projekt edukacyjny

1. „Bonżurka na etażerce”-projekt
edukacyjny

2. Czym są zapożyczenia?
Zapożyczenia językowe inaczej pożyczki, wyrazy obce – zjawisko przechodzenia pewnych
cech jednego języka do innego. Pojęcia tego używa się w odróżnieniu od słownictwa
rodzimego.To wszystkie obce w strukturze danego języka wyrazy, zwroty, typy derywatów,
formy fleksyjne, konstrukcje składniowe, związki frazeologiczne.Artykuł traktuje o
zapożyczeniach w języku polskim.

3. Czym jest klasyfikacja?
Klasyfikacja zapożyczeń jest oparta na różnych kryteriach: przedmiotu zapożyczenia,
pochodzenia, stopnia przyswojenia, drogi dostania się do języka i funkcji. Wyróżnia się
także specjalną grupę: internacjonalizmy.

4. Czym są galicyzmy?
Galicyzmy są to wyrazy zapożyczone z języka francuskiego. Najwięcej pojawiło się ich w
XVIII wieku, kiedy na dworach panowała moda na Francję i wszystko, co było z nią
związane – ubiory francuskie, kosmetyki, książki, jedzenie i oczywiście język. Nie
wypadało wtedy człowiekowi dobrze wykształconemu nie znać francuskiego.

5. Rodzaje zapożyczeń:
Zapożyczenia właściwe
Zapożyczone zostają słowa wraz ze swoimi znaczeniami z języka żywego. W przeciwieństwie do zapożyczeń
sztucznych, które pochodzą z języka martwego, np. starożytnej greki, łaciny. Najczęściej pierwotne formy ulegają
spolszczeniu
Słowotwórcze
Odwzorowania pojedynczych obcych słów. Np. przedstawienie to kalka niem.Vorstellung (vor-przed; stellung-
stawianie),
Frazeologiczne
Odwzorowania obcych zwrotów. Np. wziąć się za coś od ros. wzjat'sja za czto nibut'
Semantyczne (znaczeniowe)
Do istniejącej już w systemie leksykalnym konstrukcji zapożyczane jest nowe znaczenie. Zwane są także
pożyczkami ukrytymi

6. Zapożyczenia sztuczne
Tworzone z obcych cząstek składowych.
Hybrydy
grupa, w której cząstki pochodzą z różnych języków.
Zapożyczenia fonetyczne
Przejmowanie fonetyki obcych języków
Zapożyczenia gramatyczne
Słabiej są zbadane wpływy gramatyki jednego języka na drugi, choć wiele wskazuje na to, że i one odgrywają znaczącą rolę.
Kryterium stopnia przyswojenia
Mówi o tym, w jak dużym stopniu słownictwo obce zadomowiło się w naszym systemie leksykalnym.
Cytaty
Wyrazy i zwroty przeniesione z innego języka w niezmienionej postaci graficznej i fonetycznej. Przykłady: fr. à propos, à la
carte; ang. bye bye; wł. allegro; łac. incognito itd.

7. Wyrazy częściowo przyswojone
Odczuwane jako obce ze względu np. na wymowę, pisownię, nieodmienność, ale mocno tkwiące w naszym systemie
leksykalnym.
Wyrazy całkowicie przyswojone
Odczuwane jako rodzime ze względu na spolszczoną formę i odmienność
Zapożyczenia pośrednie
Dostały się z jakiegoś języka poprzez inny. Wpłynęło to na formę słowa.
Zapożyczenia bezpośrednie
Dostały się do naszego języka bez pośrednika.
Internacjonalizmy
Specjalna grupa wyrazów międzynarodowych. Posługuje się nimi wiele nacji. Słowa takie mają identyczne znaczenie w
wielu językach. Różnią się tylko formą.

8. Kilka przykładowych zapożyczeń z języka
francuskiego:
bon ton – dobry ton
en face – z przodu
femme fatale – kobieta fatalna
va banque – na całość
vis-à-vis – naprzeciwko
déjà vu – już widziany, złudzenie, że widziało się pewien obraz już wcześniej
półświatek
amant, awangarda, batalia, fryzjer, gorset, kokietka, mariaż czy peruka.

9. rendez-vous, vis-à-vis, à propos, déjà vu, adres, biżuteria czy parasol.
aktualny (obecny, teraźniejszy)
formacja (wykształcenie)
gwóźdź sezonu – clou de la saison
krzyk mody – cri de la mode
punkt widzenia –paint de vue
adresse – adres
toilette – toaleta
perfum – perfumy
châle - szal
fauteuil – fotel

10. Dziękuje Nela Filipowska 