Prezentacja (z notkami) przygotowana na webinar, który miał miejsce 10 kwietnia 2018 roku. Nagranie video z webinaru dostępne jest na Youtube: https://youtu.be/OjX_jmE2foI Po więcej informacji o nowych wydarzeniach i webinarach zapraszam na Facebook: https://facebook.com/wojtekkutylaux

1. Audyt użyteczności — webinar
@wojtekkutyla, kwiecień 2018
Dzień dobry, nazywam się Wojtek Kutyła — zajmuję się service design i projektowaniem UX.
Więcej informacji o mnie znajdziesz na stronie http://wojtekkutyla.pl
Dzisiaj wprowadzę cię w zagadnienia związane z przygotowywaniem audytów użyteczności.
Photo by Charles Deluvio ! " on Unsplash

2. Dzisiejszy webinar
• Co to jest audyt użyteczności?
• Po co wykonuje się audyty użyteczności?
• Co trzeba wiedzieć, zanim się zacznie?
• Jak wykonać audyt użyteczności?
• O czym trzeba pamiętać?
• Jakie są najczęstsze problemy związane z audytem?
• Pytania i niespodzianka na koniec

3. Co to jest audyt użyteczności?
Porozmawiajmy najpierw o tym, co to jest audyt użyteczności. Jak to w ogóle wygląda?

4. Audyt użyteczności to analiza jakości interakcji pomiędzy
użytkownikiem i interfejsem.
Co to jest audyt użyteczności?

5. To także szansa dla projektanta na odczucie tego, jak czuje się
użytkownik strony lub aplikacji.
Co to jest audyt użyteczności?

6. To najczęściej raport i/lub prezentacja, przedstawiająca
pozytywne i negatywne cechy rozwiązania — z receptą na
poprawę sytuacji.
Co to jest audyt użyteczności?

7. Po co wykonuje się audyty użyteczności?
Po co wykonujemy audyty użyteczności?

8. By dowiedzieć się, na jakie problemy może napotkać użytkownik
i zobaczyć rzeczy, o istnieniu których często nam się nie śniło.
Po co wykonuje się audyty użyteczności?
Jako projektanci widzimy produkt od specyficznej strony - mamy nasze własne uprzedzenia. Oczywiście, dla użytkowników końcowych jest często zupełnie inaczej; inne
problemy, inne radości. Trzeba spróbować się w to wczuć.

9. Aby — bez specjalnego angażowania grupy końcowych
użytkowników — zorientować się, co nie działa jak powinno.
Po co wykonuje się audyty użyteczności?
Nie zawsze możemy przeprowadzić solidne testy. Zdarza się, że nie ma na to czasu.

10. By zaoferować spojrzenie na produkt z unikatowej perspektywy
— psychologii i technologii.
Po co wykonuje się audyty użyteczności?
Jako projektanci UX mamy — lub powinniśmy mieć — dość dobrą znajomość podstaw psychologii. Jeśli dodamy do tego naszą ekspertyzę techniczną, zupka, którą
przygotujemy w postaci raportu może być dość smaczna.

11. Aby przekonać interesariuszy, że warto ładować fundusze w
przebudowę strony lub aplikacji.
Po co wykonuje się audyty użyteczności?
Często potrzeba dość taniego i wygodnego potwierdzenia tego, że wymagana jest przebudowa lub rozbudowa serwisu. Expert review jest na to dobrą metodą.

12. Przede wszystkim po to, aby uświadomić organizacji, że
potrzebne są zmiany. Audyt użyteczności często obnaża
problemy związane z funkcją UX w firmie.
Po co wykonuje się audyty użyteczności?
Tak! Nie mogę zliczyć przypadków, w których od audytu UX zaczął się proces porządnej zmiany całej organizacji - włącznie z brnięciem w procesy Digital Transformation.
Często bowiem okazuje się, że problem nie leży po stronie technologii czy designu, ale głębiej — w braku koordynacji i wizji.

13. Co trzeba wiedzieć, zanim się zacznie?
O czym trzeba pamiętać, zanim zabierzemy się za audyt użyteczności?

14. Co to za produkt? Po co w ogóle powstał? Jakie są produkty
konkurencji?
Co trzeba wiedzieć, zanim się zacznie?
Trzeba zawsze zacząć od podstaw — i zrozumienia tego, z czym będziemy pracować.

15. Kim są użytkownicy produktu? I czego potrzebują?
Co trzeba wiedzieć, zanim się zacznie?
Nie da się przeprowadzić audytu użyteczności bez zrozumienia produktu. Musimy dowiedzieć się, kim są jego użytkownicy i jakie mają potrzeby. Czasem wystarczy
zainteresować się istniejącymi materiałami na temat person, ale nierzadko zdarza się, że przed rozpoczęciem audytu trzeba posiedzieć i zainteresować się np.
statystykami dostępu do strony po to, by wykminić, jak jest używana i jakie cele mają naprawdę użytkownicy.

16. Jakie są główne podróże użytkownika?
Co trzeba wiedzieć, zanim się zacznie?
Analizę użyteczności wykonujemy zawsze z perspektywy użytkownika podążającego głównymi ścieżkami — przez podstawowe podróże. Aby podejść do audytu musimy
zrozumieć, jak odbywa się ruch użytkownika po stronie. Oczywiście w tym celu używamy produktu lub usługi sami — a potem wspieramy się danymi analitycznymi.

17. Jak organizacja definiuje sukces produktu?
Co trzeba wiedzieć, zanim się zacznie?
Musimy też wiedzieć, jak organizacja definiuje sukces. Trzeba zrozumieć, czy chodzi o sprzedaż czy o, na przykład, zmniejszone obciążenie infolinii. Często firmy mają z
tym duży problem myśląc, że jeśli coś jest online to już wystarcza - bo przecież działa, no nie?

18. Jak wykonać audyt użyteczności?
No dobra. Jak możecie zatem wykonać swój pierwszy audyt użyteczności?

19. 1. Zapoznaj się z metodą analizy heurystycznej
Jak wykonać audyt użyteczności?
• Podstawowa heurystyka Jakoba Nielsena — https://www.nngroup.com/
articles/ten-usability-heuristics/
• 10 zasad dobrej użyteczności
Dziesięć zasad analizy heurystycznej Nielsena skonstruowanych w 1995 roku wciąż trwa. Wprawdzie spisane są nieznośnym akademickim językiem, jednak jasno
określają podstawowe założenia użyteczności.

20. 10 zasad heurystyki w skrócie
Jak wykonać audyt użyteczności?
• Umożliw użytkownikowi kontrolę i informuj go o tym, co się dzieje
• Pozwól na łatwe ogarnięcie błędów
• Używaj struktur logicznych i rozwiązań znajomych użytkownikowi
• Redukuj niepotrzebną informację
• Pomagaj, wspomagaj i dokumentuj
Streszczę troszeczkę Nielsena - zapraszam do przeczytania pełnej wersji, której omówienie zajęłoby zbyt dużo czasu. Zresztą są to sprawy dość intuicyjne.

21. 2. Określ parametry wejściowe
Jak wykonać audyt użyteczności?
• Adres/wersja badanego rozwiązania
• Technologia użyta do analizy
• Metoda - czy tylko heurystyka, czy również spojrzenie od strony psychologii
użytkownika i założeń organizacji?
Musimy też wiedzieć, jak organizacja definiuje sukces. Trzeba zrozumieć, czy chodzi o sprzedaż czy o, na przykład, zmniejszone obciążenie infolinii. Często firmy mają z
tym duży problem myśląc, że jeśli coś jest online to już wystarcza - bo przecież działa, no nie?

22. 3. Przejdź wstępnie wybrane podróże użytkownika
Jak wykonać audyt użyteczności?
• Zapisz, co działa — a co nie. Co nie klei się na pierwszy rzut oka?
• Zauważ wspólne elementy serwisu/aplikacji
• Postaraj się zauważyć problemy stricte techniczne (po stronie back-endu)
• Dokonaj szybkiej oceny dostępności rozwiązania
Pierwszy raz to przejście “na szybko”, z wykorzystaniem intuicji. W ten sposób zauważysz najbardziej rzucające się w oczy błędy. Ja obserwacje spisuję w prostym
notatniku, bez fajerwerków.

23. 4. Powtórz spacer, koncentrując się na detalach
Jak wykonać audyt użyteczności?
• Rozpoznaj i zanotuj pozytywne aspekty rozwiązania
• Dla każdego błędu i problemu:
• Sporządź screenshot
• Wyznacz priorytet — jak poważny jest problem?
• Określ zasięg (problem lokalny, globalny)
• Opisz problem z uwzględnieniem negatywnego efektu
• Zasugeruj rozwiązanie
Po pierwszym spacerze będziesz wiedzieć, co mniej więcej nie gra. Teraz trzeba się przyjrzeć temu na poważnie.

24. Źródło: Verizon Wireless
Tutaj jeden z przykładów, które znalazłem.

25. Źródło: Mind Bridge
Zauważcie cytat z tego, co powiedzieć mogła persona — lub użytkownik końcowy.

26. 5. Spisz wszystko w dobrze skonstruowanym dokumencie
Jak wykonać audyt użyteczności?
• Pozytywne aspekty serwisu — zawsze na początku!
• Kategoryzuj znaleziska wg. wybranego przez siebie schematu (np. wg.
“ciężkości” albo podróży),
• Pamiętaj o dobrym “flow” — raport musi się czytać lekko, ale odnosząc
wrażenie, że nie napisał go robot,
• Tam, gdzie możesz zaoferuj wizualizację rekomendacji — ołówek i Sketch w
garść!

27. Przykładowa struktura dokumentu (raport)
Jak wykonać audyt użyteczności?
1. Wprowadzenie
2. Metodologia i technologia
3. Analizowane podróże
4. Słowo o stopniowaniu błędów
5. Krótkie podsumowanie (executive summary)
6. Pozytywne obserwacje i problemy
7. Co dalej? Rekomendacje na przyszłość
8. Podsumowanie: o jakości całościowego doświadczenia
9. Strategiczne rekomendacje
To struktura jednego z typowych raportów, które napisałem niedawno. Często pozostaje taka sama.

28. 6. Zaprezentuj i dostarcz
Jak wykonać audyt użyteczności?
• Prezentacja jest zawsze lepsza niż wysłanie dokumentu mailem
• Uwzględnij przedstawicieli wszystkich biznesowych grup docelowych (tech,
biznes, product management, design, etc.)
• Przygotuj tzw. executive summary, czyli podsumowanie
• Zaoferuj pomoc w implementacji — otwórz pole do dalszych rozmów
• Ciesz się życiem.

29. O czym należy pamiętać, sporządzając audyt użyteczności?
Porozmawiajmy o tym, co trzeba pamiętać.

30. Pamiętaj o pozytywnych obserwacjach.
O czym należy pamiętać, sporządzając audyt użyteczności?
Nie można zacząć z grubej rury i pisać o tym, jak coś nie działa. Trzeba rozpocząć od pozytywnych obserwacji nawet, trudno się na nie zebrać.

31. Weź pod uwagę grupę docelową. Używaj zrozumiałego języka.
O czym należy pamiętać, sporządzając audyt użyteczności?
Niektóre raporty pisze się dla interesariuszy zainteresowanych tylko numerkami, inne dla personelu technicznego. Trzeba o tym pamiętać i odpowiednio dobrać język
komunikacji. Trąbię o tym często, ale sprawny UX powinien umieć rozmawiać z przedstawicielami różnych gałęzi biznesu. Poza tym, nie każdy jest UXem i nie musi
wiedzieć, co to konwersja albo CTA.

32. Bądź w miarę obiektywny — wspieraj się danymi i “best
practices”.
O czym należy pamiętać, sporządzając audyt użyteczności?
Pamiętaj, że musisz być profesjonalistą (profesjonalistką). Trzeba zebrać się na dużą dozę obiektywizmu i wspierać się statystykami (jeśli masz do nich dostęp) i
najlepszymi praktykami z branży.

33. Nie tylko desktop — pamiętajmy o kontekście!
O czym należy pamiętać, sporządzając audyt użyteczności?
Kilka lat temu można było wykonywać audyty z poziomu tylko desktopu. Dzisiaj to już nie jest możliwe; zainteresuj się stroną na urządzeniu mobilnym.

34. Najczęstsze błędy związane ze sporządzaniem audytu użyteczności
Opowiem teraz o podstawowych niedociągnięciach w raportach, jakie czytuję. Pokrótce warto o tym wspomnieć.

35. Czego należy się wystrzegać?
Najczęstsze błędy związane ze sporządzaniem audytu użyteczności
• Nie rozwlekaj się bez potrzeby.
• Nie skupiaj się tylko na estetyce i pamiętaj, że nie jesteś projektantem graficznym
• Pamiętaj o priorytetach zidentyfikowanych błędów
• Nie zapomnij o przykładach ilustrujących rozwiązania
• Koniecznie napisz podsumowanie i wprowadzenie
• Użyj właściwego narzędzia (prezentacja/raport)
• Nie tylko email — bo będzie grubo!
• Nie ma znaczenia, czy lubisz produkt — bądź obiektywny!

36. Notki końcowe
Przetrwaliście! :D
Czas na krótkie podsumowanie.

37. Pamiętaj - dobrze sporządzony audyt użyteczności:
Notki końcowe
• Jasno określa:
• Co działa i ma sens
• Co nie działa i jaki ma to wpływ na organizację i użytkownika
• Jakie są najlepsze rozwiązania
• Jest bazą dla dalszego rozwoju produktu
• Jest dostarczony w sposób, który jest najbardziej odpowiedni
dla grupy docelowej

38. Dziękuję pięknie!
To już koniec… Ale jeszcze będzie niespodzianka, a więc nie uciekaj.
@wojtekkutyla
http://facebook.com/wojtekkutylaux
Fotografie: Robin Higgins/Pixabay
W ciągu kilku dni udostępnię prezentację i video
Piszcie i pytajcie w komentarzach pod video i na Facebooku
A teraz niespodzianka…

39. Kod zniżkowy na UX w praktyce w Poznaniu:
WEBINAR01
“Super warsztaty dla osób które muszą znaleźć
i wyegzekwować swoją pozycję jako projektanci
w firmie!
Powtórka z metod organizacyjnych, które
zmniejszają początkowe poczucie kompletnego
chaosu w projekcie i brak pomysłu jak zacząć.
Uczy dobrze zadawać pytania, definiować
problemy i znajdować na nie proste rozwiązania.”
— uczestniczka edycji Kraków 2018
https://goo.gl/9yWpAq
Warsztaty są spoko. Myślę, że wiele można się z nich nauczyć. Zniżka pozwoli Wam na obniżenie ceny do 700PLN!
Więcej informacji o warsztatach znajdziecie na stronie https://goo.gl/9yWpAq