İletişim-5

1. İLETİŞİMDE ÖNEMLİ
KONULAR
1

2. Sözlü ve Yazılı İletişim Yeteneğinin
Geliştirilmesi
2

3.  7.1. İLETİŞİMDE ENGELLER
 Abartı
ve kötümserlik; Gelecekle
ilgili beklentiler ve örgütsel
faaliyetlere ait bilgiler
 Abartılı, aşırı iyimser ve aşırı
kötümser olmamalıdır.
 Mümkün olduğunca gerçekçi
olmalıdır. (Balon olmamalı)
3

4.  Ön
yargıdan kaçınmak;
 Söyledim
 Duydu
 Anladı
 Hak
Duydu anlamına gelmez
Anladı anlamına gelmez
Hak verdi anlamına gelmez
Benimsedi anlamına
verdi
gelmez
 Benimsedi Uyguladı anlamına gelmez
 Uyguladı
Sürdürecek anlamına
gelmez
 Kapalı olmamak, Saydam/Şeffaf olmak
4

5.  İnsanların
seçici davranışları; Duymak
istediklerini duyar, görmek istediklerini
görürler
 Statü Farklılıkları; Önem verdiği
kişilerin (üst, arkadaş, yandaş vs.)
mesajına da önem verme
 Güvensizlik; Karşı tarafa inanmama
veya inanamama, iletişimin etkinliğini
azaltır
 Dil ve Anlatım Güçlükleri; Hacet
kalmadı!
5

6.  Kişisel
Engeller;
 Dinleme ve algılama yetersizliği
 Uzun kelime ve cümleler kullanma
 Bilgi ve görgü eksikliği
 Statü farklılıkları
 Cinsiyet farklılığı
 Yaş farklılıkları
 Görüş farklılıkları
 Kültürel Farklılıklar
 Hatalı tanımlamalar
6

7.  Diğer
engeller;
 Kanal engelleri
 Psikolojik engeller
 Teknik engeller
 Fiziksel Uzaklık
 Zaman Baskısı
 Başarı Kaygısı
 Kesintiler Domates, biber, patlıcan
7

8.  Kaygı;
 Ekonomik
durgunluğun olduğu bir
dönemde bir acil iletişim
toplantısında, yönetici, kimsenin
kendisini dinlemediğini fark edip
toplantıyı yarıda kesmiştir.
 Dinlenmediğinin nedenini
sorduğunda, toplantıda
bulunanlardan biri
 Bizi işten kovduğunuzu ne zaman
söyleyeceksiniz diye bekliyorduk
demiş.
8

9.  Böyle
bir durum olmamasına rağmen
ekonomik durgunluk sırasında acil
durum iletişimi adı altında toplantı
yapılmasının iletişimi olumsuz
etkilediği anlaşılmıştır.
 Toplantıların konusu önceden
açıklanmalı ve insanların
kaygılanmaları önlenmelidir.
 Görüşmelerin nedenleri de önceden
söylenirse kaygılar azaltılır ve iletişim
etkinleşir.
9

10.  DİĞER
ENGELLER
 ALGILAMA → Demografik özellikler (eğitim,
yaş, deneyim, dünya görüşü, kültür vb.) farklı
algılamalara neden olur.
 DİL → Sözcük seçimi
Muhataba göre farklı konuşma biçimleri
 VARSAYIMLAR → Doğru veya yanlış
 STATÜ → sevmediği makamların mesajını
kasıtlı olarak karıştırma
10

11.  BAZI ÖRNEKLER
 Albayın Mesajı
 Yarın saat 9’da her zaman
görülmeyen güneş tutulması olacak.
Askere duyurun bu nadir olayı
izlesinler. Yağmur yağarsa tabi ki
izlemek mümkün olmayacaktır. O
takdirde askeri spor salonuna
götürün.
11

12. YARBAY’DAN YÜZBAŞI’YA
Albayın emriyle yarın saat 9’da
güneş tutulması olacak. Hava
yağmurlu olursa sokaktan
izleyemezsiniz.
Bu yüzden her zaman
olmayan güneş tutulması spor
salonunda gerçekleşecek.
12

13. YÜZBAŞI’DAN TEĞMEN’E
Albayın emriyle yarın sabah
9’da spor salonunda güneş
tutulması töreni yapılacak.
Şayet hava yağışlı olursa
Albay her zaman yapılan bir
şeyle ilgili emir verecek.
13

14. Eğer hava iyi olursa yarın
saat 9’da Albay spor
salonunda güneşi tutacak.
Yağışlı olursa caddede
olacak.
14

15. ÇAVUŞ’TAN ONBAŞI’YA
Yarın saat 9’da güneş
yüzünden Albayın tutulması
olacak.
Şayet spor salonuna yağmur
yağarsa her zaman olmayan bir
şey olacak.
O zaman askeri dışarı çıkartın.
15

16. İki
Er Arasındaki
konuşma:
Yarın hava yağışlı olursa
spor salonunda güneş
Albayı tutacakmış gibi
olacakmış. Bu her zaman
olmayan yakışıksız bir şey.
16

17. MISSOURI
 Amerikan Deniz Kuvvetleri’ne ait
ünlü savaş gemisi Missouri’nin
görevlileriyle,
 Newfoundland’de görevli Kanada’lı
yetkililer arasında 1995 yılında
gerçekten yaşanmış olan ve
 Aynı yıl Amerikan Deniz Kuvvetleri
tarafından açıklanmış olan bir telsiz
görüşmesi:
17

18.  Amerikan Gemisi: Çarpışmayı
önlemek için lütfen rotanızı 15
derece kuzeye çevirin. Tamam.
 Kanada’lı Yetkili: Çarpışmayı
önlemek için biz sizin rotanızı 15
derece güneye çevirmenizi
öneriyoruz. Tamam.
 Amerikan Deniz Kuvvetleri
gemisinin kaptanı konuşuyor.
Tekrar ediyorum, rotanızı
değiştirin. Tamam.
18

19.  Kanada’lı Yetkilinin yanıtı:
 Hayır, biz rotamızı değiştiremeyiz.
Tekrar ediyorum, siz rotanızı
değiştirin. Tamam.
 Amerikan Gemisi: Burası
Amerikan uçak gemisi Missouri.
Adımızı duymamış olanlara
anımsatıyoruz; Amerikan Deniz
Kuvvetlerinin en büyük uçak
gemisi Missouri’ yiz.
19

20. Lütfen şakanızdan ya da
inadınızdan vazgeçin, derhal
rotanızı değiştirin. Hem de
hemen şimdi. Tamam
Kanada’lı Yetkili: Peki biz de
size kendimizi tanıtalım
Missouri… Burası
Newfoundland’ deki deniz feneri.
Tamam…
20

21.  7.2.
İLETİŞİM VE ETİK
 Etik, insanların bireysel ve toplumsal
ilişkilerini düzenleyen kurallar bütünüdür.
 Etik, iyi ve kötü söz veya davranışı
belirleyen ölçütlerdir.
 Neyin doğru neyin yanlış olduğu, neyin
haklı neyin haksız olduğu, konusunda
inançlara dayalı ilkeler ve kurallar şeklinde
tanımlanabilir.
21

22. 7.3. ZOR İNSANLARLA İLETİŞİM
Zor insanlar, topluma ve kişilere göre farklı olmakla
birlikte bazı ortak özelliklere sahiptirler.
1. Saldırgan (agresif) insanlar
2. Her şeyi bilenler
3. Şikayetçiler
4. Mağdurlar
5. Gizlice saldıranlar
6. İnatçı
7. Hırslı
8. Kaprisli

22

23.  Zor
insanların davranış özellikleri
 Eğitimi, bilgisi ve deneyimi yetersiz olmasına
rağmen kendisini çok iyi sananlar
 Öncelik ve önem sırasını belirleyemeyenler
 Hatasını olgunlukla kabuk edemeyen, sürekli
açıklama yapıp, kendisini temize çıkarmak
isteyenler
 Yavaş düşünen ve hareket edenler
 İşleri karıştıranlar
 Çok az konuşanlar (konuşmayanlar)
23

24.  Yanlış anlamakta ısrar edenler
 Karşısındakinin söylediklerine önem
vermeyen
 Statü farklılığını sürekli hissettirmek
 Karşısındakine saygı göstermemek
 Sadece kendisinin ve kendi yaptıklarının
önemli olduğunu düşünenler
 Sürekli çevresindekiler ve olaylar üzerinde
kontrol oluşturmaya çalışanlar
 Empati yapamazlar
 Her zaman ben haklıyım diyenler
24

25. 7.4. TARİHTE LAFI GEDİĞİNE
OTURTANLAR
 1. Churchill, avam kamarasında konuşurken,
muhalif partiden bir kadın milletvekili,
Churchill’e kızgın, şöyle seslenir:
 -”Eğer, karınız olsaydım, kahvenizin içine
zehir karıştırırdım.”Churchill, oldukça sakin
kadına döner ve lafı yapıştırır:
 -”Hanımefendi, eğer karım siz olsaydınız, o
kahveyi seve seve içerdim.”
25

26.  2.Sokrates ve eşi bir türlü iyi
geçinemezlermiş.Bir gün eşi Sokrates’e
verip veriştirmiş, ağzına geleni söylemiş.
 Bakmış kocası hiç tepki göstermiyor bir
kova suyu alıp başından aşağı
boşaltmış.Sokrates, gayet sakin:
 -”Bu kadar gök gürültüsünden sonra bir
sağanak zaten bekliyordum” demiş.
26

27.  3.Bernard Shaw ile Churchill hiç
geçinemez ve sık sık birbirlerini
iğnelermiş. Bernard Shaw, bir oyununun
ilk gecesine,Churchill’i davet etmiş ve
davetiyeye de bir pusula iliştirmiş:
 -”Size iki kişilik davetiye gönderiyorum. Bir
dostunuzu alıp gelebilirsiniz.Tabii
dostunuz varsa. “Churchill, hemen cevap
göndermiş:
 -”Maalesef o gece başka bir yere söz
verdiğim için oyununuzu seyretmeye
gelemeyeceğim.İkinci gece gelebilirim,
tabii oyununuz ikinci gece de oynarsa.”
27

28.  4.Bir gün Eflatun, talebelerinden birini
kumar oynarken yakalamış ve şiddetle
azarlamış.Talebesi:
 -”İyi ama ben çok az bir paraya
oynuyordum” diye itiraz edecek olunca
Eflatun cevap vermiş:
 -”Ben seni kaybettiğin para için değil,
kaybettiğin zaman için azarlıyorum.”
28

29.  5.Dünya nimetlerine ehemmiyet vermeyen
yaşayış ve felsefesiyle ünlü filozof Diyojen,
bir gün dar bir sokakta zenginliğinden
başka hiçbir şeyi olmayan kibirli bir
adamla karşılaşır. İkisinden biri kenara
çekilmedikçe geçmek mümkün
değildir.Mağrur zengin, hor gördüğü
filozofa:
 -”Ben bir serserinin önünden kenara
çekilmem” der. Diyojen,kenara çekilerek
gayet sakin şu karşılığı verir:
 -”Ben çekilirim.”
29

30.  6.Meşhur bir filozofa:
 -”Servet ayaklarınızın altında olduğu halde
neden bu kadar fakirsiniz?” diye
sorulduğunda:
 -”Ona ulaşmak için eğilmek lazım da
ondan” demiş.
30

31.  7.Kulaklarının büyüklüğü ile ünlü Galile’ye
hasımlarından biri:
-”Efendim” demiş, “Kulaklarınız, bir insan
için biraz büyük değil mi?”Galile:
-”Doğru” demiş, “Benim kulaklarım bir insan
için biraz büyük ama, seninkiler bir eşek
için fazla küçük sayılmaz mı?”
31

32.  8.Bir toplantıda, bir genç Mehmet Akif’i
küçük düşürmek ister:
 -”Affedersiniz, siz baytar mısınız?”Mehmet
Akif hiç istifini bozmadan şöyle yanıtlamış:
 -”Evet, bir yeriniz mi ağrıyordu?”
32

33.  9.Yavuz Sultan Selim, birçok Osmanlı
padişahı gibi sefere çıkacağı yerleri gizli
tutarmış. Bir sefer hazırlığında, vezirlerinden
biri ısrarla seferin yapılacağı ülkeyi sorunca,
Yavuz ona:
 -”Sen sır saklamayı bilir misin?”diye
sormuş.Vezir:
 -”Evet hünkarım, bilirim” dediğinde, Yavuz
cevabı yapıştırmış:
 -”İyi, ben de bilirim.”
33

34. 7.5. ETKİN İLETİŞİM ÖNERİLERİ
KONUŞURKEN KELİMELERİ DOĞRU SEÇMEK
KADAR, SES TONUMUZU DA
AYARLAMALIYIZ.
 KONUŞTUĞUMUZDAN ÇOK DİNLEMELİYİZ.
 AKTİF DİNLEME →
 Can kulağıyla dinleme ve hazmetme.
 Anlamış gibi yapmama.
Anlaşıldı mı? Emredersiniz. Normal anlaşıldı mı?

34

35. MUHATABA GÖRE
DAVRANMAK
 Hayvanı çatlatmazdım...
35

36. “N” İLE BAŞLAYAN SORULAR
 Açık olmayan ya da yanlış anlaşılmaya
uygun sözler üzerinde tartışmak yerine,
olayı çözümleyici açık uçlu sorular sormak
yerinde olur.
 Niçin, Ne şekilde, Ne amaçla, Nasıl vb.
36

37. ÖNYARGIDAN KAÇINMAK
 SÖYLEDİM → DUYDU anlamına gelmez.
 DUYDU → ANLADI anlamına gelmez.
 ANLADI → HAK VERDİ anlamına gelmez.
 HAK VERDİ → BENİMSEDİ
“
 BENİMSEDİ → UYGULADI “
 UYGULADI → SÜRDÜRECEK “
37
“
“
“

38. UYGULAMALI ÇALIŞMAK






İNSANLAR;
DUYDUKLARININ → % 20’ sini
GÖRDÜKLERİNİN → % 30’ unu
HEM DUYUP HEM GÖRDÜKLERİNİN →
% 50’ sini
KENDİ SÖYLEDİKLERİNİN → % 70’ ini
KENDİ YAPTIKLARININ → % 90’ ını
AKILLARINDA TUTABİLMEKTEDİRLER
38

39.  BUNA GÖRE İLETİŞİMDE BAŞARIYI
ARTIRMAK İÇİN;
 İNSANLARA BİLDİKLERİNİ VEYA
ÖĞRENDİKLERİNİ İFADE ETME VE
YAPMA (UYGULAMA) FIRSATI
VERİLMELİDİR.
39

40.  GERİBİLDİRİM YAPMAK
 GERİBİLDİRİM → olumlu/olumsuz
hareketlerin değerlendirilmesi
 OLUMLU HAREKETLER → İfade
edilmemesi heves kırıcı olabilir.
 OLUMSUZ HAREKETLER → Kişi kendini
yenilemeli, düzeltmeli veya bu doğrultuda
yönlendirilmelidir. (Manav çırağı)
40

41.  BU AMAÇLA;
- Durum uygun bir şekilde belirtilmeli
- Kişiden çok konu üzerinde durulmalı
- Gelecekte daha iyi olmanın yolları
sürekli araştırılmalıdır.
- Kendini yenileme, geliştirme ve iyi insan/
sorunsuz insan olma azminde
bulunmalıyız.
41

42.  Başkalarından üstün olmamız önemli
değildir.
 Önemli olan, dünkü halimizden üstün
olmamızdır.
 Fenerle insan arama.
42

43. KİŞİLİK YOKSA ÖBÜRLERİ
HİÇTİR
 1 → KİŞİLİK
 0 → BAŞARI, Başarılı kişi 1’ i 10 yapar
 0 →TECRÜBE, 10 iken 100 olursunuz
 0 → YETENEK, 100 iken 1 000 olursunuz
 0 → DİSİPLİN, 1 000 iken 10 000
 0 → SEVGİ ….
 HEPSİ EN BAŞTAKİ “1” E BAĞLI
43

44. ŞEFFAFLIK
 İletişim sürecinde oluşacak belirsizliği
azaltabilmek için, mümkün olduğunca açık
ve şeffaf olmak
 → Özellikle olağan/rutin işlerde sürekli
kimin ne yapacağını tartışmak,
aksaklıklara sorumlu aramak gibi gereksiz
enerji ve zaman kaybını azaltır.
44

45. UYGUN USLUP KULLANMAK
 ŞAİRİN DEDİĞİ GİBİ;
 Delikli demirin vurmazı olmaz,
 Ardına geçip de göz uydurmalı;
 Şu insanoğlunun kanmazı olmaz,
 Özünü bilip de söz uydurmalı.
 KONUŞMA TARZI (USLUP) ÇOK
ÖNEMLİ
45

46. 7.6. ETKİN İLETİŞİMİN YARARLARI
 HATALI İŞLEMLER VE ÇATIŞMA AZALIR
 GENEL DURUMDA İYİYE GİDİŞ HIZLANIR
 DEĞİŞİME UYUM SAĞLAMA KOLAYLAŞIR
 MUKAVEMET GÜCÜNDE ARTIŞ
 İŞBİRLİĞİNİN GELİŞMESİ SONUCU
 EKİP ÇALIŞMASININ ETKİNLEŞMESİ
46

47. 7.7. İYİ İLETİŞİMİN ON KURALI
 İletişime başlamadan önce fikirleri
netleştirme
 İletişimin esas amacını belirleyin.
 Fiziksel ve insani tüm çevreyi dikkate alın
 İletişimi planlarken başkalarından tavsiye
alın (DANIŞIN)
 Mesajın içeriği kadar tonlanmasına da
dikkat edin.
47

48.  Yararlı mesajlar verin. İnsanların dikkatini
çekecek ve onların yararına olacak
mesajlar.
 İletişimi takip edin, geribildirim alın.
 Geleceği de düşünerek iletişim kurun.
 Yaptıklarınızla sözlerinize destek verin.
 İyi bir dinleyici olun.
48

49. TEŞEKKÜRLER
…
49