Ito ay aralin sa Filipino 10 na tinatalakay ang isang halimbawa ng sanaysay.

1. Aralin 1.3
Sanaysay mula sa Greece
Panitikan: Alegorya ng Yungib

2. Inihanda ni: Gng. Jeane Cristine G. Villanueva
Guro sa Filipino- Baitang 10
Ang Alegorya ng Yungib
ni Plato- Sanaysay mula sa Greece
(Isinalin sa Filipino ni Willita A. Enrijo)
The Allegory of the Cave - from Plato’s Republic (380 BC)

3. Layunin
• PANONOOD (PD) (F10PD-Ic-d-63)
–Natatalakay ang mga bahagi ng pinanood na nagpapakita
ng mga isyung pandaigdig.
• PAG-UNAWA SA NAPAKINGGAN (PN) (F10PN-Ic-d-
64)
–Naipaliliwanag ang pangunahing paksa at pantulong na
mga ideya sa napakinggang impormasyon sa radyo o iba
pang anyo ng media.

4. Pokus na Tanong
a. Paano makatutulong ang sanaysay na
magkaroon ng kamalayan sa kultura at
kaugalian ng isang bansa upang makabuo ng
sariling pananaw?
b. Paano mabisang magagamit ang mga
ekspresiyong nagpapahayag sa pagbibigay ng
pananaw?

5. Inaasahan sa Pagtalakay ng Aralin
• Sa Aralin 1.3, inaasahan na maipamamalas mo ang iyong
pag-unawa at pagpapahalaga sa sanaysay na
pinamagatang Alegorya ng Yungib na isinalin ni Willita A.
Enrijo sa Filipino mula sa sanaysay na isinulat ng
Griyegong Pilosopo na si Plato, ang Allegory of the Cave.
Bahagi rin ng aralin ang pagtalakay sa mga ekspresiyon
sa pagpapahayag ng konsepto ng pananaw na
makatutulong para sa malalim na pag-unawa sa paksang
nais ipabatid ng babasahing sanaysay.

7. Gabay na Tanong
a.Isalaysay ang nilalaman ng videong
napanood.
b.Magbigay ng reaksiyon hinggil sa nilalaman
ng video.
c. Sumasang-ayon ka ba sa naging opinyon ng
gumawa ng video? Ipaliwanag.

8. Ano nga ba ang Sanaysay?
• Ito ay isang anyo ng paglalahad na kung minsan
ay may layuning makakuha ng ano mang
pagbabago, bagaman maaaring makalibang
din.
• Ang pangunahing katangian ng sanaysay ay ang
pagkakasarili nito ng may-akda. Dapat ipahayag
ng kumatha ang sarili niyang pangmalas, ang
kaniyang pagkukuro at damdamin.

9. Anong pananaw/ kaisipan ang nakapaloob?
• At ngayon, sinasabi ko na hayaan mong ipakita ko ang isang
anyo kung gaano dapat mabatid o hindi mabatid ang tungkol
sa ating kalikasan. Pagmasdan! May mga taong naninirahan
sa yungib na may bukas na bunganga patungo sa liwanag na
umaabot sa kabuuan nito. Sila’y naroroon mula pagkabata,
at ang kanilang mga binti at leeg ay nakakadena kung kaya’t
hindi sila makagalaw, ito’y hadlang sa pagkilos pati ng
kanilang mga ulo .
Saang bahagi ito matatagpuan?

10. Anong pananaw/ kaisipan ang nakapaloob?
• “Mas mabuting maging mahirap na alipin ng
dukhang panginoon.” At matututuhang tiisin
ang mga bagay kaysa isaisip ang kanilang
ginagawa at mamuhay katulad ng kanilang
gawi?
Saang bahagi ito matatagpuan?

11. Anong pananaw/ kaisipan ang nakapaloob?
• Ito ang kabuuan ng alegorya, ang sabi ko; maaari
mong dagdagan mahal kong Glaucon sa mga dating
katuwiran. Ang bilangguan ay mundo ng paningin,
ang ilaw ng apoy ay ang araw. Hindi mo ako
mamamali kung pagpapakahulugan mo na ang
paglalakbay papataas ay maging pag-ahon ng
kaluluwa patungo sa intelektuwal na mundo batay sa
mahina kong paniniwala.
Saang bahagi ito matatagpuan?

12. Anong pananaw/ kaisipan ang nakapaloob?
• Ito ang kabuuan ng alegorya, ang sabi ko; maaari
mong dagdagan mahal kong Glaucon sa mga dating
katuwiran. Ang bilangguan ay mundo ng paningin,
ang ilaw ng apoy ay ang araw. Hindi mo ako
mamamali kung pagpapakahulugan mo na ang
paglalakbay papataas ay maging pag-ahon ng
kaluluwa patungo sa intelektuwal na mundo batay sa
mahina kong paniniwala.
Saang bahagi ito matatagpuan?

13. Sa aking pananaw, ______________________
Sa kabilang dako _________________________

14. Ang konsepto ng SANAYSAY ay isang akda na
nasa anyong tuluyan tungkol sa mga bagay-
bagay na maaaring kapulutan ng mga
impormasyon upang makatulong na
makabuo ng sariling pananaw.

15. Tatlong (3) Bahagi o Balangkas ng Sanaysay
PANIMULA – Sa bahaging ito inilalahad ang
pangunahing kaisipan o pananaw ng may akda at kung
bakit mahalaga ang paksang tinatalakay.
GITNA o KATAWAN – Inilalahad sa bahaging ito ang iba
pang karagdagang kaisipan o pananaw kaugnay ng
tinalakay na paksa upang patunayan o suportahan ang
inilahad na pangunahing kaisipan.
WAKAS - Nakapaloob sa bahaging ito ang kabuuan ng
sanaysay, ang pangkalahatang palagay o pasya
tungkol sa paksa batay sa mga katibayan at mga
katuwirang inisa-isa sa bahaging gitna.

16. SANGKAP NG SANAYSAY
• Tema at Nilalaman
• Anyo at Estruktura
a. Panimula
b. Katawan
c. Wakas
• Kaisipan
• Wika at Estilo
• Larawan ng Buhay
• Damdamin
• Himig

17. TEMA AT NILALAMAN
• Anuman ang nilalaman ng isang sanaysay ay itinuturing na
paksa dahil sa layunin sa pagkakasulat nito at kaisipang
ibinahagi. Inaasahang may kaisahan ang tono, pagkabuo at
pagpapakahulugan. Dapat na sa bawat bahagi ay
naaaninag ang nabubuong tema.
Halimbawa:
Dito sa Pilipinas ang asawang babae ang siyang naghahawak
ng susi. Ang lahat ng kinikita ng asawa ay ibinibigay sa kanya
upang ingatan at gugulis sa wastong paraan.

18. ANYO AT ESTRUKTURA
• Ang anyo at estruktura ng sanaysay ay isang mahalagang
sangkap sapagkat nakaaapekto ito sa pagkaunawa ng mga
mambabasa, ang maayos na pagkakasunud-sunod ng ideya
o pangyayari ay makatutulong sa mambabasa sa pag-
unawa sa sanaysay.
Halimbawa:
PANIMULA
Sadyang mahirap ang buhay ngayon. Kung hindi ka
marunong gumawa ng paraan para mabuhay, mamamatay kang
nakadilat ang iyong mga mata.

19. ANYO AT ESTRUKTURA
KATAWAN
Ngayong bata ka pa dapat ay mulat ka sa nagaganap
sa kapaligiran mo. Masdan ang ilang pamilyang nakatira sa
ilalim ng tulay o gilid ng mga gusali. Kuntento na sila sa
paghingi o pasahod-sahod ng kamay, naglilimos sa mga
nagdaraan. Pero may magagawa ka pa upang hindi sila
maging pabigat sa lipunan. Ang isang mungkahi ay ang
pagbibigay ng kaalaman sa kanila kung paano tutuklasin ang
kanilang natatagong galing na maaaring maging puhunan nila
ng pagkakaroon ng munting negosyo.

20. ANYO AT ESTRUKTURA
WAKAS
“Ang bawat tao ay may
natatagong kakayahan na
dapat paunlarin.”

21. KAISIPAN
Nauukol ito sa iba’t ibang karunungan o
disiplina, pilosopiya at paniniwala ng may
akda ngunit walang layon na ipaangking ito
sa mambabasa.
Halimbawa:
Wakas – “Ang bawat tao ay may natatagong
kakayahan na dapat paunlarin.”

22. WIKA AT ESTILO
Ang uri at antas ng wika at istilo ng pagkakagamit
nito ay nakaapekto rin sa pag-unawa ng
mambabasa, higit na mabuting gumamit ng
simple, natural at matapat na mga pahayag.
Halimbawa:
Sadyang mahirap ang buhay ngayon.
Paggamit ng mga simple o payak na salita sa sanaysay na impormal o di
maanyo samantalang sa pormal o maanyo ay ang paggamit ng piling mga salita.

23. LARAWAN NG BUHAY
Nailalarawan ang buhay sa isang makatotohanang
salaysay, masining na paglalahad gumagamit ng
sariling himig ang may akda.
Halimbawa:
Masdan ang ilang pamilyang nakatira sa ilalim ng tulay
o gilid ng mga gusali. Kuntento na sila sa paghingi o
pasahod-sahod ng kamay, naglilimos sa mga
nagdaraan.

24. DAMDAMIN
Naipapahayag ng isang magaling na may
akda ang kanyang damdamin nang may
kaangkupan at kawastuhan sa paraang
may kalawakan at kaganapan.

25. HIMIG
Nagpapahiwatig ng kulay o kalikasan ng
damdamin. Maaaring masaya, malungkot,
mapanudyo at iba pa.

26. MGA GRIYEGONG PILOSOPO
Ang mga Tagapagtatag ng
Kanluraning Kaisipan at
Kaalaman

27. ANG ANGKAN NG PAGTUTURO

28. PLATO

29. Platonic Love o Teorya ng mga Ideya
Ayon kay Plato, ang mga imahe ng
mga bagay na ating nakikita sa
mundo ay pawang mga anino
lamang ng katotohanan. Ang tunay
na pag-iral ay nasa ‘Mundo ng mga
Ideya.’

30. Ano ang ALEGORYA?
• isang kwento kung saan ang mga tauhan, tagpuan at kilos ay
nagpapakahulugan ng higit pa sa literal nitong kahulugan. Ito ay
maaaring magpahayag ng ideyang abstract, mabubuting kaugalian, at
tauhan o pangyayaring makasaysayan, panrelihiyon at panlipunan
• Ang alegorya ay dapat basahin sa dalawang pamamamaraan: literal
at simboliko o masagisag. Ang alegorya ay nilikha upang magturo ng
mabuting asal o magbigay komento tungkol sa kabutihan o kasamaan
• Ang mga tauhan, tagpuan, pangyayari atb. sa isang alegorya at may
mahalagang sinasagisag. Narito ang ilang mahahalagang
impormasyon buhat sa Banal na Aklat.

31. Ano ang ALEGORYA?
• Tauhan
Ligaw na tupa – napahamak o napariwarang tao
Alibughang anak – anak na nagbigay ng hinanakit sa magulang
• Tagpuan
Golgota – kadalasang sumasagisag sa paghihirap o kamatayan
Bundok – pakikipagtagpo sa Diyos (Sampung Utos)
Disyerto – pagkauhaw sa Diyos, tukso (Ang Pagtukso kay Jesus ni
Satanas
• Bagay
Krus – pasyon at pagkamatay ni Jesus
Prutas – tukso o panlilinlang (kay Eba)
• Pangyayari
Kasalan – isang paanyaya sa kaharian ng Diyos

32. Mga Layunin ng Alegorya ng Yungib
• Makilala ang Kaibhan ng Anyo o Itsura sa Realidad
1. May posibilidad na magkaroon ng maling pag-unawa sa mga bagay na nakikita, naririnig, nararamdaman
etc.
• Maliwanagan
1. mga anino patungo sa realidad
2. pagkasangkot ng sakit at kalituhan
3. sa pakiramdam na hindi ka kabilang sa lahat
4. Paroroonang paglalakbay
5. Pinauunlad ka subalit ikaw ay nagiging kakaiba “nerd”
6. Binigbigyan ka ng malamyang pangkaisipan
• Ipakilala ang Teorya ng mga Ideya
1. Ang alegorya ng nagbibigay ng mga pagkakatulad mula anino hanggang sa pisikal na kaanyuan, mula sa
pisikal na kaanyuan patungo sa mga Ideya

36. • Alegorya ng Yungib – (Pigurang Luwad)

38. Tanong:
1. Ano ang pangunahing paksa ng napanood na
dokumentaryo?
2. Ano-ano ang mga pantulong na mga idea sa
napanood na impormasyon sa dokumentaryo?
3. Ano ang iyong reaksiyon sa napanood mong
dokumentaryo tungkol sa mga “Pinoy Frontliners”?
Bumuo ng maikling sanaysay.

39. Asaynment
•Paunang Pagtataya, pah. 2-3
•Gawain 3: Pagsusuri sa Sanaysay,
pah. 8
•Gawain 4: Pag-unawa sa Akda, pah. 9

40. Aralin 1.2
Wika at Gramatika:
Mga Pahayag sa Pagbibigay Pananaw

42. Sagutan
•Gawain 1: Ekpresyon Ko,
Salungguhitan Mo!, pahina 14-15.
•Isulat lamang ang sagot sa notbuk.

44. 1. Ano ang pangunahing kaisipan ng binasang
sanaysay?
2. Isa-isahin ang pagkakaiba ng ningning at liwanag
ayon sa sanaysay.
3. Tukuyin ang mga pangyayaring binanggit ng may-
akda tungkol sa kalagayang palipunan noong
panahong naisulat ito.
4. Batay sa sanaysay, ano ang layunin ni Jacinto sa
pagsulat nito?
5. Sa sanaysay na nabasa, magbigay ng
tigdadalawang bahaging nagpapatunay na ito’y
nagpapahayag ng opinyon o katotohanan?

45. Sagutin
•Gawain 4: Share-It Mo Naman, pah.
19
•Gawain 5: Ako, Ang Wika at
Gramatika, pah. 20
•Pangwakas na Pagtataya, pah. 21-22

46. Written Task
• Gawain 5: Larawan ng Buhay
Panuto: Mula sa natutuhang kaalaman hinggil
sa sanaysay, sumulat ng maikling salaysay
tungkol sa larawan ng yungib sa ibaba at iugnay
ito sa mga isyung panlipunan. Isulat sa
sagutang papel ang sagot. , p. 12

47. Performance Task
• Gawain 6: GRASPS ,
• Panuto: Ikaw ay sasali sa isasagawang Photo-
essay exhibit ng inyong paaralan. Gumupit o
humanap ng larawan ng napapanahong isyung
pandaigdig at idikit ito sa isang coupon bond.
Pagkatapos, sumulat ng maikling sanaysay
kaugnay sa larawan gamit ang mga pahayag o
ekspresiyon sa pagbibigay ng pananaw. p.20