More Related Content
Featured
Featured (20)
Borderless World1
- 3. 3 โลกในทศวรรษ 1990s •การล่มสลายของ...Marxism/Leninism/Maoism No Marx No Lenin No Mao THE END OF COMMUNISM จุดจบ/การตายของลัทธิคอมมูนิสม์
- 4. 4 • The End of History (โลกได้เดินทางมาถึงจุด เป้าหมายสุดท้าย ลัทธิ เสรีนิยม (liberalism) ได้ รับชัยชนะ) โลกในทศวรรษ 1990s
- 5. 5 • The End of Cold War (จุดจบของความขัดแย้งทางอุดมการณ์ทางการเมือง) โลกในทศวรรษ 1990s
- 8. 8 • เกิดการขยายและแพร่ หลายของคนพลัดถิ่น (diaspora) คนข้ามแดน (transmigrants) อาทิ คนจีนใน ประเทศต่างๆ โลกในทศวรรษ 1990s
- 9. 9 • การเกิด ขยาย แพร่หลายวัฒนธรรมพลัดถิ่น (diasporic culture) โลกในทศวรรษ 1990s ต้มยำ้ากุ้งมิได้อยู่เฉพาะในไทย
- 13. 13 • การปฏิวัติด้านการคมนาคม การเกิดและขยายตัวของเครื่องบิน พาณิชย์หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 โลกในทศวรรษ 1990s จากเครื่องบินรบ เครื่องบินโดยสาร สู่....
- 17. 17 พื้นที่ภูมิศาสตร์ยังคงเดิม แต่การพัฒนาเทคโนโลยีการ สื่อสารและคมนาคม ทำาให้คน สามารถติดต่อสื่อสารกันได้ถี่ มากขึ้น รวดเร็วมากขึ้น ใช้ เวลาน้อยลง รู้จักกันได้มากขึ้น แม้จะอยู่ห่างกันคนละมุมโลก จึงทำาให้รู้สึกเสมือนว่าโลก แคบเข้า ระยะทางหดสั้นเข้า ทั้งๆ ที่โลกยังมีขนาดเท่าเดิม โลกแคบเข้า
- 21. 21 โลกานุวัตรGLOBALIZATION = เป็นคำาแปลแรกสุดโดย ชัยอนันต์ สมุทวณิช ซึ่งเป็นผู้ริเริ่มนำาแนวคิด Globalization เข้าสู่สังคม (ประต้นทศวรรษ 1990) และ Globalization กลาย เป็นประเด็นวิวาทะในหน้า หนังสือพิมพ์ผู้จัดการของ สนธิ ลิ้มทองกุลชัยอนันต์ สมุท วณิช GLOBALIZATIO N
- 22. 22 เป็นคำาแปลของ ราชบัณฑิตย สภา ผู้มีบทบาทผลักดันให้แปล Globalisation ว่า โลกาภิวัตน์ คือ... GLOBALIZATIO N โลกาภิวัตน์GLOBALIZATION =
- 23. 23 โลกานุวัตร = ความประพฤติตามโลก, การหมุนไป ตามโลก (เป็นเรื่องโลกียะ โลกแห่งวัตถุ) โลกาภิวัตน์ = โลก + อภิวตฺตน หมายถึง การแผ่ถึงกัน ทั่วโลก, การเข้าถึงโลก, การเอาชนะโลก โลกาภิวัตน์ = "การแพร่กระจายไปทั่วโลก; การที่ ประชาคมโลกไม่ว่าจะอยู่ ณ จุดใด สามารถรับรู้ สัมพันธ์ หรือรับผลกระทบจากสิ่งที่เกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วกว้าง ขวาง ซึ่งเนื่องมาจากการพัฒนาระบบสารสนเทศ เป็นต้น" GLOBALIZATIO N
- 24. 24 ความหมาย Globalizationในโลกภาษาอังกฤษ globalization มีหลายความ หมาย เช่น ในหนังสือ Borderless World ของ... Kenichi Ohmae GLOBALIZATIO N
- 25. 25 ในหนังสือเล่มนี้ Globalization = borderless world คือโลกใน ยุคที่กิจกรรมด้านเศรษฐกิจ (การ ผลิต การเงิน การตลาด การ บริโภค) ข้ามพรมแดนรัฐ รัฐมี บทบาทความคุมเศรษฐกิจน้อย และบทบาทของรัฐจะหายไป อำานาจอธิปไตยของรัฐถูกทำาลาย GLOBALIZATIO N
- 26. 26 ในยุค globalization องค์กรที่ ขึ้นมามีบทบาททางเศรษฐกิจคือ องค์กรในระดับภูมิภาค ทั้งภูมิภาคที่ ตำ่ากว่ารัฐ (เช่น เมือง หรือภาค เช่น เหนือ, ใต้) และสูงกว่ารัฐ (เช่น Asian, EU-European Union) GLOBALIZATIO N
- 27. 27 Globalization= space of flows/images Arjun Appadurai (พื้นที่ของการไหลและเคลื่อนย้ายของ ผู้คน/ภาพลักษณ์) เป็นแนวคิดของ อรชุน อัปปาดูรัยในหนังสือ Modernity at Large GLOBALIZATIO N
- 28. 28 ในหนังสือ Modernity at Large อัปปาดูรัย นิยาม globalization จาก 2 มิติ คือ มิติแรก globalization คือยุคการเคลื่อนย้ายข้าม พรมแดนในระดับโลกของวัตถุ ทั้งวัตถุที่เป็นรูปธรรม และนามธรรม GLOBALIZATIO N
- 30. 30 การไหลเคลื่อนย้ายข้ามพรมแดนมิใช่สิ่งใหม่ แต่การไหลของวัตถุในปลาย C 20 มีความเข้ม ความถี่ ความเร็วสูงกว่าในอดีต จนให้เกิดภาพทัศน์ใหม่ จินตนาการ ใหม่ (new imagination) (มิติที่ 2 globalization = new imagination) GLOBALIZATIO N
- 31. 31 GLOBALIZATIO N เป็นจินตนาการที่เชื่อมโลกเข้าด้วย กัน กลายเป็นจินตนาการการเป็นเครือญาติ ชุมชน ชาติ พลเมืองข้ามพรมแดนรัฐ-ชาติและเชื่อมทวีป
- 32. 32 GLOBALIZATIO N จินตนาการดังกล่าวมิได้เป็นจินตนาการที่เพ้อฝัน แต่เป็น จินตนาการในฐานะปฏิบัติการทางสังคม ที่นำาไปสู่ความ สัมพันธ์/กิจกรรมที่ ตัดข้าม/เชื่อมทวีป
- 33. 33 GLOBALIZATIO NGlobalization= interconnected worldเป็นแนวคิดของแอนโทนีย์ กิดเด็นส์ โดยกิดเด็นส์ ให้ความ หมายของ globalization ว่าคือ ยุค ของ“ความเข้มข้นของความ สัมพันธ์ทางสังคมในระดับโลก ที่ เชื่อมต่อท้องถิ่นที่อยู่ห่างไกลกัน เข้าด้วยกัน เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นใน ท้องถิ่นหนึ่งส่งผลกระทบและถูก หล่อหลอมโดยเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ในอีกท้องถิ่นหนึ่งของโลกที่ห่าง ไกลออกไป”
- 35. 35 1 • เกิดนวัตกรรมใหม่ ตลาดแบบใหม่ ความร่วมมือ ข้ามภาคี ความร่วมมือและข้อตกลงข้ามประเทศ ผลกระทบของ Globalization
- 36. 36 • การเพิ่มสูงขึ้นของ ภาวะคนไร้งาน ไร้ เสียง ไร้สิทธิ ไร้ราก ไร้ความหมาย ผลกระทบของ Globalization 2
- 39. 39 ผลกระทบของ Globalization Americanizatio n Westernization Homogeneity Global Village American Empire • ความเป็นหนึ่งเดียวของ โลก สังคมโลกถูกเปลี่ยนให้ เป็นตะวันตก โลกกลายเป็น หมู่บ้านโลก 5
- 40. 40 ผลกระทบของ GlobalizationHybridized Cultures Cultural Diversity วัฒนธรรมหนังมา จากฮอล์ลิวูด แต่หนัง ถูกสร้างให้ต่างออกไป ตามแต่ละประเทศ 6
- 41. 41 World System Theory Immanuel Wallerstein โลกาภิวัตน์พัฒนาจากฐานคิดระบบโลก
- 43. 43 ทั้ง 3 ส่วนมีปฏิสัมพันธ์ (Interactions) ต่อกัน ทฤษฎีระบบโลกแบ่งโลกเป็น 3 ส่วน
- 44. 44 Border = เส้น/ขีดที่แบ่งสิ่งหนึ่งออกจากสิ่ง หนึ่ง และมีหลายประเภท พรมแดนและสังคมไร้พรมแดน
- 45. 45 พรมแดนทางเพศ
- 46. 46 พรมแดนศาสนา
- 49. 49 = โลกที่พรมแดน รัฐรั่วหรือถูกแทง ทะลุผ่าน =โลกในยุคที่รัฐๆ หนึ่งไม่ สามารถสกัดกั้น อิทธิพล/พลังทางการเมือง สังคม เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมจากต่างแดนได้ Borderless world Borderless world
- 50. 50 สังคมไร้พรมแดน โดยปรกติมักจะถูกเข้าใจว่า คือ สังคมในยุคโลกาภิวัตน์ หรือ Globalization ความเชื่อเช่นนี้ เป็นความเชื่อที่ผิด และเป็นฐาน คิดที่ตกอยู่ภายใต้กับดักแนวคิดเรื่องพรมแดน (Territorial Trap) Borderless world
- 51. 51 กับดักแนวคิดเรื่องพรมแดน (Territorial Trap) เป็นแนวคิดที่ได้รับความนิยมแพร่ หลาย ทั้งในสังคมไทยและสังคมต่าง ประเทศ ในประเทศไทยแนวคิดกับดักเรื่องพรมแดน จะพบได้อย่างแพร่หลายหากเราดูหนังสือ ประวัติศาสตร์และภูมิศาสตร์ชาติไทย Borderless world
- 57. 57 สมัยปัจจุบัน
- 59. 59 การมองเรื่องอาณาเขตดินแดนเช่นนี้ นักวิชาการอย่าง ธงชัย วินิจจะกุลถือว่าเป็นการมองที่ผิดจากข้อเท็จจริง ทางประวัติศาสตร์ และเอาแนวคิดเรื่องรัฐ (state) และ ชาติ (nation) หรือรัฐ-ชาติ (national state/nation- state) ในปัจจุบันไปครอบอดีต หรือครอบรัฐในอดีต
- 60. 60 รัฐ-ชาติหมายถึงอะไร รัฐ-ชาติ คือรัฐสมัยใหม่ (modern state) เป็นรัฐที่ก่อ ตัวในยุโรปหลังปี ค.ศ. 1648 ปี ค.ศ. 1648 เป็นปีที่รัฐในยุโรปหลังจากทำาสงคราม กันมายาวนานกว่า 30 ปี มาทำาข้อตกลงเจรจาเพื่อยุติ สงคราม ข้อตกลงนั้นเรียกว่าสนธิสัญญา Westphalia
- 62. 62 และกำาหนดหลักการสำาคัญว่าด้วยรัฐสมัยใหม่หรือรัฐ- ชาติ คือ 1. States recognized each other's independence 2. Principle of internal sovereignty 3. Beginnings of a new concept of international law and diplomacy 4. primary loyalty to the state (and later, the nation รัฐ-ชาติ
- 63. 63 พร้อมกับการกำาหนดองค์ประกอบ 4 ของรัฐ 1. ประชากร 4. อำานาจ อธิปไตย 2. รัฐบาล 3. อาณาเขตดิน แดนที่แน่นอน รัฐ-ชาติ
- 64. 64 รัฐแบบนี้จึงเรียกอีกอย่างว่ารัฐในฐานะที่เป็นกล่องบรรจุ (state as container) เช่น อาณาเขตดินแดน รูปขวานทองของไทย คือ ที่บรรจุอำานาจรัฐไทย ประชากรไทย เศรษฐกิจ ไทย วัฒนธรรมไทย และ สังคมไทย รัฐ-ชาติ
- 65. 65 รัฐ-ชาติ อาณาเขตดินแดนของ ลาว คือ ที่บรรจุอำานาจรัฐ ลาว ประชากรลาว เศรษฐกิจลาว วัฒนธรรม ลาว และสังคมลาว กรณีเขมร พม่าหรือเมียนมาร์ก็ เป็นดุจเดียวกัน
- 67. 67 ประเด็นสำาคัญอีกประการคือ แนวคิดนี้ถือว่ารัฐเท่ากับ สังคม ทั้งถือว่ารัฐกับชาติเป็นของคู่กันและสิ่งเดียวกัน “A society is a grouping of individuals which is characterized by common interests and may have distinctive culture and institutions. Members of a so ciety may be from different ethnic groups.” “A nation is a form of self-defined cultural and social community. ” รัฐ-ชาติ
- 68. 68 รัฐ-ชาติ ในความเป็นจริงแล้วสังคมและชาติไม่จำาเป็นต้องบรรจุ อยู่ภายในพรมแดนรัฐ กล่าวโดยรวมแล้วรัฐที่เราเข้าใจในปัจจุบันคือรัฐ-ชาติ รัฐแบบนี้เพิ่งเกิดในยุโรปเมื่อประมาณปลายศตวรรษที่ 17 รัฐ-ชาติเกิดในไทยและลาตินอเมริกาประมาณปลาย ศตวรรษที่ 19 ในอัฟริกาและเอเชียหลังสงครามโลกครั้งที่ 2
- 69. 69 คำาถามสำาคัญก็คือ รัฐก่อนรัฐ-ชาติเป็นเช่นไร คำาตอบอาจจะมีหลากหลาย แต่คำาตอบสำาคัญประการ หนึ่งก็คือรัฐในยุคโรปเป็น multi-ethnic empire e.g. Austro- Hungarian Empire, Russian Empire, Ottoman Empire, British Empire รัฐ-ชาติ
- 70. 10British Empire
- 71. 71 รัฐแบบนี้เป็นรัฐในระบอบราชาธิปไตย ปกครองโดย กษัตริย์ จักรพรรดิหรือสุลตาน ประชากรประกอบด้วยกลุ่ม ชาติพันธุ์หลากหลายกลุ่ม พูดจาหลากหลายภาษา พรมแดนรัฐมิใช่พรมแดนทางภูมิศาสตร์ แต่เป็น พรมแดนของเครือข่ายที่เกิดจากการแต่งาน รัฐมิได้ถูก ผนวกหรือเข้าคู่กับชาติ รัฐเป็นรัฐที่ไม่รวมศูนย์ อำานาจรัฐถูกกระจายไปตามเจ้า ผู้ปกครองเมือง รัฐ-ชาติ
- 74. 74 รัฐ-ชาติMandala = "circle of kings" ล้าน ช้าง ล้าน นา สุโขทั ย อยุธย า นคร วัด • ไม่มีพรมแดน ทางภูมิศาสตร์ ที่แน่นอน • อำานาจรัฐเข้ม ที่ใกล้ ศูนย์กลาง และ เจือจางใน พื้นที่ห่างออก ไป • ผู้คนในรัฐประกอบ ด้วยหลายชาติพันธุ์ เช่น ประชากร อาณาจักรอยุธยา ประกอบด้วยสยาม มอญพม่า ลาว เขมร • รัฐปกครอง โดยกษัตริย์ • รัฐไม่ผูกไว้ กับชาติ • เป็นรัฐแบบเครือข่าย เชื่อมโยงด้วยสายสัมพันธ์ • เป็นรัฐกุมกำาลัง คน ใครมีผู้คนมาก มีอำานาจมาก • รัฐไม่ มั่นคง พร้อมที่จะ แตกและ รวม
- 76. 76 • ตามทัศนะของธงชัย วินิจจะ กุล รัฐแบบ mandala เป็นรัฐที่ย่อ ส่วนหรือเลียนแบบมาจากระบบ จักรวาล• ระบบจักรวาลตามแนวคิด พุทธศาสนา เป็นระบบที่มีเขา พระสุเมรุเป็นศูนย์กลาง • พระสุเมรุมีเขา/เทือกเขาอื่น 7 ลูกล้อมรอบ และรอบล้อมด้วย ทะเลและมหาสมุทรอีก 7 แห่ง • รัฐที่อิงอยู่กับแนวคิดนี้ จึงมี เมืองที่กษัตริย์ปกครองเป็น ศูนย์กลาง และมีเมืองอื่นๆ ล้อมรอบเป็นบริวาร รัฐ-ชาติ
- 77. 77 • จำานวนเมืองที่ล้อมรอบ แตกต่างกันไป เช่น รัฐใน พม่ามีเมืองอื่นๆ 32 เมือง เป็นบริวาร • เมืองตามพรลิงค์มีเมือง 12 เมืองล้อมรอบ เป็นเมือง 12 นักกษัตริย์ • รัฐแบบนี้ ไม่ให้ความสำาคัญ กับชาติหรือชาติพันธุ์ • แต่ให้ความสำาคัญกับ แรงงานและ/ หรือกำาลังคน รัฐ-ชาติ
- 78. 78 • รัฐแบบ mandala ทั้งใน สยามและลาว แบ่งคนเป็น สองกลุ่ม คือ กลุ่มที่อยู่ใน ศูนย์อำานาจรัฐ กับกลุ่มที่ เป็นข่า • รัฐไม่มีพรมแดน หรือถ้ามี พรมแดน พรมแดนนั้นก็เป็นเส้น ทึบ (frontier) ที่มีความกว้าง เช่น เมืองตะนาวศรี คือ (frontier) ที่อยู่ ระหว่างอยุธยาและ รัฐพม่า รัฐ-ชาติ
- 79. 79 รัฐ-ชาติ • รัฐแบบ mandala ดำารงอยู่ ในสังคมไทยตั้งแต่สมัย สุโขทัย-อยุธยา-ธนบุรี-และ ต้นรัตนโกสินทร์ • ในสมัย ร. 5-2475 รัฐไทย เป็นรัฐแบบ absolute monarchy • หลัง 2475 เป็นต้นมารัฐ ไทยจึงกลายเป็นรัฐ-ชาติ/รัฐ ประชาชาติ • คนในรัฐสยามหรือใน รัฐเอเชียตะวันออกเฉียง ใต้จึงอยู่ในสังคมไร้ พรมแดนมากกว่าการอยู่ ในสังคมที่มีพรมแดน