi công việc của cán bộ, công chức đều thực hành theo nguyên tắc
ấy.
Giao ban báo chí được thực hành dưới sự chỉ đạo trực tiếp của cơ quan
quản lý về báo chí. Mỗi một tuần, một tháng hoặc ba tháng, những kết quả công
việc được giao ban phải báo cáo cấp trên. Các cơ quan báo chí cấp tỉnh phải
báo cáo cho Sở Thông tin và Văn hóa vào ngày thử ba hàng tuần, Sở Thông tin
và Văn hóa báo cáo lên Bộ Thông tin và Văn hóa trong ngày thứ năm của tuần
để báo cáo cho Chính phủ trong ngày thứ hai tuần tiếp theo.
1.2.4.6. Quản lý việc lưu chiểu báo chí
30

24. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Bộ Thông tin và Văn hóa có trách nhiệm kiểm tra báo chí lưu chiểu và
quản lý kho lưu chiểu báo chí quốc gia.
Việc lưu chiểu sản phẩm báo chí được quy định theo Điều 47 của Luật
Báo chí Lào: Những sản phẩm báo chí phải lưu chiểu và lưu trữ ít nhất 25 năm,
cho nên muốn quản lý việc lưu chiểu báo chí tốt và có hiệu quả phải có kho lưu
chiểu báo chí và có sự quản lý tốt để đảm bảo cho việc kiểm soát và nghiên cứu
các công việc liên quan.
Bộ Thông tin và Văn hóa cũng đã quy định: Báo chí nộp lưu chiểu qua
bưu điện phải đăng ký với cơ quan bưu điện nơi báo chí xuất bản. Báo chí lưu
chiểu được chuyển nhanh nhất và đầy đủ đến cơ quan nhận lưu chiểu. Ở các địa
phương, báo chí nộp lưu chiểu cho Sở Thông tin và Văn hóa, cơ quan quản lý
báo chí ở địa phương. Báo chí được phép in lại, phải nộp lưu chiều như lần in
thứ nhất. Các báo nộp lưu chiểu phải ghi rõ số báo, số lượng phát hành, ngày
giờ nộp lưu chiểu có chữ ký của Tổng biên tập hay người được ủy quyền. Các
chương trình phát thanh, truyền hình đã phát sóng phải được lưu giữ tại cơ quan
phát thanh, truyền hình chẳng hạn như: phải lưu giữ bản thảo, phim nhựa, băng,
đĩa ghi âm, ghi hình đã phát trên sóng ít nhất một tháng.
1.2.4.7. Thanh tra, kiểm tra, khen thưởng, xử lý vi phạm đối với hoạt
động báo chí
Một nội dung không thể thiếu được của quản lý nhà nước về báo chí là
việc thanh tra, kiểm tra hoặc phối hợp kiểm tra việc thực hiện Luật Báo chí và
xử lý vi phạm các quy định của báo chí.
Điều 59, Luật Báo chí Lào đã quy định nội dung về những quyền thanh
tra, kiểm tra của cơ quan thanh tra, kiểm tra báo chí “Hướng dẫn, thanh tra,
kiểm tra việc thực hiện chế độ, chính sách, quy hoạch, kế hoạch, phát triển báo
chí và việc chấp hành pháp luật về báo chí; thi hành các biện pháp ngăn
31

25. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
chặn hoạt động báo chí trái pháp luật; giải quyết, khiếu nại, tố cáo, xử lý vi
phạm trong hoạt động báo chí.”
Điều 64 Luật này đã quy định rõ về chính sách khen thưởng đối với cá
nhân có thành tích và cống hiến: “Cơ quan báo chí, nhà báo, tổ chức và công
nhân có thành tích và cống hiến vào hoạt động báo chí thì được khen thưởng
theo quy định của Nhà nước. Nhà bác có thành tích xuất sắc thì được khen
thưởng bằng huân chương, giải thưởng, giấy khen, tặng danh hiệu vinh dự Nhà
nước và chính sách khác thích hợp.”
Điều 65 của Luật này cũng đã quyết định về quy tắc đối với người vi
phạm “Cá nhân hoặc tổ chức vi phạm quy định của pháp luật kể cả điều cấm đã
quy định trong Điều 50, 51, 52 của Luật này sẽ bị thực hành quy tắc tùy theo
mức độ nặng hoặc nhẹ như: giáo dục, cảnh cáo, phạt vạ, đình bản tạm thời thu
hồi giấy phép thành lập và hoạt động trong việc báo chí, thu hồi thẻ nhà báo,
thẻ nhà chuyên môn về báo chí; bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp
luật dân sự hoặc bị trừng phạt theo luật hình sự”.
1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý nhà nước đối với hoạt động
báo chí
Trong bối cảnh hiện nay, tình hình thế giới đang có những diễn biến phức
tạp về chính trị, nền kinh tế bất ổn định, xu thế toàn cầu hóa thông tin và sự
bùng nổ của truyền thông xã hội tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động
báo chí và công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí của mọi quốc
gia. Các yếu tố chủ yếu có ảnh hưởng và tác động tới quản lý nhà nước đối với
hoạt động báo chí cụ thể:
- Cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật và sự phát triển mạnh mẽ của công
nghệ thông tin truyền thông đã đặt ra cho hoạt động quản lý báo chí phải hoàn
thiện cơ sở hạ tầng và có đội ngũ nhân sự đáp ứng trình độ, cập nhật với thời
đại trong điều kiện mới;
32

26. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
- Xu hướng thương mại hóa báo chí trong bối cảnh đang xây dựng nền
kinh tế thị trường;
- Các yếu tố khác ảnh hưởng và tác động nhất định đến công tác quản
lý nhà nước về báo chí có thể kể đến như sự chênh lệch về trình độ dân trí, nhu
cầu và điệu kiện vật chất khác biệt giữa các khu vực, địa bàn, vùng miền, địa
phương tạo nên sự chênh lệch lớn về hưởng thụ các dịch vụ báo chí; các cơ
quan báo chí còn nhiều hạn chế và tồn tại trong việc nâng cao chất lượng sản
phẩm dịch vụ của mình, hoạt động còn trùng chéo về tôn chỉ, mục đích, nội
dung, đối tượng phục vụ. Các cơ quan chức năng trong hoạt động quản lý chưa
thực hiện việc nghiên cứu, phân loại, xác định tính chất, nhiệm vụ của báo chí
để có cơ chế, chính sách phù hợp.
Bên cạnh đó, hệ thống thể chế tạo hành lang pháp lý cho hoạt động quản
lý nhà nước về báo chí còn chưa hoàn thiện, văn bản pháp quy hướng dẫn thi
hành còn châm, văn bản quy phạm pháp luật chỉnh sửa, bổ dung chưa thực sự
theo kịp sự phát triển của các hoạt động về báo chí trong bối cảnh hội nhập
cũng là một yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động quản lý của các cơ quan chức năng
khi thực thi trong bối cảnh cụ thể của các địa phương từng thời kỳ. Các hỗ trợ
về ngân sách nhà nước cũng như đầu tư trang thiết bị cho hoạt động tác nghiệp
về báo chí còn nhiều hạn chế, khiến cho cơ sở hạ tầng và vật chưa hiện đại và
đồng bộ ở các cấp, các ngành, các địa phương. Ngoài ra, chất lượng và số lượng
đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, phóng viên … của các cơ quan quản lý,
các cơ quan báo chí chưa đáp ứng yêu cầu với tình hình mới trong bối cảnh hội
nhập … hiện đang ảnh hưởng tới hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với
báo chí.
33

27. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Tiểu kết Chương 1
Trong chương 1, tác giả tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận về báo
chí, đặc điểm của báo chí, sự phát triển của báo chí trên thế giới, vai trò của báo
chí đối với sự phát triển của kinh tế xã hội. Đồng thời, đưa ra khái niệm về quản
lý nhà nước đối với hoạt động báo chí, sự cần thiết phải có sự quản lý của nhà
nước đối với hoạt động báo chí và các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý nhà nước
đối với hoạt động báo chí . Từ các khía cạnh nghiên cứu khác nhau, tác giả có
thể khái quát khái niệm quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí như sau:
quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí là quá trình tác động có tổ chức,
có định hướng và được điều chỉnh bằng pháp luật, trên cơ sở quyền lực nhà
nước đối với hoạt động báo chí do các cơ quan có thẩm quyền trong hệ thống
hành pháp từ trung ương đến cơ sở tiến hành để thực hiện chức năng và nhiệm
vụ của nhà nước đối với lĩnh vực báo chí, nhằm đáp ứng quyền và nhu cầu tự
do báo chí hợp pháp của công dân.
Những nội dung phân tích trong chương 1 là cơ sở lý luận tạo tiền đề
khoa học cho việc nghiên cứu, làm rõ thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt
động báo chí tại tỉnh Viêng Chăn, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào trong
chương 2.