3. Hamiləlik normalda
270-280 gün davam
edən fizioloji prosesdir.
Hamiləliyin əlamətləri:
-Ürəkbulanma.Qusma
-Adət gecikməsi
-Yorğunluq
-Halsızlıq
-Çoxlu yatmaq istəyi
4. Mayalanma-spermatozoidlə yumurta hüceyrənin
birləşməsidir.Bəzən mayalanma zamanı bir neçə yumurta
hüceyrə mayalanır ki,bu zaman əkizlər yaranır.
Mayalanmış yumurta bölünərək çoxhüceyrəli rüşeymə çevrilir
və uşaqlığın selikli qişasına yapışır.Bununla da bətndaxili
inkişafın rüşeym dövrü başlanır.
5. Cift ikinci ayın sonunda
əmələ gəlir.Cift vasitəsilə döl
uşaqlığın selikli qişasına
möhkəm yapışır.Bununla da
bətndaxili inkişafın döl dövrü
başlanır.
Cift dölün
immunoloji,mübadilətənəffüs,qidalanma,ifrazat
funksiyalarını yerinə yetirir.
Ciftin dördüncü aydan
buraxdığı hormon hamiləlik
müddətində aybaşı tsiklinin
qarşısını almaqla dölün
uşaqlıqda 32 həftə qalmasını
təmin edir.
6. Embrional dövr
( 0-280 gün)
Mayalanmadan doğulanadək olan
dövr
Blastogenez
( 0-14 gün )
Bu dövrdə rüşeym
formalaşır,cift yaranmağa başlayır.
Embriogenez
( 15-70 gün )
Üzvlərin və bədənin
formalaşması gedir.Cift artıq yaranmış olur.
Fetogenez
( 71-280 gün )
Dölün inkişafı davam
edir,orqanlar formalaşır və nəhayət döl
doğulur.
7. Hamiləlik patologiyaları
əsasən endogen və
ekzogen amillərin
təsirindən əmələ gəlir.
Endogen amillər-irsi
anomaliyalar,abort
(düşük),infeksion və
qeyri –infeksion amillər
və s.
Ekzogen amillər-içki,
siqaret, narkotik
maddələr, mənfi
emosiyalar, xarici mühit
amilləri və s.
8. Hamilə qadin dar, narahat
paltar, dikdaban ayaqqabı
geyinməməlidir.
Rahat yatmalı, kəskin idman
hərəkəti etməməli ,lakin mütləq
hərəkətdə olmalı ,özünü çox
yormamalıdır.
Təmizliyinə,qidasına fikir
verməli xüsusilə 4-cü aydan
sonra çəkisinin artmamasına
çalışmalıdır.
Mənfi emosiyalardan qaçmalı,
narrrkotik və spirtli içkilərdən
istifadə etməməli ,çox isti və
çox soyuq havalarda uzun
müddət qalmamalıdır.
Dərmanları yalnız həkim
nəzarətilə qəbul etməlidir və
vaxtaşırı tibbi müayinədən
keçməlidir.
9. Uşaq doğulana yaxın adətən
uşaqlıqda başı aşağı vəziyyətdə
olur.Doğuşdan öncə uşaqlıq boynu
lazımınca genəlir, çanaq sümükləri
aralanır,döl qişası partlayır və
içindəki su uşaqlıq yolundan bayıra
axır.
Doğuş başlandıqda hipofiz vəzin
qana buraxdığı oksitosin
hormonunun təsirindən uşaqlıq
əzələləri güclü yığılır və döl uşaqlıq
boynuna, sonra isə uşaqlıq yoluna
itələnir.
Həkim uşağı tutur və göbək ciyəsini
kəsib bağlayır.Bununla da döl ilə ana
arasında əlaqə kəsilir.Uşağın qanında
karbon qazının artması uzunsov
beyindəki tənəffüs mərkəzini oyadır
və ilk tənəffüs aktı baş verir.
Doğuşdan 15-20 dəqiqə sonra cift
uşaqlıqdan qopur, göbək ciyəsinin və
döl qişasının qalıqları ilə birgə xaric
olunur.
10. Uşağın böyüməsi və inkişafı
Uşağın böyüməsi və
inkişafı
Yeni doğulma və çağa
dövrü
(ilk 4 həftə)
Südəmər
dövr
(1-12 ay)
Yasli və ya
Məktəbəqə- Məktəb dövilkin uşaqlıq
dər dövr
rü
dövrü
(3-6 yaş)
(6-17 yaş)
(1-3 yaş)
11. UNİCEF-in 2006-cı il
hesabatına əsasən
hər 1000 nəfər sağ
doğulan 1 yaşınadək
uşaqlar arasında
ölüm halları.
ABŞ
GÜRC
ÖZB
AZE
