โปรแกรมย่อยและฟังก์ชันมาตรฐาน

2. การเขียนโปรแกรมและฟังก์ชัน
การเขียนโปรแกรมโดยแบ่งการทางานของโปรแกรมออกเป็นโปรแกรมย่อย
การเขียนแบบนี้มีข้อดีคือ การทางานของโปรแกรมนั้นตรวจสอบได้ง่าย เพราะ
สามารถรันเฉพาะโปรแกรมย่อยได้ และทาให้ตัวโปรแกรมสั้นลงในกรณีที่มี
ชุดคาสั่งที่ซ้าๆ กัน ซึ่งนักเขียนโปรแกรมเกือบทั้งหมดนิยมเขียนในลักษณะนี้
โปรแกรมย่อยคือกลุ่มคาสั่งชุดหนึ่งที่เขียนขึ้นมาภายในโปรแกรมหลักเพื่อ
ประมวลผลอย่างใดอย่างหนึ่ง สามารถส่งผ่านค่าไปสู่โปรแกรมย่อยแล้วส่งผลลัพธ์
กลับมาสู่โปรแกรมหลักได้ในภาษาซีจะเรียกโปรแกรมย่อยว่าฟังก์ชั่น
(function)ซึ่งฟังก์ชั่นในภาษาซีจะมีการส่งค่าของฟังก์ชั่นกลับมาได้ด้วย

3. ในกรณีที่มีการเรียกใช้ฟังก์ชั่นก่อนที่จะนิยามฟังก์ชั่นจะกระทาไม่ได้ กล่าวคือ
ไปเขียนส่วนนิยามฟังก์ชั่น ไว้ในบรรทัดล่างเช่นบรรทัดที่ 40 แล้วเรียกใช้ใน
บรรทัดบนเช่นบรรทัดที่ 10 จะทาให้ตัวแปลภาษาไม่รู้จักชื่อของฟังก์ชั่นนั้นเกิด
ความผิดพลาดทางโครงสร้างภาษา กรณีนี้เราต้องเขียนต้นแบบของฟังก์ชั่น ไว้
บรรทัดบนเช่นบรรทัดที่ 4 นอกฟังก์ชั่น main()
โดยต้นแบบของฟังก์ชั่นจะบอกให้ตัวแปลภาษา รู้ถึงชื่อฟังก์ชั่น ชนิดของ
ข้อมูลที่จะส่งค่ากลับ และตัวแปรพารามิเตอร์ทาให้การเรียกใช้ถูกต้อง
การเขียนฟังก์ชั่น มี 3 ส่วน
1) ส่วนต้นแบบของฟังก์ชัน ประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก คือ ชนิดข้อมูลของ
ค่าที่ส่งกลับ ชื่อฟังก์ชัน และรายชื่อพารามิเตอร์ ซึ่งจะมีการบอกชนิดข้อมูล
เหมือนการประกาศตัวแปร และสามารถมีหลายตัวได้โดยเครื่องหมายจุลภาค(,)
คั้นระหว่างแต่ละพารามิเตอร์

4. รายชื่อพารามิเตอร์จะอยู่ภายใต้วงเล็บถ้าเป็นการประกาศฟังก์ชั่นจะมีเครื่องหมาย
อัฒภาค(;) ปิดท้าย
รูปแบบของการนิยามฟังก์ชั่น
2) ส่วนนิยามของฟังก์ชั่น เหมือนกับส่วนนิยามฟังก์ชั่นแต่ไม่มีเครื่องหมายอัฒภาค มี
วงเล็บปี กกาเปิ ดและปี กกาปิ ดภายในวงเล็บปี กกามีคาสั่งต่างๆอยู่ภายในแทน
เครื่องหมายอัฒภาค
รูปแบบของการนิยามฟังก์ชั่น
[return-value-type] function-name([parameter-list]);
[return-value-type] function-name([parameter-list])
{
[declarations;]
statements;
}

5. 3) การเรียกใช้ฟังก์ชั่น เขียนชื่อของฟังก์ชั่นวงเล็บเปิดและมีตัวแปรหรือค่าคงที่ ที่
กาหนดค่าให้พารามิเตอร์เรียกว่าอาร์กิวเมนต์ (argument) ตามจานวนและ
ตามชนิดของพารามิเตอร์และใส่วงเล็บปิดต่อท้าย โดยชื่อฟังก์ชันจะมีค่าตามชนิด
ข้อมูลที่ส่งกลับมาซึ่งเราเอาไปใช้งานต่อไปได้
/* 1st Sample Program */
#include<stdio.h>
int square(int);
void main( ) {
int x=3;
printf(“Square of %d = %dn”, x, square(x));
}
int square(int y) {
return y * y;
}
PROTOTYPE
CALLINGDEFINITION

6. ฟังก์ชันในภาษาซีมีการส่งค่ากลับมาโดยผ่านชื่อของฟังก์ชั่นซึ่งกาหนดชนิดข้อมูลที่
ส่งมาไว้ก่อนแล้ว แต่นอกเหนือจากชนิดข้อมูลอื่นๆ จะมีการกาหนดชนิดเป็นvoid
ให้กับชื่อฟังก์ชั่นชื่อฟังก์ชันที่กาหนดให้เป็นชนิดนี้ไม่ต้องใช้คาสั่ง returnใน
ฟังก์ชั่นและไม่สามารถเขียนคาสั่งใช้งานค่าที่ส่งกลับได้
การส่งค่ากลับของฟังก์ชั่น
พารามิเตอร์ของฟังก์ชั่น
พารามิเตอร์คือตัวแปรของฟังก์ชั่นที่รับข้อมูลมาจากภายนอกนามาใช้ประมวลผล
ทาได้2 รูปแบบคือ การรับข้อมูลเป็นการคัดลอกค่า และเป็นการคัดลอกที่อยู่ของ
ข้อมูล

7. 1) การรับข้อมูลแบบคัดลอกค่า เมื่อมีการเรียกใช้งานฟังก์ชั่น และมีการส่งข้อมูลให้
ฟังก์ชั่นด้วยตัวแปร โดยฟังก์ชั่นที่ถูกเรียกใช้งานจะมีตัวแปรที่เป็นพารามิเตอร์มารับ
ค่าข้อมูล ซึ่งการกระทาใดๆ กับพารามิเตอร์ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงค่า จะไม่มีผลต่อ
ค่าของตัวแปรที่ส่งให้ฟังก์ชั่นนั้นๆ
2) การรับข้อมูลแบบคัดลอกที่อยู่ของข้อมูล เมื่อมีการเรียกใช้งานฟังก์ชั่นและมีการ
ส่งข้อมูลให้ฟังก์ชั่น โดยฟังก์ชั่นที่ถูกเรียนใช้งานจะมีตัวแปรมารับตาแหน่งที่อยู่
ของข้อมูล ซึ่งก็คือใช้ตัวแปรพอยน์เตอร์มารับค่าตาแหน่งที่อยู่ของข้อมูลนั่นเอง ซึ่ง
การกระทาใดๆกับตัวแปรพอยน์เตอร์ที่เป็นพารามิเตอร์ ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงค่า
จะมีผลทาให้ค่าของตัวแปรที่ส่งค่าให้ฟังก์ชั่นเปลี่ยนแปลงไปด้วย

8. ขอบเขตของตัวแปร
ขอบเขตของตัวแปรตัวนั้นๆ ขึ้นอยู่ที่จุดที่ประกาศตัวแปรนั้น การใช้ตัวแปรที่ผ่าน
มาในเนื้อหาก่อนๆ สร้างขึ้นเฉพาะที่โปรแกรมหลักเท่านั้น แต่เมื่อมีการสร้าฟังก์ชั่น
ขึ้นมาจะเกิดขอบเขตภายในฟังก์ชั่นขึ้นกล่าวคือ ตัวแปรที่ประกาศในโปรแกรมหลัก
มีขอบเขตกว้างขวางควบคุมฟังก์ชั่นที่เรียกใช้งาน เรียกว่า ตัวแปรประเภทโกลบอล
(global) ส่วนตัวแปรที่ประกาศในฟังก์ชั่นเรียกว่า ตัวแปรประเภทโลคอล (local) ซึ่ง
พารามิเตอร์แบบคัดลอกค่าถือว่าเป็นตัวแปรประเภทโลคอลด้วย
1. ตัวแปรชนิดโกลบอล(global)
ตัวแปรชนิดโกลบอลจะประกาศไว้ในส่วนของโปรแกรมหลัก คุณสมบัติของตัว
แปรประเภทนี้ สามารถเข้าถึงได้ทั่วทั้งโปรแกรม ทั้งในฟังก์ชั่นที่มีในโปรแกรมทุก
ฟังก์ชั่นก็สามารถเรียกใช้ตัวแปรประเภทนี้ได้

9. 2. ตัวแปรชนิดโลคอล(local)
ตัวแปรชนิดโลคอล ต้องประกาศไว้ในฟังก์ชันเท่านั้น และต้องใช้ประมวลผลใน
ฟังก์ชันแต่ละฟังก์ชันเท่านั้น คุณสมบัติของตัวแปรโลคอล ไม่สามารถเรียกใช้ที่
โปรแกรมหลักได้และไม่สามารถประมวลผลตัวแปรนี้ในส่วนของฟังก์ชันอื่น ๆ
ได้เลยเพราะจะหายไปเมื่อสิ้นสุดการประมวลผลฟังก์ชั่นนั้น ในกรณีที่มีหลาย ๆ
ฟังก์ชันและแต่ละฟังก์ชันมีตัวแปรโลคอลที่มีชื่อเดียวกัน ตัวแปรภายในฟังก์ชัน
แต่ละฟังก์ชันต่างก็เป็นอิสระซึ่งกันและกัน มีค่าที่เก็บเอาไว้ตามแต่ละฟังก์ชัน
ฟังก์ชั่นอินไลน์
เมื่อโปรแกรมทางาน ระบบปฏิบัติการจะนาคาสั่งโปรแกรมขึ้นมา เก็บไว้ตาแหน่ง
แอดเดรสหนึ่งในหน่วยความจาจากนั้นทางานตามขั้นตอนของคาสั่ง หากเมื่อใดที่มี
การเรียกฟังก์ชั่นมาทางาน จะกระโดดไปยังแอดเดรส ของหน่วยความจาที่ได้ขอไว้
ให้ฟังก์ชั่นที่ถูกเรียก และรับค่าอาร์กิวเม้นต์เข้าเก็บไว้หลังจากทางานเสร็จลง

10. ก็จะต้องกระโดดกลับไปยังแอดเดรสที่เรียกใช้ฟังก์ชั่น การทางานดังกล่าว ทาให้
สูญเสียเวลาในการเรียกใช้ฟังก์ชั่นมาทางาน
ภาษาซี มีทางเลือกที่จะลดปัญหา การกระโดดไปยังฟังก์ชั่น และกระโดกลับ
มา โดยฟังก์ชั่นอินไลน์ซึ่งคอมไพเลอร์จะนาส่วนทางานของฟังก์ชั่น แทรกเข้าไป
ไว้ในส่วนโปรแกรมโค้ด
การสร้างฟังก์ชั่นอินไลน์ ส่วนใหญ่เป็นการทางานสั้นๆ มีประโยคคาสั่งไม่
มาก จึงไม่จาเป็นต้องมีต้นแบบฟังก์ชั่นก็ได้ โดยสร้างขึ้นมาฟังก์ชั่น ที่มีคีย์เวิร์ด
inline นาหน้าส่วนหัวฟังก์ชั่น ดังตัวอย่างต่อไปนี้
inline int triple (int x) {return (x*x*x);}
triple()
int x = triple(3);

11. ฟังก์ชั่นเรียกตัวเอง
เป็นฟังก์ชั่นที่มีคาสั่งเรียกใช้งานฟังก์ชั่นชื่อฟังก์ชั่นตัวเอง ซึ่งการศึกษาฟังก์ชั่นเรียก
ตัวเองนี้ทาให้เข้าใจหลักการทางานของโปรแกรมมากขึ้นฟังก์ชั่นลักษณะจะมี
เงื่อนไขเพื่อสิ้นสุดการเรียกใช้ตัวเองซ้า
ภาษาซีมีการให้ฟังก์ชั่น สามารถเรียกตัวเองขึ้นมาทางาน ฟังก์ชั่นดังกล่าว มี
ลักษณะทางานซ้าแบบเดิม โดยเรียกตัวเองขึ้นมาทางาน ซึ่งให้การกาหนดค่าอาร์กิว
เม้นต์ ให้แตกต่างกันในแต่ละครั้ง ที่เรียกตัวเองมาทางาน มีรูปแบบการทางาน ที่
แบ่งออกเป็นสองส่วน คือ ส่วนที่หยุดการเรียกตัวเอง และส่วนที่เรียกตัวเองเป็น
ลูกโซ่ไม่มีจุดสิ้นสุด ดังนั้นจึงใช้ประโยคคาสั่ง if และมีโครงสร้างเป็นดังนี้
Typename recursivefunc( parameterList ) {
if ( stopping case is reached )
return (value for stopping case) ;
else
return (value computed by calling function itself
again) ;
}

12. ประโยคคาสั่ง if เมื่อตรวจสอบเงื่อนไขการหยุด แล้วเป็นจริง เป็นกรณีที่สามารถ
แก้ไขปัญหาได้ก็หยุดการเรียกตัวเอง พร้อมกับส่งค่ากลับคืนมา หากการตรวจสอบ
ได้เป็นเท็จ แสดงว่ายังแก้ไขปัญหาไม่ได้ จะต้องแตกเป็นปัญหาย่อย และเรียก
ตัวเองมาทางานต่อ โดยส่งค่าอาร์กิวเม้นต์ที่แตกต่างให้ พร้อมส่งค่ากลับคืนมา ใน
การกาหนดค่าอาร์กิวเม้นต์ จะต้องเข้าใกล้ค่าที่ทาให้ การตรวจสอบเป็นจริง เพื่อให้
ฟังก์ชั่นรีเคอซีฟจบการทางาน ไม่เช่นนั้นจะมีการเรียกตัวเองไม่สิ้นสุด
ปัญหาที่นาฟังก์ชั่นรีเคอซีฟมาใช้งานเช่น การหาค่าแฟคทอเรียล จาก
จานวนตัวเลข n ตัว (n!) เช่น 4! จะได้ค่าเท่ากับ 4x3x2x1 หรือ 24
n! = 1 สาหรับ n = 0 หรือ 1
n! = n สาหรับ n > 1

13. ฟังก์ชันมาตรฐานหรือไลบราลีฟังก์ชัน
• เป็นฟังก์ชันที่มีมาให้พร้อมกับตัวแปลภาษา C เพื่อใช้งานได้ทันที และใช้ใน
งานด้านต่างๆ โดยเน้นงานพื้นฐาน เช่น ฟังก์ชันคานวณทางคณิตศาสตร์
ฟังก์ชันสาหรับจัดการข้อความ ฟังก์ชันเวลา เป็นต้น เพื่อให้ผู้เขียนภาษา Cมี
ความสะดวกมากขึ้น
• คไลบราลีฟังก์ชันภาษา Cจะเก็บอยู่ในไฟล์นามสกุล .hหรือที่เรียกว่า
header fileยกตัวอย่างเช่น ฟังก์ชันเกี่ยวกับการคานวณจะเก็บอยู่ในไฟล์ชื่อ
math.h หรือฟังก์ชันเกี่ยวกับการจัดการข้อความอยู่ในไฟล์ชื่อ string.h
เป็นต้น

16. ฟังก์ชันสตริง
• สตริง (string) หรืออะเรย์ตัวอักษร คือ ข้อมูลที่ประกอบไปด้วย
ตัวอักษรที่มีการเรียงต่อเนื่องกันไป โดยมีจุดสิ้นสุดของข้อมูลสตริงที่
ตัวอักษร NULL character เขียนด้วย ‘0’
• ในภาษาซีรูปแบบข้อมูลประเภทสตริงไม่มีการกาหนดไว้ การ
ประกาศตัวแปรแบบสตริงทาได้ 2 วิธี คือ ในรูปของอะเรย์ กับในรูป
ของพอยน์เตอร์
• ตัวอย่างการประกาศตัวแปรสตริง
char p[9] = “ I think !” ;
p[0] p[1] p[2] p[3] p[4] p[5] p[6] p[7] p[8]
‘I’ ‘’ ‘t’ ‘h’ ‘i’ ‘n’ ‘k’ ‘!’ ‘0’

17. ฟังก์ชันมาตรฐานที่เกี่ยวกับสตริงที่ภาษาซีเตรียมไว้ให้เรียกใช้ ดังนี้
 gets( ) เป็นฟังก์ชันใช้รับค่าสตริง
 puts( ) เป็นฟังก์ชันที่ใช้แสดงผลสตริง
 strcat( ) เป็นฟังก์ชันที่ใช้ต่อสตริง 2 ตัวเข้าด้วยกัน
 strcmp( ) เป็นฟังก์ชันที่ใช้เปรียบเทียบสตริง 2 ตัว
 strcpy( ) เป็นฟังก์ชันที่ใช้ก๊อปปี้ สตริง
 strlen( ) เป็นฟังก์ชันที่ใช้เพื่อหาความยาวของสตริง

18. ตัวอย่างโปรแกรมที่เรียกใช้ฟังก์ชันสตริง

20. ตัวอย่างโปรแกรมที่เรียกใช้ฟังก์ชันสตริง
#include<stdio.h>
#include<string.h>
main( )
{ char s1[50] ={"C is easy "};
char s2[50] = {"Uttaradit Rajabhat
University"};
char s3[50];
int count;
count = strlen(s1); printf("String S1 Length =
%dn",count);
strcat(s1,s2); printf("String s1 + String s2 =
%sn",s1);
strcpy(s3,s2); printf("String s3 = %sn",s3);
}

21. จบการนาเสนอ