KURSUS: PEMBELAJARAN BERASASKAN ELEKTRONIK DAN WEB (Electronic and Web-based Learning) KPT6044

1. Pembelajaran Berasaskan Elektronik Dan Web (KPT 6044)
KESEDARAN, PENILAIAN & PENERIMAAN E-PEMBELAJARAN DALAM
KALANGAN AHLI AKADEMIK
Oleh: Rubiah Omar & Jamilah Hj Ahmad
PENDAHULUAN
Menurut Rosmah, Rasidah, Nor Liza, dan Rohayu (2001), e-pembelajaran ini
membolehkan pembelajaran tercanggih dilaksanakan dan membolehkan pencapaian ke atas
lebih ramai pelajar tanpa mengira jarakjauh di samping membolehkan pembelajaran
berlangsung secara berterusan. Oleh sebab e-pembelajaran ini ialah sistem pembelajaran yang
menggunakan internet sebagai saluran atau teknologi portal yang menggabungkan sistem data
dengan sistem maklumat yang lain, (Hartley, 2000) maka ia berupaya menyampaikan teori,
metodologi dan amalan yang telah diterbitkan kepada audien yang lebih besar dan menarik.
Menurut Learnframe (2001) juga, penggunaan media-media ini kebiasaannya
mengandungi teks, animasi, grafik, audio dan video yang menarik di samping menyediakan
kemudahan untuk perbincangan menerusi talian dan bantuan profesional isi pelajaran secara
dalam talian.E-pembelajaran ini juga ditakrifkan sebagai pendekatan pembelajaran yang
mana pendidikan, latihan dan maklumat yang berstruktur disepadukan dan disampaikan oleh
komputer melalui internet khususnya web, atau dari cakera keras, CD ROM, storan mudah
alih berkeupayaan tinggi atau melalui sistem jaringan organisasi (Jamaludin Mohaiadin,
2000).
Di Malaysia, e-pembelajaran merupakan teknologi yang asas. Impak danpenerimaan
oleh masyarakat contohnya di Institut Pengajian Tinggi (IPT) masihlagi diragui.Tahap
perlaksanaan e-pembelajaran pada masa ini belum lagimencapai matlamat yang
diharapkan.Ahli akademik berperanan mengubah mindapelajar daripada pasif kepada aktif
terutama dengan penggunaan teknologiInternet melalui talian yang boleh didapati di dalam
kampus.Kemudahan inimembolehkan e-pembelajaran disampaikan dalam pelbagai jenis
penyelesaian.
Oleh hal demikian, kajian tentang Kesedaran, Penilaian & Penerimaan E-
Pembelajaran Dalam Kalangan Ahli Akademikdijalankan di Universiti Sains Malaysia bagi
meninjau sejauhmanakah kesediaan ahli akademik menerima e-pembelajaran dalam
aktivitipengajaran mereka dan apakah faktor yang menjadi penyebab penerimaan
ataupenolakan kepada kaedah ini.
1|Page

2. Pembelajaran Berasaskan Elektronik Dan Web (KPT 6044)
PERSOALAN
1. Sejauh mana kesedaran terhadap konsep e-pembelajaran dalam sistem pengajaran
danpembelajaran?
2. Bagaimanakah penilaian terhadap hubungan yang signifikan antara kefahaman terhadap
e-pembelajarandengan kesediaan pembelajaran arahan kendiri dalam kalangan ahli
akademik?
3. Bagaimanakah penerimaan penggunaan e-pembelajaran dalam membantu
prosespembelajaran dan pengajaran?
KAEDAH
Kaedah yang digunakan dalam kajian ini ialah berbentuk tinjauan deskriptif.Sejumlah
165 borang soal selidik telah diedarkan kepada ahli akademik di 15pusat pengajian Universiti
Sains Malaysia. Sebanyak 119 borang soal selidik telah berjaya dikumpulkan
mengikut pusat pengajian. Analisis kuantitatif menggunakan program SPSS(Statistical
package for social sciences) perisian SPSS versi 14.0 digunakandalam kajian ini. Data yang
diperoleh ditukar kepada kod-kod tertentu yang akanmewakili pemboleh ubah sepertimana
terdapat dalam soal selidik. Datakemudiannya dianalisis menggunakan kaedah analisis
deskriptif seperti frekuensi,peratusan, min, sisihan piawai dan kaedah analisis inferensi
seperti Ujian-t danAnova.
DAPATAN KAJIAN
Kesedaran Terhadap Konsep e-Pembelajaran Dalam Sistem Pengajaran Dan Pembelajaran
Rubiah Omar & Jamilah Hj Ahmad (2005), terdapat 5 konsep e-pembelajaran yang
diketengahkan dalam soal selidik iaitu:
i. e-pembelajaran sebagai satu kaedah pembelajaran baru khususuntuk para
pelajar.
ii. e-pembelajaran merupakan salah satu usaha sejajar denganperkembangan ICT.
iii. e-pembelajaran memerlukan komitmenyang lebih dalam pengajaran dan
pembelajaran.
iv. e-pembelajaran dikendalikan menerusi komputer dan Internet
v. e-pembelajaranmembolehkanpembelajaran dilaksanakan dengan lebih mudah,
tanpa batasan jarak dan lebihramai pelajar.
2|Page

3. Pembelajaran Berasaskan Elektronik Dan Web (KPT 6044)
Kajian mendapati tahap kefahaman responden pada konsep kedua iaitu e-
pembelajaran merupakan salah satu usaha sejajar dengan perkembangan ICT adalah
tertinggi.Peratusan yang tinggi ini menunjukkan ahli akademik sedar tentang konsep e-
pembelajaranyang mana ICT dimajukan sebagai alat utama bagi membolehkanahli akademik
melibatkan pelajar dalam pelbagai aktiviti pembelajaran di dalamkuliah.Kebanyakan IPT di
Malaysia mengambil berat tentang kepentingan ICTbagi memastikan ahli akademik dan
pelajar dapat bersatu secara produktif dalampersekitaran pendidikan yang baru.
Namun, kajian menunjukkan majoriti responden tidak bersetuju dengan konsep e-
pembelajaran yang ketiga iaitu e-pembelajaran memerlukan komitmen yang lebih dalam
pengajaran dan pembelajaran.Hal ini berlaku mungkindisebabkan ahli akademik masih ragu-
ragu untuk menerima e-pembelajaran dengansepenuhnya walaupun ahli akademik sudah
didedahkan dengan maklumat tentange-pembelajaran. Selain itu, ahli akademik mungkin
menghadapi masalah lain sepertitidak mendapat maklumat yang cukup, tidak disediakan
fasiliti yang baik dankurang berpengetahuan untuk menggunakan sistem e-pembelajaran.
Disebabkanmasalah-masalah berikut, responden berpendapat sekiranya ahli
akademikmemberikan komitmen yang lebih akan merugikan masa dan tenaga.
Secara keseluruhannya, hasil dapatan mendapati bahawa tahap kefahaman responden
terhadap kelima-lima konsep e-pembelajaran adalah tinggi.Hal ini membuktikan majoriti ahli
akademik USM sedar terhadap konsepe-pembelajaran dalam sistem pengajaran dan
pembelajaran mereka.Program Portal e-pembelajaran PPPJJ USM antara aplikasi yang
membuatkan ahli akademik sedar terhadap konsep ini.
Penilaian Terhadap Hubungan Yang Signifikan Antara Kefahaman Terhadap e-
Pembelajaran Dengan Kesediaan Pembelajaran Arahan Kendiri Dalam Kalangan Ahli
Akademik
Rubiah Omar & Jamilah Hj Ahmad (2005), hasil kajian menunjukkan ahli akademik
di USM mampu merancang strategi dan kaedah pembelajaran mereka secara bersendirian dan
pada masa yang samaselesa dalam persekitaran pembelajaran berstruktur mengikut pilihan
mereka. Iadisebabkan oleh taraf pendidikan dan kerjaya sebagai seorang ahli akademikyang
menuntut mereka untuk bijak menentukan kaedah dan persekitaranpembelajaran agar ilmu
pengetahuan dapat disalurkan kepada pelajar.
3|Page

4. Pembelajaran Berasaskan Elektronik Dan Web (KPT 6044)
Selain itu, kedua-dua pemboleh ubah ini iaitu kefahamantentang e-pembelajaran dan
kesediaanpembelajaran kendiri mempunyai hubungan yang sederhana kerana terdapatnya
faktor-faktor lainyang turut menyumbang kepada tahap kefahaman responden.Antara faktor
yang boleh menyumbang kepadaperlaksanaan e-pembelajaran terutamanya faktor
mempunyai kemudahan komputerdan ia tidak hanya bergantung kepada kesediaan
pembelajaran arahan kendiri ahliakademik sahaja. Ahli akademik turut mempengaruhi dan
menggalakkan pelajarbermotivasi ketika pembelajaran, seharusnya mempunyai kesediaan
pembelajaranarahan kendiri yang tinggi untuk mencapai matlamat pembelajaran.
Penerimaan Penggunaan e-Pembelajaran Dalam Membantu Proses Pembelajaran Dan
Pengajaran
Rubiah Omar & Jamilah Hj Ahmad (2005) telah menyenaraikan empat tanggungjawab
yang perlu dilaksanakan oleh ahli akademik iaitu:
i. Menggunakan sepenuhnya kaedah e-pembelajaran di dalam kuliah
ii. Memuatnaikkan nota-nota kuliah ke laman web e-pembelajaran dari semasa ke
semasa
iii. Mengikuti latihan-latihan yang berkaitan dengane-pembelajaran di USM
iv. Menggalakkan para pelajar menggunakane-pembelajaran sebagai mekanisme
pembelajaran.
Hasil kajianmendapati majoriti responden bersetuju dengan
tanggungjawabmenggalakkan para pelajar menggunakan e-pembelajarandan tanggungjawab
menggunakan sepenuhnya kaedah e-pembelajaran di dalam kuliah. Hal ini membuktikan
bahawa ahli akademik USM telah menerima sisteme-pembelajaran dalam pengajaran
mereka.Malah, penglibatan terhadap perlaksanaansesuatu kaedah pembelajaran yang baru
seperti e-pembelajaran turut bergantungkepada individu itu sendiri yang mana ia merujuk
kepada insiatif dan motivasiindividu untuk belajar.Oleh hal yang demikian, pusat pengajian
melalui jabatan atau panel pengajian,bertanggungjawab menyediakan isi kandungan bahan
pembelajaran manakalapemantauan tentang perlaksanaan ini perlu dikawal selia dan sentiasa
dipantauoleh pengurusan akademik.
Bagi tanggungjawab memuatnaikkan nota-nota kuliah ke laman webe-pembelajaran
dari semasa ke semasa dan tanggungjawab mengikuti latihan-latihanyang berkaitan dengan
e-pembelajaran di USM, dapatan menunjukkanjumlah min berada pada tahap sederhana.Hal
inidisebabkan oleh ahli akademik berpendapat bahawa tanggungjawab yang perludilakukan
4|Page

5. Pembelajaran Berasaskan Elektronik Dan Web (KPT 6044)
merupakan satu tugas tambahan atau beban yang mengganggu rutinharian mereka
terutamanya dalam mengikuti latihan yang disediakan.
Selain itu, bagi faktor yang mempengaruhi perlaksanaan e-pembelajaranpula, dapatan
kajian menunjukkan bahawa penerimaan dalamkalangan ahli akademik terhadap penggunaan
e-pembelajaran dalam membantuproses pembelajaran dan pengajaran adalah positif. Dapatan
kajian menunjukkan bahawa faktor yang palingmempengaruhi perlaksanaan e-pembelajaran
berdasarkan jumlah respondensangat bersetuju paling tinggi adalah faktor mempunyai
kemudahan komputerperibadi.Hal ini membuktikan bahawa ahli akademik telah
disediakanalatan yang mencukupi untuk melaksanakan e-pembelajaran dan ini bukanmenjadi
alasan lagi bagi mereka untuk tidak melaksanakan e-pembelajaran.
Namun begitu, faktor mempunyai kemahiran dalam bidang ICT danperkomputeran
serta sering mengikuti kursus dan latihan mengenai ICT beradapada tahap
sederhana.Penerimaan sisteme-pembelajaran tidak memadai dengan hanya mempunyai
kemudahan komputerperibadi sahaja.Ahli akademik perlu mempunyai kemahiran dalam
bidang ICTdan perkomputeran serta perlu menghadiri kursus dan latihan mengenai
ICT.Inikerana konsep sistem e-pembelajaran ialah mengintegrasikan ICT dalam
sistempembelajaran.Perlaksanaan e-pembelajaran bukan hanya bergantung kepadaalat-alat
teknologi baru seperti komputer.Malah perlaksanaannya jugamemerlukan kemahiran dalam
bidang ICT. Proses e-pembelajaran lebih memberikesan yang positif sekiranya diaplikasikan
dalam bentuk latihan dalam talian. Inimenunjukkan kepentingan ahli akademik mengikuti
latihan dan meluangkan masamereka mempelajari bidang ICT jika mereka ingin maju dalam
era teknologi.
KESIMPULAN
Kesimpulannya, dapatan keseluruhan kajian yang diperoleh menunjukkanbahawa ahli
akademik di USM sudah mempunyai kesedaran yang positif terhadap e-pembelajaran dalam
sistem pengajaran dan pembelajaran walaupun masih ada sesetengah responden tidak
menyokong konsep-konsep e-pembelajaran yang dinyatakan.Dari segi penilaian ahli
akademik terhadap hubungan yang signifikan di antara kefahaman terhadap e-pembelajaran
dengan kesediaan pembelajaran arahan kendiri pula, didapati berada pada tahap sederhana.Ini
disebabkan terdapat faktor-faktor lain yang menyumbang kepada tahap kefahaman seperti
faktor mempunyai kemudahan komputer peribadi. Dari segi penerimaan pula,didapati ahli
akademik menerima secara positif penggunaan e-pembelajaran dalam membantu proses
pembelajaran dan pengajaran.
5|Page

6. Pembelajaran Berasaskan Elektronik Dan Web (KPT 6044)
6|Page