Τρεις Ιεράρχες Παρουσίαση του 56ου Γυμνασίου Αθήνας Σχολικό έτος: 2019-2020

2. ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ
Μέγας Βασίλειος
Γρηγόριος ο Θεολόγος
ή Ναζιανζηνός
Ιωάννης ο
Χρυσόστομος

3. Λίγα λόγια για τη ζωή τους
Ο Άγιος Βασίλειος,
γεννήθηκε το 330μ.Χ.
στη Νεοκαισάρεια του
Πόντου από γονείς
ευγενείς με δυνατό
χριστιανικό φρόνημα,
το Βασίλειο και την
Εμέλεια.
• Στην οικογένεια,εκτός
από το Βασίλειο,
υπήρχαν άλλα οκτώ
παιδιά.

5. Τα πρώτα γράμματα,
του τα δίδαξε ο
πατέρας του.
Συνέχισε τις
σπουδές του στην
Καισάρεια της
Καππαδοκίας, στην
Κωνσταντινούπολη
και στην Αθήνα.

6. Στην Αθήνα σπούδασε
γεωμετρία, αστρονομία,
φιλοσοφία, ιατρική,
ρητορική και γραμματική
επί τεσσεράμισι χρόνια.
Συμφοιτητής του υπήρξε
ο Θεολόγος Γρηγόριος.
Κατά την διάρκεια αυτών
των ετών, ο Άγιος
Βασίλειος και ο Άγιος
Γρηγόριος ο Θεολόγος
ανέπτυξαν μεγάλη και
ισχυρή φιλία.

7. Ταυτόχρονα με τις
σπουδές τους,
οργάνωναν χριστιανικές
συγκεντρώσεις, στις
οποίες ανέλυαν
θρησκευτικά ζητήματα.
Ίδρυσαν επίσης και τον
πρώτο φοιτητικό
χριστιανικό σύλλογο.

8. Ο Μέγας Βασίλειος
επέστρεψε στην Καισάρεια
το καλοκαίρι του 356 μ.Χ.
και συνεχίζοντας την
παράδοση του πατέρα του,
έγινε καθηγητής της
ρητορικής.
Το 358 μ.Χ. βαπτίζεται
χριστιανός, και αποφασίζει
να αφιερώσει τον εαυτό
του στο μοναχισμό.

9. Χαρακτηριστικό της
μεγαλοψυχίας του είναι,
ότι μετά την βάπτισή του,
δώρισε στους φτωχούς
και στην εκκλησία το
μεγαλύτερο μέρος της
περιουσίας του.
Επιθυμώντας να
ακολουθήσει την
ασκητική ζωή,
περιόδευσε σε πολλά
μέρη, όπου ζούσαν
μοναχοί.

10. Όταν ξαναγύρισε στον
Πόντο, μοίρασε και
την υπόλοιπη
περιουσία του στους
φτωχούς.
Το 364 μ.Χ. ο Άγιος
Βασίλειος
χειροτονείται
πρεσβύτερος και το
370 μ.Χ. επίσκοπος
Καισαρείας.

11. Ο Άγιος Βασίλειος,
βοηθούσε πάντοτε τους
αδικημένους και
κουρασμένους, τους
πεινασμένους και τους
αρρώστους, ανεξάρτητα
από το γένος, τη φυλή
και τη θρησκεία.
Έτσι έκανε το όραμά του
το πραγματικότητα,
ιδρύοντας ένα πρότυπο
και για τις μέρες μας
κοινωνικό και
φιλανθρωπικό σύστημα,
τη «Βασιλειάδα».

12. Ένα ίδρυμα στο
οποίο
λειτουργούσαν
ταυτόχρονα:
νοσοκομείο,
ορφανοτροφείο,
γηροκομείο και
ξενώνας για την
φροντίδα και
ιατρική περίθαλψη
των φτωχών
αρρώστων και
ξένων.

13. Το ίδρυμα πρόσφερε τις
υπηρεσίες του δωρεάν, σε
όποιον τις είχε ανάγκη.
Το προσωπικό του
ιδρύματος αυτού ήταν
εθελοντές που
εργάζονταν για το καλό
του κοινωνικού συνόλου.
Ήταν ένα πρότυπο για
τις άλλες επισκοπές και
ένα μάθημα για τους
πλουσίους, ώστε να
διαθέτουν τον πλούτο
τους με ένα αληθινά
χριστιανικό τρόπο.

14. Όμως ο Μέγας Βασίλειος
καταπονημένος από την
μεγάλη δράση του, με
όπλα του την πίστη και
την προσευχή, με τα
κηρύγματα και τους
λόγους του, με τα πολλά
ασκητικά και
παιδαγωγικά
συγγράμματα, καθώς και
την ασκητική ζωή του,
παραδίδει το πνεύμα του
στο Θεό την 1η
Ιανουαρίου του 379 μ.Χ.
σε ηλικία 49 ετών.

15. .
Ο θάνατός του βυθίζει
στο πένθος, όχι μόνο το
ποίμνιό του αλλά και όλο
το χριστιανικό κόσμο
της Ανατολής.
Στην κηδεία του
συμμετέχουν άνθρωποι
με διαφορετική
καταγωγή και
θρησκευτική πεποίθηση.
Τόσο λαοφιλής ήταν!

16. Το θεολογικό και
δογματικό του έργο,
καθώς και η πρωτότυπη
ανθρωπιστική του δράση,
είναι η μεγάλη
παρακαταθήκη που μας
άφησε.
Η μνήμη του τιμάται από
την Ορθόδοξη Εκκλησία
την 1η Ιανουαρίου.

17. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος
(329-390 μ.Χ.)

19. Ο Άγιος Γρηγόριος ο
Θεολόγος και ιεράρχης
γεννήθηκε στην Αριανζό το
329 μ.Χ, ένα μικρό χωριό της
Καππαδοκίας, κοντά στη
κωμόπολη Ναζιανζό, γι αυτό
και αναφέρεται και ως
Ναζιανζηνός.
Οι γονείς του Γρηγόριος και
Νόννα ήταν ευγενείς και
δίκαιοι, αρχικά
ειδωλολάτρες.
Αφ’ ότου γέννησαν το
Γρηγόριο, βαπτίσθηκαν
χριστιανοί.

20. Έτσι, ο νεαρός
Γρηγόριος ανατρέφεται,
μέσα σε χριστιανικό
περιβάλλον.
Από την παιδική του
ηλικία φανέρωσε τα
σπάνια χαρίσματα του.
Αγάπησε με πάθος τα
γράμματα και μπόρεσε
να σπουδάσει στα
καλύτερα σχολεία της
εποχής του.

21. Κατά τη διάρκεια των
σπουδών του στην Αθήνα
γνώρισε το Μέγα Βασίλειο.
Για λίγο καιρό, μετά το τέλος
των σπουδών του, ο Γρηγόριος
δίδαξε εκεί τη ρητορική.
Το 357 μ.Χ. επέστρεψε στη
Ναζιανζό.
Εκεί, βαπτίστηκε χριστιανός
και έγραψε για την ωφέλεια
του βαπτίσματος.
Ο πόθος του ήταν να
ασκητέψει στον Πόντο κοντά
στο φίλο του Βασίλειο, όπου
και πήγε. Μαζί, μάλιστα,
ασχολήθηκαν με τη συγγραφή
πολλών βιβλίων.

22. Στα τέλη του 360 μ.Χ., ο
Γρηγόριος επιστρέφει στην
πατρίδα του. Εκεί γίνεται
ιερέας και υπηρετεί το λαό,
βοηθώντας ταυτόχρονα τους
φτωχούς και τους
αρρώστους.
Την περίοδο αυτή ο
αυτοκράτορας Ιουλιανός
κήρυξε σφοδρό διωγμό
εναντίον των χριστιανών.
Τους χριστιανούς όμως
υπερασπίστηκαν οι δύο
αγωνιστές της εποχής, ο
Βασίλειος και ο Γρηγόριος.

23. Αργότερα, στην
Κωνσταντινούπολη, στο ναό
της Αγίας Αναστασίας, ο
Γρηγόριος εκφώνησε τους
περίφημους πέντε λόγους
για τη θεότητα του «Υιού και
Λόγου του Θεού».
Η εκκλησία με βάση τα
υψηλά θεολογικά του
κηρύγματα και συγγράμματα
τον τίμησε με τον τίτλο του
Θεολόγου.
Όταν έγινε αυτοκράτορας ο
Μέγας Θεοδόσιος, ο
Γρηγόριος, αναδείχτηκε
Αρχιεπίσκοπος.

24. Στις 25 Ιανουαρίου του
391 μ.Χ., άφησε τα
γήινα, για να πάει
αιώνια κοντά στον
αγαπημένο του Κύριο.
Ο Γρηγόριος διακρίθηκε
για τον αγνό του
χαρακτήρα και τις
πολλές αρετές καθώς
και για το τεράστιο
συγγραφικό του έργο,
που περιλαμβάνει
λόγους, επιστολές και
ποιήματα.

25. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
(347-407 μ.Χ.)

27. Ο μεγάλος αυτός Πατέρας και
Διδάσκαλος της Εκκλησίας
γεννήθηκε το 347 μ.Χ. στην
Αντιόχεια της Συρίας.
Πατέρας του ήταν ο στρατηγός
Σεκούνδος και μητέρα του η
Ανθούσα, μια ευσεβής, ενάρετη
και μορφωμένη χριστιανή.
Γρήγορα έμεινε ορφανός από
πατέρα, και η μητέρα του - χήρα
τότε 20 ετών - τον ανέθρεψε και
τον μόρφωσε κατά τον
καλύτερο χριστιανικό τρόπο.

28. Ο Ιωάννης ήταν πολύ
ευφυής.
Σπούδασε πολλές επιστήμες
στην Αντιόχεια - κοντά στο
διάσημο τότε ρήτορα
Λιβάνιο - αλλά και στην
Αθήνα.
Όταν ολοκλήρωσε τις
σπουδές του, επανήλθε στην
Αντιόχεια και αποσύρθηκε
σε ένα από τα μοναστήρια
της περιοχής για πέντε
χρόνια, μελετώντας την
Αγία Γραφή.

29. Ασθένησε όμως και
επέστρεψε στην
Αντιόχεια, όπου
χειροτονήθηκε
διάκονος - το 381, σε
ηλικία 34 ετών.
Εκτός από τα
λειτουργικά του
καθήκοντα, ασχολείται
με τη συγγραφή και το
φιλανθρωπικό έργο της
τοπικής Εκκλησίας που
συντηρούσε καθημερινά
3.000 άτομα.

30. Αργότερα χειροτονήθηκε
πρεσβύτερος σε ηλικία 40
ετών.
Ανέπτυξε όλα τα ψυχικά του
χαρίσματα, θείο ζήλο και
πρωτοφανή ευγλωττία στα
κηρύγματά του.
Έσειε και συγκλόνιζε τα
πλήθη της Αντιόχειας και
συγκινούσε τις ψυχές των
ανθρώπων βαθύτατα.
Ο κόσμος έλεγε ότι «έρρεε
χρυσός» από το στόμα του,
όταν μιλούσε γιʼ αυτό και
τον ονόμασαν Χρυσόστομο.

31. Η φήμη του έφτασε μέχρι
την Κωνσταντινούπολη.
Το 397, έγινε Πατριάρχης,
κάτι που ο ίδιος δεν
επεδίωξε ποτέ.
Και από την θέση αυτή ο
ιερός Χρυσόστομος υπήρξε
αυστηρός ασκητής και δεινός
ερμηνευτής της Αγίας
Γραφής, όπως φαίνεται και
από τα πολλά συγγράμματά
του (διασώθηκαν 804,
περίπου, κυρίως ομιλίες
του).

32. Από τη θέση αυτή θα
φροντίσει για τη μόρφωση
του Κλήρου, για τη διάδοση
του Χριστιανισμού σε μη
χριστιανικούς λαούς.
Προστάτεψε τους φτωχούς
και δυστυχισμένους,
ιδρύοντας πολλά
φιλανθρωπικά ιδρύματα.
Έργο επίσης του
Χρυσοστόμου είναι και η
Θεία Λειτουργία, που
τελούμε σχεδόν κάθε
Κυριακή, με λίγες μόνο, από
τότε μετατροπές.

33. Ο ιερός Χρυσόστομος, κατά
τη διάρκεια της πατριαρχείας
του, υπήρξε αδυσώπητος
ελεγκτής κάθε παρανομίας
και κακίας.
Αυτό όμως έγινε αιτία να
δημιουργήσει φοβερούς
εχθρούς, και μάλιστα την
ίδια την αυτοκράτειρα
Ευδοξία.
Η αυτοκράτειρα,
συγκαλώντας σύνοδο,
καθαιρεί τον Ιωάννη από το
αξίωμά του και τον εξορίζει
στη Βιθυνία.

34. Η απόφαση όμως αυτή
εξόργισε τον κόσμο,
ώστε αυτή η ίδια η
Ευδοξία αναγκάστηκε
να τον ανακαλέσει από
την εξορία και να τον
αποκαταστήσει στο
θρόνο.
Αργότερα όμως, ο
Ιωάννης θα εξοριστεί
και πάλι.
Σταθμοί στη μαρτυρική
του πορεία ήταν η
Χαλκηδόνα, η
Νικομήδεια, η Νίκαια, η
Άγκυρα, η Καισάρεια.

35. Μετά διατάχθηκε να
μετακινηθεί στην
Κουκουσό της
Αρμενίας, όπου έμεινε 3
χρόνια και έγραψε 204
εξαίρετες επιστολές.
Από κει θα μεταβεί στα
Κόμανα, όπου
εξαντλημένος αλλά όχι
απογοητευμένος, θα
πεθάνει το 407 μ.Χ

36. Αυτό κάνουν οι
πλούσιοι.
Μαζεύουν τα
αγαθά που είναι
κοινά για όλους
τους ανθρώπους
και τα θεωρούν
αποκλειστικά
δικά τους...

37. Αν αυτός που
απογυμνώνει τον
ντυμένο ονομάζεται
λωποδύτης, αυτός που
δεν ντύνει το γυμνό, αν
και μπορεί να το κάνει,
δεν είναι το ίδιο; Το
ψωμί που φυλάς στην
αποθήκη σου είναι του
φτωχού. Τα ρούχα που
κρατάς κρυμμένα στην
αποθήκη σου είναι του
γυμνού.

38. Τα υποδήματα που
σαπίζουν
αχρησιμοποίητα είναι
του ξυπόλυτου. Τα
χρήματα που κρύβεις
βαθιά στη γη είναι του
φτωχού. Λοιπόν,
τόσους αδικείς, όσους
θα μπορούσες να
βοηθήσεις και το
αρνήθηκες
(Εις το «καθελώ μου τας
αποθήκας», Β.Ε.Π.Ε.Σ.

39. Τι προσέφεραν οι 3 ιεράρχες
στην παιδεία, στους μαθητές
και στους δασκάλους;

40. • Και οι 3 ιεράρχες σε πείσμα του καιρού τους, τότε που
θεωρούσαν τα αρχαιοελληνικά γράμματα
ειδωλολατρική ενασχόληση, σπούδασαν στις καλύτερες
σχολές της εποχής τους.
• Και οι 3 ιεράρχες θεωρούσαν ότι η γνώση οδηγεί στην
καλλιέργεια του χαρακτήρα και της ψυχής.
• Και οι 3 ιεράρχες πρώτοι παρακίνησαν άλλους
χριστιανούς να διασώσουν τα κείμενα των αρχαίων
Ελλήνων συγγραφέων από τη φθορά, αντιγράφοντάς
και φυλάσσοντάς τα. Στην εποχή τους τα μοναστήρια
άρχισαν να γίνονται κέντρα διάσωσης του ελληνικού
πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας.

41. • Και οι 3 ιεράρχες θεωρούσαν ότι η
αρχαία ελληνική παιδεία αποτέλεσε το
υπόβαθρο για την ανάπτυξη της
χριστιανικής διδασκαλίας.
Ο καλός και αγαθός άνθρωπος της αρχαίας
Ελλάδας, ο σεβασμός και η δικαιοσύνη
προς το διπλανό μας συνδέονται στενά με
την χριστιανική διδασκαλία και
αποκτούν πανανθρώπινο περιεχόμενο.

42. • Επειδή «Καθένας που έχει μυαλό θ'
αναγνωρίσει ότι η παιδεία είναι για μας
τους χριστιανούς το πρώτο των αγαθών.
Δεν περιφρονούμε την παίδευση, όπως
νομίζουν μερικοί. Αντίθετα, εκείνοι που
έχουν τέτοια γνώμη είναι ανόητοι και
αμαθείς, θέλουν όλοι να είναι σαν κι
αυτούς, ώστε μέσα στην γενική αμάθεια
να μην φαίνεται η δική τους άγνοια».

43. • Σύμφωνα με τους 3 Ιεράρχες
• "Η διδασκαλία στην τάξη πρέπει να
γίνεται ευχάριστα, γιατί μόνο τότε η
γνώση παραμένει μόνιμα. Για τούτο και
τα μαθητικά βιβλία πρέπει να είναι σαφή
και ευχάριστα.
• Ο δάσκαλος δεν πρέπει να διατάζει, όταν
είναι ανάγκη να συμβουλεύει, ούτε να
συμβουλεύει, όταν είναι ανάγκη να
διατάζει".

44. • «Η παιδεία είναι πολύ ωφέλιμη στον
άνθρωπο, αλλά απαιτεί πολύ επίμονη
προσπάθεια, ώστε να ξεριζωθούν από την
ψυχή του παιδαγωγού αδυναμίες και
πάθη» γράφει ο Μέγας Βασίλειος. Γι αυτό
και οι δάσκαλοι πρώτοι απ’ όλους δίνουν
τον αγώνα για την προσωπική τους
καλλιέργεια και μετά αγωνίζονται για
τους μαθητές τους, ώστε να γίνουν οι
ίδιοι παράδειγμα συνέπειας, όπως οι 3
Ιεράρχες.

45. Στο δύσκολο αγώνα μας, ώστε να γίνουμε
όλοι μας καλύτεροι άνθρωποι, δάσκαλοι
και μαθητές, ας έχουμε βοηθούς το
Βασίλειο το Μέγα, το Γρηγόριο το
Θεολόγο και τον Ιωάννη τον
Χρυσόστομο.