Φυσική Ε΄ 9.5. ΄΄ Η τριβή - Μία σημαντική δύναμη ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
http://e-taksh.blogspot.gr
Φυσική Ε΄ Τάξης - Ενότητα 9 - Κεφάλαιο 5:
΄΄ Η τριβή - Μια σημαντική δύναμη ΄΄
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Τριβή είναι η δύναμη που αντιστέκεται στην κίνηση ενός σώματος όταν
αυτό έρχεται σε επαφή με ένα άλλο σώμα.
Είναι μια δύναμη που ασκείται με επαφή. Η τριβή αντιστέκεται στο
ξεκίνημα ενός ακίνητου σώματος, αλλά και δυσκολεύει την κίνησή του.
Η τριβή έχει τα ακόλουθα αποτελέσματα:
 Προκαλεί θέρμανση των επιφανειών μετατρέποντας ένα μέρος της
κινητικής ενέργειας των σωμάτων σε θερμότητα
 Προκαλεί φθορά στα σώματα που τρίβονται μεταξύ τους
 Προκαλεί παραγωγή ήχου
Η τριβή μας βοηθάει στην καθημερινότητά μας
Τριβή
Φώτης Τουλιόπουλος

Εγκύκλιος Παιδεία
Η ΤΡΙΒΗ - ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ
Τριβή ονομάζεται η δύναμη η οποία αντιστέκεται στην κίνηση
ενός σώματος πάνω σε ένα άλλο με το οποίο έρχεται σε
επαφή.
Η τριβή έχει πολύ μεγάλη σημασία στην καθημερινή μας ζωή.
Για παράδειγμα, μας βοηθάει να περπατάμε, να πιάνουμε και
να συγκρατούμε διάφορα αντικείμενα, για την κίνηση των
αυτοκινήτων στους δρόμους κλπ.
 Η τριβή και αντιστέκεται στο να ξεκινήσει να κινείται ένα
ακίνητο σώμα και
 δυσκολεύει την κίνηση ενός σώματος που κινείται
 Η τριβή είναι μια δύναμη που ασκείται με επαφή.
Η εμφάνιση της τριβής έχει τα ακόλουθα αποτελέσματα:
 Προκαλεί τη θέρμανση των επιφανειών που τρίβονται και
μετατρέπει ένα μέρος της κινητικής ενέργειας σε θερμότητα.

 Τα σώματα που τρίβονται το ένα με το άλλο, φθείρονται
 Σε πολλές περιπτώσεις η τριβή προκαλεί παραγωγή
ήχου.
Η τριβή που αναπτύσσεται ανάμεσα σε δύο ακίνητα σώματα
λέγεται στατική τριβή
Ενώ αυτή που αναπτύσσεται ανάμεσα σε δύο σώματα που
γλιστρούν το ένα σε σχέση με το άλλο λέγεται τριβή ολίσθησης
Όσο πιο πολύ χρόνο είναι σε επαφή δύο σώματα τόσο πιο
έντονα είναι τα αποτελέσματα της τριβής
ΚΛΙΚ(όσο πιο πολύ τρίβουμε τα χέρια μας τόσο πιο πολύ
ζεσταίνονται)
Αναρτήθηκε από ΝΙΚΟΣ στις Δευτέρα, Μαΐου 11, 2009

http://1dimagdim.blogspot.com/
Ε ώ λύ Ε΄ δ ύ
Κουκούλης Πάρης
« Ερευνώ και ανακαλύπτω » Ε΄ δημοτικού

Τριβή ονομάζεται η δύναμη η οποία αντιστέκεται στην κίνηση ενός σώματος
πάνω σε ένα άλλο με το οποίο έρχεται σε επαφήπάνω σε ένα άλλο με το οποίο έρχεται σε επαφή.
Η τριβή έχει πολύ μεγάλη σημασία στην καθημερινή μας ζωή.
Για παράδειγμα μας βοηθάει να περπατάμε να πιάνουμε και ναΓια παράδειγμα, μας βοηθάει να περπατάμε, να πιάνουμε και να
συγκρατούμε διάφορα αντικείμενα, για την κίνηση των αυτοκινήτων στους
δρόμους κλπ.
Η τριβή και αντιστέκεται στο να ξεκινήσει να κινείται ένα ακίνητο σώμα καιΗ τριβή και αντιστέκεται στο να ξεκινήσει να κινείται ένα ακίνητο σώμα και
δυσκολεύει την κίνηση ενός σώματος που κινείται.
Η τριβή είναι μια δύναμη που ασκείται με επαφή.
Η εμφάνιση της τριβής έχει τα ακόλουθα αποτελέσματα:
Προκαλεί τη θέρμανση των επιφανειών που τρίβονται και μετατρέπει ένα
μέρος της κινητικής ενέργειας σε θερμότητα.μ ρ ς ης η ής ργ ς ρμ η
Τα σώματα που τρίβονται το ένα με το άλλο, φθείρονται
Σε πολλές περιπτώσεις η τριβή προκαλεί παραγωγή ήχου.

Είναι δύσκολο να σπρώξω τη γόμα στο θρανίο , πιο δύσκολο στο
χαρτί και ακόμα πιο δύσκολο στο γυαλόχαρτο .

Η γόμα και η κιμωλία φθείρονται Η φθορά είναι μεγαλύτερη ότανΗ  γόμα  και  η  κιμωλία  φθείρονται . Η  φθορά  είναι  μεγαλύτερη  όταν
τρίβω  τα  αντικείμενα  στο  χαρτί  απ’  ό,τι όταν  τα  τρίβω  στο  θρανίο.
Ακόμα  πιο  μεγάλη  είναι  η  φθορά , όταν  τρίβω  τα  αντικείμενα  στο
λόγυαλόχαρτο .

Όταν τρίβω τις παλάμες μου μεταξύ τους , ακούω έναΌταν   τρίβω   τις   παλάμες   μου   μεταξύ   τους  ,  ακούω   ένα
χαρακτηριστικό  ήχο . Οι  παλάμες  μου  θερμαίνονται .
Όταν  τρίβω  το  δάχτυλο  μου  στο  θρανίο , ακούω  ένα
χαρακτηριστικό ήχο Το δάχτυλο μου θερμαίνεταιχαρακτηριστικό  ήχο . Το  δάχτυλο  μου  θερμαίνεται .

Η  τριβή  είναι  μια  δύναμη  που  δυσκολεύει  την  κίνηση  των  σωμάτων .
Η  τριβή  έχει  ως  αποτέλεσμα  τη  φθορά  και  τη  θέρμανση  των  σωμάτων
ή ήκαι  την  παραγωγή  ήχου .
Το  ελαστικό  του  αυτοκινήτου  φθείρεται .
Οι χορδές ταλαντώνονται και παράγουν ήχοΟι  χορδές  ταλαντώνονται  και  παράγουν  ήχο .
Το  τρυπάνι  θερμαίνεται .

Η   τσουλήθρα   έχει   φθαρεί   λόγω   της   τριβής
με τα ρούχα των παιδιών που τημε    τα    ρούχα    των    παιδιών    που    τη
χρησιμοποιούν.
Οι  σόλες  φθείρονται  περισσότερο  στο  μπροστινό
και  στο  πίσω  τμήμα , στα  σημεία  δηλαδή  στα
οποία  το  πέλμα  έρχεται  σε  επαφή  με  το  δρόμομ ρχ φή μ ρ μ
και  λιγότερο  στις  καμάρες  των  πελμάτων .

Άντρια Πεύκου
Γ’6

ΤΡΙΒΗ ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ
 Η τριβή είναι η δύναμη, η αντίσταση η οποία
παρουσιάζεται κατά τη σχετική κίνηση δύο
σωμάτων που βρίσκονται σε επαφή ή όταν η μία
επιφάνεια τείνει να κινηθεί ως προς την άλλη.
Επομένως, η τριβή μπορεί να εμφανιστεί σε
σώματα που κινούνται και σε σώματα που είναι
ακίνητα μεταξύ τους.

ΠΩΣ ΠΡΟΚΑΛΕΙΤΑΙ Η ΤΡΙΒΗ
 Η τριβή είναι αποτέλεσμα των ανωμαλιών που
παρουσιάζονται στις δύο επιφάνειες των σωμάτων
που βρίσκονται σε επαφή. Αυτές οι ανωμαλίες
εμπλέκονται μεταξύ τους. Επιπρόσθετα, μοριακές
ή ηλεκτροστατικές δυνάμεις ασκούνται στις δύο
επιφάνειες των σωμάτων έχοντας το αποτέλεσμα
της τριβής. Η τριβή εξαρτάται από το είδος των
επιφανειών.
Τι μπορεί να
προκαλέσει η τριβή

ΤΡΙΒΗ ΜΙΑ ΕΠΙΖΗΜΙΑ Ή ΧΡΗΣΙΜΗ
ΔΥΝΑΜΗ
 Η τριβή είναι μια δύναμη η οποία ανάλογα με τη φορά
της , επιθυμούμε να την περιορίσουμε ή να την
αυξήσουμε.
 Χρήσιμη τριβή (θετικές επιπτώσεις):
 Περπατάμε
 Τρέχουμε
 Σκαρφαλώνουμε
 Τα αυτοκίνητα μπορούν να κινούνται στο δρόμο, να
σταματούν, να στρίβουν στις στροφές, να τρέχουν.
 Παίρνουμε το φαγητό μας και διάφορα αντικείμενα
χωρίς να μας γλιστράνε.
 Παίζουμε τα έγχορδα όργανα.
 Μπορούμε να γράφουμε καθώς και να σβήνουμε με
τη γόμα μας.

ΠΕΡΠΑΤΑΜΕ
ΣΚΑΡΦΑΛΩΝΟΥΜΕ
ΚΙΝΗΣΗ
ΟΧΗΜΑΤΟΣ
ΚΡΑΤΑΜΕ
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ

 Επιζήμια τριβή (αρνητικές επιπτώσεις):
 Προκαλεί φθορές στα ελαστικά και τα φρένα των
αυτοκινήτων.
 Προκαλεί φθορές στις σόλες των παπουτσιών μας.
 Είναι υπεύθυνη για το τρίξιμο στις μηχανές, στις
πόρτες κ.ά.
Παράδειγμα:
Κατά τη λειτουργία ενός κινητήρα η τριβή που
παρουσιάζεται κατά την ολίσθηση των διάφορων
του επιφανειών προκαλεί τη φθορά τους καθώς και
απώλεια ενέργειας.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ
ΠΕΡΙΟΡΙΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΤΡΙΒΗ
 Η τριβή μπορεί να περιοριστεί με την παρουσία, παρεμβολή
διαφόρων λιπαντικών ουσιών π.χ. λάδι.
 Πολλές φορές χρησιμοποιούμε λιπαντικές ουσίες για να
περιορίσουμε το «τρίξιμο» στις πόρτες, την τριβή στις
μηχανές των αυτοκινήτων κ.ά.

ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ Η ΤΡΙΒΗ
 Πολλές φορές, για διάφορους σκοπούς και λόγους
η τριβή περιορίζεται. Με τον περιορισμό της
τριβής μπορούμε να επιτελέσουμε διάφορες
δραστηριότητες.
 Κάνουμε σκι.
 Κάνουμε πατινάζ.
 Ο κολυμβητής μπορεί να κολυμπήσει ελεύθερα.
 Κίνηση αλεξιπτωτιστή σε ελεύθερη πτώση .
 Πτήση αεροπλάνου.

ΣΚΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΤΡΙΒΗ ΠΑΤΙΝΑΖ
ΠΤΗΣΗ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟΥ

ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΤΡΙΒΗΣ
 Στατική τριβή:
Η στατική τριβή είναι η δύναμη που εμφανίζεται όταν
επιχειρούμε να προκαλέσουμε την ολίσθηση ενός σώματος
πάνω σε μία επιφάνεια. Εμφανίζεται όταν η μία επιφάνεια
τείνει να κινηθεί ως προς την άλλη και οι δύο επιφάνειες
βρίσκονται σε σχετική ισορροπία ενώ συνάμα συμπιέζονται.
Κατά τη στατική τριβή οι επιφάνειες των δύο σωμάτων
γαντζώνονται η μία προς τη άλλη και έτσι ακινητοποιούν η
μία την άλλη.

ΤΡΙΒΗ ΟΛΙΣΘΗΣΗΣ
 Τριβή ολίσθησης ή κινητική τριβή είναι η δύναμη
που εμφανίζεται όταν ένα σώμα κινείται,
ολισθαίνει στην επιφάνεια του άλλου σώματος,
ενώ συνάμα το πιέζει. Κατ’ αυτήν την τριβή
υπάρχει η ΚΑΘΕΤΗ ΔΥΝΑΜΗ η οποία ασκείται
στο σώμα που κινείται από την επιφάνεια του
άλλου σώματος.
 Η τριβή έχει διεύθυνση πάντοτε αντίθετη από
συτή της ταχύτητας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%81%CE%B9%C
E%B2%CE%AE
 http://users.sch.gr/kassetas/zzzzzzTPIBH2.htm
 http://egpaid.blogspot.com/2009/05/blog-post_17.html
 http://api.ning.com/files/Dn-
nICFJwxfYFkEDqQXpEsigimzGc7E929g0hGP7Gwv9acxq
LSGwZ*HJAJJz41E6ELDkzqiJyYNg7l8uHbMyrpC9Hk5o
wUP6/file.png
 http://www.google.com.cy/imgres?imgurl=http://1.bp.blogsp
ot.com/-x3Jd9-
rl8Oc/Ts4IHfaxX3I/AAAAAAAAANE/7SIM3AVjkQ8/s1600/
%2525CE%252595%2525CE%2525A0%2525CE%252599%2
525CE%252598%2525CE%2525A5%2525CE%25259C%252
5CE%252597%2525CE%2525A4%2525CE%252597%2B%2
525CE%252589%2B%2525CE%252591%2525CE%25259D
 Από το σχολικό τετράδιο Φυσικής.

ΦΕ 5 : Η ΤΡΙΒΗ - ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ
Πείραμα Τοποθέτησε στο θρανίο σου ένα φύλλο χαρτί κι ένα
γυαλόχαρτο.
Σπρώξε με το δάχτυλό σου μία γόμα πάνω στο
θρανίο σου, πάνω στο χαρτί και πάνω στο
γυαλόχαρτο. Τι παρατηρείς;
Παρατήρηση
Πάνω στο θρανίο σπρώχνουμε εύκολα τη γόμα, στο
χαρτί λίγο πιο δύσκολα, ενώ στο γυαλόχαρτο ακόμη
πιο δύσκολα. Caesare Goulas

Πείραμα
Τρίψε μία γόμα και μία κιμωλία στο θρανίο σου, σε ένα
φύλλο χαρτί και σε ένα γυαλόχαρτο. Τι παρατηρείς;
Kαι στις τρεις περιπτώσεις η γόμα και
η κιμωλία φθείρονται. Όταν τρίβονται
στο θρανίο η φθορά τους είναι μικρή,
στο χαρτί μεγαλύτερη, στο γυαλόχαρτο
ακόμη μεγαλύτερη.

Πείραμα
♦ Τρίψε δυνατά τη μία παλάμη σου με την άλλη
♦
Τρίψε δυνατά για δέκα δευτερόλεπτα το δάχτυλό σου στο
θρανίο σου και σε ένα φύλλο χαρτί. Τι παρατηρείς;
Και στις δύο περιπτώσεις ακούγεται ένας
χαρακτηριστικός ήχος
και το δάχτυλο ή τα χέρια θερμαίνονται.

Συμπέρασμα
Η τριβή είναι μια δύναμη που
δυσκολεύει την κίνηση των
σωμάτων. Η τριβή έχει ως
αποτέλεσμα τη φθορά και τη
θέρμανση των σωμάτων που
τρίβονται, καθώς και την
παραγωγή ήχου.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
1.Ποια είναι τα αποτελέσματα της τριβής σε κάθε περίπτωση;
Παρατηρούμε και τα τρία αποτελέσματα της
τριβής, που είναι η φθορά, η θέρμανση και η
παραγωγή ήχου.

2. Μπορείς να σχολιάσεις την εικόνα;
Η επιφάνεια της τσουλήθρας έχει φθαρεί λόγω της
τριβής με τα ρούχα των παιδιών

3. Σε ποια σημεία φθείρονται περισσότερο οι σόλες
των παπουτσιών; Μπορείς να εξηγήσεις την
απάντησή σου;
Οι σόλες φθείρονται περισσότερο στα σημεία
που έρχονται πιο πολύ σε επαφή με το
έδαφος, όπως το μπροστινό και το πίσω
μέρος.

ΦΕ 6 : ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ Η ΤΡΙΒΗ
Το λαστιχάκι τεντώνεται περισσότερο, όταν
τραβάμε το κουτί με τα πετραδάκια στο
γυαλόχαρτο και λιγότερο, όταν το τραβάμε στην
επιφάνεια του θρανίου.

Πείραμα 1
Γέμισε ένα ποτήρι με πετραδάκια και τοποθέτησέ
το πάνω στο κουτί από το σαπούνι. Πότε
τεντώνεται το λαστιχάκι περισσότερο, όταν
τραβάς το κουτί μόνο του ή όταν τοποθετείς
πάνω του το ποτήρι με τα πετραδάκια;
Παρατηρούμε ότι το λαστιχάκι τεντώνεται
περισσότερο, όταν πάνω στο κουτί τοποθετήσαμε
το ποτήρι με τα πετραδάκια. Δηλαδή, όταν
αυξήθηκε το βάρος του.

Πείραμα 3
Το λαστιχάκι και στις δυο περιπτώσεις τεντώνεται το ίδιο.
Συμπέρασμα
Η τριβή εξαρτάται από το είδος των επιφανειών
που τρίβονται και από το βάρος του σώματος που
κινείται πάνω σε μια επιφάνεια. Όσο μεγαλύτερο
είναι το βάρος, τόσο αυξάνεται η τριβή. Η τριβή
δεν εξαρτάται από το εμβαδό της επιφάνειας του
σώματος που κινείται πάνω σε μια άλλη
επιφάνεια.

2. Πότε ο κίνδυνος να γλιστρήσουμε είναι μικρότερος,
όταν φοράμε παπούτσια με σόλα από λείο δέρμα ή από
τραχύ πλαστικό; Εξήγησε την απάντησή σου.
Όσο πιο τραχιά είναι η επιφάνεια ενός σώματος,
τόσο μεγαλώνει η τριβή. Συνεπώς, ο κίνδυνος να
γλιστρήσουμε είναι μικρότερος, όταν φοράμε
παπούτσια με σόλα από τραχύ πλαστικό , γιατί τότε
αυξάνεται η τριβή.

3. Μπορείς να σχολιάσεις την ιδέα του αγοριού;
Η ιδέα του αγοριού δεν είναι σωστή γιατί, η
τριβή δεν εξαρτάται από το εμβαδόν της
επιφάνειας που ακουμπά στο έδαφος.

Αρνητικές και θετικές επιπτώσεις
της τριβής
Ευαγορου Μαρία
Γεωργίου Ραφαελα

Τι είναι η τριβή
• Για τη Φυσική η ΤΡΙΒΗ (ολίσθησης) είναι ΔΥΝΑΜΗ. Λέγεται και
κινητική τριβή.
• Πότε εμφανίζεται ;
• Η τριβή ολίσθησης ασκείται σε ένα σώμα που γλιστρά (ολισθαίνει)
στην επιφάνεια ενός άλλου σώματος και συγχρόνως την πιέζει.
Συνυπάρχει δηλαδή πάντοτε με την ΚΑΘΕΤΗ ΔΥΝΑΜΗ η οποία
επίσης ασκείται στο κινούμενο σώμα από την επιφάνεια του άλλου
σώματος.
• Τα δύο σώματα βρίσκονται σε επαφή, αλληλοσυμπιέζονται και
συγχρόνως ΚΙΝΟΥΝΤΑΙ, το ένα ως προς το άλλο.

Θετικές επιδράσεις της τριβής:
• Μπορούμε να κάνουμε κόμπους
• Να φοράμε τις κλάτσες
• Να λιμάρουμε τα νύχια μας
• Παράγουμε ήχους (π.χ. το δοξάρι πάνω στις χορδές του βιολιού)
• Να ανάψουμε φωτιά τρίβοντας δυο ξύλα
• Άναμμα σπίρτου
• Συγκρατεί τις κλωστές στην ύφανση ρούχων, χαλιών, σχοινιών
• Συγκρατεί τα καρφιά στους τοίχους , τις βίδες στα ξύλα και στα μέταλλα
• Τα κοσμήματα στα χέρια μας
• Το μελάνι του στυλό στο χαρτί
• Η τριβή μετακινεί και σταματά οχήματα(επιταχύνει και επιβραδύνει) τις ρόδες όλων των
τροχοφόρων όταν κινούνται
• Η τριβή του αέρα επιβραδύνει την κίνηση των οχημάτων και των δρομέων
• Προσγειώνει ομαλά και ακίνδυνα τον αλεξιπτωτιστή
Αρνητικές επιδράσεις της τριβής
• Φθείρεται το χαλί
• Φθείρονται τα ρούχα
• Φθείρεται η Ψάθα της καρέκλας
• Καταστρέφονται τα σχοινία της τροχαλίας
• Ελαστικά των τροχών
• Φθείρονται τα τακάκια των φρένων
• Φθείρονται τα κινητα τμηματα των μηχανών
• Φθείρονται τις σιδηροτροχές
• Φθείρονται οι αρθρώσεις των οστών

Θετικές επιπτώσεις
Άναμμα σπίρτου
Χωρίς την τριβή δεν θα
υπήρχε θερμότητα

Φοράμε τις κάλτσες μας

Αρνητικές επιπτώσεις
Φθείρεται το χαλί

Φθείρονται τα
ρούχα μας

Σξηβή: κηα ζεκαληηθή δύλακε | 1
Σάμε Δ΄
΢πγγξαθή: ΢ηπιηαλαθάθεο Γηάλλεο – Γάζθαινο / ΢πλεξγάηεο ηνπ ΔΚΦΔ Υαλίσλ γηα ηελ Π.Δ.
Φσηνγξάθηζε – Ηιεθηξνληθή επεμεξγαζία: Γηαλλελάθεο Κσλ/λνο - Γάζθαινο
Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ
ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤ΢Η
ΔΝΟΣΗΣΑ 10: ΜΗΥΑΝΙΚΗ
ΚΔΦΑΛΑΙΟ 5: ΣΡΙΒΗ: ΜΙΑ ΢ΗΜΑΝΣΙΚΗ ΓΤΝΑΜΗ
ΓΙΑΡΚΔΙΑ: 1 δηδαθηηθή ώξα
ΓΙΓΑΚΣΙΚΟΙ ΢ΣΟΥΟΙ:
Να δηαπηζηώζνπλ νη καζεηέο πεηξακαηηθά:
 Σελ εκθάληζε ηεο ηξηβήο, όηαλ πξνζπαζνύκε λα ζέζνπκε ζε θίλεζε έλα
ζώκα.
 Σα απνηειέζκαηα ηεο ηξηβήο.
ΣΡΙΒΗ: ΜΙΑ ΢ΗΜΑΝΣΙΚΗ ΓΤΝΑΜΗ
Πξνζπαζώληαο λα θηλήζνπκε έλα ζώκα πνπ βξίζθεηαη ζε επαθή κε έλα άιιν,
παξαηεξνύκε όηη πξνθαιείηαη κηα δύλακε πνπ αληηζηέθεηαη ζηελ θίλεζε. Σε
δύλακε απηή ηελ νλνκάδνπκε ηξηβή.
Αλ πξνζπαζήζνπκε λα θηλήζνπκε έλα ζώκα πξνο ηα αξηζηεξά αζθώληαο δύλακε
πξνο απηή ηε θαηεύζπλζε, ζα δηαπηζηώζνπκε όηη ε ηξηβή αληηζηέθεηαη ζηελ
θίλεζή ηνπ θαη έρεη θαηεύζπλζε πξνο ηα δεμηά.
Αξρηθά ην ζώκα δελ θηλείηαη, ε δύλακε πνπ εκπνδίδεη ην ζώκα λα θηλεζεί
νλνκάδεηαη ζηαηηθή ηξηβή. Η ζηαηηθή ηξηβή είλαη ίζε θαηά κέηξν κε ηελ
αζθνύκελε δύλακε αιιά αληίζεηε θνξά από απηή.
Αλ απμήζνπκε ηε δύλακε πνπ αζθνύκε ζην ζώκα, απηό ζα αξρίζεη λα νιηζζαίλεη.
Η ζηαηηθή ηξηβή παίξλεη ηε κεγαιύηεξε ηηκή ηεο ιίγν πξηλ ηελ νιίζζεζε ηνπ
ζώκαηνο.
Η δύλακε πνπ αληηζηέθεηαη ζηε θίλεζε ηνπ ζώκαηνο όζν απηό θηλείηαη
νλνκάδεηαη ηξηβή νιίζζεζεο.
Η ηξηβή νιίζζεζεο έρεη ζηαζεξό κέηξν, αλεμάξηεην από ην κέηξν πνπ αζθνύκε
ζην ζώκα θαη είλαη ιίγν κηθξόηεξν από ην κεγαιύηεξν κέηξν ηεο ζηαηηθήο
ηξηβήο.
Η δύλακε δειαδή πνπ αζθνύκε ζην ζώκα όηαλ απηό θηλείηαη είλαη κηθξόηεξε
από απηή πνπ αζθνύζακε, όηαλ ην ζώκα ήηαλ αθίλεην. Απηό ζπκβαίλεη γηαηί
κεηαμύ ησλ επηθαλεηώλ πνπ βξίζθνληαη ζε επαθή αζθνύληαη κηθξόηεξεο
δπλάκεηο όηαλ ην ζώκα θηλείηαη.
Καηά ηελ ηξηβή παξάγεηαη ζεξκόηεηα, ήρνο θαη πξνθαιείηαη θζνξά ησλ
ζσκάησλ πνπ ηξίβνληαη.

Σάμε Δ΄
Πεηξάκαηα πνπ πξνηείλνληαη:
Π 1ν
: Σξηβή, ε δύλακε πνπ αληηζηέθεηαη
Δηζαγσγηθό εξέζηζκα – Γηαηύπσζε ππνζέζεσλ
Φαξαληώλεο
Βξεο θάπνηα νκνηόηεηα ζηηο θσηνγξαθίεο.
Πείξακα
Όξγαλα – Τιηθά
Μνιύβη κε γόκα
Κηκσιία ρξσκαηηζηή
Έλα θύιιν ραξηί Α4
Έλα θύιιν γπαιόραξην
Λεία επηθάλεηα π.ρ. ζξαλίν
Θεξκόκεηξν

Σάμε Δ΄
Οδεγίεο εθηέιεζεο
Πηάζε ην κνιύβη, θέξε ηε γόκα πξνο ηα θάησ θαη θίλεζέ ην πάλσ ζην ζξαλίν,
πάλσ ζην ραξηί θαη πάλσ ζην γπαιόραξην, αζθώληαο όζν κπνξείο ίδηα δύλακε.
Ση παξαηεξείο;

Σάμε Δ΄
Παξαηήξεζε
 Γπζθνιεπόκαζηε ιίγν λα θηλήζνπκε ηε γόκα πάλσ ζην ζξαλίν.
 Γπζθνιεπόκαζηε πην πνιύ λα θηλήζνπκε ηε γόκα πάλσ ζην ραξηί.
 Γπζθνιεπόκαζηε αθόκα πεξηζζόηεξν λα θηλήζνπκε ηε γόκα πάλσ ζην
γπαιόραξην.
΢ε πην από ηα ηξία ζώκαηα πξνθαιείηαη κεγαιύηεξε θζνξά ζηε γόκα θαη γηαηί;
 Μεγαιύηεξε θζνξά πξνθαιείηαη, όηαλ ε γόκα θηλείηαη ζην γπαιόραξην
γηαηί ε επηθάλεηά ηνπ είλαη ηξαρηά.
Μπνξείο λα επαλαιάβεηο ην ίδην, ηξίβνληαο απηή ηε θνξά κηα θηκσιία.

Σάμε Δ΄
 Γπζθνιεπόκαζηε ιίγν λα ηξίςνπκε ηε θηκσιία πάλσ ζην ζξαλίν.
 Γπζθνιεπόκαζηε πην πνιύ λα ηξίςνπκε ηε θηκσιία πάλσ ζην ραξηί.
 Γπζθνιεπόκαζηε αθόκα πεξηζζόηεξν λα ηξίςνπκε ηε θηκσιία πάλσ ζην
γπαιόραξην.
΢ε πην από ηα ηξία ζώκαηα πξνθαιείηαη κεγαιύηεξε θζνξά θαη γηαηί;

Σάμε Δ΄
 Μεγαιύηεξε θζνξά πξνθαιείηαη, όηαλ ε θηκσιία ηξίβεηαη πάλσ ζην
γπαιόραξην γηαηί ε επηθάλεηά ηνπ είλαη ηξαρηά.
Σξίςε δπλαηά ηε κηα παιάκε ζνπ κε ηελ άιιε. Ση παξαηεξείο;
 Αθνύγεηαη έλαο ραξαθηεξηζηηθόο ήρνο θαη νη παιάκεο κνπ δεζηαίλνληαη.
΢εκείσζε ηε ζεξκνθξαζία πνπ δείρλεη ην ζεξκόκεηξν, ηξίςε ην ζην ρέξη ζνπ,
όπσο ηελ εηθόλα θαη ζεκείσζε πάιη ηε ζεξκνθξαζία. Ση παξαηεξείο;

Σάμε Δ΄
 Η ζεξκνθξαζία πξηλ ην ηξίςηκν ήηαλ 17ν
C θαη κεηά ην ηξίςηκν 21ν
C.
΢πκπέξαζκα
 Η ηξηβή είλαη κηα δύλακε πνπ δπζθνιεύεη ηελ θίλεζε ησλ ζσκάησλ.
 Σα απνηειέζκαηα ηεο ηξηβήο είλαη ε παξαγσγή ζεξκόηεηαο θαη ήρνπ
θαζώο θαη ε θζνξά ησλ αληηθεηκέλσλ.

Φυσική Ε΄ 9.5. ΄΄ Η τριβή - Μία σημαντική δύναμη ΄΄

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

More from Χρήστος Χαρμπής

More from Χρήστος Χαρμπής (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Φυσική Ε΄ 9.5. ΄΄ Η τριβή - Μία σημαντική δύναμη ΄΄