2. Οι τρεις άγιοι:
ο Μέγας Βασίλειος, ο
Γρηγόριος ο Θεολόγος (ή
Ναζιανζηνός) και ο Ιωάννης ο
Χρυσόστομος
Ως Τρεις Ιεράρχες αναφέρονται Τρεις Επιφανείς
Άγιοι και Θεολόγοι της Ορθόδοξης Χριστιανικής
Θρησκείας, προστάτες των γραμμάτων και των
μαθητών, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο Βασίλειος ο
Μέγας και ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός ή Θεολόγος.
Αναδείχθηκαν Πατέρες της Εκκλησίας και Άγιοι. Η
σοφία και η δράση τους, τους έδωσε τον τίτλο των
Μεγίστων Φωστήρων, όπως ψάλλεται και στο
τροπάριό τους: «Τους Τρεις Μεγίστους Φωστήρας
Της Τρισηλίου Θεότητος...».
3. Ο Μέγας Βασίλειος
• Ο Βασίλειος Καισαρείας (1 Ιανουαρίου 379), γνωστός και ως Μέγας Βασίλειος, ήταν Έλληνας
επίσκοπος της Καισαρείας στην Καππαδοκία, Μικρά Ασία (στη σημερινή Τουρκία).
• Θεολόγος που υποστήριξε το Σύμβολο της Πίστεως και αντιτάχθηκε στις αιρέσεις της
πρωτοχριστιανικής εκκλησίας, μεταξύ των οποίων και του Αρειανισμού.
• Πατέρας της Εκκλησίας και ένας από τους Τρεις Ιεράρχες, που θεωρούνται προστάτες της παιδείας.
4. Γρηγόριος Θεολογος/Ναζιανζηνός
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός (329– 25 Ιανουαρίου 390),
γνωστός και ως Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος και Γρηγόριος της
Ναζιανζού, ήταν Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως τον 4ο αιώνα
μ.Χ. Θεωρείται ευρέως ως ο πιο ταλαντούχος ρήτορας μεταξύ των
Πατέρων της Εκκλησίας.Ως κλασικά εκπαιδευμένος ομιλητής και
φιλόσοφος του Ελληνισμού, κατάφερε να συνδυάσει τον Ελληνισμό με
την πρώτη Εκκλησία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Ο Γρηγόριος είχε σημαντικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση της
Τριαδικής Θεολογίας τόσο μεταξύ των Ελληνόφωνων όσο και με των
Λατινόφωνων Θεολόγων και έγινε γνωστός ως «Τριαδικός
Θεολόγος». Τα περισσότερα από τα έργα του επηρεάζουν τους
σύγχρονους Θεολόγους, ειδικά όσον αφορά τα τρία Πρόσωπα της
Αγίας Τριάδας. Επίσης ήταν φίλος με το Βασίλειο.
5. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος
• Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, γνωστός και ως Ιωάννης της Αντιόχειας,
• Άγιος, Πατέρας και ιεράρχης της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
• Γεννήθηκε και έδρασε στην Αντιόχεια της Συρίας μεταξύ 344 και στην Κωνσταντινούπολη και τελικά πέθανε
εκδιωγμένος από την αυτοκρατορική αυλή το 407, λόγω του αυστηρού ελέγχου που της ασκούσε.
• Συγκαταλέγεται ανάμεσα στις κορυφαίες εκκλησιαστικές προσωπικότητες, ένεκα του αξεπέραστου χαρίσματός του
στην ομιλία
• Διετέλεσε επίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως. Αναπτύσσει ευρύτατο ποιμαντικό, κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο
• Ιδρύει σειρά ιδρυμάτων με σκοπό την ανακούφιση των φτωχών, ορφανών, ξένων και αρρώστων.
• Οργανώνει ημερήσιο συσσίτιο με το οποίο θρέφει 7000 απόρους της Πόλης.
• Γνήσιος διάδοχος των Αποστόλων και ως άριστος πνευματικός επιτελάρχης οργάνωσε ιεραποστολές στην Περσία,
την Κελτική, τη Φοινίκη, τη Σκυθία και τη Γοτθία.
6. Η Γιορτή Τους
• Καθιερώθηκε στα μέσα του 11ου αιώνα και στα χρόνια του Κωνσταντίνου Θ' Μονομάχου ή του Αλέξιου
Α΄Κομνηνού από τον Μητροπολίτη Ευχαΐτων Ιωάννη Μαυρόποδα ο οποίος συνέθεσε τμήμα της Ακολουθίας
για τους Τρεις Αγίους της Εκκλησίας.
• Στην Ακολουθία ο Μαυρόπους υμνεί τη σημασία του έργου και την ποιότητα της δράσης τους και τονίζει τη
σχέση της Τριανδρίας με τον Τρισυπόστατο Θεό για την Ορθόδοξη Εκκλησία.
• Οι απαρχές της Εορτής πρέπει να εντοπισθούν σε μια περίοδο «διανοητικού αναβρασμού». Είναι η εποχή
που ο Κωνσταντίνος Θ' Μονομάχος αναδιοργάνωνε τη Νομική Σχολή της Κωνσταντινούπολης
• Γιορτάζονται μέχρι σήμερα στις 30 Ιανουαρίου.