A chegada do inverno serve como disculpa para que Roque nos ensine as especies de animais hibernantes de Galiza, con mapas de distribución.

1. Animais que
hibernan
MonDaporta

2. Xa o sol non quece o que antes,

3. polas noites xa fai fresco.

4. Xa se vai acabar o saír… Xa temos aquí o inverno.

5. Nos climas temperados, con grandes variacións de temperatura entre o verán e o
inverno, os animais e as plantas teñen adaptacións para poderen sobrevivir
cando as circunstancias lle son adversas: uns completan o ciclo vital no período
favorable e pasan o inverno en forma de ovo ou de semente, algúns resisten,
moitos, maiormente aves, fan longos desplazamentos migratorios e uns poucos
hibernan (entran nun período letárxico para aforrar enerxía).
Nese estado de quietude (a hibernación), que se pode manter durante días,
semanas ou meses, redúceselle o metabolismo a niveis moi baixos e descendelle
a temperatura corporal, a frecuencia respiratoria e a actividade cerebral; co que
consumen moi pouca enerxía e conseguen superar o período de adversidade, e
sobrevivir, grazas ás reservas almacenadas no período de actividade.
Leirón rilón
hibernando

6. E Roque quixo saber antes de recollerse a invernar
que outros bechos da súa contorna tamén o fan.

7. E investigando soupo que arredor da súa casa
son máis de medio cento os que no inverno descansan.

8. Os seus parentes todos, o ourizo cacho, os leiróns,
os lagartos, escánceres, a osga, as cóbregas o cobregón,
as víboras, os sapoconchos e varias rans e sapos
métense nos seus agochos para pasar os tempos malos.

9. Morcego grande de ferradura (Rhinolophus ferrumequinum). Mide de 56 a 71
mm, máis outros 30 a 40 mm de rabo, e pesa entre 14,5 e 31,5 gr. Atópase
amplamente distribuído por toda Galicia. Hiberna de novembro a marzo.

10. Morcego pequeno de
ferradura (Rhinolophus
hipposideros). Mide uns 45
mm, máis outros 23 a 33
mm de rabo, e pesa entre
4,2 e 9 gr. Atópase
amplamente distribuído
por toda Galicia.

11. Morcego mediterráneo de ferradura ( Rhinolophus euryale). Mide entre 40 e
58 mm, máis outros 22 a 30 mm de rabo, e pesa de 10 a 18 gr. Escaso.

12. Morcego de bigotes (Myotis mystacina). Mide entre 35 e 50 mm máis outros 30
a 43 mm de rabo, e pesa de 4 a 10 gr. Moi raro.

13. Morcego de orellas fendidas
(Myotis emarginata). Mide
entre 41 e 53 mm, máis outros
38 a 46 mm de rabo, e pesa
de 7 a 15 gr. Moi raro.

14. Morcego de Natterer (Myotis nattereri). Mide de 42 a 50 mm, máis outros 32 a
47 mm de rabo, peso 5 a 12 gr. Raro.

15. Morcego de Bechestein (Myotis bechsteinii). Mide de 45 a 55 mm, máis outros
34 a 45 mm de rabo, e pesa entre 7 e 14 gr. Moi raro.

16. Morcego rateiro grande (Myotis myotis). Mide de 67 a 80mm, máis outros 45 a
60 mm de rabo, e pesa de 18 a 45 gr. Distribución irregular.

17. Morcego rateiro mediano (Myotis blythii). Mide de 59 a 74 mm, máis outros 46
a 60 mm de rabo, e pesa de 15 a 29,5 gr. Moi raro.

18. Morcego das ribeiras (Myotis daubentonii). Mide de 41 a 55 mm, máis outros 30
a 44 mm de rabo, e pesa de 6,5 a 15 gr. Escaso.

19. Morcego común (Pipistrellus pipistrellus). Mide de 33 a 52 mm, máis outros 23 a
36 mm de rabo, e pesa de 3,5 a 8 gr. Común.
É o máis pequeno dos morcegos galegos.

20. Morcego do monte (Hypsugo savii). Mide de 40 a 54 mm, máis outros 31 a 43
mm de rabo, e pesa de 5 a 10 gr. Moi raro.

21. Morcego rubio (Nyctalus noctula). Mide de 60 a 82 mm ,máis outros 41 a 60 mm
de rabo, e pesa de 15 a 40 gr,. Moi raro.

22. Morcego das hortas (Eptesicus serotinus). Mide de 62 a 82 mm, máis outros 46 a
57 mm de rabo, e pesa de 14 a 35 gr. Distribución irregular.

23. Morcego das fragas (Barbastella barbastellus). Mide de 44 a 58 mm, máis
outros 38 a 54 mm de rabo, e pesa de 5,6 a 13,5 gr. Raro en Galicia.

24. Morcego orelludo común (Plecotus auritus). Mide de 41 a 53 mm, máis outros
34 a 55 mm de rabo, e pesa de 4,6 a 12 gr. Escaso en Galicia

25. Morcego orelludo meridional ( Plecotus austriacus). Mide de 39 a 58mm, máis
outros 37 a 55 mm de rabo, e pesa de 5 a 15 gr. Moi raro en Galicia.

26. Morcego das covas (Miniopterus schreibersii). Mide de 50 a 62 mm, máis
outros 56 a 64 mm de rabo, e pesa de 8 a 20,8 gr. Escaso en Galicia

27. Morcego rabudo (Tadarida teniotis). Mide de 81 a 92 mm, máis outros 44 a 57
mm de rabo, e pesa de 22 a 54 gr. Escaso en Galicia

28. Ourizo cacho (Erinaceus europaeus). Mide ata 30 cm de lonxitude, máis entre
2 e 4 cm de rabo, e pesa arredor de 1 kg. Os machos son algo máis grandes e
máis pesados que as femias. Común, aínda que en descenso. Durante a
hibernación, de outubro a marzo, perden a metade do seu peso.

29. Leirón rilón (Myoxus glis). Mide entre 14 e 19 cm, máis 11 a 13 cm de rabo, e
pesa entre 120 e 150 gr. É o máis grande dos leiróns. Escaso e irregularmente
distribuído, hiberna de outubro a abril.

30. Leirón careto (Eliomys quercinus). Mide entre 12 e 17 cm, máis entre 9 e 13,5 cm
de rabo, e pesan entre 50 e 150 gr. Acadan o peso máis alto antes de hibernar.
Amplamente distribuído en zonas arboradas. Hiberna de outubro a marzo.

31. Lagarto das silveiras
(Lacerta schreiberi). Pode
medir ata 36 cm, dos que
2/3 son de rabo. Común e
amplamente distribuído.
Hiberna de outubro a
marzo.

32. Lagarto arnal, lagarto
arnau (Timón lepida).
Pode medir máis de
60 cm, aínda que
poucas veces pasa
dos 45, dos que máis
da metade son de
rabo.Ben distribuído.
Máis abundante na
metade sur da costa.
Hiberna de outubro a
marzo.

33. Lagarta da serra (Iberolacerta monticola). Pode superar os 20 cm, máis da
metade pertencen ao rabo, e pesar de 6 a 10 gr. Escasa. Hiberna de outubro a
abril.

34. Lagarta galega (Podarcis bocagei). Pode medir ata 20 cm, un pouco máis da
metade son de rabo. Endémica do noroeste da Península Ibérica. Común.
Hiberna de outubro a marzo.

35. Lagara dos penedos (Podarcis hispanicus). Mide ata 20 cm, a medida do
rabo dobla a medida do corpo. Común na metade sur e máis escasa cara ao
norte. Hiberna de outubro a abril

36. Lagarta dos muros (Podarcis muralis). Mide ata 20 cm, a medida do rabo dobla á
medida do corpo. Rara e de distribución moi limitada.

37. Lagarta das brañas (Zootoca vivipara). Pode medir ata 30 cm, o corpo non
chega a 12cm. Rara.

38. Lagarta rabuda (Psammodromus algirus). O corpo pode medir ata 7,5 cm e o
rabo tres veces máis, ata 23 cm. Escasa, só presente na metade sur. Hiberna
de novembro a febreiro.

39. Lagarta cinsenta (Psammodromus hispanicus). Mide uns 15 cm, dos que de 8 a
10 son de rabo. Escasa e de distribución limitada. Hiberna de outubro a marzo.

40. Osga, salmantesa (Tarentola mauritanica). Mide de 15 a 19 cm, a metade
son de rabo. Rara e limitada a puntos moi concretos.

41. Esgonzo ibérico (Chalcides bedriagai). Pode medir ata 16 cm, a metade son de
rabo. As femias son algo máis grandes.. pode pesar entre 4 e 9,5 gr. É inofensivo.
Escaso e disperso. Hiberna de outubro a marzo.

42. Esgonzo común (Chalcides striatus). Mide entre 30 e 40 cm, algo máis da metade
correspónde ao rabo. É inofensivo. Común e abundante nas áreas costeiras.
Hiberna de outubro a marzo.

43. Escancer (Anguis fragilis). É un lagarto sen patas. Os machos miden de 30 a 40
cm e as femias poden chegar a 50 cm. É un animal inofensivo. Abundante e ben
distribuído. É un animal moi lonxevo. Hiberna de outubro a marzo.

44. Escancer cego (Blanus cinereus). Poden acadar 25 cm, os machos son os máis
grandes. É inofensivo. Moi raro.

45. Cobra lagarteira (Coronella austriaca). Mide entre 60 e 75 cm. É inofensiva. Máis
abundante na metade norte. Hiberna de outubro a marzo.

46. Cobra lagarteira
meridional
(Coronella
girondica). Pode
medir ata 65
cm, dos que 12
correspónden
ao rabo. É
inofensiva.
Común. Hiberna
de outubro a
febreiro.

47. Serpe riscada (Rhinechis scalaris). Pode medir ata 157 cm. As femias son algo
máis grandes que os machos. Escasa. hiberna de outubro a marzo.

48. Cobregón ou culebrón (Malpolon monspessulanus). Pode superar os 2 m. As
femias son máis grandes. Ten veneno, pero os dentes que o inxectan están postos
moi atrás na boca e non morde con eles polo que non é perigosa para as persoas.
Frecuente. Hiberna de outubro a marzo.

49. Cobra viperina
o cobra de auga
(Natrix maura).
Pode medir ata
80 cm, aínda
que poucas
veces pasa dos
50 cm. Non é
venenosa.
Común e
abundante.
Hiberna de
outubro a
marzo.

50. Cobra de colar (Natrix natrix). Pode medir ata 120 cm. Non é venenosa.
Abundante e común. Hiberna de outubro a marzo.

51. Víbora fuciñuda
(Vipera latasti ou
Vipera latastei)
Pode medir ata 70
cm, aínda que
raramente chega a
eles. Inxecta
veneno coa súa
mordedura. Escasa

52. Víbora de Seoane (Vipera seoanei). Pode chegar a 70 cm de lonxitude, pero
non adoita pasar dos 50 a 60. Ten o rabo curto, non chega aos 10 cm.
Inxecta veneno coa súa mordedura. Común. Hiberna de outubro a marzo.

53. Sapoconcho común (Emys orbicularis). A cuncha pode medir entre 12 e 20
cm. Carnívoro. Moi escaso e só en puntos concretos. Hiberna de outubro a
abril.

54. Sapoconcho riscado (Mauremys leprosa). A cuncha pode medir entre 14 e 20
cm. Omnivoro. Cando son novos comen máis carne e cando medran comen máis
vexetais. Moi raro e de distribución moi limitada. Hiberna de outubro a abril.

55. Ra verde (Rana
perezi). Mide ata 7
cm ou máis.
Aparece por todas
partes. É o máis
común e
abundante dos
anfibios galegos.
Hiberna de
outubro a marzo.

56. Ra vermella (Rana temporaria). Mide de 3 a 6 cm. Vive nos prados e nos
bosques, só se achega a auga para criar. Pouco común.

57. Estroza (Hyla
arborea). Mide
entre 3 e 5 cm.
Vive na
vexetación en
zonas húmidas
con boa
cobertura,
preto de augas
de pouco
andar, lagoas e
encoros.
Común.

58. Sapo común, sapo
cunqueiro (Bufo bufo).
É o sapo máis grande,
con diferencias
importantes de
tamaño entre machos
e femias. Os machos
miden entre 6 e 8 cm e
as femias de 9 a 12 cm.
Vive en prados, hortas,
bosques e lugares con
boa cobertura vexetal.
Común.

59. E tamén dormen arreo metidos nos seus niños,
para fuxiren do frío, os teixugos e os esquíos.

60. Teixugo (Meles meles). Mide entre 67 e 80 cm de longo, máis 13 a 18 cm de
rabo, e pesa entre 11 e 13 kg. Algúns exemplares poden chegar a pesar 15 kg.
Ben distribuído pero escaso.

61. Esquío (Sciurus vulgaris). Mide entre 20 E 30 cm, máis entre 15 e 25 cm de rabo,
e pesa de 250 a 340 gr. Común, case abondosa. Non entra en hibernación aínda
que ten longos períodos de repouso e adormecemento no inverno.

62. Tamén pasan o inverno agochados moitos bechiños pequenos:
xoaniñas, abellas, bolboretas, grilos, chinches, escaravellos…

63. E con todo o aprendido xa marchou contento

64. As imaxes foron collidas da internet. Agradézolle aos autores a súa
dispoñibilidade e agardo que saiban disculpar o uso que fixen delas.
Mon Daporta
a durmir todo o inverno e a agardar o bo tempo