armadillo

1. ARMADİLLO
Hazırlayan: Özlem Gökdemir

2. SINIFLANDIRMA
Sınıf – Memeliler
Alt Sınıf – Plasentalı Memeliler
Üst Takım – Xenarthra
Takım – Cingulata ( Zırhlı memeliler)
Aile – Dasypodidae
Armadillolar (Dasypodidae) , Zırhlı Memelilerin yaşayan tek örnekleridir ve
ağırlıkları 60 kg (giant armadillo) ile 85 g (pink fairy armadillo) arasında
değişen 20 değişik türü vardır.

3. GENEL ÖZELLIKLERI
 Ana yurdu Güney Amerika’dır.
 Armadillo; İspanyolca armadura (zırh) kelimesinden köken alır.
 Kemikleşen deri, vücudun üst kısmını zırh gibi kaplar. Ancak bu
zırh kaplumbağalarda olduğu gibi sabit değildir. Bazı türler tehlike
anında yumak şeklini alırlar. Vücudun alt tarafında kıllar bulunur.
 Baş uzun ve konik yapıdadır, kulaklar uzun, üyeler kısadır.
Üyelerin ucunda kuvvetli kazıcı tırnaklar bulunur.
• Temel yiyeceği böceklerdir.
• Retinalarında koni hücreleri
bulunmadığı için, renkleri ayırt
edemezler.
• İyi yüzücülerdir ve 6 dk kadar nefes
almadan durabilirler.

4. ANATOMIK ÖZELLIKLER
Armadillo yere basış şekline göre plantigrad’lar grubuna girer. Yani yürüdüğünde
tarsal ve metatarsal kemikleri yere temas ederek hızlı koşmasını engeller. Bu
durumdaki armadillo ve diğer plantigrad hayvanlarda yırtıcılardan korunmak için
çeşitli yapılar gelişmiştir. Zırh da bu yapılardan biridir. Vücudun üst kısmını kaplayan
bu zırh karapaks olarak adlandırılır. . Özellikle bel omurlarında karapaks’a destek
olacak şekilde çıkıntılar gelişmiştir.

5. Zırh, baş üzerinde bir, sırtta iki ayrı parça olmak üzere üç kısımdan oluşur. “Yumuşak
kuyruklular” diye adlandırılan tür hariç, bütün armadillolarda kuyruk da bir zırhla
örtülüdür. Sırttaki iki parça, ortada bulunan, eğilip bükülebilir, hareketli kuşaklardan
yapılmış bir ara kısımla bağlantılıdır. Bu ara kuşak armadillonun eğilip bükülmesini,
dönmesini sağlar. Orta kesimdeki bantların (kuşakların) sayısı armadilloyu tanımlamak
için yararlı olur. Yedi,sekiz,dokuz kuşaklı armadillolar vardır. Sadece üç bantlı armadillo
türleri içe doğru kıvrılıp top haline gelebilir.

6. Karapaks iki tabakadan oluşur. Üstte epidermisten oluşan keratin tabaka, altında
dermisten oluşan kemik tabaka. Bu sert, kemik yapıdaki dermise osteoderm
denirBirbirine ve vücuda kaslar ve kolajen liflerle bağlı sert plakalar zırhın esnek
olmasını sağlar.

7. Yuvasını yerin altına açtığı tünellere yaptığı için ve yeri kazarak çıkardığı böceklerle
beslendiği için ön üyeleri kuvvetlidir ve parmaklar pençe şeklini almıştır. Arka ayaklarda 5
tane, ön ayaklarda türlere göre 3-5 arasında değişen sayıda parmak bulunur.
Armadilloda olegranon uzunluğunun
ulnanın uzunluğuna oranının büyük
olması, ön üyelerin kuvvetli olmasını
sağlar.

8. Dişleri homodont ve minesiz yapıdadır. Sadece premolar dişler bulunur. Dişlerinin
yumuşak yapısı, armadilloların karınca, termit, larva( kurt ) , kabuksuz böcekler gibi
yumuşak besinlerle beslenmesini zorunlu kılar.

9. Armadilloda yumurtalıklarda yalnız bir tane
yumurta oluşmasına rağmen üreme olayları
sonucunda dört tane yavru meydana gelir. Döllenmiş
yumurta (zigot) bölünerek dört özdeş embriyoya
ayrılır. Her yavru kan ve besin paylaşımını önlemek
için ayrı bir plesenta oluşturur. Gebelik 120 gün sürer.
Dördüz yavrular gözleri açık olarak
doğarlar. Derileri yumuşak olup birkaç hafta içinde
sertleşir. Dört yavrunun da cinsiyetleri aynıdır. 72 gün
sonra yavrular annelerinden bağımsız hale gelirler. Bir
yaşında da cinsel olgunluğa ulaşırlar.

10. Doğada sadece insan vücudunda bulunabilen Mycobacterium leprae
basilinin yapay ortamlarda kültürlenebilmesi mümkün olamamıştır. Basil,
insan dışında yalnızca armadillo ve bazı fare türlerinde hastalığa yol
açabilmektedir. Bu yüzden armadillo, yapay besi yerlerinde üretilemeyen
M. Leprae ‘nin üretilmesinde kullanılır.

12. KAYNAKÇA
 http://www2.lbl.gov/ritchie/Library/PDF/2013_Yang_AdvMat_DermalArmor.pdf
 http://www.biltek.tubitak.gov.tr/bilgipaket/canlilar/animalia/omurgali/memeliler/Edentata.htm
 https://scholarship.rice.edu/bitstream/handle/1911/62727/article_RIP412.pdf?sequence=1
 http://cb3m.eng.ucsd.edu/research/biological-materials
 http://animaldiversity.org/accounts/Cingulata/specimens/
 https://books.google.com.tr/books?id=h4UFvagbbogC&dq=anatomy+of+armadillo&hl=tr&source=gbs_navlinks_s
 https://books.google.com.tr/books?id=Ugq5BgAAQBAJ&dq=metapophyses+carapace&hl=tr&source=gbs_navlinks_
s
 http://placentation.ucsd.edu/arm.html
 https://sta.uwi.edu/fst/lifesciences/documents/Dasypus_novemcinctus.pdf