bai luan van cong ty thang long

1. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Lêi më ®Çu
C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc cæ
phÇn ho¸ tõ th¸ng 6 n¨m 2000. TiÒn th©n lµ C«ng ty rîu - níc gi¶i kh¸t
Th¨ng Long. Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, s¶n phÈm chñ yÕu cña C«ng
ty lµ Vang hoa qu¶ c¸c lo¹i. S¶n phÈm Vang hoa qu¶ cña C«ng ty
kh«ng ngõng ®îc hoµn thiÖn vµ dÇn chøng tá ®îc vÞ thÕ cña m×nh
trong ngµnh s¶n xuÊt Vang. Tuy nhiªn, ®Æc trng c¬ b¶n cña lo¹i s¶n
phÈm trªn lµ tÝnh mïa vô cao. DÉn ®Õn t×nh tr¹ng n¨ng lùc s¶n xuÊt
d thõa trong nh÷ng thêi ®iÓm tr¸i vô. Do vËy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶
s¶n xuÊt- kinh doanh h¬n n÷a, C«ng ty cÇn hoµn thiÖn c¬ cÊu s¶n
phÈm trªn c¬ së t×m kiÕm nh÷ng s¶n phÈm bæ sung míi. Nh÷ng s¶n
phÈm míi nµy ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn nh: s¶n xuÊt vµo nh÷ng
thêi ®iÓm tr¸i vô víi s¶n xuÊt Vang vµ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ-
kü thuËt t¬ng ®ång víi d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt Vang.
Dùa vµo nh÷ng nghiªn cøu nhÊt ®Þnh vÒ nhu cÇu cña s¶n
phÈm níc Ðp tr¸i c©y thÊy r»ng: ®©y lµ mét lo¹i s¶n phÈm cã nhu cÇu
kh¸ lín t¹i thÞ trêng tiªu dïng ViÖt Nam. Tuy nhiªn, lîng cung cña c¸c
doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm nµy vÉn cßn thÊp so víi nhu cÇu
hiÖn t¹i còng nh tiÒm n¨ng cña nã. Bªn c¹nh ®ã, s¶n phÈm nµy còng
tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn lùa chän s¶n phÈm bæ sung cña C«ng ty Cæ
PhÇn Th¨ng Long. Do ®ã, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm níc Ðp tr¸i sÏ lµ híng
kinh doanh míi hiÖu qu¶ cña C«ng ty.
Qua thêi gian thùc tËp t¹i phßng ThÞ trêng cña C«ng ty Cæ
phÇn Th¨ng Long, t¸c gi¶ ®· lùa chän ®Ò tµi luËn v¨n lµ: “§a d¹ng ho¸
s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y t¹i C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long” víi mong
muèn t×m híng ®i míi cña c«ng ty, qua ®ã gãp phÇn n©ng cao hiÖu
qu¶ s¶n xuÊt - kinh doanh cña C«ng ty.
KÕt cÊu luËn v¨n gåm ba phÇn:
1

2. LuËn v¨n tèt nghiÖp
PhÇn i: Tæng quan vÒ C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long
PhÇn II: Thùc tr¹ng vµ kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm níc Ðp
tr¸i c©y t¹i C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long
PhÇn III: Gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm níc Ðp
tr¸i c©y t¹i C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o PGS. TS §inh ThÞ Ngäc
Quyªn, Phßng ThÞ trêng vµ C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long ®· gióp t«i
hoµn thµnh tèt luËn v¨n nµy.
2

3. LuËn v¨n tèt nghiÖp
PhÇn thø nhÊt
Tæng quan vÒ C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty Cæ phÇn
Th¨ng Long
C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long, tiÒn th©n lµ XÝ nghiÖp Rîu - níc
gi¶i kh¸t Hµ Néi ®· ®îc thµnh lËp tõ n¨m 1989 theo QuyÕt ®Þnh cña
UBND thµnh phè Hµ Néi. Tõ ®ã cho ®Õn nay, C«ng ty ®· tr¶i qua
nhiÒu giai ®o¹n ph¸t triÓn. Qu¸ tr×nh ®ã cã thÓ t¹m chia thµnh ba giai
®o¹n ph¸t triÓn chÝnh nh sau:
Giai ®o¹n 1989 - 1993
§©y lµ giai ®o¹n b¾t ®Çu thµnh lËp, C«ng ty cã tªn lµ XÝ
nghiÖp rîu - níc gi¶i kh¸t Th¨ng Long. XÝ nghiÖp ®îc thµnh lËp theo
quyÕt ®Þnh sè 6415/Q§UB ngµy 24/3/1989 cña UBND thµnh phè Hµ
Néi.
Khi thµnh lËp, xÝ nghiÖp chØ lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt nhá víi 50
c«ng nh©n, c¬ së vËt chÊt nghÌo nµn, s¶n xuÊt hoµn toµn thñ c«ng. V-
ît qua khã kh¨n bíc ®Çu thµnh lËp, s¶n lîng s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp
kh«ng ngõng t¨ng lªn, diÖn tÝch kho b·i ngµy cµng më réng. §êi sèng
c¸n bé c«ng nh©n viªn ®îc c¶i thiÖn. Møc nép ng©n s¸ch t¨ng tõ 337
triÖu ®ång (n¨m 1991) lªn 1.976 triÖu ®ång (n¨m 1993). S¶n phÈm
vang Th¨ng Long ®· dÇn t×m ®îc chç ®øng trªn thÞ trêng.
Giai ®o¹n 1994 - 2001
§©y lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn vît bËc vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt, chÊt l-
îng s¶n phÈm vµ thÞ trêng tiªu thô cña c«ng ty. Lóc nµy, XÝ nghiÖp r-
îu - níc gi¶i kh¸t Th¨ng long ®îc ®æi tªn thµnh C«ng ty rîu - níc gi¶i kh¸t
Th¨ng Long theo quyÕt ®Þnh sè 3021 - Q§UB ngµy 16/8/1993 cña TP
Hµ Néi. Trong giai ®o¹n nµy, c«ng ty ®· tÝch cùc ®Çu t ®æi míi trang
thiÕt bÞ c«ng nghÖ; triÓn khai thµnh c«ng m· sè, m· v¹ch cïng hÖ
3

4. LuËn v¨n tèt nghiÖp
thèng qu¶n lý chÊt lîng theo tiªu chuÈn quèc tÕ ISO 9002 vµ hÖ thèng
ph©n tÝch x¸c ®Þnh vµ kiÓm so¸t c¸c ®iÓm nguy h¹i träng yÕu trong
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Cïng víi nh÷ng ®æi míi vÒ C«ng nghÖ, quy m«
cña C«ng ty còng kh«ng ngõng t¨ng lªn. Sè lîng lao ®éng tõ 50 ngêi
trong giai ®o¹n tríc th× ®Õn giai ®o¹n nµy ®· t¨ng lªn 292 ngêi tøc lµ
gÊp gÇn 6 lÇn. Quy m« vèn còng t¨ng lªn rÊt nhiÒu. Tæng nguån vèn
n¨m 2001 cña C«ng ty lµ h¬n 39 tû ®ång. Cã thÓ nãi ®©y lµ giai ®o¹n
ph¸t triÓn rÊt m¹nh cña C«ng ty, më ®Çu cho nh÷ng bíc ph¸t triÓn rÊt
quan träng trong giai ®o¹n sau cña C«ng ty.
Giai ®o¹n 2002 ®Õn nay
C«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng tõ
ngµy 03/5/2002. Víi tªn chÝnh thøc lµ C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long,
Tªn giao dÞch lµ Thang Long joint stock company. Trô së giao dÞch
chÝnh cña C«ng ty lµ Sè 191 - L¹c Long Qu©n - CÇu GiÊy - Hµ Néi.
Ngµnh nghÒ kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty lµ :
- S¶n xuÊt níc uèng cã cån vµ kh«ng cån
- S¶n xuÊt hµng nhùa
- Kinh doanh nhµ hµng, kh¸ch s¹n.
Trong ®ã, mÆt hµng chñ lùc vµ cã hiÖu qu¶ lµ Vang hoa
qu¶.
Tõ ®©y, c«ng ty ®· bíc sang mét trang sö míi víi 300 lao ®éng, 400
cæ ®«ng, c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, qu¶n lý chÊt lîng theo tiªu
chuÈn quèc tÕ ISO 9001:2000, HACCP, TQM vµ ISO 14000.
Kh«ng nh÷ng lµm tèt nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh, c«ng ty cßn
tÝch cùc tham gia c«ng t¸c x· héi. C«ng ty ®· tæ chøc vµ phèi hîp tæ
chøc nhiÒu ho¹t ®éng v¨n nghÖ, thÓ thao l«i cuèn ®«ng ®¶o ngêi lao
®éng tham gia. HiÖn nay c«ng ty ®ang nhËn phông dìng 15 bµ mÑ
ViÖt Nam anh hïng, 3 bµ mÑ liÖt sÜ. Víi nh÷ng thµnh tùu ®ã, C«ng ty
®· nhËn ®îc danh hiÖu Anh hïng lao ®éng thêi kú ®æi míi vµ nhiÒu
4

5. LuËn v¨n tèt nghiÖp
hu©n, huy ch¬ng c¸c lo¹i. S¶n phÈm vang cña C«ng ty ®· nhiÒu n¨m
liÒn giµnh ®îc danh hiÖu “Hµng ViÖt Nam chÊt lîng cao” cïng nhiÒu
cóp vµng, gi¶i thëng vµng Héi chî quèc tÕ t¹i ViÖt Nam.
Qua c¸c giai ®o¹n, c«ng ty ngµy cµng lín m¹nh vµ kh«ng ngõng
ph¸t triÓn, cã møc t¨ng trëng s¶n xuÊt nép Ng©n s¸ch cao, lu«n xøng
®¸ng lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®i ®Çu
trong ngµnh s¶n xuÊt Vang.
2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long
Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm ngµnh nghÒ kinh doanh trªn, C«ng ty ®·
quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô cô thÓ trong ®iÒu lÖ cña C«ng ty nh
sau:
 Tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh c¸c lo¹i ®å uèng cã cån,
kh«ng cã cån vµ c¸c mÆt hµng theo ®¨ng ký kinh doanh, môc
®Ých thµnh lËp cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long.
 B¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn kinh doanh.
 Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô do H§QT vµ Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh
®Ò ra.
 Thùc hiÖn c¸c nghÜa vô do H§QT vµ Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh
®Ò ra.
 Thùc hiÖn c¸c nghÜa vô víi Nhµ níc theo luËt ®Þnh.
 Thùc hiÖn ph©n phèi theo lao ®éng, kh«ng ngõng ch¨m lo
vµ c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn; båi dìng n©ng cao tr×nh
®é v¨n ho¸, khoa häc, kü thuËt, chuyªn m«n nghiÖp vô cho nh©n
viªn.
 B¶o vÖ s¶n xuÊt, b¶o vÖ m«i trêng vµ an ninh trËt tù.
 C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c
h¹ch to¸n ®éc lËp, cã t c¸ch ph¸p nh©n ®Çy ®ñ, cã tµi kho¶n riªng,
5

6. LuËn v¨n tèt nghiÖp
cã con dÊu riªng ®Ó giao dÞch theo ®iÒu lÖ C«ng ty vµ trong
khu«n khæ ph¸p luËt.
3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý
C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi
qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n
lý lµ mét hÖ thèng bao gåm nhiÒu bé phËn cã quan hÖ chÆt chÏ víi
nhau vµ ®îc ph©n thµnh c¸c cÊp qu¶n lý víi chøc n¨ng vµ quyÒn h¹n
nhÊt ®Þnh nh»m thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, môc tiªu cña C«ng ty. §Ó
®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n nh÷ng yªu cÇu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh, bé m¸y tæ chøc cña C«ng ty kh«ng ngõng ®îc hoµn thiÖn. C¬
cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long ®îc
thÓ hiÖn cô thÓ ë s¬ ®å sau:
6

7. LuËn v¨n tèt nghiÖp
7

8. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Chøc n¨ng, nhiÖm vô cô thÓ cña tõng phßng, ban :
- §¹i héi cæ ®«ng: Lµ c¬ quan quyÒn lùc cao nhÊt trong c«ng ty;
quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña c«ng ty nh: ®iÒu lÖ
c«ng ty, bÇu c¸c thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ, quyÕt ®Þnh ph¬ng h-
íng ph¸t triÓn cña c«ng ty.
- Héi ®ång qu¶n trÞ: Lµ c¬ quan qu¶n lý c«ng ty, toµn quyÒn nh©n
danh c«ng ty quyÕt ®Þnh ®Õn mäi vÊn ®Ò liªn quan ®Õn môc ®Ých,
quyÒn lîi cña c«ng ty nh chiÕn lîc kinh doanh, ph¬ng ¸n ®Çu t; bæ,
miÔn nhiÖm, c¸ch chøc Gi¸m ®èc, Phã gi¸m ®èc, KÕ to¸n trëng.
- Chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ: Lµ ngêi lËp ch¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch ho¹t
®éng cña Héi ®ång qu¶n trÞ, theo dâi qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn c¸c
quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång qu¶n trÞ.
- Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh: Lµ ngêi trùc tiÕp ®iÒu hµnh toµn bé mäi ho¹t
®éng cña c«ng ty.
- Phã gi¸m ®èc ®iÒu hµnh: Lµ ngêi gióp Gi¸m ®èc qu¶n lý c¸c nhiÖm
vô cña s¶n xuÊt, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Gi¸m ®èc nh÷ng nhiÖm vô ®îc
giao.
- Phßng Tæ chøc: Chøc n¨ng chÝnh lµ thùc hiÖn qu¶n lý nh©n sù,
®¶m b¶o nguån lao ®éng cña c«ng ty hîp lý; tuyÓn lao ®éng míi; lËp
kÕ ho¹ch tiÒn l¬ng c«ng nh©n.
- Phßng Hµnh chÝnh: Thùc hiÖn qu¶n lý hµnh chÝnh; qu¶n lý hå s¬
v¨n th lu tr÷ vµ c¸c thiÕt bÞ v¨n phßng, nhµ kh¸ch; tæ chøc c«ng t¸c thi
®ua tuyªn truyÒn.
- Phßng KÕ to¸n: ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sæ s¸ch hµnh chÝnh cña c«ng
ty; thùc hiÖn nhiÖm vô lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh, tÝnh to¸n chi phÝ, thu
håi c«ng nî, h¹ch to¸n l·i, thanh to¸n l¬ng cho c«ng nh©n, thanh to¸n
tiÒn hµng cho kh¸ch hµng, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c«ng
ty ®îc ho¹t ®éng th«ng suèt.
8

9. LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Phßng Cung tiªu: Lµm nhiÖm vô nghiªn cøu, tiÕp cËn vµ ph©n tÝch
nguån nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo; ®¶m b¶o cung cÊp kÞp thêi, ®Çy ®ñ
c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt; ®ång thêi tæ chøc
c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm.
- Phßng Nghiªn cøu - §Çu t vµ Ph¸t triÓn: Hoµn thiÖn quy tr×nh s¶n
xuÊt ®ång thêi nghiªn cøu s¶n phÈm míi.
- Phßng ThÞ trêng: Nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, më réng thÞ trêng; ph¸t
hiÖn s¶n phÈm míi phï hîp víi nhu cÇu ngêi tiªu dïng vµ thùc hiÖn
c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm.
- Phßng Qu¶n lý chÊt lîng: Gi¸m s¸t chÊt lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ®¶m
b¶o s¶n phÈm b¸n ra ®¹t tiªu chuÈn chÊt lîng, nghiªn cøu n©ng cao
chÊt lîng s¶n phÈm.
- Phßng C«ng nghÖ vµ Qu¶n lý s¶n xuÊt : Thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý
kü thuËt c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ, nhµ xëng, kho tµng vµ quü ®Êt cña
c«ng ty.
- Ban b¶o vÖ: Thùc hiÖn nhiÖm vô b¶o vÖ tµi s¶n cña c«ng ty; phßng
chèng b·o lôt, ch¸y næ, trém c¾p vµ thùc hiÖn kiÓm tra hµnh chÝnh.
- C¸c tæ s¶n xuÊt: Trùc tiÕp thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt ra s¶n
phÈm cho c«ng ty.
- C¸c cöa hµng: Thùc hiÖn nhiÖm vô b¸n hµng, giíi thiÖu s¶n phÈm vµ
thu thËp th«ng tin ph¶n håi tõ kh¸ch hµng.
C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý ®îc tæ chøc theo cÊu tróc trùc tuyÕn. TÝnh
tËp trung cña cÊu tróc rÊt cao, thÓ hiÖn ë mäi quyÒn lùc qu¶n lý ®îc
tËp trung vµo ngêi cao nhÊt. C«ng ty cã rÊt Ýt cÊp qu¶n trÞ trung gian
víi rÊt Ýt ®Çu mèi qu¶n lý, vµ víi mét lîng nh©n viªn kh«ng nhiÒu hay
tÝnh phøc t¹p cña cÊu tróc tæ chøc rÊt thÊp. Mäi th«ng tin ®Òu ®îc
tËp trung cho ngêi qu¶n lý cao nhÊt vµ mäi quyÕt ®Þnh ®îc ®a ra tõ
®ã. C¸c phßng, ban trong c«ng ty ®Òu cã nhiÖm vô, chøc n¨ng riªng
nhng tÊt c¶ ®Òu lµm viÖc gióp Gi¸m ®èc, chÞu sù qu¶n lý cña Gi¸m
9

10. LuËn v¨n tèt nghiÖp
®èc theo lÜnh vùc chuyªn m«n ®îc ph©n c«ng vµ ph¶i chÞu tr¸ch
nhiÖm tríc Gi¸m ®èc, tríc ph¸p luËt, Nhµ níc vÒ chøc n¨ng ho¹t ®éng
vµ vÒ hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc ®îc giao. MÆc dï vËy, trong c¬ cÊu tæ
chøc cña c«ng ty cã nh÷ng bé phËn thùc hiÖn chøc n¨ng chång chÐo
nhau. VÝ dô nh chøc n¨ng tiªu thô s¶n phÈm ®îc giao cho c¶ hai
phßng lµ phßng ThÞ trêng vµ phßng Cung - tiªu. Sù chång chÐo nµy
dÉn ®Õn khã ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n còng nh tr¸ch nhiÖm
cña c¸c phßng, lµm ¶nh hëng tíi viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chung
cña c«ng ty.
4. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
KÓ tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long ®·
tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n ph¸t triÓn kh¸c nhau. Trong giai ®o¹n ®Çu tiªn
tõ 1991 - 1995, tèc ®é t¨ng trëng cña C«ng ty ®¹t møc cao nhÊt, trung
b×nh kho¶ng 70% mét n¨m. §Õn giai ®o¹n thø hai 1996 - 2000, tèc ®é
t¨ng trëng trung b×nh ®¹t 2,0 - 2,5%/n¨m. Riªng n¨m 2001, tèc ®é t¨ng
trëng ®¹t 5,7%. Cßn giai ®o¹n 2002 - 2004, kÕt qu¶ kinh doanh cô thÓ
®îc thÓ hiÖn trong b¶ng C¸c chØ tiªu kinh doanh chñ yÕu díi ®©y:
10

11. LuËn v¨n tèt nghiÖp
11

12. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Qua b¶ng trªn ta cã thÓ thÊy t×nh h×nh s¶n xuÊt - kinh doanh
cña C«ng ty ®ang cã xu híng ph¸t triÓn tèt. §iÒu ®ã ®îc thÓ hiÖn rÊt
râ qua c¸c chØ tiªu doanh thu t¨ng ®Òu tõ n¨m 2002 - 2004. Doanh thu
n¨m 2003 lµ 65.000 triÖu ®ång, t¨ng 9,73% so víi n¨m 2002 ( doanh
thu lµ 59.235 triÖu ®ång). Doanh thu n¨m 2004 lµ 66.290 triÖu ®ång,
t¨ng 1,98% so víi n¨m 2003. Doanh thu liªn tôc t¨ng chøng tá t×nh h×nh
s¶n xuÊt - kinh doanh cña C«ng ty ®ang ph¸t triÓn, kh¶ n¨ng tiªu thô
hµng ho¸ cao. Bªn c¹nh viÖc t¨ng doanh thu th× chi phÝ s¶n xuÊt - kinh
doanh cña C«ng ty còng t¨ng trong giai ®o¹n nµy. Tæng chi phÝ n¨m
2003 t¨ng 5.715 triÖu ®ång so víi n¨m 2002 (≈ 10,94%). Tæng chi phÝ
n¨m 2004 t¨ng 959 triÖu ®ång so víi n¨m 2003 (≈ 1,59%). ViÖc t¨ng chi
phÝ s¶n xuÊt - kinh doanh cña C«ng ty trong giai ®o¹n nµy lµ mét
®iÒu dÔ hiÓu do møc s¶n lîng s¶n xuÊt cña C«ng ty t¨ng. MÆc dï chi
phÝ s¶n xuÊt - kinh doanh t¨ng nhng møc lîi nhuËn ®¹t ®îc hµng n¨m
cña C«ng ty vÉn t¨ng. N¨m 2003, lîi nhuËn cña C«ng ty t¨ng 50 triÖu
®ång so víi n¨m 2002 (≈ 1,05%). Lîi nhuËn n¨m 2004 t¨ng 331 triÖu
®ång so víi n¨m 2003 (≈ 6,89%). Qua viÖc ph©n tÝch ba chØ tiªu
doanh thu, chi phÝ, lîi nhuËn ta cã thÓ thÊy t×nh h×nh s¶n xuÊt - kinh
doanh cña C«ng ty n¨m 2004 ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n so víi n¨m 2003.
Tæng vèn kinh doanh cña C«ng ty còng liªn tôc t¨ng trong giai
®o¹n 2002 - 2004. N¨m 2003, tæng vèn kinh doanh cña C«ng ty t¨ng
gÇn 1.587 triÖu ®ång so víi n¨m 2002 (≈3,54%). N¨m 2004, tæng vèn
kinh doanh t¨ng gÇn 1.936 triÖu ®ång (≈ 4,18%) so víi n¨m 2003.
Trong ®ã, c¬ cÊu vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng ®Òu t¨ng qua c¸c n¨m.
§Æc biÖt, Vèn cè ®Þnh n¨m 2003 t¨ng gÇn 1.074 triÖu ®ång so víi
n¨m 2002 (≈ 4,47%). Vèn cè ®Þnh n¨m 2004 t¨ng gÇn 1.133 triÖu
®ång so víi n¨m 2003 (≈ 4,5%). §iÒu ®ã chøng tá C«ng ty liªn tôc t¨ng
cêng ®Çu t mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh trong giai ®o¹n nµy.
12

13. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tæng quü l¬ng cña C«ng ty qua c¸c n¨m tõ 2002 - 2004 còng
t¨ng râ rÖt. N¨m 2003, tæng quü l¬ng t¨ng 318 triÖu ®ång so víi n¨m
2002 (≈10,88%). Tæng quü l¬ng n¨m 2004 t¨ng 275 triÖu ®ång (≈
8.48%) so víi n¨m 2003. Thu nhËp b×nh qu©n mét th¸ng cña ngêi lao
®éng còng t¨ng ®¸ng kÓ trong giai ®o¹n nµy. §iÒu ®ã cho thÊy ®êi
sèng cña ngêi lao ®éng trong C«ng ty kh«ng ngõng ®îc n©ng cao.
HiÖu qu¶ sö dông chi phÝ cña C«ng ty trung b×nh ë møc 1,085>1.
NÕu C«ng ty bá ra 1 ®ång chi phÝ th× cã thÓ thu l¹i ®îc 1,085 ®ång lîi
nhuËn. Nh vËy, sau khi xem xÐt c¸c chØ tiªu kinh doanh tuyÖt ®èi ta
cã thÓ thÊy c¸c chØ tiªu nµy ®Òu t¨ng qua c¸c n¨m. Tuy vËy, nÕu chØ
dõng l¹i ë viÖc xem xÐt c¸c chØ tiªu tuyÖt ®èi th× cha thÓ ®¸ng gi¸ ®îc
toµn diÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh cña C«ng ty.
§Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n cÇn xem xÐt thªm mét sè chØ tiªu t-
¬ng ®èi nh tû suÊt lîi nhuËn/tæng vèn kinh doanh, lîi nhuËn /tæng chi
phÝ, lîi nhuËn /tæng doanh thu, sè vßng quay cña vèn lu ®éng. Qua
b¶ng c¸c chØ tiªu kinh doanh chñ yÕu cã thÓ thÊy c¸c chØ tiªu t¬ng
®èi trªn ®©y cña C«ng ty cã xu híng gi¶m dÇn qua c¸c n¨m. Cô thÓ, tû
suÊt Lîi nhuËn /Tæng vèn kinh doanh n¨m 2002 lµ 10,61%, n¨m 2003
gi¶m xuèng cßn 10,35% vµ ®Õn n¨m 2004 chØ lµ 9,38%. Tû suÊt Lîi
nhuËn/Tæng chi phÝ n¨m 2002 lµ 8,72%, n¨m 2003 chØ cßn 7,97%;
n¨m 2004 ®¹t 8,38%, tuy cã t¨ng h¬n so víi n¨m 2003 nhng vÉn thÊp
h¬n n¨m 2002. ChØ tiªu tû suÊt Lîi nhuËn/Tæng doanh thu cña n¨m
2003 vµ 2004 còng thÊp h¬n n¨m 2002. Mèi quan hÖ gi÷a tèc ®é t¨ng
n¨ng suÊt vµ tèc ®é t¨ng thu nhËp cña ngêi lao ®éng còng gi¶m dÇn,
c¶ 2 n¨m ®Òu gi¶m 0,01. §iÒu ®ã cho thÊy C«ng ty cha sö dông hiÖu
qu¶ vÒ mÆt lao ®éng. Sau khi xem xÐt c¸c chØ tiªu trªn ta cã thÓ
thÊy c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ t¬ng ®èi cña C«ng ty lµ cha cao so víi møc
t¨ng trëng chung cña toµn ngµnh. Cô thÓ, chØ tiªu Lîi nhuËn/Tæng
13

14. LuËn v¨n tèt nghiÖp
doanh thu cña ngµnh nµy trung b×nh ë møc 30 - 40% nhng C«ng ty
chØ ®¹t trung b×nh ë møc 7,71% trong giai ®o¹n nµy.
14

15. LuËn v¨n tèt nghiÖp
PhÇn thø hai
Thùc tr¹ng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm t¹i
C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long
1. Nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt cña C«ng ty ¶nh hëng
®Õn ho¹t ®éng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm
§Æc ®iÓm vÒ nguyªn vËt liÖu
Nguyªn vËt liÖu chñ yÕu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm Vang
bao gåm: c¸c lo¹i qu¶, cån thùc phÈm, men gièng, ®êng, chai, nh·n,
nót, n¾p chai, vá hép.
C¸c lo¹i qu¶
HiÖn nay, víi 14 s¶n phÈm Vang vµ rîu kh¸c nhau, C«ng ty sö dông
7 lo¹i nguyªn liÖu qu¶ chÝnh lµ: nho, v¶i, døa, m¬, mËn, d©u, s¬n tra.
Víi ®Æc ®iÓm ViÖt Nam lµ mét níc n«ng nghiÖp, cã khÝ hËu lµ nhiÖt
®íi giã mïa nªn hoa qu¶ cña ViÖt Nam rÊt phong phó, ®a d¹ng vµ sè l-
îng lín. Vang lµ s¶n phÈm lªn men tõ tr¸i c©y thiªn nhiªn nªn tõ c¸c lo¹i
qu¶ kh¸c nhau cã thÓ s¶n xuÊt mét s¶n phÈm Vang kh¸c nhau. §©y lµ
mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm
Vang. C«ng ty ®· khai th¸c nguån nguyªn liÖu s½n cã cña c¸c ®Þa ph-
¬ng trong níc cô thÓ lµ:
B¶ng 2. Danh môc nguyªn liÖu qu¶ chñ yÕu
(Nguån: Phßng thÞ trêng - C«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long, n¨m
2005)
STT C¸c lo¹i qu¶ Vïng nguyªn liÖu qu¶
1 Nho Ninh thuËn, Phan Rang
2 S¬n tra Yªn B¸i
3 V¶i H¶i D¬ng, B¾c Giang
4 M¬ Lµo Cai, B¾c C¹n, S¬n La
5 MËn Lµo Cai, B¾c C¹n, S¬n La
6 Døa Ninh B×nh, Thanh Ho¸, VÜnh Phóc
7 D©u Qu¶ng Ninh, Hµ T©y
15

16. LuËn v¨n tèt nghiÖp
PhÇn lín c¸c lo¹i qu¶ trªn ®©y ®îc c«ng ty thu mua qua mét sè
chñ hµng thu gom cña n«ng d©n vµ b¸n l¹i cho c«ng ty. C«ng ty cha cã
ph¬ng ¸n quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu ®Ó æn ®Þnh sè lîng, chÊt lîng
nguyªn liÖu ®Çu vµo. §©y còng lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò C«ng ty
cÇn cã híng gi¶i quyÕt ®Ó n©ng cao h¬n n÷a chÊt lîng s¶n phÈm vµ
kh¶ n¨ng chñ ®éng cña doanh nghiÖp tríc nh÷ng biÕn ®éng kh«ng
ngõng cña thÞ trêng ®Çu vµo còng nh ®Çu ra.
C¸c nguyªn liÖu qu¶ cã ®Æc ®iÓm lµ dÔ dËp n¸t trong qu¸ tr×nh
vËn chuyÓn, kh«ng gi÷ ®îc l©u nªn nÕu kÐo dµi thêi gian thu h¸i, thu
mua, vËn chuyÓn ®Õn chÕ biÕn sÏ ¶nh hëng xÊu tíi chÊt lîng siro
qu¶. Bªn c¹nh ®ã, nguyªn liÖu qu¶ còng cã tÝnh mïa vô nªn ¶nh hëng
rÊt lín ®Õn qu¸ tr×nh dù tr÷ còng nh c«ng t¸c t×m nguån hµng cña
C«ng ty.
C¸c lo¹i nguyªn liÖu kh¸c
C¸c lo¹i nguyªn liÖu chñ yÕu kh¸c bao gåm: cån thùc phÈm, ®uêng,
men gièng, vá chai, nót chai.
Cån thùc phÈm ®¹t tiªu chuÈn cån lo¹i I theo TCVN ®îc mua cña
C«ng ty Rîu §ång Xu©n cã c¸c chØ tiªu theo c«ng bè chÊt lîng cña
C«ng ty. Nguyªn liÖu cån ®îc kiÓm tra tríc khi nhËp kho, ®a vµo s¶n
xuÊt vµ cã kÕt qu¶ ph©n tÝch kÌm theo mçi l« hµng (theo tiªu chuÈn
ViÖt Nam), do ®ã ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng cån ®Çu vµo.
§êng nguyªn liÖu ®ang sö dông lµ lo¹i ®êng ®á. Lo¹i ®êng nµy cã
nhiÒu h¹n chÕ vÒ chÊt lîng nh hµm lîng axit tæng hîp lín, dÔ ch¶y v÷a
do ®ã dÔ bÞ t¹p nhiÔm c¸c vi sinh vËt, ¶nh hëng nhiÒu ®Õn chÊt lîng
s¶n phÈm.
Lo¹i chai ®îc sö dông ®Ó chøa ®ùng s¶n phÈm vang lµ chai thuû
tinh, nhËp tõ hai nguån kh¸c nhau. Nguån thø nhÊt lµ mua chai míi cña
mét C«ng ty liªn doanh. Nguån thø hai lµ thu mua chai cò (®· qua sö
dông) cña c«ng ty. ViÖc thu mua chai qua con ®êng thø hai cã vai trß
16

17. LuËn v¨n tèt nghiÖp
rÊt quan träng ®ã lµ tiÕt kiÖm chi phÝ, gi¶m lîng r¸c th¶i vµ quan träng
nhÊt lµ tr¸nh n¹n lµm hµng gi¶, hµng nh¸i.
C¸c lo¹i Vang kh¸c nhau chØ kh¸c nhau ë lo¹i nguyªn liÖu qu¶ ®îc sö
dông. Cßn c¸c lo¹i phô gia ®i kÌm (men, ®êng nguyªn liÖu, cån thùc
phÈm...) vµ bao gãi sö dông ®Òu gièng nhau. Nh vËy, c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt Vang cã thÓ tËn dông c¸c nguyªn vËt liÖu s½n cã
®Ó s¶n xuÊt nhiÒu s¶n phÈm Vang kh¸c nhau. §©y lµ ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm Vang theo dßng
s¶n phÈm. Ngoµi ra, cã nhiÒu s¶n phÈm kh¸c còng ®îc chÕ biÕn tõ
hoa qu¶ c¸c lo¹i nh níc Ðp tr¸i c©y, níc hoa qu¶ ®· qua chÕ biÕn, níc
ho¸ qu¶ lªn men, níc hoa qu¶ cã ga nhÑ. C«ng ty cã thÓ tËn dông
nguån nguyªn liÖu s½n cã ®Ó ®a d¹ng ho¸ nh÷ng s¶n phÈm míi hoµn
toµn ®Ó ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu kh¸ch hµng.
§Æc ®iÓm m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ
Tríc n¨m 1994, c«ng nghÖ s¶n xuÊt Vang cña C«ng ty lµ c«ng
nghÖ truyÒn thèng nªn kh¸ l¹c hËu, kh¶ n¨ng c¬ giíi ho¸ chØ chiÕm
20% trong khi lao ®éng thñ c«ng chiÕm tíi 80% khiÕn cho n¨ng suÊt
lao ®éng thÊp vµ chÊt lîng s¶n phÈm kh«ng ®ång ®Òu. NhËn thøc ®-
îc tÇm quan träng ®ã, ban l·nh ®¹o C«ng ty ®· quyÕt t©m kh¾c phôc
mäi khã kh¨n ®Ó ®Çu t ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n
xuÊt. §Õn nay, C«ng ty ®· tËp trung vµo c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc;
m¹nh d¹n ®Çu t mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ; x©y dùng nhµ xëng vµ ®·
lµm chñ ®îc d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i vµo bËc nhÊt níc ta hiÖn
nay. Th«ng qua B¶ng c¬ cÊu m¸y mãc thiÕt bÞ chñ yÕu cña C«ng ty
cæ PhÇn Th¨ng Long (tiÕn hµnh vµo th¸ng 1 n¨m 2004) díi ®©y ta cã
thÓ thÊy râ ®îc ®iÒu ®ã.
17

18. LuËn v¨n tèt nghiÖp
18

19. LuËn v¨n tèt nghiÖp
19

20. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Qua ®ã ta cã thÓ thÊy ®îc nhiÒu m¸y mãc cña C«ng ty ®îc
nhËp tõ níc ngoµi nh Italia, Mü, NhËt, Liªn X«, Anh, Ph¸p, §øc, §µi
Loan, Trung Quèc... §a sè m¸y mãc thiÕt bÞ cã gi¸ trÞ cßn l¹i t¬ng ®èi
lín.
Víi s¶n phÈm Vang truyÒn thèng vµ yªu cÇu chÊt lîng nh hiÖn
nay, nh×n chung, c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn t¹i lµ hîp lý. Nhng c«ng
nghÖ hiÖn t¹i còng cßn nhîc ®iÓm lµ cha x¸c ®Þnh ®îc gièng qu¶,
vïng ®Êt trång, tiªu chuÈn nguyªn liÖu ®Çu vµo, c«ng nghÖ chÕ biÕn
dÞch qu¶ (s¬ chÕ qu¶, xö lý dÞch qu¶, b¶o qu¶n). §iÒu kiÖn lªn men
chÝnh vµ phô cha ®îc kiÓm so¸t. C«ng nghÖ läc cÇn ®îc c¶i tiÕn theo
híng hiÖn ®¹i ho¸.
Nh vËy, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ cho s¶n xuÊt Vang cña
C«ng ty lµ t¬ng ®èi hiÖn ®¹i. Trªn c¬ së m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i,
C«ng ty cã thÓ tiÕn hµnh ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm dÔ dµng h¬n.
§Æc ®iÓm vÒ lao ®éng
§éi ngò lao ®éng cña c«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long lµ mét trong
nh÷ng nguån lùc quý gi¸ cña doanh nghiÖp. Khëi ®Çu, c«ng ty chØ cã
50 lao ®éng (1989) víi tr×nh ®é tay nghÒ h¹n chÕ, chñ yÕu lµ lao
®éng phæ th«ng. §Õn nay, lîng lao ®éng trong c«ng ty ®· t¨ng gÊp 6,3
lÇn (n¨m 2004 sè lao ®éng lµ 315 ngêi). Tõ n¨m 2001 ®Õn n¨m 2004,
sè lîng lao ®éng liªn tôc t¨ng. §iÒu ®ã thÓ hiÖn rÊt râ qua BiÓu ®å
tæng sè lao ®éng qua c¸c n¨m díi ®©y:
BiÓu ®å 1. Tæng sè lao ®éng qua c¸c n¨m
20

21. LuËn v¨n tèt nghiÖp
292
295
310
315
280
290
300
310
320
2001 2002 2003 2004
N¨ m
Tængsèlao®éng
(Nguån: Phßng Tæ chøc – C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long, n¨m
2004)
Trong tæng sè lao ®éng nh vËy, c¬ cÊu nam - n÷ cña c«ng ty t¬ng
®èi ®ång ®Òu. N¨m 2003, trong tæng sè 310 lao ®éng bao gåm 155
nam vµ 155 n÷; nh vËy tû lÖ t¬ng øng lµ 50 % - 50%. N¨m 2004, trong
tæng sè 315 lao ®éng bao gåm 158 nam vµ 157 n÷; tû lÖ t¬ng øng lµ:
50,01% - 49,99%. Bªn c¹nh viÖc kh«ng ngõng t¨ng lªn vÒ sè lîng, chÊt
lîng lao ®éng trong doanh nghiÖp còng ngµy cµng ®îc n©ng cao. §iÒu
®ã ®îc thÓ hiÖn rÊt râ qua B¶ng c¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é cña
C«ng ty díi ®©y
B¶ng 4. C¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng
Long
ChØ
tiªu
N¨m (§VT: ngêi) 2002/2001 2003/2002 2004/2003
200
1
200
2
200
3
200
4
Chªnh
lÖch
Tû lÖ
%
Chªnh
lÖch
Tû lÖ
%
Chªnh
lÖch
Tû lÖ
%
§¹i häc 42 43 77 80 1 2.38 34 79.07 3 3.89
C§ -
TC
33 34 45 43 1 3.03 11 32.35 -2 - 4.44
CNKT 175 177 158 163 2 1.14 - 19 -
10.73
5 3.16
L§PT 42 41 30 29 - 1 -2.38 - 11 -
26.83
-1 -3.33
Tæng
sè
292 295 310 315 3 1.03 15 5.08 5 1.61
21

22. LuËn v¨n tèt nghiÖp
(Nguån: Phßng Tæ chøc- C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long, n¨m 2004)
Nh vËy, sè lao ®éng cã tr×nh ®é ®¹i häc cã xu híng ngµy cµng
t¨ng qua c¸c n¨m tõ 2001 ®Õn 2004, sè lao ®éng phæ th«ng cã xu h-
íng gi¶m. C«ng ty cßn cã nhiÒu kü s giái chuyªn m«n, c«ng nh©n lµnh
nghÒ cïng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý dµy d¹n kinh nghiÖm. Víi tr×nh ®é
lao ®éng ngµy cµng t¨ng, ®éi ngò lao ®éng dÔ dµng h¬n trong viÖc
n¾m b¾t quy tr×nh s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm míi. §©y lµ ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm t¹i C«ng ty.
§Æc ®iÓm vÒ c¬ cÊu s¶n xuÊt
C¬ cÊu s¶n xuÊt cña C«ng ty ®îc s¬ ®å ho¸ nh sau:
22

23. LuËn v¨n tèt nghiÖp
S¬ ®å 2.C¬ cÊu s¶n xuÊt cña C«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long
( Nguån: Phßng Tæ chøc – C«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long, n¨m 2005)
C«ng ty cã hai xëng s¶n xuÊt lµ xëng VÜnh Tuy vµ xëng ngay t¹i
trô së C«ng ty. C¸c xëng s¶n xuÊt cña C«ng ty bao gåm 4 ph©n xëng
chÝnh lµ ph©n xëng ®ãng vang vµ röa chai, ph©n xëng lªn men, ph©n
xëng läc vang, ph©n xëng thµnh phÈm. NhiÖm vô chñ yÕu cña ph©n
xëng thµnh phÈm lµ phô tr¸ch kh©u chiÕt chai, ®ãng nót, d¸n nh·n,
®ãng thïng. Díi c¸c ph©n xëng lµ c¸c tæ s¶n xuÊt. Nh vËy cã thÓ thÊy
c¬ cÊu s¶n xuÊt cña C«ng ty ®îc x©y dùng theo kiÓu trùc tuyÕn. ViÖc
x©y dùng c¬ cÊu s¶n xuÊt nh vËy lµ do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña c«ng
ty lµ theo d©y truyÒn. Qu¶n lý theo kiÓu trùc tuyÕn sÏ gióp cho qu¸
tr×nh s¶n xuÊt ®îc th«ng suèt, tr¸nh trång chÐo tuy vËy còng h¹n chÕ
viÖc kiÓm so¸t lÇn nhau gi÷a c¸c bé phËn.
C¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt theo qu¸ tr×nh t¹i c¸c xëng s¶n xuÊt, bè
trÝ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt cã chøc n¨ng t¬ng tù t¹i c¸c ph©n xëng, lµ
c¬ së thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ®a d¹ng ho¸ t¹i C«ng
ty Cæ phÇn Th¨ng Long. NÕu c¬ cÊu tæ chøc theo s¶n phÈm, tøc lµ
23
C«ng ty
X­ëng s¶n xuÊt VÜnh
Tuy
X­ëng s¶n xuÊt L¹c Long
Qu©n
Ph©n x­ëng
®ãng Vang
vµ röa chai
Ph©n
x­ëng
lªn
men
Ph©n
x­ëng
läc
Vang
Ph©n
x­ëng
thµnh
phÈm
C¸c tæ s¶n xuÊt
Ph©n x­ëng
®ãng Vang
vµ röa chai
Ph©n
x­ëng
lªn
men
Ph©n
x­ëng
läc
Vang
Ph©n
x­ëng
thµnh
phÈm
C¸c tæ s¶n xuÊt Tæ
kho
vËn
Tæ
kho
vËn

24. LuËn v¨n tèt nghiÖp
lËp d©y chuyÒn khÐp kÝn ®Ó chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt mét lo¹i Vang
sÏ lµm cho sè lîng Vang bÞ h¹n chÕ. Thªm vµo ®ã, nÕu muèn ®a d¹ng
ho¸ (®æi míi, hay t¹o ra s¶n phÈm míi...) sÏ yªu cÇu thay ®æi toµn bé
d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Nh vËy sÏ rÊt tèn kÐm vÒ chi phÝ, thêi gian vµ
c«ng søc. Thay v× tæ chøc s¶n xuÊt nh vËy, C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng
Long bè trÝ s¶n xuÊt theo qu¸ tr×nh, c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt nµy cho
phÐp thiÕt lËp ®îc rÊt nhiÒu quy tr×nh s¶n xuÊt. Do ®ã, cã thÓ s¶n
xuÊt ®îc rÊt nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau theo nhu cÇu cña thÞ trêng.
HÇu hÕt c¸c lo¹i Vang ®Òu cã quy tr×nh c«ng nghÖ kh¸c nhau, sù
kh¸c biÖt chØ thÓ hiÖn ë ba c«ng ®o¹n c¬ b¶n, gåm cã: S¬ chÕ qu¶,
lªn men vµ ng©m dÞch. Th«ng qua h×nh thøc bè trÝ nµy C«ng ty cã
thÓ sö dông c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng cô kh¸c nhau trong 3 c«ng
®o¹n trªn ®Ó t¹o ra c¸c lo¹i Vang kh¸c nhau.
§Æc ®iÓm vÒ vèn
Nh×n chung tæng vèn kinh doanh cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng
Long cã chiÒu híng t¨ng lªn trong nh÷ng n¨m qua (2001-2004), tõ
39.463.768 ngh×n ®ång n¨m 2001 t¨ng lªn 49.152.315 ngh×n ®ång
n¨m 2004 (t¨ng 124,5%). Trong ®ã, tû träng vèn cè ®Þnh cã xu híng
t¨ng lªn, tõ 16.127.251 ngh×n ®ång lªn ®Õn 22.800.101 ngh×n ®ång
(t¨ng 141,376%). Ngîc l¹i, vèn lu ®éng cã xu híng gi¶m trong tæng sè
vèn cña C«ng ty, tõ 59.13% n¨m 2001 gi¶m cßn 53.61% n¨m 2004.Cã
thÓ thÊy râ ®iÒu nµy th«ng qua b¶ng sau:
B¶ng 5. C¬ cÊu vèn cña C«ng ty cæ phÈn Th¨ng Long (§¬n vÞ:
1000®)
ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 N¨m 2004
Sè tiÒn % Sè tiÒn % Sè tiÒn % Sè tiÒn %
Tæng vèn
theo c¬
cÊu
39.463.76
8
100 44.776.22
9
100 46.363.00
0
100 49.152.31
5
100
Vèn lu
®éng
23.336.51
7
59.1
3
24.046.29
4
53.
7
25.120.00
0
54.1
8
26.352.21
4
53.6
1
24

25. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vèn cè
®Þnh
16.127.25
1
40.8
7
20.729.93
5
46.
3
21.243.00
0
45.8
2
22.800.10
1
46.3
9
( Nguån: Phßng KÕ to¸n – C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long, n¨m 2004)
Nh vËy cã thÓ thÊy trong nh÷ng n¨m qua C«ng ty ®· chó träng
®Çu t vµo tµi s¶n cè ®Þnh. Nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ do C«ng ty ®· ®Çu
t vèn vµo viÖc c¶i tiÕn d©y chuyÒn võa nh»m n©ng cao chÊt lîng s¶n
phÈm võa mua thªm nhiÒu thiÕt bÞ ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm
Vang míi, ®Èy m¹nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®a d¹ng hãa s¶n phÈm cña
C«ng ty.
Kh¶ n¨ng hiÖn t¹i vÒ vèn cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long lµ
kh¸ lín. Kh«ng nh÷ng thÕ trong nh÷ng n¨m qua do kinh doanh cã hiÖu
qu¶ nªn uy tÝn cña c«ng ty ngµy cµng t¨ng, gãp phÇn thuËn lîi trong
viÖc huy ®éng thªm vèn cho c«ng ty. KÕt qu¶ C«ng ty ®· cã thÓ huy
®éng ®îc rÊt nhiÒu vèn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau: tõ c¸c cæ ®«ng
th«ng qua ph¸t hµnh thªm tr¸i phiÕu, tõ c¸c nhµ ®Çu t, quü tÝn dông,
ng©n hµng..., thËm chÝ lµ c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. Víi nguån vèn dåi
dµo nh vËy, C«ng ty ®· kh«ng gÆp mÊy khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc
hiÖn chÝnh s¸ch ®a d¹ng hãa s¶n phÈm cña m×nh díi gãc ®é vèn.
Nh»m ®¶m b¶o ®ñ vèn ®Çu t cho c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt míi
®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ®a d¹ng hãa s¶n phÈm, xu híng cña C«ng
ty Cæ phÇn Th¨ng Long sÏ tËp trung chñ yÕu b»ng h×nh thøc ph¸t
hµnh thªm cæ phiÕu, nãi c¸ch kh¸c lµ t¨ng nguån vèn chñ së h÷u cña
c«ng ty, gióp c«ng ty chñ ®éng h¬n vÒ nguån vèn, tõ ®ã t¹o ®iÒu
kiÖn ®Ó c«ng ty cã thÓ thùc hiÖn ®îc nh÷ng quyÕt s¸ch vµ nh÷ng
chiÕn lîc vÒ ®a d¹ng hãa cña c«ng ty. Tuy nhiªn C«ng ty còng cÇn
c©n nh¾c tû lÖ c¬ cÊu hîp lý gi÷a vèn sì h÷u vµ vèn vay, còng nh viÖc
b¸n cæ phiÕu trªn thÞ trêng chøng kho¸n.
2. Nh÷ng nh©n tè m«i trêng bªn ngoµi ¶nh hëng ®Õn ho¹t
®éng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long
Nhu cÇu thÞ trêng tiªu dïng Vang
25

26. LuËn v¨n tèt nghiÖp
2.1.1. Nhu cÇu thÞ trêng níc ngoµi
Nhu cÇu tiªu dïng Vang trªn thÕ giíi ®· xuÊt hiÖn tõ l©u vµ trë
thµnh níc uèng quen thuéc ®èi víi d©n c cña nhiÒu níc nh: Ph¸p, ý,
T©y Ban Nha, Mü, Achentina... T¹i Ph¸p, møc tiªu thô Vang b×nh qu©n
®¹t 60-85 lÝt/®Çu ngêi/n¨m. Ngoµi ra, nhiÒu níc ®· ®Èy m¹nh xuÊt
khÈu Vang ra thÞ trêng thÕ giíi khiÕn cho thÞ trêng Vang ngµy cµng
trë nªn phong phó h¬n. Cã thÓ nãi thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm nµy
hiÖn nay kh«ng cßn chØ bã hÑp t¹i mét sè níc ph¬ng T©y hay Ch©u
Mü, mµ ®· ph¸t triÓn réng kh¾p ra nhiÒu níc kh¸c, thËm chÝ ë Ch©u ¸
vµ Ch©u Phi, víi lîng tiªu thô b×nh qu©n hµng chôc tû lÝt trªn mét n¨m.
2.1.2 Nhu cÇu thÞ trêng trong níc
Trong nh÷ng n¨m qua, cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, nhu
cÇu tiªu dïng Vang t¹i thÞ trêng ViÖt Nam ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. §iÒu
nµy cã thÓ thÊy th«ng qua tæng sè lîng Vang ®îc tiªu thô cña c¸c
doanh nghiÖp s¶n xuÊt Vang chÝnh ë ViÖt Nam vµ lîng Vang ®îc
nhËp tõ níc ngoµi nh b¶ng sau:
B¶ng 6. Tæng nhu cÇu tiªu dïng Vang trong thêi kú 2001-2004
N¨m 2001 2002 2003 2004
S¶n lîng tiªu thô
(§¬n vÞ: LÝt)
14.854.00
0
17.356.00
0
21.846.00
0
25.467.00
0
Tèc ®é t¨ng trëng(%) - 116,84 125,87 116,57
(Nguån: Tæng C«ng ty Rau Qu¶ ViÖt Nam)
Ngoµi ra, theo c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña c¸c chuyªn gia níc
ngoµi, nhu cÇu tiªu dïng Vang chÞu ¶nh hëng bëi mét sè nh©n tè c¬
b¶n nh: d©n sè, thu nhËp d©n c, truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc vµ tèc
®é ®« thÞ ho¸. Nh÷ng yÕu tè nµy ®ang ph¸t triÓn kh¸ m¹nh mÏ ë ViÖt
Nam. D©n sè ViÖt Nam dù b¸o n¨m 2005 sÏ kho¶ng 80 triÖu d©n vµ
®Õn n¨m 2010 lµ 90 triÖu d©n, trong ®ã løa tuæi thêng xuyªn dïng
Vang (tõ 20 tuæi ®Õn 50 tuæi) chiÕm tû träng 37%. Cô thÓ løa tuæi
26

27. LuËn v¨n tèt nghiÖp
nµy vµo n¨m 2005 kho¶ng 30 triÖu vµ n¨m 2010 lµ 34 triÖu. Nh vËy,
cã thÓ nãi ViÖt Nam lµ mét thÞ trêng tiÒm n¨ng ®èi víi c¸c nhµ s¶n
xuÊt vµ kinh doanh Vang.
Nhu cÇu tiªu dïng Vang sÏ cßn t¨ng m¹nh th«ng qua nghiªn cøu
tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ vµ thu nhËp cña d©n c. Trong nh÷ng n¨m
qua nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn dµi víi tèc ®é
t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m kho¶ng 7-7,5%. Nhê ®ã ®· kh«ng ngõng c¶i
thiÖn thu nhËp vµ møc sèng cña ngêi d©n. Dù b¸o n¨m 2005, GDP
b×nh qu©n ®Çu ngêi kho¶ng 500 USD vµ t¨ng lªn kho¶ng 910 USD
vµo n¨m 2010. Kinh tÕ ph¸t triÓn, ®êi sèng d©n c ®îc c¶i thiÖn khiÕn
nhu cÇu tiªu dïng Vang t¹i ViÖt Nam ngµy cµng t¨ng.
Tõ n¨m 1999 ®Õn nay, tèc ®é ®« thÞ ho¸ ë níc ta diÔn ra nhanh
chãng vµ trë thµnh nh÷ng thÞ trêng hÊp dÉn ®èi víi Vang. §« thÞ lµ
nh÷ng n¬i tËp trung ®«ng d©n c, thu nhËp cao h¬n so víi n«ng th«n vµ
trung t©m cña c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i, du lÞch, quan hÖ ngo¹i giao...
nªn nhu cÇu sö dông Vang sÏ lín h¬n rÊt nhiÒu so víi vïng n«ng th«n.
Theo quyÕt ®Þnh sè 10/98-98-Q§-TTG ngµy 7/2/1998 cña Thñ Tíng
ChÝnh phñ, quy ho¹ch ®« thÞ ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020 sÏ cã 46 triÖu
d©n. §©y sÏ lµ nh©n tè quan träng ¶nh hëng ®Õn møc ®é tiªu dïng
Vang.
Nh vËy, nhu cÇu tiªu dïng Vang rÊt lín c¶ trªn thÞ trêng thÕ giíi
vµ thÞ trêng néi ®Þa, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng néi ®Þa díi sù t¸c ®éng
lín cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ, møc sèng cña ngêi d©n ngµy cµng c¶i
thiÖn, d©n sè t¨ng nhanh vµ tèc ®é ®« thÞ hãa cao nh hiÖn nay. §©y
võa lµ c¬ héi võa lµ th¸ch thøc ®èi víi C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long.
§Ó n¾m b¾t c¬ héi nµy, C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long ®· kh«ng
ngõng n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt mµ cßn thêng xuyªn c¶i tiÕn s¶n
phÈm hiÖn t¹i vµ t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm míi nh»m ®¸p øng nhu cÇu
27

28. LuËn v¨n tèt nghiÖp
ngµy cµng phong phó vµ ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, h×nh thøc vµ chÊt l-
îng.
T×nh h×nh c¹nh tranh
2.2.1. T×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ
C¸c quèc gia lín vÒ s¶n xuÊt Vang lµ c¸c níc T©y ¢u nh Ph¸p,
Italia, T©y Ban Nha vµ §øc víi tæng s¶n lîng s¶n xuÊt Vang hµng n¨m
b×nh qu©n lµ 165 triÖu hectolÝt, chiÕm kho¶ng 60% tæng s¶n lîng
thÕ giíi. Trong ®ã, s¶n xuÊt Vang t¹i khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng
vÇn cßn rÊt khiªm tèn. S¶n xuÊt Vang ë Trung Quèc vµ Australia chØ
kho¶ng 5,75 vµ 7,42 triÖu hectolÝt. Tuy nhiªn, s¶n xuÊt Vang ë khu
vùc Ch©u ¢u ®· t¬ng ®èi æn ®Þnh trong 10 n¨m qua, trong khi ®ã s¶n
xuÊt Vang ë Mü, Trung Quèc vµ Australia ®ang cã chiÒu híng t¨ng râ
rÖt.
28

29. LuËn v¨n tèt nghiÖp
2.2.2. T×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ trêng néi ®Þa
Ngµnh s¶n xuÊt Vang ë ViÖt Nam míi chØ thùc sù b¾t ®Çu vµo
kho¶ng nh÷ng n¨m 80. Vµo n¨m 1984, chØ míi cã Vang Th¨ng Long víi
s¶n lîng kho¶ng 10.000 lÝt/n¨m. N¨m 1985 Vang Th¨ng Long ®¹t s¶n l-
îng kho¶ng 30.000 lÝt/n¨m. N¨m 1986, cã thªm Vang Hång Hµ, Gia
L©m,... Tæng s¶n lîng ®¹t kho¶ng 100.000 lÝt/n¨m. Tõ n¨m 1992 ®Õn
n¨m 1996 ®· cã thªm Vang §«ng §«, HaBa, Hµ Néi, T©y Hå, Hoµn
KiÕm,... Tæng s¶n lîng n¨m 1996 ®¹t kho¶ng 7.000.000 lÝt/ n¨m. Tõ
n¨m 1997 ®Õn n¨m 1999 cã thªm mét sè Vang cã tªn tuæi trªn thÞ tr-
êng nh Ninh ThuËn, B¾c §«, Hïng V¬ng, Vang nho vµ Vang v¶i Thanh
Hµ (ViÖn nghiªn cøu Rîc Bia Níc gi¶i kh¸t), Vang §µ L¹t, víi s¶n lîng
8.500.000 lÝt/n¨m. Ngoµi ra, cßn xuÊt hiÖn nhiÒu c¬ së s¶n xuÊt ®Þa
ph¬ng, chuyªn s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm chÊt lîng thÊp vµ gi¸ rÎ,
chuyªn phôc vô cho nh÷ng tÇng líp thu nhËp thÊp vµ ë c¸c vïng n«ng
th«n. Bªn c¹nh s¶n phÈm Vang ®îc s¶n xuÊt b»ng thiÕt bÞ, nguyªn
liÖu vµ c«ng nghÖ trong níc, cã nhiÒu doanh nghiÖp ®· nhËp cèt
Vang níc ngoµi (Ph¸p, ý, óc) vÒ ®ãng chai, d¸n nh·n ViÖt Nam. ChÊt l-
îng cña c¸c Vang nµy t¬ng ®èi cao, nhng gi¸ thµnh võa ph¶i, ®¸p øng
nhu cÇu ®èi víi nh÷ng ngêi thu nhËp cao. Tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m
2004, trªn thÞ trêng ViÖt Nam cã ®Õn trªn 30 doanh nghiÖp cã tªn
tuæi s¶n xuÊt vµ kinh doanh Vang víi nhiÒu s¶n phÈm ®a d¹ng vÒ
chñng lo¹i vµ mÉu m·. §· cã nhiÒu doanh nghiÖp ®· thµnh c«ng vµ
ph¸t triÓn nhanh nh: C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long, C«ng ty Thùc
PhÈm L©m §ång, C«ng ty Vang Ph¸p quèc, C«ng ty 319 Bé Quèc
Phßng... Tuy nhiªn, nhiÒu doanh nghiÖp tõng cã tªn tuæi ®ang kinh
doanh kÐm hiÖu qu¶ nh: C«ng ty HaBa, C«ng ty NGK VÜnh Hng... Cã
thÓ thÊy râ h¬n t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp
s¶n xuÊt Vang qua doanh thu vµ thÞ phÇn cña chóng trªn thÞ trêng
ViÖt Nam nh b¶ng sau:
29

30. LuËn v¨n tèt nghiÖp
B¶ng 7. Doanh thu vµ s¶n lîng cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh n¨m 2003.
Tªn c«ng ty
S¶n lîng b¸n
ra (lÝt)
Doanh thu
(tû ®ång)
ThÞ phÇn
theo s¶n lîng
(%)
ThÞ phÇn
theo doanh
thu (%)
Rîu Vang Ph¸p 240.000 6 1,27 3,1
Vang H÷u NghÞ 630.000 4,43 3,07 2,27
Vang T©y §« 100.000 0,6 0,49 0,31
Cty thùc phÈm L©m
§ång
570.000 24,25 2,48 7,45
Rîu Hµ Néi 3.900.000 35,1 19,3 18,35
Rîu Anh §µo 300.000 2,7 1,49 1,41
CS 319 Bé Quèc Phßng 600.000 7,2 2,97 3,76
Cty ph¸t triÓn CN C.¢u 200.000 4 0,99 2,09
Cty Cæ phÇn Th¨ng
Long
7.300.000 63,75 36,2 29,65
(Nguån: Phßng ThÞ trêng – C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long, n¨m 2004)
Theo b¸o c¸o kh¶o s¸t thÞ trêng n¨m 2003, C«ng ty dÉn ®Çu vÒ s¶n l-
îng tiªu thô víi 7.300.000 chai/n¨m hay 36,2%; dÉn ®Çu vÒ thÞ phÇn
tiªu thô theo doanh thu lµ 63,75 tû hay 29,65%. §ã lµ møc thÞ phÇn
kh¸ lín cho thÊy c«ng ty chiÕm lÜnh tíi 1/3 thÞ trêng rîu vang. Qua
®©y ta cßn thÊy sù chªnh lÖch thÞ phÇn tÝnh theo doanh thu thÊp
h¬n kh¸ nhiÒu so víi thÞ phÇn tÝnh theo s¶n lîng lµ do c«ng ty cã s¶n
lîng s¶n xuÊt kh¸ cao nhng chñ yÕu phôc vô cho tÇng líp ngêi cã thu
nhËp trung b×nh nªn gi¸ kh¸ rÎ. ThÞ phÇn cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng
Long theo s¶n lîng cã thÓ ®îc biÓu diÔn theo biÓu ®å sau:
30

31. LuËn v¨n tèt nghiÖp
BiÓu ®å 2. ThÞphÇn cña C«ng ty CæphÇn Th¨ ng
Long theo s¶n l­ î ng
36%
64%
Cty CæphÇn Th¨ ng Long
Cty kh¸ c
(Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ dù ¸n – ViÖn nghiªn cøu rîu bia níc gi¶i kh¸t,2004)
C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long (víi s¶n phÈm Vang Th¨ng Long)
vÉn lµ doanh nghiÖp ®øng ®Çu vÒ s¶n lîng s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam -
chiÕm 36% thÞ phÇn Vang trong níc.
Ngoµi nh÷ng s¶n phÈm Vang ®îc s¶n xuÊt trong níc, thÞ trêng
Vang néi ®Þa cßn chÞu sù ¶nh hëng cña Vang ngo¹i. Nh÷ng s¶n
phÈm nµy th©m nhËp vµo thÞ trêng ViÖt Nam b»ng hai cßn ®êng:
nhËp khÈu chÝnh thøc vµ nhËp lËu. Theo sè liÖu cña Bé Th¬ng M¹i,
hiÖn nay cã kho¶ng 100 triÖu USD rîu ngo¹i ®ang cã mÆt t¹i thÞ trêng
ViÖt Nam, trong ®ã chØ cã kho¶ng 10% ®îc nhËp qua ®êng chÝnh
thøc. Tøc lµ t¹i ViÖt Nam hiÖn nay, mçi n¨m kho¶ng 15.000.000 triÖu
lÝt Vang nhËp ngo¹i.
Nh vËy, thÞ trêng Vang thÕ giíi vµ trong níc ®Òu ®ang diÔn ra
sù c¹nh tranh hÕt søc gay g¾t. C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long kh«ng
chØ c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm nhËp ngo¹i chÝnh thøc víi chÊt lîng
cao ®¸p øng tÇng líp thu nhËp cao mµ cßn víi nh÷ng s¶n phÈm s¶n
xuÊt trong níc víi chÊt lîng võa ph¶i nhng gi¸ hîp lý víi ®¹i ®a sè ngêi
tiªu dïng ViÖt Nam. Kh«ng nh÷ng thÕ, còng nh c¸c c«ng ty s¶n xuÊt
Vang néi ®Þa, C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long cßn gÆp ph¶i bµi to¸n
khã kh¨n khi ph¶i c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm Vang ngo¹i nhËp lËu,
chÊt lîng cao nhng gi¸ thµnh thÊp do kh«ng ph¶i ®ãng thuÕ vµ c¸c chi
31

32. LuËn v¨n tèt nghiÖp
phÝ kh¸c. Tríc t×nh h×nh c¹nh tranh nh vËy, C«ng ty ®· kh«ng ngõng
c¶i tiÕn, ®æi míi chÊt lîng s¶n phÈm, còng nh ®a d¹ng hãa s¶n phÈm
®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh nh»m ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña
C«ng ty.
3. Thùc tr¹ng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng
Long
Tõ khi thµnh lËp (n¨m 1989), C«ng ty míi chØ s¶n xuÊt mét s¶n
phÈm duy nhÊt lµ Vang Nh·n vµng truyÒn thèng. Cho ®Õn nay, C«ng
ty ®· cung cÊp ra thÞ trêng 14 s¶n phÈm Vang vµ rîu kh¸c nhau:
B¶ng 8. Danh môc c¸c s¶n phÈm hiÖn t¹i cña
C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long
STT S¶n phÈm N¨m s¶n
xuÊt
1
Dßng
Vang ngät
1. Vang Nh·n vµng 1989
2. Vang Døa
1991
3. Vang S¬n tra
4. Vang Nho (ngät)
5. Vang 2 n¨m
1999
6. Vang 5 n¨m
2 7. Vang Næ 2000
3 Dßng
Vang ch¸t
8. Vang V¶i thêng
2001
9. Vang V¶i xuÊt khÈu
10. Vang Nho ch¸t thêng
11. Vang Nho ch¸t xuÊt khÈu
12. Vang Bordeaux
4 Rîu
13. Rîu Vodka Lóa míi
2003
14. Rîu Vodka Th¨ng Long
(Nguån: Phßng ThÞ trêng – C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long,
2004)
Mêi bèn lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau lµ mét con sè kh¸ lín, chøng tá
C«ng ty ®· rÊt chó träng ®Õn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. Trong 14 s¶n
phÈm cña C«ng ty t¹m chia thµnh bèn nhãm s¶n phÈm (Vang ngät,
32

33. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Vang ch¸t, Vang Næ, rîu). Trong bèn nhãm s¶n phÈm nµy, Vang ngät
lµ nhãm s¶n phÈm ra ®êi sím nhÊt. N¨m 1989, s¶n phÈm Vang Nh·n
vµng lµ bíc khëi ®Çu thuËn lîi cña C«ng ty. Cïng víi s¶n phÈm nµy, tèc
®é t¨ng trëng cña C«ng ty ®¹t møc rÊt cao, kho¶ng 40% trong giai
®o¹n 1989 – 1990. X¸c ®Þnh ®a d¹ng ho¸ lµ nhiÖm vô träng t©m ngay
tõ khi thµnh lËp, C«ng ty ®· kh«ng ngõng nghiªn cøu c¶i tiÕn vµ hai
n¨m sau (n¨m 1991), C«ng ty ®· ®a ra thÞ trêng ba s¶n phÈm Vang
ngät lµ Vang Døa, Vang S¬n Tra, Vang Nho. NÕu nh s¶n phÈm Vang
Nh·n vµng ®îc s¶n xuÊt tõ tr¸i c©y tæng hîp (m¬, mËn,...) th× ba s¶n
phÈm míi nµy l¹i ®îc chÕ biÕn tõ tõng lo¹i tr¸i c©y riªng biÖt lµ Døa,
S¬n tra, Nho. Cïng víi qu¸ tr×nh c¶i tiÕn nµy, tèc ®é ph¸t triÓn cña
C«ng ty ®· ®¹t møc cao, trung b×nh kho¶ng 70% trong giai ®o¹n 1991
- 1995, t¨ng h¬n 30% so víi giai ®o¹n 1989 - 1990. §iÒu ®ã cho thÊy
®Þnh híng ®a d¹ng ho¸ ba lo¹i s¶n phÈm trªn lµ ®óng ®¾n vµ cã hiÖu
qu¶. Trong giai ®o¹n nµy, nhãm s¶n phÈm Vang ch¸t cha xuÊt hiÖn
nªn c¸c s¶n phÈm thuéc nhãm Vang ngät vÉn ®ang chiÕm u thÕ. §Õn
n¨m 1999, C«ng ty l¹i tiÕp tôc nghiªn cøu, c¶i tiÕn vµ ®i vµo s¶n xuÊt
hai s¶n phÈm cao cÊp cña nhãm Vang ngät lµ Vang 2 n¨m vµ Vang 5
n¨m. C¸c s¶n phÈm Vang ngät tríc ®©y cã thêi gian lªn men kho¶ng
s¸u th¸ng. Víi s¶n phÈm Vang, thêi gian lªn men cµng l©u th× chÊt lîng
Vang cµng cao. Hai s¶n phÈm Vang 2 n¨m vµ Vang 5 n¨m cã thêi gian
lªn men t¬ng øng lµ hai n¨m vµ n¨m n¨m ®· cung cÊp cho thÞ trêng
nh÷ng s¶n phÈm Vang ngät cao cÊp. Bªn c¹nh viÖc t¨ng thêi gian lªn
men, mÉu m· s¶n phÈm Vang còng ®· ®îc c¶i tiÕn rÊt nhiÒu. §ã lµ
nh÷ng c¶i tiÕn vÒ kiÓu d¸ng chai, n¾p chai, thiÕt kÕ nh·n m¸c, chÊt
liÖu nh·n m¸c... Nh÷ng c¶i tiÕn ®ã ®· ®¸p øng ®îc nhu cÇu thÞ trêng,
phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn míi cña ngµnh s¶n xuÊt Vang. VÒ mÆt gi¸
c¶, gi¸ cña hai s¶n phÈm nµy cao h¬n so víi c¸c s¶n phÈm Vang ngät
th«ng thêng. Vang 2 n¨m gi¸ kho¶ng 18.000 ®ång, Vang 5 n¨m cã gi¸
33

34. LuËn v¨n tèt nghiÖp
lªn tíi 28.000 ®ång. Tuy gi¸ s¶n phÈm t¬ng ®èi cao nhng vÉn thu hót
®îc kh¸ch hµng do cã chÊt lîng tèt. Nh vËy, ®Õn thêi ®iÓm n¨m 1999,
C«ng ty ®· s¶n xuÊt s¸u s¶n phÈm Vang ngät c¸c lo¹i. N¨m 1997, s¶n
phÈm Vang ch¸t b¾t ®Çu xuÊt hiÖn. Sù xuÊt hiÖn cña nhãm s¶n
phÈm nµy ®· t¸c ®éng rÊt lín ®Õn t×nh h×nh tiªu thô cña nhãm s¶n
phÈm Vang ngät. Ngêi tiªu dïng a thÝch h¬n víi vÞ ch¸t cña Vang.
ChÝnh v× vËy, thêi kú sau n¨m 1997, s¶n lîng tiªu thô vµ doanh thu
cña nhãm Vang ngät gi¶m m¹nh. Nghiªn cøu tèc ®é t¨ng trëng cña
nhãm s¶n phÈm cã thÓ thÊy rÊt râ ®iÒu ®ã:
BiÓu ®å 3. Tèc ®é t¨ ng tr­ ëng nhãm Vang ngät cña
C«ng ty CæphÇn Th¨ ng Long
70
3 6
0
10
20
30
40
50
60
70
80
1991-1995 1996-1999 2000-2003
Giai ®o¹n
Tèc®ét¨ngtr­ëng(%)
(Nguån: Phßng ThÞ trêng – C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long, 2004)
Nhãm Vang ngät Th¨ng Long ph¸t triÓn cao nhÊt lµ giai ®o¹n
1991-1995, tèc ®é t¨ng trëng trung b×nh kho¶ng 70%/n¨m. §Õn giai
®o¹n 1996-1999, tèc ®é t¨ng trëng gi¶m m¹nh, trung b×nh ®¹t 3%/n¨m.
Trong giai ®o¹n 2000-2003, tèc ®é t¨ng trëng cã t¨ng nhng vÉn ë møc
thÊp: 6,0%/n¨m. Cho tíi 04 th¸ng ®Çu n¨m 2004, kh¶ n¨ng tiªu thô
nhãm Vang ngät Th¨ng Long gi¶m ®¸ng kÓ, so víi cïng kú c¸c n¨m tríc,
34

35. LuËn v¨n tèt nghiÖp
chØ b»ng 84% n¨m 2003; 97,3% n¨m 2002 vµ 104,3% n¨m 2001.
Doanh thu th¸ng 4 n¨m 2004 so víi cïng kú c¸c n¨m chØ b»ng 40% n¨m
2003; 45% n¨m 2002 vµ 39% n¨m 2001.
T×nh tr¹ng ®ã kh«ng chØ cña riªng C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng
Long mµ nhiÒu C«ng ty s¶n xuÊt Vang kh¸c còng gÆp ph¶i nh Vang
Gia L©m, Vang H÷u NghÞ, Vang Hµ Néi, Vang Thanh Ba...
 Vang Gia L©m
B¶ng 9. KÕt qu¶ tiªu thô Vang Gia L©m, giai ®o¹n 1996 - 2000
C¸c chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh 1996 1997 1998 1999 2000
S¶n lîng tiªu thô Ngh×n lÝt/n¨m 50,0 78,0 97,0 98,0 32,5
Doanh thu Tû ®ång/n¨m 0,5 0,78 0,97 0,98 0,33
(Nguån: ChiÕn lîc s¶n phÈm – C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long,
2004)
B¶ng 10. KÕt qu¶ tiªu thô Vang Gia L©m, giai ®o¹n 2000 -
2004
C¸c chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh 2000 2001 2002 2003 2004
S¶n lîng tiªu thô Ngh×n lÝt/n¨m 32,5 20,0 0 0 0
Doanh thu Tû ®ång/n¨m 0,33 0,2 0 0 0
(Nguån: ChiÕn lîc s¶n phÈm – C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long,
2004)
Trong bèn n¨m (1996 - 1999) tèc ®é t¨ng trëng cña C«ng ty Vang
Gia L©m gi¶m gi¶m hµng n¨m tõ 50 ÷100%. Tõ n¨m 2000, Doanh thu
gi¶m nhanh vÒ kh«ng n¨m 2002. §Õn n¨m 2002, C«ng ty Vang Gia
L©m kh«ng s¶n xuÊt n÷a.
 Vang H÷u NghÞ
B¶ng 11. KÕt qu¶ tiªu thô Vang H÷u NghÞ, giai ®o¹n 1996 -
2000
35

36. LuËn v¨n tèt nghiÖp
C¸c chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh 1996 1997 1998 1999 2000
S¶n lîng tiªu thô Ngh×n lÝt/n¨m 320,
0
420,
0
510,
0
520,
0
678,
0
Doanh thu Tû ®ång/n¨m 3,2 4,4 5,3 5,4 7,1
(Nguån: ChiÕn lîc s¶n phÈm – C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long,
2004)
B¶ng 12. KÕt qu¶ tiªu thô Vang H÷u NghÞ, giai ®o¹n 2000 -
2004
C¸c chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh 2000 2001 2002 2003 4 th¸ng
2004
S¶n lîng tiªu thô Ngh×n lÝt/n¨m 678,
0
820,
0
400,
0
340,
0
75,0
Doanh thu Tû ®ång/n¨m 7,1 8,6 4,2 3,57 0,8
(Nguån: ChiÕn lîc s¶n phÈm – C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long,
2004)
Doanh thu n¨m ®Çu s¶n xuÊt (1996) kh¸ cao, t¨ng trëng b×nh
qu©n trong b¶y n¨m (1996 - 2001) lµ 21,0%/n¨m, nhng tõ n¨m thø t¸m
(2002), chØ cßn non mét nöa vµ tiÕp tôc gi¶m.
C¸c sè liÖu trªn ®©y cho thÊy xu thÕ tiªu dïng Vang ngät ®ang
gi¶m ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt n¨m 2004 b¸o hiÖu bíc ngoÆt bÊt lîi cho
nhãm Vang ngät. Bªn c¹nh sù sót gi¶m cña nhãm Vang ngät th× xu h-
íng tiªu dïng Vang ch¸t l¹i ®ang t¨ng nhanh. Vang ch¸t tõng bíc chiÕm
lÜnh thÞ trêng thµnh phè vµ ®Èy c¸c s¶n phÈm Vang ngät vÒ thÞ tr-
êng n«ng th«n. DÉn ®Çu trong viÖc s¶n xuÊt nhãm s¶n phÈm nµy lµ
C«ng ty Vang §µ L¹t, C«ng ty Vang Ph¸p quèc... Tríc thùc tÕ nµy,
C«ng ty tiÕp tôc nghiªn cøu híng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm míi vµ ®Õn
n¨m 2001 ®· ®a ra thÞ trêng c¸c s¶n phÈm Vang ch¸t ®Çu tiªn cña
C«ng ty vµ bíc ®Çu cã nh÷ng ph¶n håi tèt. Nhãm s¶n phÈm Vang ch¸t
cña C«ng ty gåm 5 s¶n phÈm: Vang V¶i thêng, Vang V¶i xuÊt khÈu,
Vang Nho thêng, Vang Nho xuÊt khÈu, Vang Bordeaux. N¨m 2003,
C«ng ty ®· s¶n xuÊt Vang Nho ch¸t, Vang V¶i mçi lo¹i 10.000 lÝt nhng
36

37. LuËn v¨n tèt nghiÖp
kh¶ n¨ng tiªu thô cßn h¹n chÕ do cã ®èi thñ c¹nh tranh rÊt m¹nh lµ
Vang §µ L¹t Vang Ph¸p quèc vµ c¸c s¶n phÈm Vang ch¸t nhËp ngo¹i
kh¸c.
NhËn ®Þnh r»ng rîu nÆng s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p c«ng nghÖ
bao giê còng cã nhu cÇu tiªu dïng bÒn v÷ng, n¨m 2004, C«ng ty ®·
tiÕp tôc nghiªn cøu s¶n xuÊt thªm s¶n phÈm Vodka c¸c lo¹i. Híng ®a
d¹ng ho¸ míi nµy tuy bíc ®Çu cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n do cã ®èi thñ
c¹nh tranh lín lµ rîu Vodka Hµ Néi nhng dù ®o¸n sÏ lµ híng ®i hiÖu qu¶
cña C«ng ty.
Nh vËy, cho tíi thêi ®iÓm hiÖn nay, C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng
Long ®· cung cÊp cho thÞ trêng 14 s¶n phÈm Vang vµ rîu c¸c lo¹i. Con
sè nµy cho thÊy C«ng ty rÊt chó träng ®Õn vÊn ®Ò ®a d¹ng ho¸ s¶n
phÈm. Tuy vËy, híng ®a d¹ng ho¸ nµy cña C«ng ty vÉn chØ lµ ®a d¹ng
ho¸ theo dßng s¶n phÈm, ®ã lµ dßng s¶n phÈm Vang vµ rîu. Bªn c¹nh
híng ®a d¹ng ho¸ nµy, C«ng ty còng ®· thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ theo
ho¹t ®éng (nhµ hµng, kh¸ch s¹n, s¶n xuÊt ®å nhùa) nhng quy m« cßn
nhá hÑp, hiÖu qu¶ kinh doanh cha thËt cao. Doanh thu chñ yÕu cña
C«ng ty vÉn lµ tõ s¶n xuÊt - kinh doanh Vang vµ rîu.
Nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y cho thÊy C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng
Long tõ khi thµnh lËp ®Õn nay ®· rÊt chó träng tíi vÊn ®Ò ®a d¹ng ho¸
s¶n phÈm. Trong ®ã, qu¸ tr×nh ®a d¹ng ho¸ cña C«ng ty ®· ®îc thùc
hiÖn theo hai híng: ®a d¹ng ho¸ theo dßng s¶n phÈm vµ ®a d¹ng ho¸
theo ho¹t ®éng. Cïng víi qu¸ tr×nh ®a d¹ng ho¸ nµy, C«ng ty ®· ®¹t ®îc
nhiÒu thµnh tùu trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh. Tuy nhiªn, h-
íng ®a d¹ng ho¸ nµy cña C«ng ty còng cßn gÆp ph¶i mét sè tån t¹i.
Nh÷ng thµnh tùu vµ nh÷ng tån t¹i trong ho¹t ®éng ®a d¹ng ho¸ cña
C«ng ty sÏ ®îc ph©n tÝch cô thÓ ë phÇn díi ®©y.
4. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ
phÇn Th¨ng Long
37

38. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Thµnh tùu
Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty Cæ phÇn
Th¨ng Long ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu quan träng vµ mét phÇn kh«ng
nhá tõ kÕt qu¶ ho¹t ®éng ®a d¹ng ho¸ cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m
qua.
Thø nhÊt, Tõ mét C«ng ty ®¬n ®iÖu vÒ s¶n phÈm, chØ s¶n
xuÊt mét s¶n phÈm duy nhÊt lµ Vang nh·n vµng truyÒn thèng, ®Õn
nay sè s¶n phÈm cña C«ng ty ®· t¨ng ®¸ng kÓ, 14 lo¹i Vang kh¸c
nhau. §©y lµ mét thµnh c«ng ®¸ng kÓ cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng
Long.
Thø hai, ChÝnh nhê sù linh ho¹t vµ nh¹y bÐn trong viÖc n¾m
b¾t ®îc sù thay ®æi cña nhu cÇu thÞ trêng, ®a ra ®îc nhiÒu s¶n
phÈm kh¸c nhau, s¶n phÈm cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long ®Õn
nay ®· ®îc biÕt réng r·i ®èi víi ngêi tiªu dïng trong thÞ trêng néi ®Þa.
Nh·n hiÖu vÒ Vang Th¨ng Long cho ®Õn nay ®· chiÕm ®îc niÒm tin
trong lßng ngêi tiªu dïng vµ ®ang trë thµnh mét trong nh÷ng nh·n hiÖu
cã uy tÝn nhÊt ë thÞ trêng ViÖt Nam víi thÞ phÇn lín nhÊt trong thÞ tr-
êng s¶n phÈm Vang néi ®Þa, chiÕm 40%.
Thø ba, Nhê lùa chän ®a d¹ng ho¸ ®óng híng nªn trong nh÷ng
n¨m qua doanh thu cña C«ng ty nh÷ng n¨m 2000 ®· t¨ng ®¸ng kÓ so
víi nh÷ng n¨m thËp niªn 1990. Doanh thu n¨m 1990 chØ cã 1,7 tû ®ång
nhng ®Õn n¨m 2000 ®· t¨ng lªn 62,42 tû ®ång vµ n¨m 2004 doanh thu
lµ 66.290.
Thø t, Cïng víi sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh díi t¸c ®éng cña
c¸c ho¹t ®éng ®a d¹ng ho¸ hiÖu qu¶, lîng nép ng©n s¸ch hµng n¨m cña
C«ng ty còng t¨ng ®¸ng kÓ. Nh÷ng n¨m thËp niªn 90, con sè nép ng©n
s¸ch dõng l¹i ë c¸c møc khiªm tèn trªn díi 200 triÖu ®ång, tuy nhiªn cho
®Õn nh÷ng n¨m gÇn ®©y nép ng©n s¸ch nhµ níc cña C«ng ty ®· t¨ng
38

39. LuËn v¨n tèt nghiÖp
®¸ng kÓ, kho¶ng trªn 10 tû ®ång, gÊp 50 lÇn so víi nh÷ng n¨m thËp
niªn 90.
Thø n¨m, Thu nhËp cña ngêi lao ®éng còng cã sù c¶i thiÖn râ
rÖt trong nh÷ng n¨m qua. Tríc nh÷ng n¨m 2000, thu nhËp cña mçi lao
®éng b×nh qu©n chØ kho¶ng 300 ngh×n ®ång / th¸ng, ®Õn nay ®·
t¨ng lªn b×nh qu©n mçi ngêi cã thu nhËp kho¶ng 1 triÖu / th¸ng.
Tån t¹i
Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc, híng ®a d¹ng ho¸ hiÖn t¹i cña
C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long vÉn cßn mét sè tån t¹i, cô thÓ:
Thø nhÊt, Ho¹t ®éng ®a d¹ng ho¸ cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng
Long chØ ®¬n gi¶n lµ c¶i tiÕn nh÷ng s¶n phÈm Vang truyÒn thèng
thµnh mét sè lo¹i Vang míi. Do ®ã, mÆc dïng ®· cã g¾ng t¹o ra nhiÒu
s¶n phÈm Vang kh¸c nhau, nhng nh×n chung sù ®a d¹ng cña chÝnh
s¶n phÈm Vang vÉn cßn thÊp, nãi c¸ch kh¸c s¶n phÈm Vang Th¨ng
Long vÉn cßn ®¬n ®iÖu.
Thø hai, Thªm vµo ®ã C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long cha chó ý
®Õn ®a d¹ng ho¸ c¸c dßng níc gi¶i kh¸t kh¸c nh níc Ðp tr¸i c©y... Do
vËy tÝnh mïa vô cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long cßn kh¸ cao. C«ng
suÊt thùc tÕ sö dông rÊt thÊp, chØ kho¶ng 1/3 c«ng suÊt thiÕt kÕ.
§iÒu nµy khiÕn cho ho¹t ®éng cña C«ng ty bÞ ngõng trÖ. Do vËy,
mÆc dï ®îc ®¸nh gi¸ lµ mét doanh nghiÖp cã uy tÝn trªn thÞ trêng s¶n
phÈm Vang, nh÷ng trong thùc tÕ C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long vÉn
ho¹t ®éng cha hiÖu qu¶. §iÒu nµy cã thÊy râ qua b¶ng tiªu thô s¶n
phÈm nh sau:
39

40. LuËn v¨n tèt nghiÖp
40

41. LuËn v¨n tèt nghiÖp
B¶ng 13. KÕt qu¶ tiªu thô s¶n phÈm theo mïa vô
Quý N¨m (§VT:Ngh×n lÝt) So s¸nh
2002/2001
So s¸nh
2003/2002
So s¸nh
2004/2003
2001 2002 2003 2004 Chªnh
lÖch
Tû lÖ
%
Chªnh
lÖch
Tû lÖ
%
Chªnh
lÖch
Tû lÖ
%
Quý I 1.762 1.800 2.160 2390 38 2,16 360 20 230 10,65
Quý II 778 790 812 850 12 1,54 22 2,78 38 4,68
Quý III 861 870 920 973 9 1,05 50 5,75 53 5,76
Quý IV 1.415 1.460 1.608 1782 45 3,18 148 10,14 174 10,82
Tæng 4.816 4.920 5.500 5.995 104 2,16 580 11,79 495 9
(Nguån: Phßng ThÞ trêng - C«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long, n¨m 2004)
B¶ng trªn cho thÊy s¶n lîng tiªu thô c¶ n¨m vµ theo tõng quý ®Òu cã
xu híng t¨ng trong 4 n¨m tõ n¨m 2001 - 2004. Cô thÓ, s¶n lîng tiªu thô
c¶ n¨m cña n¨m 2002 t¨ng 104 ngh×n lÝt so víi n¨m 2001 tøc lµ t¨ng
2,16%; n¨m 2003 so víi n¨m 2002 t¨ng 580 ngh×n lÝt tøc lµ t¨ng
11,79%; n¨m 2004 t¨ng 495 ngh×n lÝt (≈ 9%) so víi n¨m 2003. S¶n lîng
tiªu thô theo tõng quý còng vËy. XÐt s¶n lîng tiªu thô cña quý I qua c¸c
n¨m ta cã thÓ thÊy: S¶n lîng tiªu thô cña quý I n¨m 2002 t¨ng 38 ngh×n
lÝt (≈ 2,16%) so víi n¨m 2001; n¨m 2003 t¨ng 360 ngh×n lÝt (≈ 20 %)
so víi n¨m 2002; n¨m 2004 t¨ng 230 ngh×n lÝt (≈ 10,65 %) so víi n¨m
2003. Ba quý sau còng t¬ng tù nh vËy, ®Òu cã xu híng t¨ng qua c¸c
n¨m. Tuy nhiªn, ®©y cha ph¶i lµ ®iÒu quan träng nhÊt. TiÕp tôc xem
xÐt t×nh h×nh tiªu thô cña c¸c quý tõng n¨m cã thÓ thÊy trong mét
n¨m, s¶n lîng tiªu thô lín nhÊt chñ yÕu lµ trong quý I vµ quý IV. Cßn
quý II vµ quý III th× tiªu thô ®îc rÊt Ýt s¶n phÈm. Cô thÓ h¬n n÷a,
trong 4 n¨m nghiªn cøu tõ n¨m 2001 ®Õn n¨m 2004, s¶n lîng tiªu thô
trong quý I lµ cao nhÊt, trung b×nh chiÕm tû träng kho¶ng 38% tæng
s¶n lîng tiªu thô trong c¶ n¨m. TiÕp theo ®ã lµ quý IV víi s¶n lîng tiªu
thô trung b×nh chiÕm kho¶ng 29,2% c¶ n¨m. Cuèi cïng lµ hai quý II vµ
III cã s¶n lîng tiªu thô t¬ng ®¬ng nhau vµ mçi quý trung b×nh chiÕm
kho¶ng 16.4% c¶ n¨m. Nh vËy, s¶n lîng tiªu thô trung b×nh trong quý I
41

42. LuËn v¨n tèt nghiÖp
vµ quý IV gÊp ®«i tæng s¶n lîng tiªu thô trung b×nh trong hai quý II vµ
III.
Nguyªn nh©n chÝnh cho t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi nµy xuÊt ph¸t tõ
®Æc ®iÓm s¶n phÈm cña C«ng ty. Trong b¶ng danh môc c¸c s¶n
phÈm cña C«ng ty th× s¶n phÈm chñ yÕu vµ chiÕm vai trß quan träng
lµ s¶n phÈm Vang vµ rîu c¸c lo¹i. Vang rîu ®Òu lµ nh÷ng s¶n phÈm cã
chøa cån. ChÝnh v× ®Æc ®iÓm nµy nªn s¶n phÈm Vang vµ rîu chñ
yÕu chØ thÝch hîp víi tiªu dïng vµo mïa l¹nh hay trong c¸c dÞp héi hÌ,
lÔ tÕt. KhÝ hËu ViÖt Nam lµ khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, thêi tiÕt t¬ng
®èi nãng vµ Èm. Mïa hÌ nhiÖt ®é t¬ng ®èi cao nªn kh«ng thÝch hîp víi
viÖc tiªu dïng s¶n phÈm Vang vµ rîu. Nh vËy, s¶n phÈm Vang vµ rîu
chñ yÕu chØ tiªu thô ®îc trong quý I vµ quý IV lµ mïa rÐt vµ ®Æc biÖt
lµ dÞp tÕt, héi hÌ do truyÒn thèng biÕu tÆng, thê cóng, héi häp cña
nh©n d©n ta trong mçi dÞp tÕt, héi. Sù mÊt c©n ®èi gi÷a hai mïa vô
nµy nÕu kh«ng cã híng gi¶i quyÕt sÏ dÉn ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt -
kinh doanh bÞ ngõng trÖ trong thêi ®iÓm kh«ng ph¶i lµ mïa vô, n¨ng
lùc s¶n xuÊt bÞ d thõa, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt - kinh doanh cña C«ng ty
kh«ng cao.
4.3. Nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i
Nh÷ng tån t¹i trªn lµ do nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n nh sau:
Thø nhÊt, ChÝnh s¸ch ®a d¹ng ho¸ cña c«ng ty cha ®îc tÝnh to¸n
toµn diÖn, chØ tËp trung vµo ®a d¹ng ho¸ dßng s¶n phÈm Vang,
kh«ng chó ý ®Õn viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm cã tÝnh bæ sung
®Ó kh¾c phôc tÝnh mïa vô hiÖn nay cña C«ng ty.
Thø hai, C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long cha h×nh thµnh ®éi ngò
chuyªn m«n vÒ ho¹t ®éng Marketing. Do vËy, C«ng ty chËm n¾m b¾t
®îc sù thay ®æi cña nhu cÇu trªn thÞ trêng, thiÕu th«ng tin cÇn thiÕt
®Ó cã thÓ tiÕn hµnh ®a d¹ng ho¸ ®óng híng, phï hîp víi nhu cÇu cña
ngêi tiªu dïng.
42

43. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Thø ba, ChÝnh s¸ch ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cña C«ng ty Cæ
phÇn Th¨ng Long thiÕu tÝnh ®ång bé, v× vËy thêng xuyªn thiÕu
nguyªn liÖu vµ vèn ®Ó thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸.
Thø t, Cha ®Çu t tho¶ ®¸ng cho ®éi ngò chuyªn bé phËn R&D.
Do ®ã sè lîng s¸ng kiÕn vÒ ®a d¹ng ho¸ còng nh ®æi míi c«ng nghÖ
tõ bé phËn nµy.
Thø n¨m, Bé phËn qu¶n lý cña C«ng ty cha nh¹y c¶m, n¨ng ®éng
vµ chÊp nhËn m¹o hiÓm trong viÖc chuyÓn híng kinh doanh th«ng
qua ®a d¹ng ho¸ hay t¹o ra s¶n phÈm míi.
43

44. LuËn v¨n tèt nghiÖp
PhÇn Thø ba
gi¶i ph¸p ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y
t¹i C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long
1. §Þnh híng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cña C«ng ty Cæ phÇn
Th¨ng Long
Sau khi ph©n tÝch nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt vµ thùc
tr¹ng ho¹t ®éng ®a d¹ng ho¸ t¹i C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long, ®Ó
®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh C«ng ty Cæ
phÇn Th¨ng Long nªn thùc hiÖn ho¹t ®éng ®a d¹ng ho¸ theo nh÷ng h-
íng c¬ b¶n sau:
- Ph¸t triÓn ®a d¹ng ho¸ theo híng tho¸t ly dßng s¶n phÈm hiÖn
cã, t¹o ra c¸c s¶n phÈm míi nh»m ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña thÞ tr-
êng vÒ níc gi¶i kh¸t, ®Æc biÖt u tiªn cho nh÷ng s¶n phÈm ®ang cã
nhu cÇu ph¸t triÓn cao.
- Nh÷ng s¶n phÈm míi ph¶i kh¾c phôc ®îc tÝnh mïa vô hiÖn cã
®Ó cã thÓ tèi ®a ho¸ c«ng suÊt s¶n xuÊt cña C«ng ty.
- Ph¸t triÓn nh÷ng s¶n phÈm cã thÓ tËn dông ®îc d©y chuyÒn
s¶n xuÊt vµ c¬ së vËt chÊt hiÖn cã cña C«ng ty ®Ó tèi thiÓu ho¸ ®îc
chi phÝ ®Çu t.
- u tiªn ph¸t triÓn nh÷ng s¶n phÈm cã thÓ sö dông nh÷ng nguån
nguyªn liÖu s½n cã cña C«ng ty, h¹n chÕ viÖc ®Çu t ph¸t triÓn c¸c
nguån nguyªn liÖu míi.
2. C¨n cø lùa chän s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y
2.1. §Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt, thùc tr¹ng vµ ®Þnh híng ®a d¹ng
ho¸ cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long
Dùa vµo kÕt qu¶ nghiªn cøu c¸c ®Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt,
thùc tr¹ng ho¹t ®éng ®a d¹ng ho¸ cña C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long vµ
44

45. LuËn v¨n tèt nghiÖp
nh÷ng ®Þnh híng ®îc ®Ò xuÊt trªn, níc Ðp tr¸i c©y lµ s¶n phÈm thÝch
hîp nhÊt bëi c¸c lý do c¬ b¶n sau:
- Níc Ðp tr¸i c©y cã thÓ bï ®¾p tÝnh mïa vô cña Vang. Vang th-
êng chØ ®îc tiªu thô vµo nh÷ng thêi ®iÓm mïa ®«ng, mïa thu hoÆc
dÞp tÕt. Trong khi ®ã, níc Ðp tr¸i c©y cã thÓ tiªu thô tèt vµo mïa hÌ vµ
mïa xu©n.
- Theo mét sè nghiªn cøu thÊy r»ng nhu cÇu tiªu dïng níc Ðp tr¸i
c©y ®ang ph¸t triÓn kh¸ m¹nh mÏ ë ViÖt nam. B×nh qu©n mçi ngêi chi
tiªu kho¶ng 10-15% thu nhËp cña hä cho lo¹i s¶n phÈm nµy, vµo thêi
®iÓm mïa hÌ møc tiªu dïng nµy cã thÓ t¨ng cao h¬n.
- C«ng nghÖ s¶n xuÊt níc Ðp tr¸i c©y t¬ng tù víi c«ng nghÖ s¶n
xuÊt Vang. Nh vËy, nÕu s¶n xuÊt níc Ðp tr¸i c©y C«ng ty Cæ phÇn
Th¨ng Long sÏ tËn dông ®îc nhiÒu m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn cã, kh«ng
ph¶i ®Çu t toµn bé d©y chuyÒn míi mµ chØ cÇn ®Çu t bæ sung nhá,
do ®ã cã thÓ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ ®Çu t. KÕt qu¶ cña viÖc ®Çu t
nµy sÏ ®em l¹i lîi nhuËn cao cho C«ng ty.
- Ngoµi mÆt c«ng nghÖ, nguyªn liÖu dïng ®Ó s¶n xuÊt Vang vµ
níc Ðp tr¸i c©y còng kh¸ gièng nhau nh: nho, v¶i, døa, æi... Nh vËy sÏ
t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng ty trong viÖc ph¸t triÓn vïng nguyªn
liÖu vµ thu mua nguyªn liÖu.
- ChÝnh phñ ®· vµ ®ang ban hµnh nhiÒu chÝnh s¸ch u ®·i ®Ó
ph¸t triÓn ngµnh níc gi¶i kh¸t nãi chung vµ níc Ðp tr¸i c©y nãi riªng.
ChÝnh v× thÕ C«ng ty cµng nªn tËn dông c¬ héi thuËn lîi nµy.
Nh÷ng c¨n cø nµy sÏ ®îc lµm râ h¬n trong c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n
thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y ®îc ®Ò xuÊt ®èi víi
C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long ë phÇn díi ®©y.
2.2. Nghiªn cøu thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y
2.2.1. Nhu cÇu s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y
45

46. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Nhu cÇu tiªu dïng s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y ngµy cµng t¨ng ë thÞ
trêng ViÖt nam. Theo mét cuéc ®iÒu tra chän mÉu ngÉu nhiªn do
chÝnh t¸c gi¶ thùc hiÖn ®èi víi gÇn 300 ngêi d©n sèng ë Hµ Néi thÊy
r¨ng tû lÖ cã nhu cÇu tiªu dïng s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y kh¸ cao,
kho¶ng 80%. NÕu tû lÖ nµy lµ mÉu lý tëng th× t¬ng øng víi kho¶ng 64
triÖu d©n c c¶ níc ViÖt Nam ®ang sö dông s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y
(D©n sè ViÖt Nam hiÖn nay íc tÝnh kho¶ng 80 triÖu d©n). Thªm vµo
®ã, nÕu s¶n xuÊt ra s¶n phÈm thÝch hîp sÏ t¨ng sè lîng ngêi sö dông
lªn 50% trong sè nh÷ng ngêi ®ang cha sö dông lo¹i s¶n phÈm nµy.
Kh«ng nh÷ng thÕ, tû lÖ chi tiªu cho ®å uèng nãi chung vµ níc Ðp tr¸i
c©y cã xu híng t¨ng lªn ®¸ng kÓ trong tæng chi tiªu. Cô thÓ nh c¸c
b¶ng nh sau:
B¶ng 14. Tû träng chi tiªu ®å uèng vµ c¸c kho¶n kh¸c
TT Lo¹i chi tiªu 2001 2002 2003 2004
1 Chi cho kho¶n ¨n 40,2% 39,4% 37,6% 35,9%
2 Chi cho ®å uèng 18,4% 21,5% 24,4% 26,7%
3 C¸c kho¶n kh¸c 41,4% 39,1% 38,0% 37,4%
4 Tæng chi tiªu 100% 100% 100% 100%
(Nguån: KÕt qu¶ ®iÒu tra thÞ trêng, 2004)
B¶ng 15. Tû träng chi tiªu cho s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y
vµ c¸c lo¹i ®å uèng kh¸c
TT Lo¹i chi tiªu 2001 2002 2003 2004
1 Níc Ðp tr¸i c©y 18,5% 19,8% 21,2% 24,9%
2 Níc hoa qu¶ ®· chÕ biÕn 12,0% 15,5% 16,7% 18,3%
3 §å uèng kh¸c 69,5% 74,7% 62,1% 56,8%
4 Tæng chi tiªu 100% 1005 100% 100%
(Nguån: KÕt qu¶ ®iÒu tra thÞ trêng, 2004)
Qua ®ã, cã thÓ thÊy lîng cÇu tiªu dïng ®èi víi s¶n phÈm níc Ðp
tr¸i c©y ë thÞ trêng Hµ Néi nãi riªng vµ ViÖt Nam nãi chung lµ rÊt lín
vµ cã tiÒm n¨ng, nhÊt lµ ë thÞ trêng MiÒn Nam, n¬i mµ kh«ng khÝ
nãng quanh n¨m. Møc chi tiªu b×nh qu©n cho níc Ðp tr¸i c©y cho mçi
ngêi cã tiªu dïng lo¹i s¶n phÈm nµy chiÕm kho¶ng 21% trong tæng chi
46

47. LuËn v¨n tèt nghiÖp
tiªu ®å uèng, trong khi ®ã tæng chi tiªu cho ®å uèng chiÕm 23% trong
tæng chi tiªu nãi chung vµ møc chi tiªu cho lo¹i níc Ðp tr¸i c©y còng nh
cho ®å uèng t¨ng lªn trong nh÷ng n¨m qua. N¨m 2001, níc Ðp tr¸i c©y
chiÕm 18,5% trong tæng chi tiªu ®å uèng vµ ®å uèng chiÕm 18,4%
trong tæng chi tiªu chung; nhng con sè nµy t¨ng lªn t¬ng øng lµ 24,9%
vµ 26,7% trong n¨m 2004.
Nguyªn nh©n c¬ b¶n khiÕn cho cÇu ®èi víi s¶n phÈm níc Ðp tr¸i
c©y t¨ng trong nh÷ng n¨m qua lµ do: (1) Kinh tÕ cña ViÖt Nam ph¸t
triÓn nhanh trong nh÷ng n¨m qua, thu nhËp d©n c t¨ng cao, møc sèng
®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, do ®ã chi tiªu cho ®å uèng còng t¨ng nhanh;
(2) S¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y ngµy cµng ®a d¹ng vµ phong phó vÒ
mÉu m· vµ tiÖn lîi cho viÖc tiªu dung, ®Æc biÖt lµ nh÷ng s¶n phÈm
nhËp ngo¹i, mµ xu híng tiªu dung hiÖn nay lµ ®ang ®i vµo nh÷ng s¶n
phÈm cã tÝnh tiÖn lîi.
2.2.2. Nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng ®Õn nhu cÇu s¶n phÈm níc Ðp
tr¸i c©y
KÕt qu¶ ®iÒu tra còng cho thÊy r»ng: gi¸ c¶, sù tiÖn lîi trong sö
dông vµ h¬ng vÞ tù nhiªn lµ nh÷ng yÕu tè quan t©m hµng ®Çu cña
ngêi tiªu dïng tríc khi quyÕt ®Þnh mua s¶n phÈm; tiÕp theo lµ nh÷ng
yÕu tè nh møc ®é ph©n phèi réng r·i vµ sù hîp khÈu vÞ; cuèi cïng lµ
nh÷ng yÕu tè nh tÝnh ®éc ®¸o, míi l¹, ®a d¹ng vµ bao gãi cña s¶n
phÈm.
Tuy nhiªn, vÞ trÝ quan träng cña nh÷ng yÕu tè nµy ¶nh hëng
®Õn quyÕt ®Þnh mua kh«ng gièng nhau gi÷a c¸c nhãm tiªu dïng cã
møc thu nhËp kh¸c nhau. Cô thÓ ®èi víi nhãm cã thu nhËp tõ n¨m
triÖu ®ång trë lªn cã thø tù quan träng cña c¸c yÕu tè nh b¶ng sau:
B¶ng 16. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn quyÕt ®Þnh mua cña ngêi tiªu
dïng (nhãm thu nhËp trªn 5 triÖu ®ång)
Thø tù C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn quyÕt ®Þnh mua §iÓm sè
47

48. LuËn v¨n tèt nghiÖp
1 H¬ng vÞ tù nhiªn 6.5
2 TiÖn lîi trong sö dông 6.3
3 Gi¸ c¶ hîp lý 6.0
4 S¶n phÈm ®îc b¸n réng r·i 5.3
5 VÞ ngät/mÆn/chua hîp khÈu vÞ 5.2
6 S¶n phÈm ®éc ®¸o, míi l¹ 4.4
7 Chñng lo¹i ®a d¹ng 4.2
8 KÝch cì bao gãi ®a d¹ng 4.1
(Nguån: KÕt qu¶ ®iÒu tra thÞ trêng, 2004)
§èi víi nhãm tiªu dïng nµy, thø tù cña 3 nhãm yÕu tè ¶nh hëng
®Õn quyªt ®Þnh mua kh«ng cã sù thay ®æi, tuy nhiªn vÞ trÝ cña 3
yÕu tè ®Çu thÓ hiÖn r»ng: ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña nhãm nµy lµ thu
nhËp t¬ng ®èi cao nªn gi¸ kh«ng ph¶i lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu,
thay vµo ®ã yÕu tè h¬ng vÞ tù nhiªn vµ tÝnh tiÖn trong sö dông míi lµ
nh÷ng lµ yÕu tè ¶nh hëng lín ®Õn quyÕt ®Þnh mua s¶n phÈm cña hä.
Ngîc l¹i, ®èi víi nhãm cã thu nhËp díi 2 triÖu ®ång, vÞ trÝ quan
träng cña c¸c nhãm trªn kh«ng thay ®æi nhng vÞ trÝ cña tõng yÕu tè
trong tõng nhãm cã sù thay ®æi kh¸c so víi nhãm cã thu nhËp trªn 5
triÖu ®ång, ®Æc biÖt lµ vÞ trÝ cña 3 yÕu tè trong nhãm quan träng
®Çu tiªn, cô thÓ gi¸ lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu cña hä, sau ®ã míi
®Õn c¸c yÕu tè lµ h¬ng vÞ tù nhiªn vµ tÝnh tiÖn lîi trong sö dông.
Nhãm nµy ®îc xem lµ nhãm cã thu nhËp trung b×nh vµ thÊp, nªn gi¸
lu«n lµ yÕu tè quan t©m hµng ®Çu ®èi víi hä, sau ®ã míi tÝnh ®Õn
c¸c yÕu tè quan träng kh¸c. Mét sè vÞ trÝ quan träng cña c¸c yÕu tè
còng cã sù thay ®æi trong c¸c nhãm yÕu tè kh¸c. §iÒu nµy cã thÓ
thÊy râ trong b¶ng sau:
B¶ng 17. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn quyÕt ®Þnh mua cña ngêi tiªu
dïng (nhãm thu nhËp díi 2 triÖu ®ång)
Thø tù C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn quyÕt ®Þnh mua §iÓm sè
1 Gi¸ c¶ hîp lý 6.6
2 H¬ng vÞ tù nhiªn 6.2
3 TiÖn lîi trong sö dông 6.1
4 VÞ ngät/mÆn/chua hîp khÈu vÞ 5.4
48

49. LuËn v¨n tèt nghiÖp
5 S¶n phÈm ®îc b¸n réng r·i 5.0
6 Chñng lo¹i ®a d¹ng 4.3
7 S¶n phÈm ®éc ®¸o, míi l¹ 4.1
8 KÝch cì bao gãi ®a d¹ng 4.0
(Nguån: KÕt qu¶ ®iÒu tra thÞ trêng, 2004)
49

50. LuËn v¨n tèt nghiÖp
2.2.3. T×nh h×nh c¹nh tranh s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y.
MÆc dï dung lîng thÞ tríng ®èi víi s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y lµ
kh¸ lín nhng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ cung øng lo¹i s¶n phÈm nµy trªn thÞ
trêng ViÖt Nam vÉn cha ®¸p øng tho¶ ®¸ng nhu cÇu cña ngêi tiªu
dïng. Còng theo kÕt qu¶ nghiªn cøu nµy, tæng cung cña lo¹i s¶n phÈm
nµy chØ míi ®¸p øng kho¶ng 40% tæng cÇu cña ngßi tiªu dïng. Trong
®ã, hÇu hÕt lµ c¸c s¶n phÈm lµ nhËp khÈu tõ níc ngoµi, chiÕm 65%
thÞ phÇn, ®iÓn h×nh lµ c¸c s¶n phÈm nh: Casino (Ph¸p), Wesergold
(§øc), Donsimon (T©y Ban Nha), Just Juice (Australia), Krings (§øc),
Queens (Bungaria), Berri (Australia)… §Æc ®iÓm chung cña nh÷ng
lo¹i s¶n phÈm nµy lµ chÊt lîng vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cao, trung b×nh
tõ 25 - 50 ngh×n ®ång/lÝt. Bªn c¹nh nh÷ng s¶n phÈm nhËp ngo¹i, mét
sè doanh nghiÖp ViÖt Nam còng ®ang tham gia s¶n xuÊt s¶n phÈm
níc Ðp tr¸i c©y, chiÕm kho¶ng 35% thÞ phÇn, cô thÓ lµ c¸c doanh
nghiÖp nh: Tæng c«ng ty rau qu¶, n«ng s¶n, Nhµ m¸y ®å hép rau qu¶
Mü Lu«ng Chî Míi tØnh An Giang cña Antesco, Nhµ m¸y ®«ng l¹nh rau
qu¶ Duy H¶i t¹i §ång Nai cña Vegetexco - HCM, Xëng chÕ biÕn tr¸i
c©y ë VÜnh Long, CÇn Th¬, C«ng ty Cæ phÇn s÷a ViÖt Nam
(Vinamilk), C«ng ty Mr Drink - khu c«ng nghiÖp Phó DiÔn, Tõ Liªm, Hµ
néi. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp trong níc trong lÜnh vùc nµy ®Òu theo
chiÕn lîc s¶n xuÊt ra s¶n phÈm cã chÊt lîng vµ gi¸ c¶ phï hîp víi møc
thu nhËp trung b×nh cña ngêi ViÖt Nam, tõ 10-20 ngh×n ®ång/ lÝt.
§iÒu nµy cµng kh¼ng ®Þnh thªm r»ng: thÞ trêng s¶n phÈm níc Ðp tr¸i
c©y ë ViÖt Nam lµ kh¸ tiÒm n¨ng. NÕu C«ng ty cã nh÷ng chÝnh s¸ch
s¶n phÈm phï hîp th× sÏ th©m nhËp vµ ph¸t triÓn ®îc ë thÞ trêng nµy,
nhÊt lµ ®èi víi phÇn thÞ trêng cña nh÷ng ngêi cã thu nhËp trung b×nh
vµ cao.
2.3. Nghiªn cøu chÝnh s¸ch nhµ níc liªn quan ®Õn níc Ðp tr¸i c©y
50

51. LuËn v¨n tèt nghiÖp
HiÖn nay, Nhµ níc ®ang cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch thóc
®Èy ph¸t triÓn rau, qu¶ nh: miÔn gi¶m thuÕ n«ng nghiÖp, thuÕ sö
dông ®Êt, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, thuÕ GTGT vµ c¸c chÕ ®é
hç trî tÝn dông theo l·i suÊt u ®·i, u ®·i ®Æc biÖt; khuyÕn khÝch c¸c
doanh nghiÖp, tæ chøc thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t ph¸t triÓn
gièng vµ chÕ biÕn rau qu¶.
§Ó ®¶m b¶o vÞ thÕ trªn thÞ trêng néi ®Þa vµ chç ®øng trªn thÞ
trêng thÕ giíi trªn c¬ së khai th¸c tiÒm n¨ng s¶n xuÊt rau qu¶ trong níc,
ngµy 03/9/1999, Thñ tíng ChÝnh phñ ®· ra quyÕt ®Þnh sè
182/199/Q§-TTg phª duyÖt ®Ò ¸n ph¸t triÓn rau, qu¶ vµ hoa, c©y c¶nh
thêi kú 1999 - 2010. QuyÕt ®Þnh nµy híng ®Õn môc tiªu t¹o ®iÒu
kiÖn tho¶ m·n nhu cÇu trong níc vÒ rau qu¶, trong ®ã ®Èy m¹nh s¶n
xuÊt, chÕ biÕn níc qu¶ víi gi¸ rÎ ®Ó tõng bíc thay thÕ ®å uèng cã cån
vµ ®Õn 2010 ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ 1 tû USD. Theo chÝnh
s¸ch nµy, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chÕ biÕn rau qu¶ nãi chung sÏ
®îc t¹o ®iÒu kiÖn vÒ c«ng nghÖ trång vµ chÕ biÕn, xóc tiÕn th¬ng
m¹i vµ thuÕ u ®·i.
Trong 10 n¨m trë l¹i ®©y, ®Æc biÖt lµ tõ n¨m 2000 ®Õn nay,
chÝnh phñ ®· ban hµnh nhiÒu chÝnh s¸ch hç trî thóc ®Èy ngµnh N«ng
nghiÖp nãi chung vµ rau qu¶ nãi riªng, gåm c¸c chÝnh s¸ch thuÕ, tµi
chÝnh, tÝn dông.
- VÒ chÝnh s¸ch thuÕ: ®èi víi thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®îc thùc
hiÖn theo th«ng t sè 18/2002/thÞ trêng-BTC híng dÉn thi hµnh NghÞ
®Þnh sè 30/1998/N§-CP vµ NghÞ ®Þnh sè 26/2001/N§-CP cña
ChÝnh phñ vÒ luËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. Néi dung quy ®Þnh
®îc miÔn gi¶m thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp víi c¸c xÝ nghiÖp ®îc u
®·i ®Çu t thuéc ngµnh rau qu¶.
- VÒ chÝnh s¸ch tÝn dông vµ tµi chÝnh kh¸c ®îc thùc hiÖn theo c¸c v¨n
b¶n: NghÞ ®Þnh sè 43/1999N§-CP ngµy 26/6/1999; quyÕt ®Þnh sè
51

52. LuËn v¨n tèt nghiÖp
80/2002/Q§-TTg ngµy 24/6/2002. ChÝnh s¸ch hç trî xóc tiÕn th¬ng m¹i
thùc hiÖn theo th«ng t sè 61 ngµy 01/01/2001, thëng kim ng¹ch xuÊt
khÈu theo quyÕt ®Þnh sè 65 ngµy 29/6/2001, quyÕt ®Þnh sè 63/Q§-
BTC ngµy 21/5/2002, quyÕt ®Þnh sè 1116/2003/Q§-BTM ngµy
09/9/2003.
Bªn c¹nh ®ã, Bé Th¬ng m¹i cã quyÕt ®Þnh 0271/2003 vÒ viÖc
dµnh kho¶n hç trî tÝn dông xuÊt khÈu cho 18 mÆt hµng chñ yÕu cã
søc c¹nh tranh nh»m t¨ng cêng hç trî ®Çu vµo vµ gi¶m chi phÝ s¶n
xuÊt. Mét trong nh÷ng mÆt hµng ®îc hç trî tÝn dông cã mÆt hµng rau
qu¶ bao gåm c¶ ®ãng hép, t¬i, s¬ chÕ vµ níc qu¶. §©y còng lµ mét c¬
héi ®Ó ph¸t triÓn ngµnh rau qu¶ ViÖt Nam nãi chung, ngµnh s¶n xuÊt
níc Ðp tr¸i c©y nãi riªng.
Trong ®Ò ¸n c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ
n«ng th«n giai ®o¹n 2000-2020 do Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng
th«n khëi th¶o, cã 12 lÜnh vùc ®îc u tiªn ph¸t triÓn trong ®ã bao gåm
c¶ lÜnh vùc rau qu¶. §Çu t x©y dùng c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn c«ng suÊt
10.000 - 50.000 tÊn/n¨m ®èi víi c¸c vïng s¶n xuÊt lín; ph¸t triÓn c¸c nhµ
m¸y c«ng suÊt 1000 -2000 tÊn / n¨m víi thiÕt bÞ chñ yÕu do trong níc
chÕ t¹o, ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn nh: níc Ðp tr¸i c©y, níc
qu¶ c« ®Æc, qu¶ ng©m ®êng, sÊy kh«... nh»m t¨ng tû lÖ chÕ biÕn
rau qu¶ tõ 10% hiÖn nay lªn 20% vµo n¨m 2020. §ã lµ nh÷ng thuËn lîi
vÒ mÆt chÝnh s¸ch Nhµ níc ®èi víi ngµnh chÕ biÕn rau qu¶ nãi
chung vµ ngµnh s¶n xuÊt níc Ðp tr¸i c©y nãi riªng.
3. C¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm níc Ðp tr¸i
c©y t¹i C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long
3.1 Gi¶i ph¸p vÒ s¶n phÈm
ChÝnh s¸ch s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch quan
träng ®èi víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña bÊt kú doanh nghiÖp
nµo. X¸c ®Þnh ®óng s¶n phÈm mµ thÞ trêng yªu cÇu lµ quyÕt ®Þnh
52

53. LuËn v¨n tèt nghiÖp
sèng cßn, cã thÓ ®a doanh nghiÖp ph¸t triÓn nhng còng cã thÓ dÉn
doanh nghiÖp ®Õn con ®êng ph¸ s¶n. Kh«ng nh÷ng thÕ, cÇn kÞp thêi
x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt sao cho lu«n cã
thÓ tho¶ m·n ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng nh»m t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña s¶n phÈm. §Ó cã ®îc chÝnh s¸ch s¶n phÈm thÝch hîp víi
s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y, C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long nªn x¸c ®Þnh
râ c¸c vÊn ®Ò nh sau:
3.1.1 Danh môc s¶n phÈm
Qua nghiªn cøu thÞ trêng s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y cho thÊy
c«ng ty nªn ph©n ®o¹n thÞ trêng dùa vµo c¸c chØ tiªu c¬ b¶n nh: thu
nhËp cña nhãm tiªu dïng vµ vïng ®Þa lý d©n c sinh sèng. NÕu dùa
vµo thu nhËp, cã thÓ ph©n ngêi tiªu dïng thµnh hai nhãm, nhãm cã
thu nhËp cao (kho¶ng tõ 5 triÖu trë lªn) vµ nhãm cã thu nhËp thÊp (cã
thu nhËp tõ 2 triÖu trë xuèng). §èi víi nhãm cã thu nhËp tõ 2-5 triÖu,
v× kh«ng cã quan niÖm tiªu dïng râ rÖt nªn tù hä sÏ quyÕt ®Þnh hä
thuéc nhãm nµo trong hai nhãm ®Æc trng trªn. Kh¸ch hµng môc tiªu
cña c«ng ty lµ c¶ hai nhãm c¬ b¶n trªn. Ngoµi ra, nÕu dùa vµo ®Þa lý
sinh sèng, chÝnh s¸ch s¶n phÈm ®èi víi c¸c vïng ®Þa lý còng kh¸c
nhau, nhu cÇu tiªu dïng ë c¸c vïng n«ng th«n còng sÏ thÊp h¬n so víi
c¸c vïng ®« thÞ, thµnh phè. Kh¸ch hµng môc tiªu cña c«ng ty tËp trung
vµo kh¸ch hµng sinh sèng t¹i c¸c vïng ®« thÞ, thµnh phè lín.
NÕu dùa vµo sù ph©n ®o¹n thÞ trêng tiªu dïng môc tiªu nh vËy,
C«ng ty nªn s¶n xuÊt hai dßng s¶n phÈm kh¸c nhau. Trong ®ã, dßng
s¶n phÈm thø nhÊt (Dßng s¶n phÈm A) gåm c¸c s¶n phÈm cã chÊt l-
îng cao vµ gi¸ thµnh cao; dßng s¶n phÈm thø hai (dßng s¶n phÈm B)
cã chÊt lîng trung b×nh vµ gi¸ thµnh trung b×nh. ChÊt lîng vµ gi¸ cña n-
íc Ðp tr¸i c©y phô thuéc vµo hai yÕu tè c¬ b¶n: (1) lo¹i nguyªn liÖu
dïng ®Ó chÕ biÕn ra níc Ðp ®ã; (2) nång ®é dÞch qu¶, nghÜa lµ tû lÖ
dÞch qu¶ vµ c¸c lo¹i nguyªn liÖu kh¸c trong níc, nÕu nång ®é dÞch
53

54. LuËn v¨n tèt nghiÖp
qu¶ cµng cao vµ tû lÖ c¸c lo¹i ho¸ chÊt kh¸c thÊp th× chÊt lîng lo¹i níc
®ã cµng cao; ngîc l¹i, nÕu nång ®é dÞch qu¶ cµng thÊp, tû lÖ ho¸
chÊt nhiÒu sÏ lµm chÊt lîng níc Ðp ®ã gi¶m. Tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu
thÞ trêng cho thÊy, ®èi víi kh¸ch hµng cã thu nhËp cao, yÕu tè h¬ng
vÞ tù nhiªn cã vÞ trÝ quan träng hµng ®Çu, ®iÒu nµy còng ®ång
nghÜa víi viÖc t¨ng nång ®é lîng dÞch qu¶, gi¶m ho¸ chÊt vµ møc ®é
chÕ biÕn. Nh÷ng lo¹i s¶n phÈm nµy bao gåm: níc Ðp cam, d©u t©y, n-
íc hoa qu¶ Ðp tæng hîp ... §èi víi dßng s¶n phÈm A chñ yÕu lµ phôc
vô cho kh¸ch hµng ë c¸c vïng thµnh phè lín. Ngîc l¹i, ®èi víi nhãm tiªu
dïng cã thu nhËp díi 2 triÖu th× nªn s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm (Dßng s¶n
phÈm B) cã nång ®é dÞch qu¶ thÊp, hay nång ®é pha chÕ tõ c¸c lo¹i
ho¸ chÊt kh¸c cao vµ chÕ biÕn tõ nh÷ng nguyªn liÖu cã gi¸ rÎ nh: da
hÊu, æi, bÝ ®ao, m¼ng cÇu, xoµi,... Dßng s¶n phÈm B phôc vô cho
nh÷ng ngêi tiªu dïng cã thu nhËp thÊp ë thµnh phè lín hoÆc ngêi tiªu
dïng ë c¸c tØnh. Danh môc c¸c s¶n phÈm nµy ®îc cô thÓ nh b¶ng sau:
B¶ng 18. C¸c s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y ®îc s¶n xuÊt ®Ó ®a d¹ng ho¸
STT Tªn s¶n phÈm Nguyªn liÖu §èi tîng kh¸ch hµng
1. Dßng s¶n phÈm A
(Níc cam Ðp chøa
nhiÒu x¬, d©u t©y
Ðp, níc t¸o Ðp, níc
m·ng cÇu Ðp, níc
Ðp tæng hîp...)
Cam, d©u t©y,
t¸o.m·ng cÇu vµ
c¸c lo¹i nguyªn
liÖu kh¸c
Kh¸ch hµng cã thu nhËp
tõ 5 triÖu trë lªn vµ mét
sè kh¸ch hµng cã thu
nhËp tõ 2-5 triÖu.
2. Dßng s¶n phÈm B
(Níc da hÊu, bÝ
Da hÊu, bÝ
®ao, æi, xoµi,
Kh¸ch hµng cã thu nhËp
tõ 2 triÖu trë xuèng vµ
54

55. LuËn v¨n tèt nghiÖp
®ao, æi, xoµi,
chanh, t¸o, níc cam
thêng, chanh leo,
cµ rèt, cµ chua, rau
m¸...)
chanh, t¸o,
chanh leo, cµ
rèt, cµ chua, rau
m¸...
mét sè kh¸ch hµng cã
thu nhËp tõ 2-5 triÖu.
(Nguån: KÕt qu¶ ®iÒu tra thÞ trêng, 2004)
3.1.2. MÉu m· s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y
a, VÒ bao gãi s¶n phÈm
Trªn thÞ trêng hiÖn t¹i xuÊt hiÖn c¸c lo¹i bao gãi s¶n phÈm lµ
chai thuû tinh, chai nhùa, bao b× giÊy phøc hîp... Trong ®ã, bao gãi
b»ng giÊy phøc hîp ®îc xem lµ tiÕt kiÖm vµ ®îc kh¸ch hµng a chuéng
nhÊt bëi tÝnh tiÖn lîi cña nã. C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long nªn lùa
chän lo¹i bao gãi nµy lµm lo¹i bao gãi chñ yÕu cho s¶n phÈm níc Ðp
tr¸i c©y cña m×nh.
b, VÒ kÝch cì s¶n phÈm
Tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu thÞ trêng vÒ níc Ðp tr¸i c©y, yÕu tè kÝch
cì bao gãi ®a d¹ng chØ ®îc xÕp ë vÞ trÝ gÇn cuèi cïng trong sè c¸c
yÕu tè ngêi tiªu dïng quan t©m khi quyÕt ®Þnh mua s¶n phÈm níc Ðp
tr¸i c©y. Do vËy, C«ng ty kh«ng cÇn thiÕt ph¶i t¹o ra nhiÒu kÝch thíc
bao b× s¶n phÈm kh¸c nhau mµ chØ nªn tËp trung vµo c¸c lo¹i c¬ b¶n
nh sau:
- Bao b× giÊy phøc hîp víi kÝch thíc 12,5 x 4,5 x 3 (t¬ng ®¬ng víi
kÝch thíc cña hép s÷a bao b× giÊy phøc hîp lo¹i nhá), dung tÝch
kho¶ng 200 ml. u ®iÓm cña lo¹i kÝch thíc nµy lµ gän nhÑ, thuËn tiÖn
cho qu¸ tr×nh sö dông trong qu¸ tr×nh ®i l¹i, nh ®i gi· ngo¹i, picnic hay
®ang ®i trªn ®êng…
- Bao b× giÊy phøc hîp, kÝch thíc 23 x 11 x 5,5 (lo¹i to, cã n¾p),
dung tÝch thêng lµ 1 lÝt. Víi kÝch thíc nµy, chñ yÕu phôc vô cho tiªu
dïng trùc tiÕp t¹i nhµ hoÆc t¹i c¸c ®iÓm cè ®Þnh.
55

56. LuËn v¨n tèt nghiÖp
c. VÒ kiÓu d¸ng s¶n phÈm
Ba lo¹i bao gãi s¶n phÈm trªn sÏ cã kiÓu d¸ng s¶n phÈm kh¸c
nhau:
- Lo¹i thø nhÊt vµ lo¹i thø hai sö dông gi©ý phøc hîp víi dung
tÝch 200 ml vµ 1 lÝt, C«ng ty sÏ vÉn lùa chän s¶n xuÊt kiÓu d¸ng
h×nh hép ch÷ nhËt truyÒn thèng nh c¸c s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y
th«ng thêng kh¸c. Tuy nhiªn, C«ng ty sÏ chó träng vÒ mÉu m· sao cho
t¹o ra ®îc sù kh¸c biÖt tõ tÝnh ®éc ®¸o vµ b¾t m¾t.
3.1.3. ChÊt lîng s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y
a, VÒ h¬ng vÞ:
Theo kh¸ch hµng ®¸nh gi¸, h¬ng vÞ tù nhiªn cña s¶n phÈm lµ
mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng mµ ngêi tiªu dïng rÊt quan t©m khi
quyÕt ®Þnh mua s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y. C¸c s¶n phÈm níc Ðp trªn
thÞ trêng hiÖn t¹i cha gi÷ ®îc h¬ng vÞ tù nhiªn cña s¶n phÈm. V× vËy,
C«ng ty nªn chó träng s¶n xuÊt s¶n phÈm víi h¬ng vÞ tù nhiªn, lµm
kh¸ch hµng c¶m nhËn khi tiªu dïng s¶n phÈm nh tiªu dïng chÝnh lo¹i tr¸i
c©y ®ã. Ngoµi ra, theo nghiªn cøu thÞ trêng, yÕu tè: vÞ
ngät/mÆn/chua hîp khÈu vÞ còng ®îc ngêi tiªu dïng ®¸nh gi¸ t¬ng ®èi
quan träng. Do ®ã, khi s¶n xuÊt s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y C«ng ty
còng nªn nghiªn cøu ®Ó ®iÒu chÕ h¬ng vÞ s¶n phÈm sao cho phï hîp
víi khÈu vÞ cña ngêi tiªu dïng.
b, VÒ mµu s¾c
Mµu s¾c s¶n phÈm lµ mét yÕu tè rÊt quan träng, lµm t¨ng ®é
hÊp dÉn cña s¶n phÈm. Tuy nhiªn ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm ®å uèng,
thùc phÈm th× ta kh«ng nªn qu¸ l¹m dông yÕu tè nµy mµ lµm ¶nh hëng
®Õn c¶m quan cña ngêi tiªu dïng. S¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y do C«ng
ty s¶n xuÊt víi tiªu chÝ “gi÷ m·i vÎ tù nhiªn” nªn tõ h¬ng vÞ ®Õn mµu
s¾c còng cÇn ph¶i gi÷ ®îc vÎ tù nhiªn cña c¸c lo¹i tr¸i c©y, vÝ dô níc
cam cã mµu vµng da cam, níc chanh mµu tr¾ng trong, níc d©u mµu
56

57. LuËn v¨n tèt nghiÖp
®á hång... Tuy nhiªn, còng cÇn pha chÕ mét chót ®Ó mµu s¾c s¶n
phÈm vÉn gi÷ ®îc mµu tù nhiªn nhng ph¶i hÊp dÉn.
c, VÒ dinh dìng
X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, con ngêi cµng quan t©m nhiÒu h¬n
®Õn vÊn ®Ò søc khoÎ. Níc Ðp tr¸i c©y lµ s¶n phÈm bæ dìng do ®îc
chiÕt xuÊt tõ tr¸i c©y thiªn nhiªn. Tr¸i c©y rÊt bæ dìng, tèt cho søc khoÎ,
®Ñp da, chèng l·o ho¸ vµ cha nhiÒu chÊt dinh dìng nh Vitamin A, C,
E... Do vËy, bªn c¹nh c¸c yÕu tè vÒ h¬ng vÞ tù nhiªn s¶n phÈm cña
C«ng ty ph¶i thÓ hiÖn ®îc tÝnh bæ dìng. C«ng ty cã thÓ kÕt hîp dÞch
qu¶ nguyªn chÊt víi c¸c chÊt dinh dìng kh¸c nh: Canxi, chÊt kho¸ng...
®Ó t¨ng tÝnh bæ dìng cña s¶n phÈm.
3.2 Gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghÖ.
C¬ së lý luËn C«ng nghÖ vµ m¸y mãc thiÕt bÞ lµ mét yÕu tè
quyÕt ®Þnh cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
C«ng nghÖ kh«ng chØ ¶nh hëng ®Õn gi¸ thµnh, chÊt lîng vµ n¨ng lùc
c¹nh tranh cña s¶n phÈm. Cuèi cïng ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
kinh doanh. V× vËy xem xÐt, ph©n tÝch vµ lùa chän c«ng nghÖ phï
hîp lµ c«ng viÖc quan träng ®èi víi bÊt kú doanh nghiÖp nµo, ®Æc
biÖt khi quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt s¶n phÈm míi. §èi víi nh÷ng doanh
nghiÖp míi thµnh lËp, lùa chän c«ng nghÖ phï hîp lµ viÖc mua s¾m
®ång bé d©y chuyÒn c«ng nghÖ míi. Víi nh÷ng doanh nghiÖp ®· ®i
vµo ho¹t ®éng th× lùa chän c«ng nghÖ phï hîp lµ viÖc ®Çu t bæ sung
m¸y mãc thiÕt bÞ sao cho phï hîp vµ tËn dông tèi ®a d©y truyÒn c«ng
nghÖ hiÖn t¹i. Nh vËy, ®Ó ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y,
C«ng ty cÇn tËn dông triÖt ®Ó m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn cã, kÕt hîp
®Çu t thiÕt bÞ, c«ng nghÖ míi.
C¬ së thùc tiÔn §a d¹ng ho¸ níc Ðp tr¸i c©y ®îc thùc hiÖn dùa
trªn c¬ së tËn dông n¨ng lùc d thõa cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt Vang.
Do vËy, C«ng ty Vang Th¨ng Long cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i d©y chuyÒn
57

58. LuËn v¨n tèt nghiÖp
s¶n xuÊt hiÖn t¹i lµm c¨n cø x¸c ®Þnh c«ng nghÖ ®Çu t bæ sung míi
sao cho kÕt hîp hiÖu qu¶ víi c«ng nghÖ hiÖn t¹i. Quy tr×nh c«ng nghÖ
s¶n xuÊt níc Ðp tr¸i c©y tuy cã mét sè ®iÓm kh¸c nhng còng cã nhiÒu
®iÓm t¬ng ®ång so víi quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm
Vang.
S¬ ®å 3. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt Vang vµ níc Ðp tr¸i c©y
58
Nguyªn liÖu qu¶ c¸c lo¹i
S¬ chÕ
Xay qu¶
Xö lý b»ng
Enizime
Ðp
DÞch
§iÒu chØnh ®Ó
c©n ®èi vÞ cho
tõng lo¹i s¶n phÈm
Thanh trïng
§ãng gãi
Hoµn thiÖn s¶n
phÈm
Níc Ðp tr¸i c©y
Ðp ng©m ®êng
DÞch
§iÒu chØnh chÊt
lîng dÞch lªn men
Lªn men chÝnh
Lªn men phô
Läc trong vµ
hoµn thiÖn s¶n
§ãng chai
S¶n phÈm Vang
Lä
cb·
Lä
c

59. LuËn v¨n tèt nghiÖp
(Nguån: Tù tæng hîp, 2005)
Nh vËy, nÕu tiÕn hµnh ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y
th× C«ng ty cã thÓ tËn dông ®îc vÒ mÆt c«ng nghÖ ë nh÷ng giai
®o¹n c«ng nghÖ nh s¬ chÕ qu¶, xay qu¶, Ðp, läc vµ cã thÓ lµ ®ãng
chai nÕu lo¹i bao gãi sö dông cho s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y lµ c¸c chai
thuû tinh.
Bªn c¹nh nh÷ng giai ®o¹n c«ng nghÖ t¬ng ®ång th× hai qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt hai s¶n phÈm còng cã nh÷ng giai ®o¹n c«ng nghÖ kh¸c
nhau. Sau khi xay qu¶, ®Ó s¶n xuÊt Vang th× tiÕn hµnh Ðp thµnh
dÞch ngay ë giai ®o¹n nµy. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt níc Ðp tr¸i c©y ®ßi hái
cao h¬n nªn tríc khi Ðp lÊy dÞch cÇn ph¶i xö lý b»ng enzime ®Ó lo¹i
bá vµ ph©n huû mét sè t¸c nh©n g©y ®é nhít trong s¶n phÈm (pectin).
DÞch ®Ó s¶n xuÊt níc Ðp tr¸i c©y vµ Vang ®îc läc b·. Sau khi cã dÞch
qu¶, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt Vang thùc hiÖn lªn men cßn s¶n xuÊt níc Ðp
tr¸i c©y th× dÞch ®îc ®iÒu chØnh ®Ó c©n ®èi cho tõng lo¹i s¶n phÈm.
Sau khi lªn men th× hoµn thiÖn s¶n phÈm Vang. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt n-
íc Ðp tr¸i c©y ®ßi hái cao h¬n ë kh©u tiÕp theo lµ ph¶i thanh trïng ®Ó
®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm. Kh©u nµy cã thÓ tiÕn hµnh tríc hay sau
khi bao gãi tuú thuéc vµo quy tr×nh c«ng nghÖ. Giai ®o¹n c«ng nghÖ
cuèi cïng cña quy tr×nh s¶n xuÊt hai s¶n phÈm lµ ®ãng gãi vµ hoµn
thiÖn s¶n phÈm. Nh vËy, nÕu ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y t¹i
C«ng ty Cæ phÇn Th¨ng Long th× C«ng ty cã thÓ tËn dông ®îc quy
tr×nh c«ng nghÖ hiÖn cã ë mét sè giai ®o¹n c«ng nghÖ. Qua ®ã,
C«ng ty cã thÓ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ ®Çu t ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ
vµ rót ng¾n thêi gian chuÈn bÞ cho ®a d¹ng ho¸. Tuy nhiªn, do quy
tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt hai s¶n phÈm còng cã mét sè giai ®o¹n
c«ng nghÖ kh¸c nªn C«ng ty còng cÇn cã mét sè c¶i tiÕn ®Ó phï hîp
víi yªu cÇu s¶n xuÊt s¶n phÈm.
59

60. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Ph¬ng thøc tiÕn hµnh
 Bíc 1: C¸c tiªu chÝ lùa chän m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ
®Çu t bæ sung
§Ó ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ
c«ng nghÖ ®Çu t bæ sung cÇn tho¶ m·n c¸c tiªu chÝ sau ®©y:
- TËn dông ®îc m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ hiÖn cã
- Chi phÝ cho m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ ®Çu t bæ sung
ph¶i phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña C«ng ty.
- Phï hîp víi quy tr×nh s¶n xuÊt Vang vµ níc Ðp tr¸i c©y cña C«ng
ty.
 Bíc 2: C¸c ph¬ng ¸n lùa chän c«ng nghÖ
C¸c m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ chñ yÕu C«ng ty cÇn ®Çu
t bæ sung cho ho¹t ®éng ®a d¹ng ho¸ níc Ðp tr¸i c©y cña C«ng ty bao
gåm: m¸y ®ång ho¸, thiÕt bÞ thanh trïng, thiÕt bÞ bao gãi vµ mét sè
thiÕt bÞ kh¸c. Cô thÓ, c¸c ph¬ng ¸n lùa chän c«ng nghÖ ®îc thÓ hiÖn
qua b¶ng díi ®©y:
B¶ng 19. Danh môc c¸c thiÕt bÞ ®Çu t bæ sung cho qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt níc Ðp tr¸i c©y
ST
T
Danh môc thiÕt
bÞ ®Çu t bæ
sung
Chñng lo¹i Níc s¶n
xu¾t chÝnh
Gi¸ b¸n
(TriÖu
®ång)
1 M¸y ®ång ho¸ §µi Loan 80 ÷90
NhËt B¶n 200÷25
0
§øc 350÷38
0
2 ThiÕt bÞ thanh
trïng
ThiÕt bÞ thanh trïng tríc
khi bao gãi s¶n phÈm
§µi Loan 90÷100
NhËt B¶n 250÷27
0
§øc 450÷45
5
60

61. LuËn v¨n tèt nghiÖp
ThiÕt bÞ thanh trïng
sau khi bao gãi s¶n
phÈm
§µi Loan 100÷11
0
NhËt B¶n 270÷28
0
§øc 450÷45
5
3 ThiÕt bÞ bao gãi C«ng nghÖ aseptic víi
bao b× giÊy phøc hîp
§µi Loan 150÷15
5
NhËt B¶n 280÷30
0
§øc 420÷45
0
C«ng nghÖ bao gãi víi
bao b× lµ chai nhùa c¸c
lo¹i
§µi Loan 170÷18
0
NhËt B¶n 300÷31
5
§øc 450÷48
0
4 Mét sè thiÕt bÞ
chøa ®ùng vµ
dÉn truyÒn kh¸c
§µi Loan 70÷90
NhËt B¶n 180÷19
0
§øc 300÷32
0
(Nguån: Tù tæng hîp, 2005)
 Bíc 3: §¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n lùa chän c«ng nghÖ
ViÖc ®¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n lùa chän c«ng nghÖ dùa trªn hai ph-
¬ng diÖn: níc s¶n xuÊt vµ chñng lo¹i thiÕt bÞ.
• XÐt trªn ph¬ng diÖn níc s¶n xuÊt
Theo B¶ng 19, cã ba níc s¶n xuÊt chÝnh c¸c thiÕt bÞ cÇn ®Çu
t bæ sung lµ §µi Loan, NhËt B¶n, §øc. C¸c thiÕt bÞ do mçi níc s¶n
xuÊt l¹i cã nh÷ng u, nhîc ®iÓm riªng:
B¶ng 20. §¸nh gi¸ c¸c thiÕt bÞ ®Çu t theo níc s¶n xuÊt
ST
T
Níc s¶n
xuÊt
§¸nh gi¸
u ®iÓm Nhîc ®iÓm
1 §µi Loan Gi¸ rÎ nhÊt ChÊt lîng thÊp nhÊt
2 NhËt B¶n - ChÊt lîng tèt h¬n so víi
§µi Loan
Gi¸ cao h¬n so víi §µi Loan
61

62. LuËn v¨n tèt nghiÖp
- C«ng nghÖ hiÖn ®¹i
- T¬ng ®èi phï hîp víi d©y
truyÒn c«ng nghÖ hiÖn t¹i
cña C«ng ty
3 §øc - ChÊt lîng tèt nhÊt
- §é bÒn cao
Gi¸ cao nhÊt
(Nguån: Tù tæng hîp, 2005)
• XÐt trªn ph¬ng diÖn Chñng lo¹i thiÕt bÞ:
a, ThiÕt bÞ thanh trïng
ThiÕt bÞ thanh trïng sö dông trong d©y truyÒn s¶n xuÊt níc Ðp
tr¸i c©y gåm hai lo¹i chÝnh lµ thiÕt bÞ thanh trïng sau khi bao gãi s¶n
phÈm vµ thiÕt bÞ thanh trïng tríc khi bao gãi s¶n phÈm. Mçi lo¹i ®Òu
cã u, nhîc ®iÓm riªng:
B¶ng 21. §¸nh gi¸ thiÕt bÞ thanh trïng theo chñng lo¹i
ST
T
Chñng lo¹i §¸nh gi¸
¦u ®iÓm Nhîc ®iÓm
1 ThiÕt bÞ thanh
trïng tríc khi bao
gãi s¶n phÈm
- Gi¸ rÎ h¬n - §é an toµn thÊp h¬n do
2 ThiÕt bÞ thanh
trïng sau khi
bao gãi s¶n
phÈm
Gi¸ cao h¬n (kho¶ng
20÷50 triÖu ®ång
ViÖt Nam)
- §é an toµn cao h¬n h¼n
do thanh trïng c¶ bao gãi
cña s¶n phÈm
(Nguån: Tù tæng hîp, 2005)
b, ThiÕt bÞ bao gãi
ViÖc ph©n lo¹i thiÕt bÞ bao gãi thêng dùa trªn c¬ së lo¹i bao gãi
®îc sö dông. C¸c lo¹i bao gãi thêng sö dông cho s¶n phÈm níc Ðp tr¸i
62

63. LuËn v¨n tèt nghiÖp
c©y lµ bao b× giÊy phøc hîp, chai nhùa c¸c lo¹i, chai thuû tinh... Mçi lo¹i
thiÕt bÞ bao gãi còng cã nh÷ng u, nhîc ®iÓm riªng:
B¶ng 21. §¸nh gi¸ thiÕt bÞ bao gãi theo chñng lo¹i
ST
T
Chñng lo¹i §¸nh gi¸
u ®iÓm Nhîc ®iÓm
1 C«ng nghÖ
aseptic víi bao
b× giÊy phøc
hîp
- Gi¸ rÎ
- TiÕt kiÖm chi phÝ
s¶n xuÊt
Kh«ng t¸i sö dông ®îc
2 C«ng nghÖ bao
gãi víi bao b× lµ
chai nhùa c¸c
lo¹i
Cã thÓ t¸i sö dông c¸c
vËt liÖu bao gãi
- Gi¸ cao h¬n
- Chi phÝ s¶n xuÊt cao
h¬n so víi c«ng nghÖ
aseptic
(Nguån: Tù tæng hîp, 2005)
 Bíc 4: Lùa chän c«ng nghÖ
Th«ng qua viÖc xem xÐt c¸c tiªu chÝ lùa chän c«ng nghÖ kÕt
hîp víi viÖc ®¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n c«ng nghÖ, ph¬ng ¸n c«ng nghÖ phï
hîp nhÊt cho viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y t¹i C«ng ty
Cæ phÇn Th¨ng Long lµ:
B¶ng 22. Ph¬ng ¸n c«ng nghÖ ®îc lùa chän
T
T
Danh môc thiÕt bÞ
®Çu t bæ sung
Chñng lo¹i
Níc s¶n
xuÊt
Gi¸ b¸n
(TriÖu
®ång)
1 M¸y ®ång ho¸ §µi Loan 80÷90
2 ThiÕt bÞ thanh
trïng
ThiÕt bÞ thanh trïng
sau khi bao gãi s¶n
phÈm
§µi Loan 90÷100
3 ThiÕt bÞ bao gãi C«ng nghÖ aseptic
víi bao b× giÊy phøc
hîp
NhËt
B¶n
280÷300
4 C¸c thiÕt chøa §µi Loan 70÷90
63

64. LuËn v¨n tèt nghiÖp
®ùng, dÉn truyÒn
kh¸c
(Nguån: Tù tæng hîp, 2005)
3.3 Gi¶i ph¸p lùa chän vµ æn ®Þnh nguån ngyªn liÖu
3.3.1. C¬ së lý luËn
Nguyªn liÖu còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng quyÕt
®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i ®èi víi nhiÒu c«ng ty. Kh«ng Ýt doanh nghiÖp
do kh«ng x¸c ®Þnh râ nguån nguyªn liÖu nªn sau khi x©y dùng doanh
nghiÖp hoÆc ®Çu t d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®· gÆp ph¶i c¸c t×nh tr¹ng
nh kh«ng ®ñ nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt hoÆc ph¶i mua nguyªn liÖu tõ
nh÷ng n¬i kh¸c víi chi phÝ cao (Cô thÓ nh nhiÒu nhµ m¸y s¶n xuÊt ®-
êng hiÖn nay cña ViÖt Nam), lµm cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
kÐm hiÖu qu¶ v× kh«ng ®ñ nguyªn liÖu, c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ
kh«ng ®îc khai th¸c hiÖu qu¶; hoÆc s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh
thÊp do chÊt lîng s¶n phÈm thÊp vµ gi¸ thµnh cao.
3.3.2.C¬ së thùc tiÔn
Nguyªn liÖu cña Vang Th¨ng Long chñ yÕu ®îc mua th«ng qua
c¸c ®¹i lý thu mua. Do ®ã, C«ng ty lu«n ph¶i mua nguyªn liÖu víi gi¸
kh¸ cao so víi gi¸ gèc. §iÒu nµy ¶nh hëng lín ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Ngoµi ra, C«ng ty kh«ng chñ ®éng trong viÖc ®¶m b¶o æn ®Þnh
nguån nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt. V× vËy, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n
xuÊt kinh doanh, C«ng ty cÇn chó träng ®Õn nguån nguyªn liÖu. §Æc
biÖt, s¶n xuÊt níc Ðp tr¸i c©y ®ßi hái ph¶i sö dông nhiÒu lo¹i nguyªn
liÖu n«ng nghiÖp. Nh÷ng s¶n phÈm nµy phô thuéc lín vµo ®iÒu kiÖn
tù nhiªn, kh«ng dù tr÷ ®îc trong thêi gian dµi, do vËy x©y dùng vïng
nguyªn liÖu lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng ®¶m b¶o tÝnh
chñ ®éng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, nhÊt lµ khi
thùc hiÖn chiÕn lîc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm níc Ðp tr¸i c©y.
3.3.3.BiÖn ph¸p thùc hiÖn
64

65. LuËn v¨n tèt nghiÖp
a, Giai ®o¹n 1: Lùa chän vïng nguyªn liÖu
Theo ®Þnh híng vÒ chñng lo¹i s¶n phÈm trªn ®©y, c¸c nguyªn
liÖu qu¶ chÝnh cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt níc Ðp tr¸i c©y lµ cam, chanh,
chanh leo, t¸o, d©u t©y, v¶i, æi, nho, døa, m·ng cÇu, cµ chua... HiÖn
t¹i, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt Vang cña C«ng ty ®ang sö dông nh÷ng lo¹i
nguyªn liÖu nh døa, t¸o mÌo, nho, v¶i, m¬, mËn, d©u. Nh vËy, tríc m¾t,
C«ng ty cã thÓ tËn c¸c kªnh nguyªn liÖu døa, nho, v¶i, d©u ®Ó s¶n
xuÊt níc Ðp tr¸i c©y. Lùa chän ®îc vïng nguyªn liÖu thÝch hîp lµ mét
vÊn ®Ò hÕt søc quan träng víi ho¹t ®éng ®a d¹ng ho¸ cña C«ng ty.
Bíc 1: C¸c tiªu chÝ lùa chän vïng nguyªn
- ChÊt lîng nguyªn liÖu tèt
- Gi¸ mua nguyªn liÖu thÊp
- Chi phÝ thu mua thÊp
- TiÕt kiÖm chi phÝ vËn chuyÓn
Vïng nguyªn liÖu ®îc lùa chän cÇn tho¶ mÉn tèt nhÊt c¸c tiªu chÝ lùa
chän nªu trªn.
Bíc 2: C¸c ph¬ng ¸n lùa chän vïng nguyªn liÖu
B¶ng 23. C¸c vïng nguyªn liÖu chÝnh
STT Lo¹i qu¶ Vïng nguyªn liÖu
1 Døa Thanh Ho¸, Ninh B×nh
2 V¶i H¶i D¬ng, Nam Hµ
3 Nho Phan Rang, Ninh ThuËn
4 Cam Vinh, Hµ Giang
5 Chanh NhiÒu vïng
6 T¸o L¹ng S¬n, Trung Quèc
7 D©u t©y §µ L¹t, nhËp khÈu
(Nguån: Tù tæng hîp, 2005)
65