1. Анхдагч ба хоёрдогч
баримтууд
Бэлтгэсэн:Ш.Нарангарав

2. Анхдагч баримт бичиг гэдэг нь мэдээллийг
хамгийн эхний хэлбэрээр нь хадгалан дахин
боловсруулалт хийгдээгүй байгаа хэлбэрийг
нь хэлдэг. Харин анхдагч баримтанд
агуулагдсан мэдээллийг цэгцэлж
хэрэглэгчдийг ашиглахад нь дөхөм
болохуйцаар нэгтгэвэл энэ нь хоѐрдогч
баримт бичиг болдог.

3.  Мэдээллийн боловсруулалтын дүнд үүссэн
хоѐрдогч мэдээлэл нь хэрэглэгчид
мэдээллийн урсгалаас шаардлагатай
баримтаа хайн олох анхдагч баримтаа үзэх
шаардлагатай эсэхээ шийдэхэд хангалттай
байхаар бэлтгэгдэх ѐстой. Иймээс
хоѐрдогч баримтанд анхдагч баримтанд
тусгагдсан мэдээ баримтын тухай төдийгүй
анхдагч баримтын өөрийн тухай мэдээг
тусгадаг онцлогтой.

4. Иймээс хоѐрдогч баримтад анхдагч
баримтын агуулга хэлбэрийг аль
болохоор бүрэн тусгасан байх ѐстой.
Хоѐрдогч мэдээлэл нь шинжлэх ухааны
салбарт гарсан шинэхэн ололтууудын
тухай мэдээг хэрэглэгчдэд хүргэх ,
хэлний болон бусад бэрхшээлийг
давахад дөхөм үзүүлэх зорилготой.
Мэдээллийн боловсруулалтыг хийхдээ
тоо, агуулга, чанрын талаас нь үнэлж
үздэг.

5.  Тооны талаасаа системд орж байгаа баримтын
урсгалын хэмжээг тодорхойлохоос гадна аливаа
салбар шинжлэх ухааны судалгааны чиглэл,
хөгжлийн явц, далайцийн талаар ерөнхий ойлголт
авч чаддагаараа ач холбогдолтой. Агуулгын талаас
хийх боловсруулалт нь хэд хэдэн төрөлд хуваагддаг.
Агуулгын боловсруулалт
Номзүйн Тойм
Анатаци Реферат Орчуулах
тодорхойлолт боловсруулах

6. Тухайн баримтанд агуулгын
боловсруулалт хийсний дүнд судлагдаж
буй асуудалд холбогдох шаардлагатай
мэдээ тоо баримтыг нэгтгэн илэрхийлдэг.
Агуулгын боловсруулалтын дүнд
хоѐрдогч мэдээллийн төрлүүд анатаци,
реферат, тойм, орчуулга бий болдог.
Үүгээрээ агуулгын боловсруулалт асар
их ач холбогдолтой.

7.  Чанарын боловсруулалт бол анхдагч
баримтанд агуулагдсан мэдээллийн
шинэлэг тал, үнэн зөв байдлыг тогтооход
мөн ач холбогдлыг нь илэрхийлэхэд
чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Хоѐрдогч
мэдээлэл нь анхдагч баримтанд
агуулагдсан мэдээллийг хураангуйлан
нэгтгэж тэдгээрийг орлож чадахуйц
байхаас гадна судлагааны гол үндсэн
зүйлийн тухай мэдээг заавал тусгасан
байна.

8.  Нийтлэгддэг баримтууд болох ном, товхимол,
лавлахууд, тогтмол хэвлэл зэрэг нь анхдагч
баримтанд, нийтлэгддэггүй баримтааас
номзүйн картууд, картын сан, номзүйн
бүртгэлүүд, номзүйн тойм зэрэг нь хоѐрдогч
баримтанд хамаарагддаг. Хоѐрдогч
баримтуудыг системчлэн багтааж шинжлэх
ухааын мэдээллийг түгээхэд зориулагдсан
хэвлэлийн бүтээгдэхүүн, нийгмийн хэрэглээнд
зориулан бүтээсэн материаллаг зүйл бол
мэдээллийн хэрэгцээ юм.

9.  Мэдээллийн хэрэгцээ нь номзүйн тойм,
реферат, тойм хэвлэлүүдээс бүрдсэн
систем мэдээлэл. Мэдээлийн
хэрэгцээнүүдийн нийтлэг гол зорилт нь
өөрийн ба гадаад орнууудын шинжлэх
ухаан техникийн үйлдвэрлэлийг шинэхэн
ололтын тухай мэдээг хэрэглэгчдэд
богино хугацааны дотор хуучраагүй ач
холбогдлоо алдаагүй байхад нь хүргэх
явдал юм.

10. Анхаарал тавьсанд
баярлалаа