Forests can be classified in different ways such as by tree species, leaf properties, and amount of light. The most common forests in Montenegro are deciduous broadleaf forests, especially beech forests, which are most widespread in the northern areas. In central and southern regions, oak forests predominate while coastal areas contain evergreen hardwood forests. Coniferous forests of spruce, fir, and pine grow in the mountainous inland regions. Forests influence the environment by preventing soil erosion, absorbing water with root systems, and releasing oxygen and chemicals that destroy microorganisms.
Forests can be classified in different ways such as by tree species, leaf properties, and amount of light. The most common forests in Montenegro are deciduous broadleaf forests, especially beech forests, which are most widespread in the northern areas. In central and southern regions, oak forests predominate while coastal areas contain evergreen hardwood forests. Coniferous forests of spruce, fir, and pine grow in the mountainous inland regions. Forests influence the environment by preventing soil erosion, absorbing water with root systems, and releasing oxygen and chemicals that destroy microorganisms.
The document discusses pH and its impact on microorganisms. It defines pH as the negative logarithm of hydrogen ion concentration and describes the pH scale. It provides examples of the optimal and tolerated pH ranges for various bacteria, and discusses how pH affects the growth and development of different groups of microorganisms in foods. It also gives approximate pH values of various foods and explains how other environmental factors can interact with pH to impact microorganism growth.
15.uticaj procesnih parametara na rast i razmnožavanjeMaja Andjelkovic
Temperature is a key process factor that affects microbial growth and reproduction in foods. Microorganisms have three cardinal temperatures - minimum, optimum, and maximum temperatures - for growth. The optimum temperature for the growth of most pathogenic and spoilage microorganisms in foods is around 30°C.
The document discusses various extrinsic environmental factors that affect the growth of microorganisms, with a focus on temperature. It describes how microorganisms can be classified based on their optimal temperature ranges for growth, including psychrophiles, mesophiles, and thermophiles. The effects of temperature on microbial physiology and metabolism are explored, as well as its implications for food storage and safety.
Redox potential (Eh) is a physicochemical concept that reflects the ratio of oxidized and reduced forms of metabolites in a substrate. It acts selectively on the development of microorganisms in foods. Eh is expressed as a Eh-value, which is actually a measure of the oxidizing or reducing power of a chemical system. Reductions and oxidations are inseparable processes based on the transfer of electrons from one material to another. Materials that easily release electrons are good reducing agents, and those that easily accept electrons are good oxidizing agents. The redox potential of a substrate depends on pH, chemical composition, presence and mutual relationship of reductive (SH groups of proteins, hydrogen sulfide, ascorbic acid
The document discusses water activity (aw), which is an important factor that determines the development of microorganisms. aw represents the available water content in a substrate that microorganisms can use for their metabolic activity. It is defined as the ratio between the equilibrium vapor pressure of water in a food and the vapor pressure of saturated water vapor at the same temperature. aw values range from 0-1 and influence the growth and toxin production of various microorganisms. Foods are categorized based on their aw values as high, intermediate, or low moisture foods.
The document discusses pH and its impact on microorganisms. It defines pH as the negative logarithm of hydrogen ion concentration and describes the pH scale. It provides examples of the optimal and tolerated pH ranges for various bacteria, and discusses how pH affects the growth and development of different groups of microorganisms in foods. It also gives approximate pH values of various foods, meats, seafoods, and dairy products.
This document discusses nutrient utilization and microbial growth. It summarizes that microorganisms require nutrient-rich mediums containing amino acids and vitamins for growth. Milk contains low levels of free amino acids and peptides, so microbes have developed complex proteolytic systems to break down milk proteins into usable peptides and amino acids. These systems include extracellular proteinases and intracellular peptidases that hydrolyze proteins and peptides. The proteolytic system allows microbes to obtain essential amino acids needed for growth.
This document discusses the nutrients and conditions needed for the growth of microorganisms in foods. It notes that microbes break down proteins, fats, and carbohydrates in foods and can produce beneficial or harmful compounds. Under favorable conditions like sufficient nutrients and proper storage, microbe populations can increase exponentially to 107 cells/g within 8 hours. Controlling intrinsic factors such as pH, water activity, and antimicrobial components is important for microbiological control of foods.
This document discusses factors that influence the growth and development of microorganisms in food, including intrinsic, extrinsic, and implicit factors. Implicit factors relate to the microorganisms themselves, such as initial number, growth phases/reproduction rate, and interactions. A higher initial number of microorganisms and species adapted to the substrate and environment conditions allows for faster adaptation. Faster reproduction rates, represented by shorter generation times, also allow for more rapid growth under favorable conditions. Unfavorable substrate conditions prolong the generation time for all microorganisms.
1. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Provera sterilnosti materijala
za rad u laboratoriju
Pripremio: Neđeljko Karabasil
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
2. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
STERILIZACIJA
...je proces kojim potpuno uništavamo/eliminišemo sve organizme
(u ili na objektu koji sterilišemo)
KAKO? (FIZIČKI ili ZRAČENJE ili HEMIJSKI ili FILTRACIJA)
- ne postoji/nema STEPEN/a sterilizacije
*** laboratorijsko posuđe/materijal
??? JESTE ili NIJE sterilno za rad ???
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
3. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
KVALITET OBAVLJENE STERILIZACIJE
• Mehanička/elektronska kontrola
• Hemijski indikatori/integratori
• Biološki indikatori (spore)
• Održavanje uređaja za sterilizaciju
• Vođenje zapisa
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
4. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Mehanička/elektronska kontrola
1. Vreme (sat)
2. Temperatura (termometar)
3. Pritisak (manometar)
Prednost:
Jednostavan i pristupačan vid kontrole sterilizacije;
Tokom procesa sterilizacije dobijamo informaciju da li je
proces pod kontrolom ili ne.
Nedostatak:
daju podatak o situaciji na mestu provere a ne unutar same
komore za sterilizaciju
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
5. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Mehanička/elektronska kontrola
PRITISAK VREME
TEMPERATURA
Komora za
sterilizaciju
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
6. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Hemijski indikatori
1. Hemijski indikatori menjaju boju nakon dejstva
toplote ili EO i sl.
2. Promena boje ne garantuje da je proces sterilizacije
adekvatan, nego služi kao vizuelna oznaka da je materijal
prošao zahtevani /npr. termički/ tretman.
3. Ako indikator NE promeni boju znači da materijal nije
podvrgnut tretmanu ili proces nije bio adekvatan.
Sterilizaciju treba ponoviti.
4. Hemijski indikatori ne mogu zameniti BIOLOŠKU
KONTROLU sterilizacije, ali su ODLIČNI kao vizuelna oznaka
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
7. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Hemijski indikatori
Hemijski indikator - Samolepljiva traka
Crne pruge –
(sterilizacija vlažnom toplotom) mateijal je
termički tretiran
dispenzer Samo vizuelna oznaka – da ne pomešamo materijal koji je
sterilisan sa onim koji tek treba da prođe tretman
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
8. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Hemijski indikatori
Drigalski špatula
Epruvete
Materijal je upakovan u foliju
za vlažnu sterilizaciju
(materijal sterilan 6 meseci)
- CRNA PRUGA –
materjal je
termički tretiran
Samo vizuelna oznaka – da ne pomešamo materijal koji je
sterilisan sa onim koji tek treba da prođe tretman
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
9. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Hemijski indikatori
Hemijski indikator – klasa 4, za
sterilizaciju SUVOM TOPLOTOM
pri 160 oC i više - promena boje u
o
crnu
Crna boja nakon tretmana
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
10. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Hemijski - INTEGRATORI
HEMIJSKI INTEGRATOR – klasa 5 indikatora
Vizuelno se vidi (boja u prozoru UNSAFE ili SAFE) da li je bezbedno ili ne koristiti
materijal nakon obavljenog tretmana.
St
er
il iza
Podatak za više od jednog parametra c ij
aE
sterilizacije (npr. temperatura, vreme i dr.) O
St
er
iliz
a cij
av
la
žn
om
to
pl
ot
om
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
11. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Biološki indikatori
• Visoko rezistentne bakterijske spore (APATOGENE)
• Bacillus stearothermophilus
• Za kontrolu vlažne toplote i hemijske sterilizacije
• Bacillus subtilis
• Za kontrolu suve toplote
• Bacillus pumilus
• Za kontrolu zračenja
• Bacillus atrophaeus
• Za kontrolu EO i suve toplote
• Ampule sa sporama se nakon tretmana inkubiraju da se proveri bakterijski
rast
• Nema rasta – uspešna sterilizacija
• Ima rasta – neuspešna sterilizacija
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
12. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Biološki indikatori
Bacillus stearotermophilus
Gram + bakterija
NIJE PATOGENA BAKTERIJA
Može se naći u zemlji, toplim izvorima, okeanskom sedimentu, pokvarenim
namirnicama i sl.
Naziv roda promenjen u Geobacillus
KORISTI SE za biološku validaciju AUTOKLAVA
TERMOFILNA bakterija
Temperatura inkubacije 55-60 oC
Bacillus subtilis
Gram + bakterija
NIJE PATOGENA BAKTERIJA
Izvor: ubikvit, zemlja
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
13. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Biološki indikatori
• TEST se zasniva na sledećem:
• SPORE (npr. broj spora 5x107)
• Tečna podloga sa šećerom
• pH indikator
NA PRIMER
• Osnovna boja >>> CRVENA/PURPURNA
• U kiseloj sredini >>> ŽUTA
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
14. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Biološki indikatori
Netretiranu ampulu treba inkubirati kao kontrolu pre sterilizacije.
KOLIKO ČESTO treba vršiti kontrolu sterilizacije?
Biološke indikatore treba koristiti najmanje jednom nedeljno.
Ukoliko se uređaj za sterilizaciju uključuje više puta dnevno onda bi bilo
dobro na dnevnom nivou koristiti biološke indikatore.
Koliko ampula postaviti u autoklav za kontrolu sterilizacije?
U zavisnoti od litraže autoklava (detaljno proveriti uputstvo proizvodjača
ampula)
NPR. Ako je autoklav 250 l zapremine, onda treba staviti najmanje dve
ampule kao kontrolu sterilizacije (na dno i u sredinu autoklava), a ako
autoklav preko 250 l onda najmanje šest ampula.
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
15. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Biološki indikatori
121 oC, 15 min.
Sterilizacija
Inkubacija
Žuta boja
Ampule sa sporama 60 oC 24-48 h
B.stearotermophilus
Purpurna/crvena boja
Primer: ampule za biološku kontrolu sterilizacije vlažnom toplotom
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
16. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Biološki indikatori
121 oC, 1 bar, 15 min.
Sterilizacija
Inkubacija
3 h u automatskom čitaču
Ampule sa sporama
B.stearotermophilus (fluorescencija)
Crveno svetlo na čitaču
- STERILIZACIJA NIJE
USPEŠNO IZVEDENA-
Primer: ampule za biološku kontrolu sterilizacije vlažnom toplotom
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
17. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Održavanje uređaja za sterilizaciju
• Rutinsko održavanje uređaja:
• koristiti destilovanu vodu, nikako česmensku
• provera nivoa vode u autoklavu pre početka rada
• i sl. u zavisnoti od modela uređaja
• Preventivno održavanje uređaja
• Redovan servis
• KALIBRACIJA (MANOMETAR, TERMOMETAR)
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
18. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Vođenje zapisa
• ZAHTEV DOBRE LABORATORIJSKE PRAKSE
• svaka kontrola sterilizacije mora biti zabeležena
• svako odstupanje mora biti zabeleženo
• kao i primenjena korektivna mera
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
19. KATEDRA ZA HIGIJENU I TEHNOLOGIJU NAMIRNICA
FAKULTET VETERINARSKE MEDICINE – UNIVERZITET U BEOGRADU
Da ponovimo...
1. Kako vršimo kotrolu sterilizacije? Nabrojte!
2. Nabrojte mehaničke/elektronske parametre kontrole sterilizacije.
Navedite prednosti i mane ove kontrole..
3. Da li hemijski indikator ukazuje da je sterilizacija uspešno obavljena?
4. Za šta nam prevashodno služe hemijski indikatori?
5. Da li nove generacije hemijskih indikatora - INTEGRATORI mogu da
ukažu da je sterilizacija uspešno obavljena?
6. Na čemu se zasnivaju biološki indikatori?
7. Navedite bar dve bakterije koje se koriste za biološku kontrolu
sterilizacije...
8. Koliko često primenjujemo biološku kontrolu sterilizacije?
9. Održavanje opreme za sterilizaciju u smislu kontrole obavljene
sterilizacije podrazumeva...
10. Vođenje zapisa, zašto, kako i koliko detaljno?
MIKROBIOLOGIJA NAMIRNICA
