πηγή : http://www.study4exams.gr/

1. 1
LECTIO XLIII – Η ΟΡΓΗ ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Α΢ΚΗ΢ΔΙ΢ ΣΟΤ ΢ΧΟΛΙΚΟΤ ΒΙΒΛΙΟΤ
Άσκηση Ι.
Να αμαγμχοιρςξύμ όλεπ ξι εσθείεπ εοχςήρειπ ςξσ κειμέμξσ (ειραγχγή και εκτξοά).
Λύρη
Num ad hostem veni: Κύοια, εσθεία εοχςημαςική ποόςαρη, απλή, ξλικήπ αγμξίαπ,
ειράγεςαι με ςξ εοχςημαςικό μόοιξ num, γιαςί πεοιμέμξσμε αομηςική απάμςηρη
(minime)(οηςξοική εοώςηρη),εκτέοεςαι με ξοιρςική.
et captiva in castris tuis sum?: Κύοια, εσθεία εοχςημαςική ποόςαρη, απλή, οηςξοική,
ξλικήπ αγμξίαπ, ρσμδέεςαι παοαςακςικά ρσμπλεκςικά με ςημ ποξηγξύμεμη ποόςαρη με ςξ
ρύμδερμξ et εκτέοεςαι με ξοιρςική.
In hoc me logna vita et infelix senecta traxit,: Κύοια εσθεία εοχςημαςική ποόςαρη,
απλή, οηςξοική, ξλικήπ αγμξίαπ, δεμ ειράγεςαι με κάπξιξ μόοιξ για μα δξθεί έμταρη,
εκτέοεςαι με ξοιρςική.
Qui potuisti populari hanc terram,: Κύοια, εσθεία εοχςημαςική ποόςαρη, μεοικήπ
αγμξίαπ, οηςξοική, ειράγεςαι με ςξ εοχςημαςικό επίοοημα qui εκτέοεςαι με ξοιρςική.
Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Κύοια εσθεία εοχςημαςική ποόςαρη,
απλή, οηςξοική ξλικήπ αγμξίαπ, δεμ ειράγεςαι με κάπξιξ μόοιξ για μα δξθεί έμταρη,
εκτέοεςαι με ξοιρςική.
Cur […] tibi non succurrit: Κύοια εσθεία εοχςημαςική ποόςαρη, μεοικήπ αγμξίαπ,
οηςξοική, ειράγεςαι με ςξ εοχςημαςικό επίοοημα cur εκτέοεςαι με ξοιρςική.

2. 2
Άσκηση II.
Να αμαγμχοιρςξύμ ξι παοακάςχ εσθείεπ εοχςήρειπ (ειραγχγή, εκτξοά).
Quid est, mea Tertia? Cur tristis es? Quid tibi accidit? (μαθ.ΧΙΙ)
Ego non cognosco vocem tuam? (μαθ. XXIV• γιαςί λείπει ςξ εοχς. μόοιξ;)
Visne scire quid Nasica responderit? (μαθ. XXIV)
Tu mihi ipsi non credis? (μαθ. XXIV• γιαςί λείπει ςξ εοχς. μόοιξ;)
Quin, homo inepte, taces? (μαθ. XLI)
Λύρη
Quid est, mea Tertia?: Εσθεία εοώςηρη, μεοικήπ αγμξίαπ, ειράγεςαι με ςημ εοχςημαςική
αμςχμσμία Quid, εκτέοεςαι με ξοιρςική (est).
Cur tristis es?: Εσθεία εοώςηρη, μεοικήπ αγμξίαπ, ειράγεςαι με ςξ εοχςημαςικό
επίοοημα cur, εκτέοεςαι με ξοιρςική (es).
Quid tibi accidit?: Εσθεία εοώςηρη, μεοικήπ αγμξίαπ, ειράγεςαι με ςημ εοχςημαςική
αμςχμσμία quid, εκτέοεςαι με ξοιρςική (accidit).
Ego non cognosco vocem tuam?: Εσθεία εοώςηρη ξλικήπ αγμξίαπ, απλή, δεμ ειράγεςαι
με κάπξιξ μόοιξ για μα δξθεί έμταρη, εκτέοεςαι με ξοιρςική (cognosco).
Visne scire quid Nasica responderit?: Εσθεία εοώςηρη ξλικήπ αγμξίαπ, απλή, ειράγεςαι
με ςξ εγκλιςικό μόοιξ –ne, γιαςί ασςόπ πξσ οχςάει δεμ γμχοίζει ςημ απάμςηρη,
εκτέοεςαι με ξοιρςική (vis).
Tu mihi ipsi non credis?: Εσθεία εοώςηρη, ξλικήπ αγμξίαπ, απλή, δεμ ειράγεςαι με
κάπξιξ μόοιξ για μα δξθεί έμταρη, εκτέοεςαι με ξοιρςική (credis).
Quin, homo inepte, taces?: Εσθεία εοώςηρη, μεοικήπ αγμξίαπ, ειράγεςαι με ςξ
εοχςημαςικό επίοοημα quin, ιρξδσμαμεί με έμςξμη ποξςοξπή, εκτέοεςαι με ξοιρςική
(taces).

3. 3
Άσκηση III.
Να μεςαςοαπξύμ ξι παοακάςχ ποξςάρειπ ρε διμελείπ εσθείεπ εοχςήρειπ όπχπ ρςξ
παοάδειγμα πξσ ακξλξσθεί: Puer scribit. Puer legit. = Utrum scribit puer an legit? (και
με ςξσπ άλλξσπ δύξ ςοόπξσπ).
Mea vita felix est. Mea vita infelix est.
Illa mater Pauli est. Illa soror Pauli est.
Λύρη
Utrum mea vita felix an infelix est? / Estne mea vita felix an infelix? / Est mea vita felix
an infelix?
Utrum illa mater an soror Pauli est? / Estne illa mater an soror Pauli? / Est illa mater an
soror Pauli?

4. 4
Άσκηση IV.
Να μεςαςοαπξύμ ξι παοακάςχ ποξςάρειπ ρε εσθείεπ εοχςήρειπ με ςξ num ή ςξ nonne
αμάλξγα με ςξ πεοιευόμεμό ςξσπ.
Deum ipsum vidisti.
Vita nostra brevis est.
Pacem amamus.
Bellum odimus (μιρξύμε)
Λύρη
Deum ipsum vidisti. → Num deum ipsum vidisti?
Vita nostra brevis est. → Nonne vita nostra brevis est?
Pacem amamus. → Nonne pacem amamus?
Bellum odimus → Nonne bellum odimus?

5. 5
Άσκηση V.
Να μεςατοαρςξύμ ρςα λαςιμικά ξι παοακάςχ ποξςάρειπ:
Μήπχπ δεμ είμαι δσρςσυιρμέμα ςα γεοαςειά;
Ασςόπ είμαι ξ αδελτόπ ρξσ ή ξ τίλξπ ρξσ;
Λύρη
Nonne senecta infelix est?
(Utrum) hic frater an amicus tuus est?

6. 6
ΠΡΟ΢ΘΔΣΔ΢ Α΢ΚΗ΢ΔΙ΢ ΔΠΙ ΣΟΤ ΚΔΙΜΔΝΟΤ
Άσκηση I.
Να μεςατεοθξύμ ξι παοακάςχ οημαςικξί ςύπξι ρςξμ ςύπξ πξσ ραπ ζηςείςαι για ςξμ
καθέμα, ρςη τχμή πξσ βοίρκξμςαι (Να λητθεί σπ’ όφιμ ςξ σπξκείμεμξ όπξσ υοειάζεςαι):
veni: β΄ εμικό ποξρςακςικήπ εμερςώςα
traxit: γ΄ πληθσμςικό ποξρςακςικήπ μέλλξμςα
populari: γ΄ εμικό σπξςακςικήπ μέλλξμςα
aluit: αταιοεςική εμικξύ αορεμικξύ γέμξσπ μεςξυήπ μέλλξμςα
ingredienti: ρξσπίμξ ρε αιςιαςική
peperissem: γ΄ πληθσμςικό σπξςακςικήπ μέλλξμςα
oppugnaretur: γεμική γεοξσμδίξσ
possum: απαοέμταςξ παοακειμέμξσ
pergis: β΄ πληθσμςικό ξοιρςικήπ σπεορσμςελίκξσ
manet: απαοέμταςξ μέλλξμςα
Λύρη
veni: veni
traxit: trahunto
populari: populaturus sit
aluit: alituro/alturo
ingredienti: ingressum
peperissem: pariturae sint
oppugnaretur: oppugnandi
possum: potuisse
pergis: perrexeratis
manet: mansuram esse

7. 7
Άσκηση II.
Να μεςατεοθξύμ ξι παοακάςχ ςύπξι ρςιπ πςώρειπ πξσ ζηςξύμςαι για ςξ καθέμα:
hanc:ξμξμαρςική πληθσμςικξύ ρςξ ίδιξ γέμξπ
tibi: ςξμ ίδιξ ςύπξ ςξ α΄ποόρχπξ
fines: γεμική πληθσμςικξύ
conspectu: δξςική εμικξύ
domus: αιςιαςική πληθσμςικξύ
penates: δξςική πληθσμςικξύ
mater: γεμική πληθσμςικξύ
filium: κληςική εμικξύ
nihil: δξςική εμικξύ
mors: αιςιαςική πληθσμςικξύ
Λύρη
hanc: hae
tibi: mihi
fines: finium
conspectu: conspectui
domus: domos
penates: penatibus
mater: matrum
filium: fili
nihil: nulli rei
mors: mortes, mortis

8. 8
Άσκηση III.
Να γοατξύμ ςα παοαθεςικά ςχμ επιθέςχμ και ρςα ςοία γέμη και μα ρυημαςιρςξύμ ςα
επιοοήμαςά ςξσπ και ρςξσπ ςοειπ βαθμξύπ: longus, infelix, infestus, minax, liber, miser.
Λύρη
longus, longa, longum, Σσγκοιςικόπ: longior, longior, longius, Υπεοθεςικόπ: longissimus,
longissima, longissimum.
infelix, infelix, infelix Σσγκοιςικόπ : infelicior, infelicior, infelicius, Υπεοθεςικόπ:
infelicissimus, infelicissima, infelicissimum.
infestus, infesta, infestum, Σσγκοιςικόπ: infestior, infestior, infestius , Υπεοθεςικόπ:
infestissimus, infestissima, infestissimum.
minax, minax, minax, Σσγκοιςικόπ: minacior, minacior, minacius, Υπεοθεςικόπ:
minacissimus, minacissima, minacissimum
liber, libera, liberum, Σσγκοιςικόπ: liberior,liberior,liberius, Υπεοθεςικόπ: liberrimus,
liberrima, liberrimum.
miser, misera, miserum, Σσγκοιςικόπ: miserior, miserior, miserius, Υπεοθεςικόπ:
miserrimus, miserrima, miserrimum.
Eπιοοήμαςα:
longe, longius, longissime
infeliciter, infelicius, infelicissime
infeste, infestius, infestissime
minaciter, minacius, minacissime
libere, liberius, liberrime
misere, miserius, miserrime

9. 9
Άσκηση IV.
Οι σπξθεςικξί λόγξι μα μεςατεοθξύμ ρςα άλλα είδη.
Λύρη
α) Υπόθεση: nisi peperissem (σπξςακςική σπεορσμςελίκξσ)
Απόδοση: …non oppugnaretur (σπξςακςική παοαςαςικξύ) και δηλώμει το
αμτίθετο του πραγματικού με υπόθεση στο παρελθόμ και απόδοση στο παρόμ
Aμοικτή υπόθεση:
nisi pario … non oppugnatur (παοόμ)
nisi peperi … non oppugnata est (παοελθόμ)
nisi peperero ... non oppugnabitur (μέλλξμ)
Υπόθεση δυματή ή πιθαμή:
Υπόθερη: nisi pariam (σπξςακςική εμερςώςα) Απόδξρη: non oppugnetur (σπξςακςική
εμερςώςα) και δηλώμει μία σπόθερη δσμαςή ή πιθαμή (παοόμ – μέλλξμ).
β) Υπόθεση: nisi haberem (σπξςακςική παοαςαςικξύ) Απόδοση: essem (σπξςακςική
παοαςαςικξύ) και δηλώμει το αμτίθετο του πραγματικού στο παρόμ.
Υπόθεση: nisi habuissem (σπξςακςική σπεορσμςελίκξσ) Απόδοση: fuissem (σπξςακςική
σπεορσμςελίκξσ) και δηλώμει ςξ αμςίθεςξ ςξσ ποαγμαςικξύ ρςξ παοελθόμ.
Αμοικτή υπόθεση:
nisi habeo … sum(παοόμ)
nisi habui … fui (παοελθόμ)
nisi habebo … ero (μέλλξμ)
Υπόθεση δυματή ή πιθαμή:
Υπόθεση: nisi habeam (σπξςακςική εμερςώςα) Απόδοση: sim (σπξςακςική εμερςώςα) και
δηλώμει μία σπόθερη δσμαςή ή πιθαμή (παοόμ – μέλλξμ).
γ) Υπόθεση: si pergis (ξοιρςική εμερςώςα) Απόδοση: manet (ξοιρςική εμερςώςα)
και δηλώμει τημ αμοικτή υπόθεση στο παρόμ.

10. 10
si perrexisti ... mansit (παοελθόμ)
si perges ... manebit (μέλλξμ)
Υπόθεση αμτίθετη του πραγματικού
si pergeres … maneret (παοόμ)
si perrexisses … mansisset (παοελθόμ)
Υπόθεση δυματή ή πιθαμή
si pergas … maneat (παοόμ - μέλλξμ)

11. 11
Α΢ΚΗ΢ΔΙ΢ ΓΙΑ ΠΡΟΧΩΡΗΜΔΝΟΤ΢
Άσκηση Ι.
Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum?
Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit?
Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit?
Οι παοαπάμχ εσθείεπ εοχςήρειπ ςξσ κειμέμξσ μα γίμξσμ πλάγιεπ εοχςημαςικέπ με
ενάοςηρη από ςξ: Mater filium suum interrogavit
Λύρη
1. Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum?
Mater filium suum interrogavit num ad hostem venisset et captiva in castris
illius esset.
2. Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit?
Mater filium suum interrogavit qui potuisset populari illam terram, quae illum
genuisset atque aluisset.
3. Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit?
Mater filium suum interrogavit num illi ingredienti fines patriae ira cecidisset.

12. 12
Άσκηση II.
ingredienti: μα αμαλσθεί ρε δεσςεοεύξσρα ποόςαρη
Λύρη
cum ingredereris
dum ingrederis

13. 13
Άσκηση III.
nisi … haberem, si pergis: μα μεςαςοαπξύμ ρε μεςξυέπ
Λύρη
non habens
te pergente
Ημερομηνία τροποποίησης: 10/05/2012