5. POSISYONG PAPEL
Ang posisyong papel ay isang paraan upang ipahayag
ang paninindigan. Ito ay sanaysay na naglalahad ng
mga opinyon tungkol sa partikular na paksa o usapin.
Dito, kailangang pumosisyon sa isang panig. Anuman
ang posisyon, kailangang magbigay ng malinaw at
matatag na argumento at mga makatuwirang
ebidensiyang susuporta sa mga ito sa kabuuan ng
papel. Layunin nito na kumbinsihin ang mga
mambabasa na may saysay at bisa ang mga
argumentong inihain sa kanila.
6. Ang pagtatakda ng isang gawain
na dapat maisakatuparan ay
isang bagay na dapat
paghandaan sa lahat ng aspeto
ng pamumuhay. Marapat itong
planuhing maigi upang matiyak
ang tagumpay sa magiging
resulta nito higit lalo kung
mayroong mga taong kabilang o
kabahagi sa gawaing ito.
7. Upang maisakatuparan ang maiging pagpaplano
ng mga tagapanguna at mga kabahagi ng
isang samahan, inaasahan ang paghaharap ng
bawat isa o ang pagkakaroon ng isang pulong.
8.
9. Ito ay kalipunan ng
mga usapin na
mabibigyang pansin
sa isasagawang
pagpupulong.
ADYENDA
10. Ang adyenda ay isang sulatin na
naglalaman ng lahat ng usapin na dapat
pag- usapan o talakayin sa isasagawang
pagpupulong. Ito’y nagsisilbing balangkas
o plano ng mga paksaing isa-isang pag-
uusapan at tutugunan.
ADYENDA
11. Ang pagbuo ng adyenda para sa isasagawang
pagpupulong ay mahalaga upang mapanatili sa
pokus na usapin ang daloy ng pagtitipon.
Naiiwasang matalakay ang mga paksang
walang kinalaman sa pagpupulong kapag may
nakahandang adyenda na nagsisilbing gabay
ng bawat kabilang sa pagtitipon.
13. May sinusunod na balangkas ang ganitong
uri ng adyenda. Isinasaalang-alang dito
ang klase ng pagpupulong na isasagawa,
listahan ng mga fasiletaytor, at mga
inaasahang kalahok sa pagpupulong.
PORMAL
14. Hindi tulad ng pormal na agenda, ang
impormal na agenda ay hindi nagtataglay
ng madetalyeng usapin. Kadalasang
isinasagawa ang ganitong adyenda para
sa mga biglaang pagpupulong.
IMPORMAL
15. Ang pinakakontrobersyal na usapin ay
dapat ilagay sa pinakahuling prayoridad
na dapat pag-usapan upang hindi maubos
ang oras o maiwasan ang pagbababad sa
iisang paksa lamang.
PRAYORIDAD
16. May nakatakdang oras para sa pagtalakay sa
mga paksa sa ganitong adyenda. Naglalaan
ng eksaktong oras o minuto para pag-usapan
ang isang tiyak na usapin sa pamamagitan ng
mga itinakdang agwat ng oras para sa bawat
isyung tutugunan o pag-uusapan.
TIMED O NAKAORAS
17. Upang magbigay ng impormasyon.
DALAWANG LAYUNIN:
Upang manghingi ng pagtugon.
19. Basahin at suriin ang isang halimbawa
ng adyenda. Makikita ito sa inyong
sagutang papel. Matapos nito’y sagutin
ang mga
sumusunod na tanong upang magsilbing
gabay sa pagsusuring isasagawa.
AKTIBIDAD
:
20. Lokasyon: Bulwagan ng Paaralan
Petsa at Oras: Ika-30 ng Oktubre taong 2019, 3:00 n.h.
Tagapangasiwa: Pangulo sa Departamento ng Filipino
*Introduksyon
*Pagtala ng Bilang ng Dumalo
*Pagpresenta at Pagtalakay sa Adyenda (Pagpaplano para sa
pagdiriwang ng Buwan ng Wika)
-Petsa ng pagdiriwang
-Skedyul ng klase
-Balangkas ng programa
-Pagtatalaga ng mga tagapamahala
-Listahan ng mga magpeperform
-Palamuti sa entablado.
*Karagdagang Impormasyon o Tanungan
*Pangwakas na Salita.
21. Mga Gabay na Tanong:
Nailahad ba sa adyenda kung saan patungkol ang
isasagawang pagpupulong? Ipaliwanag ang sagot.
Naitala ba ang mahahalagang detalye para sa isasagawang
pagpupulong? Ipaliwanag ang sagot.
Makatotohanan ba ang mga paksang tatalakayin sa
naipakitang halimbawa? Ipaliwanag ang sagot.
Kung may nais kang baguhin, idagdag o ibawas sa
ipinakitang halimbawa, ano ito at bakit nais mo itong
baguhin? Ipaliwanag ang sagot.
22. Mula sa mga kaalamang nakapaloob sa
natalakay na aralin, umisip ng isang
paksa na nais pagpulungan kasama ang
mga kamag-aral at guro. Sumulat ng
isang adyenda para rito.
PANGWAKAS NA GAWAIN:
23. Napapanahon at kapaki-pakinabang ang napiling
paksa. – 10 puntos
Angkop at maayos ang pagkakasunud-sunod ng
mga bahagi at paksang tatalakayin. – 10
puntos
Espesipiko at pokus sa mga puntong dapat pag-
usapan. – 10 puntos
KABUUANG MARKA: 30 puntos
PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA:
Mula sa nangniningas na munting pluma ni Rizal ay ang nag-aalab na damdamin ng isang kabataang pinaigting ng pangarap at determinasyon sa buhay. Palawakin ang kaalaman sa gintong biyayang ipinagkaloob ng Maykapal. Kayo’y nakikinig sa 87.6 Tatak CHS (Campus Radio)!
Mapagpalang araw mga minamahal naming mag-aaral sa Baitang Labindalawa. Halina’t matuto at ating pagsaluhan ang panibagong leksiyon sa asignaturang Filipino sa Piling Larang para sa ikatlong linggo ng ikaapat na markahan. Sa pamamagitan ng radyo at maging sa fb livestreaming sa tulong ng streamyard, makakasama ninyo ang inyong lingkod, Bb. Rio Orpiano, mula sa Calibungan High School.
Patuloy kayong nakikinig sa 87.6 Tatak CHS (Campus Radio)! Ang oras ay ________ minuto, makalipas ang ika-walo ng umaga – araw ng biyernes, ika-apat ng Hunyo, dalawanlibo’t dalawampu’t isa.
Paalala, sa pagsisimula ng ating talakayan (PAUSE) siguraduhin lamang na inyong magagampanan ang mga sumusunod: Una, siguraduhing kayo’y nasa isang komportableng lugar at maayos na nakikinig sa ating live broadcast. Ikalawa, kailangang may laman ang inyong mga sikmura upang mas maging epektibo at mabunga ang ating talakayan (PAUSE) at ang huli, siguraduhing hawak na rin ninyo ang inyong compendium para sa linggong ito. Mas mainam rin kung may mga nakahanda kayong kwaderno o papel para sa pagtatala o paglilista ng mga mahahalagang detalye ng mga tatalakaying paksa.
Bago natin simulan ang ating paksa, muli nating sariwain ang mga leksiyong tinalakay natin noong nakaraang linggo. Ano nga bang sulating akademiko ang ating tinalakay noong nakaraang sesyon? (MUSIC) Mahusay! Ito ay ang posisyong papel. Ang posisyong papel ay isang paraan upang ipahayag ang paninindigan. Ito ay sanaysay na naglalahad ng mga opinyon tungkol sa partikular na paksa o usapin. Dito, kailangang pumosisyon sa isang panig. Anuman ang posisyon, kailangang magbigay ng malinaw at matatag na argumento at mga makatuwirang ebidensiyang susuporta sa mga ito sa kabuuan ng papel. Layunin nito na kumbinsihin ang mga mambabasa na may saysay at bisa ang mga argumentong inihain sa kanila. (PAUSE) Ngayong araw, mayroon na naman tayong isang panibagong akademikong sulatin na tatalakayin. Handa na ba kayo? (PAUSE) Kung handa na,simulan na natin ang ating talakayan.
Ang pagtatakda ng isang gawain na dapat maisakatuparan ay isang bagay na dapat paghandaan sa lahat ng aspeto ng pamumuhay. Marapat itong planuhing maigi upang matiyak ang tagumpay sa magiging resulta nito higit lalo kung mayroong mga taong kabilang o kabahagi sa gawaing ito. Kinakailangan na ang anumang gawain ay dapat dumaan sa maiging pagpaplano at maiharap sa mga taong maaepektuhan o makikinabang dito nang sa gayo’y makapagbahagi sila ng kanilang pagsang-ayon o suhestiyon kung hindi kombensido sa mungkahing gawain ng mga tagapanguna ng isang samahan. Bawat hakbang na isasakatuparan ay inaasahang maihahayag ng maayos at malinaw sa madla upang matiyak ang kanilang pagsang-ayon o di kaya’y kabatiran sa anumang bagay na dapat maisakatuparan.
Upang maisakatuparan ang maiging pagpaplano ng mga tagapanguna at mga kabahagi ng isang samahan, inaasahan ang paghaharap ng bawat isa o ang pagkakaroon ng isang pulong. Karamihan sa mga miyembro ng isang samahan ay hindi nakikibahagi sa ganitong klase ng pagtitipon dahil sa iba’t ibang rason at isa sa mga dahilan kung bakit iniiwasan nilang makibahagi sa pagpupulong ay dahil sa oras o panahon na kinakailangan nilang ilaan para sa pagtitipon mismo. (PAUSE)
Ano – ano nga ba ang mga dahilan kung bakit tumatagal ang isang
pagtitipon o pagpupulong? Paano kaya mapadadali at mapaiiksi ang oras na
kailangan gugulin para sa pagsasakatuparan nito?
Kung ikaw ang magiging tangapanguna o tagapagpadaloy ng
isasagawang pagpupulong, ano-ano ang mga dapat mong ihanda bago, habang at
matapos ang pagpupulong upang matiyak na magiging maayos ang
pagsasakatuparan nito? Para sa inyong panimulang gawain, makikita ito sa inyong
sagutang papel. Ilista ang mga nararapat na tandaan bago, habang at pagkatapos ng
pagpupulong. Isulat ang mga ito sa inyong sagutang papel. Ang aktibidad na ito ay
ipapasa sa susunod na iskedyul ng pagpapasa ng mga awtput.
Ang sistematiko at organisadong pagpupulong ay kailangang
nakaplano. Ang bawat paksang dapat mapag-usapan ay inaasahang nakabalangkas
nang maayos upang walang makaligtaan at maiiwasan ang pagsasayang ng oras sa
talakayan. Ang pagbabalangkas ng mga paksang dapat matalakay sa pagpupulong
ay dapat maipabatid sa mga tagapanguna at mga dadalo sa pagtitipon. Ang
balangkas ng mga paksang mapag-uusapan sa isang pagtitipon ay tinatawag na
adyenda. Ito ay kalipunan ng mga usapin na mabibigyang pansin sa isasagawang
pagpupulong.
Ang adyenda ay isang sulatin na naglalaman ng lahat ng usapin na
dapat pag- usapan o talakayin sa isasagawang pagpupulong. Ito’y nagsisilbing
balangkas o plano ng mga paksaing isa-isang pag-uusapan at tutugunan. Inihahanda
ang sulating ito ilang araw bago ang isasagawang pagpupulong upang maipamigay
sa mga inaasahang kalahok sa pagtitipon. Kasabay ng imbitasyon, ang agenda ay
ipinamimigay sa mga kalahok o kung minsan ito na mismo ang nagsisilbing
imbitasyon.
Ang pagbuo ng adyenda para sa isasagawang pagpupulong ay
mahalaga upang mapanatili sa pokus na usapin ang daloy ng pagtitipon. Naiiwasang
matalakay ang mga paksang walang kinalaman sa pagpupulong kapag may
nakahandang adyenda na nagsisilbing gabay ng bawat kabilang sa pagtitipon.
Nakatutulong din ito sa bawat nilalang na inaasahang dadalo upang magkaroon sila
ng ideya sa kung ano ang mapag-uusapan o tatalakayin. Mainam din ito upang sa
gayo’y magkakaroon sila ng oras na magsaliksik o kaya’y mag-isip sa kung ano ang
maaari nilang ibahagi o ikomento sa bawat paksang tatalakayin. Naikokonsidera rin
ng mga kalahok ang kanilang oras kapag may nakahandang adyenda na
ipinamimigay sa kanila.
Narito naman ang mga uri ng adyenda.
Ang una ay ang Pormal na Adyenda. May sinusunod na balangkas ang
ganitong uri ng adyenda. Isinasaalang-alang dito ang klase ng pagpupulong na
isasagawa, listahan ng mga fasiletaytor, at mga inaasahang kalahok sa pagpupulong.
Binabanggit din dito ang mga paksang natalakay o napagkaisahan sa nakaraang
pagpupulong bago talakayin ang mga bagong usapin na siyang nais bigyang pansin
ng isasagawang pagpupulong.
Ang ikalawa naman ay ang Impormal na Adyenda. Ito ay tala ng mga
paksang pag-uusapan, problemang susolusyonan o kaya’y usapin na tutugunan na
inihahanda bago simulan ang mismong pagpupulong. Hindi tulad ng pormal na
agenda, ang impormal na agenda ay hindi nagtataglay ng madetalyeng usapin.
Kadalasang isinasagawa ang ganitong adyenda para sa mga biglaang pagpupulong.
Ikatlo, Prayoridad na Adyenda. Ang ganitong uri ng adyenda ay
nakaayos mula sa kahalagahan ng mga paksang dapat pag-usapan. Ang
pinakakontrobersyal na usapin ay dapat ilagay sa pinakahuling prayoridad na dapat
pag-usapan upang hindi maubos ang oras o maiwasan ang pagbababad sa iisang
paksa lamang.
Ikaapat, Timed o Nakaoras na Adyenda. May nakatakdang oras para sa pagtalakay sa mga paksa sa ganitong adyenda. Naglalaan ng eksaktong oras o minuto para pag-usapan ang isang tiyak na usapin sa pamamagitan ng mga itinakdang agwat ng oras para sa bawat isyung tutugunan o pag-uusapan. Halimbawa, 9:30- 9:35 panimulang pagbati, 9:35- 9:40 pagbabalik-tanaw sa nakaraang pagpupulong. Mas detalyado at espesipiko sa oras ang ganitong uri ng adyenda.
Mayroong dalawang layunin ang adyenda. Ang una ay upang magbigay ng impormasyon. Sa isasagawang pagpupulong, ang mga kalahok ay hindi inaasahang magbigay ng anumang suhestiyon o komento bagkus, sila ay inaasahang makikinig lamang sa pagtitipon. Ang ikalawang layunin naman ng adyenda ay manghingi ng pagtugon.
Kinakailangan ng mas mahabang panahon para pag-usapan ang ganitong uri ng
adyenda sapagkat inaasahan ang komento o kaya’y boto ng mga kalahok sa
pagpupulong. Sa ganitong klase ng adyenda, mas makabubuti na ipamigay ang
kopya ng adyenda sa mga kalahok ng mas maaga nang sa gayo’y mapag-usapan na
nila ang mga usaping dapat tugunan para sa mas komprehensibong talakayan sa
mismong pagpupulong. Ang pagsulat ng adyenda ay kailangang isaalang-alang bago
ang pagsasagawa ng isang pagpupulong sapagkat nakatutulong ito nang malaki sa
pagpapanatili sa pokus ng pagtitipon o pagpupulong. Sa pamamagitan din ng
sulating ito’y mapadadali ang pagtalakay sa mga usaping dapat matalakay ng isang
samahan. Sa pagbuo ng adyenda, tiyaking naitala lahat ng dapat matalakay sa harap
ng madla. Siguraduhin ding ang mga paksang nakatala rito ay makatotohanang
maisasakatuparan sa itinakdang oras ng pagtitipon.
Naintindihan ba ang ating talakayan tungkol sa lakbay-sanaysay?
Mayroon ba kayong mga katanungan ukol dito?
Kung wala na, dito nagtatapos ang ating talakayan tungkol sa
akademikong sulating adyenda. Ang stream na ito ay recorded kaya’t maaari
ninyo pa rin itong panuorin mamaya pagkatapos ng lahat ng broadcast. Kung kayo
ay may katanungan at may bahagi sa ating tinalakay na nais bigyang-linaw, maaari
kayong makipag-ugnayan sa akin sa pamamagitan ng messenger, sa aking profile na
Rio Magadia Orpiano. Maaari rin kayong tumawag o magtext sa aking numerong
09127180418.
Para sa inyong aktibidad, basahin at suriin natin ang isang halimbawa
ng adyenda. Makikita ito sa inyong sagutang papel. Matapos nito’y sagutin ang mga
sumusunod na tanong upang magsilbing gabay sa pagsusuring isasagawa.
Narito ang halimbawa. (PAUSE) Lokasyon: Bulwagan ng Paaralan
Petsa at Oras: Ika-30 ng Oktubre taong 2019. 3:00 n.h./Tagapangasiwa: Pangulo sa
Departamento ng Filipino. Ang unang bahagi ay ang Introduksyon, Ikalawa, Pagtala
ng Bilang ng Dumalo, ikatlo, Pagpresenta at Pagtalakay sa Adyenda (Pagpaplano
para sa pagdiriwang ng Buwan ng Wika). Kabilang sa mga Adyenda ng Pagpupulong
ay ang Petsa ng pagdiriwang, Skedyul ng klase, Balangkas ng programa, Pagtatalaga
ng mga tagapamahala, Listahan ng mga magpeperform at Palamuti sa entablado.
Ikaapat na bahagi ay para sa Karagdagang Impormasyon o Tanungan at ang huli ay
ang Pangwakas na Salita.
Narito naman ang mga gabay na katanungan. Isulat ang inyong
kabuuang kasagutan sa inyong sagutang papel. Para sa unang tanong, nailahad ba sa
adyenda kung saan patungkol ang isasagawang pagpupulong? Ipaliwanag ang sagot.
Ikalawa, naitala ba ang mahahalagang detalye para sa isasagawang pagpupulong?
Ipaliwanag ang sagot. Ikatlo, makatotohanan ba ang mga paksang tatalakayin sa
naipakitang halimbawa? Ipaliwanag ang sagot. Ikaapat, kung may nais kang
baguhin, idagdag o ibawas sa ipinakitang halimbawa, ano ito at bakit nais mo itong
baguhin? Ipaliwanag ang sagot.
Para naman sa inyong Pangwakas na Gawain, mula sa mga kaalamang
nakapaloob sa natalakay na aralin, umisip ng isang paksa na nais pagpulungan
kasama ang mga kamag-aral at guro. Sumulat ng isang adyenda para rito.
Narito ang pamantayan sa pagmamarka.
Una, napapanahon at kapaki-pakinabang ang napiling paksa,
sampung puntos. Ikalawa, angkop at maayos ang pagkakasunud-sunod ng mga
bahagi at paksang tatalakayin, sampung puntos. Ikatlo, espesipiko at pokus sa mga
puntong dapat pag-usapan, sampung puntos. Ang kabuuang marka ay tatlumpung
puntos. Ang gawaing ito ay ipapasa sa susunod na iskedyul ng pagpapasa ng
mga output.
Mapagpalang araw mga minamahal naming mag-aaral sa Baitang Labindalawa. Halina’t matuto at ating pagsaluhan ang panibagong leksiyon sa asignaturang Filipino sa Piling Larang para sa ikatlong linggo ng ikaapat na markahan. Sa pamamagitan ng radyo at maging sa fb livestreaming sa tulong ng streamyard, makakasama ninyo ang inyong lingkod, Bb. Rio Orpiano, mula sa Calibungan High School.
Siguruhing nakatutok sa ating paaralang panghimpapawid martes
hanggang biyernes mula alas-otso ng umaga hanggang pasado alas-kwatro ng
hapon. Hanggang sa muli, ako ang inyong guro sa Filipino, Binibining Rio Orpiano
na nag-iiwan ng mga katagang “ang kaalamang itinanim sa isipan ay lubos na
magagamit pagdating ng araw, at ang kabutihang inuukit sa puso ninuman ay
aanihin magpakailanman.” Ito ang 87.6 Tatak CHS (Campus Radio), hanggang sa
muli. Paalam!