Bài giảng Vi sinh vật hay của trường đại học dược Hà Nội

1. Kh
Kh¸
¸ng
ng nguy
nguyª
ªn
n (Antigen
(Antigen-
- Ag)
Ag)
ðÞnh nghÜa
Kh¸ng nguyªn lµ chÊt cã kh¶ năng:
KÝch thÝch c¬ thÓ sinh ®¸p øng miÔn dÞch.
KÕt hîp ®Æc hiÖu víi kh¸ng thÓ hoÆc víi
c¸c thô thÓ tÕ bµo lympho.

2. TÝnh chÊt cña kh¸ng nguyªn
a.TÝnh sinh miÔn dÞch
TÝnh “l¹” cña kh¸ng nguyªn
Träng l−îng ph©n tö
CÊu tróc ph©n tö phøc t¹p
b.TÝnh ®Æc hiÖu
- QuyÕt ®Þnh kh¸ng nguyªn (epitop).
- VÞ trÝ kÕt hîp KN trên KT(paratop)
trªn tÕ bµo lympho lµ thô thÓ (receptor).
- Mçi epitop chØ g¾n ®Æc hiÖu víi mét
paratop hoÆc mét thô thÓ tÕ bµo lympho
vµ chØ sinh mét dßng kh¸ng thÓ ®Æc
hiÖu.

3. b.TÝnh ®Æc hiÖu

4. This
antigen is
a protein

5. C¸c lo¹i kh¸ng nguyªn
- Kh¸ng nguyªn ®¬n gi¸ cã mét epitop.
- Kh¸ng nguyªn ®a gi¸ cã nhiÒu epitop kh¸c nhau.
- Hai kh¸ng nguyªn chÐo lµ hai kh¸ng nguyªn kh¸c
nhau nh−ng cã mét hoÆc nhiÒu epitop gièng nhau.

6. Ph©n lo¹i kh¸ng nguyªn
Theo cÊu tróc ho¸ häc
- Kh¸ng nguyªn protein
- Kh¸ng nguyªn polysaccarit
- Kh¸ng nguyªn lipit
- Kh¸ng nguyªn axit nucleic

7. Kh¸ng nguyªn vi khuÈn
- Ngo¹i ®éc tè bản chất lµ protein ®éc
do VK tiÕt ra ngoµi.
- Enzym ngo¹i bµo ®éc lùc ë mét sè vi
khuÈn nh− hyaluronidase, leucocidin,
hemolysin, coagulase…
- Kh¸ng nguyªn v¸ch – KN O
VK Gram (+): polysaccharid, protein.
VKGram (-) : LPS
(lipopolysaccharid)
- Kh¸ng nguyªn vá – KN K
polypeptid, polysaccharid
- Kh¸ng nguyªn l«ng - KN H protein
sîi - Flagellin.
Kh¸ng nguyªn vi sinh vËt

8. Kh¸ng nguyªn virus
KN hoµ tan
- Thu ®−îc tõ nu«i cÊy tÕ bµo nhiÔm
virus : lµ thµnh phÇn cÊu t¹o mµ
virus tæng hîp thõa hoÆc KN bÒ
mÆt bong ra.
C¸c kh¸ng nguyªn cÊu t¹o virus
- KN lâi virus: acid nucleic
- KN vá envelop: lipoprotein,
glycoprotein.

9. Kh
Khá
áng
ng nguy
nguyê
ên
n nh
nhó
óm m
m má
áu
u

10. Ph©n lo
loạ
ại
i KN
KN theo
theo ñ
ñá
áp
p ứ
ứng MD
ng MD
- KN phụ thuộc tuyến ức: chỉ gây MD khi còn
tuyến ức, tức cần sự hỗ trợ của lympho TH. Hầu
hết KN protein thuộc loại này.
- KN không phụ thuộc tuyến ức là KN gây MD
không cần sự hỗ trợ của TH, KN polysaccharid,
flagenllin thuộc loại này.

11. Ph©n lo
loạ
ại
i KN
KN theo
theo t
tương quan di truy
ương quan di truyề
ền
n
- KN khác loài
- KN ñồng loài nhưng dị gen: KN có ở cơ thể
này nhưng không có ở cơ thể khác, ví dụ
HLA - KN bạch cầu...
- Tự KN: trong các bệnh lý tự miễn dịch