Downloaded 185 times
Uploaded byToru Yukiyo
Cơ chế giải quyết tranh chấp trong WTO
Tài liệu trình bày cơ chế giải quyết tranh chấp trong WTO, bao gồm các quy định pháp lý căn bản và quy trình giải quyết từ giai đoạn tham vấn đến giai đoạn hội thẩm và kháng cáo. Nó so sánh những ưu điểm và nhược điểm của cơ chế WTO với GATT, cùng với những thách thức mà các nước đang phát triển phải đối mặt. Cuối cùng, tài liệu đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao khả năng tham gia và bảo vệ lợi ích cho Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa.
More Related Content
![[ Tóm tắt wto ]](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/tmttwto-150204104603-conversion-gate02-thumbnail.jpg?width=640&height=640&fit=bounds)
Cơ chế giải quyết tranh chấp trong WTO
- 1. Cơ chế giải quyế t tranh chấ p trong WTO Lớp: PLTMQT.2
- 2. Họ và tên Mã sinh viên 1. Bùi Khánh An 0951020103 2. Dương Đức Anh 0951020005 Danh Danh 3. Thái Việt Anh Dũng 0951020182 sách sách 4. Đỗ Nguyên Khánh 0951020038 nhóm nhóm 5. Lê Hoàng Hưng 0951020037 6. Đoàn Tuấn Nam 0951020051 7. Nguyễn Thị Hồng Nga 0951020202 8. Hoàng Anh Tuấn 0951020087
- 3. Cơ chế giảiquyết tranh chấp của GATT
- 4. Cơ sở pháplý • Điều XXII (GATT 1947): thủ tục tham vấn giữa các Bên ký kết khi có xung đột phát sinh
- 5. Cơ sở pháplý • Điều XXIII (GATT 1947): giải thích về các trường hợp không hoàn thành nghĩa vụ cam kết, thủ tục đề xuất quy tắc giải quyết tranh chấp và thủ tục ngừng việc thực hiện các nhượng bộ trong trường hợp “lợi ích có được một cách trực tiếp hay gián tiếp theo Hiệp định này bị vô hiệu hóa hay bị suy giảm hoặc việc đạt được bất kỳ mục tiêu nào của Hiệp định này bị cản trở” do hành vi của một bên ký kết khác.
- 6. Thủ tục giảiquyết tranh chấp của GATT Thương lượng Đệ trình vụ việc ra các bên ký kết GATT Tham vấn Hòa giải và Yêu cầu thành trọng tài lập Ban Hội Thẩm Thực thi phán quyết
- 7. Nhữ ng đổii mớ ii trong cơ chế giả ii Nhữ ng đổ mớ trong cơ chế giả quyế t tranh chấ p củ a WTO so vớ ii quyế t tranh chấ p củ a WTO so vớ GATT GATT
- 8. Ưu điểm: thôngtin về việc tranh chấp sẽ chỉ được các nước có liên quan được biết
- 9. 1 2 3 Ưu điểm: tạo ra sự linh hoạt trong cơ chế
- 10. Nhận xét 1 2 3 4 6 5
- 11. Nhận xét Nhiều tínhưu việt và linh hoạt hơn về 1 thời gian giải quyết 4 6
- 12. Nhận xét hoạt động của Ban hội 1 thẩm có nhiều nét tiến bộ hơn 4 GATT: điều 12 DSU 6
- 13. Nhận xét thiếtlập nên 1 1 cơ chế giải quyết tranh chấp với 2 4 cấp: Sơ thẩm & Phúc thẩm 6
- 14. Nhận xét 1 bản chất cưỡng chế và 4 cơ chế thực thi đã được thể hiện, 6 mang lại hiệu quả thực tế
- 15. Nhận xét 1 loại trừ hoàn toàn quyền 4 hành động đơn phương của các thành 6 viên
- 16. Nhận xét 1 đối xử ưu đãi với Thành 4 viên là các nước đang phát triển 6 hoặc kém phát triển
- 17.
- 18. Văn bản điềuchỉnh • Thỏa thuận về các Quy tắc và Thủ tục điều chỉnh việc giải quyết tranh chấp (DSU) :27 Điều ,3 phụ lục • DSU giải quyết : GATT,GATS ,TRIPS ,hiệp định thương mại nhiều bên, DSU * • Điều XXII và XXIII (GATT-1994),qui tắc và thủ tục chuyên biệt hoặc bổ sung , “Quyết định về các thủ tục giải quyết tranh chấp đặc biệt”(GATT-1966), thủ tục đặc biệt áp dụng cho tranh chấp có một bên là nước kém phát triển nhất
- 19. Cơ sở pháplý để đưa tranh chấp ra hệ thống tranh chấp của WTO
- 20. Khiếu kiện viphạm • Bên bị kiện không thực hiện đúng nghĩa vụ theo GATT hoặc các hiệp định liên quan khác • Sư triệt tiêu và suy giảm lợi ích của bên khiếu kiện
- 21. Khiếu kiện khôngvi phạm • Một quốc gia ban hành một biện pháp thương mại gây thiệt hại (làm mất hay phương hại đến) các lợi ích mà quốc gia khiếu kiện –Không phụ thuộc biện pháp đó có vi phạm Hiệp định hay không • Điều XXIII (DSU): (1) việc một thành viên WTO áp dụng một biện pháp; (2) có lợi ích theo Hiệp định được áp dụng; và (3) sự triệt tiêu hoặc suy giảm lợi ích do áp dụng biện pháp này http://trungtamwto.vn/wto/gioi-thieu-co-che-giai-quyet-tranh-chap/pham-vi-doi-tuong-tranh- chap
- 22. Khiếu kiện tìnhhuống • Giải quyết tranh chấp trong các tình huống khẩn cấp về kinh tế vĩ mô do suy thoái kinh tế Nhượng bộ đã bị rút lại Sự tái đàm phán về nhượng bộ thuế quan thất bại
- 23. PHẠM VI VÀĐỐI TƯỢNG
- 24. Cơ quan giảiquyết tranh chấp
- 25. Cơ quan Giảiquyết tranh chấp (DSB) • DSB không phải là một cơ quan độc lập nằm ngoài cơ cấu tổ chức chung của WTO mà thực chất cơ quan này chính là Đại Hội đồng của WTO • DSB bao gồm đại diện của tất cả các Thành viên WTO
- 26. Chức năng củaDSB • Đảm bảo thực hiện và giám sát thi hành DSU • DSB giao cho Ban hội thẩm và Cơ quan phúc thẩm thực hiện toàn bộ quá trình tố tụng giải quyết tranh chấp • Các báo cáo được DSB thông qua được coi là phán quyết của DSB
- 27. Thẩm quyền củaDSB • Thành lập Ban hội thẩm và Cơ quan phúc thẩm • Thông qua các báo cáo của Ban hội thẩm và Cơ quan phúc thẩm • Đảm bảo và giám sát việc thực thi các phán quyết và khuyến nghị, cho phép “trả đũa” khi Thành viên không tuân thủ phán quyết
- 28. Hoạt động củaDSB • Thông thường, DSB có một cuộc họp thường kỳ mỗi tháng • Khi một Thành viên đề nghị họp, Tổng giám đốc WTO sẽ tổ chức thêm các cuộc họp đặc biệt
- 29. Tổng giám đốcWTO và Ban thư ký WTO • Tổng giám đốc WTO có thể tham gia vào quá trình giải quyết tranh chấp trong các giai đoạn khác nhau • Tổng giám đốc sẽ làm người môi giới, người hoà giải hoặc trung gian trước khi có đề nghị thành lập Ban hội thẩm • Ban thư ký WTO cũng tham gia vào một số giai đoạn trong quy trình giải quyết tranh chấp
- 30. Ban hội thẩm •Khi có yêu cầu của bên nguyên đơn thì Ban hội thẩm sẽ được thành lập • Ban hội thẩm gồm 3 hội thẩm viên, trừ khi các bên tranh chấp đồng ý một Ban hội thẩm gồm 10 hội thẩm viên trong vòng 10 ngày kể từ ngày thành lập Ban hội thẩm • Chức năng của Ban hội thẩm là hỗ trợ DSB làm tròn trách nhiệm theo DSU và các hiệp định có liên quan
- 31. Cơ quan phúcthẩm • Cơ quan phúc thẩm được thành lập và duy trì hoạt động với tính chất là một cơ quan thường trực của DSB • Cơ quan phúc thẩm sẽ xem xét lại các vấn đề pháp lý bị kháng cáo và có thể giữ nguyên, sửa đổi hoặc quyết định ngược lại các ý kiến của Ban hội thẩm
- 32. Cơ quan phúcthẩm • Cơ quan phúc thẩm gồm 7 người và mỗi vụ việc sẽ do 3 người xét xử (Ban phúc thẩm) • Nhiệm kỳ của 3 trong số 7 người được bổ nhiệm ngay sau khi Hiệp định WTO có hiệu lực sẽ hết hạn sau 2 năm
- 33. Tiêu chuẩn Thành viên phúc thẩm • Có uy tín, có kinh nghiệm chuyên môn về pháp luật, thương mại quốc tế và những lĩnh vực thuộc diện điều chỉnh của WTO • Không được liên kết với bất kỳ một Chính phủ nào • Sẵn sàng tham gia làm việc bất cứ lúc nào, phải theo kịp các hoạt động giải quyết tranh chấp và các hoạt động liên quan của WTO • Không được tham gia vào việc xem xét các tranh chấp khi có thể tạo ra xung đột lợi ích trực tiếp
- 34. Nguyên tắc giảiquyết tranh chấp
- 35. Nguyên tắc đồngthuận phủ quyết • Phán quyết của DSB sẽ không được thông qua nếu tất cả thành viên phản đối • Ban hội thẩm , thông qua báo cáo –dựa trên đồng thuận nghịch
- 36. Nguyên tắc bímật • Điều 4.6 DSU : “6. Quá trình tham vấn phải được giữ bí mật, và không được gây phương hại đến các quyền của bất kỳ Thành viên nào trong bất kỳ một quy trình tố tụng tiếp theo nào. • Điều 17.10 DSU : “10. Quá trình tố tụng của Cơ quan Phúc thẩm phải được giữ kín. Các báo cáo của Cơ quan Phúc thẩm phải được soạn thảo không có sự tham gia của các bên tranh chấp và theo tinh thần của các thông tin được cung cấp và các ý kiến được đưa ra.”
- 37. Nguyên tắc không phân biệt đối xử • Bất cứ thành viên nếu cảm thấy bị thiệt hại thì có quyền viện dẫn đến các quy tắc và thủ tục của cơ chế giải quyết tranh chấp để chính thức phản đối lại các biện pháp đó
- 38. Nguyên tắc đốixử đặc biệt với các nước đang và kém phát triển • Trong khi tham vấn, các Thành viên khác phải đặc biệt chú ý đến quyền lợi của các nước đang phát triển (khoản 10 Điều 4 DSU) • Điều 4.10 DSU : “ Trong khi tham vấn, các Thành viên phải đặc biệt chú ý đến những vấn đề cụ thể và quyền lợi của các Thành viên là các nước đang phát triển”
- 40. Quy trình vàthủ tục giải quyết tranh chấp theo cơ chế của WTO • Giải quyết tranh chấp ở giai đoạn tham vấn • Giải quyết tranh chấp ở giai đoạn hội thẩm • Giai đoạn kháng cáo và phúc thẩm • Thi hành phán quyết
- 41. Giải quyết tranhchấp ở giai đoạn tham vấn • Đặc điểm: được thực hiện bí mật và dựa trên tinh thần hợp tác giữa các bên • Cơ chế: Bên có khiếu nại trước hết phải đưa ra yêu cầu tham vấn Bên kia (Điều 4 DSU). Bên được tham vấn phải trả lời trong thời hạn 10 ngày và phải tiến hành tham vấn trong vòng 30 ngày kể từ khi nhận được yêu cầu. Bên được tham vấn có nghĩa vụ “đảm bảo việc xem xét một cách cảm thông và tạo cơ hội thoả đáng” cho Bên yêu cầu tham vấn. • Trường hợp đặc biệt: hàng hóa có nguy cơ hư hỏng hay đang đi đường: bên tham vấn phải trả lời trong vòng 10 ngày và au 20 ngày nếu ko thể giải quyết thì bên khiếu nại có thể yêu cầu thành lập ban hội thẩm
- 42. Giải quyết tranhchấp ở giai đoạn hội thẩm • Hội thẩm là giai đoạn DSB tiến hành giải quyết tranh chấp thông qua hoạt động của ban hội thẩm. Cơ sở pháp lý để DSB thành lập Ban hội thẩm là yêu cầu bằng văn bản của nguyên đơn đối với việc thành lập Ban hội thẩm. Trong đó nguyên đơn cần nêu rõ thủ tục tham vấn đã được các bên tiến hành nhưng tranh chấp vẫn chưa được giải quyết, đồng thời nêu ra những cơ sở pháp lý cho việc nộp đơn thành lập Ban hội thẩm.
- 43. Giải quyết tranhchấp ở giai đoạn hội thẩm • Thành lập ban hội thẩm • Hoạt động của Ban hội thẩm • Thông qua Báo cáo của Ban hội thẩm
- 44. Thành lập banhội thẩm • Yêu cầu thành lập Ban hội thẩm phải được lập thành văn bản sau khi Bên được tham vấn từ chối tham vấn hoặc tham vấn không đạt kết quả trong vòng 60 ngày kể từ khi có yêu cầu tham vấn (Điều 6 DSU). • Yêu cầu này được gửi tới DSB để cơ quan này ra quyết định thành lập Ban hội thẩm. Nhờ có nguyên tắc đồng thuận phủ quyết nên hầu như quyền được giải quyết tranh chấp bằng hoạt động của Ban hội thẩm của nguyên đơn được đảm bảo. • Thành viên Ban hội thẩm, nếu không được các bên thống nhất chỉ định trong vòng 20 ngày kể từ khi có quyết định thành lập sẽ do Tổng Giám đốc WTO chỉ định trong số các quan chức chính phủ hoặc các chuyên gia có uy tín trong lĩnh vực luật, chính sách thương mại quốc tế.
- 45. Hoạt động banhội thẩm • Thủ tục hoạt động của Ban hội thẩm được quy định tại điều 12 DSU. Ban hội thẩm, sau khi tham khảo ý kiến của các Bên liên quan sẽ ấn định một thời gian biểu cụ thể cho phiên xét xử đầu tiên và phiên xét xử thứ hai. Sau phiên xét xử thứ hai ban hội thẩm đưa ra Báo cáo tạm thời. Nếu có yêu cầu, Ban hội thảm có thể tổ chức thêm một phiên họp bổ sung để xem xét lại tổng thể các vấn đề liên quan. Sau đó Ban hổi thẩm soạn thảo Báo cáo chính thức để gửi tới tất cả các thành viên WTO và chuyển cho DSB thông qua.
- 46. Thông qua báocáo ban hội thẩm • Báo cáo của Ban hội thẩm được chuyển cho tất cả các thành viên WTO và được DSB thông qua trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày Báo cáo được chuyển cho các thành viên trừ khi một Bên tranh chấp quyết định kháng cáo hoặc DSB đồng thuận phù quyết Báo cáo • Báo cáo của Ban hội thẩm được lập thành văn bản trong đó phải có các nội dung sau: trình bày các tình tiết thực tế của vụ việc, tường trình về việc áp dụng các quy định của WTO trong các vấn đề liên quan, kết luận và các khuyến nghị cùng với các căn cứ dẫn tới kết luận, khuyến nghị đó.
- 47. Kháng cáo vàphúc thẩm • Cơ quan Phúc thẩm ra Báo cáo trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày kháng cáo (trường hợp có yêu cầu gia hạn thì có thể kéo dài thêm 30 ngày nữa nhưng phải thông báo lý do cho DSB biết). Báo cáo này có thể giữ nguyên, sửa đổi hoặc loại bỏ các vấn đề và kết luận pháp lý của Ban hội thẩm. Các Bên không có quyền phản đối Báo cáo này. DSB thông qua Báo cáo của Cơ quan Phúc thẩm trong thời hạn 30 ngày kể từ khi Báo cáo của SAB được chuyển đến tất cả các thành viên trừ khi DSB đồng thuận phủ quyết.
- 48. Thi hành • Khuyếnnghị các giải pháp • Thi hành • Bồi thường và trả đũa
- 49. Các vấn đềkhác liên quan • Tiến hành môi giới, trung gian, hoà giải • Trọng tài • Ngoài khuôn khổ cơ chế giải quyết tranh chấp DSU
- 50. Những hạn chếtrong cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO • Đối với các thành viên đang phát triển, quy trình thủ tục để giải quyết tranh chấp theo cơ chế của WTO là rất phức tạp và tốn kém • Những quy định về S&D dàng riêng cho các nước đang phát triển vẫn chỉ mang tính hình thức • Thời hạn giải quyết tranh chấp vẫn còn kéo dài
- 51. Phần III: Thựctiễn giải quyết tranh chấp trong WTO và bài học đối với Việt Nam
- 52. Tình hình giảiquyết tranh chấp của WTO • WTO: 15 năm: giải quyết 423 vụ tranh chấp (liên quan đến 311 vấn đề) • GATT: 47 năm: giải quyết 344 vụ tranh chấp Cơ chế tiến bộ và hiệu quả.
- 53. Tình hình giảiquyết tranh chấp của WTO GĐ đầu còn nhiều vấn đề giải quyết chưa thỏa đáng GĐ đầu TV chưa quen với hệ thống hoặc thử nghiệm GĐ sau XK bùng nổ, KT phát triển thịnh vượng.
- 54. Bảng tình hìnhgiải quyết tranh chấp theo từng giai đoạn làm việc
- 55. Số tranh chấpphân theo nguyên đơn và bị đơn
- 56. Phân loại sốvụ tranh chấp
- 57. Tỷ lệ %số tranh chấp được kết luận là vi phạm Chất lượng của các vụ giải quyết tranh chấp: Tích cực
- 58. Số vụ tranhchấp giải quyết theo cơ chế WTO theo nhóm nước Sự tham gia của các nước đang phát triển: GATT: 12% WTO: 38%
- 59. 2. Bài họcđể Việt Nam vận dụng hiệu quả cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO
- 60. Nhóm giải phápgiúp Việt Nam hạn chế nguy cơ bị kiện 1. Các nhà làm luật, các nhà hoạch định chính sách thương mại của VN cần phải được trang bị đầy đủ và chuyên sâu về luật của WTO. Luật chơi của WTO - hệ thống các văn bản, Hiệp định, các quy tắc giải thích khá phức tạp và đồ sộ Phạm vi điều chỉnh khá rộng lớn, gồm nhiều lĩnh vực, vấn đề liên quan đến TMQT
- 61. Nhóm giải phápgiúp Việt Nam hạn chế nguy cơ bị kiện 2. Chính Phủ cần thường xuyên rà soát lại những chính sách thương mại trong nước một cách cụ thể dựa trên những cam kết VN đã đưa ra. VN: rà soát 6 năm 1 lần VN cần chuẩn bị và thực hiện có hiệu quả việc rà soát này thực hiện đúng các cam kết đã đưa ra.
- 62. Nhóm giải phápđể Việt Nam tham gia một cách chủ động vào việc giải quyết tranh chấp tại WTO 1.Đào tạo đội ngũ luật sư giỏi
- 63. Nhóm giải phápđể Việt Nam tham gia một cách chủ động vào việc giải quyết tranh chấp tại WTO 2. Khi tham gia các tranh chấp trong WTO, VN cần có những bằng chứng thuyết phục, lập luận sắc bén để bảo vệ cho quan điểm của mình.
- 64. Nhóm giải phápđể Việt Nam tham gia một cách chủ động vào việc giải quyết tranh chấp tại WTO
- 65. Nhóm giải phápđể Việt Nam tham gia một cách chủ động vào việc giải quyết tranh chấp tại WTO 3. VN cần chuẩn bị các nguồn cho quá trình giải quyết tranh chấp tại WTO. Cần chuẩn bị một đội ngũ luật sư am hiểu chuyên sâu về từng lĩnh vực của WTO, có khả năng ứng biến tốt. Chi phí cho các vụ giải quyết tranh chấp thường rất cao vì vậy cần một nguồn lực tài chính để theo đuổi các vụ kiện đến cùng.
- 66. Nhóm giải phápđể Việt Nam tham gia một cách chủ động vào việc giải quyết tranh chấp tại WTO 4. VN cần chuẩn bị tốt về tâm lý Các vụ tranh chấp thường rất phức tạp và kéo dài không nên nôn nóng, phải kiên trì theo đuổi vụ kiện đến cùng. Quá trình giải quyết tranh chấp có nguy cơ ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa các bên, nhất là với các nước phát triển đôi khi cần nhân nhượng để bảo vệ lợi ích lâu dài.
- 67. Nhóm các giảipháp khác 1. VN cần vận dụng các kinh nghiệm của các thành viên đi trước trong việc giải quyết tranh chấp tại WTO. VN tham gia WTO từ năm 2007 những vụ tranh chấp xảy ra trước đây là những nguồn tư liệu quý báu Tránh gặp phải những tình huống tương tự hay trong giải quyết tranh chấp với nước khác
- 68. Nhóm các giảipháp khác 2. Nghiên cứu, vận dụng thành công những ưu đãi của WTO dành cho các nước đang phát triển. Các nước đang và kém phát triển được WTO dành cho nhiều ưu đãi: hỗ trợ về pháp lý, kéo dài thời gian thực hiện nghĩa vụ, sự cưỡng chế thi hành phán quyết,… Tìm hiểu rõ các ưu đãi này sẽ giúp VN có nhiều thuận lợi và giảm được chi phí trong các vụ tranh chấp
- 69. Cảm ơn cácbạn đã lắng nghe!
Editor's Notes
- #56 1995 – 2000: Hoa Kỳ, EU kiện lẫn nhau; Hoa Kỳ, EU kiện các nước ĐPT ( Trung Quốc và Ấn Độ nhiều nhất); Các nước ĐPT kiện Hoa Kỳ và EU 2001 – 2008 : Giảm dần.
- #58 1995 – 2009: 51 vụ việc giải quyết bằng trọng tài có sử dụng
- #63 Ở VN hiện nay, chỉ tầm 20 người trên tổng số gần 6000 luật sư là có đủ tiêu chuẩn để tham gia vào các vụ tranh chấp tại WTO. Chính Phủ cần có những chính sách ngắn và dài hạn để đào tạo đội ngũ luật sư VN có đủ kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm về pháp luật TMQT.
- #66 Quá trình giải quyết tranh chấp thương phức tạp, kéo dài và tốn kém. Nó gắn liền với các vấn đề mang tính chất kỹ thuật cao và chứa đựng nhiều yếu tố pháp lý phức tạp.