1. Podstawowe informacje na temat
wypalenia zawodowego

2. Przegląd definicji
• „chroniczny (przedłużający się) stres pracy, gdzie wymagania stawiane w
miejscu pracy wyczerpują i przekraczają możliwości indywidualnych
zasobów„ Cherniss, 1980
• „progresywna utrata idealizmu, energii i celu w pracy, doświadczaną przez ludzi
w zawodach „helping professions” jako skutek ich pracy„ Edelwich i Brodsky ,
1980
• „zespól fizycznego i emocjonalnego wyczerpania, którego rezultatem jest rozwój
negatywnej samooceny i negatywnego nastawienia do pracy oraz spadek
zainteresowania problemami pacjenta„ Maslach, 1981
• „destruktywny psychologiczny stan wywołany frustracją z niezadowalającej pracy
zawodowej, który obniża wydajność pracownika„ Veniga, 1982
• „stan fizycznego, emocjonalnego i umysłowego wyczerpania spowodowany przez
długotrwałe zaangażowanie się w sytuacje emocjonalnie obciążające„ Pines,
Aronson i Kafry, 1982
Wypalenie zawodowe zostało zdefiniowane jako:

3. Etapy wypalenia zawodowego
Według Ch. Maslach zjawiska wypalenia zawodowego nie można rozpatrywać
tylko w jednym wymiarze. Badaczka rozpatrywała pojecie wielowymiarowo,
wyróżniając 3 wymiary wypalenia:
1. Wyczerpanie emocjonalne – poczucie nadmiernego obciążenia emocjonalnego
2. Depersonalizacje – negatywne, obojętne reagowanie na innych ludzi
3. Obniżone poczucie osiągnięć osobistych – spadek poczucia własnej
kompetencji i sukcesów w pracy
Indywidualnym jest, które z objawów występują i czy wszystkie w jednym czasie.

4. Możliwe symptomy wypalenia zawodowego
fizyczne
- chroniczne zmęczenie, wyczerpanie
- utrzymujące się napięcie
- uczucie braku energii, osłabienie
- częste zmiany masy ciała
- bóle głowy, pleców
- kłopoty ze snem oraz zasypianiem
- nieefektywny wypoczynek
- słaba kondycja fizyczna
- zaburzenia trawienia
- przypadłości związane z układem pokarmowym
- osłabienie układu odpornościowego (częste przeziębienia)
- zmiana zwyczajów żywieniowych
- wymioty
- niepohamowany płacz

5. Możliwe symptomy wypalenia zawodowego
psychiczne
- odczuwanie przeciążenia nadmiarem informacji i szczegółów
- stronienie od wykonywania zadań zmuszających do myślenia
- kłopoty z koncentracją
- nieumiejętność przezwyciężania problemów w pracy
- poczucie niesłusznych i bezpodstawnych sądów
- narastanie agresji, cynizmu i złośliwości,
- wyznaczanie niemożliwych do realizacji celów
- przymuszanie się do pracy
- myślenie o człowieku w sposób stereotypowy
- ścisłe bazowanie na przepisach,
- izolowanie oraz wrażenie monotonii życia
- poczucie przygnębienia, bezradności
- negatywnym nastawieniem do siebie, pracy, życia,
- stany depresyjne

6. Możliwe symptomy wypalenia zawodowego
społeczne
- wycofywanie się z kontaktów (dom, praca)
- nasilająca się drażliwość, skłonność do wybuchowości
- zaburzone relacje z innymi ludźmi: niecierpliwość, okazywanie
gniewu, złego humoru
- niezadowolenie z wykonywanej pracy
– wzrastająca potrzeba odosobnienia

7. Kiedy powinna zapalić się żarówka
ostrzegawcza ?
 gdy pracujesz/ funkcjonujesz w warunkach generujących stres
przez dłuższy czasu;
 gdy obserwujesz zespół objawów medycznych trudnych do
zdiagnozowania;
 gdy odczuwasz narastające trudności w kontaktach z innymi – ze
współpracownikami, z rodziną.
Pamiętaj, że u każdego zestaw objawów wypalenia będzie kwestią
indywidualną, tak jak indywidualny będzie jego przebieg.
Nie warto ignorować pierwszych objawów.

8. Co możesz zrobić, gdy zaobserwujesz u siebie
podobne symptomy ?
Udać się do:
 lekarza rodzinnego
 coacha
 psychologa
 terapeuty
 psychiatry
 Działu HR
 rodziny
 przyjaciela
 korzystać z jogi, medytacji, refleksologii
 zwrócić się z pytaniem do Fundacji