Καρκίνος Κεφαλής και Τραχήλου - Νέες θεραπείες

1. Ο καρκίνος κεφαλής και τραχήλου, εξηγεί
ο Αθανάσιος Αργύρης, Παθολόγος-Ογκολόγος
στο ΥΓΕΙΑ, Καθηγητής Παθολογίας-Ογκολογί-
ας στο Πανεπιστήμιο Τhomas Jefferson στις
ΗΠΑ, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας
Ογκολογίας Κεφαλής και Τραχήλου
(www.heshno.org), κυρίως προέρχεται
από επιθηλιακά κύτ-
ταρα της στοματικής
κοιλότητας, του φά-
ρυγγα και του λάρυγγα
που έχουν εκτεθεί σε
καρκινογόνους παράγοντες,
όπως ο καπνός του τσιγάρου,
το αλκοόλ και ιογενείς παράγοντες. Μπορεί να επηρεάσει ση-
μαντικές λειτουργίες, όπως την κατάποση, την ομιλία και την
αναπνοή αλλά και την εξωτερική εμφάνιση του ασθενούς. Οι
θεραπείες που εφαρμόζονται, συνήθως σε συνδυασμό, όπως η
χειρουργική, η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία, μπορούν
να οδηγήσουν σε μακροχρόνιες επιπλοκές. Αυτό είναι μεγάλης
βαρύτητας γιατί αρκετοί ασθενείς είναι νεότερης ηλικίας και
έχουν θεραπεύσιμη νόσο. Συνεπώς, οι απώτερες παρενέργειες
της θεραπείας και τα λειτουργικά αποτέλεσματα πρέπει να
λαμβάνονται υπόψιν κατά τον σχεδιασμό της θεραπείας. Εγινε
επίσης αντιληπτό ότι τουλάχιστον 50% των όγκων που ανα-
πτύσσονται στον στοματοφάρυγγα, και ιδιαίτερα στις αμυγδα-
λές, οφείλεται σε λοίμωξη από τον ιό των ανθρωπίνων θηλω-
μάτων (HPV), η οποία σχετίζεται με ιδιαίτερη κλινική πορεία
και ευνοϊκή πρόγνωση. Είναι ο ίδιος ιός που προκαλεί καρκίνο
τραχήλου της μήτρας στις γυναίκες και είναι σεξουαλικώς
μεταδιδόμενος.
Στοχευμένες θεραπείες
Στην αντιμετώπισή του είναι ουσιώδους σημασίας η εξατομί-
κευση της θεραπείας. Η επιτυχής θεραπεία και παρακολούθη-
ση των ασθενών με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου προϋπο-
θέτει τη στενή συνεργασία πολλών ιατρικών ειδικοτήτων. Τα
τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στη μοριακή
βιολογία και ανοσολογία του καρκίνου, η οποία έδωσε ώθηση
στην παραγωγή στοχευμένων θεραπειών, όπως τα μονοκλωνικά
αντισώματα ενάντια σε αυξητικούς παράγοντες και η ανοσοθε-
ραπεία. Τα νεότερα αυτά φάρμακα καταστέλλουν την ανάπτυξη
των καρκινικών κυττάρων και επηρεάζουν λιγότερο τα φυσι-
ολογικά κύτταρα και τους ιστούς του οργανισμού. Οι
εξελίξεις στην ανοσολογία έχουν βοηθήσει στην
καλύτερη κατανόηση των λειτουργιών του
ανοσοποιητικού συστήματος και άνοιξαν
νέες δυνατότητες για τη θεραπεία του
καρκίνου. Το ανοσοποιητικό σύστημα
του ανθρώπου μπορεί να καταστρέψει
τα καρκινικά κύτταρα και να προλάβει
την εξέλιξη του καρκίνου. Η ενεργο-
ποίηση («αφύπνιση») των ανοσοκυτ-
τάρων, όπως τα Τ λεμφοκύτταρα, και η
δυνατότητά τους να αναγνωρίσουν και
πάλι τα καρκινικά κύτταρα ως εχθρικά
έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να καταπο-
λεμήσει τους όγκους και να βοηθήσει
τους ασθενείς.
BODY&SOUL
Από τη Σοφία Νέτα
Το nivolumab, το οποίο εγκρί-
θηκε πρόσφατα στην Ελλάδα,
και το pembrolizumab είναι
τα πρώτα ανοσοθεραπευτικά
φάρμακα που έχουν εγκριθεί
από τον FDA για ασθενείς με
καρκίνο κεφαλής και τραχήλου,
οι οποίοι έχουν λάβει προηγου-
μένως χημειοθεραπεία
Πρόσφατες κλινικές μελέτες
έχουν χρησιμοποιήσει μονο-
κλωνικά αντισώματα έναντι
ανοσολογικών σημείων ελέγ-
χου (όπως τα αντισώματα ενα-
ντίον του PD-1 ή του PD-L1),
τα οποία δρουν επαναρρυθ-
μίζοντας («αφυπνίζοντας») το
ανοσοποιητικό σύστημα, ώστε
να στραφεί εκ νέου κατά των
καρκινικών κυττάρων. Σε μια
τυχαιοποιημένη μελέτη με ένα
από αυτά τα μονοκλωνικά αντι-
σώματα, το nivolumab, ασθε-
νείς με ανθεκτικό στη χημειοθε-
ραπεία πλακώδες καρκίνωμα
κεφαλής και τραχήλου έλαβαν
είτε το μονοκλωνικό αντίσωμα
nivolumab, είτε μία από τις
καθιερωμένες χημειοθεραπεί-
ες. Τα αποτελέσματα έδειξαν
ότι οι ασθενείς που έλαβαν
nivolumab είχαν σημαντικό
όφελος στην επιβίωση. Εξίσου
σημαντικό ήταν ότι οι ασθενείς
που έλαβαν nivolumab παρου-
σίασαν λιγότερες παρενέργειες
και διατήρησαν την ποιότητα
ζωής τους. Πολύ ενθαρρυντικά
αποτελέσματα ανακοινώθηκαν
και με έναν άλλο ανοσοθε-
ραπευτικό παράγοντα, το
pembrolizumab. Το nivolumab
και το pembrolizumab είναι τα
πρώτα ανοσοθεραπευτικά φάρ-
μακα που έχουν εγκριθεί από
τον FDA των ΗΠΑ ως θεραπείες
2ης γραμμής για ασθενείς με
καρκίνο κεφαλής και τραχή-
λου, δηλαδή για ασθενείς οι
οποίοι έχουν λάβει προηγου-
μένως χημειοθεραπεία. Το
nivolumab πήρε πρόσφατα
έγκριση για αυτή την ένδειξη
και στην Ελλάδα.
Για πρώτη φορά μετά από μία
δεκαετία, μία νέα κατηγορία
φαρμάκων προστίθεται στη
θεραπευτική φαρέτρα της
ογκολογίας, καθιστώντας το
μέλλον της θεραπείας του προ-
χωρημένου καρκίνου κεφαλής
και τραχήλου πιο ελπιδοφόρο.
Οι ασθενείς μπορούν πια να
αντιμετωπίζουν τη διάγνωση
του καρκίνου κεφαλής και
τραχήλου με μεγαλύτερη
αισιοδοξία, καθώς τα αποτελέ-
σματα των θεραπειών συνεχώς
βελτιώνονται.
Νέες θεραπευτικές δυνατότητες
Νέεςθεραπείεςενεργοποιούντοανοσο-
ποιητικόσύστημακατάτουκαρκίνου
Οκαρκίνοςκεφαλήςκαιτραχήλουείναιαπότους
δυσκολότερουςστηναντιμετώπισηκαθώςσχετίζε-
ταιμεπολύπλοκαδιαγνωστικάκαιθεραπευτικά
προβλήματα.Ηπενταετήςεπιβίωσηποικίλλει
ανάλογαμετοστάδιοτηςνόσουαλλάγενικά
δενυπερβαίνειτο50%.
Καρκίνος κεφαλής
και τραχήλου
58 μαϊοσ 2017