Đặc điểm tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học việt nam thế kỷ XX. - Phân tích, lý giải những đặc trưng cơ bản của tiểu thuyết có tính chất tự truyện dựa trên những phương thức thể hiện: người kể chuyện, ngôn ngữ, giọng điệu. Trên cơ sở đó, làm rõ hơn gương mặt tiểu loại cũng như những đóng góp của tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong việc làm mới nghệ thuật tiểu thuyết.
Download luận văn thạc sĩ ngành khoa học giáo dục với đề tài: Tích hợp văn hóa trong dạy học văn học nước ngoài ở chương trình Ngữ văn trung học phổ thông (THPT), cho các bạn làm luận văn tham khảo
50000476
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận văn thạc sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Quá trình tiếp nhận tác phẩm của Tô Hoài, cho các bạn làm luận văn tham khảo
Khảo sát khả năng đối kháng của các chủng nấm trichoderma spp. với nấm gây bệ...TÀI LIỆU NGÀNH MAY
Để xem full tài liệu Xin vui long liên hệ page để được hỗ trợ
: https://www.facebook.com/thuvienluanvan01
HOẶC
https://www.facebook.com/garmentspace/
https://www.facebook.com/thuvienluanvan01
https://www.facebook.com/thuvienluanvan01
tai lieu tong hop, thu vien luan van, luan van tong hop, do an chuyen nganh
Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620
Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://vietbaitotnghiep.com/dich-vu-viet-thue-luan-van
Download luận văn thạc sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Vấn đề bản chất và đặc trưng của văn học trong giáo trình lý luận văn học Việt Nam từ những năm 1960 đến nay, cho các bạn làm luận văn tham khảo
Khóa luận tốt nghiệp Quản trị kinh doanh: Nghiên cứu nhận thức của người tiêu dùng đối với an toàn thực phẩm trong tiêu thụ thịt tại thị xã Hương Thủy cho các bạn làm luận văn tham khảo
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận án tiến sĩ ngành ngôn ngữ học với đề tài: Ngôn ngữ thơ Nguyễn Bính (dựa trên cứ liệu trước 1945), cho các bạn có thể làm luận văn tham khảo
Download luận văn thạc sĩ ngành lí luận văn học với đề tài: Diễn ngôn chấn thương trong tiểu thuyết nữ Việt Nam sau 1986, cho các bạn làm luận văn tham khảo
50000387
Download luận văn thạc sĩ ngành khoa học giáo dục với đề tài: Tích hợp văn hóa trong dạy học văn học nước ngoài ở chương trình Ngữ văn trung học phổ thông (THPT), cho các bạn làm luận văn tham khảo
50000476
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận văn thạc sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Quá trình tiếp nhận tác phẩm của Tô Hoài, cho các bạn làm luận văn tham khảo
Khảo sát khả năng đối kháng của các chủng nấm trichoderma spp. với nấm gây bệ...TÀI LIỆU NGÀNH MAY
Để xem full tài liệu Xin vui long liên hệ page để được hỗ trợ
: https://www.facebook.com/thuvienluanvan01
HOẶC
https://www.facebook.com/garmentspace/
https://www.facebook.com/thuvienluanvan01
https://www.facebook.com/thuvienluanvan01
tai lieu tong hop, thu vien luan van, luan van tong hop, do an chuyen nganh
Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620
Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://vietbaitotnghiep.com/dich-vu-viet-thue-luan-van
Download luận văn thạc sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Vấn đề bản chất và đặc trưng của văn học trong giáo trình lý luận văn học Việt Nam từ những năm 1960 đến nay, cho các bạn làm luận văn tham khảo
Khóa luận tốt nghiệp Quản trị kinh doanh: Nghiên cứu nhận thức của người tiêu dùng đối với an toàn thực phẩm trong tiêu thụ thịt tại thị xã Hương Thủy cho các bạn làm luận văn tham khảo
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận án tiến sĩ ngành ngôn ngữ học với đề tài: Ngôn ngữ thơ Nguyễn Bính (dựa trên cứ liệu trước 1945), cho các bạn có thể làm luận văn tham khảo
Download luận văn thạc sĩ ngành lí luận văn học với đề tài: Diễn ngôn chấn thương trong tiểu thuyết nữ Việt Nam sau 1986, cho các bạn làm luận văn tham khảo
50000387
Download luận án tiến sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Cảm thức hiện sinh trong truyện ngắn Việt Nam từ 1986 đến 2010, cho các bạn làm luận án tham khảo
Download luận án tiến sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Đặc điểm tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học Việt Nam thế kỷ XX, cho các bạn làm luận án tham khảo
Download luận văn thạc sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Yếu tố kì ảo trong tiểu thuyết, truyện ngắn viết về chiến tranh giai đoạn sau 1975, cho các bạn tham khảo
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận văn thạc sĩ ngành lí luận văn học với đề tài: Số đỏ và kỹ nghệ lấy tây của vũ trọng phụng: từ tác phẩm văn học đến tác phẩm sân khấu, cho các bạn làm luận văn tham khảo
Lựa chọn học phần hành vi khách hàng, xác định vấn đề nghiên cứu, tổng quan vấn đề nghiên cứu thiết kế một kế hoạch nghiên cứu cho vấn đề ảnh hưởng nền văn hóa Việt Nam đối với quá trình thâm nhập thị trường của công ty KFC
Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620
Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://vietbaitotnghiep.com/dich-vu-viet-thue-luan-van
Download luận án tiến sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Yếu tố văn hóa dân gian trong tiểu thuyết Việt Nam từ 1986 đến 2000, cho các bạn làm luận án tham khảo
Download luận văn thạc sĩ ngành khoa học giáo dục với đề tài: Xây dựng và tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học Sinh học 8, cho các bạn tham khảo
50000380
Liên hệ page để tải tài liệu
https://www.facebook.com/garmentspace
My Blog: http://congnghemayblog.blogspot.com/
http://congnghemay123.blogspot.com/
Từ khóa tìm kiếm tài liệu : Wash jeans garment washing and dyeing, tài liệu ngành may, purpose of washing, definition of garment washing, tài liệu cắt may, sơ mi nam nữ, thiết kế áo sơ mi nam, thiết kế quần âu, thiết kế veston nam nữ, thiết kế áo dài, chân váy đầm liền thân, zipper, dây kéo trong ngành may, tài liệu ngành may, khóa kéo răng cưa, triển khai sản xuất, jacket nam, phân loại khóa kéo, tin học ngành may, bài giảng Accumark, Gerber Accumarkt, cad/cam ngành may, tài liệu ngành may, bộ tài liệu kỹ thuật ngành may dạng đầy đủ, vật liệu may, tài liệu ngành may, tài liệu về sợi, nguyên liệu dệt, kiểu dệt vải dệt thoi, kiểu dệt vải dệt kim, chỉ may, vật liệu dựng, bộ tài liệu kỹ thuật ngành may dạng đầy đủ, tiêu chuẩn kỹ thuật áo sơ mi nam, tài liệu kỹ thuật ngành may, tài liệu ngành may, nguồn gốc vải denim, lịch sử ra đời và phát triển quần jean, Levi's, Jeans, Levi Straus, Jacob Davis và Levis Strauss, CHẤT LIỆU DENIM, cắt may quần tây nam, quy trình may áo sơ mi căn bản, quần nam không ply, thiết kế áo sơ mi nam, thiết kế áo sơ mi nam theo tài liệu kỹ thuật, tài liệu cắt may,lịch sử ra đời và phát triển quần jean, vải denim, Levis strauss cha đẻ của quần jeans. Jeans skinny, street style áo sơ mi nam, tính vải may áo quần, sơ mi nam nữ, cắt may căn bản, thiết kế quần áo, tài liệu ngành may,máy 2 kim, máy may công nghiệp, two needle sewing machine, tài liệu ngành may, thiết bị ngành may, máy móc ngành may,Tiếng anh ngành may, english for gamrment technology, anh văn chuyên ngành may, may mặc thời trang, english, picture, Nhận biết và phân biệt các loại vải, cotton, chiffon, silk, woolCÁCH MAY – QUY CÁCH LẮP RÁP – QUY CÁCH ĐÁNH SỐTÀI LIỆU KỸ THUẬT NGÀNH MAY –TIÊU CHUẨN KỸ THUẬT – QUY CÁCH ĐÁNH SỐ - QUY CÁCH LẮP RÁP – QUY CÁCH MAY – QUY TRÌNH MAY – GẤP XẾP ĐÓNG GÓI
Download luận án tiến sĩ ngành lí luận văn học với đề tài: Nhân vật trong tiểu thuyết Việt Nam từ đầu thế kỷ XXI đến nay, cho các bạn làm luận văn tham khảo
Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620
Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://baocaothuctap.net
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận văn thạc sĩ ngành giáo dục học với đề tài: Phát triển năng lực nói cho học sinh lớp Năm qua hoạt động trải nghiệm trong môn Tiếng Việt
50000223
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận án tiến sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Truyện truyền kỳ Việt Nam thời trung đại: Diện mạo và đặc trưng nghệ thuật, cho các bạn làm luận án tham khảo
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận văn thạc sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Văn hóa tâm linh trong truyện ngắn, tiểu thuyết việt nam 1932-1945, cho các bạn làm luận văn tham khảo
Download luận án tiến sĩ ngành khoa học giáo dục với đề tài: Dạy học tích hợp lịch sử, địa lí địa phương trong môn Lịch sử và Địa lí cho học sinh tiểu học tỉnh Phú Yên
Luận văn Màu Sắc Văn Hóa Trong Tiểu Thuyết Ma Văn Kháng Thời Kì Đổi Mới.doc,các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu và luận văn ,bài mẫu điểm cao tại teamluanvan.com
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận án tiến sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Truyện nôm bác học từ góc nhìn cổ mẫu, cho các bạn làm luận án tham khảo
Download luận án tiến sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Cảm thức hiện sinh trong truyện ngắn Việt Nam từ 1986 đến 2010, cho các bạn làm luận án tham khảo
Download luận án tiến sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Đặc điểm tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học Việt Nam thế kỷ XX, cho các bạn làm luận án tham khảo
Download luận văn thạc sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Yếu tố kì ảo trong tiểu thuyết, truyện ngắn viết về chiến tranh giai đoạn sau 1975, cho các bạn tham khảo
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận văn thạc sĩ ngành lí luận văn học với đề tài: Số đỏ và kỹ nghệ lấy tây của vũ trọng phụng: từ tác phẩm văn học đến tác phẩm sân khấu, cho các bạn làm luận văn tham khảo
Lựa chọn học phần hành vi khách hàng, xác định vấn đề nghiên cứu, tổng quan vấn đề nghiên cứu thiết kế một kế hoạch nghiên cứu cho vấn đề ảnh hưởng nền văn hóa Việt Nam đối với quá trình thâm nhập thị trường của công ty KFC
Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620
Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://vietbaitotnghiep.com/dich-vu-viet-thue-luan-van
Download luận án tiến sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Yếu tố văn hóa dân gian trong tiểu thuyết Việt Nam từ 1986 đến 2000, cho các bạn làm luận án tham khảo
Download luận văn thạc sĩ ngành khoa học giáo dục với đề tài: Xây dựng và tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học Sinh học 8, cho các bạn tham khảo
50000380
Liên hệ page để tải tài liệu
https://www.facebook.com/garmentspace
My Blog: http://congnghemayblog.blogspot.com/
http://congnghemay123.blogspot.com/
Từ khóa tìm kiếm tài liệu : Wash jeans garment washing and dyeing, tài liệu ngành may, purpose of washing, definition of garment washing, tài liệu cắt may, sơ mi nam nữ, thiết kế áo sơ mi nam, thiết kế quần âu, thiết kế veston nam nữ, thiết kế áo dài, chân váy đầm liền thân, zipper, dây kéo trong ngành may, tài liệu ngành may, khóa kéo răng cưa, triển khai sản xuất, jacket nam, phân loại khóa kéo, tin học ngành may, bài giảng Accumark, Gerber Accumarkt, cad/cam ngành may, tài liệu ngành may, bộ tài liệu kỹ thuật ngành may dạng đầy đủ, vật liệu may, tài liệu ngành may, tài liệu về sợi, nguyên liệu dệt, kiểu dệt vải dệt thoi, kiểu dệt vải dệt kim, chỉ may, vật liệu dựng, bộ tài liệu kỹ thuật ngành may dạng đầy đủ, tiêu chuẩn kỹ thuật áo sơ mi nam, tài liệu kỹ thuật ngành may, tài liệu ngành may, nguồn gốc vải denim, lịch sử ra đời và phát triển quần jean, Levi's, Jeans, Levi Straus, Jacob Davis và Levis Strauss, CHẤT LIỆU DENIM, cắt may quần tây nam, quy trình may áo sơ mi căn bản, quần nam không ply, thiết kế áo sơ mi nam, thiết kế áo sơ mi nam theo tài liệu kỹ thuật, tài liệu cắt may,lịch sử ra đời và phát triển quần jean, vải denim, Levis strauss cha đẻ của quần jeans. Jeans skinny, street style áo sơ mi nam, tính vải may áo quần, sơ mi nam nữ, cắt may căn bản, thiết kế quần áo, tài liệu ngành may,máy 2 kim, máy may công nghiệp, two needle sewing machine, tài liệu ngành may, thiết bị ngành may, máy móc ngành may,Tiếng anh ngành may, english for gamrment technology, anh văn chuyên ngành may, may mặc thời trang, english, picture, Nhận biết và phân biệt các loại vải, cotton, chiffon, silk, woolCÁCH MAY – QUY CÁCH LẮP RÁP – QUY CÁCH ĐÁNH SỐTÀI LIỆU KỸ THUẬT NGÀNH MAY –TIÊU CHUẨN KỸ THUẬT – QUY CÁCH ĐÁNH SỐ - QUY CÁCH LẮP RÁP – QUY CÁCH MAY – QUY TRÌNH MAY – GẤP XẾP ĐÓNG GÓI
Download luận án tiến sĩ ngành lí luận văn học với đề tài: Nhân vật trong tiểu thuyết Việt Nam từ đầu thế kỷ XXI đến nay, cho các bạn làm luận văn tham khảo
Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620
Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://baocaothuctap.net
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận văn thạc sĩ ngành giáo dục học với đề tài: Phát triển năng lực nói cho học sinh lớp Năm qua hoạt động trải nghiệm trong môn Tiếng Việt
50000223
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận án tiến sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Truyện truyền kỳ Việt Nam thời trung đại: Diện mạo và đặc trưng nghệ thuật, cho các bạn làm luận án tham khảo
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận văn thạc sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Văn hóa tâm linh trong truyện ngắn, tiểu thuyết việt nam 1932-1945, cho các bạn làm luận văn tham khảo
Download luận án tiến sĩ ngành khoa học giáo dục với đề tài: Dạy học tích hợp lịch sử, địa lí địa phương trong môn Lịch sử và Địa lí cho học sinh tiểu học tỉnh Phú Yên
Luận văn Màu Sắc Văn Hóa Trong Tiểu Thuyết Ma Văn Kháng Thời Kì Đổi Mới.doc,các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu và luận văn ,bài mẫu điểm cao tại teamluanvan.com
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận án tiến sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Truyện nôm bác học từ góc nhìn cổ mẫu, cho các bạn làm luận án tham khảo
Luận văn thạc sĩ - Giáo dục và khoa cử Nho học ở Quảng Trị dưới triều Nguyễn từ 1802 đến 1919. Đối tượng nghiên cứu chính của đề tài là giáo dục và khoa cử Nho học ở Quảng Trị dưới triều Nguyễn. Ngoài ra, luận văn còn đề cập đến những đóng góp của giáo dục và các nhà khoa bảng Nho học Quảng Trị dưới triều Nguyễn đối với quê hương, đất nước.
Màu sắc văn hóa trong tiểu thuyết ma văn kháng thời kì đổi mới. "Mùa lá rụng trong vườn" lấy bối cảnh một gia đình truyền thống vào những năm 80 của thế kỉ XX, khi đất nước có những bước chuyển mình mạnh mẽ sau chiến tranh, gây ra nhiều thay đổi tốt có, xấu có. Truyện đã phản ánh chân thực những biến động trong xã hội thời bấy giờ và những ảnh hưởng to lớn của nó tới gia đình - tế bào của xã hội.
Luận án Dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận ở trường trung học phổ thông. Trên cơ sở phân tích thực trạng dạy học VBNL hiện nay và tiếp thu lí luận về đọc hiểu VB, luận án có mục đích đề xuất giải pháp tổ chức dạy học đọc hiểu VBNL nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của việc dạy học VBNL ở trường THPT, phát triển ở HS năng lực đọc hiểu, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển năng lực và phẩm chất của HS.
Luận văn Thơ Cổ Phong Nguyễn Trãi, Nguyễn Du Từ Góc Nhìn Thi Pháp.doc,các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu và luận văn ,bài mẫu điểm cao tại teamluanvan.com
Luận văn thạc sĩ ngữ văn- Thơ Cổ Phong Nguyễn Trãi, Nguyễn Du Từ Góc Nhìn Thi Pháp. Thơ chữ Hán của Nguyễn Du trong những năm gần đây rất được các nhà nghiên cứu quan tâm, vì vậy đã có nhiều công trình nghiên cứu tìm hiểu về sáng tác thơ chữ Hán của ông. Tuy nhiên, theo sự tìm hiểu của chúng tôi thì do mục đích của các công trình chi phối nên vẫn chưa có một nghiên cứu nào đi sâu vào tìm hiểu về thể thơ cổ phong trong thơ chữ Hán của Nguyễn Du.
Luận văn Văn hóa tâm linh trong truyện ngắn, tiểu thuyết Việt Nam (1932 – 1945). Phương pháp phân tích, tổng hợp cũng được chúng tôi sử dụng trong quá trình tiếp nhận, nghiên cứu truyện ngắn, tiểu thuyết Việt Nam có yếu tố tâm linh giai đoạn 1932-1945. Phương pháp này giúp chúng tôi xem xét yếu tố tâm linh trên những cơ sở nhất định đồng thời rút ra những nhận định xác thực về sự tồn tại của tâm linh trong dòng chảy của văn học.
Mẫu Báo Cáo Tốt Nghiệp Ngành Sư Phạm Tiểu Học, 9 Điểm
Với đề tài " Tập truyện " Ngọn núi bà già mù" của Nguyễn Quang Thiều và những bài học bồi dưỡng tâm hồn cho các em thiếu nhi" , chúng tôi hướng đến đem lại cho người đọc có cái nhìn chân thực, khái quát, toàn diện hơn về những giá trị cao đẹp, giáo dục nhân văn và tầm quan trọng của việc bồi dưỡng tâm hồn thiếu nhi của văn học thiếu nhi trong thời kỳ công nghệ 4.0 lên ngôi. Đồng thời, thấy được những đóng góp, cách tân về nội dung và nghệ thuật của ông trong quá trình giữ gìn và phát huy văn học thiếu nhi.
Luận Văn Cái Nhìn Nhân Bản Về Hiện Thực Của Nguyễn Minh Châu Trong Truyện Ngắ...tcoco3199
Luận Văn Cái Nhìn Nhân Bản Về Hiện Thực Của Nguyễn Minh Châu Trong Truyện Ngắn Sau Năm 1975, các bạn tham khảo thêm tại tài liệu, bài mẫu điểm cao tại luanvantot.com
Luận Văn Cái Nhìn Nhân Bản Về Hiện Thực Của Nguyễn Minh Châu Trong Truyện Ngắ...tcoco3199
Luận Văn Cái Nhìn Nhân Bản Về Hiện Thực Của Nguyễn Minh Châu Trong Truyện Ngắn Sau Năm 1975, các bạn tham khảo thêm tại tài liệu, bài mẫu điểm cao tại luanvantot com.
Luận Văn Thực Thi Chính Sách An Sinh Xã Hội Cho Hộ Nghèo, Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng tổ chức thực thi chính sách an sinh xã hội cho hộ nghèo và cận nghèo trên địa bàn huyện Thới Lai, Thành Phố Cần Thơ để đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thực thi chính sách này của huyện trong thời gian tới.
Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864
Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net
Download luận án tiến sĩ ngành văn học Việt Nam với đề tài: Tiểu thuyết về đề tài xây dựng chủ nghĩa xã hội trong văn xuôi miền Bắc thời kì 1960 đến 1975, cho các bạn làm luận án tham khảo
Giá 10k/, tài liệu này đang ở dạng xem trước, vui lòng nạp thẻ cào để được xem full tài liệu www.facebook.com/garmentspace www.facebook.com/garmentspace www.facebook.com/garmentspace
Luận văn các yếu tố ảnh hưởng đến ý định mua sắm mỹ phẩm trực tuyến của người tiêu dùng việt nam – khảo sát tại thành phố hồ chí minh. Mục tiêu tổng quát: tìm ra các yếu tố ảnh hƣởng đến ý định mua sắm mỹ phẩm trực tuyến của người tiêu dùng đối với tổ chức và đƣa ra hàm ý quản trị để thúc đẩy khách hàng mua sắm mỹ phẩm trực tuyến nhiều hơn.
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUÁ TRÌNH TIẾP NHẬN TÁC PHẨM CỦA TÔ HOÀI. Tìm hiểu một cách khái lƣợc lý thuyết tiếp nhận và thực tiễn tiếp nhận sáng tác của Tô Hoài từ trƣớc đến nay. Qua việc tìm hiểu về tiếp nhận sáng tác của Tô Hoài giúp ta hệ thống lại các công trình nghiên cứu, bài viết về những sáng tác của ông. Mặt khác với việc tiếp nhận đối với độc giả mọi lứa tuổi qua các thời kì một lần nữa phần nào khẳng định đƣợc những giá trị, những đóng góp to lớn cũng nhƣ sức sống lâu bền của tác phẩm Tô Hoài trong lòng bạn đọc và công chúng.
Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620
Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://vietbaitotnghiep.com/dich-vu-viet-thue-luan-van
Download luận án tiến sĩ ngành lí luận ngôn ngữ với đề tài: Cặp thoại hỏi - trả lời, cầu khiến - hồi đáp trong kịch Lưu Quang Vũ, cho các bạn làm luận văn tham khảo
Luận văn Vành đai diệt Mĩ Sơn - An - Nguyên ở Phong Điền, Thừa Thiên Huế (1966 - 1973). - Tái hiện quá trình thiết lập và hoạt động của “Vành đai diệt Mĩ” Sơn - An - Nguyên, qua đó rút ra những vai trò và bài học kinh nghiệm góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ ở địa phương.
Similar to Đặc điểm tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học việt nam thế kỷ XX.doc (20)
Cơ sở lý luận về quản trị hàng tồn kho. Tất cả những thứ này đƣợc coi là hàng tồn kho và chiếm một phần lớn trong tỷ lệ tài sản kinh doanh của doanh nghiệp, bởi vì doanh thu từ hàng tồn kho là một trong những nguồn cơ bản tạo ra doanh thu và những khoản thu nhập thêm sau này cho doanh nghiệp. Đó là những tài sản đã sẵn sàng để đem ra bán hoặc sẽ đƣợc
Cơ sở lý luận về công tác quản trị nhân sự. Quản trị nhân sự là một hoạt động của quản trị doanh nghiệp, là quá trình tổ chức nguồn lao động cho doanh nghiệp, là phân bố sử dụng nguồn lao động một cách khoa học và có hiệu quả trên cơ sở phân tích công việc, bố trí lao động hợp lý, trên cơ sở xác định nhu cầu lao động để tiến hành tuyển dụng nhân sự, đào tạo và phát triển nhân sự, đánh giá nhân sự thông qua việc thực hiện.
Cơ sở lý luận về công tác lưu trữ. Công tác lưu trữ ra đời là do đòi hỏi khách quan đối với việc bảo quản và tổ chức sử dụng tài liệu. Nhà nước ta luôn coi công tác này, đây là một ngành hoạt động trong công tác quản lý nhà nước đồng thời là một mắt xích không thể thiếu được trong bộ máy quản lý của mình. Ngày nay, những yêu cầu mới của công tác quản lý nhà nước, quản lý xã hội, công tác lưu trữ cần được xem xét từ những yêu cầu bảo đảm thông tin cho hoạt động quản lý, bởi thông tin trong tài liệu lưu trữ là loại thông tin có tính dự báo cao, dạng thông tin cấp một, đã được thực tiễn kiểm nghiệm, có độ tin cậy cao do nguồn gốc hình thành, do đặc trưng pháp lý, tính chất làm bằng chứng lịch sử của tài liệu lưu trữ quy định.
Cơ sở lý luận về hiệu quả hoạt động kinh doanh tại doanh nghiệp. Đây là hai mặt có mối quan hệ mật thiết của vấn đề hiệu quả sản xuất kinh doanh. Chính việc khan hiếm nguồn lực và việc sử dụng chúng có tính cạnh tranh nhằm thoả mãn nhu cầu ngày càng tăng của xã hội đặt ra yêu cầu phải khai thác, tận dụng triệt để và tiết kiệm các nguồn lực. Để đạt được mục tiêu kinh doanh các công ty buộc phải chú trọng các điều kiện nội tại, phát huy năng lực, hiệu năng của các yếu tố sản xuất và tiết kiệm mọi chi phí.
Cơ sở lý luận về động lực làm việc của người lao động. Nguồn nhân lực là nguồn lực con người. Nguồn lực đó được xem xét ở hai khía cạnh.Trước hết, với ý nghĩa là nguồn gốc, là nơi phát sinh ra nguồn lực.Nguồn nhân lực nằm trong bản thân con người, đó cũng là sự khác nhau cơ bản giữa nguồn lực con người và các nguồn lực khác.Thứ hai, nguồn nhân lực được hiểu là tổng thể nguồn nhân lực của từng cá nhân con người. Với tư cách là một nguồn nhân lực của quá trình phát triển, nguồn nhân lực là nguồn lực con người có khả năng sáng tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho xã hội được biểu hiện là số lượng và chất lượng nhất định tại một thời điểm nhất định. (Thư viện Học liệu Mở Việt Nam , 2012)
Cơ sở lý luận về thể chế quản lý nhà nước đối với tài sản công trong các doanh nghiệp nhà nước. Ngày 20/04/1995 Quốc hội Khóa IX đã thông qua Luật DNNN năm 1995 để quy định cụ thể việc thành lập và quản lý phần vốn của nhà nước đầu tư trong các DNNN, mà trước đó mới chỉ được điều chỉnh bởi các Nghị định và hướng dẫn của Chính phủ. Theo đó, tại Điều 1 Luật DNNN 1995 quan niệm: “Doanh nghiệp nhà nước là tổ chức kinh tế do Nhà nước đầu tư vốn, thành lập và tổ chức quản lý, hoạt động kinh doanh hoặc hoạt động công ích, nhằm thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội do Nhà nước giao.Doanh nghiệp nhà nước có tư cách pháp nhân, có các quyền và nghĩa vụ dân sự, tự chịu trách nhiệm về toàn bộ hoạt động, kinh doanh trong phạm vi số vốn do doanh nghiệp quản lý. Doanh nghiệp nhà nước có tên gọi, có con dấu riêng và có trụ sở chính trên lãnh thổ Việt Nam”.Các DNNN được tổ chức theo mô hình quản lý riêng, không giống như mô hình quản lý của các doanh nghiệp tư nhân.
Cơ sở lý luận về an toàn vệ sinh lao động và pháp luật điều chỉnh an toàn vệ sinh lao động. Trong hoạt động sản xuất thì vì những lý do khách quan và chủ quan có thể dẫn đến tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho người lao động. Do đó, yêu cầu về ATLĐ và VSLĐ trong lao động được đặt lên hàng đầu. Hiện nay,, An toàn, vệ sinh lao động là những quy định của luật lao động bao gồm những quy phạm pháp luật về việc đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe của người lao động, đồng thời duy trì tốt khả năng làm việc lâu dài của người lao động.
Cơ sở lý luận về đăng ký giao dịch bảo đảm tiền vay. Trong các giao dịch dân sự, chủ thể có quyền luôn quan tâm đến khả năng thực hiện nghĩa vụ dân sự của chủ thể có nghĩa vụ. Do đó, các quy định giao dịch bảo đảm hay biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự ra đời trước hết là nhằm hướng đến mục tiêu bảo vệ chủ thể có quyền trong quan hệ giao dịch dân sự.
Cơ sở lý luận về bảo vệ quyền của lao động nữ và pháp luật về bảo vệ quyền của lao động nữ. NLĐ dù là nam hay nữ đều được pháp luật ở mỗi quốc gia bảo vệ dưới góc độ quyền công dân và được pháp luật quốc tế công nhận và đảm bảo. Ủy ban Quyền con người của Liên Hợp quốc đã có sự phân chia nhóm quyền con người trong lĩnh vực lao động thuộc nhóm quyền dân sự và dưới góc độ pháp luật lao động “Quyền của người lao động phải được bảo đảm như quyền con người” [9].
Cơ sở lý luận về hoạt động ban hành văn bản hành chính tại ủy ban nhân dân quận. Văn bản hành chính dùng để truyền đạt thông tin trong hoạt động quản lý nhà nước như : công bố hoặc thông báo về một chủ trương, quyết định hay nội dung và kết quả hoạt động của một cơ quan, tổ chức; ghi chép lại các ý kiến và kết luận trong các hội nghị ; thông tin giao dịch chính giữa các cơ quan, tổ chức với nhau hoặc giữa tổ chức và công nhân. Văn bản hành chính đưa ra các quyết định quản lý quy phạm, do đó không dùng để thay thế cho văn bản QPPL [21, tr 36]
Cơ sở lý luận về kiểm sát việc giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm của viện kiểm sát nhân dân. Tin báo, tố giác về tội phạm là nguồn thông tin quan trọng góp phần giúp các cơ quan tiến hành tố tụng có cơ sở, căn cứ để tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra các vụ án hình sự. Quy định về tin báo, tố giác về tội phạm góp phần tăng cường trách nhiệm của người dân, cơ quan, tổ chức trong xã hội đối với việc đấu tranh phòng, chống tội phạm. Đồng thời góp phần tạo sự rõ ràng và minh bạch cho các chủ thể này có thể tố cáo hành vi phạm tội hoặc thông tin về hành vi phạm tội của người khác đến cơ quan có thẩm quyền. Hoạt động xử lý tin báo, tố giác về tội phạm là một hoạt động quan trọng trong quá trình giải quyết các vụ án hình sự, qua đó CQĐT và các cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có căn cứ không khởi tố vụ án hình sự hoặc khởi tố vụ án hình sự và tiến hành điều tra.
Cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí. Luật Báo chí nước CHXHCN Việt Nam sửa đổi, bổ sung và thông qua năm 1999 không tập trung giải thích rõ nội hàm của báo chí mà chỉ liệt kê các loại hình báo chí: Báo chí nói trong luật này là báo chí Việt Nam, bao gồm: báo in (báo, tạp chí, bản tin thời sự, bản tin thông tấn), báo nói (chương trình phát thanh), báo hình (chương trình truyền hình, chương trình nghe nhìn thời sự được thực hiện bằng các phương tiện kỹ thuật khác nhau), báo điện tử (được thực hiện trên mạng thông tin máy tính) bằng tiếng việt, tiếng các dân tộc thiểu số Việt Nam, tiếng nước ngoài.
Cơ sở lý luận về cơ chế “một cửa” của ủy ban nhân dân quận. Kinh nghiệm và thực tiễn của nhiều nước trên thế giới trong quá trình vận hành và tổ chức thực hiện cơ chế “một cửa” đã chỉ ra rằng đây là một cơ chế hữu hiệu để nâng cao tính hiệu quả của nền hành chính và giảm thiểu thời gian cho người dân và tổ chức khi đến giải quyết thủ tục hành chính với cơ quan công quyền tại một địa điểm. Một số quốc gia thiết lập và tổ chức thực hiện cơ chế “một cửa” trong cung cấp dịch vụ công tại cấp chính quyền trung ương, một số nước thì đặt theo đơn vị hành chính các cấp của chính quyền trung ương, một số nước thì đặt theo đơn vị hành chính các cấp chính quyền địa phương. Các quốc gia cũng đều chú trọng việc thiếp lập cơ chế theo dõi, đánh giá tính hiệu quả của việc tổ chức thực hiện cơ chế “một cửa” và xây dựng các công cụ hữu hiệu nhằm nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công.
Cơ sở lý luận về chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở. Với quy định của pháp luật, đất đai được chia ra làm nhiều loại khác nhau: theo Luật Đất đai năm 1993, đất đai của Việt Nam được chia ra làm sáu loại, bao gồm: đất nông nghiệp, đất chuyên dùng, đất khu dân cư nông thôn, đất đô thị, đất chưa sử dụng. Sự phân chia này dựa theo nhiều tiêu chí khác nhau, vừa căn cứ vào mục đích sử dụng chủ yếu, vừa căn cứ vào địa bàn sử dụng đất đã dẫn đến sự đan xen chồng chéo giữa các loại đất, không có sự tách bạch về mặt pháp lý gây khó khăn cho công tác quản lý đất đai. Để khắc phục những hạn chế này, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho người sử dụng đất thực hiện các quyền của mình trong việc sử dụng đất. Luật Đất đai 2003 và hiện nay là Luật Đất đai 2013 đã chia đất đai làm ba loại với tiêu chí phân loại duy nhất đó là căn cứ vào mục đích sử dụng chủ yếu gồm các nhóm: đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp và đất chưa sử dụng.
Cơ sở lí luận về quản lí thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại bảo hiểm xã hội cấp huyện. Bảo hiểm có nguồn gốc từ rất xa xưa trong lịch sử văn minh nhân loại. Tuy nhiên, bảo hiểm thực sự xuất hiện từ khi nào thì người ta vẫn chưa có được câu trả lời chính xác. ý tưởng về bảo hiểm được coi là đã xuất hiện từ khá lâu, khi mà người xưa đã nhận ra lợi ích của việc xây dựng một kho thóc lúa dự trữ chung phòng khi mất mùa, chiến tranh…Mặc dù bảo hiểm đã có nguồn gốc và lịch sử phát triển từ rất lâu, do tính đặc thù của loại hình dịch vụ này, cho đến nay vẫn chưa có khái niệm thống nhất về bảo hiểm. Theo các chuyên gia bảo hiểm, một khái niệm đầy đủ và thích hợp cho bảo hiểm phải bao gồm việc hình thành một quỹ tiền tệ (quỹ bảo hiểm), sự hoán chuyển rủiro và phải bao gồm cả sự kết hợp số đông các đối tượng riêng lẻ, độc lập chịu cùng một rủi ro như nhau tạo thành một nhóm tương tác.
Cơ Sở Lý Thuyết Về Phân Tích Tình Hình Tài Chính. Báo cáo tài chính là các chứng từ cần thiết trong kinh doanh. Các nhà quản lý sử dụng chúng để đánh giá năng lực thực hiện và xác định các lĩnh vực cần thiết phải được can thiệp. Các cổ đông sử dụng chúng để theo dõi tình hình vốn đầu tư của mình đang được quản lý như thế nào. Các nhà đầu tư bên ngoài dùng chúng để xác định cơ hội đầu tư. Còn người cho vay và nhà cung ứng lại thường xuyên kiểm tra báo cáo tài chính để xác định khả năng thanh toán của những công ty mà họ đang giao dịch.
Cơ sở lý luận của vấn đề thực hiện pháp luật và thực hiện pháp luật về giáo dục và đào tạo. Để quản lý xã hội, quản lý nhà nước, các Nhà nước luôn quan tâm xây dựng những quy phạm pháp luật để điều chỉnh các quan hệ xã hội nhằm đảm bảo lợi ích của nhân dân, lợi ích của Nhà nước. Mục đích đó chỉ có thể đạt được khi mà các chủ thể tự giác thực hiện một cách nghiêm chỉnh những quy định của pháp luật. Pháp luật với ý nghĩa quan trọng của nó không chỉ dừng lại bằng các đạo luật mà vấn đề vô cùng quan trọng là “Pháp luật phải trở thành chế độ pháp chế, được thể hiện thông qua hoạt động của các cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội và mọi công dân; trở thành phương thức quản lý xã hội, quản lý nhà nước; cơ sở cho sự tự quản xã hội, cho tổ chức đời sống xã hội ” [89, tr.225].
Cơ sở lý thuyết về tài sản ngắn hạn, sử dụng tài sản ngắn hạn và quản lý tài sản ngắn hạn tại doanh nghiệp. Tài sản ngắn hạn được đánh giá rất quan trọng trong kinh doanh bởi nó sẽ được sử dụng rất thương xuyên, sử dụng hàng ngày để chi trả cho các chi phí phát sinh khác trong kinh doanh của các doanh nghiệp. Nó cũng là thước đo dùng để phản ánh các giá trị hiện có và tình hình biến động về kinh tế của doanh nghiệp tăng hau giảm.
Cơ sở lý luận và thực tiễn về thị trường và phát triển thị trường. Chúng ta biết rằng hàng hóa sản xuất ra là để bán. Chúng được bán ở thị trường. Theo cách hiểu cổ điển, thị trường là nơi diễn ra các quá trình trao đổi, mua bán, nơi mà các người mua và bán đến với nhau để mua bán các sản phẩm và dịch vụ. Thị trường thể hiện đặc tính riêng của nền kinh tế sản xuất hàng hóa. Không thể coi thị trường chỉ là các chợ, các cửa hàng…mặc dù nơi đó có mua bán hàng hóa. [2_trang 16]
Cơ Sở Lý Luận Về Chất Lượng Tiệc Buffet. Đầu tiên để tiếp cận một cách cụ thể về khái niệm chất lượng dịch vụ thì chúng ta cũng cần biết đôi chút về “dịch vụ” là gì. Theo đó thì dịch vụ là những hoạt động hoặc là chuỗi hoạt động mà thông thường ít hoặc nhiều chúng ta không thể sờ thấy về mặt tự nhiên được, nhưng không nhất thiết, xảy ra sự tác động qua lại giữa một bên là khách hàng và một bên là người cung cấp dịch vụ và / hoặc tiềm lực về mặt vật lý của sản phẩm và / hoặc hệ thống người cung cấp mà nó được cung cấp như là những giải pháp cho vấn đề của người tiêu dùng (Gronroos, 1990).
More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍 (20)
GIÁO TRÌNH 2-TÀI LIỆU SỬA CHỮA BOARD MONO TỦ LẠNH MÁY GIẶT ĐIỀU HÒA.pdf
https://dienlanhbachkhoa.net.vn
Hotline/Zalo: 0338580000
Địa chỉ: Số 108 Trần Phú, Hà Đông, Hà Nội
CÁC BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN KHI XÃY RA HỎA HOẠN TRONG.pptxCNGTRC3
Cháy, nổ trong công nghiệp không chỉ gây ra thiệt hại về kinh tế, con người mà còn gây ra bất ổn, mất an ninh quốc gia và trật tự xã hội. Vì vậy phòng chông cháy nổ không chỉ là nhiệm vụ mà còn là trách nhiệm của cơ sở sản xuất, của mổi công dân và của toàn thể xã hội. Để hạn chế các vụ tai nạn do cháy, nổ xảy ra thì chúng ta cần phải đi tìm hiểu nguyên nhân gây ra các vụ cháy nố là như thế nào cũng như phải hiểu rõ các kiến thức cơ bản về nó từ đó chúng ta mới đi tìm ra được các biện pháp hữu hiệu nhất để phòng chống và sử lý sự cố cháy nổ.
Mục tiêu:
- Nêu rõ các nguy cơ xảy ra cháy, nổ trong công nghiệp và đời sống; nguyên nhân và các biện pháp đề phòng phòng;
- Sử dụng được vật liệu và phương tiện vào việc phòng cháy, chữa cháy;
- Thực hiện được việc cấp cứa khẩn cấp khi tai nạn xảy ra;
- Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực sáng tạo trong học tập.
Để xem full tài liệu Xin vui long liên hệ page để được hỗ trợ
:
https://www.facebook.com/garmentspace/
https://www.facebook.com/thuvienluanvan01
HOẶC
https://www.facebook.com/thuvienluanvan01
https://www.facebook.com/thuvienluanvan01
tai lieu tong hop, thu vien luan van, luan van tong hop, do an chuyen nganh
GIAO TRINH TRIET HOC MAC - LENIN (Quoc gia).pdfLngHu10
Chương 1
KHÁI LUẬN VỀ TRIẾT HỌC VÀ TRIẾT HỌC MÁC - LÊNIN
A. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức: Trang bị cho sinh viên những tri thức cơ bản về triết học nói chung,
những điều kiện ra đời của triết học Mác - Lênin. Đồng thời, giúp sinh viên nhận thức được
thực chất cuộc cách mạng trong triết học do
C. Mác và Ph. Ăngghen thực hiện và các giai đoạn hình thành, phát triển triết học Mác - Lênin;
vai trò của triết học Mác - Lênin trong đời sống xã hội và trong thời đại ngày nay.
2. Về kỹ năng: Giúp sinh viên biết vận dụng tri thức đã học làm cơ sở cho việc nhận
thức những nguyên lý cơ bản của triết học Mác - Lênin; biết đấu tranh chống lại những luận
điểm sai trái phủ nhận sự hình thành, phát triển triết học Mác - Lênin.
3. Về tư tưởng: Giúp sinh viên củng cố niềm tin vào bản chất khoa học và cách mạng
của chủ nghĩa Mác - Lênin nói chung và triết học Mác - Lênin nói riêng.
B. NỘI DUNG
I- TRIẾT HỌC VÀ VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC
1. Khái lược về triết học
a) Nguồn gốc của triết học
Là một loại hình nhận thức đặc thù của con người, triết học ra đời ở cả phương Đông và
phương Tây gần như cùng một thời gian (khoảng từ thế kỷ VIII đến thế kỷ VI trước Công
nguyên) tại các trung tâm văn minh lớn của nhân loại thời cổ đại. Ý thức triết học xuất hiện
không ngẫu nhiên, mà có nguồn gốc thực tế từ tồn tại xã hội với một trình độ nhất định của
sự phát triển văn minh, văn hóa và khoa học. Con người, với kỳ vọng được đáp ứng nhu
cầu về nhận thức và hoạt động thực tiễn của mình đã sáng tạo ra những luận thuyết chung
nhất, có tính hệ thống, phản ánh thế giới xung quanh và thế giới của chính con người. Triết
học là dạng tri thức lý luận xuất hiện sớm nhất trong lịch sử các loại hình lý luận của nhân
loại.
Với tư cách là một hình thái ý thức xã hội, triết học có nguồn gốc nhận thức và nguồn
gốc xã hội.
* Nguồn gốc nhận thức
Nhận thức thế giới là một nhu cầu tự nhiên, khách quan của con người. Về mặt lịch
sử, tư duy huyền thoại và tín ngưỡng nguyên thủy là loại hình triết lý đầu tiên mà con
người dùng để giải thích thế giới bí ẩn xung quanh. Người nguyên thủy kết nối những hiểu
biết rời rạc, mơ hồ, phi lôgích... của mình trong các quan niệm đầy xúc cảm và hoang
tưởng thành những huyền thoại để giải thích mọi hiện tượng. Đỉnh cao của tư duy huyền
thoại và tín ngưỡng nguyên thủy là kho tàng những câu chuyện thần thoại và những tôn
9
giáo sơ khai như Tô tem giáo, Bái vật giáo, Saman giáo. Thời kỳ triết học ra đời cũng là
thời kỳ suy giảm và thu hẹp phạm vi của các loại hình tư duy huyền thoại và tôn giáo
nguyên thủy. Triết học chính là hình thức tư duy lý luận đầu tiên trong lịch sử tư tưởng
nhân loại thay thế được cho tư duy huyền thoại và tôn giáo.
Trong quá trình sống và cải biến thế giới, từng bước con người có kinh nghiệm và có
tri thức về thế giới. Ban đầu là những tri thức cụ thể, riêng lẻ, cảm tính. Cùng với sự tiến
bộ của sản xuất và đời sống, nhận thức của con người dần dần đạt đến trình độ cao hơn
trong việc giải thích thế giới một cách hệ thống
98 BÀI LUYỆN NGHE TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 TIẾNG ANH DẠNG TRẮC NGHIỆM 4 CÂU TRẢ ...
Đặc điểm tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học việt nam thế kỷ XX.doc
1. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC
NGUYỄN VĂN TỔNG
ĐẶC ĐIỂM TIỂU THUYẾT CÓ
TÍNH CHẤT TỰ TRUYỆN TRONG
VĂN HỌC VIỆT NAM THẾ KỶ XX
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HỌC VIỆT NAM
HUẾ
2. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC
NGUYỄN VĂN TỔNG
ĐẶC ĐIỂM TIỂU THUYẾT CÓ
TÍNH CHẤT TỰ TRUYỆN TRONG
VĂN HỌC VIỆT NAM THẾ KỶ XX
Chuyên ngành: VĂN HỌC VIỆT NAM
Mã số: 62.22.01.21
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HỌC VIỆT NAM
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
TS. TÔN THẤT DỤNG
TS. HÀ NGỌC HÕA
HUẾ
i
3. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
LỜI CẢM ƠN
Xin chân thành cảm ơn TS. Tôn Thất Dụng và TS. Hà Ngọc Hòa - những
người Thầy đã tận tâm giúp đỡ, dẫn dắt tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài.
Vô cùng biết ơn quý Thầy Cô khoa Ngữ văn trường Đại học Khoa học, Đại
học Huế và Viện Văn học đã tận tình giảng dạy, giúp đỡ tôi trong học tập, nghiên
cứu.
Trân trọng cảm ơn Lãnh đạo trường Đại học Khoa học, Đại học Huế; Phòng
Đào tạo Sau đại học trường Đại học Khoa học Huế; Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào
tạo Phú Yên; Lãnh đạo Trường THPT Nguyễn Trường Tộ đã động viên, tạo điều
kiện thuận lợi cho tôi trong thời gian qua.
Xin cảm tạ cha mẹ, những người thân trong gia đình, đồng nghiệp, bạn bè…
đã chia sẻ cùng tôi suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành đề tài.
Nguyễn Văn Tổng
ii
4. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và
kết quả nghiên cứu nêu trong luận án là trung thực, chưa từng được công bố trong
bất kỳ một công trình nào khác.
Nguyễn Văn Tổng
iii
5. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa .............................................................................................................................................. i
Lời cảm ơn .................................................................................................................................................. ii
Lời cam đoan.............................................................................................................................................iii
Mục lục........................................................................................................................................................iv
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................... 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 4
4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 5
5. Đóng góp của luận án ......................................................................................... 5
6. Cấu trúc luận án .................................................................................................. 6
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU................................. 7
1.1. Những nghiên cứu về tự truyện trên thế giới được giới thiệu ở Việt Nam ..... 7
1.2. Những nghiên cứu về tự truyện và tiểu thuyết có tính chất tự truyện ở
Việt Nam ......................................................................................................... 8
1.3. Nhận xét và đánh giá về các tác phẩm cụ thể................................................ 16
1.3.1. Giai đoạn trước 1945............................................................................... 16
1.3.2. Giai đoạn từ 1945 đến 1975 .................................................................... 20
1.3.3. Giai đoạn từ 1975 đến hết thế kỷ XX...................................................... 24
1.4. Đánh giá về tình hình nghiên cứu và hướng triển khai đề tài........................ 28
1.4.1. Đánh giá về tình hình nghiên cứu ........................................................... 28
1.4.2. Hướng triển khai đề tài............................................................................ 29
CHƢƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ DIỆN MẠO TIỂU THUYẾT CÓ TÍNH
CHẤT TỰ TRUYỆN TRONG VĂN HỌC VIỆT NAM THẾ KỶ XX ............. 31
2.1. Giới thuyết về thể loại.................................................................................... 31
2.1.1. Tiểu thuyết có tính chất tự truyện ........................................................... 31
2.1.2. Quan niệm về tự truyện ........................................................................... 35
2.1.3. Quan niệm về tiểu thuyết tự truyện ......................................................... 37
2.1.4. Tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong mối quan hệ với các thể loại
tương cận................................................................................................. 39
2.1.5. Cơ sở hình thành tiểu thuyết có tính chất tự truyện ................................ 43
iv
6. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
2.2. Diện mạo của tiểu thuyết có tính chất tự truyện thế kỷ XX .......................... 48
2.2.1. Giai đoạn từ đầu thế kỷ XX đến 1945..................................................... 48
2.2.2. Giai đoạn từ 1945 đến 1975 .................................................................... 52
2.2.3. Giai đoạn từ 1975 đến hết thế kỷ XX...................................................... 55
CHƢƠNG 3. TIỂU THUYẾT CÓ TÍNH CHẤT TỰ TRUYỆN TRONG VĂN
HỌC VIỆT NAM THẾ KỶ XX - NHÌN TỪ CẢM QUAN HIỆN THỰC VÀ
CON NGƢỜI ......................................................................................................... 58
3.1. Hiện thực cuộc đời qua chiêm cảm của người trong cuộc ............................ 58
3.1.1. Hiện thực được tái hiện theo dòng hoài niệm ......................................... 59
3.1.2. Hiện thực qua cái nhìn hồi cố, chiêm nghiệm......................................... 64
3.1.3. Hiện thực qua góc nhìn phản tư .............................................................. 69
3.2. Từ nguyên mẫu nhà văn đến nhân vật ........................................................... 75
3.2.1. Từ con người thực đến nhân vật tự trình bày.......................................... 75
3.2.2. Từ con người thực đến nhân vật hồi cố, chiêm nghiệm.......................... 79
3.2.3. Từ con người thực đến nhân vật phản tư................................................. 87
CHƢƠNG 4. TIỂU THUYẾT CÓ TÍNH CHẤT TỰ TRUYỆN TRONG VĂN
HỌC VIỆT NAM THẾ KỶ XX - NHÌN TỪ PHƢƠNG THỨC THỂ HIỆN.. 96
4.1. Người kể chuyện và điểm nhìn trần thuật...................................................... 96
4.1.1. Người kể chuyện ở ngôi thứ nhất với điểm nhìn bên trong và sự thay đổi
điểm nhìn................................................................................................. 96
4.1.2. Người kể chuyện ở ngôi thứ ba với điểm nhìn bên trong ..................... 103
4.2. Ngôn ngữ của tiểu thuyết có tính chất tự truyện.......................................... 111
4.2.1. Ngôn ngữ kể và sự hòa phối giữa kể - tả - bình luận ............................ 111
4.2.2. Ngôn ngữ gián tiếp tự do (lời nửa trực tiếp) ......................................... 116
4.3. Giọng điệu trần thuật ................................................................................... 119
4.3.1. Giọng trữ tình, hoài niệm ...................................................................... 120
4.3.2. Giọng triết lý, chiêm nghiệm................................................................. 127
4.3.3. Giọng tự trào, giễu nhại......................................................................... 130
KẾT LUẬN ........................................................................................................... 137
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 141
CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ
PHỤ LỤC
v
7. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Thuật ngữ tiểu thuyết tự truyện (tiếng Pháp gọi là autofiction, tiếng Anh/
Mỹ gọi là autobiographical novel), đến nay không còn quá xa lạ trong đời sống văn
học. Thuật ngữ này được biết đến lần đầu tiên vào năm 1977, khi Serge Doubrovsky
“đã sáng chế thuật ngữ ghép hai từ auto (chính mình) và fiction (hư cấu) dính liền
với nhau” [20, tr.34]. Trên thế giới, tiểu thuyết tự truyện bắt đầu nở rộ từ thế kỷ XX,
gắn liền với những tên tuổi lớn như: Ch. Dickens (với David Copperfil), M. Gorki
(Thời thơ ấu, Kiếm sống, Những trường đại học của tôi), L. Tolstoy (Thời thơ ấu,
Thời niên thiếu, Thời thanh niên), Aragon (Gã dân quê), Claude Simon (Điền viên,
Cây keo), M. Duas (Người tình)... Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là nó đã trở
nên quen thuộc với mọi đối tượng độc giả cũng như được mọi người trong giới
nghiên cứu, phê bình văn học thừa nhận. Vì, ngay trong cách định nghĩa về thể loại,
giới nghiên cứu, phê bình cũng không đồng nhất: có tài liệu thì định nghĩa tiểu
thuyết tự truyện là tự truyện viết dưới dạng trần thuật qua bút pháp hư cấu; có tài
liệu thì định nghĩa tiểu thuyết tự truyện là Truyện trong đó tác giả vừa là người kể
vừa là nhân vật, họ cùng chia sẻ chung một danh hiệu với nhau, còn tên gọi thì
chứng tỏ đó là tiểu thuyết …[20, tr. 34 - 35]. Ở Việt Nam, đến nay, tiểu thuyết tự
truyện vẫn chưa có được một danh xưng thể loại cụ thể. Tuy nhiên, trong hành trình
sáng tạo nghệ thuật, rất nhiều nhà văn đã sử dụng yếu tố tự truyện làm chất liệu
trong tiểu thuyết. Từ những thử bút ban đầu của các nhà văn ở chặng đường nửa đầu
thế kỷ XX như Tản Đà, Nguyên Hồng, Mạnh Phú Tư, Lan Khai... cho đến những
cây bút sáng tác ở đô thị miền Nam: Thanh Tâm Tuyền, Mai Thảo, Duyên Anh, Võ
Hồng, Túy Hồng… Đặc biệt, từ sau thời kỳ đổi mới, con số những tiểu thuyết có
tính chất tự truyện xuất hiện khá đầy đặn trên văn đàn, tạo thành một dòng chảy
mạnh mẽ. Rất nhiều những cây bút đã sử dụng yếu tố tự truyện như một thủ pháp
nghệ thuật để cách tân, làm mới tiểu thuyết.
Như vậy, có thể nói, dù chưa thực sự trở thành “thương hiệu” cụ thể của một
nhà văn nào, và trong sự nghiệp sáng tác của từng nhà văn, tiểu thuyết có tính
1
8. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
chất tự truyện cũng xuất hiện khá khiêm tốn, con số những tác phẩm được xếp vào
hàng kết tinh nghệ thuật cũng chưa thể sánh bằng với sự lớn mạnh của tiểu thuyết.
Song, tiểu thuyết có tính chất tự truyện thực sự là một thực thể đang hiện hữu trong
đời sống văn học Việt Nam. Sự hiện diện của nó với tư cách là một tiểu loại tiểu
thuyết là điều hoàn toàn không thể phủ nhận.
Mặc dù đã hiện diện từ lâu trong đời sống văn học và nó vắt mình qua hai thế
kỷ, nhưng vẫn còn đó tâm lý nghi ngại: liệu ở Việt Nam đã có tiểu loại tiểu thuyết
có tính chất tự truyện? Đây cũng là vấn đề tạo không ít áp lực cho người nghiên
cứu, nhưng đồng thời cũng kích thích sự hứng khởi khi đến với tiểu loại tiểu thuyết
này. Bởi, chúng tôi đang khảo sát và nghiên cứu một tiểu loại “rồi đây sẽ phát triển
thế nào, biến hóa ra sao? Chỉ có thời gian mới trả lời được câu hỏi này” [20, tr. 40].
1.2. Những thập niên gần đây, tiểu thuyết có tính chất tự truyện ra đời ngày
một nhiều. Cùng với đó là những nghiên cứu về tiểu thuyết có tính chất tự truyện
cũng nhiều hơn. Song, dù có thu hút được sự chú ý của giới nghiên cứu, phê bình
nhưng xung quanh nó vẫn còn ngổn ngang nhiều vấn đề: từ cách định danh, tiêu chí
nhận diện đến đặc điểm tiểu loại... vẫn còn là vấn đề chưa được giới nghiên cứu đi
đến sự thống nhất. Ra đời vào những thập niên đầu thế kỷ XX, nhưng rõ ràng trong
hệ thống thể loại tiểu thuyết Việt Nam, nó vẫn là “đứa con sinh sau”, và nhịp lưu
chuyển của nó vẫn còn trong quá trình vận động không ngừng, huống hồ nó cũng
chỉ mới được lưu tâm nhiều ở những năm gần đây. Những bài báo, tham luận,
những nghiên cứu trực tiếp về tiểu loại, cùng với một số luận văn, luận án đi vào
nghiên cứu một giai đoạn cụ thể nào đó vẫn chưa thể khái quát được toàn diện về
tiểu loại này. Đây cũng là trở ngại lớn cho những người yêu thích tiểu thuyết có tính
chất tự truyện. Đọc một tác phẩm mà trong công trình nghiên cứu này thì xếp vào
hàng tự truyện, hoặc tiểu thuyết, còn ở công trình kia thì lại cho là “tự truyện bất
thành”, hoặc một hồi ký, giả tự truyện... khiến người đọc không khỏi phân vân.
Nhìn trên phương diện lý thuyết về tiểu loại cũng như thực tế sáng tác, tiểu
thuyết có tính chất tự truyện ở Việt Nam hiện nay vẫn còn nhiều vấn đề đang bỏ
ngỏ, đòi hỏi cần phải có một sự tiếp tục. Đây cũng chính là lý do để chúng tôi chọn
“Đặc điểm tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học Việt Nam thế kỷ XX” làm
2
9. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
đề tài nghiên cứu nhằm tìm ra sự vận động, quá trình phát triển cũng như những
thành tựu đạt được cả về nội dung lẫn hình thức nghệ thuật, góp phần làm rõ hơn
diện mạo của tiểu thuyết có tính chất tự truyện, một tiểu loại khá giàu tiềm năng
đang trong quá trình vận động.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục tiêu
Với đề tài Đặc điểm tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học Việt
Nam thế kỷ XX, tác giả luận án đặt mục tiêu nhận diện, lý giải những đặc điểm của
tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học Việt Nam suốt chiều dài của thế kỷ
XX.
Mục tiêu cụ thể
- Thông qua khảo sát tư liệu, nhận diện quá trình vận động và phát triển của
tiểu thuyết có tính chất tự truyện, bước đầu xác lập cơ sở lý thuyết về tiểu loại tiểu
thuyết này.
- Phân tích, lý giải đặc điểm tiểu thuyết có tính chất tự truyện dựa trên những
nét đặc trưng cơ bản: từ nguyên mẫu nhà văn - đề tài - nhân vật, mối quan hệ giữa
sự thật và hư cấu trong tác phẩm.
- Phân tích, lý giải những đặc trưng cơ bản của tiểu thuyết có tính chất tự
truyện dựa trên những phương thức thể hiện: người kể chuyện, ngôn ngữ, giọng
điệu. Trên cơ sở đó, làm rõ hơn gương mặt tiểu loại cũng như những đóng góp của
tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong việc làm mới nghệ thuật tiểu thuyết.
2.2. Nhiệm vụ
- Hệ thống hóa các hướng nghiên cứu, tiếp cận tiểu thuyết có tính chất tự
truyện đã có, phân tích, lý giải nhằm làm rõ hơn những chỗ còn bỏ ngỏ và xác định
hướng nghiên cứu cụ thể.
- Xác định rõ tiền đề cơ sở cho sự phát triển của tiểu thuyết có tính chất tự
truyện.
- Khái quát một cách thật ngắn gọn về đối tượng nghiên cứu trong mối tương
quan tổng thể đời sống văn học Việt Nam và các lý thuyết vận dụng trong quá trình
nghiên cứu.
3
10. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
- Phân tích quá trình hình thành, phát triển của tiểu thuyết có tính chất tự
truyện dựa trên mối quan hệ giữa hiện thực cuộc đời tác giả và thế giới nghệ thuật
trong tác phẩm qua các chặng đường khác nhau nhằm tìm ra quy luật vận động và
những đặc điểm cơ bản trong nội dung phản ánh và nghệ thuật thể hiện của tiểu
thuyết có tính chất tự truyện ở Việt Nam thế kỷ XX.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng khảo sát của luận án là những tiểu thuyết có tính chất tự truyện
trong văn học Việt Nam thế kỷ XX. Đặc biệt, luận án sẽ đi vào khảo sát những tiểu
thuyết có tính chất tự truyện hiện lên khá rõ nét. Cụ thể là những tác phẩm tiêu biểu
sau: Giấc mộng lớn (Tản Đà), Những ngày thơ ấu (Nguyên Hồng), Dã tràng (Thiết
Can), Bốc đồng (Đỗ Đức Thu), Chiếc cáng xanh (Lưu Trọng Lư), Ngậm miệng, Hai
người điên giữa kinh thành Hà Nội (Nguyễn Bính), Mực mài nước mắt (Lan Khai),
Sống nhờ (Mạnh Phú Tư), Sống mòn (Nam Cao), Hoa bươm bướm và Người về đầu
non (Võ Hồng), Trường cũ (Duyên Anh), Bếp lửa (Thanh Tâm Tuyền), Tôi nhìn tôi
trên vách (Túy Hồng), Vòng tay học trò (Nguyễn Thị Hoàng), Thời xa vắng (Lê
Lựu), Tuổi thơ dữ dội (Phùng Quán), Miền thơ ấu (Vũ Thư Hiên), Chuyện kể năm
2000 (Bùi Ngọc Tấn), Nỗi buồn chiến tranh (Bảo Ninh).
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung khảo sát và nghiên cứu tiểu thuyết có tính chất tự truyện Việt
Nam trong thế kỷ XX, bao gồm những tác phẩm ra đời từ đầu cho đến hết thế kỷ
XX. Chọn mốc thời gian từ đầu cho đến hết thế kỷ XX, bởi chúng tôi nhận thấy
rằng đây là một giai đoạn mà tiểu thuyết có tính chất tự truyện đã góp phần rất lớn
vào quá trình phát triển của tiểu thuyết Việt Nam theo hướng hiện đại.
Luận án tập trung nghiên cứu tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học
Việt Nam thế kỷ XX trên các phương diện cơ bản: Cách định danh tiểu loại; tiền đề
cơ sở hình thành; sự vận động của tiểu thuyết có tính chất tự truyện qua các chặng
đường khác nhau; các phương thức thể hiện của tiểu loại tiểu thuyết này.
Trên cơ sở đó, chúng tôi tổng hợp, đánh giá một cách khách quan những vấn
đề chung, liên quan đến lý thuyết về tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học
4
11. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Việt Nam. Đồng thời, trong quá trình thực hiện đề tài, chúng tôi chú trọng đến đặc
điểm nổi bật nhất của tiểu loại tiểu thuyết này trong mối quan hệ với các thể loại
văn học khác.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp tiểu sử
Chúng tôi vận dụng phương pháp tiểu sử nhằm tìm hiểu tác phẩm thông qua
mối quan hệ giữa tác giả và văn bản nghệ thuật do nhà văn sáng tạo nên. Đây là một
trong những phương pháp quan trọng giúp cho luận án có thêm cơ sở để tìm hiểu
dấu ấn tự truyện cũng như mối quan hệ giữa sự thật và hư cấu trong tiểu thuyết.
4.2. Phương pháp thống kê, phân loại
Chúng tôi chọn lựa phương pháp này để tiếp cận đối tượng nghiên cứu nhằm
thống kê, phân loại, hệ thống hóa và chọn lựa tài liệu.
4.3. Phương pháp liên ngành
Nhằm để có một góc nhìn sâu hơn về tính chất tự truyện trong tiểu thuyết
Việt Nam thế kỷ XX, chúng tôi sẽ vận dụng một số lí thuyết về văn hóa học, thi
pháp học và tự sự học.
4.4. Phương pháp so sánh, đối chiếu
Với phương pháp này, luận án hướng đến “giải mã” những đặc trưng của
tính chất tự truyện trong tiểu thuyết và khu biệt giữa tự truyện trong tiểu thuyết với
các loại hình tiểu thuyết khác. Qua đó, luận án chỉ ra những nét đặc sắc của đặc
điểm tự truyện trong tiểu thuyết Việt Nam thế kỷ XX.
5. Đóng góp của luận án
- Từ việc hệ thống hóa lý luận về tiểu thuyết có tính chất tự truyện, luận án
đưa ra những kiến giải có tính thực tiễn nghiên cứu để khái quát một số khái niệm
mang tính đặc trưng của tiểu thuyết có tính chất tự truyện.
- Định rõ những đặc trưng về mặt lý luận của tiểu thuyết có tính chất tự
truyện, lấy đó làm nền tảng cơ sở để soi rọi vào tác phẩm nhằm thấy được những
nét đặc trưng của tiểu thuyết có tính chất tự truyện.
- Là một công trình nghiên cứu chuyên biệt, hệ thống về tiểu loại tiểu thuyết
có tính chất tự truyện nhằm hướng đến tái hiện toàn bộ gương mặt của tiểu loại này
trong cả hành trình một thế kỷ (thế kỷ XX).
5
12. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
- Khẳng định rõ vai trò, vị trí của tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong quá
trình vận động và phát triển của tiểu thuyết hiện đại Việt Nam.
6. Cấu trúc luận án
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung chính
của Luận án sẽ được triển khai thành các chương cụ thể sau:
- Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu
- Chương 2: Cơ sở lý luận và diện mạo tiểu thuyết có tính chất tự truyện
trong văn học Việt Nam thế kỷ XX
- Chương 3: Tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học Việt Nam thế
kỷ XX - Nhìn từ cảm quan hiện thực và con người
- Chương 4: Tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học Việt Nam thế kỷ
XX - Nhìn từ phương thức thể hiện
6
13. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
1.1. Những nghiên cứu về tự truyện trên thế giới đƣợc giới thiệu ở Việt Nam
Tự truyện trong nguyên ngữ Hy Lạp là autos (chính mình), bios (cuộc đời),
và graphein (viết), nghĩa là “viết về chính cuộc đời mình”. Cách kết hợp ba thành tố
này tạo thành autobiography trong tiếng Anh và sau đó được sử dụng trong tiếng
Pháp autobiographie, nhưng cách viết này trở thành một thuật ngữ thông dụng ở
Châu Âu từ giữa thế kỷ XIX.
Những tác phẩm tự truyện đầu tiên trên thế giới bắt đầu xuất hiện từ thời cận
đại ở Tây Âu. Tuy nhiên, danh từ tự truyện chính thức được sử dụng phải đợi đến
cuối thế kỷ XVIII, khi mà thể loại này bắt đầu nở rộ ở Châu Âu và Bắc Mỹ. Những
tài liệu nghiên cứu đầu tiên về thể loại tự truyện xuất hiện vào khoảng đầu thế kỷ
XX với những chuyên khảo của Anna Robson Burr (1909), Wayne Shumaker
(1926), A.M.Clark (1935). Dần về sau này, mặc dù tự truyện chưa tạo được sự lưu
tâm của giới phê bình nhưng nó vẫn tồn tại với tư cách một thể loại độc lập và nhiều
nhà nghiên cứu cũng đã phác thảo được những nét cơ bản, xem nó như một thể loại
riêng biệt. Trong số đó, phải kể đến Những điều kiện và giới hạn của Tự truyện
(1956) của Georges Gurdorf, Tự thú và Tự truyện (1955) của Stephen Spendes. Ở
hai công trình này, nhà phê bình đã chú ý đến sự tồn tại độc lập của tự truyện với
vai trò là một thể tài đứng bên cạnh những thể loại văn học khác. Nhưng phải đợi
đến năm 1960, khi chuyên luận Phác thảo và Sự thật trong Tự truyện (Design and
Truth in Auubiography) của Roy Pascal ra đời thì tự truyện mới bắt đầu được
nghiên cứu như “một hoạt động sáng tạo”. Trong chuyên luận này, Pascal đã đặt ra
vấn đề: khởi điểm một tự truyện, tác giả tự truyện liệu có đi theo đúng sự thật mà
mình đã trải qua? Có hay không cái gọi là phác thảo trong trải nghiệm của con
người nếu đây không phải là một sự áp đặt vô lí cho sự thật [164]. Đến thập niên 70,
nhà phê bình văn học người Mỹ James Olney trong một công trình nghiên cứu về tự
truyện của mình đã viết: “Chính sự chuyển hướng sang cái “tôi” khi đã có
7
14. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
được nhận thức về sự tồn tại của nó sẽ định hình và quyết định bản chất của tự
truyện và trong quá trình ấy sẽ vừa khám phá vừa sáng tạo lại mình - đã khởi đầu
cho chủ đề tự truyện trong những cuộc tranh luận” [163]. Từ những nghiên cứu về
cái tôi trong tự truyện ấy, những năm về sau, đặc biệt là khoảng ba thập niên cuối
của thế kỷ XX, thể loại tự truyện được giới phê bình chú ý nhiều và thể loại này gần
như trở thành một trong những thể loại trung tâm, được soi chiếu dưới nhiều góc độ
khác nhau.
Trong ba thập niên cuối của thế kỷ XX, cùng với sự nở rộ của thể loại tự
truyện, các nhà nghiên cứu, phê bình văn học không còn xem tự truyện thuộc hàng
“ngoại biên” nữa mà soi ngắm nó qua nhiều chiều kích khác nhau trong vai trò của
một thể loại văn học. Chính nhờ thế mà cả một hệ thống lí luận thể loại cũng được
định hình một cách rõ nét. Và một trong số đó phải kể đến Hiệp ước Tự thuật (Le
Pacte Autobiographique) (1975) của Philippe Lejeune. Hiệp ước này ra đời mang
theo một định nghĩa về thể loại, kèm theo đó là những ranh giới và bảng biểu, sơ đồ
cụ thể để phân biệt tự truyện với những thể loại khác. Tuy nhiên, cũng trong những
năm cuối của thập niên 70, cùng với “sự tuyên xưng cái chết của tiểu thuyết”, và khi
Michael Sprinker tuyên bố “sự chấm dứt của tự truyện” thì các nhà hậu cấu trúc
luận khẳng định “văn bản của tự truyện có đời sống riêng của nó, thoát ly khỏi tính
quy chiếu và khi đó cái tôi chỉ còn là vấn đề của văn bản” [64, tr. 23]. Nhưng trong
khoảng hai thập niên cuối thế kỷ XX, khi thể tự truyện ngày một thêm phong phú,
vấn đề nghiên cứu về tự truyện lại được xuất hiện trở lại khá đầy đặn mà xem chừng
như những lí thuyết về tự truyện từ trước đó và cả Hiệp ước tự thuật của Philippe
Lejeune gần như không thể theo kịp đà phát triển đa dạng của thể tự truyện. Nhiều
nhà nghiên cứu tập trung đi vào khám phá thế giới tự truyện từ lĩnh vực tâm lí sáng
tạo và dân tộc học, từ văn hóa và tâm lí học nghệ thuật…
1.2. Những nghiên cứu về tự truyện và tiểu thuyết có tính chất tự truyện ở Việt
Nam
Ở Việt Nam, ngay từ những ngày đầu, khi trang tiểu thuyết mang bóng dáng
tự truyện xuất hiện với gương mặt đầy lạ lẫm, thì giới học thuật của Việt Nam đã
bắt đầu chú ý đến bước đi của nó. Trong số các công trình nghiên cứu, Nhà văn hiện
8
15. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
đại của Vũ Ngọc Phan có lẽ là công trình đầu tiên nghiên cứu về tự truyện dưới góc
nhìn thể loại. Từ hướng tiếp cận này, Vũ Ngọc Phan đã có những phát hiện khá ấn
tượng: “Tự truyện là một loại văn tuy không mới ở nước người, nhưng rất mới ở
nước ta. Gần đây có mấy nhà văn đem những việc của mình ra viết, nhưng họ chưa
có can đảm đề là tự truyện, họ “tiểu thuyết hóa” ít nhiều cuộc đời của họ và đề là
tiểu thuyết” [103, tr. 95]. Dần về sau, đặc biệt là chặng đường sau năm 1986, khi mà
quan niệm và tư duy nghệ thuật thay đổi, tạo điều kiện cho sự xuất hiện của khuynh
hướng tự truyện ngày một nhiều đã thu hút được sự chú ý của các nhà nghiên cứu,
phê bình văn học. Có lẽ vì thế nên những công trình nghiên cứu về khuynh hướng
này cũng ngày một nở rộ.
Theo Phong Lê, “Để nhớ về một quá khứ chưa xa, về một vùng hiện thực
khuất nẻo, khó có ai biết, nhưng đã được viết với tư cách người trong cuộc, nên khó
có ai viết thay, là Chuyện kể năm 2000, 2 tập (2000) của Bùi Ngọc Tấn, trong nối
dài về trước với Tuổi thơ im lặng (1987) của Duy Khán, Cát bụi chân ai (1992) và
Chiều chiều (1999) của Tô Hoài… Cũng có thể xếp vào đây Thượng đế thì cười
(2003) của Nguyễn Khải - một tiểu thuyết gần như tự truyện. Với Tô Hoài, Nguyễn
Khải - những tên tuổi quan trọng của văn học hiện đại, thì điều quan trọng không
chỉ là chuyện được kể, mà còn là giọng kể, cách kể” [66, tr. 52]. Cùng chung quan
điểm với Phong Lê, Nguyễn Văn Long trong Đổi mới của văn học Việt Nam từ sau
1975 cho rằng, xuất phát từ tinh thần đổi mới tư duy và nhìn thẳng vào sự thật của
văn học những năm cuối 80, đầu những năm 90 trong văn học Việt Nam đã phát
triển mạnh mẽ khuynh hướng nhận thức lại hiện thực. Đây chính là lúc văn học trở
về với đời sống thường nhật và vĩnh hằng, vì thế, “Trong văn xuôi những năm 90 và
vài năm lại đây… Hồi kí - tự truyện lên ngôi…” [73].
Nghiên cứu về truyện và tự truyện của Phan Bội Châu, khi luận bàn về sự
phát triển của thể tự truyện, Hoàng Đức Khoa nhận thấy trong bối cảnh văn hóa
trung đại vốn nặng quan phương, khép kín nên khả năng con người tự ý thức về
mình và hướng tới khám phá, thể hiện từng số phận thực sự không dễ. Chính những
thay đổi trong đời sống xã hội Việt Nam thời kỳ thực dân nửa phong kiến, cùng với
quá trình tư sản hóa những năm nửa đầu thế kỷ XX đã tác động mạnh mẽ đến đời
9
16. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
sống văn học. Đây chính là bối cảnh ra đời tự truyện của Phan Bội Châu. Theo tác
giả, tự truyện là truyện do các nhà văn viết về cuộc đời mình nhằm những mục đích
khác nhau… Cũng chính trong thể loại này, tất cả những biến cố, sự việc, nhân vật
… đều được lấy từ cuộc đời thực của tác giả, không có sự hư cấu thêm, hoặc nói
cách khác là không có sự hư cấu tự do [61, tr. 119 - tr. 128].
Sự lưu tâm một cách nồng nhiệt cho thể tự truyện ngày một đậm đặc hơn
trong những năm về sau, đặc biệt là khi thể tự truyện ngày một lấn sâu vào đời sống
văn học từ sau 1986. Tiếp cận tiểu thuyết Việt Nam thời kỳ đổi mới, nhà nghiên cứu
Bích Thu đã trình bày ý kiến của mình về tiểu thuyết có khuynh hướng tự truyện.
Với Bích Thu thì người đọc hôm nay muốn “được tiếp xúc với những tiểu thuyết
tâm lý mà ở đó, nhân vật tự bộc lộ tư tưởng, chính kiến qua dòng chảy của nhận
thức, mọi hành vi, ứng xử và lời thoại ẩn sâu trong tâm trạng nhân vật và các tầng
nghĩa. Hoặc các tiểu thuyết mang tính tự truyện, vừa thể hiện cái “tôi” lại vừa hư
cấu, vừa mang tính tiểu sử lại vừa được nghệ thuật hóa, tiểu thuyết hóa, một đặc
trưng của tiểu thuyết hiện đại, có khả năng khai thác tiềm thức qua kỹ thuật dòng ý
thức” [134, tr. 6]. Ở bài viết này, Bích Thu thực sự chú ý đến nét đặc trưng mang
tính khu biệt của tiểu thuyết mang tính tự truyện, đó là người đọc dễ dàng nhận thấy
ở tiểu thuyết mang tính tự truyện vừa thể hiện cái “tôi” lại vừa hư cấu. Có thể nói,
chính cuộc sống thực tại của con người Việt Nam sau 1986 đã mang lại cho nhà
nghệ sĩ những quan niệm nghệ thuật về hiện thực với những khám phá mới. Và ở
đây, Bích Thu rất có lí khi cho rằng một trong những nguyên nhân làm cho tiểu
thuyết có tính tự truyện ngày một xuất hiện nhiều trong văn học những năm trở lại
đây là bởi xã hội hiện đại đề cao vai trò của cá nhân và thúc đẩy sự thức tỉnh của ý
thức cá nhân. Cái tôi trỗi dậy đòi hỏi được quan tâm đúng mức. Tiểu thuyết trở về
với con người, thay đổi quan niệm nghệ thuật về con người, bảo tồn giá trị của con
người trước sự lãng quên của xã hội.
Khi nghiên cứu về văn xuôi Việt Nam từ 1975 đến 1995, Nguyễn Thị Bình
cũng nhận ra “những tác phẩm mang dáng dấp tự truyện như Miền thơ ấu (Vũ Thư
Hiên), Tuổi thơ dữ dội (Phùng Quán), Chuyện làng ngày ấy (Võ Văn Trực), Cát bụi
chân ai (Tô Hoài)… Với những tác phẩm này, cái tôi của người viết hiện diện rất
10
17. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
sắc nét qua cảm hứng nhận thức, đánh giá lại những gì đã trải nghiệm bằng điểm
nhìn hiện tại”. Từ những phát hiện ấy, Nguyễn Thị Bình đã lần tìm được dấu vết để
làm nên phần cốt lõi của các tác phẩm mang bóng dáng tự truyện đó chính là “cái
tôi” của người viết luôn gắn liền với cảm hứng nhận thức, đánh giá lại những gì mà
chính người viết đã từng trải nghiệm trong thực tiễn cuộc sống của mình [10].
Trong một công trình nghiên cứu khác, khi khảo sát một số khuynh hướng tiểu
thuyết ở nước ta từ thời điểm đổi mới cho đến nay, căn cứ vào cách thức xử lí chất
liệu hiện thực trong tác phẩm, Nguyễn Thị Bình cũng nhận ra được bên cạnh những
tiểu thuyết theo phong cách lịch sử hóa, tiểu thuyết tư liệu - báo chí, tiểu thuyết hiện
thực kiểu truyền thống, tiểu thuyết theo phong cách hiện thực còn có khuynh hướng
tiểu thuyết theo phong cách tự thuật. Đây có thể được xem là một trong những
khuynh hướng tiểu thuyết chính trong dòng văn học đương đại Việt Nam.
Có thể nói, chính thời kì đổi mới của đất nước từ sau năm 1986 đã làm cho
văn học Việt Nam thực sự có được sức sống mới. Gần như cảm hứng ngợi ca của
những trang văn mang đậm khuynh hướng sử thi không còn là mảnh đất lí tưởng để
các nhà văn hướng đến. Vì vậy, khi nhìn vào hiện thực của văn học chặng đường
sau năm 1986, nhà nghiên cứu Lã Nguyên xem đây là cả một bước “chuyển mình”
thật sự của văn học để tiến tới “phá cái khoanh vùng hết sức hình thức của đề tài
văn học trước kia”. Và văn học hôm nay đang hướng tới những gì đang hiện hữu
giữa cuộc sống đời thường. “Nhà văn hôm nay đang nêu tấm gương về sự dám nghĩ,
dám nói, dám thẳng thắn bày tỏ lập trường công dân của mình. Ta hiểu vì sao văn
học trong những năm gần đây dám bất chấp cả những điều cấm kỵ xưa nay và phạm
vi những vấn đề xã hội mà nó quan tâm lại rộng lớn đến như thế” [87]. Nếu như
trước năm 1975, vận mệnh sống còn của Tổ quốc luôn là lựa chọn đầu tiên của
người cầm bút, thì chặng đường sau 1975, sự thức tỉnh của ý thức cá nhân đã chiếm
thế thượng phong trên bàn cân bút lực người viết: “Việc nhận thức đúng đắn vị trí
của nhân dân trong đời sống xã hội, buộc nhà văn tìm đến chỗ đứng phát ngôn bình
đẳng với công chúng bạn đọc của mình. Đó là cơ sở nảy sinh hình thức văn học của
ý thức đối thoại thấm nhuần tinh thần dân chủ” [87]. Nhà văn, nhân vật trần thuật
của văn học hôm nay không mấy khi xuất hiện trong tác
11
18. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
phẩm ở ngôi thứ ba như con người tuy vô hình nhưng đầy quyền uy, biết hết, thấy
tất, mà thường giấu mình sau hình thức tự thú, hình thức người kể chuyện ở ngôi
thứ nhất - đó là một biểu hiện của ý thức đối thoại. Nhìn thẳng vào thực tại, tỉnh táo
nhận ra mình, nói hết sự thật với người đọc, dù sự thật đó có xót xa, đau lòng đến
bao nhiêu cũng không bưng bít, giấu giếm - đó cũng là một biểu hiện của ý thức đối
thoại… Con người với tư cách là cá nhân thường bị bỏ rơi trong thế giới của sử thi
là vì thế. Sau 1975, nền văn học của chúng ta đã nhanh chóng chuyển từ thế giới vĩ
mô sang thế giới vi mô, từ thế giới của cộng đồng, dân tộc và lịch sử đến những câu
chuyện về thế sự và đời tư con người. Cho nên, cá nhân con người “đang từng bước,
từng bước tiến vào vị trí trung tâm của văn học hôm nay. Cá nhân con người vừa là
đối tượng nhận thức trung tâm, vừa là điểm xuất phát để văn học hôm nay nhìn ra
thế giới. Nó soi ngắm thế giới và định giá lịch sử qua lăng kính và mực thước của cá
nhân con người” [87].
Quan sát văn học và nền kinh tế thị trường trong mười năm cuối thế kỷ XX,
Nguyễn Phượng nhận thấy các giá trị từng một thời là niềm tin mãnh liệt của con
người Việt Nam giờ đây đứng trước thời kì đổi mới, nó đang thực sự bị lung lay dữ
dội - Điều này thể hiện rất rõ ở sự thay đổi về nhận thức về các giá trị… “cái thiêng
liêng cao cả, cái lí tưởng mặc dù nó vẫn còn sức hấp dẫn nhưng nó không phải là
đối tượng duy nhất mà người cầm bút hôm nay hướng tới”. Từ hướng tiếp cận khái
quát văn học Việt Nam khoảng 10 năm cuối thế kỷ XX, trong xu hướng “giải ảo”,
“giải thiêng” - nảy sinh từ cái nhìn “tỉnh táo”, “duy thực” đầy can đảm của các nhà
văn trong hoàn cảnh đất nước trở lại nhịp sống đời thường, con người trở về với
cuộc sống thường nhật hằng ngày, Nguyễn Phượng đã thấy được “thể loại hồi ký, tự
truyện và tiểu thuyết tự truyện lại gần như chiếm thế thượng phong trong giai đoạn
này. Công chúng dành một sự quan tâm khá đặc biệt với một số tiểu thuyết tự
truyện và hồi ký xuất hiện trong giai đoạn này như Cát bụi chân ai (1992 ) và Chiều
chiều (1999 ) của Tô Hoài, Chuyện kể năm 2000 của Bùi Ngọc Tấn…” [110].
Đánh giá về tiểu thuyết trong văn học thời kì đổi mới, Mai Hải Oanh đã
không ngần ngại khi đưa ra nhận định: “Ra đời trong không khí dân chủ, tiểu thuyết
tự thuật thời kì đổi mới khá đa dạng. Có loại đậm chất giễu nhại như Thượng đế thì
12
19. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
cười, Ba người khác; có loại nói về những chua chát đời người (Chuyện kể năm
2000), có loại nói đến những cảm nhận cá nhân về điều đã trải nghiệm trong đó có
những đoạn gần với nhật kí (Chuyện của thiên tài)‟‟ [100, tr. 112]. Cách định dạng,
gọi tên tiểu thuyết tự thuật thời kì đổi mới của Mai Hải Oanh cần phải bàn luận
thêm, nhưng trong nhận định này người viết đã có một cái nhìn khá chuẩn xác khi
cho rằng chính thời kì đổi mới đã mang đến cho thể tiểu thuyết những diện mạo
mới, đầy sức hấp dẫn.
Trong cuộc Hội thảo Đổi mới tư duy tiểu thuyết (2002), Ma Văn Kháng đã
từng nói: “Cùng với tiểu thuyết tư liệu, tiểu thuyết tự thuật sẽ là một thể loại được
phát triển”. Đây phải chăng là sự tiên liệu thể hiện góc nhìn đầy lạc quan của một
“người trong cuộc”? Người mà gần như hành trình viết của ông ở chặng đường từ
sau thời kì đổi mới, từ Mùa lá rụng trong vườn, đến Ngược dòng nước lũ hay Một
mình một ngựa… người đọc đều có thể nhận thấy đâu đó chất liệu đời tư của ông
gần như ngồn ngộn trên trang tiểu thuyết [57, tr. 67].
Nghiên cứu về sự vận động của các thể loại văn xuôi trong văn học thời kì
đổi mới, Lý Hoài Thu cũng có quan điểm tương đồng với nhà văn Ma Văn Kháng
khi cho rằng: “Nhìn vào sự vận động và phát triển của hệ thống thể loại trong văn
học thời kì đổi mới… sự thâm nhập của thể ký vào “lãnh địa” của tiểu thuyết đã tạo
nên một dòng tiểu thuyết tự truyện có sức hút lớn trong đời sống văn học đương đại.
Chính từ những vùng này, các thể loại cũ đã có thêm nhiều tố chất mới” [136].
Trong Thế kỷ tiểu thuyết, khi bàn về hiện tượng tự truyện, Nguyễn Vy Khanh
đã viết: “Ngay từ đầu thế kỷ XX đã có tự truyện với cuốn đầu tiên là Chồn cáo tự sự
của Michel Tính xuất bản năm 1910 tại Sài Gòn. Sau đó là Nguyên Hồng với
Những ngày thơ ấu (1938) và Thiết Can với Dã Tràng (1939)…”. Trong bài viết
này, Nguyễn Vy Khanh viết: “Thế kỷ XX, ít tác giả đưa cái Tôi thật vào văn
chương, có chăng cũng phải văn chương hóa, tiểu thuyết hóa… Vào giai đoạn cuối
thế kỷ mới thật sự bành trướng thể loại tự truyện nhưng vẫn tương đối ít tác phẩm
lớn vì đa phần chỉ là những hồi ký nhẹ tính văn chương” [56].
Sự đầy đặn của tiểu thuyết có tính tự truyện ngày thêm bồi đắp trong văn học
Việt Nam đương đại đã tạo thành một khuynh hướng. Nhờ thế nên tiểu thuyết
13
20. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Việt Nam mang nhiều hương sắc mới. Trong bài viết Khuynh hướng tự truyện trong
tiểu thuyết Việt Nam đương đại, Đỗ Hải Ninh cho rằng nền văn học Việt Nam bắt
đầu từ sau thời kì đổi mới đã thực sự có những bước tiến đáng kể, đặc biệt là sự
thay đổi trong quan niệm về hiện thực và con người, quan niệm về nhà văn trong
mối quan hệ với tác phẩm, với công chúng và với chính mình. Đây chính là tiền đề
cơ sở để khuynh hướng tự truyện trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại trở nên khá
phổ biến so với văn học giai đoạn 1945 - 1975. Theo Đỗ Hải Ninh, “Khuynh hướng
tự truyện trong tiểu thuyết giúp người đọc không chỉ giải mã con người tác giả và
thời đại qua những chi tiết gắn với tiểu sử, cuộc đời thật mà qua những trải nghiệm
sống và sự tự thú chân thành” [97]. Với Đỗ Hải Ninh thì mỗi nhà văn khi cầm bút
đều xuất phát từ nhu cầu giải phóng tư tưởng và bộc lộ cái tôi cá nhân. Vì vậy, có
thể tìm thấy ở mỗi trang viết những trải nghiệm, suy ngẫm và cái tôi rất riêng. Và
mục đích của tự truyện là tìm hiểu một con người có thật với lịch sử hình thành
nhân cách, còn tiểu thuyết, mặc dù cũng sử dụng nhân vật, cốt truyện đó nhưng
được hư cấu hóa, hoặc được cấp cho một lớp vỏ hư cấu. Căn cứ từ thực tiễn ấy, Đỗ
Hải Ninh khẳng định: “Văn học Việt Nam từ sau đổi mới đã có những thay đổi đáng
kể trong quan niệm về hiện thực và con người, quan niệm về nhà văn trong mối
quan hệ với tác phẩm, với công chúng và với chính mình. Đó chính là cơ sở để
khuynh hướng tự truyện trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại trở nên khá phổ
biến” [97]. Trong một bài viết khác, khi đi sâu vào khai thác mối quan hệ giữa tự
truyện - tiểu thuyết và một số dạng tự thuật trong văn học Việt Nam đương đại, dù
biết rằng quy luật giao thoa thể loại và những nỗ lực cách tân nghệ thuật khiến cho
việc phân biệt tự truyện và tiểu thuyết tự thuật ngày càng trở nên khó khăn hơn,
nhưng Đỗ Hải Ninh cũng đã cố gắng luận giải vấn đề này một cách rành mạch:
“Trong tự truyện, cuộc đời tác giả và bức chân dung tinh thần của ông ta trở thành
đối tượng chính, tham gia trực tiếp vào tác phẩm như một bộ phận hữu cơ. Còn ở
tiểu thuyết tự truyện, những chi tiết tiểu sử được nhào nặn lại, câu chuyện cuộc đời
được cấu trúc và sắp xếp lại, tức là tác giả tách khỏi những yếu tố đời tư để thể hiện
với một độ gián cách nhất định” [99]. Vì nếu như tự truyện là dạng văn bản có tính
quy chiếu, thì những tiểu thuyết
14
21. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
tự thuật là những hư cấu nghệ thuật dựa trên nền tiểu sử tác giả, chính đời tư của tác
giả là nguồn chất liệu cơ bản để giúp tác giả viết thành những trang tiểu thuyết.
Khi tiến hành khảo sát văn xuôi Việt Nam trong chặng đường từ sau 1990 để
lý giải về hiện tượng tự thuật trong sáng tác văn xuôi của các tác giả nữ, Hồ Khánh
Vân đã chỉ ra nguyên nhân khiến cho khuynh hướng viết tự truyện ngày một xuất
hiện nhiều trong văn học Việt Nam, đặc biệt là trong sáng tác của những cây bút nữ
là vì “tự thuật vừa là điểm nhìn, là vị trí mà từ đây, các cây bút khái quát hóa và tái
hiện đời sống hiện thực, là cảm hứng sáng tác hình thành nên thế giới của tác phẩm
từ khuynh hướng tư tưởng, nội dung phản ánh cho đến bút pháp nghệ thuật, là hệ
sinh thể hình tượng hiện hữu trên bề mặt tác phẩm” [160]. Theo Hồ Khánh Vân, các
tác phẩm viết theo lối tự truyện có “mật độ tự thuật dày đặc, gần như là một “bản
dập” của cuộc đời nhà văn. Ở đó, không khí của tác phẩm, cốt truyện, nhân vật, tình
tiết, đều sát với cuộc đời thực của tác giả và người đọc có thể nhận ra, kiểm chứng
được. Ở đó, bóng dáng nhà văn và nhân vật trung tâm như hai vòng tròn đồng tâm
và có cùng bán kính” [160].
Cùng chung hướng tiếp cận của Hồ Khánh Vân, nhưng Trần Huyền Sâm lại
tiếp cận những tác phẩm tiểu thuyết nữ Việt Nam đương đại dưới góc nhìn nữ
quyền. Ở góc tiếp cận này, Trần Huyền Sâm đã có những kiến giải khá thỏa đáng
khi cho rằng: “Tự thuật không phải là đặc tính riêng của nữ giới, nhưng đây là nét
ưu trội nhất làm nên bản mặt của văn phong nữ giới. Tự thuật vừa là phương tiện
vừa là đối tượng phân tích trong sáng tác nữ giới” [116]. Trần Huyền Sâm cũng
khẳng định: “Đó là phương thức để nữ giới thể hiện sự nếm trải giới tính, đồng thời
là mục đích để giải phóng những kìm hãm của bản thân” [116].
Tự truyện và tiểu thuyết có tính chất tự truyện ở nước ta đã có cả một chuỗi
thời gian dài hình thành và phát triển. Tuy nhiên, cho đến nay, so với các thể loại
khác dường như nó vẫn chưa được nhiều sự ưu ái của các nhà nghiên cứu, phê bình
văn học. Theo khảo sát của chúng tôi, đã có một số tác giả chú ý khảo sát các tác
phẩm tự truyện và tiểu thuyết có tính chất tự truyện nhưng nhìn chung chỉ dừng lại
ở việc kết hợp trong nhận định, đánh giá. Hoặc nếu có thì cũng chỉ dừng lại ở mức
khảo sát một chặng đường ngắn (Tiểu thuyết có khuynh hướng tự truyện trong văn
15
22. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
học Việt Nam đương đại của Đỗ Hải Ninh), chưa có một công trình thật sự chuyên
sâu nào đi vào nghiên cứu về tự truyện và tính chất tự truyện trong tiểu thuyết Việt
Nam thế kỷ XX.
1.3. Nhận xét và đánh giá về các tác phẩm cụ thể
1.3.1. Giai đoạn trước 1945
Khảo sát chặng đường một thế kỷ, từ lúc những dấu vết ban đầu của tiểu
thuyết có tính tự truyện xuất hiện cho đến khi tiểu loại này hợp vào dòng chủ lưu
của tiểu thuyết Việt Nam, chúng tôi nhận thấy sự tồn tại của tiểu thuyết có tính chất
tự truyện là nhờ “sự đọc” của công chúng độc giả qua mọi thời đại, trong đó có sự
góp mặt của những siêu độc giả, những người gần như là nhịp cầu nối để đưa tiểu
loại này đến gần hơn với công chúng.
Sau đây, chúng tôi điểm lược những bài viết, những công trình nghiên cứu
về tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học Việt Nam giai đoạn trước 1945.
Từ những năm đầu thế kỷ XX, khi Nguyên Hồng viết cuốn Những ngày thơ ấu,
Thạch Lam, một trong những cây bút chủ lực của nhóm bút Tự lực văn đoàn đã không
ngần ngại hạ bút đánh giá về Những ngày thơ ấu như sau: “nó là sự rung động cực
điểm của một linh hồn trẻ dại lạc loài trong những lề lối khắc nghiệt của một gia đình
sắp tàn” [62]. Và khi chọn đưa Nguyên Hồng vào Nhà văn hiện đại, trong phần nhận
xét về Nguyên Hồng, Vũ Ngọc Phan cũng đã quả quyết rằng Nguyên Hồng chính là
“người Việt Nam thứ nhất dám kể về gia đình mình” bằng những dòng tự bạch chân
thành: “Thầy tôi làm nghề cai ngục, mẹ tôi con nhà buôn bán…”. Ông viết: “Trong
Những ngày thơ ấu, Nguyên Hồng đã cho ta biết rõ hẳn một quãng đời quá khứ của
ông. Lối tự truyện này, ở Anh, ở Mỹ, ở Nga, rất thịnh hành; nhưng ở Việt Nam ta, viết
được, tôi cho là can đảm lắm” [104, tr. 126]. Đánh giá về tác phẩm này, chủ yếu Vũ
Ngọc Phan bàn về tính tự truyện như là “bản chất” thể loại của tác phẩm qua góc nhìn
so sánh. Và Vũ Ngọc Phan, một người khá thận trọng cũng phải thốt lên: “Mới đọc tập
tự truyện của Nguyên Hồng, tôi đã tưởng có dưới mắt một quyển sách của một nhà văn
Anh hay một nhà văn Nga.” [104, tr. 126]. Phải chăng Vũ Ngọc Phan đang muốn nói
đến sự dũng cảm của một con người dám thành thật trong việc tự thú “trần trụi” về
cuộc đời mình? Cho đến những năm về
16
23. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
sau, và cả đến hôm nay, Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng vẫn được công
chúng độc giả luôn quan tâm bằng cả niềm trân trọng.
Phan Cự Đệ, một chuyên gia nghiên cứu về Nguyên Hồng, trong phần giới
thiệu về Tuyển tập Nguyên Hồng từng bộc bạch: “Tôi nhớ lúc còn ngồi trên ghế nhà
trường trung học, một lần phải dịch ra Pháp văn một đoạn trong Những ngày thơ ấu,
cái đoạn nói về tiếng kèn. Đã bao năm qua rồi mà tôi vẫn không thể quên được cái
tiếng kèn náo nức, dồn dập, rung vang đó” [21, tr. 2]. Và khi đánh giá về ngòi bút
Nguyên Hồng trong Những ngày thơ ấu, Phan Cự Đệ đã đặc biệt chú ý đến văn
phong, yếu tố làm nên nét đặc trưng của ngòi bút Nguyên Hồng trong Những ngày
thơ ấu, đó là lối miêu tả không những tinh tế mà còn có khả năng làm thức dậy mọi
giác quan của người đọc. “Trong tập tiểu thuyết - tự truyện rất xúc động này,
Nguyên Hồng đã lắng nghe được những âm vang sâu lắng của tâm hồn, ghi nhận
được những cảm giác tinh tế tự bên trong, miêu tả một thiên nhiên đầy thanh sắc và
tất cả đều được thể hiện qua màu sắc chủ quan của cái tôi trữ tình hồn nhiên, trong
sáng…” [21, tr. 2].
Nhà phê bình Nguyễn Ngọc Thiện lại có một cách nhìn nhận khác. Ông cho
rằng Những ngày thơ ấu là một cuốn “Hồi kí tự truyện” đặc sắc. Ông viết: “Nếu như
trong văn học thế giới, người ta ghi nhận J.J.Rutxô với Những lời bộc bạch mở đầu
cho thể tài tự truyện, thì trong văn học Việt Nam hiện đại, phải chăng chúng ta cần
ghi nhận Nguyên Hồng với Những ngày thơ ấu đã mở đầu cho thể tài hồi ký - tự
truyện”. Về phần định danh Những ngày thơ ấu là cuốn “hồi kí tự truyện” của
Nguyễn Ngọc Thiện cần phải bàn luận thêm. Tuy nhiên, bài viết đã chạm đến phần
cốt lõi, phần làm nên sức sống vững bền của Những ngày thơ ấu trong lòng độc giả
chính là: “Giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo trong tư tưởng và bút pháp nghệ thuật
của tác phẩm đã khiến tác phẩm tồn tại bền vững qua thử thách của thời gian” [132].
Tiểu thuyết Dã tràng của Thiết Can tuy không tạo nên “làn sóng” bất ngờ
trong đời sống văn học đương thời, nhưng nó cũng được Vũ Ngọc Phan lưu tâm
đến. Theo như Vũ Ngọc Phan, trong Dã tràng, “Thiết Can cũng cho ta biết cái phần
đời đầy tội lỗi nhỏ nhen của ông ta, nhưng ông cho biết một cách kín đáo ở tên
17
24. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Đông, trong tập Dã tràng, một tập văn chưa dám mang rõ hẳn cái danh là tự
truyện”. [103, tr. 96].
Cùng thời với Dã tràng của Thiết Can, còn có tiểu thuyết Bốc đồng của nhà
văn Đỗ Đức Thu. Đây cũng là một trong những tác phẩm mà tính chất tự truyện
nhuốm tràn lên cả trang tiểu thuyết. Khi đánh giá về Bốc đồng của Đỗ Đức Thu, Vũ
Ngọc Phan viết: “Bốc đồng mà đặt vào loại tiểu thuyết thì chỉ là một tiểu thuyết rất
tầm thường. Tác giả dựng truyện đã bừa bãi, rặt những chuyện con co n, nối với
nhau một cách sơ sài, kết cấu cũng lại không được khéo”[104, tr. 172]. Đi vào khám
phá tác phẩm Bốc đồng, Vũ Ngọc Phan cũng nhận ra được những hạn chế nhất định
của cuốn tiểu thuyết này và dường như nhà văn Vũ Ngọc Phan không mấy có “thiện
cảm” với lối viết của Đỗ Đức Thu trong Bốc đồng. Có lẽ vì thế nên Vũ Ngọc Phan
mới viết những dòng như sau: “Đọc xong Bốc đồng, người ta có cái cảm tưởng như
vừa mới duyệt qua một nhóm người đứng lộn xộn, một bọn người trông không rõ
hình thù, hầu hết đứng thập thò, không nhận hẳn được vẻ mặt một ai” [104, tr. 172].
Cùng chung trong dòng chảy của văn học hiện thực, sự xuất hiện của Mạnh
Phú Tư với những trang tiểu thuyết có tính cách “đặc Việt Nam” của ông qua Sống
nhờ vẫn kịp lưu lại dấu ấn trong lòng công chúng. Ở tác phẩm này, Vũ Ngọc Phan
nhận thấy một Mạnh Phú Tư “tiến bộ một cách lạ”. Phải chăng sự tiến bộ ấy nảy
sinh từ “những điều quan sát tỉ mỉ, những sự xét nhận tinh tế và ở cả giọng thành
thật” mà nhà phê bình nhìn thấy trong Sống nhờ [103, tr.74].
Bùi Huy Phồn với bài Sống nhờ của Mạnh Phú Tư đã đi vào phân tích khá tỉ
mỉ những giá trị về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm, để rồi từ đó, ông đi đến
khẳng định những thành công và giá trị của tác phẩm là ở chỗ: thông qua tác phẩm
này, Mạnh Phú Tư đã lột tả được “bộ mặt trái của xã hội cũ ở nông thôn Việt Nam
thối nát, lọc lừa, kèn cựa tàn nhẫn với cái luân lí vô đạo đức không còn chút gì nhân
đạo” [107].
Năm 1983, khi nhà xuất bản Văn học cho tái bản lại tác phẩm Sống nhờ,
trong phần giới thiệu về tác phẩm, có đoạn viết: “Sống nhờ khai thác những mâu
thuẫn dai dẳng bên trong những gia đình nông dân do chế độ tư hữu và tâm lí cổ hũ
18
25. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
của người sản xuất nhỏ gây ra. Qua Sống nhờ, một vấn đề khác đang nổi lên khá
đậm là tình cảm người phụ nữ đày ải bởi những hủ tục phong kiến” [152].
Trong các tiểu thuyết có tính chất tự truyện của văn học Việt Nam nửa đầu
thế kỷ XX, Mực mài nước mắt của Lan Khai cũng là một trong những hiện tượng
văn học tạo sự chú ý đáng kể trong công chúng độc giả thời bấy giờ. Bàn về tác
phẩm Mực mài nước mắt của Lan Khai, nhà văn Vũ Ngọc Phan nhận xét: “Mực mài
nước mắt tuy là một tiểu thuyết mà kỳ thật như một chuyện tâm sự, người đọc phải
ngờ tác giả đã trút bỏ một phần của mình để tạo nên Khải, vai chính trong truyện, vì
tác giả đã không ngần ngại đem cả Vũ Trọng Phụng, người bạn của mình vào” [103,
tr. 221]. Đi sâu vào tìm hiểu tác phẩm này, Vũ Ngọc Phan cũng tìm ra được những
mảng hiện thực của người nghệ sĩ “sống về nghề văn ở đất nước Việt Nam là sống
một cảnh khổ nhục, tinh thần không những phải làm nô lệ vì những cái vật chất, mà
rồi những cái cao cả mà nhà văn muốn đi tới cũng phải tàn tạ với những cảnh khốn
cùng”. Theo Vũ Ngọc Phan, Mực mài nước mắt của Lan Khai thuộc loại “tiểu
thuyết tâm tưởng”. Ông viết: “Ở nước ta, đến nay loại tiểu thuyết tâm tưởng chưa có
mấy người viết. Loại ấy là loại khó, vì hơi hờ hững về động tác, giọng văn đã ngả
về bút kí ngay” [103, tr. 221].
So với những cây bút trong dòng văn học hiện thực phê phán, sự xuất hiện
của Nam Cao có vẻ như là “người đến sau”, nhưng bằng những tác phẩm của mình,
ông cũng đã kịp góp mặt vào dòng văn học hiện thực đương thời những trang văn
có thể được xếp vào hàng tuyệt bút. Trong số những trang văn ấy phải kể đến Sống
mòn. Đến với Sống mòn, người đọc như chạm vào cả một hiện thực “đời tàn trong
ngõ hẹp” của người trí thức nghèo trước Cách mạng Tháng 8. Đỗ Đức Hiểu từng
xem tiểu thuyết Sống mòn là một quyển tiểu thuyết “kiểu tự thuật, khi viết ở ngôi
thứ ba, nó như một độc thoại dài, với những dằn vặt, day dứt, với những câu hỏi lớn
về cuộc sống, gợi đến “Sống hay không sống”; từ chương này đến chương khác,
Thứ, nhân vật trung tâm, khao khát sống cho ra sống, lùi lại, hèn nhát, lại ước mơ,
hi vọng một cuộc đời có ý nghĩa” [39, tr. 337]. Dõi theo từng dòng, từng trang trong
suốt chiều dài 20 chương của truyện, Đỗ Đức Hiểu cũng đã thấy được một Nam
Cao “có cái nhìn thấu suốt vào con người, vào những uẩn khúc rối ren của một tình
19
26. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
cảm, một hành động và biểu đạt cái nhìn ấy bằng một văn phong điềm đạm, trở đi,
trở lại nhiều lần một vấn đề, bằng cấu trúc truyện khi lan tỏa, khi tập trung, tất cả
xoay quanh một quãng đời day dứt, ngày càng xuống cấp” [39, tr. 337].
Phong Lê khi đánh giá về Sống mòn của Nam Cao cũng đã từng xem Sống
mòn như một kiểu tự truyện của Nam Cao. Với Phong Lê, Sống mòn tựa như tấm
gương phản chiếu hiện thực đời tư của Nam Cao: “đó là một tiểu thuyết có thể đọc
nhiều lần. Đọc lại rồi lại đọc. Đọc để hiểu Nam Cao, hiểu một thế hệ trí thức kiểu
Nam Cao và hiểu một thời thanh niên Nam Cao đã sống. Đồng thời cũng như một
cách tự soi lại con người mình, thế hệ mình” [67, tr. 343]. Ông cũng quả quyết: “có
lẽ Nam Cao là người đầu tiên, và cũng là người cuối cùng của văn học hiện thực
Việt Nam cho ta cảm nhận được một cách đầy đủ hơn bất cứ ai cái dư vị nhạt phèo
mà thật mặn chát của một sự sống mòn” [67, tr. 343].
Trong bài Bút pháp tự sự đặc sắc trong Sống mòn, Nguyễn Ngọc Thiện cũng
đánh giá rất cao về bút pháp hiện thực của Nam Cao trong Sống mòn bằng những
dòng viết thổ lộ nỗi đồng cảm sâu sắc với Nam Cao: “Hơn hai trăm trang tiểu thuyết
trình bày, trong một nỗi ám ảnh da diết, một cuộc sống bế tắc, quẩn quanh như bị
ngưng đọng, tự hủy hoại trong sự mòn rỉ, mục rữa, mốc meo. Hay nói cách khác
một cuộc sống không ra sống, vô nghĩa, bất lực, nhọc nhằn, “chết ngay trong lúc
sống” [133, tr. 330].
Có thể những nghiên cứu về tiểu thuyết có tính chất tự truyện ra đời trong
chặng đường trước 1945 được viết ở những thời điểm khác nhau. Nhưng nhìn
chung, những nghiên cứu này thường thiên về tính khái quát, hoặc chỉ đi vào khai
thác những nét đơn lẻ của tác phẩm cả trên phương diện nội dung lẫn nghệ thuật.
Tuy nhiên, đây cũng là những dầu hiệu cho thấy sự lưu tâm của các nhà nghiên cứu
về tiểu loại này bắt đầu ngay từ khi nó được hình thành.
1.3.2. Giai đoạn từ 1945 đến 1975
Bẵng đi một thời gian, từ 1945 đến 1954, tiểu thuyết có tính chất tự truyện
gần như không xuất hiện trên văn đàn. Đến những năm sau 1954, dòng tiểu thuyết
này mới trở lại trong lòng đô thị miền Nam và cả ở vùng kháng chiến, với các tác
phẩm như: Vòng tay học trò của Nguyễn Thị Hoàng, Bếp lửa của Thanh Tâm
20
27. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Tuyền, Tôi nhìn tôi trên vách của Túy Hồng, Người về đầu non và Hoa bươm bướm
của Võ Hồng… Sự xuất hiện của các tác phẩm này có thể được xem là những thành
tựu đáng ghi nhận của tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học Việt Nam
chặng đường từ sau 1954 đến 1975.
Tuy nhiên, việc nghiên cứu tiểu thuyết có tính chất tự truyện ở giai đoạn này
còn khá khiêm tốn, chưa có những công trình chuyên sâu. Phần lớn các tiểu thuyết
này, được các nhà nghiên cứu nhìn nhận và đánh giá trên phương diện tổng thể
trong việc nghiên cứu về thể loại tiểu thuyết đương thời như: Tiểu thuyết năm 1961
của Cô Phương Thảo đăng trên Bách khoa (121) ngày 15/1/1962; Nhận định về tiểu
thuyết hiện đại của Nguyễn Ngu Í, đăng trên Bách khoa số 136, ngày 1/9/1962; Tình
hình tiểu thuyết trong năm 1964 của Thu Thủy (Tin sách tháng 2/1965); Sinh hoạt
tiểu thuyết một năm qua của Nhật Tiến đăng trên Bách Khoa số 265 - 266
(15/1/1968)… Những nghiên cứu này đã có cái nhìn tổng thể về tiểu thuyết của các
tác giả ở đô thị miền Nam từ những thành công cũng như hạn chế trong từng tác giả
qua các tác phẩm cụ thể.
Nghiên cứu về văn học đô thị miền Nam, khi nói về tác phẩm Người về đầu
non, tác giả Trần Xuân An viết: “Đó là chuyện kể về cuộc đời ông bác ruột của
nhân vật “tôi”… Suốt cả một trăm trang sách, cuộc đời ông bác được nhân vật “tôi”
hồi ức, viết lại với giọng văn biết bao là trìu mến, nhưng không vì thế mà chất hiện
thực của câu chuyện bị mờ lấp… câu chuyện chứa đựng biết bao chi tiết của một
thôn làng thuộc tỉnh Phú Yên được ghi nhận, tái hiện sinh động, với một giọng văn
trong sáng, đôn hậu và giàu chất hoài niệm, khiến Người về đầu non trở thành một
truyện vừa cứ mãi mời gọi tìm về một thời quá khứ của nông thôn Nam Trung bộ
xưa, vừa cứ mãi ngân nga trong lòng người đọc” [1]. Trong bài viết này, tuy tác giả
không trực tiếp xác định đây là một tiểu thuyết có tính chất tự truyện, nhưng bài viết
cũng đã phát hiện được “chất hiện thực của câu chuyện bị mờ lấp”, cùng những chi
tiết đời thực thấp thoáng ẩn hiện trong lớp ngôn từ của chuyện. Chính những chi tiết
này đã tạo nên sức hấp dẫn cho tác phẩm.
Trong một bài viết khác của tác giả Nguyễn Vy Khanh, khi bàn về Người về
đầu non của Võ Hồng trong Văn học miền Nam, Nguyễn Vy Khanh cũng có cách
21
28. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
nhìn về tác phẩm này khá tương đồng so với Trần Xuân An: “Người về đầu non kể
chuyện quê hương thời thơ ấu, thời học trò và người bác trong thực tế là cha nuôi.
Từ thời thuộc Pháp những biến cố kháng chiến, tổng động viên, thuế nông nghiệp.
Ðời sống dân dã mộc mạc, trong cách đặt tên, khai sinh theo “ngày tháng An-Nam”.
Cảnh đi coi gặt lúa vào ngày mùa. Hình ảnh học đường ngày xưa. Bao trùm là
những tiếc nuối và đau thương về người thân” [56].
Trong di sản văn xuôi mà Võ Hồng để lại cho đời, có nhiều tác phẩm được
tác giả xây dựng dựa trên chất liệu lấy từ mảnh đất quê hương nơi ông sinh ra, hoặc
lấy từ những chi tiết từng diễn ra trong đời của bản thân mình để viết thành truyện.
Ngoài tác phẩm Người về đầu non thì Hoa Bươm Bướm cũng được Võ Hồng tái
hiện dựa trên đoạn đời thực mà ông đã từng trải qua trong những năm Pháp thuộc.
Đánh giá về tác phẩm này, nhà nghiên cứu Nguyễn Vy Khanh viết: “khởi từ thời
Pháp thuộc, thời Nhật chiếm, đến thời kháng chiến, Võ Hồng muốn qua bộ truyện
này vẽ lại một giai đoạn hào hùng và những nếp sống đã qua đi…. Viết về chiến
tranh, Võ Hồng đã nói lên tiếng nói phẫn nộ của một người công dân bình thường,
bất lực trước chiến tranh và thảm cảnh…” [55]. Vấn đề mà Nguyễn Vy Khanh bàn
luận đến khi nói về tác phẩm Võ Hồng có lẽ đây cũng là một trong những tiếng nói
chung được viết lên từ nỗi đau thân phận của những con người đang từng ngày,
từng giờ chứng kiến cảnh quê hương bị bom đạn chiến tranh cày xới và tàn phá.
Ra đời trong thập niên 60 (thế kỷ XX), Vòng tay học trò của nữ văn sĩ
Nguyễn Thị Hoàng được đăng nhiều kỳ trên tạp chí Bách Khoa nhanh chóng tạo
nên một làn sóng dư luận khá lớn. Mối tình phi chính thống, thậm chí có phần lệch
chuẩn giữa cô giáo và cậu học trò trong tác phẩm được Nguyễn Vy Khanh đánh giá
mang đậm chất “hiện sinh”, đồng thời đây cũng là “một trong những tác phẩm gây
tranh cãi nhất thời kỳ này”. Điều gây “tranh cãi” ở đây phải chăng xuất phát từ mối
tình cô - trò mà gần như trong truyền thống văn hóa của người Việt xem là tối kỵ.
Từ góc nhìn nữ quyền luận, Nguyễn Thị Hải Hà đánh giá tác phẩm “Vòng tay
học trò là một trong những tác phẩm có ý thức nữ quyền có thể nói là đầu tiên ở
Việt Nam khi chủ nghĩa nữ quyền chưa được biết đến một cách sâu rộng.” [33].
22
29. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Mặc dù dư luận đương thời đôi khi không đồng tình ủng hộ những gì mà
Nguyễn Thị Hoàng đã viết ra trong tác phẩm, tuy nhiên, sự ra đời của tác phẩm tựa
như tiếng nói góp phần làm đổi mới tư duy và quan niệm về lối viết nữ trong việc
thể hiện cái tôi cá nhân mình một cách mạnh mẽ, đầy táo bạo qua lối viết “tự ăn
mình”. Đặc biệt, trong những năm gần đây, khi văn học đã thực sự được “cởi trói”,
một số luận văn, luận án đã mạnh dạn lấy văn học đô thị miền Nam làm đối tượng
nghiên cứu trên nhiều góc độ khác nhau, góp phần minh định lại những giá trị đích
thực của văn học miền Nam từ 1954 - 1975. Trong một luận án tiến sĩ gần đây của
Nguyễn Thị Việt Nga, khi đánh giá về tiểu thuyết Vòng tay học trò dưới góc nhìn
đổi mới thi pháp thể loại, tác giả luận án viết: “Tiểu thuyết Vòng tay học trò của
Nguyễn Thị Hoàng tuy viết về chuyện tình éo le nhưng tác giả cũng không chú ý
khai thác những chi tiết, những diễn biến ly kỳ mà chỉ có những rung cảm rất tinh vi
của cả hai người” [85, tr. 142]. Điều này cho thấy, trải qua một khoảng thời gian
nhất định, độ lùi về thời gian cũng như sự thay đổi trong quan niệm nghệ thuật đã
tạo điều kiện cho người làm nghiên cứu có cách nhìn, cách đánh giá có phần cởi
mở, công bằng hơn đối với những tác phẩm văn học ở đô thị miền Nam.
Ra đời cùng thời với Vòng tay học trò, tác phẩm Tôi nhìn tôi trên vách của
Túy Hồng tuy không lắm “ồn ào” khen chê như Vòng tay học trò nhưng đây cũng là
một trong những tác phẩm tạo nên hiệu ứng khá mạnh mẽ trong công chúng độc giả
đương thời. Trong Mười khuôn mặt văn nghệ hôm nay, ở phần viết về tác phẩm Tôi
nhìn tôi trên vách, Tạ Tỵ nhận định: “Tôi nhìn tôi trên vách, tác phẩm dài đầu tay
của Tuý Hồng. Trong cuốn sách, tuy nhà văn dùng ngôi thứ nhất, nhưng ngụy trang
dưới tên Khanh để giữ tính cách riêng của nhân vật, sự thực, nó chính là một đoạn
đời khi giã từ tuổi con gái của tác giả” [156]. Có thể nói, tác giả của bài viết đã thấy
được dấu ấn đậm nét nhất để làm nên chất liệu cho tác phẩm đó chính là hiện thực
từ cuộc đời của Túy Hồng. Mặc dù nhà văn Túy Hồng cố tình tạo ra khoảng cách
nhằm đánh lạc hướng người đọc qua lớp ngụy trang của nhân vật “tôi” dưới cái tên
được đặt lại (Khanh) nhưng đâu đó trong tác phẩm vẫn hiện lên rất rõ nét “đoạn đời
khi giã từ tuổi con gái” của chính tác giả.
23
30. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Ở một bài viết khác của tác giả Liễu Trương, khi đánh giá về tác phẩm dưới
góc nhìn hiện thực, tác giả bài viết đã nhận xét: “Tôi nhìn tôi trên vách không chỉ
đơn thuần là truyện của một người phụ nữ trước những thất vọng về tình cảm đã xảy
đến cho đời mình, Tôi nhìn tôi trên vách còn là bức họa của xã hội miền Nam sau
Tết Mậu Thân, một xã hội đã biến đổi sâu xa, trong đó con người cũng đã biến đổi
sâu xa.” [147].
Với nguồn tư liệu còn khá khiêm tốn, có thể khảo sát của chúng tôi chưa thực
sự đầy đủ về những nghiên cứu xoay quanh các tác phẩm tiểu thuyết có tính chất tự
truyện ra đời ở chặng đường này, nhưng với những gì đã khảo sát được cũng là cơ
sở gợi dẫn, giúp chúng tôi nhận diện rõ hơn các mặt tích cực, hạn chế của tiểu loại
tiểu thuyết này trong giai đoạn 1945 đến 1975.
1.3.3. Giai đoạn từ 1975 đến hết thế kỷ XX
Sau 1975, khi đất nước dần hồi sinh đó cũng là lúc những tiểu thuyết có tính
chất tự truyện ngày thêm nảy nở, trong số đó phải kể đến những tiểu thuyết: Thời xa
vắng của Lê Lựu, Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh, Tuổi thơ dữ dội của Phùng
Quán, Miền thơ ấu của Vũ Thư Hiên, Chuyện kể năm 2000 của Bùi Ngọc Tấn và
một số tác phẩm khác của nhà văn Ma Văn Kháng…
Đánh giá về Những bước phát triển của văn xuôi Việt Nam sau 1975, khi
nhận xét về những tác phẩm văn xuôi tiêu biểu của giai đoạn này, Lê Tiến Dũng đã
viết: “Thời xa vắng của Lê Lựu cũng được bạn đọc đón nhận một cách nồng nhiệt.
Có lẽ trước hết là vấn đề mà ông nêu ra: “nhận thức lại một thời mới đây thôi mà
tưởng như đã xa vắng tự thuở nào. Ấy là cái thời con người chỉ tưởng có lạc quan,
chỉ là anh hùng mà không được biết đến bi kịch, nỗi đau riêng tư” [17]. Lê Tiến
Dũng đã nhận ra được những khía cạnh đời sống thực mà Thời xa vắng mang đến
cho người đọc. Một Giang Minh Sài đã làm nên bao chiến công vang dội, nhưng
chính cuộc đời anh lại phải trải qua bao cay đắng. Điều mà tác giả quan tâm không
phải là những chiến công, ở sự ngưỡng vọng mà chính là nỗi đau nhân thế của
người anh hùng và “thành công của Thời xa vắng về phương diện tiểu thuyết” chính
là ở điểm này [17].
24
31. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Với Thái Thị Mỹ Bình thì Thời xa vắng của Lê Lựu gắn liền với tiến trình
đổi mới của văn xuôi Việt Nam sau 1975 và tác giả nhận ra “Sự trình làng của Thời
xa vắng… đã làm khuấy động bầu không khí văn học nước nhà” [13]. Quả thật, sự
ra đời của Thời xa vắng thực sự trở thành một hiện tượng văn học, làm tốn không ít
bút lực của giới phê bình, nghiên cứu văn học. Chính Thời xa vắng đã giúp cho nhà
văn Lê Lựu khẳng định chắc chắn vị thế của mình trong hàng ngũ những nhà văn
tiêu biểu của thời kì đổi mới. Trong bài Lê Lựu và giọng điệu trần thuật trong Thời
xa vắng của Nguyễn Như Trang - Ngô Thu Thủy có đoạn viết: “Thời xa vắng là tác
phẩm tiêu biểu, đánh dấu tên tuổi của Lê Lựu trong làng văn học Việt Nam hiện đại,
mở đầu cho khuynh hướng nhận thức lại hiện thực văn học Việt Nam sau 1975. Với
cái nhìn thế sự, nhà văn đã phản ánh chân thực hình ảnh của người lính trong hai
đời sống: chiến tranh và hòa bình, với tất cả những vênh lệch của số phận, tình yêu,
hạnh phúc” [144].
Mặc dù ở các bài viết này, khi nghiên cứu về Thời xa vắng, các tác giả
thường tiếp cận ở góc nhìn về sự đổi mới trong bút pháp nghệ thuật, chưa tiếp cận
và đánh giá tác phẩm ở góc độ một tiểu thuyết có tính chất tự truyện, tuy nhiên, các
nhà nghiên cứu cũng đã nhận diện được vai trò và vị trí của Thời xa vắng trong tiểu
thuyết ở thời kỳ đổi mới (1986).
Nếu như Thời xa vắng từng là “một hiện tượng” thu hút không ít sự chú ý
của độc giả thì Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh cũng đã tạo nên được những cơn
dư chấn mạnh mẽ. Ở tiểu thuyết này, giới nghiên cứu và phê bình văn học không ít
người nhận ra được chính chất liệu tự truyện là một trong những yếu tố làm nên sự
thành công cho tác phẩm. Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên khi đánh giá về Nỗi
buồn chiến tranh đã nhận xét: “Cuốn tiểu thuyết có dáng dấp tự truyện, nhân vật
chính là Kiên, là người lính sống sót duy nhất của một trung đội trinh sát sau mười
năm chiến trận, hết chiến tranh ở đội thu gom hài cốt đồng đội, rồi trở lại nhà sống
cuộc sống hậu chiến bất ổn bất an, khi tất cả đã đổ vỡ” [88]. Trong bài viết về tiểu
thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” của Bảo Ninh, Phạm Xuân Thạch cho rằng: “Có thể
khẳng định, ở thời điểm Nỗi buồn chiến tranh ra đời, Bảo Ninh là một trong những
cây bút quan trọng góp phần làm nên một cuộc cách mạng trong nghệ thuật tiểu
25
32. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
thuyết ở Việt Nam. Anh đã chuyển dịch toàn bộ phạm vi tồn tại của nhân vật trung
tâm từ đời sống xã hội vào đời sống tâm lí” [125]. Từ góc nhìn tu từ học tiểu thuyết,
Cao Kim Lan nhận ra được cả một thế giới nghệ thuật của Bảo Ninh có thể được
xem là “một thế giới hỗn loạn, nhiều yếu tố và nguyên tắc xây dựng hình thức
không dung hợp nhau… cấu trúc tự sự hai lần hư cấu, khả năng sử dụng ngôn ngữ
độc đáo và phương thức kể nương theo dòng tâm thức đã tạo nên sự riêng biệt kì
diệu cho một phong cách” [63]. Cũng từ góc nhìn này, Cao Kim Lan tìm ra được
những nét độc đáo của Bảo Ninh, một nhà văn có khả năng “xóa nhòa ranh giới
nhiều thủ pháp kể chuyện, mờ hóa và làm mới nhiều nét nghĩa diễn ngôn trên nền
tảng của một mô hình cấu trúc đặc thù, xếp chồng các lớp cấu trúc theo một logic
nghệ thuật riêng nhằm tìm đến một cách thể hiện mới” [63]. Chính điều này đã giúp
cho Bảo Ninh không chỉ đem đến một cái nhìn khác về hiện thực chiến tranh, mà
điều quan trọng là nhà văn đã xác lập một tư tưởng: “Tư tưởng đó không phải chỉ
được định hình từ việc tái hiện hiện thực từ một góc nhìn mới mà còn nằm trong
tầng ý thức của mỗi cá thể trong thế giới nghệ thuật ấy” [63].
Ra đời ngay từ những ngày đầu của thời kì đổi mới (1986), còn có một Tuổi
thơ dữ dội của Phùng Quán. Tác phẩm này cũng đã tạo được sự quan tâm thực sự từ
phía người đọc. Vĩnh Mẫn, một người bạn chiến đấu cùng trung đoàn Trần Cao Vân
với Phùng Quán năm xưa từng chia sẻ: Quán viết Tuổi thơ dữ dội, để trả nợ tuổi thơ
đầy gian lao nhưng cũng hết sức tự hào của mình và bạn bè đất Huế, Quán viết để
tri ân và tưởng nhớ những đồng đội đã ngã xuống cho quê hương khi tuổi đời mới
mười ba, mười bốn... Quán viết để nhắc nhở lòng mình hãy kiên định với niềm tin
vào cuộc sống, vào sự thật và chân lí... [80]. Đánh giá về tác phẩm Tuổi thơ dữ dội,
Lê Thị Huế cho rằng Tuổi thơ dữ dội, đúng như cái tên của truyện, những chi tiết
trong ấy thực sự dữ dội khi mà đọc xong, gấp sách lại vẫn thấy những đợt sóng cảm
xúc dào dạt trào dâng đến "dữ dội" nhưng trong sự dữ dội ấy là những tia sáng pha
lê chiếu sáng lòng độc giả cũng đến "dữ dội”. Nhà văn Nguyễn Khắc Phê lại đi vào
khám phá tác phẩm trên phương diện “Sự thật từ ngòi bút Phùng Quán”. Ở góc nhìn
này, Nguyễn Khắc Phê nhận thấy ngay cả trong những tác phẩm nổi tiếng như Vượt
Côn Đảo và Tuổi thơ dữ dội, mặc dù tiểu thuyết là một thể loại văn học cho
26
33. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
phép nhà văn thả sức tưởng tượng và hư cấu, Phùng Quán vẫn tận dụng tối đa nhân vật,
chi tiết có thật ngoài đời. Dưới góc nhìn và đánh giá của Phạm Thị Thu thì “Những
nhân vật thiếu niên mà Phùng Quán xây dựng trong tiểu thuyết Tuổi thơ dữ dội chính là
nguyên mẫu của các thiếu niên đội trinh sát trung đoàn Trần Cao Vân, Huế, nơi mà
Phùng Quán đã từng chiến đấu suốt một thời tuổi thơ của mình‟‟ [137].
Xoay quanh Chuyện kể năm 2000 của Bùi Ngọc Tấn cũng có khá nhiều
những ý kiến lưu tâm đến chất tự truyện của tác phẩm này. Lê Minh Hà trong bài
Chuyện kể năm 2000 - Bản cáo trạng không được công bố đã khẳng định đây là một
tác phẩm “buộc” người ta phải dừng lâu trên từng chi tiết vì đấy “là một tác phẩm
văn chương trung thực” và là “Cuốn tiểu thuyết mang dấu ấn tự thuật rất đậm,
nhưng trước hết, cuối cùng nó là tiểu thuyết chứ không phải nhật ký… Mang tính tự
thuật, Chuyện kể năm 2000 phải đưa lại cho người đọc những chiêm nghiệm lớn về
hiện thực. Nếu không chắc chắn nó sẽ bị người đọc từ chối. Trong thực tế, tác phẩm
được đón nhận nồng nhiệt.” [31]. Trong bài Đọc Chuyện kể năm 2000 của Bùi Ngọc
Tấn, Nguyễn Thị Hải Hà cho rằng Chuyện kể năm 2000 là một bộ tranh chân dung,
tổng hợp nhiều khuôn mặt của nhiều thành phần và giai cấp trong xã hội miền Bắc
Việt Nam trước năm 1975. Trong bài viết này, Nguyễn Thị Hải Hà cũng đã tìm thấy
được những chi tiết tương tự như cuộc đời của tác giả: “Dù chất chứa rất nhiều chi
tiết tương tự như cuộc đời của tác giả, đây không phải là hồi ký mà là tiểu thuyết”
[32]. Với Nguyễn Tiến Văn, Chuyện kể năm 2000 đã được viết nên bằng chính kinh
nghiệm viết văn nửa thế kỷ… Bùi Ngọc Tấn đã kết tinh được những gì tốt đẹp nhất
của một thời đã qua để ôn lại những tâm tình, cũng như những quá độ của một thời
đang trở thành quá khứ chỉ còn là vang bóng. Thụy Khuê lại có cái nhìn khác. Với
Thụy Khuê, Chuyện kể năm 2000 là cả một sự “độc sáng”. Và chính ở thể văn tiểu
thuyết này, “nhà văn có thể tung hoành, sống với nhiều cái tôi… Chuyện kể năm
2000 là một tác phẩm nhìn xuống những người dưới đáy ngục bằng cách giao hòa
hai yếu tố: Thực tại và mộng du. Thực tại trong tù và mộng du ngoài tù” [59]. Đọc
Chuyện kể năm 2000 của Bùi Ngọc Tấn, Trần Bình Nam lại cho rằng những chiêm
nghiệm của nhà văn Bùi Ngọc Tấn về đoạn đời đã qua, “được vẽ lại bằng một lối
văn nhẹ nhàng đầy ắp hình ảnh, không hờn oán. Trong suốt 1000 trang
27
34. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
giấy, trang nào cũng là một bức tranh nhỏ mang tính sự thật phảng phất tâm hồn
bao dung của tác giả ngay cả những cảnh hung bạo nhất. Con người còn tất cả
những nét đẹp trong tác phẩm của ông” [84].
Từ thực tiễn tình hình nghiên cứu về tiểu thuyết có tính chất tự truyện dẫu
chưa phải là nhiều so với sự phát triển của tiểu loại tiểu thuyết này, nhưng có thể
nói, mỗi một bài viết, mỗi một công trình nghiên cứu lại có những cách nhìn, cách
khám phá, đánh giá riêng về tiểu thuyết có tính chất tự truyện.
1.4. Đánh giá về tình hình nghiên cứu và hƣớng triển khai đề tài
1.4.1. Đánh giá về tình hình nghiên cứu
- Nhìn tổng thể tình hình nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy, bắt đầu từ khoảng
thời gian cuối thế kỷ XX đến nay, những bài viết, công trình nghiên cứu, phê bình
quan tâm đến tiểu thuyết có tính chất tự truyện ngày một nhiều, trong đó, có ý kiến
của các nhà nghiên cứu chuyên nghiệp và cả ý kiến từ phía người sáng tác. Điều
này cho thấy, tiểu thuyết có tính chất tự truyện đã trở thành vấn đề đang được quan
tâm nhiều hơn trong đời sống văn học Việt Nam đương đại.
- Mặc dù tiểu thuyết có tính chất tự truyện xuất hiện cùng thời với những thể
loại văn học hiện đại khác, và cho đến nay, tiểu loại này vẫn tiếp tục phát triển theo
thời gian nhưng những nhà nghiên cứu gần như vẫn chưa xác định rõ được gương
mặt tiểu loại. Vì thế, chưa có sự thống nhất về cách “định danh” cụ thể như: khuynh
hướng tự truyện trong tiểu thuyết, khuynh hướng tự thuật trong tiểu thuyết, tiểu
thuyết tự truyện, tiểu thuyết tự thuật, tiểu thuyết có bóng dáng tự truyện, tiểu thuyết
mang tính tự truyện… Phải chăng tiểu loại tiểu thuyết này chưa có được một danh
phận thực sự? Tuy nhiên, nhìn chung, tiểu thuyết có tính tự truyện đã được các nhà
nghiên cứu soi chiếu qua nhiều góc độ khác nhau: từ khía cạnh lịch sử hình thành và
phát triển, những nét đặc trưng riêng biệt đến sự xâm nhập thể loại, kể cả ranh giới
phân biệt với các thể loại tương cận… Song, bên cạnh một số những kiến giải tương
đối thấu đáo thì đa phần vì là những tham luận, bài báo nên vấn đề được đặt ra chỉ
dừng lại ở những nhận định khái quát, chưa có sự phân tích sâu rộng, cụ thể, nhiều
vấn đề đặt ra vẫn còn đang bỏ ngỏ.
28
35. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Đến thời điểm này, mặc dù tiểu thuyết có tính chất tự truyện đã nhận được sự
quan tâm từ phía cộng đồng tiếp nhận nhưng con số công trình nghiên cứu chuyên
sâu về tiểu loại này vẫn còn quá ít, chưa có một tài liệu nào bao quát được tư liệu
khảo sát ở diện rộng. Đặc biệt, cả mảng tiểu thuyết có tính chất tự truyện khá đầy
đặn ở đô thị miền Nam chưa được khai thác. Điều này khiến cho những nhận xét
chưa thật sự khách quan, đôi khi khó tránh khỏi cái nhìn phiến diện.
Tất cả những ý kiến, đánh giá về tiểu thuyết có tính chất tự truyện là nguồn
tư liệu quí giá vừa mang tính gợi mở, vừa là động lực giúp chúng tôi đi vào nghiên
cứu tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học Việt Nam thế kỷ XX.
1.4.2. Hướng triển khai đề tài
- Với những gì có được từ sự tiếp thu thành tựu của người đi trước, đề tài
vẫn cần làm công việc hệ thống lại lý thuyết về tiểu loại trên tinh thần kế thừa và
đối thoại.
- Tiểu thuyết có tính chất tự truyện ở Việt Nam cũng đã đi được một hành
trình khá dài, đã đến lúc cần làm rõ gương mặt tiểu loại của nó: từ đặc trưng tiểu
loại, sự xâm nhập thể loại đến cái tôi của từng nhà văn và cả sự phát triển của tính
chất tự truyện trong tiểu thuyết. Đây cũng chính là nhiệm vụ thứ hai mà đề tài
hướng đến.
- Là một tiểu loại vẫn còn đang vận động, nhưng với bề dày sáng tác hàng
thế kỷ, chúng tôi thiết nghĩ, cần phải đúc kết lý luận, đi vào nghiên cứu đặc điểm
tiểu thuyết có tính chất tự truyện từ việc xác định khái niệm, đến quá trình vận động
và phát triển qua các chặng đường khác nhau nhằm tái dựng lại toàn bộ diện mạo
của tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong đời sống văn học Việt Nam. Đây cũng
chính là vấn đề thứ ba mà luận án cần làm rõ.
29
36. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
TIỂU KẾT
Ở Việt Nam, tiểu thuyết có tính chất tự truyện ra đời muộn hơn so với các
thể loại khác nhưng sự hình thành và phát triển của nó đã mang đến cho văn học
Việt Nam một diện mạo mới. Trong phạm vi khảo sát của mình, chúng tôi nhận
thấy, các nhà nghiên cứu qua nhiều cách tiếp cận khác nhau đã đưa ra những nhận
định, đánh giá về tiểu thuyết có tính chất tự truyện dựa trên nhiều phương diện, từ
tác giả, tác phẩm đến đề tài, nhân vật và cả ở góc nhìn thủ pháp nghệ thuật trần
thuật… Đây chính là nguồn tư liệu không chỉ mang tính chất gợi dẫn mà còn cung
cấp những cơ sở lý luận rất hữu ích trong quá trình nghiên cứu về tiểu thuyết có tính
chất tự truyện. Tuy nhiên, việc nghiên cứu tiểu thuyết có tính chất tự truyện một
cách căn cơ, hệ thống vẫn còn khiêm tốn. Phần lớn các công trình còn mang tính
chất đơn lẻ. Thực trạng ấy cho thấy, việc xác lập cơ sở lý luận để phân tích, lý giải
những điều kiện phát triển, quy luật vận động, những nét đặc trưng cơ bản của tiểu
thuyết có tính chất tự truyện là công việc cấp thiết trong việc nghiên cứu tiểu thuyết
có tính chất tự truyện nói chung và tiểu thuyết có tính chất tự truyện trong văn học
Việt Nam thế kỷ XX nói riêng.
30