Selfservice is een passend antwoord op de vraag hoe gemeenten in kunnen spelen op tijden van bezuinigingen. Met innovatieve oplossingen als informatiezuilen en geautomatiseerde processen, worden burgers én gemeentemedewerkers geholpen.
Op dinsdag 26 november organiseerde Heliview het congres ‘Klantgerichte overheid’.
Ricoh was met partner Logis.P aanwezig met een stand en verzorgde een workshop over selfservice voor gemeenten.
Hoe onderzoek administratieve vereenvoudiging kan helpenIndiville
Jo Steyaert van Indiville geeft aan hoe onderzoek kan bijdragen om de overheid te vereenvoudigen via administratieve lastenverlagingen. Hij gaat in op wat administratieve lasten zijn, hoe je ze kan meten en hoe je een business case kan maken om ze aan te pakken via een aantal heldere cases.
2. FDSeminar Compliance & Tax : Stijn Gilissen - Een brede kijk op e-facturatieFDMagazine
Nu de Vlaamse Overheid haar leveranciers verplicht om facturen elektronisch te sturen, zijn veel bedrijven gedwongen om hun processen aan te passen. Het is daarbij belangrijk om verder te kijken dan alleen de overheid en te opteren voor één overkoepelend systeem waarmee alle klanten kunnen bediend worden of het nu bedrijven, overheden of particulieren betreft. Stijn Gilissen schetst een breed perspectief met de verschillende mogelijkheden rond facturatie en de link met de betalingsstromen en geeft tips hoe bedrijven dit het best aanpakken.
Presentatie Juridische Inspiratiemiddag 2014 Gemeente EindhovenIBL-Software
Donderdag 13 februari organiseerde Octopus in samenwerking met GetLean, Yacht, De Leeuw Bestuursrecht en de Gemeente Eindhoven de Juridische Inspiratiemiddag. Een inspirerende middag in het teken van Lean. Hier vindt u de presentatie van de Gemeente Eindhoven
Selfservice is een passend antwoord op de vraag hoe gemeenten in kunnen spelen op tijden van bezuinigingen. Met innovatieve oplossingen als informatiezuilen en geautomatiseerde processen, worden burgers én gemeentemedewerkers geholpen.
Op dinsdag 26 november organiseerde Heliview het congres ‘Klantgerichte overheid’.
Ricoh was met partner Logis.P aanwezig met een stand en verzorgde een workshop over selfservice voor gemeenten.
Hoe onderzoek administratieve vereenvoudiging kan helpenIndiville
Jo Steyaert van Indiville geeft aan hoe onderzoek kan bijdragen om de overheid te vereenvoudigen via administratieve lastenverlagingen. Hij gaat in op wat administratieve lasten zijn, hoe je ze kan meten en hoe je een business case kan maken om ze aan te pakken via een aantal heldere cases.
2. FDSeminar Compliance & Tax : Stijn Gilissen - Een brede kijk op e-facturatieFDMagazine
Nu de Vlaamse Overheid haar leveranciers verplicht om facturen elektronisch te sturen, zijn veel bedrijven gedwongen om hun processen aan te passen. Het is daarbij belangrijk om verder te kijken dan alleen de overheid en te opteren voor één overkoepelend systeem waarmee alle klanten kunnen bediend worden of het nu bedrijven, overheden of particulieren betreft. Stijn Gilissen schetst een breed perspectief met de verschillende mogelijkheden rond facturatie en de link met de betalingsstromen en geeft tips hoe bedrijven dit het best aanpakken.
Presentatie Juridische Inspiratiemiddag 2014 Gemeente EindhovenIBL-Software
Donderdag 13 februari organiseerde Octopus in samenwerking met GetLean, Yacht, De Leeuw Bestuursrecht en de Gemeente Eindhoven de Juridische Inspiratiemiddag. Een inspirerende middag in het teken van Lean. Hier vindt u de presentatie van de Gemeente Eindhoven
Presentatie Juridische Inspiratiemiddag 2014 Gemeente EindhovenIBL-Software
Donderdag 13 februari organiseerde Octopus in samenwerking met GetLean, Yacht, De Leeuw Bestuursrecht en de Gemeente Eindhoven de Juridische Inspiratiemiddag. Een inspirerende middag in het teken van Lean. Hier vindt u de presentatie van Gemeente Eindhoven
Op 18 september jongstleden bood het team achter Business Process Management (BPM) applicatie Octopus haar klanten weer een luisterend oor tijdens de jaarlijkse klantenmiddag. Iedereen die daar behoefte aan had, kreeg ook deze editie weer alle gelegenheid om input te geven, ideeën op te doen en ervaringen uit te wisselen. De hoge opkomst dit jaar zorgde voor veel nieuwe inzichten en veel waardevolle feedback voor het verbeteren van de dienstverlening en optimaliseren van de applicatie.
Mijn Kortrijk
150 applicaties, één toegangspoort
De Stad Kortrijk is al heel vroeg begonnen met het digitaliseren van back office toepassingen. 150 applicaties werken achter de schermen van de stad, van burgerzaken tot afval, van sport tot geografische diensten. Deze data integreren, zichtbaar en bruikbaar maken voor dienstverlening is een ambitieuze doelstelling voor de komende jaren. Hans Verscheure vertelt hoe goede data-integratie overheidsdienstverlening kan verbeteren.
Twinfield online boekhouden voor accountants. Op welke wijze gaat online dienstverlening bijdragen aan het behalen van uw doelstellingen. Van boekhouder naar coach. Het Twinfield Vooruitstrevend Denken partnerprogramma helpt u nieuwe klanten te werven en de klanttevredenheid van bestaande klanten te verhogen.
Op Exact Live heb ik een presentatie gegeven over de nieuwe business- en verdienmodellen voor de accountant. Een verdienmodel dat het hardst wordt geraakt door de digitalisering, mobilisering en robotisering .
Scan on demand aan de ULiège - Université de LiègeLIBIS
Presentatie van François Renaville (ULiège), gegeven op de LIBISnet gebruikersdag van 31/5/2018. In 2016 werd er aan de Universiteit van Luik gestart met een dienst rond "scan on demand" met Alma. Via Alma is het mogelijk voor lezers en bibliothecarissen om een digitale kopie aan te vragen voor een fysiek of elektronisch item. De configuratie van de digitaliseringsworkflow is soepel en kan aan heel wat verwachtingen van het publiek en de bibliotheek voldoen. Deze sessie licht de ontwikkeling en lancering van digitale fulfilment aan de ULiège toe, met nadruk op de strategische keuzes, de proefperiode en de eerste resultaten.
Roger Vleugels
Nederland heeft mooie archieven, maar dat zal zo niet blijven. In mijn bijdrage zal ik een vergeten aspect tussen alle bedreigingen naar voren halen, niet bezuinigingen, inktvraat, of verdwenen hardware, maar archiefvorming.
Archiefvorming en de staat van jonge, dynamische, archieven is ronduit desolaat. Jaar na jaar wordt dit bovendien erger.
In mijn procespraktijk treed ik op als advocaat in Wob-procedures vooral voor persorganen. Een van de grootste problemen is de staat van jonge archieven. Documenten zijn niet vindbaar zijn, zijn per ongeluk vernietigd, enz.
Archiefvormer, -zorgdrager, goede en geordende staat het zijn allemaal termen van de vorige eeuw, onbekend bij ambtenaren die werken met jonge documenten. Niemand betrokken bij een overleg staat stil bij wie de documenten archiveert. Niemand realiseert zich dat emails gewone documenten zijn [in de VS tweets inmiddels soms ook].
Een beginsel in de Wob is toegang tot documenten om controle achteraf mogelijk te maken. In het verlengde hiervan is een tweede beginsel cruciaal: zo spoedig mogelijk [Wob art. 6]. Wereldwijd [er zijn meer dan 100 landen met een Wob] heeft dit geleid tot 28 dagen of minder als maximumtermijn voor een eerste beslissing op een Wob-verzoek.
In Nederland is de maximumtermijn 56 dagen. Het is erger. In ongeveer 50% van alle zaken gaat een bestuursorgaan over die grens heen en wordt daarmee wetsovertreder. Het is nog erger. We zijn het enige land waarin bij wet, de Wet dwangsom en beroep, geregeld is wat er moet gebeuren als de overheid de wet overtreed. [Probeer dat in buitenlanden op colleges maar eens uit te leggen!]
Naast opportunisme, amper Wob-ambtenaren en amper geschoolde Wob-ambtenaren is de desolate staat van jonge archieven een hoofdreden voor de traagheid.
Een traagheid die maakt dat de Wob in Nederland niet te gebruiken is voor tijdige controle. Wereldwijd gezien zijn we niet een gidsland maar de risee.
Erfgoedonderwijs: het archief als bron van beleving en reflectieKVANdagen
Pieter de Bruijn
De authentieke historische documenten die in archieven liggen opgeslagen, vormen een rijke bron om jongeren aan te zetten tot leren over het verleden. Steeds vaker worden archiefstukken ook in het kader van erfgoededucatie in fysieke of digitale vorm toegankelijk gemaakt. De vraag is op welke manier deze historische bronnen nu echt kunnen bijdragen aan het leren over geschiedenis. Verondersteld wordt dat het authentieke materiaal leerlingen een ervaring van direct contact met het verleden kan bieden. Maar hoe kun je die beleving stimuleren? En hoe is deze ervaring te combineren met een meer afstandelijke, reflectieve benadering die in het geschiedenisonderwijs van belang wordt geacht?
Van 2009 tot 2014 werd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam het door NWO gefinancierde onderzoeksprogramma Heritage Education, Plurality of Narratives and Shared Historical Knowledge uitgevoerd. Op basis van de resultaten van dit onderzoek, zal in deze sessie worden gereflecteerd op de diverse wijzen waarop erfgoed kan worden gebruikt om nabijheid en betrokkenheid tot het verleden te stimuleren en tegelijkertijd ruimte te bieden voor vaardigheden van historisch denken en redeneren als onderdeel van geschiedenisonderwijs. Aan de hand van voorbeelden uit binnen- en buitenland zal worden ingegaan op verschillende manieren waarop archiefstukken binnen een erfgoed-educatief project kunnen worden gepresenteerd en educatief kunnen worden benaderd. Daarnaast zal aandacht worden besteed aan de wijzen waarop erfgoed narratief kan worden ingekaderd en hoe het kan worden gebruikt om het verleden vanuit meerdere gezichtspunten te bestuderen. Het accent zal liggen op voorbeelden van erfgoedonderwijs over de trans-Atlantische slavenhandel en de Tweede Wereldoorlog, maar de inzichten zijn toepasbaar op iedere vorm van archiefeducatie die een bijdrage wil leveren aan het leren over geschiedenis.
More Related Content
Similar to Betaalde dienstverlening: waar ligt de grens
Presentatie Juridische Inspiratiemiddag 2014 Gemeente EindhovenIBL-Software
Donderdag 13 februari organiseerde Octopus in samenwerking met GetLean, Yacht, De Leeuw Bestuursrecht en de Gemeente Eindhoven de Juridische Inspiratiemiddag. Een inspirerende middag in het teken van Lean. Hier vindt u de presentatie van Gemeente Eindhoven
Op 18 september jongstleden bood het team achter Business Process Management (BPM) applicatie Octopus haar klanten weer een luisterend oor tijdens de jaarlijkse klantenmiddag. Iedereen die daar behoefte aan had, kreeg ook deze editie weer alle gelegenheid om input te geven, ideeën op te doen en ervaringen uit te wisselen. De hoge opkomst dit jaar zorgde voor veel nieuwe inzichten en veel waardevolle feedback voor het verbeteren van de dienstverlening en optimaliseren van de applicatie.
Mijn Kortrijk
150 applicaties, één toegangspoort
De Stad Kortrijk is al heel vroeg begonnen met het digitaliseren van back office toepassingen. 150 applicaties werken achter de schermen van de stad, van burgerzaken tot afval, van sport tot geografische diensten. Deze data integreren, zichtbaar en bruikbaar maken voor dienstverlening is een ambitieuze doelstelling voor de komende jaren. Hans Verscheure vertelt hoe goede data-integratie overheidsdienstverlening kan verbeteren.
Twinfield online boekhouden voor accountants. Op welke wijze gaat online dienstverlening bijdragen aan het behalen van uw doelstellingen. Van boekhouder naar coach. Het Twinfield Vooruitstrevend Denken partnerprogramma helpt u nieuwe klanten te werven en de klanttevredenheid van bestaande klanten te verhogen.
Op Exact Live heb ik een presentatie gegeven over de nieuwe business- en verdienmodellen voor de accountant. Een verdienmodel dat het hardst wordt geraakt door de digitalisering, mobilisering en robotisering .
Scan on demand aan de ULiège - Université de LiègeLIBIS
Presentatie van François Renaville (ULiège), gegeven op de LIBISnet gebruikersdag van 31/5/2018. In 2016 werd er aan de Universiteit van Luik gestart met een dienst rond "scan on demand" met Alma. Via Alma is het mogelijk voor lezers en bibliothecarissen om een digitale kopie aan te vragen voor een fysiek of elektronisch item. De configuratie van de digitaliseringsworkflow is soepel en kan aan heel wat verwachtingen van het publiek en de bibliotheek voldoen. Deze sessie licht de ontwikkeling en lancering van digitale fulfilment aan de ULiège toe, met nadruk op de strategische keuzes, de proefperiode en de eerste resultaten.
Similar to Betaalde dienstverlening: waar ligt de grens (20)
Roger Vleugels
Nederland heeft mooie archieven, maar dat zal zo niet blijven. In mijn bijdrage zal ik een vergeten aspect tussen alle bedreigingen naar voren halen, niet bezuinigingen, inktvraat, of verdwenen hardware, maar archiefvorming.
Archiefvorming en de staat van jonge, dynamische, archieven is ronduit desolaat. Jaar na jaar wordt dit bovendien erger.
In mijn procespraktijk treed ik op als advocaat in Wob-procedures vooral voor persorganen. Een van de grootste problemen is de staat van jonge archieven. Documenten zijn niet vindbaar zijn, zijn per ongeluk vernietigd, enz.
Archiefvormer, -zorgdrager, goede en geordende staat het zijn allemaal termen van de vorige eeuw, onbekend bij ambtenaren die werken met jonge documenten. Niemand betrokken bij een overleg staat stil bij wie de documenten archiveert. Niemand realiseert zich dat emails gewone documenten zijn [in de VS tweets inmiddels soms ook].
Een beginsel in de Wob is toegang tot documenten om controle achteraf mogelijk te maken. In het verlengde hiervan is een tweede beginsel cruciaal: zo spoedig mogelijk [Wob art. 6]. Wereldwijd [er zijn meer dan 100 landen met een Wob] heeft dit geleid tot 28 dagen of minder als maximumtermijn voor een eerste beslissing op een Wob-verzoek.
In Nederland is de maximumtermijn 56 dagen. Het is erger. In ongeveer 50% van alle zaken gaat een bestuursorgaan over die grens heen en wordt daarmee wetsovertreder. Het is nog erger. We zijn het enige land waarin bij wet, de Wet dwangsom en beroep, geregeld is wat er moet gebeuren als de overheid de wet overtreed. [Probeer dat in buitenlanden op colleges maar eens uit te leggen!]
Naast opportunisme, amper Wob-ambtenaren en amper geschoolde Wob-ambtenaren is de desolate staat van jonge archieven een hoofdreden voor de traagheid.
Een traagheid die maakt dat de Wob in Nederland niet te gebruiken is voor tijdige controle. Wereldwijd gezien zijn we niet een gidsland maar de risee.
Erfgoedonderwijs: het archief als bron van beleving en reflectieKVANdagen
Pieter de Bruijn
De authentieke historische documenten die in archieven liggen opgeslagen, vormen een rijke bron om jongeren aan te zetten tot leren over het verleden. Steeds vaker worden archiefstukken ook in het kader van erfgoededucatie in fysieke of digitale vorm toegankelijk gemaakt. De vraag is op welke manier deze historische bronnen nu echt kunnen bijdragen aan het leren over geschiedenis. Verondersteld wordt dat het authentieke materiaal leerlingen een ervaring van direct contact met het verleden kan bieden. Maar hoe kun je die beleving stimuleren? En hoe is deze ervaring te combineren met een meer afstandelijke, reflectieve benadering die in het geschiedenisonderwijs van belang wordt geacht?
Van 2009 tot 2014 werd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam het door NWO gefinancierde onderzoeksprogramma Heritage Education, Plurality of Narratives and Shared Historical Knowledge uitgevoerd. Op basis van de resultaten van dit onderzoek, zal in deze sessie worden gereflecteerd op de diverse wijzen waarop erfgoed kan worden gebruikt om nabijheid en betrokkenheid tot het verleden te stimuleren en tegelijkertijd ruimte te bieden voor vaardigheden van historisch denken en redeneren als onderdeel van geschiedenisonderwijs. Aan de hand van voorbeelden uit binnen- en buitenland zal worden ingegaan op verschillende manieren waarop archiefstukken binnen een erfgoed-educatief project kunnen worden gepresenteerd en educatief kunnen worden benaderd. Daarnaast zal aandacht worden besteed aan de wijzen waarop erfgoed narratief kan worden ingekaderd en hoe het kan worden gebruikt om het verleden vanuit meerdere gezichtspunten te bestuderen. Het accent zal liggen op voorbeelden van erfgoedonderwijs over de trans-Atlantische slavenhandel en de Tweede Wereldoorlog, maar de inzichten zijn toepasbaar op iedere vorm van archiefeducatie die een bijdrage wil leveren aan het leren over geschiedenis.
Lizzy Jongma
Waarom Open Data? Wat is het belang van Open Data? Wat is er nodig om collectie data als Open Data beschikbaar te stellen? Lizzy Jongma zal op de KVAN dagen in haar deelsessie het praktijkvoorbeeld van het Rijksmuseum en Open Data toelichten en het belang van Being Open benadrukken.
Workshop persoonlijk leiderschap: zelfkennis is krachtKVANdagen
Marjolein Verhallen
Persoonlijk leiderschap wordt vaak als iets ‘vaags’ of ‘groots’ gezien. In deze workshop maken we een praktische vertaalslag met betrekking tot dit begrip: wat is het nu eigenlijk en wat heb je eraan om hiermee aan de slag te gaan als archivaris of erfgoedspecialist?
Tijdens de workshop gaan we op pragmatische wijze in op persoonlijk leiderschap en de zelfkennis die hierbij hoort. Belangrijk uitgangspunt is dat het in het dagelijks werk niet alleen om vakinhoudelijke kennis gaat, maar dat dit in combinatie met zelfkennis je juist sterker maakt. Als je als archivaris of erfgoedspecialist bewust bent wat je persoonlijke kwaliteiten en valkuilen zijn en waar je uitdagingen liggen, kun je van deze kennis veelvuldig gebruik maken in je werk en bijvoorbeeld meer uit samenwerkingen halen. Oftewel: zelfkennis is kracht en maakt je effectiever.
De workshop vraagt een actieve deelname en is praktijkgericht: gedurende de workshop gaan deelnemers aan de hand van een aantal handige tools actief met zichzelf en met elkaar aan de slag. Daarbij ontvangen deelnemers praktische handvatten en tips die vervolgens toegepast kunnen worden in het dagelijks werk. Op deze manier ontstaat meer zelfkennis met betrekking tot het eigen leiderschapsprofiel en kunnen concrete persoonlijke (vervolg)acties worden benoemd. Dit om ook na deze workshop op effectieve wijze vorm te blijven geven aan de verdere ontwikkeling van persoonlijk leiderschap.
Eerste hulp bij informatievrijheid- hoe informatievrij ben jij?KVANdagen
Frank Huysmans en Marina Noordegraaf
Beste informatieprofessional, bewaker van de universele toegang tot informatie,
Tijdens de workshop ‘Eerste hulp bij Informatievrijheid’ ga je uitvinden hoe informatieneutraal jij bent. Aan de hand van aansprekende voorbeelden op het gebied van intellectueel eigendom, privacy, overheidsspionage en ethiek gaan we in discussie over de rol van de informatieprofessional in de publieke informatie-arena. Wat zou jij doen als de informatievrijheid op het spel stond? En hoe zou jouw organisatie reageren? We sluiten de workshop af met concrete tips om informatievrijheid in jouw organisatie op de agenda te zetten.
Het hobbelige pad naar duurzame toegankelijkheid van Vlaamse digitale overhei...KVANdagen
Bart Severi
Een nood die al meerdere jaren acuut aanwezig is bij zowel lokale besturen als de Vlaamse overheid is het creëren van een digitaal archief dat overheidsinformatie doorheen de tijd snel vindbaar, breed toegankelijk en vlot bruikbaar moet maken. Een digitaal archief kan immers veel meer te betekenen dan een doodlopende straat van informatie.
Begin 2014 startte de Coördinerende archiefdienst van de Vlaamse overheid een project op om een gemeenschappelijke oplossing voor de betrouwbare archivering van digitale overheidsinformatie te realiseren.
Het doel van dit project is om:
– de complexiteit om digitale overheidsinformatie duurzaam, toegankelijk, authentiek en bewijskrachtig te houden grotendeels weg te nemen bij de instanties
– schaalvoordelen maximaal te benutten
– de mogelijkheden om meer informatiegestuurd te werken en digitale overheidsinformatie te valoriseren te vergroten
– een betrouwbare bouwsteen voor een zich digitaliserende overheidswerking aanbieden
De lezing zal belichten hoe het project met een zeer beperkt budget erin slaagde om de behoeften te capteren, een bedrijfsplan op te maken en 3 proofs of concept succesvol af te ronden. Daarin moesten vaak keuzes gemaakt worden die verre van optimaal waren.
De maturiteit inzake archiefbeheer is relatief laag bij openbare besturen in Vlaanderen. Daarom werd een typologie van potentiële klanten opgemaakt en werden prioriteiten bepaald om de maturiteit op te krikken.
Tenslotte maakte het team een kostenbatenanalyse op van verschillende beleidsopties om de dienst te operationaliseren. Zo bleek onder andere dat de investeringskosten voor individuele instanties tot vier keer hoger zouden liggen indien zij zelf naar een oplossing zouden moeten zoeken dan als er een gemeenschappelijke oplossing zou zijn.
Op moment van schrijven ligt het projectdossier bij de bevoegde minister, die een beslissing zal moeten nemen over de verdere operationalisering van Digitaal Archief Vlaanderen.
The voice in the wilderness? Archivists, their knowledge and the public KVANdagen
Irmgard Becker
Archivists have a treasure of knowledge that is important for all human beings. Knowledge of records management, knowledge of administrative structures, knowledge of historical material and history and other more. Archivists have learned how to advertise for their knowledge and their mission. But often I have the impression that they are voices in the wilderness. In the keynote I will describe the knowledge of archivists and what they could do to be heard.
Seth van Hooland
De sessie geeft een overzicht van de huidige strategische mogelijkheden voor de archiefsector om hun waardevolle bestaande metadata (records, inventarissen, authorityfiles etc) beschikbaar te stellen als Linked Data. In de sessie zullen er concrete voorbeelden worden behandeld die laten zien hoe het schonen, het koppelen van lokale authority files, het verrijken en het linken van de metadata in de praktijk in zijn werk gaat. Het doel is om een pragmatisch begrip te krijgen van de mogelijkheden maar ook de beperkingen van het Linked Data paradigma.
Jeroen Pepers
De Nederlandse samenleving verandert, de overheid verandert mee. De burgers verwachten een ander contact met de overheid, mensen kunnen meer zelf en hebben andere verwachtingen naar de overheid. Ook de organisatie van het werk verandert. Digitalisering verandert sommige werkprocessen in snel tempo. Onderdelen van functies of hele functies worden geautomatiseerd en soms maakt digitalisering hele organisaties overbodig. Deze dynamiek leidt tot een andere creatie van publieke waarde. Het vraagt om een andere rol van management en medewerkers bij het creëren van die publieke waarde.
Vakkrachten die met deze turbulentie te maken krijgen, zullen moeten reageren. Ze zullen in beweging moeten komen om hun waarde op de arbeidsmarkt –intern binnen hun organisatie of extern- te behouden. Je kunt niet wachten op je werkgever, je manager om jou te vertellen wat je met je loopbaan kan gaan doen. Je bent zelf de regisseur van je loopbaan.
Maar hoe? Hoe kun je werken aan je vakmanschap als de oude invulling daarvan verdwijnt? Hoe kun je richting vinden als de toekomst onzeker is? In de sessie staan we stil bij het beantwoorden van deze vragen. Van het bewust zijn van de veranderingen naar het reframen van jezelf als professional, van het denken in tegenstellingen naar het balanceren met dilemma’s, van het zijn van een werknemer naar de eigenaar van je BV IK, van het werken in functies naar het doen van klussen.
Loopbanen worden gevormd door shocks en nudges, vrij vertaald naar schokken en duwtjes. Heftige schokken zijn een verhuizing naar het buitenland, massaontslag etc. Die kracht heeft deze sessie (gelukkig) niet. Maar het kan wel een nudge worden.
Big data x big archives = great opportunitiesKVANdagen
Er wordt de laatste tijd veel gewezen op de bedreigingen van Big Data voor de archiefwereld. Onze privacy is in het geding. Strengere regels voor privacy en databescherming, het recht om te worden ‘vergeten’, beroven
archieven mogelijk van hun meest waardevolle materiaal. Die discussie wil ik niet aangaan.
Ik kijk naar de kansen die big-datatechnologie de archivaris kan bieden. Het PRISM-programma dat schijnbaar zonder democratische controle gegevens binnenharkt voor de Amerikaanse inlichtingendienst is een zorg, maar tegelijkertijd watertand ik bij de technologie erachter: zouden die datamining-instrumenten ons kunnen helpen bij bijvoorbeeld het toegankelijk maken en waarderen van grote hoeveelheden informatie?
Waar liggen onze mogelijkheden? Ik heb de wereld van de data-intensieve wetenschap verkend. Binnen deze wetenschappelijke disciplines wordt met een onnoemlijke hoeveelheid aan data gewerkt.
Daar speelt een vergelijkbare problematiek:
• beperkte toegankelijkheid door interpretatieverschillen (uitwisselbaarheid);
• menselijk (on)vermogen om grote hoeveelheden informatie te interpreteren;
• de onvolkomenheden van de nu beschikbare technologie.
De lessen die we kunnen leren:
• betekenis en waarde kun je kwantificeren waardoor je kan automatiseren
• leg alles vast en gebruik die informatie: alle data is van waarde
• hoe eet je een olifant? Door hem in stukjes te hakken
• waarderen is verrijken
Ruud Yap
projectleider Werkpakket 1 (Digitale Infrastructuur) Digitale Taken Rijksarchieven (DTR) - Nationaal Archief
Digitale informatie grijpt steeds dieper in in ons dagelijkse leven, het gebruik van papier raakt op de achtergrond. We werken hard om deze ontwikkelingen bij te houden. De archivaris en records manager positioneren zich opnieuw. Het ‘papieren denkraam’ zal vervangen worden door een digitaal fundament, dat professionals houvast zou moeten geven in het labyrinth van informatie en informatievoorziening. Daar zit de kneep: digitaal blijft niets hetzelfde, alles verandert en dat vinden we nu eigenlijk heel normaal. De archivaris houdt van houvast, ijkpunten en het fixeren van documenten in de tijd.
Rienk Jonker deelt zijn ideeën over een impliciet informatiemodel graag met u. Het model moet recht doen aan vereiste kwaliteiten en bewaar- en vernietigingsbelangen. Kern van het model is informatie als constante factor. Alle actoren en gebruikers zijn passanten. Een prikkel tot nadenken en stof voor discussie.
Rienk Jonker
informatieadviseur en gemeentearchivaris - Gemeente Leeuwarden
Eric Ketelaar is emeritus professor Archiefwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Hij was daar van 1997 tot 2009 als hoogleraar verbonden aan het Department Mediastudies.
Abstract
In deze lezing wordt opgeroepen om mee te denken over uitgangspunten, methoden en bronnen voor een sociale geschiedenis van de archieven in Nederland.
Inzicht in de archiefgeschiedenis op basis van onderzoek dat archieven tot object heeft, is onmisbaar voor een ieder die archieven als bron wil waarderen, ontsluiten, beheren en (laten) benutten. Nu deelt de inleiding van een archiefinventaris weliswaar iets mee over de geschiedenis van het archief, maar zij presenteert het archief zelf niet als object van historisch onderzoek. Evenmin leest men doorgaans in de inleiding hoe het archiefsysteem in het verleden in de praktijk werkte in interactie met zijn omgeving, in het bijzonder de mensen die het betrof: de records subjects.
De vorming, het beheer en het gebruik van archieven worden beïnvloed, in iedere tijd weer anders, door maatschappelijke processen. Daarom zal een sociale geschiedenis van archieven de maatschappelijke context als uitgangspunt moeten nemen. Zoals Prak en Van Zanden het poldermodel als kader voor hun sociaal-economische geschiedenis van Nederland 1000-2000 hebben genomen, zo kan ook de archiefgeschiedenis de praktijk van overleg en consensus in ons “vergaderland” als invalshoek nemen. Die praktijk vond zijn neerslag in resoluties, acta, journalen, boekhouding, notulen – in de archivering van transacties van en over mensen, goederen, gebieden, geld, handel en zo meer. Wie waren de “archiveerders” en archivarissen, welke rol kwam hen in verschillende tijden en plaatsen toe, beïnvloed door welke macht(en) ?
Een sociale geschiedenis van archieven onderzoekt welke waarden men toekende aan archieven. Dat kunnen we niet slechts in of aan de archieven lezen: we moeten ruimer kijken naar de wisselwerking tussen archivering en het “archiefbesef” van een samenleving dat zich ook manifesteert in mondelinge overlevering, geletterdheid, monumenten, kunst, ja zelfs in de bewuste vernietiging van archivalia. Een aspect van dat archiefbesef is dat vele maatschappelijke instellingen (maar ook individuen) de werkelijkheid slechts waarnemen in de vorm waarin deze in informatiesystemen vastgelegd en waarneembaar is.
The Big Picture
Archieven spelen vaak een rol in films. Archieven uit het verleden, archieven in de toekomst, archieven in parallelle werelden… En hoewel we die archieven vaak niet erg op de voorgrond zien of herkennen, heeft hun rol verstrekkende gevolgen voor het verhaal. Meestal gaat het om enorme verzamelingen met stukken en gegevens, waarin cruciale informatie gevonden wordt of juist ontbreekt. En dat kan organisaties of betrokkenen maken en (vooral) breken. Futuristische ridders of crime hunters, nazi’s, MI5-spionnen, leerling-tovenaars, archeologen, hackers, de Stasi, ambtenaren (gemeentelijk of intergalactisch): eigenlijk is de hele bonte stoet van personages uit de filmgeschiedenis afhankelijk van archieven.
In deze sessie proberen we u, aan de hand van filmbeelden uit bekende en minder bekende speelfilms, een indruk te geven van de beeldvorming over dit soort archieven in de cinematografie. Want bij archieven in films denken we altijd aan hele grote bergen papier, al dan niet in geordende en toegankelijke staat. Welke rol speelt het archief in de filmcultuur en klopt die rol wel? Hoe onschatbaar zijn die archieven, voor de personages maar ook voor het verhaal? En hoe ziet een film-archivaris eruit?
Maar het wordt niet alleen filmpjes kijken. We bediscussiëren de beeldvorming van archieven in film aan de hand van onze en uw waarnemingen èn we willen van u weten welke mega-archieven (ongeacht hun vorm!) in de film een onuitwisbare indruk op u hebben achtergelaten.
Voor de archivaris met een filmhart!
Chido Houbraken
zelfstandig informatieadviseur - CHIDO
Joost van Koutrik
Het Utrechts Archief
Digitale dienstverlening: feit of fictie?
Veel onderzoek begint tegenwoordig digitaal en wordt grotendeels online uitgevoerd. De beschikbaarheid van bronnen op internet is groot, maar nog lang niet volledig. Kijk eens even verder, want naast BIG archives beschikt u over vakmensen. Een team dat onderzoekers verder helpt bij het onderzoek door andere bronnen te ontsluiten. Stopt u dit kapitaal achter een contactformulier of zorgt u voor een digitale ontmoetingsplaats? Het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven heeft daar invulling aan gegeven door te kiezen voor een socialmediastrategie in combinatie met een online publicatiesyndicaat en een personal touch. Veranderingen op fronten als techniek, communicatiebeleid en -uitvoering maar vooral op de organisatie van het werk binnen het RHCe.
Wij nemen u stap voor stap mee in het veranderingsproces dat nu al leidt tot grote verrassingen binnen het team. Hoe hebben we dit aangepakt en welke doelstellingen hebben we gehaald? U hoort het in deze presentatie en we horen ook graag uw ervaring.
Janna Leguijt
hoofd afdeling cultuurhistorie - Regionaal Historisch Centrum Eindhoven
Romeo Goedèl
Business consultant en social media realist - Prominès
Big Archives? Shared solutions!
met medewerking in de voorbereiding van Joost van Koutrik.
De komende jaren komt veel op ons af. We digitaliseren zelf archieven voor publieke dienstverlening, zorgdragers zijn druk bezig met het digitaliseren van hun bedrijfsvoering en particuliere archieven bestaan in de toekomst uit volle harde schijven en mailboxen. Grote archieven, digitale archieven, geïntegreerde archieven… en die moeten allemaal in een e-depot. Om dit gezamenlijk aan te pakken, heeft het convent van RHC’s en het Nationaal Archief in 2011 de Werkgroep Voorbereiding Implementatie e-Depot (WVI) ingesteld. Deze werkgroep heeft in april 2013 vier handboeken opgeleverd: Werkprocessen, Architectuur, Metagegevens en Personeel & Organisatie.
We zijn nu ruim een jaar verder. Wat was ook weer de strekking van die handboeken? Wat hebben ze opgeleverd? Wat is er inmiddels veranderd? Hoe gaan we ermee de Big Digital Archives te lijf, die ongeduldig op onze deur staan te bonzen? In deze sessie brengen we u en onszelf weer op de hoogte van de huidige stand van zaken. Per handboek bespreken we wat het afgelopen jaar is gebeurd, waar de grootste successen zijn geboekt, maar ook waar we nog een lange weg hebben te gaan. Inbreng van betrokkenen bij de doorontwikkeling wordt zeer gewaardeerd.
Ronald Bisscheroux
informatiemanager/ archiefinspecteur - Noord-Hollands Archief
Noord Hollands Archief Architectuur e depot - v2KVANdagen
Pilot e-depot gemeente Haarlem. Een business case voor digitale duurzaamheid
Na een periode van voorbereiding door de Werkgroep Voorbereiding Implementatie e-Depot (WVI) van RHC’s en NA, starten nu de eerste pilots.
Een van die pilots is het e-depot van de gemeente Haarlem. In deze projectpresentatie nemen medewerkers van de gemeente Haarlem en het Noord-Hollands Archief u mee in het verloop van deze pilot. Aanleiding voor de gemeente Haarlem is de zorg over de digitale duurzaamheid van het archief dat nu gevormd wordt. Duurzaamheid begint bij de creatie. Voor het Noord-Hollands Archief ligt de uitdaging in het opnemen van digitaal archief in een eerder stadium dan de traditionele overbrengingstermijn. Het archief wordt daarmee letterlijk en figuurlijk groter: Big Archives! Met medewerking van het Nationaal Archief en ondersteund door Archief 2020, stelt de projectgroep een businesscase op voor het duurzaam beheer van digitaal archief. Het voorkeursscenario daarbij is de uitplaatsing van (semi-statisch) archief bij het NoordHollands Archief in het gezamenlijke e-depot van Nationaal Archief en RHC’s.
In de presentatie komen de volgende onderwerpen aan de orde: formuleren van een businesscase digitale duurzaamheid, maken van een ‘mapping’ van metadata, ontwerpen van een informatiearchitectuur en toetsing van het geheel aan de hand van ED3.
Kees Brouwer
applicatiearchitect - Gemeente Haarlem
Stinie Francke
archiefinspecteur - Noord-Hollands Archief
Big Archives, Bigger Websites, Biggest DifferenceKVANdagen
Big Archives, Bigger Websites, Biggest Difference
Niet lang geleden waren archiefwebsites nauwelijks meer dan digitale folders, inmiddels vormen ze het hart van onze dienstverlening. Meer gescande bronnen, doorzoekbare databases, gepersonaliseerde profielen, sociale interactie en spetterende presentaties dan ooit. Het RHC Eindhoven en het BHIC deden enkele jaren geleden samen mee aan een groot usabilityonderzoek naar hun websites. Gebruikers laten testen, archivarissen laten observeren en leren maar.
Begin dit jaar zagen twee innovatieve websites het levenslicht. Ondanks alle overeenkomsten tussen beide Brabantse buren – bijvoorbeeld in werkgebied, doelgroepen en Brabantse gemoedelijkheid – verschillen deze websites enorm van elkaar. Welke keuzes zijn gemaakt en vooral waarom? Waarop baseren we onze keuzes? Staat de klant bij de ontwikkeling centraal of doen we gewoon wat onszelf goed lijkt? Volgen we wat de usabilitygoeroes ons voorzeggen of laten we ons verleiden door de creativiteit van vormgevers en bouwers? Wat kunnen we eigenlijk aflezen aan onze webstatistieken en trekken we er in de praktijk nog wel lering uit?
Janna Leguijt en Christian van der Ven grijpen de opmerkelijke verschillen tussen de websites van Eindhoven en Den Bosch aan om samen met collega’s eens diep in de digitale spiegel te kijken.
Christian van der Ven
coördinator studiezaal - Brabants Historisch Informatiecentrum
Janna Leguijt
hoofd afdeling cultuurhistorie - Regionaal Historisch Centrum Eindhoven
APEx
In het Archives Portal Europe network of eXcellence (APEx-project) werken 31 Europese nationale archieven en instellingen samen aan het uitbouwen en verbeteren van het Archieven Portaal Europa. Het Nationaal Archief zorgt voor het projectmanagement en de continuïteit van het Archieven Portaal Europa.
Het Archieven Portaal Europa biedt individuele Europese archiefinstellingen een extra publicatie- en aggregatieplatform. Het Portaal is gebaseerd op internationaal geaccepteerde archiefstandaarden, met als belangrijkste EAD. Eindgebruikers krijgen de mogelijkheid om via slimme zoek-, sorteer- en filterfuncties in één keer hun weg te vinden in de content, die deelnemende archiefinstellingen bijeen brengen. De aangesloten archiefinstellingen hebben via het gebruiksvriendelijke back-end van het portaal volledige controle over welke content ze ter beschikking stellen. Gerrit de Bruin brengt u op de hoogte over de voortgang van dit internationale project.
Gerrit de Bruin
project coördinator APEx - Nationaal Archief
Help, de dokter verzuipt! Thematisch intellectueel beheer voor het kennisdomein oorlog en genociden
Steeds meer archiefinstellingen zetten hun beschrijvingen online. Ook wordt er steeds meer gedigitaliseerd. Het aanbod aan integraal gedigitaliseerde ‘content’ (krantendatabank van de Koninklijke Bibliotheek, beeldbank Nationaal Archief etc.) groeit gestaag, hoewel het nog altijd slechts een fractie is van al het beschikbare materiaal. Digitale infrastructuren zoals Europeana, APEX en Netwerk Oorlogsbronnen verbinden de collecties en bieden gebruikers een ongekende hoeveelheid data. Zoek op “verzet” bij Netwerk Oorlogsbronnen en een eindgebruiker krijgt 23.417 treffers voorgeschoteld. Hoe weet deze gebruiker welke treffers voor hem of haar relevant zijn? Meer data is fijn, maar betekent ook een grotere behoefte aan deskundige begeleiding.
Eindgebruikers kloppen met hun vragen nu in eerste instantie bij archiefinstellingen aan. Deze zijn vaak breed georiënteerd, vooral gericht op hun eigen collectie en beschikken over onvoldoende specifieke kennis om het gehele aanbod op basis van inhoudelijke kennis te overzien. Zou het publiek – en uiteindelijk ook de instellingen – niet gebaat zijn bij thematisch bepalende, instellingsoverschrijdende platforms die vanuit inhoudelijke kennis en expertise het publiek wegwijs maken in het alsmaar uitdijende aanbod? Puck Huitsing en Edwin Klijn (NIOD) verkennen dit concept voor het domein oorlog en genociden en nodigen u uit voor een prikkelende gedachtenwisseling.
Edwin Klijn
manager Netwerk Oorlogsbronnen - NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies
Puck Huitsing
directeur Collecties en Diensten - NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies
4. Archiefwet
4
Artikel 14
De archiefbescheiden die in een archiefbewaarplaats berusten zijn,
behoudens het bepaalde in de artikelen 15, 16en 17, openbaar. Ieder
is, behoudens de beperkingen die voortvloeien uit het in die artikelen
bepaalde, bevoegd die archiefbescheiden kosteloos te raadplegen
en daarvan of daaruit afbeeldingen afschriften, uitreksels en
bewerkingen te maken of op zijn kosten te doen maken.
5. Waarom: gratis dienstverlening
• Er is al belasting betaald
• Cultureel erfgoed moet toegankelijk zijn
• Studiezaal minder open
• Roep om Open Data
6. Waarom: betaalde dienstverlening
• Kosten voor digitalisering en ontsluiting
• Kosten voor hosting en opslag
• Bezuinigingen overheid
• Iedereen moet betalen voor hij/zij doet:
kostprijs of symbolische waarde
• Dienstverlening wordt beter
• Toevoeging wettelijke taak
14. Ervaringen - WieWasWie
• Voordeel betaalmodel: bestaansrecht onafhankelijk platform waarop
historische persoonsgegevens van Nederland te vinden zijn
• Geen winstoogmerk: met de inkomsten wordt beheer en
doorontwikkeling van platform gerealiseerd
14
20. Ervaringen - Streekarchief Bommelerwaard
• Administratiekosten in eigen beheer zo hoog, dat afdruk minimaal
euro 25,- zou moeten kosten
• Grootste voordeel: tijdsbesparing
• Inkomsten webwinkel overstijgen nauwelijks de kosten
• Nauwelijks klachten betaalde dienstverlening
• De webwinkel voornamelijk gebruikt voor beeldbank
20
25. Overzicht – scanning on demand
SA - Amsterdam Archief Leiden RA Zutphen
Digitaliseren uitbesteed eigen beheer eigen beheer
Situatie scans na
levering
komen op de website worden verwijderd komen op de website
Digitale bestanden niet gratis voor andere
bezoekers
n.v.t. gratis voor andere
bezoekers
Bronnen Archiefbank Personen, Plaatsen,
Archievenoverzicht
Archievenoverzicht
en Notarieel
Hoeveelheid onbeperkt onbeperkt max. 25
Eenheid per inventaris per pagina per pagina
Levertijd circa 3 weken 2 dagen na betaling enkele dagen na
betaling
Betaling na het scannen voor het scannen voor het scannen
Prijs
- euro 0,50,- per scan
- euro 0,25,- per scan >
1.000 stuks
- euro 1,50 per pag.
lage resolutie
- euro 5,- per pag.
hoge resolutie
1-2: euro 5,-
3-10: euro 15,-
11-25: euro 25,-
Registreren vooraf ja ja nee
25
26. Ervaringen - Stadsarchief Amsterdam
• Uitbesteden scanning: logische keuze, geen taak archief
• Scanning on demand: uitvloeisel van missie om digitale studiezaal
aan te bieden
• Scanning on demand: traject van lange adem – sneeuwbal effect
• Kosten en baten: meer dan alleen verkoop
• Mede ingegeven door beleid van de stad: betaalfunctie
• Scanning on demand een succes: sluit aan op behoeften klant en
beleid organisatie
26
27. Ervaringen – Archief Leiden
• Dienstverlening wordt door gebruiker gewaardeerd: goodwill
• Veel tijd kwijt per opdracht
• Maatwerk per aanvraag
• Financieel niet rendabel
• Project is een succes, sluit aan bij onze doelstelling
27
28. Ervaringen – Regionaal Archief Zutphen
• Dienstverlening een succes
• Succes voornamelijk gebaseerd op goodwill en PR: nagenoeg geen
winst/inkomsten gegenereerd
• Bulk aanvragen van scans is (nog) niet mogelijk
• Extra belasting personeel
• Uitvoering vindt plaats met kantoorscanners: ong. 95% van
aanvragen wordt hiermee gerealiseerd
28
32. Ervaringen – Stadsarchief Amsterdam
• Te vroeg om echte conclusies te trekken
• Veel aandacht van pers en gebruikers, mede doordat er nog
informatie ontbreekt - mensen betrekken om de collectie te verrijken
(emotioneel aspect)
32
40. Conclusie - 1
• Bepaal eerst visie en doelgroep
• Voorwaarden digitale dienstverlening:
– goede technische infrastructuur
– de organisatie moet er in het geheel achter staan
• Per bron apart beleid bepalen
• Webwinkel niet altijd de oplossing om inkomsten te vergroten:
webwinkel kan ook verrijking van dienstverlening zijn
• Een collectie levert pas geld op wanneer deze uniek is, van grote
maatschappelijke waarde of nationale betekenis én compleet is.
• Bij betaling moet dienstverlening optimaal zijn
41. Conclusie - 2
• Scanning on demand; voor grote archieven een verdienmodel, voor
kleine instellingen een extra service
• Kijken naar manieren om inkomstentaart te vergroten: inzetten op
emotie, aanbieden nieuwe diensten particulieren en sponsoring door
bedrijven.
• Sponsoring alleen als een collectie van unieke waarde is en mensen
kan raken